ARALIN 7

WIKA AT GRAMATIKA: PAG-UUGNAY NG

KONOTATIBONG KAHULUGAN AT
PAGSUSURI SA ANTAS NG WIKA

Dahil sa pagiging buhay at dinamiko ng isang

wika, at ayon na rin sa sitwasyon,
pangangailangan, panahon at pagkakataon,
lumitaw ang iba’t ibang antas ng wika.
ARALIN 7
WIKA AT GRAMATIKA: PAG-UUGNAY NG
KONOTATIBONG KAHULUGAN AT
PAGSUSURI SA ANTAS NG WIKA

Ang wika ay nahahati sa iba’t ibang sa

antas na ginagamit ng tao batay sa kanyang
pagkatao, sa lipunang kanyang ginagalawan,
lugar na tinitirhan, panahon, katayuan, at
okasyong dinadaluhan.
PAG-UUGNAY NG KONOTATIBONG
KAHULUGAN AT PAGSUSURI SA ANTAS
NG WIKA

Bukod sa antas ng wika, ang isang salita mula sa

diksyunaryong kahulugan nito o denotatibong
kahulugan ay nagkakaroon naman ng ‘bagong
kahulugan’ kapag ginamit na sa pangungusap.

Ito ang tinatawag na konotatibong kahulugan.

ANTAS NG WIKA
1. pormal at di-pormal – di-pormal na wika ang ginagamit ng tao
sa ka-edad o sa malaipit na kaibigan o kamag-anak samantalang
pormal naman ang wikang ginagamit ng tao sa mga nakatataas ang
katungkulan o nakatatanda lalo na sa mga pagpupulong o
seryosong usapan.

Halimbawa:

pormal – ‘Mare, napakaengrande yata ng inihanda mo ngayon?

di-pormal – ‘Mare, ang bongga yata ng handa mo ngayon?’
ANTAS NG WIKA
2. lalawiganin – mga wikang ginagamit ng mga tao sa
lalawigan. Hindi palasak ang paggamit sa isang bansa
ng mga wikang lalawiganin ngunit sumasalamin ito sa
kultura ng isang lalawigan.

Halimbawa:
Payao ka na ga? (Aalis ka na ba?)
Nakain ka na? (Kumain ka na?)
Buang! (Baliw!)
ANTAS NG WIKA
3. pampanitikan o panretorika – Ito ay ginagamit ng
mga malikhaing manunulat. Ang mga salita ay
karaniwang malalim, makulay, at masining.

Halimbawa:
Siya ang kahati ko sa buhay.
(Siya ang aking asawa)
Si Czarina ang bunga ng aming pag-ibig
(Si Czarina ang aming anak)
ANTAS NG WIKA

4. kolokyal - ito ay ang pakikibagay ng wika sa

taong gumagamit nito. Kadalasan napaiikli ang mga
salita ngunit napagkakasunduan ang pagpapaikli
nito.

Halimbawa:
‘Tena pre!
(/tena/ para sa 'tara na', /pre/ para sa 'pare.')
ANTAS NG WIKA

5. balbal – uri ng panalitang nagpapahayag ng uri

ng pamumuhay sa isang kapaligirang
pinamamayanihan ng kahirapan at karaniwang may
bahid ng kagaspangan.

Halimbawa:
erpat (tatay)
yosi (sigarilyo)
KARANIWANG PARAAN NG PAGBUO NG
SALITANG BALBAL:

1. Paghango sa mga salitang katutubo

Halimbawa:
Gurang (matanda)
Bayot (bakla)
Barat (kuripot)
KARANIWANG PARAAN NG PAGBUO NG
SALITANG BALBAL:
2. Panghihiram sa mga wikang banyaga
Halimbawa:
Epek (effect)
Futbol (naalis, natalsik)
Tong (wheels)
KARANIWANG PARAAN NG PAGBUO NG
SALITANG BALBAL:
3. Pagbibigay ng kahulugan ng salitang Tagalog
Halimbawa:
Buwaya (crocodiles – greedy)
Bata (child – girlfriend)
Durog (powdered – high in addiction)
Papa (father – lover)
KARANIWANG PARAAN NG PAGBUO NG
SALITANG BALBAL:
4. Pagpapaikli
Halimbawa:
Pakialam – paki
Tiyak – tyak

5. Pagbabaliktad

Buong Salita
Halimbawa:
Etneb – bente
Kita – atik
KARANIWANG PARAAN NG PAGBUO NG
SALITANG BALBAL:
Papantig
Halimbawa:
Dehin – hindi
Ngetpa – Panget
Tipar – Parti

6. Paggamit ng Akronim
Halimbawa:
G – get, nauunawaan
US – under de saya
KARANIWANG PARAAN NG PAGBUO NG
SALITANG BALBAL:
7. Pagpapalit ng Pantig
Halimbawa:
Lagpak – Palpak – Bigo
Torpe – Tyope – torpe, naduwag

8. Paghahalo ng salita
Halimbawa:
Bow na lang nang bow
Mag-jr (joy riding)
Mag-gimik
Mag-MU (mutual understanding)
KARANIWANG PARAAN NG PAGBUO NG
SALITANG BALBAL:
9. Paggamit ng Bilang
Halimbawa:
45 – pumutok
1433 – I love you too
50-50 – naghihingalo

10. Pagdaragdag
Halimbawa:
Puti – isputing
Kulang – kulongbisi
KARANIWANG PARAAN NG PAGBUO NG
SALITANG BALBAL:
11. Kumbinasyon
Pagbabaligtad at Pagdaragdag
Halimbawa:
Hiya – Yahi – Dyahi

Pagpapaikli at pag-Pilipino
Halimbawa:
Pino – Pinoy
Mestiso – Tiso, Tisoy
KARANIWANG PARAAN NG PAGBUO NG
SALITANG BALBAL:
Pagpapaikli at Pagbabaligtad
Halimbawa:
Pantalon – Talon – Lonta
Sigarilyo – Siyo – Yosi

Panghihiram at Pagpapaikli
Halimbawa:
Security – Sikyo
Brain Damage – Brenda
KARANIWANG PARAAN NG PAGBUO NG
SALITANG BALBAL:
Panghihiram at Pagdaragdag

Halimbawa:
Get – Gets/Getsing
Cry – Crayola
DENOTATIBO AT KONOTATIBONG
KAHULUGAN
Denotatibong kahulugan – ang unang kahulugan ng
salita mula sa depinisyong inilalahad at ipinapaliwanag
ng diksyunaryo.

Halimbawa: bola – laruang hugis bilog o kasangkapang

ginagamit sa maraming isports tulad ng basketbol,
volleyball, bilyar, bowling, at iba pa.

Gamit sa pangungusap: ‘Pahiram naman ng bola mo,

maglalaro lang kami ng basketbol.’
DENOTATIBO AT KONOTATIBONG
KAHULUGAN
Konotatibong kahulugan – pagbabago ng kahulugan ng
isang salita batay sa katangian ng denotatibong
kahulugan nito.

Halimbawa – bola – pinapaikot, pinapalusot, o hindi

ganap na totoo ang sinasabi.

Gamit sa pangungusap: ‘Huwag mo nga akong

binobola, alam ko namang hindi totoo ang sinasabi mo.’