Budowa okresowa

1. Cele lekcji
a. Wiadomoci
Zapoznanie uczniw z now form muzyczn budow okresow. Omwienie budowy formy i jej
funkcji. W wybranych kompozycjach wskazanie pojedynczych elementw budowy okresowej.
wiczenia zwizane z tematem lekcji. Percepcja wybranych utworw muzycznych.

b. Umiejtnoci
Ucze potrafi:
1. Wyjani, na czym polega budowa okresowa utworu muzycznego.
2. Omwi budow okresow na wybranych przykadach muzycznych.
3. Po wysuchaniu utworu Ludwika van Beethovena, sporzdzi schemat budowy okresowej
utworu Tacoway dwa Michay.
4. Wyjani pojcia: zdanie muzyczne, fraza muzyczna, okres muzyczny.
5. Recytowa sowa piosenki Tacoway dwa Michay, jednoczenie wyklaskujc jej rytm.
6. Zapiewa piosenk Tacoway dwa Michay.

2. Metoda pracy
Metoda pogadanki z elementami opisu. Aktywna praca z uczniem wsplna zabawa muzyczna.
wiczenia muzyczne.

3. rodki dydaktyczne

1. Korowajczyk E., Moja muzyka. Podrcznik dla klas 4-6., wyd. Roak, Gdask 2004
2. Stanowisko do odtwarzania muzyki
3. Nagrania utworw:
a) Tacoway dwa Michay piosenka popularna
b) yczenie Fryderyka Chopina
4. Karta pracy ucznia
5. Instrumenty perkusyjne

4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
1. Sprawdzenie obecnoci.
2. Sprawdzenie zadania domowego.
3. Wsplne zapiewanie piosenki poznanej na ostatniej lekcji.
4. Podanie tematu do zeszytu.

(10 min)
 b. Faza realizacyjna
1. Metod pogadanki, zapoznanie uczniw z pojciem budowy okresowej. Omwienie budowy
okresowej w oparciu o przykady ze sztuki plastycznej i sztuki uytkowej.
2. wiczenie polegajce na narysowaniu w zeszycie schematu budowy okresowej do
wysuchanego utworu Tacoway dwa Michay.
Notatka:

Budowa okresowa Budowa okresowa w muzyce polega na parzystym podziale utworu muzycznego.
Najmniejsz jednostk budowy okresowej jest motyw. Skada si on z czci akcentowanych i
nieakcentowanych (co najmniej dwa dwiki). Najczciej spotykane s motywy jednotaktowe. Dwa
motywy tworz fraz muzyczn, a dwie frazy - zdanie muzyczne. Pierwsze zdanie nazywamy
poprzednikiem. W poprzedniku gromadz si napicia, a koczy si on dominant (mwimy, e jest to
pytanie). Drugie zdanie to nastpnik. W nastpniku napicia rozwizuj si, za cao koczy si
tonik (mwimy, e jest to odpowied). Poprzednik i nastpnik tworz okres muzyczny. Najczciej
spotykany jest okres omiotaktowy, ale nie jest to regu.

Najmniejsz czstk utworu muzycznego jest motyw. Jest to logiczna, zamknita i niepodzielna cao
muzyczna, ktra jest wynikiem wspdziaania nastpujcych elementw muzyki: rytmu, melodii i
harmonii. Utwr muzyczny jest ksztatowany za pomoc motywu. Na motywie moe bazowa cay
utwr lub tylko jego cz. Mona powtarza ten sam motyw (identycznie) lub mona go nieco
zmienia. Jeeli motyw ulega cigym przemianom powstaje zjawisko snucia motywicznego. Utwr
podlega wtedy ewolucyjnej zasadzie ksztatowania. Ewolucja to inaczej przemiana zachodzca w
pewnym czasie; zasada ksztatowania opiera si zatem na cigej przemianie motywu.
Moe zdarzy si, i w utworze motyw nie ulega zmianom, ale jest powtrzony identycznie lub
podobnie. Jeeli w utworze wyranie odznaczaj si zamknite odcinki zakoczone kadencj, utwr
podlega okresowej zasadzie ksztatowania, zwanej budow okresow.

3. Metod aktywizujc uczniw, przeprowadzenie w klasie zabawy - Pogawdki instrumentw.

Zabawa polega na rozdzieleniu uczniom instrumentw perkusyjnych i wspdziaaniu uczniw
w celu stworzenia formy okresowej. Przeprowadzenie dialogu muzycznego: pytania
odpowiedzi. Stworzenie przez uczniw wasnego rytmu muzycznego i zagranie go na
instrumentach perkusyjnych.
4. Nauczenie si piosenki Tacoway dwa Michay. Wykonanie utworu przy akompaniamencie
nauczyciela oraz przy wspudziale uczniw posugujcych si instrumentami perkusyjnymi.

(25 min)

c. Faza podsumowujca
1. Wysuchanie utworu Fryderyka Chopina pt. yczenie. Metod pogadanki, wskazanie w
utworze najwaniejszych elementw cechujcych budow okresow.
2. Zapisanie notatki do zeszytu.

(10 min)
6. Bibliografia
a. Korowajczyk E., Moja muzyka. Podrcznik dla klas 4-6., wyd. Roak, Gdask 2004
b. Wjcik D., A B C form muzycznych, wyd. Musica Iagellonica, Krakw 1999

7. Zaczniki
a. Karta pracy ucznia
Najwaniejsze zagadnienia zwizane z tematem lekcji - Budowa okresowa.

b. Zadanie domowe