วิธีการช่วยเหลือตนเองเบื้องต้น
1. ต้อ งควบคุม สติ ให้ได้ อย่ า ตื่ น กลัว จนท า
อะไรไม่ถกู แล้วเปิ ดสัญญาณเตือนเพลิงไหม้(ถ้า
มี ) และหากได้ยิ น สัญ ญาณเตือ นไฟไหม้ ให้รี บ
ออกจากตัวอาคารทันที
2. หากเพลิงมีขนาดเล็ก พอที่จะดับเองได้ ให้
ใช้ถั ง ดั บ เพลิ ง เพื่ อ ดั บ ไฟ หากไม่ มี อ ุป ก รณ์
หรือไม่สามารถดับเพลิงเองได้ ให้รีบแจ้งตารวจ
ดั บ เพลิ ง โทร. 199 จากนั้ น รี บ ออกจากตั ว
อาคารทันที
3. หากอยู่ในอาคารที่มีเพลิงไหม้ ก่อนจะเปิ ด
ประตูตอ้ งแตะลูกบิดก่อน โดยนัง่ ชันเข่าให้มนั ่ คง
หลังประตู แล้วใช้หลังมือแตะที่ลกู บิดประตู ถ้ามี
ความร้อนสูงแสดงว่ามีเพลิ งไหม้อยู่ในห้อง หรือ
บริเวณใกล้ ๆ ดังนัน้ อย่าเปิ ดประตูโดยเด็ดขาด
แต่ห ากลูก บิ ด ไม่ ร อ้ น ให้ค่ อ ย ๆ บิ ด ออกช้า ๆ
โดยใช้ไหล่คอยหนุนประตูไว้ หากทาได้ควรหาผ้า
ชุบ น ้า ปิ ดจมูก หรื อ ผ้า ห่ ม ชุบ น ้า ชุ่ม ๆ ไว้ด ว้ ย
4. หากต้องเผชิญ กับควันไฟที่ ปกคลุม ให้ใช้
วิ ธี ค ลานต ่า ๆ และหนี ไ ปยั ง ทางออกฉุก เฉิ น
เพราะอากาศที่พ อหายใจได้จะอยู่ด า้ นล่างเหนือ
พื้นห้องไม่เกิน 1 ฟุ ต ควรเตรียมหน้ากากหนี
ไ ฟ ฉุ ก เฉิ น ( Emergency smoke mask) ไ ว้ จ ะ
ปลอดภัย กว่า หรื ออาจใช้ถงุ พลาสติก ใสขนาด
ใหญ่ตกั อากาศ แล้วคลุมศีรษะหนีฝ่าควันออกมา
5. อย่ าใช้ลิ ฟ ต์และบัน ไดเลื่ อ นขณะเกิ ด เพลิ ง
ไหม้ เพราะอุป กรณ์ เหล่ า นี้ จ ะหยุด การท างาน
อัคคีภยั
เนื่ อ งจากไม่ มี ก ระแสไฟฟ้ า ให้ ใ ช้บั น ไดหนี ไ ฟ
เท่านัน้
6. หากติ ด อยู่ในวงล้อ มของไฟ ให้โทรศั พ ท์
แจ้งหน่วยดับ เพลิ งว่าท่ านอยู่ที่ ตาแหน่งใดของ
เพลิ ง ไหม้ แล้ว หาทางช่ว ยเหลื อ ตัว เองโดยปิ ด
ประตูให้สนิท หาผ้าหนา ๆ ชุบนา้ อุดตามช่องที่
ควันเข้าได้
7. หากมีไฟลามติดตัว อย่าเพิ่ งวิ่ง เพราะยิ่ง
วิ่ ง... ไฟจะยิ่ งลุก ลาม ให้ห ยุด นิ่ง และล้ม ตัว ลง
นอนกั บ พื้ น ทั น ที หลั ง จากนั้น ให้ใช้มื อ ปิ ดหน้า
กลิ้งตัวทับเสื้อผ้าที่ตดิ ไฟจนดับ
8.ถ้าหนีอ อกมาได้แล้ว ไม่ค วรกลับ เข้าไปใน
อาคารอี ก หากยังมีคนอื่นติ ด อยู่ภายในอาคาร
ให้แจ้งเจ้าหน้าที่ดบั เพลิงทราบ เพื่อที่เจ้าหน้าที่จะ
ได้เข้าไปช่วยเหลือผูท้ ี่ตดิ อยู่
จัดทำโดย
อบต.หินแก้ว
Tel. 077-5200-01
 อัคคีภยั หมายถึง ภัยอันตรายอันเกิดจาก
ไฟที่ขาดการควบคุมดูแล ทาให้เกิดการติดต่อ
ลุกลามไปตามบริเวณที่มีเชือ้ เพลิงเกิดการลุก
ไหม้ตอ่ เนือ่ ง
สาเหต ุของอัคคีภยั อาจเกิดได้ 2 ลักษณะ
ใหญ่คือ
1. สาเหตุของอัคคีภยั อันเกิดจากความตัง้ ใจ
เช่น การลอบวางเพลิงหรือการก่อวินาศกรรม ฯ
2.สาเหตุข องอั ค คี ภั ย อั น เกิ ด จากความ
ประมาท ขาดความระมัดระวังแบ่งเป็ นประเด็ น
หลักๆ ได้ 2 ประเด็นคือ
2.1ขาดความระมัดระวังทาให้เชือ้ เพลิง
แพร่ ก ระจาย เช่น ในบริ เวณที่ มี ไอของตั ว ท า
ละลาย หรือนา้ มันเชื้อเพลิงแพร่กระจาย เมื่อไป
สัมผัสกับแหล่งความร้อน เช่น บริเวณที่มีจดุ สูบ
บุหรี่ก็จะทาให้เกิดอัคคีภยั ได้
2.2 ขาดความระมัดระวังการใช้ไฟและ
ความร้อน เช่น การที่สะเก็ดไฟจากการเชื่อมติด
ด้วยไฟฟ้ า หรือก๊าซไปตกลงในบริเวณที่ มีกอง
เศษไม้ห รื อ ผ้า ท าให้เกิ ด การคุก รุ่น ลุก ไหม้เกิ ด
อัคคีภยั
แหล่งกาเนิดอัคคีภยั ดังต่อไปนี้
1. อุปกรณ์ไฟฟ้า
2. การสูบบุหรี่หรือการจุดไฟ
3.ความเสียดทานของประกอบของ
เครื่องจักร เครื่องยนต์
4. เครื่องทาความร้อน
5.วัตถุที่มผี วิ ร้อนจัด เช่น เหล็กที่ถกู
เผา ท่อไอนา้
6.เตาเผาซึ่งไม่มฝี าปิ ดหรือเปลวไฟที่ไม่
มีสิ่งปกคลุม
7. การเชือ่ มและตัดโลหะ
8. การลุกไหม้ดว้ ยตัวเอง เกิดจากการ
สะสมของสารบางชนิด เช่น พวกขยะแห้ง ถ่าน
หินจะเกิดความร้อนขึน้ ในตัวของมันเอง
จนกระทัง่ ถึงจุดติดไฟ
9. เกิดจากการวางเพลิง
10.ประกายไฟที่เกิดจากเครื่องจักร
ขัดข้อง
11.โลหะหรือวัตถุหลอมเหลว
12. ไฟฟ้าสถิต
13.ปฏิกิริยาของสารเคมีบางชนิด เช่น
โซเดียม โพแทสเซียม ฟอสฟอรัส เมือ่ สัมผัสกับ
นา้ อากาศ หรือวัสดุอื่นๆ ทาให้เกิดการลุกไหม้
ได้
14.สภาพบรรยากาศที่มสี งิ่ ปนเปื้ อน
ก่อให้เกิดการระเบิดได้
15.จากสาเหตุอื่น ๆ
ผลกระทบที่เกิดจากอัคคีภยั
ผลที่เกิดขึน้ จากอัคคีภยั โดยตรงที่ทาให้
เกิดการบาดเจ็บและสูญเสียชีวิตอันเนือ่ งมาจาก
ความร้อน เกิดความเสียหายแก่อาคารสถานที่
และเครื่องจักรอุปกรณ์ตา่ ง ๆ โดยตรง
การป้องกันและลดความสูญเสียจาก
อัคคีภยั
1. การจั ด ระเบี ย บเรี ย บร้อ ยดี หมายถึ ง
การป้องกันการติดต่อลุกลาม โดยจัดระเบียบใน
การเก็ บรักษา สารสมบัติที่น่าจะเกิดอัคคีภัยได้
ง่ายให้ถกู ต้องตามลักษณะการเก็บรักษา
2. การตรวจตราซ่ อ มบ ารุง ดี หมายถึ ง
การกาจัดสาเหตุในการกระจายตัวของเชื้อเพลิง
และความร้อ น เช่น การตรวจตราการไหลรั ว่
ของเชือ้ เพลิงต่าง ๆ
3. การมี ร ะเบี ย บวิ นั ย ดี หมายถึ ง การ
ปฏิ บั ติ ต ามกฎหมายและระเบี ย บข้อ บั ง คั บ ที่
เกี่ยวกับการป้องกันอัคคีภยั เช่น สถานที่ใดที่ให้
มีไว้ซึ่งเครื่องดับเพลิง
4. ความร่วมมือที่ ดี หมายถึ ง การศึ กษา
หาความรูค้ วามเข้า ใจในการป้ องกัน และระงับ
อั ค คี ภัย โดยการฝึ กการใช้อ ปุ กรณ์ เครื่ อ งมื อ
เครื่องใช้ในการดับเพลิง ตลอดจนการฝึ กซ้อมใน
การปฏิบตั ติ ามแผนฉุกเฉินเมือ่ เกิดเพลิงไหม้