WYKŁAD 1

1. Instrumenty strunowe pojawiają się już w X w.

2. Nazwa skrzypce pojawia się już w XV w. i uważana jest za typowo polską nazwę
3. Ród Marcinów Grobliczów (Marcin Groblicz I –XVII w.; Kraków)
Istnieje jednak spór jeśli chodzi o datację rodu (możliwość początków rodu już w XVI w.,
wówczas Marcin Groblicz I nie jest pierwszym członkiem rodu)
4. Krążą teorie, że w Szwecji synonimem dobrze grającego skrzypka był „Polak”
(„Skrzypek”= „Polak”)
5. Polacy czerpali wiedzę natomiast również z kultury niemieckiej (Jacob Stainer)
6. W baroku, w procesie selekcji instrumentów ze względu na nowe potrzeby (większy
ambitus spowodowany wyrażaniem większej emocjonalności w muzyce), znaczą rolę
odegrała kolorystyka brzmienia
7. Dzięki najwyższej skali wśród instrumentów smyczkowych, skrzypce zyskały rolę
najważniejszego miejsca w kapelach dworskich
8. Marcin Agricola opisał w jednym z traktatów, iż na samym początku istnienia skrzypiec,
sposobem wydobywania dźwięku była technika paznokciowa oraz sam instrument uważany
był jako „instrument plebejski”, nieistniejący jeszcze na dworach
9. Na początku w partyturze skrzypce oznaczone były jako violino oraz zapisywane były
w kluczu altowym (wyróżnione były violino piccolo, violino ordinare, basso de viola)
10. Ważne nazwiska- Marcin Dobrucki, Giovanni Paolo Maggini
11. Nie wszystkie polskie instrumenty na początkach powstania miały kartki (podpis lutnika)
12. W Baroku, we Włoszech (m.in. w Brescii i Cremonie) skrzypce zdobyły ostateczny
(aktualny) kształt oraz najbardziej szlachetną barwę dźwięku
13. Szkoła Cremońska- przedstawiciele - Andrea Amati (jego instrumenty posiadały jasne,
miękkie i niezbyt mocne brzmienie, a także miały odrobinę mniejszą budowę); Andrea
Guarneri, Giuseppe Bartolomeo Guarneri (del Gesu), Antonio Stradivari
14. Giuseppe Guarneri, inaczej del Gesu (żył 46 lat), po wielu próbach łączenia cech obydwu
włoskich szkół (Bresciańska i Cremońska) stworzył swój własny typ instrumentu o niezwykle
mocnym brzmieniu (najbardziej znane to skrzypce „Canona”, na których grał N. Paganini)
15. Antonio Stradivari (żył 97 lat)- najwybitniejszy przedstawiciel szkoły cremońskiej.
Tworzył skrzypce, kontrabasy, gitary, futerały, całe życie poszukiwał udoskonaleń w swoich
instrumentach. Jego twórczość można podzielić na trzy okresy:
- modele Amatiego
- modele wydłużone
- modele wielkie
(cechy instrumentów to: niskie sklepienie, szeroka talia, precyzja wykonania)
WYKŁAD 2

1. Złoty okres rozwoju lutnictwa we Włoszech (w szkole Bresciańskiej i Cremońskiej)

2. Szkoła Bresciańska- Gasparo da Salo i jego uczeń Giovanni Paolo Maggini (ich
instrumenty początkowo są dość małe)
3. Maggini poszukuje idealnego brzmienia, więc powiększa i poszerza skrzypce,
równocześnie pogłębiając i nadając im ciemniejszą barwę
4. Szkoła Cremońska- Andrea Amati (jego celem jest rozjaśnienie barwy dźwięku); Andrea
Guarneri, Giuseppe Guarneri- del Gesu, Antonio Stradivari (czyt. WYKŁAD 1)
5. Antonio Stradivari- wykonał około 1000 instrumentów
6. Książka Braci Hillów opowiada o Antonio Stradivarim, przedstawia jego biografię,
twórczość, mówi o miłości do lutnictwa, wygląd warsztatu oraz zawiera przykłady jego
najwybitniejszych instrumentów wraz z ich dokładnymi opisami. Trzej bracia Hill przez lata
analizują styl twórczości, szukając przemian i nowych rozwiązań w jego dziełach sztuki.
Starają się odtworzyć cały proces artystycznego rozwoju lutnika. Książka ma posłużyć
współczesnym lutnikom jako przykład badawczy lub jako materiał szkoleniowy
7. Jeden z ważnych cytatów „Instrument ten ma donośność dzwonu, bez śladu metalicznej
przenikliwości.”
8. W wątpliwość poddana jest liczba uczniów Stradivariego, która zawarta jest w książce
9. Bracia Hill wydali również inne publikacje m.in. dwie o słynnych Stradivariusach: Messiah
oraz Toscan; biografię Paolo Magginiego; o domach i pracowniach lutniczych

WYKŁAD 3

1. Wymiary instrumentu mają wpływ na rodzaj i barwę dźwięku. Grubość płyt nie jest
jednakowa i również wypływa na barwę. W najważniejszym i najgrubszym miejscu, czyli
pomiędzy efami, powinna wynosić 3,5-4 mm. Same efy stanowią czynnik akustyczny,
wyodrębniają najsilniejsze drgania z podstawka. Miejsce wycięcia efów warunkuje
brzmienie instrumentu (im szerzej rozstawione efy, tym większa siła brzmienia)
2. Żyłka w instrumencie jest podporą, wzmocnieniem dla obu płyt, zapobiega ich pękaniu
3. Dusza wykonana jest z drewna świerkowego, grubości od 5 do 6 mm; jej długość zależy
od odległości między płytami rezonansowymi, ustawiona jest zaraz przed prawą nóżką
podstawka. Wszystkie dane są jednak poglądowe i stanowią indywidualną część skrzypiec
4. Struna jest podstawą czystego brzmienia, dzielimy je na: jelitowe, syntetyczne i
metalowe. Obecnie prawie wszystkie struny owijane są aluminiowym lub srebrnym
drucikiem. Aktualnie najbardziej popularne są struny z perlonowym rdzeniem (drugie z
rdzeniem stalowym), mające unikatowe i czyste brzmienie. Mimo wszystko niektórzy do
dziś używają strun jelitowych, które słyną z pełnego i delikatnego dźwięku, jednak cięższego
do wydobycia. Dla celów praktycznych znaczenie ma grubość struny i ich zależność między
sobą (mamy trzy rodzaje: cienka, średnia i gruba). Im grubsza struna, tym większy dźwięk,
ale trudniejsze jest wydobycie go
5. Najważniejsze cechy smyczka: dobre jakościowo i odpowiednio nabite włosie