Porozumienie bez przemocy - jak pomaga/pomogło zrozumieć mi siebie i innych.

Gdy jesteśmy świadomi tego, co spostrzegamy, co czujemy i czego chcemy zastępujemy

nawykową, automatyczną reakcję zamierzoną wypowiedzią. Porozumienie bez przemocy to
“o wiele więcej niż metoda porozumiewania się czy język współczucia”. Sam Rosenberg
mówi o głębszym poziomie skupiania uwagi, w którym słyszymy własne potrzeby
i oczekiwania i w tym samym czasie dostrzegamy potrzeby i oczekiwania innych. Gdy je
słyszymy, uczymy się je uzewnętrzniać, postrzegamy siebie i innych w innym świetle
i komunikujemy się z intencją.

Czym jeszcze jest PBP (Nonviolent Communication)? To umiejętnośc współodczuwania.

Gandhi twierdził, że: “Musimy być zawsze uprzejmi i cierpliwi, aby radzić sobie z tymi,
którzy nie widzą rzeczy tak jak my”. Idąc za tą myślą to umiejętnośc empatii, wyzbycia się
z serca przemocy, osądów i uprzedzeń.

Jak PBP pomogło mi zrozumieć siebie?

Jako nauczyciel nauczyłam się spostrzegać moich uczniów, ich troski i potrzeby. Dobra,
wspierająca relacja nauczyciel-uczeń przyczynia się do rozwoju i produktywności uczniów.
Problematyczne relacje, relacje bez współodczuwania i empatii, narzucające, gdy nauczyciel
traktuje ucznia podmiotowo, bez szacunku i zrozumienia, są szkodliwe dla osiągania
wyników, poczucia własnej wartości i rozwoju uczniów. Ciepłe i wspierające interakcje
między nauczycielem a uczniem prowadzą do produktywnego środowiska uczenia się. Co
więcej, nauczyciel może być przykładem, autorytetem, postacią, z której czerpie się
inspiracje i uczy się od niej. Dając uczniom dobry przykład swoim postępowaniem
i językiem wyzbytym przemocy, pomagamy i wspieramy relacje uczeń - uczeń. Ważne jest
wspominając o kontekście ucznia, podkreślić potrzebę pozytywnych więzi interpersonalnych
z rodzicami, innymi nauczycielami i rówieśnikami w promowaniu zdrowych relacji
społecznych, intelektualnych i emocjanalnych. Nasz system edukacji nadal, nieprzerwanie
funkcjonuje w formie przekazywania wiedzy od nauczyciela - autorytetu - osoby
zwierzchniej do ucznia-odbiorcy wiedzy. To właśnie podejście PBP nauczyło mnie jak ważne
jest zaprzestanie tej praktyki i odkrycie nowych, wspierających form komunikowania się z
uczniami w sposób autentyczny, empatyczny, pełen zrozumienia sposób, w którym relacja
jest wzajemna i obustronna, w której uczeń uczy się ode mnie i ja uczę się od ucznia. Taka
forma komunikacji wymaga silnie potrzebnego stworzenia kultury akceptacji, wsparcia i
wzajemnego szacunku w placówkach edukacyjnych, w której może nastąpić prawdziwy
rozwój zarówno nauczycieli, jak i uczniów.

Kiedy myślę o PBP nie mogę nie wspomnieć o tym, jak bardzo zmieniła się moja forma
komunikacji w relacjach z moimi dziećmi. Dzięki PBP na pierwszym miejscu stawiam
empatię, prowadzę z córkami otwarty dialog, swoją uwagę skupiam na ich potrzebach.
Szukamy wspólnie rozwiązań. Staram się dyscyplinować je bez przemocy i dając przykład,
np. sposobem w jaki się z nimi komunikuję. Moje córki są już nastolatkami i często
zauważam, że używają takiej formy komunikacji na zewnątrz, poza domem. Nasza relacja
jest również wspierająca i partnerska. Opiera się właśnie na wartościach PBP - szacunku,
współodczuwaniu, nieocenianiu, braku oczekiwań. Słuchamy się nawzajem i wspólnie
szukamy rozwiązań w konfliktach. Mam głęboką nadzieję, że pomoże to im w przyszłości w
relacjach z innymi.

W relacjach z ludźmi w ogóle uczę się każdego dnia, by słuchać i zwracać uwagę na ich
potrzeby, jak i swoje. To najtrudniejsze zadanie. Zdecydowanie trudniejsze niż w domu, czy
w pracy. Staram się być uważna, przyglądam się sobie i innym i próbuję każdego dnia
komunikować się z innymi wedle wskazówek PBP z intencją zrozumienia potrzeb zarówno
swoich jak i innych.

Istnieje wiele innych kluczowych elementów w porozumieniu bez przemocy, takich jak
wyjaśnianie i rozróżnianie obserwacji, uczuć, potrzeb i żądań od siebie i drugiego człowieka,
korzystanie z własnych uczuć jako dokładnego przewodnika w interakcjach z innymi.

Jednak kluczowym punktem, który stanowi fundament nonviolent communication, jest

współczucie, wyrażane jako cierpliwość, uważność i skupienie na wspólnych uczuciach i
potrzebach.

Paulina Przewodek