2024 ఫిబ్రవరి, 10వ తేదన

ీ తెలంగాణ రాష్ట్ర శాసనసభకు

2024-25 ఓట్-ఆన్ అక ంట్ బ్డ్ెెట్ సమరిిసత
ూ ...
గ రవనీయులు, ఉప ముఖ్యమంత్రర, ఆరిికశాఖ్ా మాత్యయలు
శ్రీ భట్ట్ వికీమారక మలుు గారి పరసంగం
గ రవ అధ్యక్షా...

తెలంగాణ రాష్ట్ ర మూడవ శాసన సభ తొలి బడ్ెెట్

సమావేశానికి స్ాాగతం. మార్పును కోర్పతూ స్వాచ్ఛ
స్ాధంచ్ుకునన తెలంగాణ ప్రజానీకానికి మనసఫూరతిగా
నమసకరతసి ున్ననము. భారత్ రాజ్యంగ పీఠిక గురతూ చేసుకుంట్ూ.....
“పౌరతలెలురకు సామాజిక, ఆరిిక, రాజకీయ, న్యయయమును,
భావము, భావపరకట్న, విశాాసము, ధ్రమము, ఆరాధ్న – వీట్ట
సాాత్ంత్రయమును, అంత్సుూలోను, అవకాశంలోను,
సమానత్ామును చేకూరతుట్కు” ఈ సఫురతితో మీ ముందుకు ఈ
బడ్ెెట్ తో వచ్నాము.

2. తెలంగాణ తనాగమూర్పిలు ఏ ఆశయాల కోసం ఆతనార్ుణ

చ్ేశారో... వాటిని స్ాధంచ్డం కోసం... వారత కలలను స్ాకార్ం
చ్ేయడం కోసం .... వాటిని ఆచ్ర్ణలోకి తీసుకురావడంకోసం.....
ఈ సమావేశాలోో మా కార్ాచ్ర్ణ మీ ముందు ఉంచ్బో తున్ననం.

1
3. “క ందరి కోసం మాత్రమే అందరత బ్త్కాలి” అన్ే నిర్ంకుశ
విధనన్నలను ఎదరతంచిన తెలంగాణ ప్రజలు ఇప్పుడు నిజమైన
అభివృది వైప్ప అడుగులు వేసి ున్ననర్ప. “అందరికోసం
మనమందరం” అన్ే నఫతన సఫురతితో.... మన చిర్కాల ఆశలు....
ఆకాంక్షలు తీర్పాకోవడ్ననికి ఇప్పుడు సరైన వేదక ఏరాుటైందనన
భావన కూడ్న తెలంగాణ ప్రజల కళ్ో లో సుష్ట్ ంగా కనిపిసి ుంద.
ఎందరో యువకుల తనాగాల ప్పన్నదులపై ఏర్ుడ్ిన తెలంగాణ,
ప్దేళ్ో తరాాత నిజమైన ప్రజాస్ాామామంటే ఏమిటో ర్పచి
చ్ఫసుిననద.

4. ఈ న్ేప్థ్ాంలో మనం, ఈ స్వాచ్నఛ తెలంగాణలో, తొలి బడ్ెెట్

ను ప్రవేశ పటట్కోవడం ఎంతో ఆనందకర్మైన విష్టయం. సమాన
అవకాశాలు, స్ామాజిక న్నాయం, ప్రజలకు అందుబాటటలో ఉండ్ే
పాలనకు తెలంగాణ ప్రభుతాం శ్రీకార్ం చ్ుటి్ంద. రైతులు,
యువకులు, మహిళ్లు నిర్పపవదల జీవితనలలో మరతనిన వలుగులు
నింపవందుకు ప్ూరతి స్ాాయిలో చ్ర్ాలు తీసుకుంటటన్ననము.

“మీ నమాకాలు మీ ఆలోచ్నలు అవపతనయి,

మీ ఆలోచ్నలు మీ ప్దనలవపతనయి,

మీ మాటలు మీ చ్ర్ాలు అవపతనయి,

మీ చ్ర్ాలు మీ అలవాటట
ో గా మార్పతనయి,
2
 మీ అలవాటట
ో మీ విలువలు అవపతనయి,

మీ విలువలు మీ విధగా మార్పతనయి.”

అంటూ జాతిపిత మహాతాగాంధ చ్ెపిున విష్టయానిన గుర్పి

చ్ేసి ున్ననను.

5. తెలంగాణ ప్రజల జీవితనలలో గుణనతాక మార్పు

తీసుకురావాలన్ేద మా కృత నిశాయం. అందుకు అనుగుణంగా
మా హామీలు ఉండడం వలో న్ే తెలంగాణ ప్రజలు మమాలిన
నమాార్ప. ఆనమాకానిన నిలబెట్ టకోవడ్ననికి ఈ ప్రజా ప్రభుతాం
ఎంతటి స్ాహస్ాన్ైనన్న చ్ేసి ుంద..... ఎంతటి కష్ా్న్ైనన్న
భరతసి ుంద..... ప్రజలకు నిజమైన ప్రతినిధులుగా మేము ఎంతటి
తనాగానికైన్న స్ిదధంగా ఉన్ననం.... పాలకులకు, ప్రజలకు మధా ఉనన
ఇనుప్ కంచ్ెలు తొలగతంచ్డంతో పారర్ంభమైన మా ఈ ప్రజాపాలన
మరతంత ప్టిష్ట్ంగా ముందుకు స్ాగుతుందనడంలో ఎటటవంటి
సందేహం లేదు. నిససహాయులకు సహాయం చ్ేయడం మా
విధననం......ఇదే మా లక్షాం...

6. తెలంగాణ ప్రజల దశాబాిల ఆకాంక్షను గౌర్విసఫ

ి 2014లో
ప్రతేాక రాష్ా్రనిన ఏరాుటట చ్ేస్ిన న్నటి యూపీఏ ప్రభుతనానికి, ఈ
ప్రకిీయలో కీలకపాతర పో షించిన న్నటి యూపిఏ చ్ెైర్ుర్సన్ శ్రీమతి
స్ో నియా గాంధీ గారతకి మరతయు న్నటి ప్రధనని డ్న. మన్మాహన్ స్ింగ్

3
గారతకి 4 కోటో తెలంగాణ ప్రజల తర్ఫపన కృతజఞ తలు తెలుప్పకోవడం
మా కర్ి వాం, మరతయు మన అందరత బాధాత. సారాష్ట్ ంర కోసం
పారణనలరతుంచిన ఎందరో అమర్వీర్పలకు మరొకస్ారత సభావేదకగా
నివాళ్ులు అరతుసుిన్ననం.

7. కేవలం లాంఛనంగా మాతరమే న్ేను ఇద చ్ెప్ుడం లేదు....

మనస్ాసక్షిగా చ్ెబుతునన మాట ఇద. గౌర్వ ముఖ్ామంతిర శ్రీ
రేవంత్ రడ్ిి గార్ప, న్ేను, మా మంతిరవర్గ సహచ్ర్పలు తెలంగాణ
ప్రజల ఆకాంక్షలు తీర్ాడ్ననికి ఏమాతరం వనకాడము.

8. ఇటీవల ముగతస్ిన అస్ంబ్లో ఎనినకల సందర్భంగా

తెలంగాణలో ఇందర్మా రాజాం తెస్ి ామని మాట ఇచ్నాం.
నిర్బంధనలు, నియంతృతా ధో ర్ణులు ఉండవని చ్ెపాుం. ప్రజా
సంక్షేమం కోసం ఆర్ప గాార్ంటీలు ప్రకటించ్నం. బాధాతలు
స్ీాకరతంచిన వంటన్ే ఇచిాన హామీలు, చ్ెపిున మాటకు కటట్బడ్ి
హామీలకు చ్ట్ బదధ త కలిుంచ్ే ఫైలు పై గౌర్వ ముఖ్ామంతిర శ్రీ
రేవంత్ రడ్ిి గార్ప తొలి సంతకం చ్ేయడం మా ప్రభుతా
సంకలాునికి, చితి శుదధ కి నిదర్శనం. నఫతన ప్రభుతాం తొలి
అడుగులోన్ే సంక్షేమానికి న్నంద ప్లికింద. ప్రజలకు ఇచిాన ప్రతి
మాటకు ప్రభుతాం కటట్బడ్ి ఉంద. మన రాష్ట్ ర కిోష్ట్ ఆరతాక
ప్రతస్ా ితులపై ఈ సభకు ఇదవర్కే శవాత ప్తరం దనారా సవివర్ంగా

4
వాసి వాలను తెలిపాము. ఇటటవంటి విప్తకర్ ఆరతాక ప్రతస్ా ితులలో
కూడ్న మేము ప్రజా సంక్షేమానికి చ్ేస్ిన వాగాిన్నలకు కటట్బడ్ి
ఉన్ననము. ఆడం స్ిమత్ చెపిినట్ల
ు గా “మానవ జీవన పరమాణయలు
మొత్ూ ంగా పంచే బ్హుముఖ్ పరణయళిక అంట్ూ ఏదీలేదు. కానీ,
రాష్ట్ంర లో అందుబ్ాట్లలో ఉనన వనరతలతో వివిధ్ సాధ్న మారాాల
దయారా సాధంచవచుు”.
9. గత పాలకుల నిరాాకంతో మన ధనిక రాష్ట్ ంర లో కూడ్న ఆరతాక
కష్ా్లు వచ్నాయి. ప్ూట గడవడం కూడ్న కష్ట్ ం అన్ేంత కనిష్ట్
స్ాాయికి రాష్ట్ ర ఆరతాక వావసా ను చ్ేరాార్ప. రాష్ట్ ంర లో మౌలిక
సదుపాయాల కలునకు పారధననాతనివాకుండ్న, ప్రజలకు ఏమాతరం
అవసర్ంలేని ఆరాభటాలకు డబుబ ఖ్ర్పా చ్ేశార్ప. రాష్ట్ ంర ఆరతధకంగా
ఎంత దుర్దృష్ట్ కర్ ప్రతస్ా తి
ి లో ఉందంటే… ప్రతీన్ల 1వ తేదీన రాష్ట్ ర
ప్రభుతా ఉదో ాగులకు మరతయు పనష నర్ో కు జీతనలు
ఇవాలేనటటవంటి ప్రతస్ా తి
ి . దీని వలో ఉదో ాగుల కీడ్ిట్ స్ో కర్ (CIBIL
Score) దెబబతినడం వలో వార్ప ర్పణనలు ప ందడం కూడ్న
కష్ట్ మవపతుంద. వృదుిల ైన పనష నర్పో మందుల కోసం ఖ్ర్పా పటి్న
డబుబలు ప ందడం కోసం ఎదుర్ప చ్ఫస్వ ప్రతస్ా తి
ి ఉతుననమైనద.

10. అందుకే తెలంగాణ రాష్ట్ ర ఆరతాక ప్రతస్ా ితిని, ప్రజల జీవితనలను

దుర్భర్ం చ్ేస్వ దశగా స్ాగతన ప్రజా వాతిరేక పాలనకు ప్రజలు

5
చ్ర్మగీతం పాడ్నర్ప. ఇదే మన ప్రజాస్ాామా వావసా యొకక
గొప్ుతనం... దవాళా తీస్ిన రాష్ట్ ర ఆరతాక ప్రతస్ా ితిని
మర్పగుప్ర్చ్డ్ననికి ఇప్ుటికే దుబారా ఖ్ర్పాలు తగతగంచ్నం. ఆరతాక
కీమశిక్షణతో పాటట మర్పగైన సంక్షేమ పాలన అందంచ్నలననద మా
లక్షాం. గత ప్రభుతాం ప్రవేశ పటి్న ప్రతి బడ్ెెట్ వాసి వానికి చ్నలా
దఫర్ంగా ఉంద. రాష్ట్ ంర యొకక రాబడ్ిని అధకంగా చ్ేస్ి చ్ఫపట్ డం
దనారా ఎన్మన ప్థ్కాలకు నిధులను కేటాయిసుిన్ననము అన్ే
భరమను కలిుంచ్నర్ప. ఉదనహర్ణకు దళితబందు ప్థ్కానికి బడ్ెెట్
లో 17,700 కోటో ర్ూపాయలు చ్ఫపిస్వి నిధులు మాతరం ఒకక పైస్ా
కూడ్న ఖ్ర్పా పట్ లేదు. అంతేకాకుండ్న, 2021-22 సంవతసరానికి
CAG ల కకల ప్రకార్ం షడఫాల్ది కులాల అభివృదధ కి డ్ిమాండులో
4,874 కోటో ర్ూపాయల నిధులు ఖ్ర్పా చ్ేయలేదు. గతరతజన
అభివృది లో 2,918 కోటో ర్ూపాయలు ఖ్ర్పా చ్ేయలేదు.
వనుకబడ్ిన తర్గతుల అభివృదధ లో 1,437 కోటో ర్ూపాయలు
ఖ్ర్పా చ్ేయలేదు. అదేవిధంగా రైతులకు వడ్డి లేని ర్పణనల కొర్కు
కేవలం 2014-15 ఆరతాక సంవతసర్ం నుండ్ి 2023-24 ఆరతాక
సంవతసర్ం వర్కు 1,067 కోటో ర్ూపాయల బడ్ెెట్ పటి్ కేవలం 297
కోటో ర్ూపాయలు మాతరమే ఖ్ర్పా పటా్ర్ప. అదేవిధంగా
మహిళ్లకు 2014 -15 ఆరతాక సంవతసర్ం నుండ్ి 2023-24 ఆరతాక
సంవతసర్ం వర్కు 7,848 కోటో ర్ూపాయల బడ్ెెట్ పటి్ కేవలం
6
2,685 కోటో ర్ూపాయలు మాతరమే ఖ్ర్పా పటా్ర్ప. ఈ విధంగా
సమాజంలోని 90 శాతం జన్నభా ఉనన ఎస్ీస, ఎస్ీ్, బి.స్ి, మైన్నరతటీ
మరతయు మహిళ్ల కోసం గొప్ులు చ్ెప్పుకోవడ్ననికి ప్థ్కాలు
బడ్ెెట్ లో ఉన్ననయి తపిుతే, వాటికి నిధుల విడుదల లేవప. ఈ
స్ాంప్రదనయానికి సాస్ిి ప్లికి మా ప్రభుతాం వాసి వానికి దగగ ర్గా
రాబడులు అంచ్న్నవేస్ి దననికి అనుగుణంగాన్ే ప్థ్కాలకు
కేటాయింప్పలు చ్ేయడం జరతగతంద. ఇద మా చితి శుదధ కి నిదర్శనం.

11. సరైన ప్రణనళికలతో అనిన అడి ంకులను అధగమిస్ాిం.

అందులో ఎలాంటి సందేహం లేదు. ‘‘ఇద మా ప్రభుతాం’’ అని
ప్రజలు భావించ్ే విధంగా బాధాతతో వావహరతస్ి ాం. మా ఈ
నిర్ణ యానికి గతంలో జరతగతన తప్పులు… చ్ేస్ిన అప్పులు…
ఏమాతరం అడి ం కావప.. కాలేవప.......

12. ఇదే సఫురతితో, ఆశయంతో, ప్రజా ఆశ్రరాాదంతో ఈ బడ్ెెట్ ను

ప్రవేశ పడుతున్ననం.

ఆరిిక వృది

13. 2023-24 ఆరతాక సంవతసర్ంలో, తెలంగాణ రాష్ట్ ర సఫ

ా ల
ఉతుతిి (GSDP) ప్రసి ుత ధర్లలో 2022-23తో పో లిానప్పుడు
13,02,371 కోటో ర్ూపాయలు నుండ్ి 14,49,708 కోటో
ర్ూపాయలకు పరతగతంద. అయితే, ఆరతాక వృదధ రేటట అదే కాలంలో

7
14.7 శాతం నుండ్ి 11.3 శాతననికి క్షడణంచింద. దేశ్రయ స్ాాయిలో
వృదధ రేటట మాతరం 16.1 శాతం నుండ్ి 8.9 శాతననికి ప్డ్ిపో యి
మరతంత ఎకుకవగా క్షడణంచింద. ప్ర్ావస్ానంగా, భార్తదేశ జిడ్ిపి
వృదధ రేటటతో పో లిస్వి తెలంగాణ రాష్ట్ ర వృదధ రేటట 2.4 శాతం ఎకుకవ.

14. తెలంగాణ ఆరతాక వృదధ రేటట, స్ిార్మైన ధర్లలో, గత

సంవతసర్ం 7.5 శాతం నుండ్ి ఒక శాతం తగతగ ఈ సంవతసరానికి
6.5 శాతననికి ప్డ్ిపో యింద. దేశ స్ాాయిలో ఈ వృదధ +0.1 శాతంగా
ఉంద. తెలంగాణ ఆరతాక వృది రేటట తీవర క్షడణతను చ్వి చ్ఫస్ిందన్ేద
సుష్ట్ మవపతుంద.

15. తెలంగాణ మరతయు భార్తదేశం యొకక ప్రసి ుత మరతయు

స్ిార్మైన ధర్ల వది భిననమైన వృదధ రేటో ట, తెలంగాణలో ఉనన
అధక దరవయాలబణం రేటటను సఫచిసుిన్ననయి. 2023 డ్ిస్ంబర్లో
తెలంగాణలో 6.65 శాతంగా ఉనన వినియోగదనర్పల ధర్ల సఫచీ
5.69 శాతంగా ఉనన దేశ సగటటతో పో లిస్వి చ్నలా అధకంగా ఉంద.
అధక దరవయాలబణం ఉనన రాష్ా్రలలో తెలంగాణ 5 వ స్ాానంలో ఉంద.

వివిధ్ రంగాల వృది రేట్ు ల

16. 2023-24 ఆరతాక సంవతసర్ంలో, తెలంగాణ ఆరతాక వావసా

వివిధ ర్ంగాలలో ప్నితీర్ప ఓకేలా లేదు. దీనికి అన్ేక కార్ణనలు
ఉన్ననయి. పారథ్మిక ర్ంగాలలో ఒకటైన వావస్ాయం చ్నలా

8
క్షడణంచింద. వావస్ాయ ర్ంగంలో ప్ంటల దనారా వచ్ేా సఫ
ా ల
విలువ 49,059 కోటో ర్ూపాయల నుండ్ి 45,723 కోటో
ర్ూపాయలకి తగతగ, మైనస్ 6.8 శాతం వృదధ రేటటగా నమోదు
అయినద. ఈ గణనీయమైన తగుగదలకి ప్రధనన కార్ణం ప్రతికూల
వాతనవర్ణ ప్రతస్ా ితులు. న్ైర్పతి ర్పతుప్వన్నలు 17 రోజులు
ఆలసామయాాయి మరతయు స్ీజన్లో వర్షపాతంలో తీవర
హెచ్ుాతగుగలు వచ్నాయి. ముఖ్ాంగా, ఆగసు్ మరతయు
అకో్బర్పలో ప్ంటలు కీలక దశలలో ఉననప్పుడు వర్షపాతం
గణనీయంగా తగతగంద. దీనికి తోడు, దీర్ఘకాలం పాటట ప డ్ిగాలులు,
భూగర్భజలాల క్షడణత మరతయు కృష్ాణ బేస్ిన్లో తగతనంత నీటి
లభాత లేకపో వడంతో వరత, ప్తిి , మొకకజొనన, కంద, శనగ వంటి
కీలక ప్ంటల విస్ీి ర్ణం భారీగా తగతగంద.

17. అదే సమయంలో, తెలంగాణ ఆరతాక వావసా లో ఇతర్ ర్ంగాలు

కూడ్న వృదధ రేటటలో తర్పగుదలను నమోదు చ్ేశాయి. విదుాత్,
గాాస్, నీటి సర్ఫరా, వాణజాం మరతయు మర్మాతు స్వవలు,
హో టళ్ుో మరతయు రస్ా్రంటట
ో , రైలేాలు మరతయు వాయు ర్వాణన
వంటి ర్ంగాలలో గణనీయమైన తగుగదల కనిపించింద. అయితే,
తయారీ ర్ంగంలో మాతరం పర్పగుదల కనిపించింద. గత
సంవతసర్ంలో నమోదెైన 1.3 శాతం వృది తో పో లిస్వి ఈ సంవతసర్ం

9
5.9 శాతంగా వృదధ చ్ెందంద. రతయల్ద ఎస్వ్ట్, నిరాాణం మరతయు
మైనింగ్, కాారీ వంటి ఇతర్ ర్ంగాలు కూడ్న మునుప్టి
సంవతసర్ంతో పో లిస్వి 2023-24లో అధక వృదధ రేటటను నమోదు
చ్ేశాయి.

త్లసరి ఆదయయం

18. తెలంగాణ తలసరత ఆదనయం ప్రసి ుత ధర్ల ప్రకార్ం, 2023-

24లో 3,43,297 ర్ూపాయలుగా ఉంటటందని అంచ్న్న. గత ఏడ్నద
తలసరత ఆదనయం 3,09,912 ర్ూపాయలు. దీనితో పో లిస్వి ఈ
సంవతసర్ం పర్పగుదల కనిపిసి ుననప్ుటికి, వృదధ రేటట మాతరం
క్షడణంచింద.

సుపరిపాలన

19. కాంగీస్ పారీ్ ఎనినకల మానిఫస్ో్ లో ప్రకటించిన విధంగా

అధకార్ంలోకి వచిాన వంటన్ే ప్రగతి భవన్ ను
మహాతనాజయాతిబాప్ూలే భవన్ గా మారతా ప్రజా ప్రతపాలనకి
శుభార్ంభం చ్ేశాము. ప్రతివార్ం రండు రోజులలో ప్రజావాణ
నిర్ాహిసి ఫ, ప్రజల కష్ా్లను ప్రతాక్షంగా తెలుసుకొంటటన్ననం. ఈ
రండు న్లలలో 43,054 ధర్ఖ్ాసుిలు వస్వి , వాటిలో 14,951 ఇండో
కొర్కు, 8,927 భూ సమసాల గురతంచి, 3,267 పనష న్ ల గురతంచి
మరతయు 3,134 ఉదో ాగ కలున గురతంచి వచ్నాయి. ప్రజావాణలో

10
వికలాంగులు, వృదుిలు, మహిళ్లు మరతయు పిలోల కొర్కు ప్రతేాక
కౌంటర్ో ను ఏరాుటట చ్ేస్ి, అదనప్ప స్ౌకరాాలు కూడ్న కలిుంచ్నం.
వైదా స్వవల నిమితి ం వచ్ేా రోగుల సహాయార్ధం ఆరోగాశ్రీ కౌంటర్ో ను
ఏరాుటట చ్ేశాం. ఒక పో ర్్ల్ద దనారా ప్రజావాణ దర్ఖ్ాసుిలనినంటిని
నమోదు చ్ేస్ి అవి ప్రతష్ాకర్ం అయియా దనక వాటిని
ప్ర్ావేక్షించ్డ్ననికి కల క్ర్ోకి, శాఖ్ాధప్తులకు ఆదేశాలు ఇచ్నాం.
ప్రజావాణ సకీమంగా నిర్ాహించ్ేలా ఒక స్ీనియర్ ఐ.ఎ.ఎస్. ను
ప్రతేాక అధకారతగా నియమించ్నం.

అభయ హసూ ం (ఆరత గాయరంట్ీలు)

20. సంప్ూర్ణ ప్రజా సంక్షేమమే కాంగీస్ ప్రభుతా ప్రణనళిక. అందుకే

ఆర్ప హామీలను ప్రజల ముందు ఉంచి వారత ఆమోదంతో ఈ శాసన
సభా వేదక దనారా వాటిని అమలు చ్ేస్వందుకు మా ప్రణనళికను మీ
ముందు ఉంచ్ుతున్ననము. హామీ ఇచిాన ఆర్ప గాారంటీలలో,
రండు గాారంటీలను మేము బాధాతలు స్ీాకరతంచిన 48 గంటలలోన్ే
పారర్ంభించి కాంగీస్ ప్రభుతా చితి శుదధ ని నిర్ూపించ్ుకున్ననం.

21. ఆర్ప హామీల అమలుకై అర్పుల ైన లబిి దనర్పల నుండ్ి

దర్ఖ్ాసుిలు స్ీాకరతంచ్డం కోసం, ప్రతేాకంగా డ్ిస్ంబర్ 28 నుండ్ి
జనవరత 6 వర్కు గాీమాలోో మరతయు వార్పిలోో సభలు ఏరాుటట
ో
చ్ేయడం జరతగతంద. ఈ సభలలో ప్రజలు 1.29 కోటో దర్ఖ్ాసుిలు

11
ఇవాడం జరతగతంద. దీనిని బటి్ ప్రజలలో ఈ హామీలపై ఉనన
విశాాసం అర్ామవపతుంద. అందుకే ఒక ప్రతేాక స్ాఫ్ట్ వేర్ దనారా ఈ
దర్ఖ్ాసుిలను కోీడ్డకరతంచ్ే ప్నికూడ్న తారతతగతిన ప్ూరతి చ్ేయడం
జరతగతంద. దీనివలో మునుాందు ఈ హామీల అమలులో లబిి దనర్పల
ఎంపిక మరతయు వాటికి అవసర్మైన నిధులు
సమకూర్పాకోవడ్ననికి మార్గ ం సులభతర్ం అవపతుంద.

22. మహాలక్షిా ప్థ్కంలో భాగం అయిన ఉచిత RTC బసుస

ర్వాణన స్ౌకరాానిన మా ప్రభుతాం డ్ిస్ంబర్ 9, 2023 న
పారర్ంభించ్డం జరతగతంద. రాష్ట్ ర మహిళ్లు ఈ ప్థ్కం ప్టో అతాంత
సంతృపిి మరతయు సంతోష్టము వాకి ము చ్ేసి ున్ననర్ప. ఈ ప్థ్కం
సజావపగా స్ాగడ్ననికి సకాలంలో RTCకి అవసర్మైననిన నిధులు
అందచ్ేసి ున్ననము. ఇప్ుటికే న్లకు 300 కోటో ర్ూపాయల
చ్ొప్పున అదనప్ప నిధులు మంజూర్ప చ్ేయడం జరతగతంద.

23. మరొక ముఖ్ామైన ప్రజాసంక్షేమ ప్థ్కం -రాజీవ్ ఆరోగయశ్రీ.

ఈ ప్థ్కం కిీంద మా హామీ ప్రకార్ం డ్ిస్ంబర్ 9, 2023 నుండ్ి
వైదా ఖ్ర్పాల ప్రతమితిని 5.00 లక్షల ర్ూపాయల నుండ్ి 10.00
లక్షల ర్ూపాయల వర్కు పంచ్డం జరతగతంద. గతంలో ఆరోగాశ్రీ కింద
చ్ెలిోంచ్వలస్ిన బకాయిలు చ్ెలిోంచ్నందున, ఆసుతురలలో ఆరోగాశ్రీ
స్వవలు నిలచిపో యి స్ామానా ప్రజలు తీవర

12
ఇబబందులు ఎదురొకననందున మా ప్రభుతాం దీనిని పారధననాతగా
తీసుకొని గత బకాయిలను కూడ్న విడుదల చ్ేయడం జరతగతంద.
భవిష్టాతు
ి లో కూడ్న ఆరోగాశ్రీ కిీంద వైదా స్వవలకు ఎటటవంటి అడి ంకి
లేకుండ్న అవసర్మైన నిధులు చ్ెలిోంచ్డం జర్పగుతుంద.

24. మా ప్రభుతా హామీలలో మరో ముఖ్ామైన రండు హామీలు

గృహజయాతి మరతయు 500/- ర్ూపాయలకే వంట గాాస్ స్ిల ండర్
సర్ఫరా. గృహజయాతి ప్థ్కం దనారా అర్పుల ైన
వినియోగదనర్పలందరతకి న్లకు 200 యూనిటట
ో ఉచిత విదుాత్ ను
అందంచ్డ్ననికి మరతయు అర్పుల ైన వినియోగదనర్పలకు 500/-
ర్ూపాయలకే వంట గాాస్ స్ిలిండర్ో ను సర్ఫరా చ్ేస్వ ప్థ్కాలకి మరో
ముందడుగు వేశాము. పిబవ
ర రత 4, 2024 న్నటి రాష్ట్ ర మంతిర వర్గ
సమావేశం ఈ ప్థ్కాల అమలుకు అమోదం తెలిపింద. తార్లోన్ే
తగతన విధ విధనన్నలు ర్ూప్కలున చ్ేస్ి వాటి ఫలాలను ప్రజలకు
అందంచ్డం జర్పగుతుంద. మహాలక్షిా, రైతుభరోస్ా, ఇందర్మా
ఇండుో, చ్ేయూత, యువవికాసం హామీల అమలుకు మా ప్రభుతాం
చితి శుదధ తో ఉంద. వాటిని వీల ైనంత తార్లో అమలు చ్ేస్వ
సంకలుంతో ఉన్ననము.

25. ఈ బ్డ్ెెట్ లో ఈ పథకాల అమలుకు 53,196 కోట్ు

రూపాయలు పరత్రపాదంచడం జరిగింద. ఈ కేట్ాయంపు ఒక

13
పారథమిక అంచన్య పరకారం మాత్రమే చేయడం జరిగింద. హామీలకు
సంబ్ంధంచిన విధ విధయన్యలను రూప ందంచే పని ఇంకా
క నసాగుత్యననందున, అద పూరూ యన వంట్న్ే అమలుకు
అవసరమైన పూరిూ నిధ్ులు కేట్ాయసాూం.

26. ఎనినకల ప్రణనళికలో చ్ెపిున ప్రతి హామీని న్ర్వేరేాందుకు

కృతనిశాయంతో ఉన్ననం. రైతుల కోసం ప్రకటించిన వర్ంగల్ద
డ్ికోరేష్టన్, హెైదరాబాదులో ప్రకటించిన యువ డ్ికోరేష్టన్, చ్ేవళ్ో లో
ప్రకటించిన ఎస్ీస-ఎస్ీ్ డ్ికోరేష్టన్, కామారడ్ిి లో ప్రకటించిన బ్లస్ీ,
మైన్నరతటి డ్ికోరేష్టన్ అనినంటిని ఖ్చిాతంగా అమలు చ్ేస్ి ాం.

పారిశాీమిక మరియు ఇనఫర్ మేష్టన్ ట్ెకానలజి

27. రాష్ట్ ంర పారతశాీమికంగా అభివృదధ చ్ెందడం వలో ఎన్మన

సమసాలు ప్రతష్ాకర్ం అవపతనయి. లక్షలాద మందకి ఉపాధ
అవకాశాలు దొ ర్పకుతనయి. ఉతనుదకత పర్పగుతుంద. అందుకే
తెలంగాణ రాష్ట్ ంర సతార్ పారతశాీమిక ప్రగతి స్ాధంచ్ేందుకు అనిన
చ్ర్ాలు పారర్ంభించ్నము. ఈ దశగాన్ే గౌర్వ ముఖ్ామంతిర శ్రీ రేవంత్
రడ్ిి గార్ప మరతయు మన ఐ.టి, ప్రతశీమల శాఖ్ా మాతుాలు శ్రీ
దుది ళ్ో శ్రీధర్ బాబు గార్ప ఇటీవల స్ిాటె ర్ లాండ్ లోని దనవయస్ లో
జరతగతన వర్ల్ది ఎకన్నమిక్ ఫ ర్ం వారతషక సమావేశంలో పాలగగన్ననర్ప.
మన రాష్ా్రనికి భారీగా పటట్బడులు తెచ్ేా లక్షాంతో ప్లు

14
పారతశాీమికవేతిలతో వర్పస సమావేశాలు నిర్ాహించ్నర్ప.
తతూలితంగా మన రాష్ా్రనికి దనదనప్ప 40,000 కోటో ర్ూపాయలకు
పైబడ్ి పటట్బడులు రానున్ననయని ఈ సందర్భంగా చ్ెప్ుడ్ననికి
సంతోషిసి ున్ననము. తెలంగాణ ప్రభుతాం అనుసరతంచ్బో యియ
విధనన్నలను ప్రఖ్ాాత పారతశాీమికవేతిలు ప్రశంస్ించిన విష్టయానిన
కూడ్న ఈ సందర్భంగా మీకు తెలియచ్ేసి ున్ననము. తెలంగాణలో
పటట్బడులు పటే్ందుకు అతాంత స్ానుకూలత వాకి ం కావడం మా
పాలన పై ఉనన నమాకానికి నిదర్శనం. ఈ పటట్బడుల దనారా
మన రాష్ట్ ర సఫ
ా ల ఉతుతిి పరతగత, ప్రజలకు సంప్ద పర్పగుతుంద
అనడంలో ఎటటవంటి సందేహం లేదు.

28. ప్రజలకు ఉపాధ అవకాశాలు కలిుంచ్డంలో చినన మరతయు

సఫక్షా ప్రతశమ
ీ లు చ్నలా పది పాతర పో షిస్ి ాయి. దననిని దృషి్లో
పటట్కొని చినన మరతయు సఫక్షా సంసా లు స్ాాపించ్డ్ననికి వీలుగా
కో స్ర్ోను అభివృదధ చ్ేస్ి ాం. రాష్ట్ ర నిధులతో పాటట, కేందర ప్రభుతా
Micro Small Enterprises Cluster Development Programme
(M.S.E.C.D.P.) ప్థ్కం దనారా కూడ్న దీనికి అవసర్మైన
నిధులు సమీకరతస్ి ాం. రాష్ట్ ర నిధులతో పాటట, ‘‘పి.ఎం. మితర’’
నిధులను వినియోగతంచ్ుకుని కాకతీయ మగా టక్సటైల్ద పార్క ను

15
మరతంతగా అభివృదధ ప్ర్పస్ాిం. ప్రభుతాం తర్ప్పన రండు ల దర్
పార్క లను కూడ్న ఏరాుటట చ్ేయబో తున్ననం.

29. పారతశాీమిక అభివృదధ అన్ేద ఒకే చ్ోట కేందీక

ర ృతమైనప్పుడు
పారంతీయ, ఆరతధక అసమానతలు తల తు
ి తనయి. ఇద దృషి్లో
పటట్కొని రాష్ట్ ర నలుమూలలు అభివృదధ చ్ెందడ్ననికి ఫారాా కో స్ర్ో
ను ఏరాుటట చ్ేయడ్ననికి నిర్ణ యించ్నము. ఈ కో స్ర్ో ఏరాుటటలో
భూస్వకర్ణ జరతగేటప్పుడు ప్రజల ఇళ్ో కు, ఆసుిలకు నష్ట్ ం
వాటిలోకుండ్న వాటిని నివాస సా లాలకు దఫర్ంగా ఏరాుటట చ్ేయడం
జర్పగుతుంద.

30. తెలంగాణ రాష్ా్రనికి తీర్ పారంతం లేదు. అందువలో సర్కు

ర్వాణనకు పో ర్ప్లు అందుబాటటలో లేవప. ఈ లోటటను భరీి
చ్ేసుకోవడ్ననికి డ్ెప
ై ో ర్ప్ లను అందుబాటటలోకి తీసుకురావడ్ననికి
ఒక బృహత్ ప్రణనళికను ర్ూప ందంచ్నం. డ్ెప
ై ో ర్ప్లు ఏరాుటట
చ్ేయడం దనారా సర్కు ర్వాణన ఖ్ర్పాలు గణనీయంగా తగుగతనయి.
మన ఉతుతు
ి లను సులభంగా ఎగుమతి చ్ేసుకున్ే స్ౌకర్ాం మన
రాష్ట్ ర పారతశాీమిక ర్ంగానికి అందంచ్బో తున్ననం.

31. ఈ బడ్ెెట్ లో ప్రతశీమల శాఖ్కు 2,543 కోటో ర్ూపాయలు

ప్రతిపాదసుిన్ననం.

16
32. దవంగత్ పరధయని శ్రీ రాజీవ్ గాంధీ గారత అననట్ల్గా
“భారత్దేశం పారిశాీమిక విపు వం యొకక అవకాశం కోలోియంద.
కానీ కంపూయట్ర్ విపు వం మాత్రము కోలోిలేము”. ఎంతో
దయరశకనిత్తో మూడుననర దశాబ్ాాల కరత్
ీ మే ఆయన చెపిిన
మాట్లు ఇపిట్టకర సతిరిూదయయకం. తెలంగాణ రాష్ట్ ంర ఇన్ ఫరేాష్టన్
టకానలజీలో దేశంలోన్ే అగీ స్ాానంలో ఉండ్నలన్ేద మా ఆకాంక్ష.
ఐటి ర్ంగంలో అభివృదధ స్ాధంచ్డం దనారా తెలంగాణలోని గాీమీణ
పారంతనల ప్రజలకు మరతంత అధున్నతన స్ౌకరాాలు కలిుంచ్డ్ననికి
వీలు కలుగుతుంద. అంతే కాకుండ్న ఎంతో మందకి ఉపాధ
అవకాశాలు లభామౌతనయి. ఐటీ ర్ంగానికి మరతంత మర్పగుప్రతచిన
విధనన్ననిన ర్ూప ందంచ్ేందుకు రాష్ట్ ర ప్రభుతాం స్ిదధంగా ఉంద.
గాీమీణ పారంతనల అభివృది మరతయు ప్రజల జీవన స్ిాతి గతులను
మర్పగుప్ర్చ్డ్ననికి వీలుగా Artificial Intelligence ను
ఉప్యోగతంచ్ుకుంటాం.

33. ఐటి ర్ంగంలో భారీ పటట్బడులతో ముందుకు వచ్ేా వారతకి

అతాంత సుళ్ువైన విధనన్నలతో స్ాాగతం ప్లకడమే కాకుండ్న
భవిష్టాతు
ి లో కూడ్న వారతకి ఎలాంటి సమసాలు తల తి ని ప్టిష్ట్మైన
విధనన్నలను ర్ూప ందసుిన్ననం. అతాంత అధున్నతనమైన మౌలిక

17
సదుపాయాలు కలిుంచ్డం దనారా ఐటి ర్ంగంలో న్ైప్పణాం మరతంత
వృదధ చ్ెందే విధంగా మా నఫతన పాలస్ీ ఉంటటంద.

34. హెైదరాబాద్ లోని ఐటి ప్రతశీమ రోజు రోజుకూ అభివృదధ

చ్ెందుతుననద. ఐటి ప్రతశమ
ీ లతో హెైదరాబాద్
కిటకిటలాడుతుననద. కాని రాష్ట్ ర సమగాీభివృదధ జర్గాలంటే ఒక
హెైదనరాబాదు మాతరమే అభివృదధ జరతగతతే సరతపో దు. ఇలాంటి
అభివృదధ తెలంగాణ రాష్ట్ ంర నలుమూలలకు కూడ్న విసి రతంచ్నలి. ఈ
కార్ణంగా ఐటి ప్రతశమ
ీ ను దాతీయ, తృతీయ శవణ
ీ నగరాలకు
విసి రతంచ్ేందుకు ప్రణనళికలు ర్చిసుిన్ననం. రాష్ట్ ర వాాప్ి ంగా అనిన
పారంతనలలో ఐటి ప్రతశమ
ీ లు రావాలంటే ప్టిష్ట్మైన విధననం
ఉండ్నలి. అందుకే అమరతకాలోని ఐటి సర్ా (IT SERVE) అన్ే
సంసా తో సంప్రదంప్పలు జర్పప్పతున్ననం. దీనివలో తెలంగాణ రాష్ట్ ంర
ఐటి ర్ంగంలో తిర్పగులేని శకిిగా మార్పతుందనడంలో సందేహం
లేదు. దేశంలోన్ే అతాంత ప్టిష్ట్మైన ఫైబర్ న్ట్ వర్క కన్క్షన్ ఉండ్ే
రాష్ట్ ంర గా తెలంగాణను తీరతా దదుితనం.

35. ఈ బడ్ెెట్ లో ఐ.టి శాఖ్కు 774 కోటో ర్ూపాయలను

ప్రతిపాదసుిన్ననం.

18
పంచయయతీరాజ్, గాీమీణయభివృది

“పరజ్సాామయం అన్ేద కేవలం పరభుత్ా రూపం కాదు. ఇద

పారథమికంగా అనుబ్ంధత్ జీవన విధయనం, ఉమమడ్ి కమూయనికేట్
అనుభవం. ఇద త్పినిసరిగా తోట్టవారి పట్ు గ రవం మరియు
గ రవపరదమైన వైఖ్రి.”

- డ్య.బి.ఆర్.అంబ్ేదకర్

36. గాీమాల అభివృదధ తో ప్రతి ప్లో కళ్కళ్లాడ్ేలా చ్ేయడమే మా

ప్రభుతా పారధననాత. అందుకే గాీమీణనభివృదధ విష్టయంలో గత
ప్దేండో లో ప్డి తప్ుటడుగులను సరతచ్ేయబో తున్ననం. ప్రతి గాీమం
యూనిట్ గా గాీమాల అభివృదధ కి ప్రణనళిక తీసుకుని ముందుకు
వళ్ుతున్ననం.

37. మనసా, వాచయ, కరమణయ…. ప్రజాస్ాామా వావసా లు తమ

కర్ి వాాలను తనమే నిర్ారతించ్ేలా చ్ేస్ి ాం. ఇద మేమేదో
ప్రజాస్ాామాానికి చ్ేసి ునన మేలు కాదు…. గాీమాలలోని అణగారతన
వరాగలకు, గాీమీణ పవదలకు మేం కలిుసుినన హకుక….
నిససహాయులకు….. అభాగుాలకు మేమిసుినన
గాారంటీ….స్ామాజికంగా అన్నాయం ఎదురొకంటటనన వారతకి
మేమిసుినన ధెైర్ాం.

19
38. మీకు తెలుసు, దేశానికి గాీమాలే ప్టట్గొమాలని మహాతనా
గాంధీ చ్ెబితే దననిన ఆచ్రతంచి చ్ఫపించిన గొప్ు ప్రధనని, కీరి తశవష్టులు
రాజీవ్ గాంధీ గార్ప. దేశంలో గాీమ సారాజాానికి బాటలు వేస్వందుకు
ఆ న్నటి రాజీవ్ గాంధీ ప్రభుతాం 73, 74వ రాజాాంగ సవర్ణలను
ప్రతిపాదంచింద. గాీమ ప్ంచ్నయితీలకు ఆరతధక వసులుబాటట
కలిుంచ్డమే కాకుండ్న వారత అభివృదధ ప్రణనళికను వారే
ర్ూప ందంచ్ుకున్ే విధంగా కేందరం నుంచి న్ేర్పగా నిధులను
ప్ంచ్నయితీలకు అందచ్ేస్ిన ఘనత అప్ుటి కాంగీస్ ప్రభుతనానికే
దకుకతుంద. గాీమ ప్ంచ్నయితీలను మరతంత బలోపవతం చ్ేస్ి ాం.
సకాలంలో నిధులు అందంచి గాీమాభుాదయానికి బాటలు వేస్ి ాం.

39. గాీమీణ పారంతనలలో సుర్క్షిత తనగు నీర్ప ఇప్ుటికీ ప్ూరతిగా

అందుబాటటలో లేదు. 35,752 కోటో ర్ూపాయలు ఖ్ర్పా చ్ేస్ి
మిష్టన్ భగీర్థ్ ప్ూరతి చ్ేస్ామని గత ప్రభుతాం గొప్ులు చ్ెపిుంద.
వాసి వానికి ఇనిన వేల కోటట
ో ఖ్ర్పా చ్ేస్ిన్న, ఈ న్నటికీ రాష్ట్ ంర లో
సుర్క్షిత మంచినీర్ప లేని గాీమాలు ఎన్మన ఉన్ననయి. కేందర జల
మంతిరతా శాఖ్ కూడ్న అప్ుటి రాష్ట్ ర ప్రభుతాం తెలంగాణలో వంద
శాతం ఇళ్ో కు సుర్క్షిత మంచినీర్ప అందుతోందని చ్ెప్ుడ్ననిన తప్పు
ప్టి్ంద. ఈ విష్టయంలో అప్ుటి రాష్ట్ ర ప్రభుతాం తప్పుడు

20
నివేదకలు ఇవాడం వలో కేందర జల మంతిరతా శాఖ్ మన రాష్ా్రనికి
హకుకగా రావలస్ిన నిధులు కూడ్న ఇవాలేదు.

40. స్ాానికంగా ఉనన నీటి వనర్పలను వాడుకోవడం కాకుండ్న

సుదఫర్ పారంతనల నుంచి పైప్ ల ైనో దనారా తనగునీర్ప అందంచ్ే
ప్రయతనం చ్ేయడం వలో , ఖ్ర్పా ఎన్మన రేటో ట పరతగత, చివర్కు
సమసాలు తల తు
ి తున్ననయి. స్ాానిక నీటి వనర్పలను నిర్ో క్షాం చ్ేస్ి
ఎకకడ్ి నుంచ్ో నీర్ప తేవడం అన్ేద ప్రయాసతో కూడుకునన ప్ని.
కేవలం కాంటారక్ర్ో ప మాతరమే ఈ కార్ాకీమం దనారా లాభప్డ్నిర్ప. ఈ
కార్ణంగా గాీమీణ పవదలు సుర్క్షిత మంచి నీటి కోసం ఇంకా
ఇబబంద ప్డుతున్ే ఉన్ననర్ప. తక్షణమే మిష్టన్ భగీర్థ్ లోపాలను
సవరతంచ్నలస్ి ఉంద. మిష్టన్ భగీర్థ్ కార్ాకీమానిన ఇప్ుటికైన్న
ప్రక్షాళ్న చ్ేయకపో తే ఎంతో ప్రజాధనం వృధన అయియా ప్రమాదం
ఉందని మీకు తెలియచ్ేసి ున్ననం. అందుకే ఈ దశగా దదుిబాటట
చ్ర్ాలు పారర్ంభించ్నం.

41. 2014 సంవతసర్ంలో కొతి గా ఏర్ుడ్ిన మన రాష్ా్రనికి మొదటి

రాష్ట్ ర ఆరతాక సంఘం నియమించ్ుకోవడం జరతగతంద. రాష్ట్ ర ఆరతాక
సంఘం తన నివేదకలో రాష్ట్ ర నికర్ సాంత ప్నునల ఆదనయంలో 11
శాతం నిధులు గాీమీణ మరతయు ప్ట్ ణ స్ాానిక సంసా లకు
కేటాయించ్మని స్ిఫార్పస చ్ేస్ింద. ఈ 11 శాతంలోని 61 శాతం

21
నిధులు గాీమీణ సాయం ప్రతిప్తిి సంసా లకు కేటాయించ్నలని
కూడ్న స్ిఫార్పస చ్ేస్ింద. ఈ స్ిఫార్పసలను గత రాష్ట్ ర ప్రభుతాం
ప్టి్ంచ్ుకోలేదు. నిబంధనల ప్రకార్ం రాష్ట్ ర ఆరతాక సంఘం యొకక
నివేదకపై తీసుకొనన చ్ర్ాలను అస్ంబ్లో లో ఉంచ్నలి, అయిన్న
కూడ్న దననిన ప్ూరతిగా నిర్ో క్షాం చ్ేశార్ప. మా ప్రభుతాం ఆ
స్ిఫార్పసలను వంటన్ే ఆమోదంచింద. ఆ ప్రకార్మే నిధులు
విడుదల చ్ేసి ుంద. ఒక దశాబి ం వర్కు కూడ్న శాసనసభ లో రాష్ట్ ర
ఆరతాక సంఘ నివేదకను ప్రవేశపట్ లేదు. దననిని మా ప్రభుతాం
ఆమోదంచి ఈ సభ ముందు ఉంచ్ుతున్ననము.

42. ఈ బడ్ెెట్ లో ప్ంచ్నయితీ రాజ్, గాీమీణనభివృది శాఖ్కు

40,080 కోటో ర్ూపాయలు ప్రతిపాదసుిన్ననం.

పురపాలక శాఖ్

43. తెలంగాణ రాష్ా్రనికి హెైదరాబాద్ పాలన కేందరం మాతరమే

కాదు, రాష్ట్ ర అభుాననతికి అవసర్మైన ఆరతాక వనర్పలను అందంచ్ే
గుండ్ెకాయ లాంటిద. హెైదరాబాద్ కు ఈ ఆరతధక శకిిని ఇచిాంద గత
కాంగీస్ ప్రభుతనాలే. ర్క్షణ ర్ంగ సంసా లు, ఫారాా ప్రతశమ
ీ లు, ఐటీ
ప్రతశమ
ీ ల వంటి మౌలిక ప్రతశమ
ీ ల స్ాాప్న మొదలుకొని మటోర రైలు
వర్కు... శంష్ాబాద్ విమాన్నశీయం మొదలుకొని ఓఆర్ఆర్ వర్కు,
తనగునీటి అవసరాలకోసం మంజీరా, కృష్ాణ మరతయు గోదనవరత

22
జలాల సర్ఫరా, నగరానికి 24 గంటల విదుాతు
ి సర్ఫరా చ్ేస్వ
వావసా తో పాటట హెైదరాబాద్ లో అంతరాెతీయ స్ాాయి మౌలిక
సదుపాయాల కలున కూడ్న జరతగతంద గత కాంగీస్ ప్రభుతనాల
హయాంలోన్ే.

44. హెైదరాబాద్ అభివృది దనారా సృషి్ంచ్బడ్ిన సంప్ద ఏ

కొందర్ప అధకార్పలు లేదన న్నయకుల స్ాార్ధం కోసం కాదు, అద
యావతు
ి ప్రజలందరతద చ్ెందనలన్ేదే మా లక్షాం... మా మార్గ ం.
అందుకే పాలన్నప్ర్ంగా అనిన సంసా లను, వావసా లను ప్రక్షాళ్న
చ్ేసి ున్ననం.

45. మూస్ీ ప్రక్షాళ్నతో పాటట మూస్ీ ప్రతవాహక పారంతననిన

ఉపాధకలున్న జయన్ గా మారేా కారాాచ్ర్ణ మొదలు పటా్ం. మూస్ీ
అంటే ముకుక మూసుకోవాలిసన ప్రతస్ా ితి నుండ్ి దననిని
ప్పనరీెవింప్చ్ేయడ్ననికి వడ్ివడ్ిగా అడుగులు వేసి ున్ననం. మూస్ీ
రతవర్ ఫరంట్ ను అభివృదధ ప్రతచ్ేందుకు నఫతన విధనన్నలను
ఆకళింప్ప చ్ేసుకుంటటన్ననం. గౌర్వ ముఖ్ామంతిర శ్రీ రేవంత్ రడ్ిి
గార్ప మరతయు అధకార్పలు ఇటీవల లండన్ ప్ర్ాటన సందర్భంగా
థేమ్సస నద నిర్ాహణ తీర్పను ప్రతశ్రలించ్నర్ప. ఏ మాతరం కాలుష్టాం
లేకుండ్న థేమ్సస నద లండన్ నగర్ం మధా నుంచి ప్రవహిసి ునన
తర్హాలోన్ే మూస్ీ రతవర్ ఫరంట్ ను అభివృదధ ప్ర్చ్నలని

23
ఆకాంక్షిసి ున్ననం. ఈ మేర్కు ఇటీవల హెైదరాబాద్ వచిాన బిరటిష్
హెై కమిష్టనర్ అల క్స ఎలిో స్ మరతయు నీతి అయోగ్ వైస్ చ్ెైర్ాన్ శ్రీ
సుమన్ బెరతీ లతో కూడ్న ప్రభుతాం చ్ర్ాలు జరతపింద.

46. మూస్ీ రతవర్ ప్రంట్ డ్ెవలప్ మంటట పారజకు్ దనారా ఈ

కార్ాకీమం చ్ేప్డతనం. దీనిలో భాగంగా పాదచ్నర్పల జయనులు,
పీప్పల్దస పాోజాలు, పాతనగర్ంలోని హెరతటేజ్ జయను
ో , హాకర్స జయను
ో ,
చిలి న్
ర స థీమ్స పార్క లు, ఎంటర్ టైన్ మంట్ జయను
ో అభివృదధ చ్ేస్ి ాం.
మూస్ీ నదని, నదీ తీరానిన ఒక ప్రాావర్ణ హిత ప్ది తిలో సమగీ
ప్రణనళికతో అదుభతంగా తీరతాదదుితనం. మన స్ాంసృతిక కట్ డ్నల
ప్రతర్క్షణ కూడ్న ఈ ప్థ్కంలో భాగంగా అమలు చ్ేస్ి ాం. దీనికి
కావలస్ిన నిధులలో ఎకుకవ శాతం నద చ్ుటట్ ఉనన భూములను
వాణజా అవసరాలకు అనుగుణంగా మారతా సమకూర్పస్ాిం.
భవిష్టాతు
ి లో ఈ పారజకు్ చ్నరతాన్నర్, హెైటక్ స్ిటీ, స్ాలార్ జంగ్
మూాజియం మరతయు ఇతర్ ప్రాాటక సా లాలతో సమానంగా పో టీ
ప్డుతుందనడంలో ఎటటవంటి సందేహం లేదు. హెైదరాబాద్
మడలో అందమైన హార్ంలాగ మూస్ీ నదని తీరతా దదుితనం. దీని
కోసం 1,000 కోటో ర్ూపాయలు ఈ బడ్ెెట్ లో ప్రతిపాదసుిన్ననం.

47. తెలంగాణలో అభివృదధ వికేందీక

ర ర్ణకు ప్రభుతాం కటట్బడ్ి
ఉంద. హెైదరాబాద్ కేందరంగా రాష్ా్రనిన మూడు జయను
ో గా ప్రభుతాం

24
భావిస్ోి ంద. ఔటర్ రతంగ్ రోడుి లోప్ల ఉనన హెైదరాబాద్ నగర్ం
ప్ట్ ణ పారంతంగా, ఔటర్ రతంగ్ రోడుి-ప్రతిపాదత రీజినల్ద రతంగ్ రోడుి
మధా ఉనన పారంతం పరత ఆర్బన్ జయన్ గా, ప్రతిపాదత రీజినల్ద రతంగ్
రోడుి ఆవల ఉనన భాగానిన గాీమీణ జయన్ గా నిరాధరతంచి దననికి
తగగ ట్ టగా అభివృదధ ప్రణనళికలు స్ిదధం చ్ేయాలని ప్రభుతాం
ఆలోచిసుిననద.

48. రాష్ట్ ంర లోని అనిన ప్పర్ పారంతనలను సమగీంగా అభివృదధ

చ్ేస్వందుకు ప్ూరతి స్ాాయి ప్రణనళికలు కూడ్న స్ిదధం చ్ేసి ున్ననమని
తెలియచ్ేసి ున్ననం. రాష్ట్ ర ఆరతాక సంఘం స్ిఫార్సుల మేర్కు ప్ట్ ణ
పారంత అభివృదధ కి నిధుల విడుదల చ్ేస్ి ాం.

49. ఈ బడ్ెెట్ లో ప్పర్పాలక శాఖ్కు 11,692 కోటో ర్ూపాయలు

ప్రతిపాదసుిన్ననం.

వయవసాయం

50. రైతు బాగుంటేన్ే ఊర్ప బాగుంటటంద. వావస్ాయం

లాభస్ాటిగా ఉంటేన్ే రాష్ట్ ంర యొకక ఆరతాక ప్రతస్ా ితి
మర్పగుప్డుతుంద. అందుకే రైతు ర్పణ మాఫీ అంశానిన మేం మా
ఎనినకల ప్రణనళికలో కూడ్న సుష్ట్ ంగా పవరొకన్ననం. ఎనినకల
ముందు ప్రజలకు హామీ ఇచిాన విధంగాన్ే రైతు ర్పణమాఫీ
ప్థ్కానిన అమలు చ్ేయబో తున్ననం. 2 లక్షల ర్ూపాయల

25
ర్పణమాఫీ పై తార్లోన్ే కారాాచ్ర్ణ ఉంటటంద. అందుకు
విధవిధనన్నలను ర్ూప ందసుిన్ననం. ప్రతి ప్ంటకు మది తు ధర్
ఇస్ాిం.

51. ఈ సంధర్భంలో మేము రైతుబంధు ప్థ్కం గురతంచి ఒక

విష్టయం ఈ గౌర్వ సభ ముందు ఉంచ్దలుాకున్ననం. రైతుబంధు
యొకక ముఖ్ా ఉదేిశాం రైతుకు పటట్బడ్ి స్ాయం
అందంచ్డమేనని గత ప్రభుతాం ఈ ప్థ్కానిన పారర్ంభించింద.
రైతుకు స్ాయం అందంచ్డం అన్ేద ప్రశంస్ించ్దగతన విష్టయమే
అయిన్న, ఈ ప్థ్కం పవర్పతో అసలు రైతుల కన్నన పటట్బడ్ిదనర్పలు
మరతయు అనర్పులే ఎకుకవ లాభం ప ందనర్ని చ్ెప్ుడ్ననికి ఎంతో
చింతిసుిన్ననం. స్ాగు చ్ేయని/ స్ాగు చ్ేయడ్ననికి ప్నికిరాని
కొండలు, గుట్ లు ఆఖ్రతకి రోడుో ఉనన సా లానికి కూడ్న రైతుబంధు
స్ాయం ఇచ్నార్ప. పటట్బడ్ిదనర్పలు, బడ్న రతయల్ద ఎస్వ్ట్ కంపనీలు
కొనిపటట్కునన వేలాద ఎకరాలకు కూడ్న రైతుబంధు స్ాయం
అందంద. ఇద అకీమం. ఇచిాన జి.ఓ కు విర్పదధ ంగా ప్థ్కానిన
వరతింప్ చ్ేయడం అన్ేద గత ప్రభుతనానికే స్ాధాం అయింద. జరతగతన
ఈ అకీమాల కార్ణంగా మేము రైతుబంధు నిబంధనలను
ప్పన:సమీక్ష చ్ేస్ి నిజమైన అర్పులకు రైతు భరోస్ా కింద ఎకరాకి
15,000 ర్ూపాయలు అందంచ్ేందుకు కృతనిశాయంతో

26
ఉన్ననము. గతంలో కన్నన భిననంగా మేము కౌలు రైతులకు కూడ్న
రైతు భరోస్ా స్ాయానిన ఇవాడ్ననికి మార్గ దర్శకాలు స్ిదధం
చ్ేసి ున్ననం.

52. అదే విధంగా ప్రధనన మంతిర ఫసల్ద భీమా యోజన

కార్ాకీమానిన ఆధనర్ంగా చ్ేసుకుని రాష్ట్ ంర లో ప్ంటల భీమా
ప్థ్కానిన ప్టిష్ట్ంగా అమలు చ్ేయబో తున్ననం. ప్శిామ బెంగాల్ద
లో అమలు జర్పగుతునన తీర్పను ప్రతశ్రలించిన అనంతర్ం దననికి
సంబంధంచి తుద నిర్ణ యానిన తీసుకుంటామని ఈ సందర్భంగా
మనవి చ్ేసి ున్ననం. రైతు బ్లమా ప్థ్కానిన కౌలు రైతులకు కూడ్న
అమలు చ్ేస్వందుకు చ్ర్ాలు తీసుకుంటటన్ననం. అందుకు
అవసర్మైన మార్గ దర్శకాలను ర్ూప ందసుిన్ననం.

53. వితి న భాండ్నగార్ంగా ఉనన తెలంగాణ ఇంకా ఎంతో ప్రగతిని

స్ాధంచ్డ్ననికి అవకాశం ఉండ్ి కూడ్న స్ాధంచ్లేక పో యింద.
వితి నం న్నణామైనద అయితేన్ే రైతుకు మేలు కలుగుతుంద.
వితి నం న్నశిర్కంద అయితే రైతు శీమ అంతన బూడ్ిదలో పో స్ిన
ప్నీనర్ప అవపతుంద. ప్ంట చ్ేతికి రాకపో వడమే కాకుండ్న అప్ుటి
వర్కూ పటి్న పటట్బడ్ి అంతన వృధన అయిపో తుంద.

54. గత ప్రభుతా హయాంలో నకిలీ వితి న్నల సమసా తీవరంగా

ఉండ్ేద. గత ప్రభుతా ఆచ్ేతనం వలో , నకిలీ వితి న్నల వలో అన్ేక

27
మంద రైతులు మోసపో యి ఆతాహతాలకు కూడ్న పాలుడ్నిర్ప.
న్నస్ిర్కం వితి న్నలను, నకిలీ వితి న్నలను అరతకటే్ందుకు మా
ప్రభుతాం కఠతన చ్ర్ాలు తీసుకుంటటంద. రైతుకు నష్ట్ ం చ్ేస్వ ఏ
వితి న వాాపారతనీ మా ప్రభుతాం ఉపవక్షించ్దు. దీనితో బాటట
న్నణామైన వితి న ఉతుతిి విష్టయాలోో ప్పరోభివృదధ స్ాధంచ్ేందుకు
సకల చ్ర్ాలు చ్ేప్డుతున్ననం. ఈ మేర్కు తార్లో ఒక నఫతన
‘‘వితి న విధననం’’ తీసుకురాబో తున్ననం. ఈ సంవతసర్ంలో ఆయిల్ద
పాం స్ాగు విసి ర్ణ అదనంగా లక్ష ఎకరాలు పంచ్డ్ననికి తగు
చ్ర్ాలు తీసుకుంటటన్ననం. ఇవనీన రైతును రాజును చ్ేయడ్ననికి
మేం తీసుకోబో తునన చ్ర్ాలు.

55. ఈ బడ్ెెట్ లో వావస్ాయ శాఖ్కు 19,746 కోటో ర్ూపాయలు

ప్రతిపాదసుిన్ననం.

భూపరిపాలన

56. గత ప్రభుతాం ఎంతో హడ్నవపడ్ిగా, ఎలాంటి అధాయనం

చ్ేయకుండ్న తీసుకువచిాన ధర్ణ పో ర్్ల్ద కార్ణంగా ప్రజలు ఎన్మన
సమసాలు ఎదురొకన్ననర్ప. “ధ్రణి క ంత్మందకర భరణంగా
మరిక ంత్ మందకర ఆభరణంగా చయలా మందకర భారంగా మారింద”.
గత ప్రభుతాం చ్ేస్ిన తప్పులతో ఎంతో మంద తమ అవసరాల
కోసం స్ ంత భూమిని కూడ్న అముాకోలేకపో యార్ప. పిలోల

28
పళిో ళ్ోకు, చ్దువపలకు ఇతర్ అవసరాలను తీర్పాకోలేక తీవర
ఆవేదన చ్ెందనర్ప. ఇదంతన లోప్భూయిష్ట్ మైన ధర్ణ పో ర్్ల్ద
కార్ణంగాన్ే జరతగతంద. ఇప్పుడు మా ప్రభుతాం ఏర్ుడ్ిన తరాాత,
రతకార్పిలు ప్రతశ్రలించిన మీదట, ఇద నిజమేనని తేలింద. అందుకే
ఈ సమసాను ప్రతష్టకరతంచ్ేందుకు మా ప్రభుతాం అతాధక
పారధననాతనిచిాంద.

57. ఇచిాన హామీ మేర్కు రవనఫా వావసా ను ప్రక్షాళ్న

చ్ేస్వందుకు సతార్ చ్ర్ాలు తీసుకున్ననం. ధర్ణ పో ర్్ల్ద అమలు
కార్ణంగా వచిాన సమసాలను అధాయనం చ్ేయడ్ననికి ఐదుగుర్ప
సభుాలతో ఒక కమిటీని నియమించ్నం. అధకార్ంలోకి వచిాన న్ల
రోజులోోన్ే ఇంతటి కీలకమైన నిర్ణ యం తీసుకుని నిప్పణుల కమిటీకి
బాధాత అప్ుగతంచ్డం గతంలో ఎననడఫ జర్గలేదు.

ఎస్ీీ, ఎస్ీ్ మరియు మైన్యరిట్ీ సంక్షేమం

రివరండ్ మారి్న్ లూథర్ కరంగ్ (జూనియర్) అననట్ల్ – “న్యకూ

ఒక కల ఉంద. ఒక రోజున మన దేశం నిజమైన ఆదరాశల
సారూపంగా ఎదుగుత్యందని ఆశిసుూన్యనను. మనష్టయయలంతయ
సమానంగా సృషి్ంచబ్డ్యారత అనన సతయయనికర ఆదరశంగా నిలుసుూంద,
అని త్లసుూన్యనను.”

29
58. జన్నభాలో అతాధక శాతం మంద ఇంకా పవదరతకంలోన్ే ఉంటే
అద నిజమైన అభివృదధ కాదు. మన తెలంగాణన రాష్ట్ ంర లో గత దశాబి
కాలంగా పవదలకు ధనికులకు మధానునన అంతర్ం మరతంత
పరతగతంద. అందుకే, రాష్ట్ ర సంప్ద వనర్పలు ప్రజలందరతకి
చ్ెందేటటట
ో గా చ్ేస్ి ామని మేము ఇచిాన హామీలను ప్రజలు
విశాస్ించ్నర్ప. వారత విశాాస్ానికి విఘాతం కలిగతంచ్కుండ్న
ప్టిష్ట్మైన ప్రణనళికతో ముందుకు స్ాగుతనమని, వారతకి నిజమైన
అభివృదధ ని అందస్ాిమని ఈ సందర్భంగా మీకు తెలియచ్ేసి ున్ననం.

59. ఎస్ీస, ఎస్ీ్ మైన్నరతటీ విదనార్పాల భవష్టాతు

ి కొర్కు ఏరాుటట
చ్ేస్ిన గుర్పకుల పాఠశాలలను మరతంతగా అభివృది ప్ర్పస్ాిం. స్ ంత
భవన్నలు లేని గుర్పకుల పాఠశాలలకు నఫతనంగా అనిన
వసతులతో కూడ్ిన భవన్నలను నిరతాంచ్డ్ననికి ప్రణనళికలు స్ిదిం
చ్ేసి ున్ననం. అనిన గుర్పకుల పాఠశాలలో స్ౌర్ విదుాత్ ను ఏరాుటట
చ్ేస్ి దనని దనారా ఆదన అయిన విదుాత్ వినియోగ చ్నరీెలను తిరతగత
అవసర్మైన చ్ోట వాటి అభివృది కే ఉప్యోగతస్ి ాం. ఎస్ీస
గుర్పకులాల భవన నిరాాణనలకి 1,000 కోటో ర్ూపాయలు,
మరతయు ఎస్ీ్ గుర్పకులాల భవన నిరాాణనలకి 250 కోటో
ర్ూపాయలు ఈ బడ్ెెట్ లో ప్రతిపాదంచ్నం.

30
60. గుర్పకుల పాఠశాలల స్ స్ైటీ దనారా నఫతనంగా రండు
ఎం.బి.ఎ కళాశాలల ఏరాుటట ప్రకిీయ పారర్ంభించ్నం. వీటి
ప్రతిపాదనలను ఇప్ుటికే ఆల్ద ఇండ్ియా కౌనిసల్ద ఫర్ టకినకల్ద
ఎడుాకేష్టన్ (A.I.C.T.E) వారతకి తగతన అనుమతి కొర్కు
సమరతుంచ్డం జరతగతంద. రాష్ట్ ంర లోని గుర్పకుల పాఠశాలలకు
బో ధన్న స్ిబబంద నియామకాలు అతి తార్లో ప్ూరతి
చ్ేయబో తున్ననం.

61. ఎస్ీస సంక్షేమానికి 21,874 కోటో ర్ూపాయలు, ఎస్ీ్

సంక్షేమానికి 13,313 కోటో ర్ూపాయలు మరతయు మైన్నరతటీ
సంక్షేమానికి 2,262 కోటో ర్ూపాయలు ప్రతిపాదసుిన్ననం.

బి.స్ి. సంక్షేమం

62. ‘‘మనిషిని మహో ననత్యడ్ిగా తీరిు దదేాద విదయ ఒకకట్ే’’ అని

చ్ెపిున మహాతనా జయాతిబాఫూలే అడుగుజాడలోో నడ్ిచ్ేందుకు
సంకలిుంచ్ుకునన ప్రభుతాం మాద. ఈ దశలోన్ే మేము బ్లస్ీ
డ్ికోరేష్టన్ ఇచిా తెలంగాణలోని వనుకబడ్ిన ప్రజల ఆకాంక్షలు
తీరేాందుకు ముందుకు వళ్ుతున్ననం. గతంలో బ్లస్ీల సంక్షేమం
కోసం, విదా కోసం ఎంతో ఘనంగా కేటాయింప్పలు చ్ేస్వవార్ప.
అయితే… కేటాయించిన నిధులు విడుదల అయియావి కాదు. కేవలం
ఎనినకల సంవతసర్ంలో మాతరమే కేటాయించిన నిధులలో కొంత

31
మేర్కు విడుదల చ్ేస్వవార్ప. ఈ విధంగా ప్రజలిన మభాపటే్ ఒక దుష్ట్
స్ాంప్రదనయానిన గత ప్రభుతాం అనుసరతంచింద.

63. అయితే పవద బడుగు బలహీన వరాగలకు చ్ెందన విదనార్పధలకు

మర్పగైన స్ౌకరాాలు కలిుంచి, న్నణామైన విదాను అందంచ్నలన్ేద
మా సంకలుం. అదే విధంగా సమాజంలోని అతాంత నిర్పపవదల ైన
వారత కుటటంబాల నుంచి వచ్ేా విదనార్పధలు ఎకుకవగా ఉండ్ే
గుర్పకుల పాఠశాలలపై మరతంత ఎకుకవ మొతి ంలో నిధులు ఖ్ర్పా
చ్ేయాలని నిర్ణ యించ్నం. కేందరం అమలు చ్ేసి ునన స్ావితీరబాయి
ఫూలే అభుాదయ యోజన ప్థ్కం నుంచి కూడ్న అదనప్ప నిధులు
స్ాధంచి తెలంగాణ లో ప్కడబందగా అమలు చ్ేస్ి ాం.

64. బ్లస్ీ విదనార్పధలకు ఉప్కార్ వేతన్నలను కీమం తప్ుకుండ్న

అందస్ాిం. అంతే కాదు, విదేశ్ర విదనా ప్థ్కం కిీంద మరతంత ఎకుకవ
మంద విదనార్పాలకు చ్ేయూత అందస్ాిం. ఈ చ్ర్ాల దనారా బలహీన
వరాగలకు చ్ెందన విదనార్పధలు మరే ఇతర్ విష్టయాల గురతంచి
ఆలోచించ్కుండ్న విదనాభాాసం చ్ేస్ి జీవితంలో ఉననత శిఖ్రాలను
అందుకున్ే విధంగా వారతకి సహాయప్డతనం. ప్రయివేటట భవన్నలోో
ఉనన బ్లస్ీ హాస్ ళ్ోకు ప్రభుతా భవన్నలు కటి్స్ి ాం.

32
65. రాష్ట్ ంర లో ఉనన వనుకబడ్ిన తర్గతుల గుర్పకులాలకు
సాంత భవన్నల నిరాాణననికి ఈ బడ్ెెట్ లో 1,546 కోటో ర్ూపాయలు
ప్రతిపాదసుిన్ననం.

66. రాష్ట్ ంర లో ఇప్ుటికి స్ాంప్రదనయ వృతు

ి లలో చ్నలా
కుటటంబాలు జీవనం కొనస్ాగతసి ున్ననయి. వారతకి నఫతన
స్ాంకేతికతలో శిక్షణ ఇచిా అవసర్మైన ప్నిముటట
ో అందజేస్ి ాం.
వార్ప చ్ేస్ిన ఉతుతు
ి లకు మేల ైన మారకటింగ్ స్ౌకరాాలు కలిుసఫ
ి
వారత అభుాననతికి సహకరతస్ి ాం. అదే సమయంలో వారత పిలోలకు
న్నణామైన విదా అందంచ్ేందుకు సహాయం చ్ేస్ి ాం. వార్ప ఐ.ఐ.టి
మరతయు అంతరాెతీయ విశావిదనాలయాలలో స్ీటో ట స్ాధంచ్ేలా
అవసర్మైన శిక్షణ ఏరాుటట చ్ేస్ి ాం. భవిష్టాతు
ి లో వార్ప విదేశ్ర
ఉదో ాగావకాశాలు కూడ్న అందప్పచ్ుాకున్ేటటట్ వారతని తయార్ప
చ్ేస్ి ాం.

67. ఈ బడ్ెెట్ లో బి.స్ి సంక్షేమానికి 8,000 కోటో ర్ూపాయలు

ప్రతిపాదసుిన్ననం.

మహిళా శిశు సంక్షేమం

68. సమాజంలో సగభాగం మహిళ్లే. మహిళా స్ాధకార్త అన్ేద

కొందరతకే ప్రతమితం కారాదు. ఈ కార్ణంతోన్ే కాంగీస్ ప్రభుతాం
తమ మాానిఫస్ో్ లో స్ింహభాగం మహిళ్ల గురతంచ్ే హామీలు

33
ఇచిాంద. తెలంగాణ ఆడబిడి లను మహాలక్ష్మాలను చ్ేయాలన్ే
ఆలోచ్నతోన్ే మహిళ్లకు ఉచిత బసుస ప్రయాణం ప్థ్కానిన
డ్ిస్ంబర్ 9న పారర్ంభించ్ుకున్ననం. ఇందరా కాీంతి ప్థ్ం దనారా
మహిళా సాయం సహాయక సంఘాలను పది ఎతు
ి న పో ర తసహిస్ి ాం.

69. ‘‘పిలులు ఉదయయనవనంలో మొగా లు ాంట్ట వారత. రేపట్ట పౌరతలు.

ూ నిరిమంచేద వాళలు. కాబ్ట్ట్ వారిని జ్గీత్ూగా పరరమగా
జ్త్ర భవిష్టయత్య
పంచయలి’’ అని భారత్ తొలి పరధయని పండ్ిట్ జవహర్ లాల్ న్హర
ూ
ఏన్యడ్ో చెపాిరత. ఆ సఫకిిని పాటించ్ేందుకు రాష్ట్ ర ప్రభుతాం
అకుంఠతత దీక్షతో ప్ని చ్ేసి ుంద. పాఠశాల విదాపై మా ప్రభుతాం
ఎకుకవ శీదధ చ్ఫపాలని నిర్ణయించింద. అవసర్మైన నిధులు
అందుబాటటలో ఉంచ్డమే కాకుండ్న అనిన సఫకళ్ో లో డ్ిజిటల్ద కాోస్
ర్ూం లను ఏరాుటట చ్ేయాలని నిర్ణయించ్నం.

70. రాష్ట్ ంర లో ఉనన 35,781 అంగన్ వాడ్డ కేందనరల దనారా గరతభణ

స్ీి ల
ై కు, బాలింతలకు పో ష్టకాహారానిన అందంచ్ే కార్ాకీమానిన
ప్టిష్ట్ంగా చ్ేప్డుతున్ననం.

విదయయరంగం

71. తెలంగాణ రాష్ా్రనిన ఎడుాకేష్టన్ హబ్ గా తయార్ప

చ్ేయాలన్ేద రాష్ట్ ర ప్రభుతా సంకలుం. అంతే కాదు, పవద వార్ప స్ైతం
ఉననత విదాను అందుకున్ే విధంగా ఫీజు రీఇంబర్స మంట్

34
విధనన్ననిన తీసుకువచిాంద కాంగీస్ ప్రభుతామే. అయితే గత
ప్రభుతాం ఫీజు రీఇంబర్స మంట్ నిధులను సరైన సమయంలో
విడుదల చ్ేయకపో వడం వలో ఎంతోమంద విదనార్పాలు తమ
చ్దువప ప్ూర్ి యి కూడ్న కాలేజీల నుండ్ి తమ అర్ుత సరత్ఫికటో ను
ప ందలేక ఎన్మనవిలువైన అవకాశాలు కోలోుయి తీర్ని నష్ట్ ం చ్వి
చ్ఫశార్ప. ఆన్నడు కాంగీస్ ప్రభుతాం పారర్ంభించిన
స్ాంప్రదనయానిన మరతంత ప్కడబందగా ముందుకు
తీసుకువళ్ో డ్ననికి ఈన్నటి మా ప్రభుతాం కృతనిశాయంతో ఉంద.
ఫీజు రీఇంబర్స మంట్ తో బాటటగా ఎస్ీస, ఎస్ీ్, బ్లస్ీ, మైన్నరతటీ
బాలబాలికలకు ప్రసి ుత స్ాకలర్ షిప్ లను సకాలంలో
అందంచ్ేందుకు కూడ్న అనిన ఏరాుటట
ో చ్ేసి ున్ననం.

72. ప్రతి మండలానికి అధున్నతనమైన స్ౌకరాాలతో,

అంతరాెతీయ ప్రమాణనలతో తెలంగాణ ప్బిో క్ సఫకల్దస ను ఏరాుటట
చ్ేస్ి ామని ఈ సందర్భంగా మీకు తెలియచ్ేసి ున్ననం. కళాశాల
స్ాాయిలో ఉదో ాగానికి అవసర్మైన మేర్కు కోర్పసలను ప్రవేశపటి్
పో టీ ప్రప్ంచ్ంలో తెలంగాణ విదనార్పధలు న్గుగకు రాగల సమర్ా తను
సమకూర్పస్ాిం. ఉననత విదనామండలిని ప్ూరతిగా ప్రక్షాళ్న చ్ేస్ి
ఉననత విదాలో ప్రమాణనలను మర్పగుప్ర్పస్ాిం. పైల ట్

35
పారతిప్దకన తెలంగాణ ప్బిో క్ సఫకల్దస ఏరాుటటకు ఈ బడ్ెెట్ లో
500 కోటో ర్ూపాయలు ప్రతిపాదసుిన్ననం.

73. రాష్ట్ ంర లో స్ాంకేతిక విదాను మరతంత ప్టిష్టఠంగా మరతయు

పారతశాీమిక అవసరాలకు అనుగుణంగా సమాయతి ం చ్ేయడ్ననికి
మన రాష్ట్ ంర లోని 65 ఐ.టి.ఐ లను ప్రయివేటట సంసా ల
భాగస్ాామాంతో ఒక బృహతి ర్ ప్రణనళిక అమలు ప్ర్చ్బో తున్ననం.
ఈ ర్ంగంలో అనుభవం ఉనన ప్రముఖ్ జాతీయ మరతయు
అంతరాెతీయ సంసా లు ప్రభుతాంతో కలిస్ి ప్ని చ్ేయడ్ననికి ఆసకిి
చ్ఫపిసి ున్ననయి. ఇతర్ రాష్ా్రలలో మన అధకార్పల బృందంతో
అధాయనం చ్ేయించి మనకు అవసర్మైన రీతిలో ఒక ఉతి మమైన
ప్రణనళిక తయార్ప చ్ేయడం జరతగతంద. దీనిలో భాగంగా రాష్ట్ ంర లోని
అనిన ప్రభుతా ఐ.టి.ఐ లకు కొతి స్ాంకేతిక ప్రతకరాలు
అందంచ్డం, వాటిని ఉప్యోగతంచ్ేందుకు అవసర్మైన శిక్షణను,
కొతి కోర్పసల ర్ూప్ంలో అందస్ాిం. ఈ ఐ.టి.ఐ లలో అదనంగా స్ీటో ట
పంచి ఎకుకవ మంద విదనార్పాలకు శిక్షణను అందస్ాిం. ఇకకడ
శిక్షణ ప ందన విదనార్పాలకు వంద శాతం ఉదో ాగాలు ప ందేలా
ప్రణనళిక ఉంటటంద. ఈ ప్థ్కానికి మంతిరవర్గ ఆమోదం కూడ్న
లభించిందని చ్ెప్ుడ్ననికి సంతోషిసి ున్ననను.

36
74. స్ికల్ద యూనివరతసటీ ఏరాుటటపై కూడ్న రాష్ట్ ర ప్రభుతాం
ముందడుగు వేస్ింద. గుజరాత్, ఢిలీో, ఒడ్ిశా రాష్ా్రలలోని స్ికల్ద
యూనివరతసటీలను అధాయనం చ్ేస్వందుకు అధకార్పల బృందం
ఇటీవల ప్ర్ాటన జరతపింద. ఆయా రాష్ా్రలలో అమలు చ్ేసి ునన
విధనన్నలను ప్రతశ్రలించి అతుాతి మ విధనన్నలను మన రాష్ట్ ంర లో
అమలు జరతపవందుకు ప్రయతినసుిన్ననం. ఉస్ాానియా
విశావిదనాలయం మొదలుకొని రాష్ట్ ంర లో ఉనన అనిన
విశావిదనాలయాలలో ఉననత విదాను ప ర తసహించ్డ్ననికి మౌలిక
సదుపాయాల కలునకు 500 కోటో ర్ూపాయలు ప్రతిపాదసుిన్ననం.

75. విదనార్ంగానికి ఈ బడ్ెెట్ లో 21,389 కోటో ర్ూపాయలు

ప్రతిపాదసుిన్ననం.

వైదయ ఆరోగయం

76. ప్రజల ఆరోగా భదరతకు అతాంత పారధననాత కలిుసుిన్ననం.

గతంలో కాంగీస్ ప్రభుతాం రాజీవ్ ఆరోగా శ్రీ అన్ే గొప్ు ప్థ్కానిన
పారర్ంభించింద. ఈ ప్థ్కానిన పరతగతన వైదా ఖ్ర్పాలకు
అనుగుణంగా, ప్రసి ుత అవసరాలకు తగగ ట్ టగా మరతంత విసి ృతప్రతచి
10 లక్షల ర్ూపాయల వర్కు ఉచిత వైదాం ప ందేలా ఇప్ుటికే
పారర్ంభించ్నం.

37
77. మా ప్రభుతాం అసంప్ూరతిగా ఉనన సఫప్ర్ స్ుష్ాలిటి
మరతయు ఇతర్ ఆసుప్తురలు, మడ్ికల్ద కాలేజీలు, నరతసంగ్
కాలేజీల నిరాాణననికి కావలస్ిన నిధులను మంజూర్ప చ్ేస్ి వాటిని
తార్లోన్ే ప్ూరతి చ్ేసి ుంద. హెైదరాబాద్ లో వైదాస్వవలు విసి ృత
ప్రతచ్ేందుకు వీలుగా నిమ్సస వైదాశాల విసి ర్ణను ప్ూరతి చ్ేస్వందుకు
తగతన నిధులు కేటాయిస్ాిం. పాతబస్ీి లోని చ్నరతతనరతాక ఉస్ాానియా
ఆసుప్తిర నఫతన భవన నిరాాణననిన తార్లోన్ే పారర్ంభిస్ాిం.
ప్రకటనలకే ప్రతమితి అయిన వైదార్ంగంలోని స్ిబబంద
నియామకాలను తగతన కాలప్రతమితితో ప్ూరతి చ్ేస్ి ాము. మా
ప్రభుతాం ఏర్ుడ్ిన వంటన్ే 6,956 నరతసంగ్ ఆఫీసర్ో నియామకాల
ప్రకిీయను ప్ూరతి చ్ేస్ి వారతకి నియామక ప్తనరలను అందచ్ేయడం
జరతగతంద. ప్రభుతా వైదాశాలలను మరతంత ప్టిష్ట్ప్ర్చి, వాటి
నిర్ాహణకు కావలస్ిన నిధులను మంజూర్ప చ్ేస్ి ాము. నఫతన
వైదాకళాశాలలకు అవసర్మైన స్ిబబందని మరతయు వనర్పలను
సమకూర్పస్ాిము.

78. వైదనార్ంగానికి ఈ బడ్ెెట్ లో 11,500 కోటో ర్ూపాయలు

ప్రతిపాదసుిన్ననం.

38
యువజన సంక్షేమం

79. యువకులను రచ్ాగొట్ డం కాదు… అకుకన

చ్ేర్పాకుంటాం… వారతకి ఆసరాగా ఉంటాం… ఆదుకుంటాం…
స్వాచ్నఛయుత తెలంగాణలో ఆతాగౌర్వంతో బతికే ఏరాుటట
ో
చ్ేస్ి ాం… యువతే దేశానికి భవిష్టాతు
ి … అంటూ కూనిరాగాలు
తీయడం కాదు… చితి శుదధ తో వారత మర్పగైన జీవితననికి బాటలు
వేస్ి ాం. ఇద మా వాగాినం మాతరమే కాదు… ఇద మా విధననం…

80. గత ప్రభుతాం చ్ేస్ిన ప్నులతో యువతలో ఆతాస్ా థర్ాం

దెబబతిననద. వార్ప భవిష్టాతు
ి పై ఆశను కోలోుయార్ప. వారత
భవిష్టాతు
ి కు మేం గాారంటీ ఇచ్నాం. అందుకే రాష్ట్ ంర లోని యువత
మొతి ం మా వనుక నిలిచింద. మమాలిన గలిపించింద. ఈ నిజం
మాకు తెలుసు కాబటి్ బాధాతగా ఉంటాం.

81. చ్ెపిున మాట ప్రకార్ం ఉదో ాగ నియామకాల విష్టయంలో

జాబ్ కాాల ండర్ తయార్ప చ్ేస్వ ప్రకిీయ పారర్ంభించ్నం. మగా డ్డఎస్ీస
నిర్ాహించ్బో తున్ననం. దనదనప్ప 15 వేల మంద కానిస్వ్బుళ్ో రతకీూట్
మంట్ అతి తార్లో ప్ూరతి చ్ేస్ి, నియామక ప్తనరలు
ఇవాబో తున్ననం. ఇప్ుటికే న్మటిఫికేష్టన్ లో చ్ేరతానవి కాకుండ్న
అదనంగా 64 గూ
ీ ప్ వన్ ఉదో ాగాల భరీికి ఉతి ర్పాలు జారీ చ్ేయడం
జరతగతంద. ప్ద సంవతసరాలు పాలించిన గత బి.ఆర్.ఎస్ ప్రభుతాం

39
ఒకక గూ
ీ ప్ వన్ ఉదో ాగం కూడ్న నియామకం చ్ేయకుండ్న
నిర్పదో ాగుల జీవితనలతో చ్ెలగాటం ఆడ్ింద.

82. తెలంగాణ ప్బిో క్ సరీాసు కమీష్టన్ సరైన దనరతలో నిర్పదో ాగ

యువత ఆకాంక్షలను న్ేర్వేరేా విధంగా ప్నిచ్ేయడ్ననికి ప్రక్షాళ్న
చ్ేయడం జరతగతంద. టి.యస్.పి.ఎస్.స్ి తన కర్ి వాం
నిర్ాహించ్డ్ననికి అవసర్మైన 40 కోటో ర్ూపాయలు ఆరతధక
వనర్పలను, అదనప్ప స్ిబబందని ఇప్ుటికే మంజూర్ప చ్ేశాం.

కారిమక సంక్షేమం

83. తెలంగాణ రాష్ట్ ంర లోని కారతాకుల సంక్షేమానికి ప్రభుతాం

పారధననాతనిసుిననద. సంఘటిత కారతాకులకు, అసంఘటిత
కారతాకులకు అందంచ్ే స్ాయానిన మరతంత ప్కడబందగా
అందుబాటటలో ఉంచ్ుతనం. నిబంధనలను సర్ళీకరతంచ్డం దనారా
ఎకుకవ మందకి లాభం చ్ేకూరే విధంగా చ్ర్ాలు తీసుకుంటటన్ననం.

84. మా ప్రభుతాం గతగ్ వర్కర్ో సంక్షేమానికి కూడ్న ప్పన్నదులు

వేస్ింద. గతగ్ వర్కర్ అంటే ఒక తనతనకలిక ఉదో ాగత లాంటి వాడు.
స్ాంప్రదనయ ఉదో ాగుల వలే కాకుండ్న, గతగ్ ఎకాన్నమీ కారతాకులకు,
ప్ూరతి సమయ ఉదో ాగతకి ఉండ్ే భదరత, పో ర తనసహకాలు మరతయు
ఉదో ాగ ప్రయోజన్నలు ఉండవప. వారతకి ఏదెైన్న ప్రమాదం సంభవించి
పారణనలు కోలోుతే వారత కుటటంబం మొతి ం రోడుిన ప్డుతుంద.

40
అందుకే మా ప్రభుతాం, ప్రమాదవశాతూ
ి మర్ణంచిన వారతకి ఈ
స్ామాజిక భదరత స్ీకమ్స కింద 5 లక్షల ర్ూపాయల ప్రమాద బ్లమా
ప్థ్కానినవరతింప్చ్ేసి ఫ డ్ిస్ంబర్ 30, 2023 న ఉతి ర్పాలు జారీ
చ్ేశాం.

చేన్ేత్

85. తెలంగాణ రాష్ట్ ంర చ్ేన్ేత కారతాకులకు ప్పటి్నిలుో. తెలంగాణకు

గర్ాకార్ణంగా ఉనన చ్ేన్ేత ప్రతశమ
ీ ను పో ర తసహించ్డం అంటే తలిో
తెలంగాణ ముదుిబిడి లిన గౌర్వించ్ుకోవడమే. తెలంగాణలోని వివిధ
పారంతనలలో వివిధ ర్కాల చ్ేన్ేత కారతాకులు ఉన్ననర్ప. మన చ్ేన్ేత
అననలు చ్ేస్వ ప్రతి ప్ని ప్రతేాకమే… ప్రతి వసి ంై అదుభతమే.

86. రాష్ట్ ర ప్రభుతాం తర్ప్పన చ్ేన్ేత కారతాకులకు సంబంధంచి

అతాంత కీలకమైన నిర్ణయానిన తీసుకున్ననం. ప్రసి ుతం రాష్ట్ ర
ప్రభుతనానికి అవసర్మైన వస్ాిరలను, సఫకలు విదనార్పధలకు
అందంచ్ే సఫకలు యూనిఫార్ంలను ఒకే చ్ోటట నుంచి కొనుగోలు
చ్ేసి ుననద. ఈ ప్దధ తిని సమూలంగా మారతా రాష్ట్ ర వాాప్ి ంగా ఉనన
చ్ేన్ేత కారతాకుల నుంచి కొనుగోలు చ్ేయాలని అనుకుంటటన్ననము.
ఇందుకు సంబంధంచిన నియమ నిబంధనలు ర్ూప ందంచ్ేందుకు,
చ్ేన్ేత కారతాకులు లాభం ప ందే విధంగా ఉండ్ేందుకు తగతన
సఫచ్నలు సలహాలు తీసుకోవడ్ననికి తార్లో ఒక ప్రతేాక

41
సమావేశానిన ఏరాుటట చ్ేయబో తున్ననము. చ్ేన్ేత కారతాకులు ఈ
సమావేశంలో అందంచ్ే అతి విలువైన సలహాలను మా ప్రభుతాం
వినమరంగా స్ీాకరతసి ుంద. వాటిని చితి శుదధ తో అమలు చ్ేసి ుంద.
అగతగపట్ లో ప్టే్ చీర్ న్ేస్ిన తెలంగాణ అదుభత చ్ేన్ేత కళా
వైభవానిన తిరతగత ఈ ప్రప్ంచ్ం ముందు ఉంచ్ుతనం.

విదుయత్ రంగం

87. రైతులకు ఉచిత విదుాత్ ఇవాడం అన్ేద కాంగీస్ పారీ్

అధకార్ంలో ఉననప్పుడు పారర్ంభించిన విధననం. కాంగీస్ ప్రభుతా
హయాంలో రైతులు ఈ ఉచిత విదుాత్ ప్థ్కంతో ఎంతో ఆనందంగా
ఉండ్ేవార్ప. తెలంగాణ రాష్ట్ ంర లో అప్ుటి వర్కూ కొనస్ాగతన రైతు
ఆతాహతాలు ఆగతపో వడ్ననికి ఆన్నటి కాంగీస్ ప్రభుతాం విదుాత్
విష్టయంలో అనుసరతంచిన వూాహాతాక విధనన్నలే అన్ే విష్టయం
మేము ఈ సందర్భంగా గుర్పి చ్ేసి ున్ననం. రాష్ట్ ంర లోని రైతులకు 24
గంటల న్నణామైన విదుాత్ ను అందంచ్డ్ననికి ఈ ప్రభుతాం
కటట్బడ్ి ఉంద.

88. రాష్ట్ ంర లోని అర్పుల ైన కుటటంబాలకి ‘‘గృహ జయాతి’’ ప్థ్కం కింద

200 యూనిటో విదుాత్ ను ఉచితంగా అందచ్ేస్వందుకు ఇప్ుటికే
మంతిరవర్గ నిర్ణయం జరతగతంద. దననిని అమలు చ్ేస్వ సతార్ చ్ర్ాలు

42
చ్ేప్డుతున్ననము. ఈ ప్థ్కానికి బడ్ెెట్ లో 2,418 కోటో
ర్ూపాయలు ప్రతిపాదసుిన్ననం.

89. రాష్ట్ ంర లో టారన్స కో మరతయు డ్ిసకమ్స లకి ఈ బడ్ెెట్ లో

16,825 కోటో ర్ూపాయలు ప్రతిపాదసుిన్ననం.

అడవులు మరియు పరాయవరణం

90. తెలంగాణ రాష్ట్ ంర లో ప్రాావర్ణ ప్రతర్క్షణకు ప్రభుతాం విశవష్ట

పారధననాతనిసుిననద. స్ింగతల్ద యూజ్ పాోస్ి్క్ వాడకానిన ప్ూరతిగా
నియంతిరంచ్డ్ననికి ప్రజల సహకార్ంతో అమలు చ్ేస్వందుకు రాష్ట్ ర
ప్రభుతాం కృతనిశాయంతో ఉంద. ఈ సంవతసర్ంలో ప్రభుతాం
బయోడ్ెైవరతసటి మేన్జాంట్ కమిటీలను ప్ఠతష్ట్ప్ర్చ్డం, ప్రాావర్ణ
అవగాహన మరతయు శిక్షణ కార్ాకీమాలు చ్ేప్ట్ బో తున్ననం.
అంతేకాకుండ్న, తెలంగాణ మతసయ సంప్ద వైవిధాం, వదుర్ప ప్ంటల
సంర్క్షణ మరతయు ప్పనర్పజీె వం, చితి డ్ి న్ేలల సంర్క్షణకి
సంబంధంచిన కార్ాకీమాలు చ్ేయబో తున్ననం.

గృహ నిరామణ శాఖ్

91. రాష్ట్ ంర లో అవసర్మైన వార్ందరతకి డబుల్ద బెడ్ ర్ూం ఇండో ను

నిరతాంచి ఇస్ాిమని గత ప్రభుతాం చ్ేస్ిన వాగాిన్ననిన గాలికి
వదలివేస్ింద. గత ప్రభుతాం చ్ెపిున విష్టయాలు విని తెలంగాణ
రాష్ట్ ర ప్రజలు డబుల్ద బెడ్ ర్ూం ఇండో పై ఎన్మన ఆశలు పటట్కున్ననర్ప.
43
ప్రజల అవసరాలను, ఆశలను గత ప్రభుతాం వారత రాజకీయ
అవసరాలకు మాతరమే వాడుకుంద.

92. కానీ, మా ప్రభుతాం, ఆర్ప గాారంటీలలో భాగంగా ఇందర్మా

ఇండో ప్థ్కం కింద ఇళ్ుో లేని వారతకి ఇంటి సా లం, సా లం ఉననవారతకి
ఇంటి నిరాాణననికి ర్ూ.5 లక్షల స్ాయం అందంచ్డ్ననికి
అవసర్మైన కారాాచ్ర్ణ మొదలు పడుతుననద. ప్రధనన మంతిర
ఆవాస్ యోజన ప్థ్కం కిీంద ప ందగలిగతన నిధులను గత ప్రభుతాం
వినియోగతంచ్ుకోలేకపో యింద. అందుకోసమే ఇప్పుడు కేందరం
నుంచి అతాధక నిధులు రాబటి్ వాటిని తెలంగాణ ప్రజలకు మరతంత
ఎకుకవ లబిధ చ్ేకూరేాలా వినియోగతస్ి ాం. ఈ సంవతసర్ం ఇందర్మా
ఇండో ప్థ్కం కింద ప్రతీ నియోజకవరాగనికి 3 వేల 500 ఇండో
చ్ొప్పున మంజూర్ప చ్ేస్ి ామని తెలియజేయడ్ననికి ఎంతో
సంతోషిసి ున్ననం. ఈ ప్థ్కానికి బడ్ెెట్ లో 7,740 కోటో ర్ూపాయలు
ప్రతిపాదసుిన్ననం.

రోడుు మరియు భవన్యలు

93. ర్హదనర్పలే ప్రగతికి సఫచికలు. అందుకోసమే ప్రతి మండల

కేందరం నుంచి జిలాో కేందనరనికి డబుల్ద ల ైన్ కన్కి్విటీని అభివృదధ
ప్ర్చ్ేందుకు రాష్ట్ ర ప్రభుతాం కృతనిశాయంతో ఉంద. ఇప్ుటి వర్కూ
ఇలా అనుసంధన నించ్బడని పారంతనలకు అధక పారధననాతనిస్ాిం.

44
నదులపైన్న, వాగులపైన్న ఇప్ుటి వర్కూ కన్కి్విటీ లేని
పారంతనలను ఎంపిక చ్ేసుకుని నఫతన బిరడ్ె ల
ి నిరాాణం దనారా
అనుసంధననం చ్ేస్ి ాం. మరీ ముఖ్ాంగా గతరతజన ఆవాస్ాలకు రోడుి
కన్కి్విటీని కలిుస్ాిం. గాీమీణ పారంతనలలోని రోడో ను మరతంత
మర్పగాగ తీరతాదది డం దనారా గాీమీణ ఆరతధక వావసా కు కొతి ర్ూప్ప
తీసుకురావాలని ప్రయతినసుిన్ననం.

94. జిలాో కేందనరలలో ఇంకా ప్ూరతి కాని కల క్రేట్ భవన్నలను

సతార్మే ప్ూరతి చ్ేస్ి ాం. వివిధ శాసనసభ నియోజకవర్గ కేందనరలలో
గౌర్వ ఎమాలేాల కారాాలయాల నిరాాణం ప్ూరతి చ్ేస్ి ాం. రాష్ట్ ర
అభివృదధ కి కీలకమైన రీజినల్ద రతంగ్ రోడుి విష్టయంలో భూ స్వకర్ణకి
అవసర్మైన నిధులు కేటాయించి యుదధ పారతిప్దకన ప్నులు
ప్ూరతి చ్ేస్ి ప్రజలకు అందుబాటటలోకి తేవాలన్ేద మా లక్షాం.

నీట్టపారతదల

95. నీళ్ుో, నిధులు, నియామకాల కోసం కొటాోడ్ి తెచ్ుాకునన

తెలంగాణ రాష్ట్ ంర ఈ ప్ద సంవతసరాల కాలంలో నీటిపార్పదల
ర్ంగంలో గణనీయమైన అభివృదధ స్ాధంచి ఉండ్నలిసంద. ప్చ్ాని
పైర్ోతో తెలంగాణ భూభాగం కళ్కళ్లాడ్నలిస ఉంద. అయితే గత
ప్దేండో లో జరతగతన తపిుదనలు నీటిపార్పదల ర్ంగంలో స్ాధంచ్నలిసన
ప్రగతికి అవరోధనలుగా మారాయి. ఈ కఠోర్ వాసి వం

45
గీహించినప్పుడ్ే మనం భవిష్టాతు
ి లో ఇలాంటి తప్పులు
ప్పనరావృతం కాకుండ్న చ్ఫసుకోగలుగుతనం. అందుకే ఈ
విష్టయాలను మొహమాటం లేకుండ్న ప్రస్ి ావిసుిన్ననం.

96. నీటిపార్పదల ర్ంగ నిప్పణుల సఫచ్నలు ప్టి్ంచ్ుకోకుండ్న,

మేధనవపల సలహాలు పాటించ్కుండ్న కేవలం మనకు తెలిస్ిందే
వేదం అనన రీతిలో గత ప్రభుతాం వావహరతంచిందనడంలో
సందేహం లేదు. ఏదెైన్న రాష్ట్ ంర నీటిపార్పదల ర్ంగంపై విశవష్ట శీదధ
చ్ఫపిస్వి అదుభతనలు స్ాధంచ్డ్ననికి ప్దేండో కాలం సరతపో తుంద.
అయితే ఈ దశాబి కాలంలో అనుసరతంచిన ‘‘ఒంటదుి పో కడ’’
స్ాగునీటి ర్ంగానిన, ఆరతాక ర్ంగానిన అతలాకుతలం చ్ేస్ింద.

97. కాంటారక్ర్ో కోసం పారజకు్లు నిరతాంచ్ే విధననం తెలంగాణకు

శాప్ంగా మారతంద. లక్షల కోటో ర్ూపాయల ఖ్ర్పాలో అవినీతి ఎంతో
తేలాాలిసన బాధాత మాపై ప్డ్ింద. అందుకే కాళేశార్ం పారజక్్ లోని
మేడ్ిగడి , అన్ననర్ం, సుందలో బాారేజీల నిరాాణంలో జరతగతన
న్నణాతన లోప్ం, అవినీతి కార్ాకీమాలు, అన్నలోచిత విధనన్నల
అవకతవకలపై విచ్నర్ణ జరతపిస్ి ామని మేం ప్రజలకు మాట ఇచ్నాం.
ఆ మాట నిలబెట్ టకున్ే దశగా కారాాచ్ర్ణ ఉంటటంద.

98. కృష్ాణ మరతయు గోదనవరత జలాలోో తెలంగాణకు న్నాయంగా

రావలస్ిన నీటి కేటాయింప్పలకోసం ఎకకడ కూడ్న రాజీ ప్డకుండ

46
పో రాటం చ్ేస్ి, తెలంగాణ రైతుల ప్రయోజన్నలు కాపాడడ్ననికి ఎంత
దఫర్ం అయిన్న వళ్ో డ్ననికి స్ిదధంగా ఉన్ననము.

99. గత కాంగీస్ ప్రభుతాం పారర్ంభించిన డ్నక్ర్ బి.ఆర్.అంబేదకర్

పారణహిత - చ్ేవేళ్ో ను ప్ూరతి చ్ేస్ి ఎగువ పారంతనల ైన ఆదలాబాద్
మరతయు ఇతర్ జిలాోలకు స్ాగునీర్ప ఇవాాలననద మా ప్రభుతా
లక్షాం. ప్రసి ుతం నిరాాణంలో ఉనన నీటిపార్పదల పారజకు్లలో
తకుకవ ఖ్ర్పాతో తొందర్గా ప్ూరతి చ్ేయగలిగత ఎకుకవ ఆయకటట్కి
నీర్ప అందంచ్ే వాటిని సతార్మే ప్ూరతి చ్ేయాలన్ేద ప్రభుతా
ఆలోచ్న. వాటిలో – AMR శ్రీశైలం ల ఫ్ట్ బాాంక్ కన్నల్ద,
మహతాగాంధీ కలాకురతి లిఫ్ట్ ఇరతగేష్టన్ స్ీకమ్స, జవహర్ న్ట్ ంపాడు
లిఫ్ట్ ఇరతగేష్టన్ స్ీకమ్స, రాజీవ్ భీమా లిఫ్ట్ ఇరతగేష్టన్ స్ీకమ్స, కోయిల్ద
స్ాగర్ లిఫ్ట్ ఇరతగేష్టన్ స్ీకమ్స, ఎస్ఆర్ఎస్ిు ఇందర్మా వర్ద నీటి
కాలా, జ చ్ొకాకరావప దేవాదుల లిఫ్ట్ ఇరతగేష్టన్ స్ీకమ్స, కొముర్ంభీం
మరతయు చినన కాళేశార్ం ఉన్ననయి.

100. ఈ బడ్ెెట్ లో నీటిపార్పదల శాఖ్కు 28,024 కోటో

ర్ూపాయలు ప్రతిపాదసుిన్ననం.

దేవాదయయ, ధ్రామదయయం

101. ప్వితర ప్పణా క్షేతనరల న

ై వేములవాడ, భదనరచ్లం, బాసర్,
జమాలాప్పర్ం (చినన తిర్పప్తి), ధర్ాప్పరతలను మరతంత

47
ఆకర్షణీయంగా, భకుిలకు స్ౌకర్ావంతంగా తీరతాదదేిందుకు చ్ర్ాలు
తీసుకుంటటన్ననం. అందుకు అవసర్మైన కారాాచ్ర్ణ తార్లో
పారర్ంభం కాబో తుననదని తెలియచ్ేయడ్ననికి సంతోషిసి ున్ననం.
ప్రముఖ్ ప్పణాక్షేతనరలను అనుసంధననం చ్ేసి ఫ టూరతజం సర్ూకయట్
లను ఏరాుటట చ్ేస్వందుకు కూడ్న సతార్ చ్ర్ాలు తీసుకుంటాం.
దేవాదనయ ధరాాదనయ శాఖ్కు చ్ెందన వేలాద ఎకరాల
అన్నాకాీంత భూములను గురతించి వాటిని ప్రతర్క్షించ్ేందుకు ప్రతేాక
చ్ర్ాలు తీసుకుంటాం.

102. మన గతరతజనుల పది ప్ండుగైన మేడ్నర్ం జాతర్ ఘనంగా

నిర్ాహించ్బో తున్ననం. దేశంలోన్ే అతి పది అడవి బిడి ల జాతర్లో
సమాకక-స్ార్లమా తలుోలను దరతశంచ్ుకోవడ్ననికి సుదఫర్
పారంతనల నుండ్ి వచ్ేా జనం కోసం అనిన స్ౌకరాాలను కలిుంచ్నం.
110 కోటో ర్ూపాయల నిధులను కూడ్న విడుదల చ్ేశాం. భకుిలు
సులభంగా బంగార్ం మొకుకలు చ్ెలిోంచ్ుకొన్ేందుకు వీలుగా ఆన్
ల ైన్ పో ర్్ల్ద కూడ్న పారర్ంభించ్నం.

పరాయట్కం

103. తెలంగాణ రాష్ా్రనికి ఎనలేని వార్సతా సంప్ద ఉననద.

మనం చ్ేయాలిసందలాో వాటిని కాపాడ్ి భావితరాలకు అందవాడమే.
ప్రాావర్ణ సమతులాానిన కాపాడ్ే అడవపలు, నితాం పారే

48
స్లయియళ్ో ు, ఆకాశం నుంచి దుమికే ఎతిి పో తలు, చ్రతతక
ర ు
స్ాక్షాాలుగా కోటలు, భకిి పార్వశాానిన ప్ంచ్ే… పంచ్ే
దేవాలయాలు… కొలనుపాక జైన్ మందర్ం, న్నగార్పెన స్ాగర్,
న్ేలకొండ ప్లిో భౌది సఫ
ా పాలు, ఒకకటేమిటి తెలంగాణ తలిో ఒడ్ిలో
ఇలాంటి అప్పర్ూప్ చితనరలు ఎన్మన… అలాంటి ప్రదేశాలను ప్రాాటక
పారంతనలుగా ర్ూప్పదది తే భావితరాలు కూడ్న వాటిని
కాపాడుకుంటాయి.

104. ఇంతటి ఘనమైన ఆశయంతో రాష్ట్ ంర లో ప్రాాటక ర్ంగానిన

పో ర తసహించ్ేందుకు నఫతన విధనన్ననిన ర్ూప ందంచ్ేందుకు చ్ర్ాలు
తీసుకుంటటన్ననం. ప్రాాటక పారంతనలుగా వీటిని గురతించి అభివృదధ
ప్ర్చ్ుకుంటే లక్షలాద మందకి ఉపాధ దొ ర్పకుతుంద.
ప్రాాటకులను ఎకుకవగా ఆకరతషంచ్డం దనారా ఆదనయం
ఒనగూర్పతుంద. ఇనిన లాభాలునన ప్రాాటక ర్ంగం ఇక ప్ర్పగులు
పటే్ విధంగా చ్ర్ాలు తీసుకుంటాం.

105. రాష్ట్ ర దేవాదనయ ధరాాదనయ శాఖ్ సహకార్ంతో టంప్పల్ద

టూరతజం విధనన్ననిన తీసుకువస్ాిం. ఈ విధంగా రాష్ట్ ంర లో ఉనన
ప్రముఖ్ దేవాలయాలకు యాతీరకులు అధక సంఖ్ాలో వచ్ేా
విధంగా స్ౌకరాాలు విసి రతస్ి ాం. రాష్ట్ ంర లో వృధనగా ఉనన ప్రాాటక
శాఖ్ ఆసుిలను లాభస్ాటిగా మారేాందుకు సతార్ చ్ర్ాలు

49
తీసుకోవాలని కూడ్న నిర్ణయించ్నం. అనువైన అటవీ పారంతనలను
ఎంపిక చ్ేసుకుని ప్రాావర్ణహితంగా ఉండ్ేలా వాటిని ప్రాాటక
సా లాలుగా తీరతాదదుితనం. వాటిని, ఐటీ ఇండస్ీ్ ర తో అనుసంధననం
చ్ేస్ి ాం..

106. ప్రప్ంచ్ వార్సతా సంప్దగా గురతింప్ప ప ందన రామప్ు

దేవాలయానిన ప్రాాటకంగా మరతంత అభివృదధ ప్ర్చ్ేందుకు చ్ర్ాలు
తీసుకుంటటన్ననం. ములుగు జిలాోలో రామప్ు దేవాలయం
ప్రతసరాలోోని శిథల దేవాలయాలను ప్పనర్పదధ రతంచ్ేందుకు
కారాాచ్ర్ణ ర్ూప ందంచ్నం. ఈ కార్ాకీమానిన ప్ూరతి చ్ేయడం
దనారా రామప్ు దేవాలయం యొకక విశిష్ట్ త మరతంత
పర్పగుతుంద.

స్ినిమాట్ోగీఫీ

107. ప్రభుతాం ఇప్ుటికే ప్రకటించిన విధంగా ఇక నుంచి

నంద అవార్పిను ‘‘గది ర్’’ అవార్పి పవర్పతో చితర మరతయు టీవి
కళాకార్పలకు అందచ్ేయబో తున్ననము. ప్రజా యుదధ న్ౌక
గది ర్ననకు ఇద మేమిచ్ేా నివాళి. గది ర్ననను గౌర్వించ్ుకోవడం
అంటే తెలంగాణ సంసకృతిని, ప్రగతిశ్రల భావజాలంతో సమాజానిన
చ్ెైతనా ప్రతచ్ే ప్రజా కవపలని, ప్రజాగాయకులని గౌర్వించ్ుకోవడమే.

50
అందుకే ఇక నుంచి గది ర్ అవార్పిలు తెలంగాణ కళాకార్పల
కీరి ప్
త తనకను ప్రప్ంచ్ననికి చ్నటి చ్ెబుతనయి.

పరణయళిక (పాునింగ్)

108. రాష్ట్ ంర లోని వివిధ అస్ంబ్లో నియోజకవరాగల ప్రతధలో

సతార్ అభివృదధ స్ాధంచ్ేందుకు, ప్రజా అవసరాలను గురతించి
ఎమాలేాలు, ఎమాలీసలు, సంబంధత మంతురలు తగతన చ్ర్ాలు
తీసుకోవడ్ననికి వీలుగా అవసర్ం మేర్కు నిధులు అందుబాటటలో
ఉంచ్ుతున్ననం. నియోజకవర్గ ం అభివృదధ కార్ాకీమం కింద గత
ప్రభుతాం నిధులు కేటాయించ్డమే కానీ అవసర్ం మేర్కు విడుదల
చ్ేయలేదు. ఇక నుంచి ఆ ప్రతస్ా ితి లేకుండ్న ప్రభుతాం చ్ర్ాలు
తీసుకుంటటంద.

శాంత్ర భదరత్లు

109. రాష్ట్ ంర లో శాంతి భదరతలను ప్రతర్క్షించ్డం మా ప్రభుతా

ప్రధమ కర్ి వాం. శాంతిభదరతలు అదుప్పలో ఉంటే ప్రజలకు సంక్షేమ
కార్ాకీమాలను నిరాటంకంగా అందంచ్ే అవకాశం ఉంటటంద. గత
ఐదు సంవతసరాలుగా రాష్ట్ ంర లో మాదకదరవాాల వినియోగం
ఎకుకవైంద. ఎంతో మంద యువతీయువకులు మాదకదరవాాలకు
బానిసలుగా మార్పతున్ననర్ప. ఇద ఏ మాతరం ఉపవక్షించ్ే అంశం
కాదు.

51
110. అందుకే రాష్ట్ ంర లో మాదక దరవాాల అకీమ ర్వాణనపై
ఉకుకపాదం మోప్పతున్ననం. రాష్ట్ ంర లో గత న్లరోజులుగా మన
పో లీసులు, ఆబాకరీ అధకార్పల దనడులోో పది మొతి ంలో
ప్టట్కునన గంజాయి మరతయు ఇతర్ మాదక దరవాాలే మా
కారాాచ్ర్ణకు నిదర్శనం. మాదక దరవాాల నిరోధక బృందనలకు
అవసర్మైన నిధులను, స్ిబబందని కేటాయించ్నం. తెలంగాణ
రాష్ట్ ంర లో మాదక దరవాాల వినియోగం అన్ే మాటే ఉతుననం
కాకూడదు. ప్రజలోో అవగాహన పంచి మాదక దరవాాల మహమాారీ
బారతన ప్డకుండ్న తెలంగాణ యువతను కాపాడుతనం. ఈన్ల 4వ
తేదన జరతగతన రాష్ట్ ర మంతిర వర్గ సమావేశంలో హుకాక బార్ో ను
కూడ్న నిషవధంచ్నం. తదనారా తెలంగాణ భవిష్టాతు
ి ను
కాపాడుతనమని మీ అందరతకి తెలియచ్ేసి ున్ననం.

111. ఎంతో కాలం పండ్ింగ్ లో ఉనన నఫతన హెైకోర్ప్ భవన

సముదనయానికి వంద ఎకరాల సా లానిన కేటాయించ్డమయినద.
న్నాయ వావసా ప్టిష్ట్తకు మేం తీసుకుంటటనన ఈ చ్ర్ాతో దేశం
మొతి ం తెలంగాణ వైప్ప చ్ఫసుిందనడంలో సందేహం లేదు.

52
అధ్యక్షా...
112. చివర్గా ఒక విష్టయం మీ దనారా వినమరంగా ఈ గౌర్వ
సభకు రాష్ట్ ర ప్రజానికానికి సుష్ట్ ం చ్ేయదలచ్ుకొన్ననం. గొప్ు
ఆశలు, ఆశయాలు ప్రతి ఒకకరతకి ఉంటాయి. కాని, వాటిని
న్ర్వేర్పాకున్ే ధెైర్ాం, కష్ట్ ప్డ్ేతతాం మరతయు న్ైతిక విలువలతో
కూడ్ిన నిబది త ఉననప్పుడ్ే ఈ ఆశయాలు స్ాకార్ం అవపతనయి.
ఇవనిన కూడ్న మా ప్రభుతనానికి ఉన్ననయి. ప్రతి తెలంగాణ బిడి
గర్ాప్డ్ేలా మేము ఫిబవ
ర రత 4, 2024 న రాష్ట్ ర మంతిర వర్గ భేటీలో
ఈ అంశాలు అమోదంచ్నం.

• ప్రముఖ్ తెలంగాణ కవి శ్రీ అందెశ్రీ వారస్ిన “జయ జయహే

తెలంగాణ, జననీ జయకేతనం” అన్ే గీతననిన రాష్ట్ ర గీతంగా
ప్రకటించ్నము.

• మన రాష్ట్ ర వాహన రతజిస్వ్ష్ట

ర న్ కోడ్ టి.ఎస్. నుండ్ి టి.జి. కి
మారాాం.

• రాచ్రతక ఆనవాళ్ో తో ఉనన రాష్ట్ ర అధకారతక చిహాననిన మార్పసఫ

ి ,
భార్త రాజాాంగ సఫురతితో, ప్రజాస్ాామాం మరతయు తెలంగాణ
సంసకృతి ప్రతిబింబించ్ేటటట్గా తీరతాదది డ్ననికి నిర్ణయించ్నం.
• తెలంగాణ తలుోల ప్రతిర్ూప్ం ఉటి్ప్డ్ేటటట్ తెలంగాణ తలిో
విగీహం ర్ూప ందంచ్డ్ననికి నిర్ణ యించ్నం.

53
113. ఈ నిర్ణయాలు తెలంగాణ బిడి లుగా మనందరత
అస్ిాతనానిన కాపాడ్ేవి, మన గౌర్వానిన పంచ్ేవి. ఈ సందర్భంగా
తెలంగాణ ప్రజానీకానికి మా ప్రభుతాం కృతజఞ తలు తెలుప్పతూ,
వారత ఆశలు న్ర్వేర్పాతనమని, ఇందర్మా రాజాం స్ాకార్ం
చ్ేస్ి ామని మరొకకస్ారత తెలియజేసుకుంటటన్ననం.

ఓట్-ఆన్-అక ంట్ పరవేశ పట్్ డ్యనికర కారణం

114. మా ప్రభుతాం ప్రవేశ పటే్ తొలి బడ్ెెట్ ఓట్ ఆన్ అకౌంట్

బడ్ెెట్ గా పట్ డం మాకు కొంత అయిష్ట్ ంగాన్ే ఉంద. కానీ, కేందర
ప్రభుతాం ఫిబవ
ర రత 1, 2024 న ఓట్ ఆన్ అకౌంట్ బడ్ెెట్ ప్రవేశ
పటి్ంద. మొదటి నుంచ్ే మా ప్రభుతనానికి, నిధులు ఎలా
సమకూర్పాకోవాలన్ే విష్టయం మీద సుష్ట్ మైన అవగాహన ఉంద.
దననిలో భాగంగాన్ే, కేందర ప్రభుతాం వివిధ ప్థ్కాలకు విడుదల చ్ేస్వ
నిధులను స్ాధామైనంత ఎకుకవగా రాష్ట్ ర ప్రజల ప్రయోజన్నలకు
ఉప్యోగతంచ్ుకోవాలన్ే సుష్ట్ త ఉంద. అలాంటప్పుడు కేందర
ప్రభుతాం యొకక ప్ూరతి స్ాాయి బడ్ెెట్ లో, వివిధ ర్ంగాలవారతగా
కేటాయింప్పలు జరతగతనప్పుడ్ే, మన రాష్ా్రనికి ఎంతమేర్కు ఆ
నిధులలో వాటా వసుిందన్ేద అంచ్న్న వేయగలుగుతనము.
అందువలేో , కేందర ప్రభుతాం ప్ూరతి స్ాాయి బడ్ెెట్ ను ప్రవశ
ే పటి్న

54
తరాాతన్ే రాష్ట్ ంర లో కూడ్న ప్ూరతి స్ాాయి బడ్ెెట్ పటా్లని
నిర్ణ యించ్నం.

115. తెలంగాణలో ఇందర్మా రాజాం ఏరాుటట చ్ేయడమే

లక్షాంగా కాంగీస్ ప్రభుతాం ఈ బడ్ెెట్ ను ప్రవేశపడుతుననద. ఈ
బడ్ెెట్ లక్షాం ఒకకటే, అదేమిటంటే తెలంగాణ రాష్ట్ ంర మొతనినిన
సమగీంగా అభివృదధ చ్ేయడం.

కాంగీస్ ఎనినకల ప్రణనళికలో ప్రస్ి ావించిన విధంగా ఆర్ప

గాారంటీలను తూచ్న తప్ుకుండ్న అమలు చ్ేసి ఫ తెలంగాణ
రాష్ట్ ంర లోని బడుగు బలహీనులను అనిన ర్కాలుగా అభివృదధ చ్ేస్ి ాం.

116. నీళ్ుో, నిధులు, నియామకాలు అన్ే మూడు అతాంత

ప్రధననమైన అంశాలను దృషి్లో ఉంచ్ుకుని తెలంగాణ రాష్ట్ ంర లో
విదా, వైదాం, మౌలిక సదుపాయాలు, ఉపాధ కలున పంచ్డం
దనారా సమగీ అభివృదధ స్ాధస్ాిం.

117. గత పాలకులు ప్రభుతా ఖ్జాన్నను దవాలా

తీయించ్నర్ప. ప్రణనళిక లేకుండ్న, హేతుబదధ త లేకుండ్న వార్ప చ్ేస్ిన
అప్పులు ఇప్పుడు పది సవాళ్ుోగా మారాయి. అయితే
ప్రణనళికాబదధ మైన ఆలోచ్నలతో, సహేతుకమైన కారాాచ్ర్ణతో ఈ
సవాళ్ో ను మేం అధగమిస్ాిమని ఈ సందర్భంగా మీకు
తెలియచ్ేసుకుంటటన్ననను.

55
118. మా ప్రభుతాం దుబారా వాయానిన గణనీయంగా
తగతగసి ుంద. కాళేశార్ం పారజకు్ లాంటి నిర్ర్ధ కమైన ఆసుిలు
పంచ్ుకుంటూ, వాటిని తెలంగాణ ప్రజలకు భార్ంగా చ్ేయడం మా
విధననం కాదు. కేవలం తెలంగాణ ప్రజలు అభివృదధ చ్ెందడం, వార్ప
సంతోష్టంగా ఉండటం మాతరమే మా లక్షాాలు. దీనికి అనుగుణంగాన్ే
మా ప్రభుతా విధనన్నలు ఉంటాయని న్ేను ఈ బడ్ెెట్ ప్రతిపాదనల
దనారా మరొకకమార్ప సుష్ట్ ం చ్ేసి ున్ననను.

అధ్యక్షా,

119. 2024-25 సంవతసరానికి సంబంధంచిన బడ్ెెట్

ప్రతిపాదనలు సభకు సమరతుంచ్దలుచ్ుకున్ననను.

2022-23 అక ంట్ల
ు

120. 2022-23 ఆరతాక సంవతసర్ం ల కకల ప్రకార్ం

2,04,523 కోటో ర్ూపాయలు ఖ్ర్పా అయింద. రవనఫా మిగులు
5,944 కోటో ర్ూపాయలు. దరవాలోటట 32,557 కోటో ర్ూపాయలు.

56
2023-24 సవరించిన అంచన్యలు

121. సవరతంచిన అంచ్న్నల ప్రకార్ం, 2023-24 సంవతసరానికి

చ్ేస్ిన మొతి ం అంచ్న్న వాయం 2,24,625 కోటో ర్ూపాయలు.
ఇందులో రవనఫా వాయం 1,69,141 కోటో ర్ూపాయలు కాగా
మూలధన వాయం 24,178 కోటో ర్ూపాయలు. సవరతంచిన
అంచ్న్నల ప్రకార్ం రవనఫా ఖ్ాతనలో మిగులు 9,031 కోటో
ర్ూపాయలు, దరవాలోటట 33,786 కోటో ర్ూపాయలు

2024-25 ఓట్-ఆన్ అక ంట్ బ్డ్ెెట్ అంచన్యలు

122. 2024-25 ఆరతాకసంవతసరానికి ఓట్-ఆన్ అకౌంట్

మొతి ం వాయం 2,75,891 కోటో ర్ూపాయలు, రవనఫా వాయం
2,01,178 కోటో ర్ూపాయలు, మూలధన వాయం 29,669 కోటో
ర్ూపాయలు గా ప్రతిపాదసుిన్ననను.

123. 2024-25 సంవతసరానికి ఓట్-ఆన్ అకౌంట్ బడ్ెెట్

ప్రతిపాదనను సభ ఆమోదం కోసం ప్రవేశ పడుతున్ననను.

జై తెలంగాణ...... జై హింద్.....

57