INSTRUMENTY MUZYCZNE

Bartek Jagielski
 Instrumenty dęte
Instrumenty dęte dzielimy na dwie grupy.
Na instrumenty dęte drewniane i dęte blaszane

Instrumenty dęte drewniane Instrumenty dęte blaszane

Wibratorem ich jest drewniany stroik bądź krawędź. Te
instrumenty mogą być zrobione przez dowolny materiał np.
z drewna, metalu lub tworzywa sztucznego. W tych
instrumentach źródłem dźwięku jest wibrujący strumień
powietrza. One maja korpusy dźwięków gdzie trzeba je
zakrywać by zmienić dźwięk. Instrumenty dęte się dzielą na
trzy grupy:
• Instrumenty z jednym stroikiem np. klarnet, saksofon.
• Instrumenty z dwoma stroikami np. obój, fagot.
• Instrumenty z ostrą krawędzią np. flet poprzeczny, flet
prosty.
Link do posłuchania instrumentów dętych drewnianych:
https://youtu.be/xeSmr76Ermo
Drugą grupą są instrumenty dęte blaszane. Jego ustnik i zazwyczaj cały
instrument jest zrobiony z metalu. Ustnik w instrumentach blaszanych
ma kielichowaty kształt o przekroju stożkowy. Przełomem w historii
rozwoju instrumentów blaszanych stało się wynalezienie wentyli
w 1813, które włączały do korpusu instrumentu krągliki, co
zwielokrotniło liczbę podstawowych dźwięków, a zatem i sumaryczną
liczbę harmonicznych (oddzielny szereg dla każdego dźwięku
podstawowego). Jest dużo instrumentów dętych blaszanych, np.
trąbka, puzon, tuba i róg. Link do posłuchania instrumentów dętych
blaszanych:
https://youtu.be/HjBT8ElQ7Pw?list=PLYrDQj7ba9sf7gcvMaRJUMAvJjx
vGGe6A
 Instrumenty perkusyjne
W instrumentach perkusyjnych źródłem dźwięku jest drganie całości lub części instrumentu, które jest wywoływane
uderzeniem odpowiedniej części instrumentu pałką, szczotką lub dłonią lub też potrząsaniem całym instrumentem.
Instrumenty perkusyjne dzielą się na:
• Idiofony, czyli instrumenty perkusyjne samobrzmiące – w których źródłem dźwięku jest drganie całego instrumentu.
• Membranofony, czyli instrumenty perkusyjne membranowe – w których źródłem dźwięku jest drgająca napięta membrana,
tworząca jedną z części instrumentu.
Akordeon mimo że idiofon to on nie jest instrumentem perkusyjnym.
Inny popularniejszy podział na instrumenty perkusyjne:
• o określonej wysokości dźwięku, np. kotły, ksylofon, wibrafon, czelesta i in. .
• o nieokreślonej wysokości dźwięku, np. bębny, trójkąt, marakasy, talerze i in. .

Link do
instrumentów
perkusyjnych:
https://youtu.be/hrly
pdHkXnM
  Instrumenty szarpane
Instrumenty szarpane (Chordofony szarpane) to inaczej instrumenty strunowe.
Wzbudzenie drgań struny odbywa się poprzez jej szarpnięcie. Może być to bezpośrednie
szarpnięcie gołymi palcami lub plektronem, a także poprzez uderzenie w klawiaturę, jak to
ma miejsce w klawiszowych instrumentach szarpanych za pomocą drewnianego pióra tak
zwanym klawesyn. Do instrumentów strunowych szarpanych należą:
• Banjo,
• Cytra,
• Gitara,
• gitara basowa,
• Harfa,
• Kitara,
• Klawesyn.
Link do posłuchania
Instrumentów szarpanych:
https://www.youtube.com/watch?v=Hg8Fa_EUQqY&list=PL6B8mV-j02RQnf6x0Oa2hVHP4P
PdCZXwY&index=2
 Klucze w muzyce
W muzyce używa się specjalnego znaku na początku każdej pięciolinii. W każdym rodzaju instrumentów (dęte,
perkusyjne, strunowe) jest inny klucz. Te klucze są: klucz wiolinowy, klucz kontra basowy, klucz perkusyjny, klucz
basowy, klucz altowy i klucz tenorowy. Te klucze się używa by określić dźwięk.
 Nuty i pauzy
Kolejna ważna rzecz w piosenkach są nuty i pauzy. Nuty i pauzy występują w rożnych formach. One także są
używane na pięciolinii. Rodzaje nut: cała nuta, półnuta, ćwierćnuta, ósemka, szesnastka, trzydziestodwójka. Słowa
przed słowem ‚nuta’ to znaczy ile trwa np. cała nuta trwa całą nutę, szesnastka trwa nuty. Ósemka, szesnastka i
trzydziestodwójka mogą wyglądać inaczej. Nuty także mówią jaki dźwięk ma się zagrać. Można je wydłużyć
wstawiając kropkę nad nutą.
Pauzy (jak po nazwie) mówią kiedy masz zaczekać i ile nut. Przykłady pauz są: pauza całonutowa, pauza
półnutowa, pauza ćwierćnutowa, pauza ósemkowa, pauza szesnastkowa, pauza trzydziestodwójkowa. Tak jak przy
nutach każde słowo po słowie ‚pauza’ oznacza ile nut robisz pauzy np. pauza ćwierćnutowa mówi ci że masz
zaczekać ¼ nuty, pauza ósemkowa mówi ci że masz zaczekać nuty. Można je też wydłużyć pisząc cyfrę nad kreską
pauzową

LUB
 TERAZ BĘDĄ
INSTRUMENTY
MUZYCZNE.
 klarnet
Klarnet należy do grupy instrumentów dętych drewnianych. Nazwa instrumentu pochodzi od włoskiej
nazwy: clarinetto, co jest zdrobniałym określeniem trąbki clarino. Twórcą współczesnego klarnetu był JohannChristoph
Denner w początkach XVIII wieku. W pierwszej połowie XVIII wieku klarnet był rzadko używany. W 1812 Ivan Mueller
zaprezentował nowy model klarnetu wyposażony w trzynaście klap. Dokonane udoskonalenia klarnetu uczyniły go
instrumentem w pełni funkcjonalnym i w takim kształcie pozostał praktycznie niezmieniony do współczesnych czasów.
Klarnet składa się z prostej, cylindrycznej drewnianej rury z otworami zamykanymi klapami. Klarnet podzielony jest na
pięć części: ustnik, baryłkę, korpusy: górny i dolny oraz czarę głosową. Części te w futerale przechowuje się osobno, a
do grania montuje się je składając i wkładając odpowiednio toczone końcówki jednych części w drugie.
Klarnet basowy, znacznie dłuższy, ma zawinięte oba końce, tworząc kształt odwróconej litery S. Pojedynczy, drewniany
stroik klarnetu montowany jest bezpośrednio na ustniku za pomocą obejm lub docisków (tzw. maszynek). Dźwięk
klarnetu jest miękki, soczysty i delikatny. Klarnet basowy posiada głębsze, bogatsze i bardziej drewniane brzmienie.

Rozróżniamy dwa systemy w klarnetach: francuski i niemiecki. Różnica tych systemów pociąga za sobą m.in. odmienne
palcowanie niektórych dźwięków i ogólnego systemu klap.
Klarnet też się odmiennia na bassetorn i klarnety w stroju D, A, B, G oraz Eb
 Saksofon
Saksofon tak jak klarnet należy do tej samej grupy instrumentów( czyli do instrumentów dętych
drewnianych).
Saksofon skonstruowany został przez AdolphaSaxa w pierwszej połowie XIX wieku. Od początku XX wieku
wiele zapisów nut na saksofon powstało na zlecenie zamożnej, początkującej saksofonistki – Elizy Hall. Do
podstawowych i najpopularniejszych odmian saksofonów zaliczają
się: sopranowy, altowy, tenorowy oraz baryton. Link do posłuchania saksofonu:
https://youtu.be/1zmfGSsLeFA
 puzon
Puzon należy także do instrumentów dętych, ale do blaszanych. Puzon jest najbardziej spokrewniony z rodziną
trąbek. Został stworzony w XV wieku przez Erasmusa Schnitzera. W XVI wieku powstała cała rodzina puzonów,
która obejmuje instrumenty różnej wielkości, odpowiadające rejestrom głosu ludzkiego: puzon dyszkantowy B,
altowy F i Es, tenorowy B, basowy F i kontrabasowy B. Wkrótce jednak puzon dyszkantowy wyszedł z użycia, a po
nim także puzon kontrabasowy, puzon basowy zaś z czasem zastąpiono tenorowym z większą menzurą. Puzon
występuje w licznych odmianach: Puzon suwakowy, puzon altowy, puzon sopranowy, puzon tenorowo-basowy,
puzon tenorowy, Puzon basowy, puzon doppio, i Puzon wentylowy. Link do posłuchania puzonu:
https://youtu.be/EaPmysTfVFI

Suwakowy puzon tenorowy

1. Krąglik do strojenia; 2. ustnik; 3. czara; 4.
zawór do usuwania skroplin; 5. główny suwak;
6. drugi uchwyt suwaka; 7. pierwszy uchwyt
suwaka; 8. pierścień do skręcenia instrumentu
 Trąbka
piccolo z

trąbka
dwiema
końcówkami
(dłuższa dla
stroju w A)

Trąbka tak jak puzon należy instrumentów dętych blaszanych. Ona jest najpopularniejsza z tej grupy
instrumentów. Oprócz najbardziej popularnych odmian trąbki używane są:
• trąbka basowa – grająca o oktawę niżej;
• trąbka piccolo – grająca o oktawę wyżej;
• trąbka kieszonkowa (pocket trumpet) – instrument o rozmiarach zmniejszonych dzięki wielokrotnemu
zwinięciu rury; ma gorsze walory brzmieniowe.
Współczesna trąbka składa się z metalowej rury, najczęściej wykonanej z mosiądzu, rzadziej z metali
szlachetnych. Rura skręcona jest w pętlę. Z jednej strony zakończona kielichowym lub stożkowym
ustnikiem, a z drugiej rozszerzeniem w kształcie dzwonu (czarą). Zespół trzech zaworów (najczęściej
tłoków) otwiera lub zamyka alternatywne drogi przepływu powietrza, umożliwiając zmianę wysokości
dźwięku. Trąbka wyposażona jest także w jeden lub więcej zaworów pozwalających na usuwanie
gromadzącej się wilgoci (śliny grającego i skroplonej pary wodnej). Link do posłuchania trąbki:
https://youtu.be/mZUkhjVhslA
 Bębny
Bęben należy do instrumentów perkusyjnych, ponieważ składa się z walcowatego korpusu
rezonansowego i 1 lub 2 membran. Dźwięk wydobywa się uderzając w membranę bębna pałkami,
specjalnymi szczoteczkami, dłonią lub palcami, a także w wyniku jej pocierania. Bęben pochodzi z 
epoki neolitycznej i należy do najstarszych instrumentów świata.
Podstawowe odmiany bębnów to:
• bęben klepsydrowaty (djembe)
• bęben mały (werbel, bębenek, tamburo militare)
• bęben neolityczny
• bęben obręczowy
• bęben podłużny (taraban)
• bęben stożkowy
• bęben wielki (tołumbas, bęben basowy, tamburo grande)
• bębenek baskijski (tamburyn)
• tamburyn prowansalski (mały bęben podłużny)
Link do posłuchania bębnów: https://youtu.be/vLqXwGrRjKY
 Marakasy
Marakasy należą do instrumentów perkusyjnych i są idiofonami. Ona jest taki rodzaj gruchawki, której
korpus wykonany jest z gliny, skorupy orzecha lub dyni, osadzony na drewnianym trzonku. Wewnątrz tak
utworzonej puszki rezonansowej znajdują się twarde nasiona, kamyczki itp., wydające przy potrząsaniu
marakasami charakterystyczny szelest.
Link do marakasów: https://youtu.be/qdTsl-jZBmY
 Gitara
Gitara to instrument muzyczny z grupy strunowych szarpanych z pudłem rezonansowym, gryfem i progami na 
podstrunnicy. Przeważnie ma 6 strun, lecz można spotkać również gitary z czterema, pięcioma, siedmioma, ośmioma,
dziesięcioma lub dwunastoma strunami. Instrument ten odgrywa ważną rolę w
muzyce bluesowej, country, flamenco, rockowej oraz w wielu formach popu. Gitary można podzielić na dwie duże
kategorie: akustyczne i elektryczne.
Instrumenty podobne do dzisiejszych gitar są znane od ponad 5000 lat. Gitara być może wywodzi się z instrumentu 
cithara, używanego w starożytnych Indiach i Azji Środkowej. W starożytnym sanskrycie słowo tar oznaczało strunę.
Instrumenty podobne do gitary pojawiają się w starożytnych rzeźbach i figurkach z Suzy w Iranie.
Słowem qitara Arabowie nazywają różnego rodzaju lutnie – poprzedników dzisiejszych gitar.
Nazwa guitarra została wprowadzona do języka hiszpańskiego po X w., gdy gitary zostały sprowadzone na 
Półwysep Iberyjski przez Maurów. Link do posłuchania gitary: https://youtu.be/j6Ot91y_E6g
 Klawesyn
Klawesyn znany powszechnie w Europie od XV wieku instrument strunowy szarpany, wyposażony w klawiaturę, zaliczany do
rodziny cytr. W instrumencie tym struny zostają wzbudzone poprzez mechanizm skoczków zaopatrzonych w tzw. "piórka",
wykonane z dutki piór ptasich, twardej skóry lub współcześnie z tworzyw sztucznych. "Piórka" wprawione w ruch za pomocą
mechanizmu klawiszowego szarpią struny naciągnięte nad płytą rezonansową. W typowej formie wykształconej w XVI wieku
klawesyn miał najczęściej co najmniej podwójny naciąg strun, o raz jeden, lub – podobnie jak w organach – dwa manuały
(klawiatury). Naciskając jeden klawisz można było wydobyć jednocześnie dźwięk z jednej, dwóch lub nawet kilku strun.
Link do posłuchania klawesynu: https://youtu.be/421CRF4HFlA
DZIĘKUJE
😃Filmik na koniec😃