PTAKI

*żuchwowce i owodniowce
*zwierzęta pierwotnie lądowe
*stałocieplne
*większość przystosowana do aktywnego lotu
*pióra-wytwory naskórka
*jajorodne
*czaszka połączona z kręgosłupem za pomocą kłykcia potylicznego
*serce zbudowane z dwóch przedsionków i dwóch komór

pokrycie ciała
*skóra cienka, pozbawiona gruczołów, z wyjątkiem gruczołu kuprowego
(wytwarza wydzielinę, która natłuszcza pióra i w ten sposób zabezpiecza
je przed zmoczeniem)
*rogowymi wytworami naskórka są: pióra, dziób, pazury, łuski
*dziób bierze udział w pobieraniu pokarmu, w czym zastępuje zęby które
u ptaków nie występują

pióra

Funkcje piór:
*ich ubarwienie umożliwia ukrycie się przed
drapieżnikami (barwy ochronne) lub zdobycie
partnera( ubarwienie godowe- samice zazwyczaj mniej
kolorowe niż samce)
*chronią przed zmianami temperatury
*zdolność do aktywnego lotu
*izolują od wilgoci

sterowanie powierzchnie funkcja termoizolacyjna

nadają opływowy kształt

układ szkieletowy
lotem lotne

Szkielet ptaków jest:

*wytrzymały (zrastanie się kostnych elementów: kości mózgoczaszki, obojczyki, kręgi
piersiowe i krzyżowo-lędźwiowe oraz pygostyl (kość ogonowa)
*lekki (kości pneumatyczne)
^Czaszka (aerodynamiczny kształt, połączona z kręgosłupem za pomocą jednego kłykcia
potylicznego, szczęki i żuchwa pozbawiona zębów)
^Kręgosłup to 4 odcinki:
-szyjny (najdłuższy)
-piersiowy( większość kręgów jako jedna kość, wraz z mostkiem i żebrami tworzy klatkę
piersiową)
-lędźwiowo-krzyżowy( kręgi zrośnięte i zespolone z miednicą co zwiększa sztywność ciała)
-ogonowy(4 ostatnie kręgi tworzą pygostyl)
^żebra (część kręgowa i mostkowa, połączone ze sobą i mostkiem w sposób ruchomy)
^mostek (duży, płaski, do jego grzebienia przymocowane mięśnie skrzydeł, łączy się z obręczą
barkową za pomocą kości kruczej)

układ pokarmowy
*jama gębowa jest pozbawiona zębów, znajdują się w niej ujścia gruczołów ślinowych i umięśniony język
*pokarm trafia do gardzieli, a z niej do przełyku (u niektórych ptaków górna część przełyku tworzy wole, które
służy do przechowywania, rozmiękczania pokarmu lub wytwarza wydzielinę którą karmione są pisklęta)
*żołądek: -mięśniowy( pozwala na mechaniczne rozdrobnienie pokarmu np. dzięki kamieniom)-gruczołowy (w
którym zachodzi enzymatyczny rozkład pokarmu)
*z żołądka pokarm dostaje się do długiego jelita zakończonego kloaką
 układ oddechowy
-składa się z dróg oddechowych, rurkowatych płuc oraz worków
powietrznych,
-tchawica jest znaczie dłuższa i szersza (niż u gadów)
-górna część tchawicy łączy się z krtanią górną, w miejscu w
którym rozgałęzia się na dwa oskrzela główne tworzy krtań dolną
(narząd głosu)
-płuca niewielkie, sztywne, nie zmieniają objętości podczas
wentylacji
-worki powietrzne podczas wdechu napełniają się powietrzem, a
podczas wydechu się opróżniają( funkcja amortyzująca, a z
każdym wydechem jest usuwana z ciała pewna ilość pary wodnej 

WDECH
świeże powietrze płynie jednocześnie do worków tylnych i do płuc, z
płuc jako zużyte przechodzi do worków przednich, w czasie wdechu
droga z oskrzeli do worków przednich jest zamknięta, a worki
powietrzne tylne i przednie rozciągają się
WYDECH
świeże powietrze z worków tylnych płynie przez płuca, po czym jako
zużyte razem z powietrzem z worków przednich jest usuwane na
zewnątrz, w czasie wydechu droga z worków przednich do oskrzeli jest
otwarta, a worki powietrzne przednie i tylne zmniejszają swoją objętość

układ krwionośny układ nerwowy

zbudowany z dwóch krwiobiegów: płucnego (małego) i
kresomózgowie
obwodowego (dużego), serce składa się z dwóch
przedsionków i dwóch (oddzielonych od siebie) komór
1) naczynia włosowate płuc międzymózgowie
śródmózgowie
2) przedsionek prawy
móżdżek
3) komora prawa
4) naczynia włosowate ciała rdzeń przedłużony

5) żyła główna
6) przedsionek lewy -duże kresomózgowie zapewnia
7) komora lewa ptakom inteligencję
-móżdżek odpowiada za
koordynację ruchów,
równowagę oraz orientację w
przestrzeni

narządy zmysłów
Wzrok jest najlepiej rozwiniętym zamysłem ptaków. Oczy są zaopatrzone
w trzy powieki ( górną, dolną i migotkę), powierzchnia gałki ocznej jest jest
oczyszczana oraz nawilżana wydzieliną gruczołów łzowych. Zdolność
podwójnej akomodacji. Ptaki sprawnie nastawiają ostrość widzenia.
Siatkówka zawiera czopki i pręciki: u ptaków nocnych przeważają pręciki,
a u dziennych czopki. Może mieć ona do trzech miejsc najostrzejszego
widzenia, czyli plamek (największe zagęszczenie czopków). Silnie
unaczyniony grzebień wyrasta z dna oka i wnika głęboko do ciała
szklistego. Grzebień pełni funkcje odżywcze względem siatkówki, możliwe
że reguluje temperaturę wewnątrz galki ocznej oraz absorbuje światło
rozproszone. Mają także dobrze rozwinięty słuch (określają swoje
terytoria, ma znaczenie podczas zalotów i wychowywania potomstwa).
Ptaki mają zdolność do wyczuwania ziemskiego pola magnetycznego,
dzięki czemu łatwo orientują się w terenie. Ptaki nie mają małżowin
usznych
 układ wydalniczy
Narządami wydalniczymi są nerki ostateczne (zanercza).
Moczowody odprowadzają mocz z nerek do kloaki, skąd
jest wydalany w postaci kryształów kwasu moczowego
wraz z kałem. Ptaki nie mają pęcherza moczowego
(wyjątkiem są strusie). U wielu gatunków morskich
czynność nerek uzupełniają gruczoły nosowe (solne),
które usuwają nadmiar soli mineralnych z organizmu.

układ rozrodczy
U samic rozwija się wyłącznie lewa część narządów rozrodczych (lewy jajnik, lewy jajowód), a u samców
rozmiary jąder i ich masa wykazują zmienność w okresie godowym (niekiedy nawet 200-krotnie).
Dymorfizm płciowy wyraża się w obecności specyficznych dla płci struktur budowy (np. czerwone
podgardle czy tez ogon u pawia). Ptaki cechuje także zapłodnienie wewnętrzne. U większości odbywa
się ono podczas zetknięcia się otworów kloakalnych samca i samicy. Tylko nieliczne gatunki ptaków
wodnych mają narząd kopulacyjny-prącie. Wszystkie ptaki są jajorodne. Po złożeniu jaj są wysiadywane,
dzięki czemu mają odpowiednią temperaturę do rozwoju zarodka. W trakcid ich rozwoju powstają błony
płodowe.

budowa jaja ptaka Wędrówki ptaków gniazdowniki

Ż ółtko pełni funkcję odżywczą dla
zarodka. Kula żółtka jest utrzymywania w
stałym położeniu dzięki elastycznym
skrętkom (chalazom). Otacza ją gruba
warstwa białka ( chroni zarodek przed
urazami mechanicznymi oraz stanowi
źródło wody oraz dodatkowe źródło
substancji zapasowych). Białko jest
otoczone przez dwie błony pergaminowe.
Błony wraz z twardą skorupką wapienną
stanowią dodatkową ochronę przed
urazami mechanicznymi.
znaczenie ptaków
-ważny składnik sieci troficznych
-zapylanie roślin i rozsiewanie nasion
-źródło pożywienia i piór
-wyrzadzanie szkód w gospodarce
-ptaki osiadłe nie opuszczają swoich lęgowisk, Ich pisklęta wylęgają się ślepe, głuche,
ponieważ przez cały rok są w stanie zdobyć nagie i nie mają ostatecznie
wystarczająco dużo pożywienia (np. wróbel, wykształconych zdolności
puchacz, kruk) termoregulacyjnych. Wymagają opieki,
- ptaki wędrowne regularnie się przemieszczają pokarm jest przynoszony do gniazda,
między lęgowiskami, a zimowiskami (np. młode często są karmione przez rodzica
bociany, jaskółki, gęsi) (np. wróble, dzięcioły, gołębie i sowy).
-przyczyną jesiennych wędrówek są związane z zagniazdowniki
ich stałocieplnością, spadek temperatury Ich pisklęta od razu po wylęgnięciu się
otoczenia powoduje wzrost zapotrzebowania widzą, słyszą, są pokryte gęstym puchem i
energetycznego (brak zaspokojenia ze względu zdolne do życia poza gniazdem. Mimo to
na krótki dzień i niedostatek pożywienia ) samica opiekuje się nimi przez pewien
-wiosną ptaki wędrowne powracają na czas, ucząc wyszukiwania pokarmu i
lęgowiska, ponieważ konkurencja unikania niebezpieczeństw (np. kuraki i
międzygatunkowa na terenach zimowania jest strusie)
zbyt silna, by wychować potomstwo
przystosowanie ptaków do lotu
*zmniejszanie masy ciała: brak zębów, obecność kości pneumatycznych, szybkie trawienie
pokarmu, brak pęcherza moczowego, redukcja prawego jajnika i prawego jajowodu u
samic, sezonowe zmiany masy jąder u samców
*zwiększenie siły nośnej: przekształcenie kończyn przednich w skrzydła, obecność lotek i
sterówek
*wzmocnienie kostnej konstrukcji ciała: brak elementów chrzestnych, zrastanie się licznych
kości, zrośnięcie się kregow odcinka piersiowego i lędźwiowo-krzyżowego
*zmniejszanie oporu powietrza: pokrycie ciała piórami, które tworzą zwartą pokrywę
*zwiększenie sprawności organizmu: podwójne oddychanie, rozwój kresomózgowia oraz
móżdżku, dobrze rozwinięty narząd wzroku, sprawnie działający układ krążenia