კიბერუსაფრთხოება - კოკა კობალაძე

შავი ზღვის საერთაშორისო უნივერსიტეტი

ლექტორი: თამარ ნარინდოშვილი

კიბერბულინგის 10 მაგალითი

ბულინგის ნებისმიერი ფორმა, რომელიც იყენებს ინფრომაციას და ციფრულ

კომუნიკაციას, ცნობილია კიბებრულინგის სახელით - ეწოდება კიბერბულინგი.
1. გამორიცხვა
ამაში ვგულისხმობთ მიზანმიმართულ სოციალურ გარიყვას. მეგობრის არ
დაპატიჟება ფეისბუქის ივენთზე შიეძლება ჩაითვალოს გარიყვად. მართალია ეს
არ არის ყველაზე ცუდი რამ, მაგრამ მაინც საშიშია, არ ვიცით ვისზე როგორი
გავლენა ექნება ასეთ ქმედებას. სოციალურ გარიყვაზე პირველმა რეაქციამ
შეიძლება გამოიწვიოს კიდევ უფრო მეტი გარიყვა და ამ პირის "ბულინგი" სხვების
მიერ
2. გასვლა
ეს ნიშნავს ვინმეს საჯაროდ შერცხვენას სენსეტიური ინფრომაციის ონლაინ
დაპოსტვით, მათი ნებართვის გარეშე. თანხმობის არ არსებობა მნიშვნელოვანია,
რადგან შეიძლება ჰქონდეს იურიდიული შედეგები. გააჩნია ქვეყანას, ეს შეიძლება
იყოს მცირე სასჯელი ან „ჯობდა არასოდეს გაგეკეთებინა ეს“ სასჯელიც კი!
3. ტროლინგი
ჩვენ არ ვსაუბრობთ სკანდინავიურ მითოლოგიურ არსებაზე. ჩვენ ვსაუბრობთ
ონლაინ ტროლზე! თუმცა, ონონიმი არ არის შემთხვევითი. ონლაინ ტროლს
სიამოვნებას ანიჭებს საზოგადოებასთან ურთიერთობის არევა აგრესიული და
პროვოცირებელი შეტყობინებების დაპოსტვით, რაც გამოიწვევს ხალხისგან
ემოციურ პასუხებს. ეს არის ჰობი ადამიანების 25%-ის, რომელიც აქტიურად
იყენებს თუნდაც ერთ სოფიალურ ქსელს.
4. შევიწროვება
შევიწროვება არის ბულინგის ერთ-ერთი სერიოზული ფრომა. ეს ეხება ბულინგის
მუდმივ, განზრახ და ძლიერ ფორმას, რაც ძირითადად მსხვერპლისთვის
ძალადობის, სასტიკი და მუქარის მესიჯების საშუალებით ვლინდება. Pew
Research-ის მიხედვით, 10 ადამიანიდან 4 შევიწროვებას განიცდის.
5. კიბერ დევნა
როდესაც კიბერბულინგის ზოგიერთი ფორმა შეიძლება განხორციელდეს
ნებისმიერ ჩვენგანის მიერ, კიბერ დევნა არ არის ერთ-ერთი მათგანი. ის შეიძლება
განხორციელდეს არასტაბილური ადამიანის მიერ. ეს არის ინტერნეტის
გამოყენება ვინმესთვის ზიანის მიყენების ან დევნის მიზნით. მას შეიძლება
ჰქონდეს სხვადასვხა ფორმა: ყალბი ბრალდება, ცილისწამება, პირადობის
ქურდობა, მუქარა, ვანდალიზმი და სექსუალური შევიწროვება.
6. FRAPING
დღეს დაუშვებელია ხუმრობა მეგობრის სახელით სოციალურ მედიაზე
დაპოსტვის სახით. დღეს ეს დაკავშირებულია სხვისი რეპუტაციის შელახვასთან.
ირანელი ბიჭი დაჯარიმდა 2,700$-ით თავისი შეყვარებულის ფეისბუქ ექაუნთზე
უხერხული სტატუსის დაპოსტვის გამო. დღს ამას ქვია “Fraping”, ამ ორი სიტყვის
კონსტრუქცია “Facebook” და “raping“.
7. ყალბი პროფილი
ყალბი პროფილები ხშირად გამოიყენება მსხვერპლის ბულინგისთვის. ზოგჯერ
ბულიმ შეიძლება თავი გაასაღოს მსხვერპლად, რომელიც ითხოვს დახმარებას,
რომ მიაღწიოს თავის მსხვერპლამდე. ბულინგის მსხვერპლისთვისაც
დამახასიათებელია ყალბი პროფილის უკამ დამალვა. 2018 წელს ფეისბუქმა თქვა,
რომ გააუქმა 583 მილიონი ყალბი ექაუნთი
8. „Dissing“
მავნე ინფრომაციის გაგზავნა ან დაპოსტვა, თქვენი ან თქვენი ახლობლების
რეპუტაციის შელახვის მიზნით. ხშირად, ბული გიცნობთ თქვენ და ცდილობს
შეგარცხვინოთ ფოტოების ან ვიდეოების დადებით.
9. მოტყუება
მოტყუება ან, იგივე, დარწმუნების ხრიკი, ეს ხდება, როდესაც ვიღაც თქვენს
ნდობას მოიპოვებს, რომ გაგამჟღავნებინოთ საიდუმლო ან სენსეტიური
ინფორმაცია და გამოიყენოს თქვენს წინააღმდეგ მისი დაპოსტვის გზით.
10. Catfishing
ეს არის სხვისი იდენტობის მიტაცება. ეს შეიძლეაბ მოხდეს იდენტობის მოპარვით,
სურათების დაპოსტვით ან ყალბი სოციალური მედიის პროფილის შექმნით. ასეთ
ადამიანს უნდა დამალოს თავისი ნამდვილი იდენტობა. იგი შეისწავლის თქვენი
ან თქვენი შვილის სოციალური მედიის პროფილს, რომ მოიპაროს ინფრომაცია და
შექმნას დამაჯერებელი ყალბი იდენტობა. ის, თუ რატომ აკეთებს ზოგი ამას, არ
არის ამრტივი კითხვა, მაგრამ უნდა ვიცოდეთ, რომ ამას შეუძლია თქვვენი
რეპუტაციის შელახვა.

ჟურნალ JAMA Pediatrics- ში გამოქვეყნებულმა ანალიზმა, რომელიც ეფუძნება 36

სოციალურ მედიაში ჩატარებულ კვლევას, დაადგინა, რომ ბავშვთა და მოზარდთა
23% იყო კიბერბულინგი. მიმოხილვა ასევე ადასტურებს თანმიმდევრულ
ურთიერთობას კიბერ ბულინგი და დეპრესია