Што е Европска Унија

ЕУ е еден од најатрактивните но и насложените предмети на изучување на општествените науки.

ЕУ поседува толку специфики што прецтавува предизвик за автори од разни академски полиња.
Доминантниот интерес за она што се случува во и со ЕУ доведе до целосна трансформација и на
научната област позната како Европски студии. Овие студии припаѓаат на т.н, регионални
студии. Европските студии се соочуваат со низа проблеми меѓу кој најчесто се споменува
геогравскиот опват. Важно е да се каже дека иако многу значаен ЕУ е само еден од предметите на
изучување во рамките на Европските студии. Европските студии се нужен инструмент кој им
помага на сите заеинтересирани страни и Европски и воневропски субјекти да го запознаат
сложениот систем на нејзиното функционирање, а особено за земјите кој се ново примени членки
или се подготвуваат за влаз во унијата. Без познавање на процедурите,механизмите, правните
норми, облиците на политичкото лобирање, користење на фондовите, па и самото членство не би
имало смисла. Проучувањето на унијата е нужно и од аспект од субјектите и граѓаните на ЕУ.
Затоа функционирањето на нивните национални политичи системи е определено од случувањата
и одлуките на унијата. ЕУ е значајна за оние кој живеат и дејствуваат во нејзините рамки затоа
што таа ги насочува и врши влијание врз економскиот живот. Така и стоките и капиталот се
движат без пречки, а граѓаните на ЕУ можат да работат надвор од границите на својте национални
држави. Сите граѓани можат да се потпрат врз нејзиниот правен систем и да бараат правна заштита
во разни области како што се работничките прав, пензиското осигурување, еднаквост на половите
и сл.

Унијата се смета за политички систем без држава, за нешто што е помалку од федерација, а повеќе
од режим. ЕУ не е држава но неможе да се калсифицира како меѓународна организација. Таа се
смета за единствен и успешен експеримент на меѓународна соработка меѓу голем број
европски држави и уникативен облик на модерно владеење, со елементи на национална
политичка и правна власт.

Оваа модерно владеење всушност настојува да ја надмине класичната теорија за државен

суверенитет. Според некој автори ЕУ прецтавува динамичен политички систем кој извршува квази
државна власт.

ЕУ е економска и политичка организација во постојан развој. Заради сложената институционална

структура и специфичните механизми за донесување на одлуки таа неможе да се калсифицира во
ниту една позната категорија на меѓународни организации. Примената на комбинација на
споделување на власта и кординација на државите – членки унијата ја прави нов политички облик
или неиндентификуван политички објект.

Во структурна смисла ЕУ во себе ги спојува минатото и сегашност. Она што денес се нарекува
ЕУ е сплет на посебни организации и институции кој настанувале во период подолг од 6
децении. ЕУ израсна врз 3те оделни заедници: (прв столб) 1.Европската заедница за јаглен и челик
од 1951 година со договорот од Париз, 2.Европската Економска заедница формирана во
1957година со договорот од Рим, 3.Европската Агенција за атомска енергија (ЕвроАтом)
формирана во 1957 година со договорот од Рим.
Овие 3 заедници од Мастрихшкиот до последниот реформски договор познат како Лисабонски
заедно го сочинуваа т.н, прв столб на ЕУ и се подведуваа под заедничко има европска заедница.
Вториот столб ја опфаќаше Заедничка надворешна и безбедносна политика чии никулци се
појавија во Единствениот европски акт од 1986 година но која беше формално етаблирана со
договорот од Мастрихт. 3.Третиот столб беше воспоставен во 1992 година и ги опфаќаше
прашањата за внатрешната политика и правда. Со договорот од Амстердам тој беше преименуван
во полициска и правна сореботка во казнени спорови.

Првиот столб уште се нарекуваше комунитерен во кој јасно доминираа националните елементи за
сметка на потиснатиот елемент на државен суверенитет. Во него европската комисија располагаше
со најсилна и активна улога, а одлуките се донесуваа со мнозински принцип.

Вториот и Третиот столб доминираше влијанието на државите и нивните национални интереси, а

одлуките главно се донесуваа по пат на концензуз.

Во поглед на членството ЕУ има нејасни граници правата заедница интегрираше само 6 држави, а
денес ЕУ се состои од 27 членки, а уште неколку држави се надеваат на брз прием. Лисабонскиот
договор од 2009 година внесе новина во вид на т.н, излезна клаузула, односно предвиде можност
за излегување од ЕУ.

ЕУ има и уникатни институции. Разбирањето на ЕУ зависи од разбирањето на нејзината

институционална архитектура, меѓуинституционалните односи во неа, но и оние на национални и
субнационално ниво. Институциите на ЕУ се олицетворение на главните цели на нејзиното
постоење. Тие се изградени така за да овозможат остворување на преоритетите на унијата и на
државите – членки т.е, на сето она што државите поединечно не би можеле да го реализираат.

Спецификата на ЕУ е во тоа што нејзината политика и односи се одвиваат на повеќе нивоа кој се
меѓусебе во врска и односи на меѓузависност па затоа може да се зборува и за повеќе слоен
политичко административен систем.

Европската унија како политички систем

ЕУ е специфичен политички систем во кој примената на главните поставки на т.н, системска

теорија за политиката чии главен преставник е Дејвид Истон. Ваков пристап негува и Сајмон
Хикс.

Влезните компоненти на политичкиот систем кој се изразуваа како барање или подршка ја
преставуваат основата за политичката партиципација. Во влазни компоненти спаѓаат:
формирањето и влајанието на јавното мислење, социјалното групирање и создавање на интересни
групи, партискиот систем, изборниот систем, однесувањето на гласачите и медиумите. Нивните
барања се претучуваат во конкретни политички предлози кој се доставуваат до институциите на
системот, каде се разгледуваат и евентуално резултираат со одлуки и прописи. Централниот дел
на политичкиот систем е оној во кој се одвива процесот на донесување на општо задолжителни
одлуки според точно определени процедиру и институционални канали. Со спроведување на вејќе
донесените одлуки создава повратен ефект врз општеството т.е, предизвикува или подршка или
нов бран на брања. Овие излезни компоненти концепциски се поврзуваат со поимот политичка
ефикасност. Дејвид Истон опишува 2 вида на излезни политички решенија: Афторитативни ( кој
вклучуваат оврзувачки одлуки и задолжителни акции како што се закони, наредви и сл) и Не –
авторитативни кој се повеќе во форма на политички инцијативи услоги и бенифити. Според
Истон смислата на политичкиот систем е да обезбеди конверзија – преточување на импутот
(влезните) барање и подршка во аутпут (одлуки и нивно спроведување).

На ова се надоврзува и Алмонд кој само ги расчленува влезните и излезните дејствија на 7

функционални категории. Во контекст на влазните функции тој зборува за 1.Политичка
социјализација и регрутација, 2.Артикулација на интересите, 3.Агрегација на интересите и
4.Политичка комуникација. Кај излезната функција станува збор за 5.Создавање на одлуки и
закони, 6.Нивно извршување и примена и 7.Пресудување во случај на спор.

Според Хикс постојат 4 компоненти на системската теорија во ЕУ и тоа:

1.Постоење на сплет на стабилни и јасно дифинирани институции за донесување на колективни

одлуки како и систем на правила според кој се уредуваат односите внатре во институциите и
меѓуинституциите.

2.Граѓаните и општествените групи настојуваат да ги остварат нивните политички желби преку

институциите на политичкиот систем или непосредно или користејки ги посредничките
организации како што се политички партии и интересните групи.

3.Колективните одлуки донесени во рамки на институциите не политичкиот систем имаат

значително влијание во однос на распределбата на економските ресурси и друи општествени
вредности меѓу субјектите во системот.

4.Постоење на континуира повратен одговор помеѓу она што прецтавува политички оутпут
(излезна фунцкија на системот) , се создаваат реакции и се упатуваат нови барања за менување на
постојните одлуки или за донесување на нови.

Европската унија како меѓународна организација sui generis

Една од најприфатените дефиниции на меѓународните организации гласи: Под меѓународна

организација се подразбира секојa формална и трајна структура воспоставена по пат на
договор меѓу нејзините членки прецтавени било од владини или друѓи прецтавници помеѓу
најмалку 2 суверени држави чија цел е остварување на заедничкиот интерес на членството.

Како нужни елементи на меѓународните организации но и критериуми за нивна класификација се

истакнуваат: Членстовото, Целите и Активностите, како и внатрешната структура вклучувајки го и
начинот на донесување на одлуки. Иако ЕУ ги содржи сите елементи на меѓународна
организација и понатаму постојат дилеми дали таа е меѓународна организација од посебен и
уникатен вид sui generis или станува збор за извонредно изложен комплекс на орагнизации
собрани под исти чадор.

Однос на трајноста , ЕУ може да се пофали со непрекинато функционирање од средината на

минатиот век. Формалиниот аспект на нејзиното воспоставување е запазен во среијата на договри
меѓу државите – членки, договорите од Рим, Париз,Мастрихт,Амстердам,Ница и Лисабон, така
што формално правно се здружуваат само суверени држави. Атрактивната моќ на унијата е
толкава што бројот на аспиранти за членство постојано расте иако некој од нив не се наоѓаат на
европскиот континент. Уникатноста на унијата во однос на овие 2 елемента се огледува не само во
трајната правна рамка туку и нејзиното посотојано развивање. Таа почива на изграден правен
поредок со директен ефект врз субјектите на државите – членки. Трајноста на унијата се објаснува
со тоа што кај постоечките членки постои свест дека евентувалното напуштање на унијата носи
поголема штета за националните интереси, одколку прифаќањето на некој компромис.

Според целите и активностите ЕУ прецтавува регионална организација создадена заради

остварување на заедничките интереси на државите здружени во неа. Најголем предизвик за
унијата ќе биде евентуалното членство на Турција кое ке внасе и сосема поинаков религиозен
контекст во европското општество.

Уникатноста на унијата најмногу се огледа во целите заради кој постои унијата. Освен
остварувањето на заедничките интереси, во неа постои и елемент кој настојува да промовира нов
квалитет – европски интерес кој ги надминува интересите на државите – членки. ЕУ е доброволна
организација во која државите се откажуваат од својот суверенитет и почнува да се преближува до
конфедерација (сојуз на држави) па дури и федерација (сујузна држава) или супер држава.

Може да се каже дека ЕУ има 2 лица едното е свртено кон внатре и се грижи за интересите на
суверените држави здружени во унијата, а другото лице е свртено кон надвор и настојува да го
заштити колективниот интерес на ЕУ спрема трети субјекти, истовремено обидувајки да создаде
европски идентите меѓу граѓаните.

Симболи на Европа

Европско знаме – 12 златни ѕвезди свртени со врвот нагоре во кружна положба на сино поле.
Официјално е усвоено од страна на сите шефови на држави и влади во 1985 година и ја
симбулизира европа како целина.

Национални бои на ЕУ – сина и златна(боите на знамето)

Химна – одата на радоста се смета за симбол на сите држави – членки на советот на европа, а
усвоена како своја химна во 1985 госдина.

Ден на европа – е 9 мај денот кога е презентирана шумановата деклерација за создавање на ЕЗЈЧ
празникот е утврден од шефовите на држави и влади во 1985 година.

Евро – единствена валута иако помал број на држави – членки ги задржаа својте национални
валути, иако има и држави кој не се членки на ЕУ, а го имаат прифатено еврото.

Мото на европа – усвоено во 2000 година in varietate conconrdia (слога или единство во
различноста)

Историски корени и еволуција на ЕУ

На ЕУ денес се гледа како уникатно постигнување и најуспешен експеримент на полето на
меѓународните односи. Во однос на идејните корени на концептот на обединета европа постојат
различни мислења. Постојат 2 екстремни позиции кој се однесуваат на историските корени и
евулуцијата на ЕУ.

Според првата позиција од секогаш постоеле благородни идеи за создавање единствена европа
заснована на заеднички вредности, култура, политичка свест и т.н. Според некој размислувања
токму ужасите на 2Светска војана прецтавувале факторно отрезнување кој конечно ја втемелил
свеста за потреба од создавање на таков сојуз на европските нации и држави кој ке ја елиминира
војната како средство за разрешување на споровите меѓу нив. Заедницата за Јаглен и Челик –
зачеток на денешната ЕУ неслучајно била формирана во економска област која била основа на
воената индустрија, а ги вклучила дури и главните виновници за отпочнување на втората свтска
војна (Германија и Италија). Поверзувањето на победниците и победените, а особено
традиционално историските непријатели Франција и Германија требаше да создаде основа за
градење на заемна доверба. Унијата направи џиновски чекори низ предлабочување на досегот на
интеграцијата и во процесот на проширување со државите од поранешниот источен блок.

Втората ектремна позиција – зазема критички став кон ЕУ и на сосема поинаков начин ги
објснува мотивите за нејзиното постоење и проширување. Според овие размислувања ЕУ е
модерен израз на дамнешна тенденција присутна во текот на целата европска историја, односно
тенденција на градење на империја. Како Римската Империја, освојувањата на Карло Велики,
Наполеон. Додека поранешните империи се ширеле со силата на уружјето денес на дело е мек
империјализам кој се потпира на економски мерики. Некој автори сметаат дека мотивацијата кај
членките на унијата е различна за економски моќните стои интересот на крупниот капитал на кој
нужно му се птребни големи пазари.

Недоразбирањата и различните теориски пристапи се должат на базичната грашка во

поистоветувањето на европа со европската унија.

Прегледот на историскиот развој на ЕУ покажува дека станува збор за динамична и континуирана

еволуција на еден ентитет кој се развива и во широчина и во длабочина.

Историскиот развој на ЕУ може да се подели во 2 фази: преддоговорот во Мастрихт и формално

воспоставување на ЕУ и фазата по Мастрихт. Во 2005 година пропадна шансата за отварање на
3тата фаза за донесување на европски устав. Услов за донесување на овој устав беше прифаќање
на текстот од граѓаните на сите држави членки во Франција и Холандија имаше неуспашни
референдуми и на тој начин беше запрен овој процес.

Предисторијата на евроинтерациите

Историјатот на европската интеграција значајни се неколку настани кој му претходеа на

создавањето на ЕЗЈЧ. Историјата на европа како таква никогаш не ни постоела. Низ
долговековниот процес на создавање и распад на империи, коституирање на национални држави,
редифинирање на нивните граници и правила на меѓународните односи. Европа била арена на која
се создавале западната цивилизација и меѓународниот поредок во модерна смисла на зборот.
Наважните постигања на овој план биле резултат на постојаното настојување да се најдат
решенија за проблемите на мирот и војната. Првата светска војна прецтавувала закана да ја
уништи европската цивилизација па затоа нејзиното завршување било забележано со интензивни
напори за превенција на слични случувања во иднина.

Освен воспоставувањето на Лигата на народите како прва универзална организација се раѓаат и

интелектуални визии за создавање на обединета европа. Во 1923 година формирано е
паневропското движење. Истата година излегува од печат неговата книга Пан – европа која
прецтавува манифест на движењето и во секој примерок се јавувал примерок за зачленување. Оваа
движење го доживува својот процут до почетокот на 30тите години. Тоа е период на интузијазам и
ширење на не само паневропската идеја туку и воспоставување на систем на колективна
безбеднос. Во 1930 година изготвен е офиццијален документ со назив Меморандум за
Организација на Системот на Европската Федерална Унија но набргу пореди економските и
политичките услови во Европа овој проект останува заборавен. Веднаш потоа започнала и Втората
Сцетска војна и европа се соочува со ужасите на војната и милитантниот национализам во
најстрашна форма.

Крајот на Втората Светска Војна и создавање на ЕЗЈЧ (Париз)

Поразот на граманија во Втората Светска Војна означи крај на една идеја за обединета европа
односно импреријално проширување кон исток и прошировање со војна.

Европа од војната излегува целосно разурната со милионски човечки жртви и уништена

економија. На глобалната сцена зачекоруваат 2 нови џинови САД и СССР. Службената верзија за
создавање на првата европска заедница најголем акцент става на желбата на европските нации да
издада форми на соработка кој никогаш повеке нема да донесат воени конфортации, а европа ја
прецтавуваат како мировен проект. ЕЗЈЧ и денес позната како земја која често отстапува од некој
европски политики и во кој владее европски скептицизам. Контурите на поделена европа се
создаваат уште за време на војната, на самитот на Јалта,а идејата за обединета европа се однесува
само на западна европа наспроти заканата од комунизмот и создавањето на социјалистичките
режими во СССР и земјите од источна европа. Обединувањето на Западна Европа станала интерес
не само на засегнатите држави туку и на САД. Завршувањето на војната демомбилизира 11
милиони припадници на Американските вооружени сили како и вишокот на производи ја
наведуваат Американската влада да тргне во битка за извоз на стоки. Така е создаден
трансатланскиот трговски систем кој ги спојува американскиот и западно – европскиот пазар.
Механизмот за постигнување на оваа цел е познат како Маршалов план со официјално има
Програма за Европско Задравување кој е одобре кон крајот на 1947 година. Овој план свсушност
прецтавуа кредитна политика во која уништените европски економии наоѓаат сретства за обнова, а
САД си обезбедуваат економско и политичко влијание во европа. Во овој план се вклучуваат и
поразените држави Греманија и Италија но се исклучени земјите од комунистичкиот блок спрема
кој се воведува економско ембарго.

Заради администрирање на огромната економска помош САД го иницираат создавањето на

Организацијата за Европска Економска соработка во 1948 година. Со помош на оваа организација
се воведува либерализација на трговијата меѓу државите – членки се потикнуваат монетарни
договори и зајакнува економската соработка. Во 1949 година се создава НАТО како регионална
безбедносна организација на земјите од Западна Европа САД и Канада истата година се формира и
Советот на Европа со цел да се унапради политичката соработка во Западна Европа, особено во
планот на ширење на демократијата и човековите права. Покрај заложбите за интеграција на
континентот во годините по војната европските влади прават малку за нивна реализација. Покрај
влијанието на САД и силата на нивните аргумент за нужно интегрирање на победниците и
поразените во западниот дел на Европа огрмно е и влијанието на Жан Моне, Роберт Шуман и
Конрад Аденауер. Иден творец на европската интеграција е Жан Моне но политичката
иницијатива е на тогашниот министер за надворешни работи на Франција Роберт Шуман. Освен
личната религиска и политичка предаденост на мирот и француските политичари биле свесни дека
здружувањето во полето на индустријата на јаглен и челик имаат поволни ефекти на нивните
земји. Во 1950 година Роберт Шуман истовремено поднесува и до Француската и до Германската
влада декларација со која се предлага создавање на европската заедница за јаглен и челик во која
покрај Германија и Франција би влегле други европски држави заентересирани за заедничко
управуање. Практично биле повикани само соседните држави Белгија, Холандија, Луксембург и
Италија, а не биле повикани Велика Британија и скандинавските земји кој изразиле недоверба на
оваа идеја. По едногодишното преговарање меѓупосочените 6 држави договорот од Париз е склуен
во април 1951 година, а стапува во сила јули 1952 година. Значењето на Шумановата декларација е
во тоа што прокламира дека Европа треба да се гради на федерална основа. Меѓутоа наместо
федералниот се прифаќа функционалниот пристап во интеграција. Според некој мислења ЕЗЈЧ
прецтавувала нов блик на конструкција во европа – функционална конструкција, чие задача
била да поготви терен за создавање на политичка унија преку економска солидарност. Цели
на ЕЗЈЧ биле: создавање на зеднички пазар за јаглен и челик меѓу државите – членки, контрола
на цените, укинување на дискриминаторните мерки, државни субвенции и други видови државна
помош на претпријатијата во оваа област, слободна размена на суровините, подобрување на
условите за работа, унапредување на инвестициите и структурално прилагодување на индустриите
за јаглен и челик.

Парискиот договор бил склучен за време од 50 гидини и имал карактер на меѓународно правен
документ. Во стартот неговот остварување било доверено на т.н, висока власт. Тоа било
независно тело кое не одговарало пред ниту една влада, но како против тежа бил предвиден и
орган кој ги прецтавува националните интереси. Советот на министри бил составен од
прецтавници од државите – членки. ЕЗЈЧ покрај ВВ и Совето на министри вклучувала и уште и
праламент и суд на правдата. По преименувањето на ВВ во Европска Комисија со договорот од
Рим Европската Комисија ке стане скелет на сите европски заедници.

Визсоката Власт – била институција на која државите ги пренеле своите суверени овластувања во
индустрија за јаглен и челик. ВВ на чие чело бил прецедателот Моне имал единствена надлежност
да донесува правно обрзувачки акти. Нејзината главна надлежност била реализација на главните
цели на заедницата, па затоа не примала наредби од националните власти. Ова национално тело
била малобројно.

Советот на Министри – ја изразувал меѓувладината димензија на ЕЗЈЧ. Тој имал овластувања да

дава согласност на одредени одлуки на ВВ што значи дека по точно определени прашања тој
можел да ја ограничува нејзината нормативна надлежност. Тоа особено се случува во време на
кризи кога е потребна негова согласност. На предлог и со согласност на ВВ советот одлучувал и за
преоритетите на распределба на изворите на јаглен и челик.
Парламентот – тогаш наречен Асамблеа бил тело во кое се собираат и дебатираат прецтавници на
државите – членки избрани по интерна процедура. После 1979 година членовите на парламентот
се избираат на непосредни избори на 5 години, а нивната функција била инкопатибилна со
функција на член на влада. Улогата на парламентот на ЕЗЈЧ била незначителна и се сведувала на
колсултативна улога. Во однос на контролната функција парламентот можел до 2\3 мнозинство да
донесе негативна проценка за работата на ВВ по што таа треба да поднесе колективна оставка.

Судот на Правдата – се грижел за почитување на правниот систем на ЕЗЈЧ тој ја гарантирал

правилната примена на договорот, вршел контрола врз неговата примена и оглучувал во случај на
спор. Судот на Правдата бил механизам на независна судска контрола над одлучувањето и
дејствувањето на ВВ. Освен тоа судот бил единствен орган кој би можел да го толкува договорот.
Како странки кој покренуваат постапка за поништување на одлука на ВВ пред судот можеле да се
јават државите – членки.

Од Рим до Мастрихт патот до содавање на ЕУ (Рим)

Воспоставувањето на ЕЗЈЧ значело голем чекор кон поврзување на неколку држави од Западна
Европа. Но во секојдневниот живот ефектите од постоењето на заедницата ниту биле видливи
ниту биле спектакуларни.

Исторвемено со иницијатива за создавање на ЕЗЈЧ се јавува и идејата за создавање на Европска

Обрамбена Заедница, позната под името Плебенов план. Тоа е мотивиран од страна на Франција
дека евентуалното воено опоравување на Германија надвор од контрола на Франција. Преговорите
сепак запчнале во фебруари 1951 година, а завршиле со подпишување на догвор за ЕОЗ во мај
1952година во Париз. Следен чекор бил воспоставување на Европска Политичка заедница која ги
обеденила ЕЗЈЧ и ЕОЗ. Оваа идеја набргу изгубила подршка. Во 1955 година Германија е примена
во НАТО што прецтавувало крај за идејата за ЕОЗ барем за неколку децении. Процесот на
европска интеграција продолжува да се шири и во економската свера. Земјите од Бенелуксо
тргнуваа кон нова иницијатива за проширување на економското интегрирање заради создавање на
заеднички пазар за сите производи како и воспоставуање на заедничка контрола врз
пороизводството на нуклеарна енергија. Како резултат на тоа во 1957 година се подпишани
основачките договори за новата европска економска заедница и ЕВРОАТОМ. Познати под
заедничко име како Римски договори. Тие стапуваат во сила 1958 година и за разлика од
договорот за ЕЗЈЧ кој бил склучен од определено време од 50 години овие договори биле склучени
на неопределено време. Главниот фокус на Римскиот договор за ЕЕЗ било создавање на економски
простор на кој била гарантирана слободната конкуренција но и елиминација на царините и
квантитативните ограничувања на производите на државите членки. Тоа претпоставувало
укинување на царинските бариери од преиод од 12тина години но и воведување на заеднички
царини за сите производи кој доагале од 3ти држави. Заедничкиот пазар вовден со Римските
договри значел само слободна циркулација на добра. Слободата на движењето на луѓето капиталот
и услугите останале предмет на големи ограничувања. Голема новина на римскитот договор е
воведувањето на заедничка земјоделска политика што значело гаранција за приходот на
земјоделските производители и избегнување на конкуренција од 3ти земји.

Институционалната структура на двете нови заедници била превземена од ЕЗЈЧ само со една
промена така што ВВ е заменета со Комисија.
Создавањето на ЕВРОАТОМ е потврда на точната проценка на Моне дека со текот на годините
индустријата за јаглен и челик ке губи на значење и дека иднината лежи во атомската енергија.
Здружувањето во поглед на користењето на таа енергија доведе до создавање на ЕВРОАТОМ која
ја има истата институционална структура како и ЕЕЗ:Совет на министри, Парламент, Комисија,
Суд на правдата.

Постоењето на трите заедници со исти органи ја намтена потребата за рационализација

инамалување на трошоците на функиционирањето . Паралелно со потпишувањето на римските
договори , со еден акт се предвидува Парламентот и Судот на честа да станат заеднички органи на
сите три заедници. Следен чекор на ова е потпишувањето на Договорот за спојување на овие
органи во 1965 година во Брисле. Тој стапува во сила 1967 година . Од тогаш сите три заедници
имаат заеднички органи. Што се однесува до Високата власт , Комисијата , доага до промена на
изборот на членовите. Наспроти старото решение еден член на комисијата да биде избиран од сите
членови , сега сите членови се именуваат од страна на државите. Во постапката на донесување на
одлуки во Советот на министри настанува мала но значајна промена а тоа е во случаите кога е
потребен косензус за донесување на одлука , воздржаниот глас не се смета за глас против, односно
одлуката може да се донесе и ако некој од гласовите останал воздржан.

Следниот период (шеесетите години )на економски прогрес , сепак не доведе до политичка
интеграција.Се јавува уште еден неуспешен обид за политичко соединување наречен Мала
Европа со предлог главните области во кои би се соработувало би биле во надворешната
политика , одбраната , науката и културата Неуспехот на Мала Европа , некои теоритичари го
сметале како доказ за неуспехот на функционалистичкиот пристап што значело дека економското
поврзување не значи и политичко поврзување. Во еден момент Франција се повлекла од ЕЕЗ и
кога требало да прецедава со советот со што доведува до парализа во заедницата. Оваа ситуација е
позната како “политика на празна столица”, а е надмината со така наречениот Луксембуршки
компромис. Според него секогаш кога на дневен ред се прашања кој задираа на националните
интереси не некоја држава членка во советот на министри одлуките мора да се донесуваат со
концензус, односно несмее да дојде до наметнување на одлуки. Со други зборови се гарантира
правото на вето на секоја членка. Навидум ова правило ја јакне позицијата на суверените држави
но свеста на членките дека секоја од нив располага со вето и дека може да доведе до парализа
влијае на јакнењето на одговорноста и подготвеноста да се разговара заради избегнување на вакви
кризи.

Од почетокот на 70тите години на 20тиот век во текот на 1 децениа настапува економска криза.
Која доведува до појава на Евросклероза или Евроскетицизам. Овај период е одбележан со
некојлку важни чекори кој водат кон предлабочување на евроинтеграциите:

-Во 1975 се овспоставува нов облик на политичка соработака и координација во вид на економски
совет кој ја вовел праксата на периодични средби меѓу шефовите на држави и влади

-Во 1979 година стапува во сила Европскиот Монетарен систем и создавање на монетарна унија и
воведување на еврото како заедничка валута

-1979 година се одржуват првите непосредни избори за европскиот парламент

-Процесот на проширување на ЕУ продолжи кон Јужно европските земји кој што туку излегоа од
воени диктатури како Грција, Португалија и Шпанија

-Во 1984 година е преставен проектот наречен договор за ЕУ овој проект предлага да биде замена
за римските договори иако не успеал дефинитвно ја отворил депатата за реформа на ЕЕЗ

-Во 1985 година т.н, Шенгенски договро го потпишуваат Холандија, Белгија, Луксембург и
Франција и Германија, подоцна ке му пристапат и најголемиот број држави – членки, овој договор
го гарантира слободното движење на луѓето и бришење на границите меѓу државите – членки но
истовремено сосздава бариера спрема 3ти лица.

Значењето на договорот од Мастрихт

Првата фаза на евроинтеграциите е резултат на низа политички економски и меѓународни

околности последниот тест на ЕЕЗ беше приемот на 3те неразвиени членки во друштвото на
богатите нации кој беа доста резервирани во однос на потребата на позасилена економска помош
заради надминување на јазот помеѓу богатите и сиромашните членки. Во 1986 година е донесен
единствениот европски акт кој стапува во сила на 1 јули 1987 година и тој прецтавува прва
сериозна ревизија на одредбите на основачките договори од Париз и Рим. Главни фактори кој
влијаеле за донесување на единствениот европски акт е:

-тоа што под влијание на Луксембуршкото правило процесот на донесување на одлуки станувал се
потежок, а од друга страна процесот на проширување довел до раст на спротистваеност на
интереси на членките.

-Тешкотиите во одлучувањето го забавуваат економскиот раст на заедницата и ја доведуваа во

неповолна положба во однос на големиот напредок кој го постигнуваат САД и Јапонија.

-Внатрешно политичката ориентација на големите држави почнува да се поклопува па интересите

на овие држави се поклопуваат особено во воспоставувањето на единствен пазар.

Единствениот Економски акт ги донесува следниве измени и подобрувања:

-Институциолизирање на практиката на одржување на средби од највисоко ниво кој стануваат

редовни 2 пати годишно

-Мало проширување на надлежност на Европскиот Парламент и воспоставување на процедурата

на соработка меѓу Европскиот Парламент и Советот на Министри

-Проширување на обемот на прашања за кој се одлучува со квалификувано мнозинство во

советот на министри

-Се воспоставува судот на прва инстанца

-Проширување на полето на комунитарните активности и надлежностите на Европската Комисија

-Усвојување на мерики за постепено воспоставување на заеднички пазар.

Ефектите од едниствениот европски акт довеле до релитивизација на ЕЕЗ. Поактивна улога
на евопската Комисија, интинзивна поактивна дејност на советот на министри и.т.н.

До формално создавање на ЕУ доаѓа дури по подпишувањето на договорот од Мастрихт, познат

како договор за ЕУ ДЕУ во февруари 1992 година. На ова голема реформа влејат внатрешни и
надоврешни фактори.

Под внатрешни фактори се подразбира: а)Остварување на концептот на заеднички внатрешен

пазар се покажа како проект која ја надмина економската свера на интеграција,б)Потребата од
надминување демогравскиот дефицит,в)Практичната желба обединета Германија да се држи под
око на една унија.

Под надворешни фактори се подразбира: а)Новите закани по безбедноста на распадот на источно

европскиот блок,б)Можностите за натамошно проширување на пазарот и унијата и ефектите на
глобализација.

Ова е момент на драматична преобразба и создавање на Политичка унија.

Сертификацијата на ДЕУ се соочила со огромни тешкотии. Во годината во кој е подпишан се

случува сериозна економска криза, загрозена е монетарната унија со сериозни монетарни тензии,
настапила не координираност во справувањето со кризата во поранешна Југославија што ја
потврдува нејзината неспособност за водење на надворшна и безбедносна политика.

Најважните новини кој ги донесува ДЕУ, а кој се однесуваат на политичката димензија ги

опфаќаат:

-Воведување на ЕУ со структура на столбови – така што и се придодаваат уште 2 нови големи

свери на одлучување Правосудство и Внатрешни работи и Заедничка Надворешна Политика,

-Проширување на комунитарните надлежности – така што сега влегуваат индустриската

политика заштитата на потрошувачите, големите транс – европски сообракајни мрежи,
образованието и професионалното усоврашување, културата и јавното здраство.Новина е што и
договорот од Мастрихт го воведува принципот на субсидијарност кој обезбедува соодветна
поделба на надлежностите за донесување на одлуки.

-Соработка на државите на планот на правосудството и на внатрешните работи – конкретно

оваа соработка се остварува по прашањето на Азилот. Преминувањето на надворешните граници
на државите – членки, имаграционата политика и политиката во однос на државите на 3ти држави,
борбата против дрогата, меѓународниот криминал, судската соработка во однос на граѓанскоти и
казненото право.

-Заедничка надворешна и бездносна политика – е резултат на Мастрихшкиот договор според

кој унијата си поставува цел да го афирмира својот индентите на меѓународната сцена

-Прошурување на надлежноста на Европскиот Парламент – односно секоја нова

конституирана комисија мора да добие одобрение од европскиот праламент. Изборните периоди
мандати на европскиот праламент и евроспката комисија се изедначуваат. Европскиот Парламент
добива право на истрага и жалба.
-Воведувањето на европското државјанство – кое не го занемарува националното државјанство
но само го надополнува станува збор за псеудо државјанство но тоа сепак ги гарантира следнива
права: а)Активно и пасивно избирачко право на општинските и европските избори без оглед дали
државјанинот се наоѓа на територија на држава членка која не е негова матична
држава,б)Дипломацка и конзуална заштита од која било членка на ЕУ кога граѓанинот се наоѓа во
територија на 3та држава,в)Слобода на движење и престој на териториита на сите држави членки

-Економска и Монетарна политика – станува збор за вовдеување на заедничка валута. Така што
земјите што се квалификувале за воведување на еврото свушност ја изгубија нивната суверена
надлежност во сверата на Монетарната политика. Така е создадена Европската Централна Банка и
Европски Систем на Централни Банки.

-Создавање на комитет на регионите – тоа е воведување на уште едно консултативно тело кој ги
застапува интересите на локалните власти.

-Проширување на моќта на Европскиот Суд на правдата да ги санкционира државите во случај

на нивно непридржување на неговите одлуки

-Воведување на институцијата европски омбуцман како облик на заштита на човековите права.

Договорот од Амстердам

Договорто за ДЕУ предвидел нова меѓувладина конференција да се одржи по 1996 година.

Причина за ова било незадоволството на државите од одредбите на Мастришкиот договор. На пр,
Германија и Франција не биле задоволни од заедничката надоврешна политика. Германија не била
задоволна во однос на процедурата на соодлучување во европскиот парламент, Белгија не била
задоволна од надлежностите меѓу 3те столба. Во меѓувреме доаѓа до започнување на преговори за
членство со 4 високо развиени како што се Австрија, Шветцка, Финска и Норвешка. Во почетокот
на 1996 година на меѓународна конференција на европскиот совет се донесува одлука за правење
на елаборат на нов договор кој би го ревизирал ДЕУ. По долги и сложени преговори дојде до
одобрување на договорот од Амстердам јуни 1997 година тој стапува во сила на 1 мај 1999 гоидна
откако е ратификуван од сите држави – членки. Договорот од Амстердам е смао ревизија на ДЕУ,
основачките договори од Париз и Рим и на некој акти кој произлегле од истите. Значи овој договор
не ги заменува туку само ги надополнува вејки постоечките договори.

Главните критики на овој догвор се однесуваат на следното: а)Дека договорот не нашол решение
за главните проблеми на унијата,б)Тој бил разочарување во поглед на мерките на воспоставување
на политичка унија.

Договорот од Амстердам донесува неколку значајни новини кој отвориле простор за надминување
на кризата и остварување на иден прогрес. Како главни достигнување на договорот од Амстердам
се посочуваат:

-Граѓаните од ЕУ можат да се повикуваат на човековите права и принципите на слобода

демократија и владеење на правото. Нивното почитување станува главен услов за прием во ЕУ
додека нивното прекршување води до покренување на постапка и евентуални санкции наметнати
од страна на советот.
-Во институционлана смисла промените најмногу се однесуваат на поширување на надлежностите
на Европскиот Парламент. Со одлучувањето се проширува уште на неколку полиња,а процедурата
се поедноставува. Еропскиот Парламент почнува да дава согласност, а не само мислење како
порано при именување на нови комесари на Европксата Комисија. Правото на вето е редуцирано,а
на сметка на тоа се воведува квалификувано мнозинство во 16 нови подрачија.

-Одреден број политики на внатрешната безбедност и правосудството преминуваат на ниво на

меѓудржавна соработка во ЗНБП нема поголем прогрес

-Севоведува можноста за т.н, зајакната соработка тоа значи дека одреден број држави – членки кој
се стрема кон поголема интеграција можат да го сторат тоа независно од останатите.

Договорот од Ница

Одлуката за свикување на нова меѓувладина конференција е донесена по само еден месец по

стапувањето на сила на договорот од Амстердам. Во тој момент ЕУ имаше започнато преговори со
12 нови потенцијални членки па како преоритет се наметна институционалната реформа која би
овозможила ефикасно функционирање на унијата со воспоставениот максимум од 27 членки. На
почетокот на преговорите биле изнесени мали предлози кој воделе до јакниње на
федералистичкиот принцип меѓу нив биле и предлози за укинување на правото на вето на
национланите влади, донесување на пишан устав со повисоко право на сила, трансформација на
европол во полиција на ЕУ и др, и на крајот најголемиот дел од предлозите одпаднале фокусот се
задржал на следнива прашања: Бројноста и составот на ЕК,Определување на гласовите на Советот,
Проширување на обемот на легислативата која би се донесувала со квалификувано мнозинство,
прокламирање на повелбата за фундаменталните човекови права. И овој договор не го одминала
судбината да биде проследен со тешки преговори компромиси и неизвесна ратификација.

Фазата на ратификација на договорот од Ница донесе нови неизвесности, така што Ирска во јуни
2001 година на референдум граѓаните гласа против прифаќање на договорот. Така што нивните
главни причини беа тврдењата дека унијата и покрај тоа што настојуваше да постигне повисок
степен на единство и интегрирање не успеваше да допре пред граѓаните. Договорот од Ница стапи
во сила на 1 мај 2004 година по повторниот референдум во Ирска,а клучните промени внесени со
договорот се следниве:

-ЕК се реформира т.н, големи држави се откажаа од местото на својот 2 комесар,а за сметка на тоа
од 2005 година секоја држава почна да дава по 1 комесар.

-Прераспределба на гласовите во ЕУ меѓу државите особено во поглед на идното проширување се

воведува сложен систем на квалификувано мнозинство во гласовите.

-Прераспределба на седиштата во европскиот парламент согласно со новите услови

-Олеснување на условите за остварување на принципот за зајакната соработка (правото на вето на

државите кој не се согласуваат се укинува освен за сверата на обрамбената соработка)

-Проширување на делокругот на прашања за кој се одлучува со квалификувано мнозинство

-Подпишана е повелбата на ЕУ за фундаменталните права која за првпат ги обединува граѓанските
и политичките права на социјално економските права.

Одлуките во самитот во Ница вградени во договорот беа предмет на различни оценки за едни тоа е
тотално разочарување и водат кон гаснење на Европскиот интегративен дух, додека за други уште
еден доказ за живот во способноста на ЕУ и можноста да ги менџира сопствените кризи. Сепак во
2004 година дојде до најголемиот бран на проширување на унијата со дури 10 нови членки, а во
почетокот на јануари 2007 година со приемот на Бугарија и Романија ЕУ го достигна плафонот од
27 членки.

Предизвиците на конституционализациите на ЕУ неуспехот на уставот на европа

Постапката за поредикално редифинирање на правно политичкиот поредок на ЕУ започна веднаш

по завршувањето на самитот во Ница со надеж дека ке дојде до кваликативно повисока фаза на
конституционализација преку донесување на устав.

На самитот во Лакен декември 2001 година ЕС одлучи да свика конвенкција за иднината на

европа,а беше одлучено да се подготви нацарт за уставен договор. Договорот за воспоставување на
устав во европа популарно познат како уставен договор беше усвоен од европскиот совет на
самитот во Рим во октомври 2004 година. Донесувањето на европскиот устав требаше да биде
чекор напред и наместо ревизија се очекуваше сосема нов интегрален текст кој ке ги замени сите
претходни и ке биде донесе преку широка јавна дебата. Јавната дебата повторно изостана така што
и овој документ беше резултат на договор на елитите. Целта на овој процес беше поедноставување
на сложената правна архитектура на ЕУ враќање на некој овластување назад на државите и
приближување на ЕУдо глесачите. Уставниот догвор беше фокусиран на неколку прашања тоја
пред се предвиде неколку неопходни промени во институциите и во процесот на донесување на
одлуки, а заради ефикасно функционирање на ЕУ. Со овој договор беше предвидено воведување
на систем на двојно мнозинство во гласањето во советот на ЕУ (55%) од бројот на државите
членки, а кој преставуваат 65%од фкупната популација на ЕУ),бројот на комесари на ЕУ би се
намалил за 1\3, намалување на бројот на пратеници на Европскиот Парламент на 750. Повелбата
на основните права требаше да стане составен дел на договорот. Воведен беше систем на
набројување на надлежностите на ЕУ и на оние на кој таа ги споделува со државите – членки, а
воведена е и клаузула за напуштање на ЕУ.

Во почетокот процесот за ратификација на договорот течее успешно. Во Велика Британија јавното

мислење за овој договор не беше позитивно. Граѓаните на Франција и Холандија го отфрлија на
референдум, тоа практично значеше крај на проектот затоа што услов за негово стапување на сила
беше негова ратификација.

Значење на лисабонскиот договор

Реформскиот договор од Лисабон беше подпишан на 13 декември 2007 година,а беше предвидено
да стапи во сила најдоцна во 2008 година. Поучени од лошото искуство од уставот политичките
елити примениа поинаква стратегија така да тврдејки дека не станува збор за договор значајно кој
ги менува контурите тие одлучија истиот да биде ратификуван од националните парламенти. Така
се избегна свикување на реферндуми меѓутоа Ирската влада беше обврзана со уставни одредби да
организира рефередум за вакво прашање така да дојде до нова криза кога ирците го отфрлија
догворот и таа криза беше надмината со можноста за повторување на реферндумот. По интензивна
јавна капања и политичките преговори ирците во октомври 2009 година го ратификуваа
Лисабонскиот договор.

Лисабонскиот договор е само козметички изменета верзија на отфрлениот уставен договор што е
евидентно и во неговиот извонредно долг и сложен текст. Со овој договор само се разградени
оделни сегменти оргиналниот текст на уставот. Лисабонскиот договор амандмански ги менува
двата вејке постојачки договори, Договорот за ЕУ и Дговорот за Воспоставување на Европска
Заедница. ДЕУ го задржува името, а ДВЕЗ се применува во договор за фунцкионирање на ЕУ
(ДФЕУ). Со овој договор јасно е дека ЕУвејке прецтавуа нов ентитет со меѓународно правен
субјективитет. Имено Еворпската Заедница престана да постои или како што се вели Унијата ке ја
наследи и замени Европската Заедница. Се очекува оваа реформа да ја зајакне меѓународната
позиција на ЕУ на политички и економски план. ЕУвејке е членка на светската трговска
организација, а ке стане и најсилна членка на светската Банка на ММФ. Досегашните анализи на
Лисабонскиот договор укажуваат на тоа дека прво, хибридниот карактер на ЕУостанува и
понатаму, второ меѓувладениот метод и натаму ке доминира во практиката на ЕУ и трето
демократскиот дефицит како внатрешна одлика на унијата нема да биде значително намален.

ЕУ

(ПРЕГЛЕД НА ТЕОРИИТЕ НА ЕВРОПСКА ИНТЕГРАЦИЈА)

Анализа на теориите на интеграција најнапред претставува дефинирање на поимот интеграција.

Енраст Хаас интеграцијата ја дефинира како процес во кој политичките актери од неколку
посебни национални средини биваат убедени да ја поместат својата лојалност, очекувања и
политичка активност кон еден нов центар чии институции остваруваат или бараат
јурисдикција над националните држави. Оваа дефиниција во себе ги вклучува општите и
политичките аспекти.

Спротивен пристап наречен интерговерментализам инсистира само на политичките аспекти на

интеграцијата и важноста на суверената волја на државите членки.

Под теорија на интеграцијата се подразбира поле на теоретска дебата за процесот и резултатот

на европската интеграција, под теоретски пристап ги подразбираме индивидуалните начини на
расправа и разбирање на интеграцијата, теоријата на интеграцијата пружи основи за подобро
разбирање на формалните институции на ЕУ.

Причините за нужноста од посебно изучување на интеграцијата се должат на следното:

-Покрај улогата, позицијата и надлежностите на формалните институции, постои легитимен

интерес и за прашањата на демократските реформи и легитимитот. Одговорите за демократијата,
демократските реформи и легитимитот можат да се пронајдат во изучување на интеграциските
процеси.
(ИСТОРИСКИ ФАЗИ ВО РАЗВОЈОТ НА ТЕОРИЈАТА НА ИНТЕГРАЦИЈА)

Теорискиот интерес за интеграција се буди во 50те-60те години на 20век, со појавата на првите

облици на евро-интегрирањето. Во предходниот период доминираат нормативистичките пристапи
чија цел е мирољубив меѓународен систем преку институциите.

Во периодот помеѓу двете светски војни се јавуваат две пред интегративни теории: федерализмот
и Функционализмот.

Федерализмот се залагал за пренесување на суверинитетот од државите кон една централна власт,

со тоа ќе биле избегнати конфликтите, главни претставници на овој процес биле:
Спинели,Роси,Гаспели,Спаак и др.

Функционализмот тргнува од тоа дека главни причини за војните биле анархичкиот систем, како
излез тој претпоставувал интегрирање по функционална линија, сектор по сектор а со процесот би
управувале технократи.

Претставници на оваа теорија се залагале за искористување на потенцијалната економска и

техничка соработка, воспоставување на регулаторни тела и др функционални решенија со ова би
се надминал национализмот а економијата ќе се одвои од политиката.

Според Дејвид Митрани нема никогаш да биде обезбеден мирот во светот ако светот го
организираме според она што не дели. Митрани бил против регионални интеграции кои според
него би до дестабилизирале функционалниот поредок.

Развојот на теориите на интеграција по овој почетен период може да се подели на 3 фази.

Првата фаза е објаснување на интеграцијата, период на оваа фаза е од 60те год па натаму главни
теми на оваа фаза биле: како може да се објасната резултатите на интеграцијата, и зошто доаѓа до
европска интеграција.

Втората фаза е анализа на процесот на управување, период на оваа фаза е од 80те год па натаму,
главни теми се: каков вид политички систем е ЕУ, и како може да се објаснат политичките
процеси во рамките не ЕУ.

Трета фаза е конструирање на ЕУ, период е оа 90те год па натаму, главни прашања се: како се
развива интеграцијата и кои се нејзините социјални и поолитички консеквенции, како се
концептуализирани управувањето и интеграцијата, и кон што треба да водат.

Прва фаза концидира со потпишување на Римските договори, а теориите од овој период настојуват
да го објаснат процесот на создавање на институции одозгора, над нивото на државното
функционирање. Во овој период доминираат два теоретски пристапа.

Неофункционалистите го објаснува оддалечувањето на анархичкиот меѓународен систем кон

создавање на супранационални институции преку утврдување на општествените и пазарни модели
како движечки фактори за однесувањето на елитите и нивната заложба за изградба на заеднички
пазар.
Интерговерменталистите го објаснуваат создавањето на супранационалните институции како
продукт на рационалните одлуки на владите за остварување на дефинираните национални
интереси затоа што процениле дека историските околности создаваат потреба од такви
институции и поврзување. За претставниците на овој правец интеграцијата претставува спас
додека кај претставниците на неофункционалистите интеграцијата претставува надминување.

Втора фаза од развојот на теориите на интеграцијата се одлику со значително проширување на

обемот на истражување. Таа воведува висок степен на интердисциплинарност, доаѓа до оделување
од научната дисциплина за меѓународните односи во чии рамки се движеле претходните теории.
Централно прашање ставува каков вид на институција е ЕУ и како таа функционира.

Пиерсон смета ваквите неочекувани последици го прават процесот на градење на институции

многу потешок реверзибилен отколку што би сакале интерговерменталистите.

Во центарот на анализа е процесот на европеизација на правилата на управување, институциите и

практиките во рамките на ЕУ. Се отварат и прашања за легитимитетот, демократијата и
транспарентности сето она што спаѓа во добро владеење.

Трета фаза на развој на теориите на интеграција се враќа повторно на теренот на меѓународни

односи со главен акцент на критичката и конструктивистичка теорија. Теоретичарите ги
преиспитуват филозофските премиси на пристапи кон интеграцијата. За разлика од првите две
фази кои барале објасување за воспоставувањето на супранационални институции или за
институционалните промени во европскиот политички систем, третата фаза на теоријата се
соочува со голем предизвик а тоа е да се најде крајна цел на европската интеграција.

(ОСНОВНИ ТЕОРИИ НА ЕВРОИНТЕГРАЦИЈАТА)

Во многуте теории за евроинтеграцијата две се сметаат за класички и доминантвни а тоа се:

неофункционализмот и либералниот интерговернментализам. Тие имаа спротивни мислења за
настанување на ЕУ, супранационален систем на владеење наспроти маѓувладина организација.

Неофункционализмот е теорија за регионалната интеграција развиена од американски автор Хаас

Линдберг во средината на минатиот век. Целта на оваа теорија се состои во уверувањето дека
интеграцијата не еден сектор ќе се прелее во друг и така ќе генерира натаможна интеграција.

Главни претпоставки за оваа теорија се:

1)Процесот на интеграција се одвива линеарно а главна движечка сила е ефектот на префрлање.

Поимот прелевање се дефинира како ситуација која одредена акција насочена кон
постигнување на целта создава околности во кои оригиналната цел може да се обезбеди
доколку се превземат понатамошни акции. Хаас го предвидел создавањето на ЕЕЗ и ефектот на
прелевање од ЕЗЈЧ.

2)Главни на процесот се т.н интеграционистички елити, јавното мислење нема важна улога
бидејки постои т.н премолчен консензус.

3)Интеракциите на елитите ја следат логиката на прелевање.

4)Интеграцијата функционира одоздола кон горе т.н од ниска политика кон висока. Ниската
политика произлегува од логиката и потребите на секторското поврзување и барање на
технократските и експертските кругови. Ниската политика може постепено да резултира во
висока, тоа ќе се деси доколку се случи прелевање.

5)Дефинирањето на агендата е во рацете на ЕУ, па за тоа и ораганизацијата има супранационален

карактер.

Главни одлуки на неофункционализмот се:

1)Интеграцијата е постепен процес

2)Централно место зазема супранационалните институции, кои се агенри/двигатели на

интеграцијата.

3)Настанува поместување/пренос на лојалноста, за што главна улога играат елитите.

4)Прелевањето може да биде функционално(техничко), политичко, културно и геогрфско.

Функционално прелевање се случува заради зависноста на секотрите во модерната индустрија,
во која има висок степен на поделба на трудот. Политичко прелевање настанува затоа што
елитите минуваат низ процес на учење, ги рефукусираат својте активности, лојалност и очекувања.
Култивациско прелевање заради дејствување на централните институции, кој имаат моќ да ја
дефинират агендата. Географското прелевање е резултат ва фактот што се поголем број ги
исполнуват условите за влез во заедницата.

Трансакционализам е размислување врз кое се базира интеграцијата која ќе израсне врз почвата
на зголемената прекугранична комуникација и интеракција.

Интерговерментализмот се јавува како теоретска критика на неофункционализмот.

Неофункционализмот ја застапува тезата за постепено слабеење на државниот суверенитет и
национализам, додека интерговерментализмот настојува да докаже дека во процес на
интегративите главниот збор ќе го имаат државите.

Главни поставки во овој процес се:

1)Интеграцијата е можна само кога тоа го дозволува гео-политичката ситуација.

2)Интеграцијата одоздола кон горе никогаш не може да го достигне нивота на високата политика.

3)Трајна интеграција не е можна заради трајното чувство на взаемната недоверба меѓу државите.

Според Кенет Валц развојот на евро-интеграцијата е резултат на фактот што по втората светска
војна САД станала гарант за безбедноста на Западна Европа која затоа можела целосно да се
посвети на својата внатрешна интеграција.

Лебералниот интерговерментализам оваа теорија на интеграција како на конвергенција на

национални интереси. Тоа значи дека државите соработуваат само ако и во степен на кој
споделуваат заеднички интереси, а институциите се создават за точно определна цел и се под
конторла на тие што ги создале.

Најзначаенавтор на либералниот интерговерментализам е Ендруј Моравчик според него

односите во рамките на евроинтеграцијата се одвиваат во две фази: прво националните влади
вршат агрегција(збир) на интересите на своите домашни конституенти, како и на сопствените
интереси и ги артикулираат истите наспротив ЕУ. Во втората фаза националните власти ги
изнесуваат совите интереси на преговарачка маса во Брисел, каде одлуките ја отсликуваат
релативната моќ на секоја држава-членка додека влијанието на ЕК речици и да нема влијание.

Либерантниот интерговерментализам предизвикал огромен научен интерес во 90-те години на 20

век,и претставувал инспирација за многу правци кои се создале низ критика на неговите поставки.
Од различни теориски позиции се изречени следните критики:

1)Конструктивистите сметале дека формирањето на националните позиции во преговарањето не е

независно од членството на ЕУ, напротив факт има влијание дури и врз менување на идентитетот
на националните елити вклучени во процесот на преговарање.

2)Институционалистите сметале дека институциите и донесените обврзувачки одлуки ги врзуваат

националните влади кои не така лесно моќат да ги напуштат или сменат.

3)Група автори (Маркс) сосема ја отфрлил оваа теорија тврдејки дека ЕУ е повеќеслоен систем на
владеење во кој се вклучени низа суб-државни актери.

4)Други автори во функционирањето на ЕУ гледаат и федералистичи елементи слични на оние во

САД.

ПОД ГРУПИ

Рационалистите ги опишуваат институциите на ЕУ како резултат на свесен дизајн од страна на

државите членки кои потоа од своја страна го ограничуваат нивното дотогашно дејстување.

Конструктивистите пак ставаат поголем акцент на социјализаторската улога на институциите на

ЕУ кои се конструктивни актери со влијание врз националните позиции и идентитети.

(СТРУКТУРА НА СТОЛБОВИ: ОД МАСТРИХТ ДО ЛИСАБОН)

Мастрихт 1992-2009

Структурата на столбовите во Махстришкиот договор се до донесување на Реформски договор

претставување главна организациска рамка на ЕУ со големо значење. Таа покажување како
различни политики на ЕУ се вметнати во различни правни темели.

Различните политики на ЕУ се вметнати во различни основачни договори а се реализират низ

различни постапки на гласање. Додека некои подрачја ја исклучуват надлежноста на ЕЗ каде
одлуките се донесуват со клалификувано мнозинство.
Структурата на столбовите беше наменета како единствен можен компромис кој од своја страна
придонесе за извонредната комплексонт на системот на ЕУ. Столбовската структура создаваше
рамки во која функционираа различни политики врз различни правни основи и процедури но
институционалната структура беше истата во сите три столба.

Првиот столб го сочинуваше ЕЗ(Европска заедница). Вториот столб се однесување на заедничката

надворешна и безбедносна политика. Третиот столб се однесува на правдата и внатрешните
работи.

Првиот столб беше доминантен бидејки во него институциите дејствуаат согласно принципот на
супранационалност. Првиот столб го сочинува ЕЗ што е заеднички назив за (ЕЗЈЧ,ЕВРОАТОМ И
ЕЕЗ). Во вториот и третиот столб доминираше меѓувладиниот метод(тоа се области на полабава
соработка меѓу националните власти а за кои државите одлучуват едногласно).

Лисабонскиот договор 2009 до денес

Лисабонскиот договор ја укинува столбовската структура на ЕУ односно ги спојува првиот и

третиот столб. Во овие две области се применува т.н комунитарен метод на одлучување. По
укинување на ЕЗ разликувањето на столбовите веќе не е потребно бидејки сега се смета дека
постои само една организација а тоа е Унијата.

Материјата од областа на правдата и внатрешните работи се поместува во доменот на

општоприменливиот механизам на Унијата, а кои сега се уредени со ДФЕУ, заедничка
надворешна безбедносна политика ЗНБП, која и понатаму останува предмет на процедура и
одлучување по пат на консензус е нормативно уредена со ДЕУ.

Андреа От смета демонтирањето на столбовите е повеќе во функција на илузија за поголемо

единство, додека и понатаму во основачките договори се протега и доминира меѓувладината
компонента.

(ЗНАЧЕЊЕ НА ИНСТИТУЦИИТЕ)

Институциите преставуваат форумуи во кои актерите дебатираат, аргументираат, разменуваат

идеи, се борат за своите интереси.

ЕУ институциите се независни од државите членики и често пати можеме да го слуснеме терминот

институциите се борат за европскиот интерес.

Анализа на член 7 од ДЕУ, дава основа да се заклуди дека овде е прифатена т.н европската
традиција која институциите ги сфаќат како организации со дефиниран правен статус. Одредбата
ги неведува: Европскиот парламент, Советот на министри, Европската комисија, Есропскиот суд
на правдата и Ревизорскиот суд. Со измените внесени од рефереднум покрај овие 5 институции се
вбројани и уште две а тоа Европскиот освет и Европската централна банка.
Од теоретски аспект институциите можат да се дефинират во потесна(формални) и
поширока(неформални) смисла.

Институциализмот е проучување на институциите на уставниот инжењеринг.

(ПОДЕЛБА НА ВЛАСТА ВО ЕУ)

Принципот за поделба на власта е вграден во политичките ситеми на сите држави членки на ЕУ.

Поделбата на власта е најактуелно и најкомплицирано, тој се стеми кон обезбедување на тежа и

противтежа, да неможе некоја од институциите да делува надвор од својот домет, поделбата е
направена така да можат институциите помеѓу себе да се контролираат и надгледуват.
Присуството на јасно не определување помеѓу извршната и законодавната власт доаѓа во питање
транспарентноста на овој систем.

Ханс Келзен анализирајки го функционирањето на трите класични функции на власт тој доаѓа до
т.н релативистичко пресврт, според него трите власти можат да се определат како три оделени
функции на државата и дека е можно да се дефинира границите кои ги раздвојуват една од друга.
Но оваа претпоставка не одговара бидејки постојат две не три основни функции на власта и тоа
создавање и извршување на законот.

Поделбата на власта во ЕУ е така направена да извршната и законодавната власт се поклопуваат

повеќе институции да имаат исти надлежности.

(ЛЕГИТИМНОСТА НА ЕУ)

За легитимноста на ЕУ можат да се издвојат три пристапа, односно три објасувања.

Првиот пристап или стојалиште смета дека легитимноста на ЕУ е посреден, односно зависи од
легитимноста на властите на државите-членки, од нејзиното респектирање на нивниот суверенитет
и способност да им служи на државните цели. Главниот аргумент е во донесувањето на договорите
кој е во раците на државите членки, кои ги дизејнираат институциите и нивните надлежности
согласност своите преференци.

Вториот пристап или стојалиште се должи на судската практина на ЕСП. Тој го наоѓа изворот на
легитимитетот во збирот на волјата на државите и волјата на народот. Всушност овде станува збор
за двоен легитимитет кој има за цел да го да го изрази легитимитетот во претставничка и во
смисла на партиципативна демократија.

Третиот пристап или стојалиште својот акцент го става врз ЕК односно се состои во теорија на
технократски легитимитет. Според неа клучната работа лежи во фактот што европските
институции (ЕК, ЕСП И ЕЦБ) располагаат со способност да ја подобрат благосостојбата на
мнозинстовото граѓани. Всушност носат развој на овие институции е одлика на сите либерални
демократиии што покажува дека ефикасноста во управување со општествените работи станува
поважна од директната одговорност пред електоратот.

(ПРАШАЊЕ НА ДЕМОКРАТСКИОТ ДЕФИЦИТ НА ЕУ)

Прашањето за демократија е многу сложено кај ЕУ при што немаме ни народ ниту пак држава.
Имаме голем број на теории од теоретичарите на кој тие ја свакале демократијата во ЕУ.

Современиот официјален појмовник на ЕУ го дефинира демократскиот дефицит како концепт

според кој ЕУ и нејзините тела страдаат поради недостаток на демократија и изгледаат недостапни
за обицниот граѓанин затоа што начинот на нивно функционирање е претерано сложен.

Шмит набројува шест практични аргументи за постоење на демократскиот дефицит:

1)Посредна политичка отсеченост на Комисијата

2)Слаба политичка улога на ЕП

3)Непостоење на активен и европеизиран систем на посреднички институции

4)Строга одалеченост меѓу правото на законодавната иницијатива и носење на легислатива, што

резултитра во институционални тензии

5)Карактерот на процесот на интеграција(каде преовладува негативната наспроти позитивната

интеграција)

6)Непостоење на европски демос и рудиментарно ниво на европското општество.

Првото ниво на демократски дефицит се карактеризира со два елементи: институционален и

партиципаторен дефицит.

Првиот е резултат на поделбата на власта помеѓу органите на ЕУ, каде доминира принципот на
именување без учество и влијание на граѓаните.

Партиципаторниот дефицит се огледува во недоволното активно учество на популацијата, која и

објективно тешко може да оствари реален политички дискурс.

Од теоретски аспект е јасно дека во меѓународните организации преовладува принцип на

еднаквост на државите не на народите, исто така во ЕУ преовладува принцип на еднаквост на
државите.

Исто така ЕУ е формирана и застнована на волјата на државите. Но во степен на кој функционира

ЕУ се бара граѓаните да имаат еднакви права.

(Совет на ЕУ)

Клучни факти:

1)Функции:Главно законодавно тело, втор егзекутивен орган покрај ЕК, претставничка улога- ги
претставува интересите на државите-членки.

2)Членство:По еден министер од секоја држава-членка, организирани во десет различни состави

зависно од областа за која се одлучува.
3)Претседавање:Ротирачко претседателство на држава-членка(покрај претседателот на Европскиот
Совет)

4)Седиште:Главно во Брисел, а три пати годишно во Стразбур(април,јуни и септември)

Советот на ЕУ е централна, односно најмоќна институција во унијата, заради фактот што

претставува тело во кое се донесуваат главните одлуки, или ја врши функцијата што во
националните систели им припаѓа на законодавните тела.

Советот заедно со ЕП ја делат законодавната функција при што советот има доминантна улога,
другата сличност со ЕП ги штитат и претставуват интересите на државите-членки. Главна разлика
е во тоа што со Советот на ЕУ председават министри од државите членки. Во Советот на ЕУ
имаме хибридни овластувања покрај тоа што Совето учествува во законодавната власт тој има
ингеренции и во сферата на извршната власт и во дипломатијата.

Советот е воспоставен со основачките договори од 50-те год од минатиот век. Советот уште е
познат и како Совет на министри(име кое го носеше до 1993).

(СОСТАВ НА СОВЕТОТ НА ЕУ)

За составот и структурата на Советот на ЕУ се вели дека е тело со променлива геометрија поради

функциите што ги врши и персоналниот состав. Тоа практично значи дека состаноците се
одржуваат во различни состави со министри од различни ресорси, зависно од проблематиката за
која се одлучуваво даден момент.

Договорот од Мастрихт утврди дека во Советот седат претставници на државите членки на

министерско ниво, односно лица овластени да превземаат обврски за сметка на своите влади.

Во државите со федерално уредување(Германија или Белгија) во работата на Советот можат да

учествуват и министер на регионални влади, доколку се расправа за прашање кое во
националниот домет спаѓа на федералната единица.

Учеството во Советот значи голема одговорност за министрите бидејки тие можат да превземат и
потпишуват во име на владата.

Советот не одговара на нито една институција на ЕУ но министрите одговараат пред својата влада
и националниот парламент и така посредно пред граѓаните.

Во минатото Советот го сочинувале само министри за надворешни работи но поради

проширување на зафатот на областите за кои се одлучува на ниво на ЕУ и различните решенија.

Бројот на кофигурации бил променлив така во 90-те год Советот имал 22 конфигурации во
2000год бројката била сведена на 16, по стапување на сила на Лисабонскиот договор нивниот број
изнесувал 10, и тоа: совет за општи работи, совет за надворешни односи, совет за економски и
финансиски прашања, совет за правда и внатрешни работи, совет за вработување, совет за
конкуренција, совет за собракај, совет за земјоделие и рибарство, совет за животна околина и совет
за образование. Во случај на потреба можат две формации да заседават заедно.
За Советот за општи прашања и надворешни односи се сметаше дека претставува primus inter
pares, што зборување за неговата тежина, но со Лисабонскиот договор дојде до негово
разделување на два посебни совети. Односно совет за општи прашања и Совет за надворешни
работи. Интересно е тоа што и двата совета имаат сличен состав.

Улогата на советот за општи работи е да ја обезбедува кординацијата и конзистентноста на

различните политики, кои се во надлежност на останатите совети. Тој се занима за прашања од
повеќе политики на Унијата, како што се преговори за проширување, подготовка за повеќе
годишна буџетна проекција и разни административни прашања. Тој исто така е задолжен за
подготовка на средбите на Европскиот Совет.

Советот за надворешни работи се занимава со прашана на односите на Унијата со надворешниот

свет и екстерните акции на ЕУ, вклучувајки ги и прашањата од заедничка надворешна политика.
Сепак овој совет има една уникатна одлика а тоа е фактот што со него заседава соодветниот
министер на државата која е во моментот претседавач на ЕУ(Висок претставник за заедничката
надворешна и безбедносна политика).

Високиот претставник се именува од страна на Европскиот Совет и со согласност на

претседателот на ЕК. По именување од страна на Европскиот Совет заради свето членство ви ЕК,
високиот претставник треба да се појави на сослушување пред ЕП а неговиот избор е предмет на
гласање на ЕП за предложената листа на комесари на ЕК.

Високиот претставник ги спојува Советот на ЕУ и ЕК преку фактот што заседава со една од

формациите на Советот на ЕУ и тој е подпредседател на ЕК.

Високиот претставник е одговорен за надворешната и безбедна политика, безбедносна и

одбранбена политика, а во Комисијата тој е одговорен за акциите на ЕК вклучувајки ја
надворешната трговија, соработка со сферата на развојот и хуманитарната помош.

Со Лисабонскиот договор ЕУ добива целосна дипломатска служба со назив Европска служба која
помага при работата на Високиот претставник.

Европската служба има помеѓу 6000-8000 дипломати што има за задача да ги опфати постоечките
130 делегации на ЕК.

(УЛОГАТА НА РАБОТНИТЕ ТЕЛА ВО СОВЕТОТ НА ЕУ)

Работата на Советот на ЕУ е незамислива без Комитетот на постојани претставници(КОРЕПЕР),

станува збор за тело сочинето од лица назначени од државите членки кој имаат постојан мандат во
Брисел. КОРЕПЕР е административно тело кое помага во кординирање и усогласување на
различните позиции на одделните држави.

КОРЕПЕР се јавува во два облика КОРЕПЕР 1 е составен од заменици на постојаните

претставници на државните членки и тој е задолжен за само технички прашања. Во КОЕРПЕР 2
влегуваат постојаните претставници на ниво на амбасадори, а тој се занимава со политички
прашања.
На состаноците на КОРЕПЕР учествуваат бројни тимови на експерти, како и претставници на ЕК.
Според официјалните податоци КОРЕПЕР ја подготвуваат преку 300 комитети и работни групи.

Процесот на преговарање во рамите на работните тела се одвива на следниот начин: групата се

состои од еден или двајца претставници од секоја држава членка еден член на генералниот
секретаријат на Советот и член на службите на ЕК.

Групите се создават за да разгледат предлози за донесување на акт од ЕК а расправата оди член по

член заради постигнување на заедничка позиција. Работната група обично се дефинира како арена
која е : 1) вметната во институционалната структура на Советот, 2) составена од аташеа од
постојаните претставништва на државите членки, 3) раководена од друга држава на секои 6
месеци, 4) работи на неколку нацртни акти, 5) функционира и по неколку години и 6) ги подотвува
седницие на КОРЕПЕР и на министрите(советите).

(НАЧИН НА РАБОТА НА СОВЕТОТ НА ЕУ)

Работата на Советот на ЕУ каде се донесуват најважни одлуки се смета за извонредно не

транспарентна институција, бидејки јавноста нема информации за работата на советот. Поради тоа
со договорот од Мастриџт се воведоа новини кои требаше да обезбедат поголема транспарентност
на неговото работење, една од нив е предвидено гласање односно неговите резултати да бидат
направени јавни само кога процедурално ќе се побара актуелно гласање.

Исто така седниците се одвиваат пред камери, но снимките не се достапни на јавноста, јавноста
добива информации само преку посебни коминикеа за јавноста. Во Лисабонскиот договор се
предвидени расправите во рамките на постапката на соодлучување да бидат отворени за јавноста,
освен тоа Советот одржува јавни дебати за значајни прашања кои се од интерес за унијата и
нејзините граѓани. Но некој експерти ова не го сметат како корисен начин на работење бидејки
министрите нема да бидат целосно искрени и отворени за да не го нарушат својот образ а и тие би
дебатирале со веќе подготвени текстови. Но и покрај оваа во практика Советот одржува и
неформални средби понастрана од јавноста и очите на новинарите.

(ПРЕТСЕДАВАЊЕ СО СОВЕТОТ НА ЕУ)

Претседавањето со Советот се одвива по принцип на ротација на секој 6 месеци по утврден

редослед а него го презема секоја држава членка. По 1995 циклусот на ротација беше изменет така
на начин кој овозможува барем една голема држава секогаш да биде дел од т.н тројка која е
сочинета од моменталниот, претходниот и следниот председавач на Советот. Тројкта е
неформален механизам кој воопшто и не е споменат во оснивачките договори, таа овозможува
континуитет и полесно примопредавање на раководењето, но и подобро претставуванање на ЕУ во
надворешните односи.

Лисабонскиот договор превладуваше становиштето дека тоа располага со неколку клучни

функции:

-Управување и администрирање оваа улога е доста сложена затоа што бара најмногу ресурси и
време. Претседателстовто одлучува за бројот и времето на одржување на средбите на Советот,
исто така и за Советот за општи работи и одделните совети, вклучувајки ги и состаноците на
КОРЕПЕР.

-Точка за средби и комуникација Претседателството се сметаше за механизам за обезбедување

добра комуникација меѓу членките и меѓу нив и и другите институции. Сепак искуството
покажува дека моќта на претседателстовто е во дизајнирање на агендата за работа, а не во нејзино
дефинирање.

-Медијатор посредна улога на претседателството се огледува низ бројката на донесени акти или
т.н заеднички позиции и надминати проблеми цо решавањето на прашањата по кои државите
имаат различни интереси.

-Иницијатор за оваа улога која овозможува истакнување на одредени прашања за агендата за

работа се смета дека е котроверзна некој сметаат дека таа е скромна, други ја сметаат за моќна а
трети сметаат дека во текот на мандатот земјата која претседателствува треба да ги брани
национални интереси. Официјалната позиција е дека иницијаторската роја може да биде штетна и
да создава впечаток на вршење притисок а дека многу поважна е медијаторската улога.

-Претставничка улога до Лисабонскиот договор се смета дека претседателстовото заедно со ЕК

ја имаат улогата на претставување на ЕУ во меѓународните односи. Со воведување на функциите
Председател на ЕУ Советот, и на Висок претставник на ЕУ внесе големи измени во односот на
целата идеја за претседателство и раководење на Унијата.

Во својот состав на Советот има Генерален секретаријат кој опфаќа две илјади функционери
организирани во директорати, Генералниот секретар тој стои на чело на ова тело се именува со
едногласна одлука од Советот, Со договорот од Амстердам функцијата Генерален секретаријат е
подигната на повисоко нив како Висок претставник но со редификацијата на функцијата на
Високот представник се намалува улогата на Генералниот секретар кој помага во работата на
Советот со други зборови неговите овластувања се намалуват на ниво на административно
рамништво.

Предност на Секретаријатот е фактот што конституиран и поставен на начин кој избегнува

национална обоеност и пристрасност, освен тоа постои и вработување на службеници што
гарантира доверба и експертиза и континуитет. Искуството покажува дека Секретаријатот го
користат повеќе помалите одколку поголемите држави.

(НАДЛЕЖНОСТ НА СОВЕТОТ)

За Советот се врзуват шест клучни надлежности:

1)Легислативна функција тој е надлежен да донесува директни уредби односно акти кои
претставуваат суштински компоненти на т.н деривативно(секундарно) комунитарно право. По
правило законската иницијатива доаѓа од ЕК што значи советот неможе да одлучува по свое
наоѓање.
2) Координативна функција Советот обезбедува усогласување на општите економски и
финансиски полити на државите и тоа преку ЕЦОФИН, во областа на вработување,
образување,здраство и социјална заштита.

3)Буџетска функција советот оваа надлежност ја дели со ЕП.

4)Склучување на меѓународни договори помеѓу ЕУ и трети земји или организации, овие

договори се однесуваат на трговија, соработка и развојни прашања, а покриваат и разни области.

5)Развивање на заедничката надворешна и безбедносна политика, тука се обезбедува

координирано настапување во меѓународните односи, особено по прашања на кризи и
хуманитарни акции.

6) Соработка од прашањата од внатрешна политика и казнени предмети, особено на

националните судови и полициски органи со цел создавање на единствена зона на слобода,
безбедност и правда.

(НАЧИН НА ДОНЕСУВАЊЕ НА ОДЛУКИТЕ)

Зависно од прашањата во Советот одлуките се донесуваат на три начина: едногласно, со просто

мнозинство и со квалификувано мнозинство. Простото(обичното) мнозинство се засново на
принципот една држава еден глас, но неговата примена се применува при одлучување за
процедурални и технички прашања. Принципот на едногласност типичен за меѓународното
право и меѓународните организации бил доминантен во текот на триесетина години се до
усвојување на ЕЕА. Едногласноста која денес претставува вето на државите се користи во
деликати прашања и тоа промена на основачките договори, промена на буџетниот план и прием на
нова членка. Моментално преку 80% одлуките во Советот се донесуват по пат на квалификувано
мнозинство.

За разбирање на квалификувано мнозинство суштинска важност се институтите пондерирање на

гласовите, цензус и блокирачко мнозинство. Во рамки на КМГ на секоја држава се доделува
одреден квантум на гласови или тежина зависно од повеќе критериуми(демографија, политичи и
економски), понденирање е процес кој води сметка за воспоставување на фер баланс и елинација
на можна хегемонија и надгласување од страна на поголемите држави. За усвојување на одлуката
треба доволно гласови кој би ја надминале квотата(цензус на гласови).

Блокирано малцинство е можна коалиција на држави кои со своите заеднички гласови би можеле
да блокираат донесување на некоја одлука по пат на КМГ.

Според договорот од Ница гласачката тежина на државите беше само одреден степен одраз на
големината на нивната популација, за една одлука да биде усвоена со овој принцип потребно е
тројно мнозинство односно кумулативно исполнување на следните услови:

1)Збиро на гласови на државите кој се изјасниле позитивно да надминува над 255 гласа од 345 или
тоа е 73,9%.

2)Државите кој се изјасниле позитивно треба да претставуваат 62% од вкупната популација на ЕУ.
3)Мнозинството на држави да се изјаснат позитивно.

Гласачката моќ се однесува на способноста една држава да биде решавачки фактор при
донесување или блокирање на некоја одлука или во постигнување на потребниот цензус.

Гласачката тежина се однесува на релативната сила на гласањето доделена на секоја држава

согласност процентот што таа го има од вкупниот број на гласови.

Лисабонскиот договор ја прошири листата на области во кои се применува квалификуваното

мнозинство(двојно) со што овој начин за донесување на одлуки станува доминантен. Денес со
квалификуваното мнозинство се применова во низа области како на пример земјоделство,
конкуренција, заштита на животна средина и др. За да се оневозможи малцинското блокирање се
донесе одлука дека за малцинско блокирање е потребно најмалку 4 држави кои би го социнувале
35% од населението на ЕУ.