Cán cân thương mại = giá trị xuất khẩu – giá trị nhập khẩu.

để tính tỷ lệ phần trăm giữa 2 năm ta cần dùng công thức

(Hiện tại) - (Quá khứ) / (Quá khứ) X 100%.
Cán cân thương mại có một số vai trò quan trọng trong nền
kinh tế của quốc gia:

 Là chỉ số kinh tế: Cán cân thương mại là một chỉ số

kinh tế quan trọng phản ánh sức mạnh tương đối của
nền kinh tế quốc gia. Thặng dư thương mại cho thấy
quốc gia đang xuất khẩu nhiều hơn nhập khẩu, đây là
dấu hiệu của một nền kinh tế cạnh tranh và hiệu quả.
Ngược lại, thâm hụt thương mại cho thấy sự cần thiết
phải điều chỉnh các chính sách kinh tế.
 Tác động đến GDP: Cán cân thương mại ảnh hưởng
trực tiếp đến Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của một
quốc gia. Xuất khẩu đóng góp tích cực vào GDP. Thặng
dư thương mại thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trong khi
thâm hụt lại tác động tiêu cực đến GDP.
 Giá trị tiền tệ: Cán cân thương mại có thể ảnh hưởng
đến giá trị đồng tiền của một quốc gia. Nếu quốc gia liên
 tục có thặng dư thương mại, nhu cầu về đồng tiền của
quốc gia đó sẽ tăng lên, điều này sẽ dẫn đến sự tăng giá
của đồng tiền. Ngược lại, thâm hụt thương mại gây áp
lực giảm giá trị đồng tiền.
 Ảnh hưởng đến nền công nghiệp và việc làm: Cán
cân thương mại tích cực sẽ hỗ trợ việc làm trong các
ngành định hướng xuất khẩu. Những ngành công nghiệp
như sản xuất và nông nghiệp được hưởng lợi từ nhu
cầu ngày càng tăng đối với sản phẩm của họ ở thị
trường nước ngoài.
 Khả năng cạnh tranh: Thặng dư thương mại là dấu
hiệu cho thấy hàng hóa và dịch vụ của một quốc gia có
khả năng cạnh tranh trên trường toàn cầu. Khả năng
cạnh tranh này rất quan trọng cho sự bền vững lâu dài
của tăng trưởng kinh tế quốc gia.
 Tiết kiệm và đầu tư: Thặng dư thương mại có thể dẫn
đến sự gia tăng tiết kiệm của quốc gia. Thặng dư được
sử dụng để đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong
tương lai.
 Cán cân thanh toán: Cán cân thương mại là một thành
phần trong cán cân thanh toán. Thâm hụt kéo dài dẫn
đến giảm dự trữ ngoại hối, khả năng tạo ra sự bất ổn tài
chính.
 Quan hệ kinh tế toàn cầu: Mất cân bằng thương mại
dai dẳng dẫn đến căng thẳng về đàm phán về các hiệp
định và chính sách thương mại.

Nhìn chung, vị thế thương mại cân bằng là điều quan trọng vì
nó cho thấy một quốc gia đang sản xuất và tiêu dùng một
cách bền vững. Tuy nhiên, cần lưu ý là mất cân bằng thương
mại đôi khi không phải là vấn đề nghiêm trọng, cần phải xem
xét hoàn cảnh của mỗi quốc gia mới xác định các tác động
tiêu cực – tích cực cụ thể.

Nguyên nhân tạo ra thâm hụt cán cân thương

mại
Thâm hụt cán cân thương mại xảy ra khi nhập khẩu hàng hóa
và dịch vụ của quốc gia vượt quá xuất khẩu. Có một số
nguyên nhân tiềm ẩn gây ra thâm hụt thương mại như:
 Sở thích của người tiêu dùng và nhu cầu nhập
khẩu: Nếu người tiêu dùng ưa thích hàng hóa nước
ngoài hoặc có nhu cầu cao đối với các sản phẩm nhập
khẩu (chẳng hạn như hàng xa xỉ hoặc công nghệ tiên
tiến), điều đó sẽ dẫn đến tăng nhập khẩu, gây thâm hụt
thương mại.
 Đồng nội tệ quá mạnh: Đồng nội tệ mạnh làm cho hàng
nhập khẩu rẻ hơn và hàng xuất khẩu đắt hơn đối với
người mua nước ngoài. Điều này dẫn đến tăng nhập
khẩu và giảm xuất khẩu, góp phần gây ra thâm hụt
thương mại.
 Năng lực sản xuất trong nước hạn chế: Nếu một quốc
gia thiếu năng lực sản xuất một số hàng hóa hoặc dịch
vụ nhất định, quốc gia đó có thể buộc phải dựa vào nhập
khẩu.
 Sự phụ thuộc vào tài nguyên: Các quốc gia phụ thuộc
nhiều vào nhập khẩu tài nguyên thiên nhiên như dầu mỏ
hoặc khoáng sản, gây thâm hụt thương mại nếu giá của
những mặt hàng này tăng trên thị trường toàn cầu.
 Thiếu hụt công nghệ: Công nghệ thiếu hụt sẽ khiến
quốc gia không thể tự sản xuất một số mặt hàng, phụ
thuộc nhiều hơn vào nhập khẩu, từ đó làm tăng thâm hụt
thương mại.
 Các hiệp định thương mại và tự do hóa: Mặc dù các
hiệp định thương mại nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
nhưng chúng cũng có thể dẫn đến tăng nhập khẩu nếu
các ngành công nghiệp trong nước phải đối mặt với sự
cạnh tranh mạnh mẽ từ đối tác nước ngoài.
 Áp lực lạm phát: Nếu một quốc gia có tỷ lệ lạm phát
cao hơn các đối tác thương mại sẽ dẫn đến chi phí sản
xuất tăng và giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường
toàn cầu.
 Xu hướng tiết kiệm và đầu tư: Mức tiết kiệm trong
nước cao sẽ dẫn đến tăng đầu tư, vốn có thể được sử
dụng để nhập khẩu hàng hóa vốn hoặc tài trợ cho các
dự án quy mô lớn, khả năng gây ra thâm hụt thương
mại.