Lokal at Respondente ng Pananaliksik sisEdad 56 63 59

Ang pag-aaral na ito ay isinagawa sa mga magsasaka Lokasyon San Jose San Jose San Jose
ng Gapan City, Nueva Ecija sapagkat ito ay isang City, City, City,
mahalagang bahagi ng “Granaryo ng Kanin ng Nueva Nueva Nueva
Pilipinas”. Gayunpaman, ang pagpili ng kalahok ay Ecija Ecija Ecija
sa pamamagitan ng purposive sampling kung saan Katayuang Hindi Hindi
Kasal
may kalayaang pumili ang mga mananaliksik kung Sibil Kasal Kasal
sino ang dapat lumahok sa pag-aaral ayon sa Bilang ng
kinakailangan na datos. Sa pag-aaral na ito ang mga 2 5 4
mga anak
respondente ay mga nabibilang sa karaniwang edad
ng mga magsasaka na 56 pataas.
Buhay Pagsasaka
Pamamaraan at Pagsusuri ng Datos
Batay sa aming pakikipanayam ay halos iisang
Ang paraan ng pangongolekta ng datos ay sa
paglalarawan ng mga nakapanayam na magsasaka
pamamagitan ng pagdokumentaryo ng damdamin at
kung bakit ito ang naging kanilang kabuhayan, sa
saloobin ng mga magsasaka ukol sa unti-unting
kadahilanang hindi sila nakapagtapos sa pag-aaral ,
pagkawala ng may nais pasukin ang pagsasaka. Sa
pinamana ng kanilang mga magulang, o kaya naman
kabilang banda, ang mga datos na nakalap ng mga
ay dahil ito ang pangunahing hanapbuhay sa kanilang
mananaliksik mula sa mga respondente ay
lugar. Mula edad sampu (10) hanggang labing walo
ipagsasama at magsisilbing kasagutan sa mga
(18) ang edad nila noong sila ay natutong gumapas
katanungang inilahad ng pag-aaral na ito. Ang mga
ng palay gamit ang karit. Ayon kay Gng. Luciana
datos na nakalap ay isasalarawan at ipagtetema upang
“Sampung taon ako noong nagsimula akong
makita ng maayos ang mga datos at makapagbigay ng
matutong gumapas, elementary palang ako non.”.
resulta na makakapagbigay ng konklusyon sa
Iisa rin ang kanilang sgaot na natuto silang gumapas
pananaliksik.
sa pamamagitan ng mga taong nakapaligid sa kanila.
RESULTA AT DISKUSYON Ang kanilang mga magulang, kaibigan at kamag-
anak ang nagsilbing guro nila upang matutong
Socio-demograpikong Profile ng mga Pilipinong gumapas ng palay.
Magsasaka

Ang mga pangkalahatang karaniwang edad ng mga

respondenteng magsasaka ay 59 na taong gulang.
Noong 2018, ang karaniwang edad ng mga
magsasaka ay 56 taong gulang, samanatalang 57
taong gulang naman ang sa Nueva Ecija sa kabila ng
pangunguna sa produksiyon ng palay. (Philippine
Statistics Authority [PSA], 2020). Sila ay sina
Ginoong Bernardo, Rodolfo at Gng. Luciana na lahat
ay galing sa San Jose City, Nueva Ecija. Makikita sa
Table 1 ang pagbubuod ng mga impormasyon.

Table 1. Socio-demograpikong Profile ng mga

Pilipinong Magsasaka
Baryabol Magsasak Magsasak Magsasak Litrato 1: Larawang kuha ni Ar-Jay Padilla,
a1 a2 a3
Interbyu Kasama si Gng. Luciana Alonzo
Pangalan Bernardo Rodolfo Luciana
Tulfo Pascua Alonzo Sa kabilang banda, ang kanilang kinikita sa pang
Kasarian Lalaki Lalaki Babae araw-araw ay mula isang daan at limam pu (150)
hanggang sa dalawaang daan (200) sa maghapon at
kadalasang hindi nagkakasya dahil ito ay
nakadepende sa dami ng ani at sa taas ng mga bilihin
ngayon.
Ngunit kung bibigyan nating ng mas malalim na
interpretasyon ang kanilang mga naging kasagutan,
ang propesyon ng pagtatanim ay ginagawa lamang
nila para mabuhay (for survival) at hindi na nila
naabot ang pangalawang antas upang magkaroon ng
makabuluhang buhay (for living a meaningful life).
Sila ay tila nabitag sa buhay ng obligasyon lamang at
hindi na naransan pang galugarin ang tawag ng
kanilang mga kaluluwa. Mas lalo pang nagdumilim
ang pag-asa nilang makatamasa ng maalwas na
pamumuhay ng dumating ang Rice Combine
Harvester (RCH)
Malalimang panayam: Semi Structured Interview
(Talatanungan)
1. Bilang isang magsasaka ilang taon po kayo noon
kayo ay natutong gumapas gamit ang karit “mag-
ani ng palay” gamit ang manu-manong
pamamaraan? Magkano ang kinikita ninyo kada
araw noon sa paggamit ng karit o ng manu-
manong pamamaraan ng pag-ani ng palay?
Gng. Luciana: “Sampung taon ako noong nagsimula
akong matutong gumapas, elementary palang ako
non. Kasama kong gumagapas ang aking mga
magulang at sila ang nagturo sa akin gumapas at
magtanim ng palay. Ang isang araw namin ay 200
maghapon ang isang tao.”
Gn. Bernardo: “Kinse (15) anyos ako noon, nanay
at tatay ko ang kasama ko gumagapas minsan yung
mga kapitbahay namin ang kasama ko. One fifty
pesos (150) palang ang arawan noon maghapon na
iyon”
Gn. Rodolfo: “Eighteen (18) anyos ako noong
natuto akong maggapas, mga pinsan ko rin ang mga
kasama kong gumagapas noon. . Isang ang kaban
isang araw, pero kung peperahin umaabot sa isang
libo isang kaban. Lima na kaming naghahati hati
doon, bali dalawang daan (200) ang isa.”
Pagkukumpara sa Karit at Rice Combine
Harvester (RCH)
Karamihan sa mga naging sagot ng nakapanayam ay
mas maraming opportunidad na kumita ng pera sa
manu-manong pamamaraan. Mas limitado lamanag
ang butil na nasasayang kumpaara sa Harvester.
Ngunit may hindi maikakailang sagot na mas mabilis
matatapos kung idadaaan nalang sa makabagong
makinarya ang pag-aani upand hindi maantala tulad
na lamang kung mayrooong kalamidad.
Pigura 1. Karaniwang Sistema ng Pag aani ng
Palay
Malalimang panayam: Semi Structured Interview
(Talatanungan)
2. Sa iyong pananaw ano ang pagkakaiba ng
lumang pamamaran ng pag-aani gamit ang karit
at ng makabagong pag-aani na Rice Combine
Harvester (RCH). Ano sa tingin ninyong
advantage ng makalumang pamamaraan kesa sa
makabagong pamamaraan ng pag-aani?
Gng. Luciana:“Sa manu-manong pamamaraan
ay mas maraming tao ang kumikita at nauupahan,
kaysa sa combine harvester na Iilan. Ang advantage
ng sa manu-mano ay mas kaunti ang palay na
natatapon at sa lingkaw marami silang natatawag na
taong uupahan. Tatlo lang yung nauupahan sa
harvester.
Gn. Bernardo: “Ang pinagkaiba ng harvester
at gapas kapag ay ulan mas mabilis matapos ang
harvester kaysa sa manu-mano na kailangan pang
itigil o ihinto dahil bawal maulanan yung palay.
Onti lang deperensiya, hindi rin naglalayo ang
lamang ng harvester sa manu-mano.”
Gn. Rodolfo: “Noong gapasan makakapaggapas
gapas kapa pero ngayon nung dumating ang harvester
wala na, wala ng kinikita may harvester na kasi. Mas
malamang noon gapasan o yung manu-mano gamit
ang karit kasi mas lamang ka don kasi nakakdayo
kapa gumapas noon, ngayon wala na harvester na
lang.”
Rodolfo na “ Kung taniman ng palay nakikitanim
nalang ganon din kapag taniman at anihan ng
sibuyas.” Bilang alternatibong pamalit at para
patuloy na pantustos sa kaniyang pamilya.

Kalagayna ng manu-manong pagsasaka sa bansa

Kung gagamit man ay dapat pantay lang.

Ganito rin sa pagsasaka. Hindi lahat ng gawain sa
pagsasaka ay iaasa sa teknolohiya bagkus ay kalabaw
at taong masipag ay sapat na. Kailangan na paunlarin
ang pagsasaka dahil ito ang pangunahing hanapbuhay
ng mga magsasaka. Dito rin nakukuha ang
pangunahing pagkain ng lipunan. Ang Pilipinas ay
isang agrikulturang bansa at nararapat lang na
bigyang pansin ng pamahalaan ang agrikultura
sapagkat dito nakadepende ang ikaaangat ng
ekonomiya. Kung nagawang itaguyod ang sarili ng
mga ninuno na walang teknolohiya, posibleng Litrato 2: Larawang kuha ni Ar-Jay Padilla,
makakaya rin ito sa kasalukuyan. Ngunit posibleng Interbyu Kasama si Gn. Rodolfo Pascua
mawala na ang manu-manong paraan makalipas ang
siyam (9) hanggang labindaalawang (12) taon
(Philippine Statistics Authority [PSA], 2023).
Pinagtibay ito ng sulating jornal na “MAGSASAKO
AT MINA: Ang Kalagayan ng mga Magsasaka at
3. Sa susunod na sampung taon possible ba ang Manggagawang Bukid sa Pagdating ng Rice
pagkawala ng tradisiyunal na pamamaraan ng Combine Harvesters (RCH) sa Occidental Mindoro at
pag aani ng palay sa kapatagan? Bakit? ang Badya na Trahedya ng Dayuhan at Dambuhalang
Pagmimina sa mga Pamayanan sa Mindoro” na Ang
Gng. Lucian: ”Oo kasi puro harvester na mga manggagawang bukid na nawalan ng trabaho ay
ngayon, wala ng mga gumagapas” napipilitang humanap ng trabahong hindi
pangkaraniwan kumpara sa tradisyunal nilang
Gn. Bernardo: “Mawawala na iyon at puro trabaho o minsan pa ay napipilitang kumapit sa
makinarya na ang ginagamit” patalim upang mapakain ang kumakalam nilang
sikmura.
Gn. Rodolfo: “Oo siguro, wala na simula nung Malalimang panayam: Semi Structured Interview
dumating harvester wala na.” (Talatanungan)

4. Ano ang epekto sa hanap buhay ng mga

manggagapas sa pagdating ng Rice Combine
Harvester?

Epekto sa hanapbuhay ng magsasaka Gng. Luciana:” Nakikitanim nalang kami ng

sibuyas palay ganon nalang. Nakilabada nalang din
Ang mga manggagawang bukid na nawalan ng
ako namamasukan sa bilang katulong para sapat
trabaho ay napipilitang humanap ng trabahong hindi
pambiling pagkain naming ng mga anak ko.”
pangkaraniwan kumpara sa tradisyunal nilang
trabaho o minsan pa ay napipilitang kumapit sa
patalim upang mapakain ang kumakalam nilang
Gn. Bernardo: “Naapektuhan din kami at wala
sikmura. Tulad nalamang ng mga magsasaka na ng pakiki-arawan sa gapasan o anihan ng palay kaya
aming nakapanayam na naghanap mga bagong nagcoconstruction nalang kami kapag anihan ng
trabaho upang kumita lamang ng pera, Ayon kay Gn.
palay. Sa harvester kasi pito (7) lang ang kailangang
tumao pati na yung mga magkakaryador”
Gn. Rodolfo: “Malaki ang epekto, kasi
nakakapaghanap-buhay ka noon at makakagapas ka.
Ngayon kapag anihan na ng palay puro harvester
naman na. Hindi na rin ako makapgtripulante sa
harvester. Kung taniman ng palay nakikitanim nalang
ganon din kapag taniman at anihan ng sibuyas.”
Suporta Mula sa Gobyerno
Talamak sa kanilang mga kasagutan na wala silang
nakukuhang suporta o ayuda mula sa gobyerno sa
mga kadahilanaang wala silang sariling luapang
sinasaka. Ang impormasyon na ito ay isang malaking
sampal na mahusay lamang ang gobyerno sa paglikha
ng mga papeles at pagpasa ng mga batas na
nakaangkla sa sektor ng agrikultura ngunit sa aktuwal
ay walang maayos na implementasyon. Sa likod ng
mga mabubulaklak na salita at makulay na balot na
nagsasabing lumalakas ulit ang sektor ng agrikultura
ay ang mga magsasaka na matamlay at walang gilas
dahil sa ayuda, mahal na gamit, at suporta mula sa
gobyerno. Iba’t-iba ang naging pokus ng mga
kasagutan ng mga respondenteng magsasaka. Ang isa
ay nakatuon sa hindi pantay na pagbibigay ng mga
ayuda. Ayon naman kay Gn. Bernardo “May ibang
trabaho pa naman tulad ng construction ngayon.” Na
kung saan tinitiis nalang nag anito ang kanilang
kalagayan.
Litrato 2: Larawang kuha ni Ar-Jay Padilla,
Interbyu Kasama si Gn. Rodolfo Pascua
5. Sa unti-unting pagkawala ng manu-manong
pamamaraan ng palay, ano ang inyong nais
ipabatid sa kinauukulan?
Gng. Luciana: “Hihingi ng tulong sa mga
magbibigay ng trabaho ganon tapos o pagkukuhanan
ng ayuda.”
Gn. Bernardo: Naapektuhan din kami at wala ng
pakiki-arawan sa gapasan o anihan ng palay kaya
nagcoconstruction nalang kami kapag anihan ng
palay. Sa harvester kasi pito (7) lang ang kailangang
tumao pati na yung mga magkakaryador”
Gn. Rodolfo: “Malaki ang epekto, kasi
nakakapaghanap-buhay ka noon at makakagapas ka.
Ngayon kapag anihan na ng palay puro harveste
Bawat butil ng pagsuporta ay malaking bahagi sa
tagumpay ng pananaliksik na ito kung kaya't buong
galak ang aming pasasalamat sa bawat indibidwal na
naglaan ng oras at nagbahagi ng kanilang karunungan
at karanasan. Ang lahat ng ito ay may malaking parte
sa likod ng pagkakabuo at tagumpay ng pananaliksik
na ito.
Lubos kaming nagpapasalamat sa mga sumusunod
dahil kung wala sila ay hindi magiging posible at
sapat ang mga datos para magamit sa pagbuo ng pag-
aaral na ito:
Ginoong Victorino Dela Cruz, Fredie Capinpin at
Gerry Pascual - para sa pagbabahagi ng kaalaman at
karanasan bilang bahagi ng aming datos at
pagpapahiram ng kanilang oras para sa amin.
Ginoong Alex G. Ramirez - para sa kanyang walang
hanggang suporta na mahubog ang gaming mga
kakayahan lalong – lalo na sa pagpili ng paksa para
sa aming pananaliksik, gayundin sa kanyang mga
payo na nagbigay inspirasyon sa amin at nagbukas sa
aming puso’t isipan na ipagpatuloy ang napili naming
larangan. Ang inyong mga payo at kaalamang
naibahagi ay patuloy na magsisilbing instrumento na
aming dadalhin sa aming tatahaking larangan.
MGA SANGGUNIAN
Balaria, F., Cosilet, M.A., Musa, C.D., Salagubang,
R., &Vertudes, M.F. (2020, Marso). Impact of
Rice Tariffication Law in selected Rice Farmers
in Nueva Ecija, Philippines. International
Journal of Advanced Engineering, Management
and Science.
Briones, R. (a) (2020, Abril). Agricultural
Employment and the Rural Household: A
Characterization for Selected Provinces in the
Philippines. Philippine Institue for
Development Studies, 6 (3), 147-153.
Briones, R. (b). (2021, Disyembre).Philippine
agriculture: Current state, challenges, and ways
forward. Philippine Institue for Development
Studies, ISSN 2508-0865
DA Communications Group. (2020, Hunyo). Facing
the big challenges in Philippine Agriculture.
Department of Agriculture. Kinuha noong ika-8
ng Disyembre 2022 mula sa
https://www.da.gov.ph/facing-the-big-challenge
s-in-philippine-agriculture/#:~:text=The%
20rising%20prices%20on%20energy,to%20fill
%20local%20production%20gap.
Manalo, J. & Fliert, E. (2014). Push and Pull Factors
in Rural Filipino Youth's Outmigration from
Agricultural Communities. Research Gate.
Kinuha noong ika-8 ng Disyembre 2022 mula
sa
https://www.researchgate.net/publication/28286
6629_Push_and_Pull_Factors_in_Rural_
Filipino_Youth's_Outmigration_from_Agricultu
ral_Communities
Ocampo, K. (2020, Nobyembere). Rice self-
sufficiency rate falls to 79.8%. Inquirer.net.
Kinuha noong Disyembre 4, 2022, mula sa
https://business.inquirer.net/311045/rice-self-suf
ficiency-rate-falls-to-79-8
Palis, F. (2020, Hunyo). Aging Filipino Rice Farmers
and Their Aspirations for Their Children.
Philippine Journal of Science, 149 (2): 351-361.
Pasiona et al, (2019). Exploring youth engagement in
agricultural development: the case of farmers’
children in the Philippines as rice crop manager
infomediaries. The Journal of Agricultural
Education and Extension, 25 (4) 361-377.
Philippine Statistics Authority [PSA]. (2020, Hunyo).
Farmers, Fisherfolks, Individuals Residing in
Rural Areas and Children Posted the Highest
Poverty Incidences Among the Basic Sectors in
2018. Kinuha noong ika-8 ng Disyembre 2022
mula sa
https://psa.gov.ph/poverty-press-releases/nid/16
2541
Quijano-Pagutayao, A.., David, M., Quimbo, A., &
Dizon, J. (2020). DETERMINANTS OF
AGRICULTURE AS A DEGREE CHOICE
AMONG THE YOUTH IN BUKIDNON,
PHILIPPINES. International Journal of
Advanced Research, 8(10), 332–341.
Santiago, F. (2015, Marso). A Historical Evaluation
of The Emergence of Nueva Ecija as the Rice
Granary of the Philippines. De La Salle
University, 3, 1-9
United Nations. Youth. Kinuha noong ika-8 ng
Disyembre 2022 mula sa
https://www.un.org/en/global-issues/youth#:~:te
xt=Who%20Are%20the%20Youth%3F,o f
%2015%20and%2024%20years.
U.S. Governement’s Global Hunger & Food Securit
 Initiative. ENGAGING YOUTH IN
AGRICULTURE through Information and
Communication Technologies. Kinuha noong
ika-8 ng Disyembre 2022 sa
https://www.usaid.gov/sites/default/files/docum
ents/15396/Feed-the-Future-CaseStudy-Y outh-
Ag-ICT.
Hasan, K., Tanaka, T. S. T., Alam, M., Ali, R., &
Saha, C. K. (2020, July 10). Impact of modern
rice harvesting practices over traditional ones.
Reviews in Agricultural Science. Retrieved

September 18, 2022, from

https://www.jstage.jst.go.jp/articl
e/ras/8/0/8_89/_html/-char/ja

Philippine Statistics Authority

| Republic of the
Philippines. (2023). Psa.gov.ph.
https://psa.gov.ph/national-accounts/sector/Ag
riculture,%20Forestry%20and%20Fishing