Wykład 17.10.2023 r.

Wykład 14.11.2023 r.
Temat: Pojęcie rozwoju i zmiany. Modele zmian rozwojowych – różne
podejścia.

1. Zmiana
• Zaistnienie innej sytuacji, stanu rzeczy w stosunku do istniejącej dotychczas;
• Albo inaczej: wypełnianie luki między stanem obecnym a pożądanym stanem
przyszłym poprzez: planowanie, wdrażanie (czyli proces wykonywania zadań) ich
ewaluacje (czyli ocenianie na ile zamierzenia zostały realizowane);
• Albo: planowane, jak i nieplanowane, pożądane i niepoznane zdarzenia i procesy.

2. Rozwój
• Proces przechodzenia do stanów lub form bardziej złożonych lub pod pewnym
względem doskonalszych; tak rozumiane pojęcie rozwoju jest ściśle związane z
pojęciem postęp.
• Wszelki długotrwały proces kierunkowych zmian, w którym można wyróżnić
prawidłowo po sobie następujące etapy przemian (fazy rozwojowe) danego obiektu
(układu) wykazujące stwierdzane różnicowanie się tego obiektu pod określonym
względem; sposób rozwijania się zdarzeń w czasie
• Proces zmian zachodzących w organizmach w ciągu życia osobnika lub w kolejnych
pokoleniach.

3. Zachowanie człowieka w sytuacji zmiany może by dwojakie

• Człowiek może być aktywnym odbiorca zmiany
• Lub może być „wrogiem" zmiany, stawiając opor, wyrażając sprzeciw i usiłując
przywrócić zachwianą równowagę (stan, do którego czuje się przystosowany).

4. Ludzie w sytuacji zmiany ujawniają swoje reakcje emocjonalne, są to:

• Szok i niewiara w konieczność zmiany.
• Odrzucenie sytuacji,
• Poczucie niekompetencji pry jednoczesnym uświadomieniu sobie konieczności zmiany,
• Testowanie zmiany/próby podejmowania nowych zachowań,
• Akceptacja zmiany,
• Integracja/nowe zachowania wchodzą do normy zachowań
Miedzy poszczególnymi reakcjami jest czas, zmiana nie zachodzi szybko.
5. Warunki wprowadzania zmiany
Skuteczna zmiana wymaga:
• Informacji i komunikacji,
• Wsparcia i presji,
• Poczucia „własności" zmiany,
• Dłuższego czasu niż to się wydaje,
• Wytrwałości.
• Dbałości o proces, nie tylko o rezultaty.
6. Gotowość do zmiany. Wyzwania stawiane przez zmianę.
• Gotowość do zmiany - to zespół warunków, które powinny być spełnione, aby proces
zmiany mógł nastąpić. Są wśród nich:
- Adekwatność - zmiana adekwatna do sytuacji
- Gotowość - potencjał wiedzy, umiejętności, przychylny klimat
- Zaplecze - zasoby, ludzie
• Trzeba pamiętać jednak, ze zmiany zawsze wiążą się z trudnościami, a realizacje
zmiany mogą jeszcze skomplikować Prawa Murphy'ego:
- Nic nie jest tak proste, jak się wydaje,
- Wszystko trwa dłużej niż myślisz,
- Jeśli cos może pójść w złym kierunku, na pewno pójdzie.

7. Cechy nauczyciela jako facylitatora zmiany

• Jasność myślenia, umiejętność ustalania priorytetów, wyznaczania celów i
rozwiazywania problemów, kompetencje zawodowe
• Umiejętność komunikacji interpersonalnej
• Umiejętność doceniania i rozwijania umiejętności uczniów
• Efektywność i posiadanie wiedzy
• Zachowanie spokoju w obliczu zmiany lub kryzysu
• Zdecydowane i szybkie podejmowanie działań.

8. Jaka zmianę można uznać za rozwojowa?

• Nie może być jednorazowa, ani naga, ani krótkotrwała - musi by względnie długotrwała.
• W rozumieniu zmiany rozwojowej - nie może być pojedyncza - musi to być ciąg zmian
po sobie następujących.
• Nie może to by cykl powtarzających się zmian (jak np. Pory roku), ale musi tworzyć
uporządkowaną w czasie sekwencję, w której przynajmniej jeden parametr zmienia się
monotonicznie.
• Zmiana dotyczy wewnętrznej struktury obiektu, jakościowych przeobrażeń, relacji i/lub
całego układu powiazań
• Zmiany układu są względnie nieodwracalne (właściwości i struktury powiazań)
• Kluczowe (sprawcze) przyczyny zmian tkwią w samym zmieniającym się układzie (są
wywoływane przez przyczyny wewnętrzne, natomiast czynniki zewnętrzne moja ja
jedynie przyspieszać, opóźniać lub podtrzymywać)

9. Prawo rozwoju
Przechodzenie od stanów jednorodności do różnorodności oraz nieokreśloności i chaosu do
stanu uporządkowania i integracji. Są to inaczej mówiąc przemiany jakościowe.
Miara postępu (progresu) jest wiec osiąganie równowagi przez zmieniający się układ.
Oznacza to również, ze po osiągnieciu równowagi rozwój się zatrzymuje. Aby nastąpi
kolejny progres musi cos się wydarzyć.
10. Związki zmian i rozwoju

Rodzaje zmian:
Czynniki zmiany:
Uniwersalne (grupa pokoleniowa, czas hist.)
Procesy dojrzewania (zegar biologiczny)
Wspólne (warstwa wiekowa, czas biol.)
Procesy uczenia się (zegar społeczny)
Indywidualne (doświadczenia unikatowe)

Rozwój

Badanie zmian:
Mechanizm zmiany:
Obszar rozwoju (co się zmienia?)
Punktualność wydarzeń
Pzrebieg rozwoju (jak?)
Okresy krytyczne i sensytywne
Czynniki rozwoju (w jakich warunkach?)

11. Modele zmian rozwojowych

• Liniowy - dodawanie czyli kumulowanie efektów zmian następujących po sobie raz
substytucja, czyli zastępowanie starych właściwości i form wcześniejszych nowymi.
• Stadialny - zawiera w sobie model liniowy oraz dodatkowo przekształcanie przez
różnicowanie (np. uczeń potrzebuje nowych informacji) pod wpływem tego, co pojawia
się w danym momencie oraz porządkowanie (uczeń już nie poszukuje nowych
informacji, ale zaczyna zadawać pytania, analizować, porównywać itp.)
• Cykliczno-fazowy - w stosunku do stadialnego obejmuje jeszcze inkluzje -
wcześniejsze struktury wchodzą wraz z nowymi elementami w skład nowej całości
(nowej zintegrowanej struktury). W tym modelu następuje transformacja doświadczenia
i charakterystyczne są powtarzające się cykle, obejmujące fazy progresu, plateau,
regresu i kryzysu.

12. Modele zmian rozwojowych w ujęciu graficznym

Rozwój jako kumulacja Rozwój jako
transformacja
Liniowy model zmiany Stadialny model zmiany Cykliczno-fazowy model
Kumulacja (ciągłe Różnicowanie (np. przyrost) zmiany
dodawanie nowego) Inteligencja (porządkowanie Inkluzja i przekształcenie
doświadczenia) Układ cykliczny
Podejście Podejście organizmiczne
mechanistyczne naturalistyczne kontekstualne

13. Podejście mechanistyczne

• Zmiana jest determinowana działaniem czynników zewnętrznych, ulokowanych poza
rozwijającym się układem.
• Inaczej mówiąc źródło zmiany tkwi poza układem (dzieckiem).
 • Nowe doświadczenie „odkłada się” obok starego, ale go nie przekształca.
• Podstawą teoretyczną jest behawioryzm z teorią wzmocnień.
• Istnieje przekonanie, że aby uczeń się uczył musi zajść nauczanie.

14. Podejście organizmiczne

W ujęciu naturalistycznym
• Zmiana jako stopniowe przekształcanie się całego układu determinowana działaniem
czynników wewnętrznych, tkwiących w uczniu.
• Źródło zmiany tkwi wewnątrz układu (dojrzewanie, podejmowana aktywność)
• Podstawą teoretyczną są teorie humanistyczne i naturalistyczne podejście do
wychowania i nauczania (czekamy aż dojrzeje, zechce),
W ujęciu kontekstualnym
• Zmiana jest transformacją doświadczenia
• Źródłem zmiany są czynniki wewnętrzne, zewnętrzne oraz aktywność podmiotu jako
rezultat interakcji czynników wewnętrznych (dojrzałości) i zewnętrznych (stymulacji)
• Podstawą teoretyczną są teorie nawiązujące do konstruktywizmu oraz teorie
podkreślające znaczenie kontekstu i ciągłych interakcji z otoczeniem (teoria R.
Lernera). Dla edukacji szcególne znaczenie mają teoria L. Wygotskiego i G.Brunera.

15. Kontekstualne ujęcie rozwoju człowieka (Richard M. Lerner)

Jednostka jest ujmowana w relacji do otoczenia i vice versa
1. Jednostka i otoczenie są zawsze zanurzone jedno w drugim.
2. Kontekst jest zorganizowany na wielu poziomach, zmieniających się wraz z upływem
czasu, w sposób współzależny od siebie.
3. Jednostka oddziałuje na kontekst, który oddziałuje na nią.
4. Jednostka odgrywa aktywną rolę we własnym rozwoju.
5. Posiadane przez jednostkę atrybuty mają znaczenie dla jej rozwoju tylko na mocy
wchodzenia w kontakt z różnymi aspektami jej aktualnego kontekstu rozwoju.
6. Określone właściwości kontekstu rozwoju posiadają znaczenie dla jednostki tylko w
świetle aktualnie posiadanych przez nią kompetencji np. gotowości w jakimś obszarze.
Dopasowanie w czasie gotowości jednostki i gotowości kontekstu odgrywa centralną rolę w
wyjaśnianiu rozwoju i ocenie jego efektów.
16. Kontekst rozwoju

Kultura w szerokim ujęciu

(np. zachodnia cywilizacja)

Kultura, tradycje miejsca pochodzenia

Społeczeństwo

Społeczność (sieć szkoły, rodziny,

sieć społecznych powiązań różnych
w środowisku)
 17. Czynniki rozwoju
• Zadatki biologiczne – predyspozycje, wyposażenie genetyczne, cechy wrodzone
• Środowisko – wpływy niezamierzone, środowisko fizyczne, społeczne, kulturowe
• Wychowanie – wpływy intencjonalne, kształcenie, ćwiczenie, instruowanie, nauczanie
• Aktywność podmiotu – własna aktywność, wewnętrznie motywowana

18. Podsumowanie
• Pojęcie zmiany i rozwoju
• Pojęcie zmiany rozwojowej (jako ciąg zmian względnie długotrwałych, wewnętrznie
motywowanych, nieodwracalnych)
• Powiązania zmian i rozwoju
• Modele zmian i podejścia teoretyczne
• Czynniki rozwoju

Stymulowanie i wspieranie w uczeniu się i zmiana charakteru interwencji pedagogicznej

ZADANIE PLATEAU
ZADANIE
ŁATWE WSTĘPNE
TRUDNE/WYZWANIE
SŁUŻY PORZĄDKOWANIE
PROBLEM, KTÓREGO
UTRWALENIU DOŚWIADCZENIA
ROZWIĄZANIE NIE JEST
MOŻLIWE PRZY
DOTYCHCZASOWYM
PROGRES INTEGRACJA I DOŚWIADCZENIU/CHODZI
NOWE O WYWOŁANIE
DOŚWIADCZENIE KONFLIKTU
WEWNĘTRZNEGO
RÓŻNICOWANIE RÓŻNICOWANIE
DOŚWIADCZENIA I DOŚWIADCZENIA II

wejście

OPTYMALNA REGRES
STYMULACJA

KRYZYS
PUNKTU,
INTEGRACJA II
KTÓRY
KOŃCZY CYKL
WSPARCIE
 Wykład 12.12.2023 r.
Temat: Indywidualizacja w pracy nauczyciela. Indywidualne różnice.
1. Intencje indywidualizacji
• Podporządkowanie (lub harmonijne połączenie) rzeczowych składników kształcenia –
składnikom podmiotowym (uczniom)
• Składowe rzeczowe edukacji to cele, treści, proces, metody, środki, formy organizacyjne.
• Składowe podmiotowe – możliwości, predyspozycje, zainteresowania, doświadczenia
uczniów.

2. Cele a indywidualizacja
• Model adaptacyjny – cele narzucone przez program. Głównie indywidualizacja
sprowadzana jest do doboru metod i środków służących do osiągania narzuconych celów
(nie indywidualnych).
• Model krytyczno-kreatywny – umożliwienie kreowania własnych celów zarówno w
zakresie preferencji sposobów uczenia się, jak i kształtowania własnych hierarchii
wartości, wyboru własnych celów życiowych, również w związku z tym wyborem treści,
metod, itd.. Cele powinny być zgodne z zainteresowaniami i motywacjami uczestników.

3. Treść a indywidualizacja
• Różnicowanie zakresów treści kształcenia – polega na wyodrębnieniu kursu przedmiotów
obowiązkowych (język, matematyka, biologia, nauki społeczne) i kursu przedmiotów do
wyboru (obejmujące rozszerzenia/zainteresowania, np. fizyka, chemia lub artystyczne,
sportowe) – przykład USA.
• Kształcenie wielopoziomowe
• Stopień organizacji materiału nauczania w systemy merytoryczne i logicznie
powiązanych wiadomości, np. bloki humanistyczne, przyrodniczo-matematyczne, itp..

4. Metody i środki a indywidualizacja

• Preferencje indywidualne (np. ze względu na kanał przetwarzania informacji, styl
poznawczy, sprawność procesów poznawczych).

5. Formy organizacyjne a indywidualizacja

• Praca zbiorowa
• Praca grupowa
• Praca indywidualna/jednostkowa.

6. Różnice indywidualne
• Różnice indywidualne stały się przedmiotem zainteresowania zwłaszcza psychologów;
obserwacje starożytnych filozofów i lekarzy, że ludzie różnią się pod względem cech
umysłowych (Platon, Arystoteles), temperamentu (Hipokrates, Galen) i charakteru
(Teofrast), poparte na przełomie XIX i XX w. badaniami empirycznymi, doprowadziły
do powstania psychologii różnic indywidualnych; za jej twórcę uważa się W. Sterna.
• Przedmiotem badań psychologii różnic indywidualnych są zjawiska psychologiczne
charakteryzujące się względną stałością i dające się opisać za pomocą takich kategorii
 jak: typ, cecha, właściwość, wymiar, czynnik; należą do nich: inteligencja, osobowość,
temperament, zdolności, tzw. style poznawcze.

7. Skąd się biorą różnice?

• Cechy psychiczne, w tym zwłaszcza rodzaj i poziom inteligencji oraz zdolności,
współdecydują o osiągnięciach życiowych człowiek i o jego pozycji w społeczeństwie;
• Ten fakt spowodował, że zainteresowano się determinantami różnic indywidualnych F.
Galton, prowadząc w 2. Poł. XIX w. badania nad czynnikami warunkującymi wybitne
uzdolnienia, po raz pierwszy postawił pytanie do dziś uważane za jedno z najbardziej
intrygujących: dziedziczność czy środowisko?
• Jego stwierdzenie, że dziedziczność jest głównym czynnikiem determinującym w
odniesieniu do geniuszu, mało istotny wpływ na poglądy badaczy na rolę dziedziczności i
środowiska w determinowaniu różnic indywidualnych, w tym szczególnie inteligencji.

8. Inteligencja a środowisko
• Badania prowadzone metodami genetyki zachowania (np. porównywanie par bliźniąt
jedno- i dwujajowych wychowywanych razem i oddzielnie) dostarczyły danych
dotyczących wkładu czynnika genetycznego i środowiska w różnice indywidualne.
• Wyniki badań prowadzonych w 1950-1970, wykazujących, że czynnik genetyczny
odpowiada rzekomo w ok. 80% za różnice indywidualne w inteligencji (C. Burt, R.B.
Cattell, H. J. Eysenck, A.R. Jensen), miały głównie w USA i Wielkiej Brytanii, istotny
wpływ na dyskryminacyjną politykę społeczną i edukacyjną w stosunku do osób
należących do rasy czarnej i o niskim statusie ekonomiczno-społecznym, u których
stwierdzano istotnie niższe ilorazy inteligencji w porównaniu z przedstawicielami rasy
białej i o wysokim statusie ekonomiczno-społecznym.

9. Inteligencja, temperament, osobowość a środowisko

• Współczesne badania z zastosowaniem zaawansowanych technik statystycznych
pozwalają na wysunięcie wniosku, ze różnice indywidualne w inteligencji zależą w
równy stopniu od czynnika genetycznego i środowiska.
• Przy podziale środowiska na środowisko wspólne (wpływy środowiskowe czyniące
członków tej samej rodziny podobnymi do siebie) oraz zróżnicowane (wpływy
środowiskowe powodujące, ze członkowie tej samej rodziny różnią się miedzy soba)
stwierdzono, ze w kształtowaniu różnic indywidualnych w inteligencji główną role
odgrywa środowisko wspólne.
• Różnice indywidualne w odniesieniu do temperamentu i wybranych cech osobowości są
ok. 20-40% uwarunkowane czynnikiem genetycznym;
• Czynnik Środowiskowy (wraz z błędem pomiaru) tłumaczy pozostała cześć zmienności
(różnic indywidualnych) w zakresie mierzonych cech, przy czym główną role odgrywa tu
środowisko zróżnicowane.

10. Style poznawcze

• Styl poznawczy to określony sposób postępowania przez jednostkę podczas wykonywania
operacji umysłowych. Styl poznawczy dostarcza informacji o tym, jak jednostka myśli,
spostrzega i przetwarza informacje, a nie o tym, co myśli, postrzega i przetwarza.
• Pojęcie „stylu poznawczego" odnosi się do sposobu funkcjonowania intelektualnego,
które osoba jest skłonna wybierać spośród całego swojego repertuaru zachowań
poznawczych.
• Ludzie w odmienny sposób rozwiązują problemy. Jedni ujmują je bardziej konkretnie,
inni przeciwnie - bardziej abstrakcyjnie. Niektórzy „dzielą włos na czworo" w sposób
analityczny, inni ujmują, problemy globalnie.
• Niektórzy działają na zasadzie prób i błędów, inni wola pracować w sposób przemyślany,
zaplanowany i systematyczny, a nie „ad hoc".
• Kiedy metoda pracy i instrukcje postępowania są ściśle zdefiniowane, np. w sytuacjach
zadaniowych, człowiek umie skorzystać z innego, mniej preferowanego przez siebie stylu.
• Zazwyczaj, gdy od jednostki nie wymaga się wykonania zadania w określony sposób,
wybiera ona styl zgodny z osobistymi skłonnościami. Podczas spontanicznej aktywności
poznawczej ludzie także wybierają najwygodniejszy styl poznawczy

11. Rodzaje stylów poznawczych (najbardziej znane) :

• Refleksyjność - impulsywność
• Zależność - podatne na instrukcje, konkretne polecania, niezależność od pola
percepcyjnego
• Abstrakcyjność - konkretność

12. Refleksyjność – impulsywność.

• Ujawnia się w sytuacjach rozwiązywania problemów poznawczych. Definiuje się je za
pomocą dwóch wskaźników: poprawności i szybkości znajdowania rozwiązań. O
refleksyjności świadczy zatem długi czas zastanawiania się nad odpowiedziami w
połączeniu z małą liczbą popełnianych błędów, a o impulsywności - odpowiedzi szybkie,
ale niestety często błędne.
• Refleksyjność - impulsywność wiąże się ze stopniem kontroli sprawowanej prez
jednostkę nad własnym funkcjonowaniem poznawczym. Refleksyjność oznacza silną
skłonność do kontroli, a impulsywność - beztroskę, tendencję do zadowalania się
pierwszym lepszym rozwiązaniem.
• Ten styl poznawczy informuje o poziomie tolerancji ryzyka poznawczego - wysoki u osób
impulsywnych, a niski u refleksyjnych.
• Impulsywność -refleksyjność określa też preferowaną strategię poszukiwania informacji.
Refleksyjność wiąże się ze strategią systematyczną, natomiast impulsywność z tendencją
do poszukiwań chaotycznych.
Powrócić do omówienia każdego stylu !!!
 Wykład 09.01.2024 r.
Temat: Kształcenie w grupie zróżnicowanej osób odmiennych kulturowo -
wprowadzenie.
1. Wielokulturowość.
• Wielokulturowość jest ideą (ma funkcję opisującą i nienormatywną), według której w
społeczeństwie występują grupy o różnym pochodzeniu i wyznające różne (sprzeczne)
systemy normatywne.
• Są 4 rodzaje różnic kulturowych:
1) ze względu na płeć, orientację seksualną lub ze względu na cechy fizyczne (feminiści,
homoseksualiści, osoby niepełnosprawne itd.);
2) dotyczące imigrantów, tzn. mniejszości, które opuściły kraj pochodzenia i w nowym
miejscu chcą zachować swoje cechy kulturowe i połeczne;
3) dotyczące rdzennej mniejszości (lub większości, która stała się mniejszością)
zakorzenionej na swoim terytorium, ale wyalienowanej w aktualny państwie, narodzie
(Kanada, kraje Ameryki Łacińskiej, Afryka, Australia);
4) dotyczące społeczeństw wielonarodowych, jak np. w Hiszpanii, gdzie Katalończycy i
Baskowie domagają się uznania ich za naród.
2. Międzykulturowość.
• Międzykulturowość ma charakter opisowy i normatywny i proponuje konkretne sposoby
zarządzania różnorodnością kulturową.
• Modele zarządzania różnorodnością kulturową:
- Brytyjski - akceptacja różnorodności i ich ekspresji (mozaika, nie prowadząca do włączania
innej kultury w kulturę własną).
- Francuski - asymilacja (jeśli tu mieszkacie musicie przyjąć nasze wartość i język).
- Niemiecki - mający wymiar polityczny - obcokrajowcy są gastarbeiterami (zaproszonymi
pracownikami) i można ich wyprosić.
3. Międzykulturowość.
• Przestrzeń "między kulturami".
• Przebywając w niej, obserwujemy proces wzajemnego przenikania się różnych norm,
zachowań, nawyków konsumpcyjnych.
• Mamy możliwość poznania języka, obyczajów, tradycji i sposobów spędzania czasu
wolnego.
4. Akulturacja.
• Procesy dokonujące się między ludźmi - jednostkami i grupami - na styku kultur nazywa
się akulturacją, a jednym z elementów teorii akulturacji jest adaptacja kulturowa.
• W pedagogice: Akulturacja to mechanizm przejmowania kultury "obcej", polegający na
przyswajaniu przez jedną grupę elementów kultury drugiej grupy za pomocą kontaktu
 społecznego. Te elementy kultury to na przykład: wartości, normy zachowania, sposoby
myślenia.
• Strategie akulturacyjne to sposoby podejścia do kultury pochodzenia i kultury
przyjmującej.
• Strategia akulturacyjna dotyczy polityki integracyjnej państwa, ta zaś w dużym stopniu
zależna jest od cech samego społeczeństwa.
5. Problemy wynikające z odrzuceniem i akceptacją kultur.
Co zrobić z kulturą kraju pochodzenia?
Odrzucenie Akceptacja
Co zrobić z Odrzucenie Marginalizacja – brak Separacja – wykorzenienie,
kulturą ram odniesienia, niezrozumienie norm i
dominującą kraju zagubienie. wymagań.
przyjmującego? Akceptacja Asymilacja – Integracja – poczucie
nieadekwatność. bezpieczeństwa, potencjał
do rozwoju.

6. Proces adaptacji kulturowej.

Faza szoku Objawy, typowe Sposoby pomocy

kulturowego zachowania
Miesiąc miodowy - Uczeń jest pozytywnie
nastawiony, zaciekawiony
odmiennością.
- Nowość go zachwyca,
intryguje, wywołuje entuzjazm.
- Sygnalizuje dużą potrzebę
zapewnienia mu
bezpieczeństwa.
Dezorientacja - Zaskoczenie, irytacja,
poczucie, że znane do tej pory
sposoby zachowania, np. w
stosunku do nauczyciela, są
nieadekwatne.
- Możliwe jest obniżenie
nastroju, wycofanie.
Wyczerpanie i złość - Frustracja, rezygnacja, agresja
wobec otoczenia.
Stabilizacja - Uczeń zna już zasady
wstępna funkcjonowania w kulturze
polskiej, odzyskuje siły i
poczucie kontroli.
- otoczenie sympatią
- wsparcie w zapoznaniu z
otoczeniem
- wspólne spędzanie czasu
- zapoznanie z osobami, które
mogą mu pomóc
- budowanie poczucia
przynależności i bezpieczeństwa
- wpływ na grupę rówieśniczą
(wzmacnianie poczucia
przynależności
- budowanie bezpiecznej sfery
(nauczyciel, klasa)
- dbanie o możliwość odrabiania
prac domowych
- zrozumienie
- niekaranie za emocje
- kontakt z psychologiem
- silna obserwacja podczas zajęć
grupowych
- monitorowanie frekwencji
- zasady stabilizacji
- poznanie ucznia
- integracja w klasie
- sukcesy edukacyjne
 - Zyskuje dystans do swojej i do
nowej kultury.
- Powraca chęć nawiązywania i
podtrzymywania kontaktów
społecznych.
- Pojawia się kondycja
psychofizyczna, zdolność
koncentracji, wydolność.
Integracja - Proces adaptacji kulturowej
- nauka języka + dodatk. zajęcia
- współpraca z rodziną ucznia
- realne cele, docenianie
najmniejszych sukcesów
- budowanie poczucia, że uczeń
znający język może pomóc
swojej rodzinie
- coraz większe wprowadzanie
do kultury polskiej (nie
zakazując ojczystej)
 Wykład 23.01.2024 r.
Temat:

Wykład 30.01.2024 r.
Temat: