Professional Documents
Culture Documents
Hình
10.2.2
Khi phần ứng quay được nửa vòng, vị trí hai thanh dẫn và hai phiến góp
1 và 2 đổi chổ cho nhau, đổi chiều dòng điện trong các thanh dẫn và
chiều lực tác dụng không đổi cho nên động cơ có chiều quay không đổi
Khi động cơ quay, các thanh dẫn cắt từ trường và sinh ra sức điện động
cảM ứng Eưtrong dây quấn rôto
Phương trình điện áp động cơ điện Một chiều:
U = E ư + R ư Iư
PHẢN ỨNG PHẦN ỨNG CỦA MÁY PHÁT ĐIỆN MỘT CHIỀU
Khi Máy điện Một chiều không tải, từ trường trong Máy chỉ do dòng
điện kích từ gây ra gọi là từ trường cực từ .
Từ trường cực từ phân bố đối xứng, ở đường trung tính hình học AB
Ở đường trung tính hình học có cường độ từ cảM B = 0, thanh dẫn
chuyển động qua đó không cảM ứng sức điện động .
Khi Máy điện có tải, dòng điện Iư trong dây quấn phần ứng (rôto) sinh ra
từ trường phần ứng .Tác dụng của từ trường phần ứng lên từ trường cực
từ gọi là phản ứng phần ứng. Từ trường trong Máy là từ trường tổng hợp
của từ trường cực từ và từ trường phần ứng .
Hậu quả của phản ứng phần ứng
Từ trường trong Máy bị biến dạng
Đường trung tính hình học AB đến vị trí Mới gọi là trung tính vật lý
A1B1 với góc lệch thường nhỏ và lệch theo chiều quay của rôto khi là
Máy phát điện, và ngược chiều quay của rôto khi là động cơ điện.
Khi tải lớn, dòng điện phần ứng lớn, từ trường phần ứng lớn, từ thông fi
của Máy bị giảM xuống, kéo theo sức điện động phần ứng E ưgiảM, điện
áp Máy phát U giảM .
Ở chế độ động cơ, từ thông giảM làM cho MôMen quay giảM, và tốc độ
động cơ thay đổi
Để khắc phục hậu quả trên, người ta dùng cực từ phụ và dây quấn bù .
Từ trường cực từ phụ và dây quấn bù ngược chiều với từ trường phần
ứng nhằM triệt tiêu từ trường phần ứng .
Khi rôto quay liên tiếp có phần tử chuyển đổi từ Mạch nhánh này sang
Mạch nhánh khác. trong phần tử đổi chiều ấy sẽ xuất hiện các sức điện
động sau:
Sức điện động tự cảM eL, do sự biến thiên dòng điện trong phần tử đổi
chiều .
Sức điện động hỗ cảM eM, do sự biến thiên dòng điện của các phần tử
đổi chiều khác lân cận .
Sức điện động eq do từ trường phần ứng gây ra
Để khắc phục tia lửa, ngoài việc loại trừ nguyên nhân cơ khí ta phải tìM
cách giảM trị số các sức điện động trên bằng cách dùng cực từ phụ và
dây quấn bù để tạo nên trong phần tử đổi chiều các sức điện động nhằM
bù ( triệt tiêu) tổng 3 sức điện động eL, eM,eq .
Tác dụng của từ trường phần ứng làM cho từ thông fi giảM, kéo theo
sức điện động Eư giảM.
Điện áp rơi Rư.Iư tăng.
Đường đặc tính ngoài U=fi(I) khi tốc độ và dòng điện kích từ không đổi
Đường đặc tính điều chỉnh Ikt = fi(I) , khi giữ điện áp và tốc độ không
đổi
Máy phát kích từ độc lập có ưu điểM về điều chỉnh điện áp, thường gặp
trong các hệ thống Máy phát - động cơ, truyền động Máy cán, Máy cắt
kiM loại, thiết bị tự động trên tàu thủy, Máy bay v.v