ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 1

om
.c
ok
nn
ba
o
kro
w.
ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 2

คำนิยม

นายสงคราม แก่นสาตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ชานาญการ โรงเรียนวังยาวเจริญวิทย์ อาเภอเชียงขวัญ

จังหวัดร้อยเอ็ด สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาร้อยเอ็ด เขต 1 รับผิดชอบสอนในรายวิชา

om
วิทยาศาสตร์ กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ผลงานของครูและนักเรียนเป็นที่ประจักษ์ต่อเพื่อนครู ผู้ปกครอง และ
ชุมชน โดยเฉพาะการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ที่ใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ถือ
ได้ว่าเป็นนวัตกรรมที่ดี เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพต่อไป
แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ฝึกทักษะด้วยตนเอง โดยใช้ชุดกิจกรรมการ

.c
เรียนรู้ ที่มีการเรียบเรียงที่ตามลาดับเนื้อหา อีกทั้งมีการนาเสนอที่น่าสนใจ เชื่อว่านวัตกรรมเรื่อง
บรรยากาศ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จะสามารถเพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนของนักเรียน

ok
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนวังยาวเจริญวิทย์ จนได้ผลดี
ขอขอบคุณ นายสงคราม แก่นสา ที่ให้การดูแลเอาใจใส่นักเรียนเป็นอย่างดี ขอเป็นกาลังใจในการ
nn
ปฏิบัติหน้าที่ให้ประสบผลสาเร็จ
ba
ลงชื่อ
( นายประวีณ เชิงสะอาด)
ผู้อานวยการโรงเรียนวังยาวเจริญวิทย์
o
k ro
w.
ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 3

คำนำ

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง บรรยากาศ เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน

ว31101กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ผู้จัดทาได้จัดทาขึ้นโดยมีความมุ่งหวัง

om
ให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าหาความรู้ด้วยตนเอง ส่งเสริมให้นักเรียนใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ สามารถ
หาความรู้ได้ด้วยตนเอง โดยทาความเข้าใจ และตัดสินใจได้โดยการผ่านฝึกปฏิบัตติ ามความรู้
ความสามารถของตนเอง ส่งเสริมให้เกิดการเพิ่มพูนความรู้และทักษะการปฏิบัติ

.c
ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่า ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง บรรยากาศ ชุดที่ 1 เรื่องชั้นบรรยากาศ กลุ่ม
สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ชุดนีจ้ ะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาการเรียนรู้ในรายวิชา

ok
วิทยาศาสตร์ และพัฒนานักเรียนให้บรรลุตามเป้าหมายและวัตถุประสงค์ของหลักสูตรเป็นอย่าง
nn
นายสงคราม แก่นสา
ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ
ba
โรงเรียนวังยาวเจริญวิทย์
o
k ro
w.
ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 4

สำรบัญ

เรื่อง หน้า
คานิยม........................................................................................................................ ก

om
คานา........................................................................................................................... ข
สารบัญ....................................................................................................................... ค
องค์ประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู้..................................................................... 1
คาชี้แจงสาหรับครู...................................................................................................... 2

.c
บทบาทของครูผู้สอน................................................................................................. 4
บทบาทของนักเรียน................................................................................................... 5

ok
ขอบข่ายเนื้อหา สาระสาคัญ และจุดประสงค์การเรียนรู้........................................... 6
แบบประเมินตนเองก่อนการเรียนรู้............................................................................
nn 7
บรรยากาศ................................................................................................................... 9
แบบฝึกหัดที่ 1.1......................................................................................................... 12
การแบ่งชั้นบรรยากาศ............................................................................................... 13
ba
แบบฝึกหัดที่ 1.2........................................................................................................ 16
ความสาคัญของบรรยากาศ........................................................................................ 17
แบบฝึกหัดที่ 1.3........................................................................................................ 20
o

เฉลยแบบฝึกหัดที่ 1.1................................................................................................ 21
ro

เฉลยแบบฝึกหัดที่ 1.2................................................................................................ 22
เฉลยแบบฝึกหัดที่ 1.3................................................................................................ 23
k

แบบประเมินตนเองหลังเรียน..................................................................................... 24
เฉลยแบบประเมินตนเอง ก่อน – หลัง เรียน 26
w.

เอกสารอ้างอิง............................................................................................................. 27
ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 5

องค์ประกอบของชุดกิจกรรมกำรเรียนรู้

om
.c
ok
1. คาชี้แจงสาหรับครู
nn
2. บทบาทครูผู้สอน
3. บทบาทนักเรียน
ba

4. มาตรฐานการเรียนรู้ สาระสาคัญ
จุดประสงค์ และสาระการเรียนรู้
o

5. ใบความรู้ใบกิจกรรมแนวคาตอบ
ro

6. แบบประเมินตนเอง
7. แบบประเมินผล
k
w.
ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 6

คำชี้แจงสำหรับครู

om
ข้อปฏิบัติในกำรใช้ชุดกิจกรรม

.c
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

ok
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1มีจุดมุ่งหมายเพื่อช่วยให้การดาเนินกิจกรรมการเรียนรู้บรรลุวัตถุประสงค์
การเรียนรู้และมีประสิทธิภาพครูผู้สอนควรดาเนินการดังนี้
nn
1. ขั้นเตรียมกำรสอน
1.1 ศึกษาคาชี้แจงในการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ให้เข้าใจ
ba

1.2 ศึกษาสาระสาคัญและจุดประสงค์การเรียนรู้ที่จะสอนและขั้นตอนต่างๆในแผนการ
จัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้เข้าใจชัดเจนเสียก่อน
o

1.3 ตรวจดูอุปกรณ์ต่างๆในชุดกิจรรมการเรียนรู้ว่ามีครบตามที่ระบุไว้หรือไม่อยู่ใน
ro

สภาพใช้งานได้หรือไม่
1.4 จัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์ที่จะใช้ให้เป็นไปตามลาดับการใช้ก่อนหลัง
k
w.

2. ขั้นสอน
2.1 ดาเนินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามกระบวนการเรียนการสอนแบบสืบเสาะหา
ความรู5้ ขั้นคือ
ww

2.1.1 ขั้นสร้างความสนใจเป็นการนาเข้าสู้บทเรียนหรือเรื่องที่สนใจซึ่งอาจเกิดขึ้นเอง
จากความสงสัยความสนใจของนักเรียนเองหรือจากการอภิปรายกลุ่ม
2.1.2 ขั้นสารวจและค้นหาเมื่อทาความเข้าใจในประเด็นหรือคาถามที่สนใจจะศึกษา
แล้วก็วางแผนกาหนดแนวทางการสารวจตรวจสอบตั้งสมมุติฐานกาหนดแนวทางเลือกที่เป็นไป
ได้ลงมือปฏิบัติเพื่อเก็บรวบรวมข้อมูล
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 7

2.1.3 ขั้นอธิบายและลงข้อสรุปเมื่อได้ข้อมูลอย่างเพียงพอจากการสารวจตรวจสอบ
แล้วจึงนาข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์แปลผลสรุปผล
2.1.4 ขั้นขยายความรู้เป็นการนาความรู้ที่สร้างขึ้นไปเชื่อมโยงกับความรู้เดิมหรือ

om
แนวคิดที่ได้ค้นคว้าเพิ่มเติมซึ่งจะช่วยเชื่อมโยงกับเรื่องต่างๆและทาให้เกิดความรู้กว้างขวางขึ้น
จากนั้นจึงนาไปสู่การนาความรู้ไปประยุกต์ใช้ในเรื่องอื่นๆ

.c
2.1.5 ขั้นประเมินเป็นการประเมินการเรียนรู้ด้วยกระบวนการต่างๆว่านักเรียนมี
ความรู้อะไรบ้างอย่างไรและมากน้อยเพียงใด

ok
2.1.6 ขั้นสรุปครูและนักเรียนร่วมกันสรุปประเด็นความรู้ที่ได้จากการเรียนรู้
2.2 ขณะที่นักเรียนทากิจกรรมครูคอยให้ความช่วยเหลือแนะนา กระตุ้นให้นกั เรียนทา
nn
กิจกรรมอย่างกระตือรือร้นและตอบข้อสงสัยต่างๆระหว่างเรียนพร้อมทั้งสังเกตและประเมิน
พฤติกรรมการทางานกลุ่มของนักเรียน
2.3 ประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยให้ทาแบบประเมินตนเองหลังการเรียน
ba

3. ขั้นหลังสอน
o

เมื่อสิ้นสุดการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนการสอนครูให้นักเรียนร่วมตรวจสอบและเก็บ
ro

อุปกรณ์ให้เรียบร้อยเพื่อสะดวกในการใช้ครั้งต่อไป
k
w.
ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 8

บทบำทของครูผู้สอน

om
.c
1. ศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1หน่วยการเรียนรู้ที่ 5เรื่อง บรรยากาศ ชุดที่ 1 เรื่อง ชั้นบรรยากาศให้เข้าใจ

ok
ก่อนที่จะนาไปใช้
2. ครูอธิบายชี้แจงเกี่ยวกับการศึกษาและปฏิบัติตามชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหา
nn
ความรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง บรรยากาศ
ชุดที่ 1 เรื่อง ชั้นบรรยากาศและแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนเข้าใจ
3. ครูดาเนินการจัดกิจกรรมการเรียนรูต้ ามแผนการจัดการเรียนรู้ที่กาหนดไว้
ba

4. ครูกากับติดตามการทากิจกรรมและให้คาปรึกษาแนะนานักเรียน
5. ครูทดสอบนักเรียนโดยใช้แบบทดสอบย่อยหลังจากเรียนจบขั้นตอนในแผนการจัดการ
o

เรียนรู้แต่ละชุดเพื่อวัดความรู้ความเข้าใจของนักเรียน
k ro
w.
ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 9

om
บทบำทนักเรียน

.c
1. ทาความเข้าใจจุดประสงค์การเรียนรู้จากครูผู้สอนเพื่อให้ทราบว่าเมื่อจบกิจกรรมการ
เรียนรู้แล้วนักเรียนสามารถเรียนรู้อะไรได้บ้าง

ok
2. ตั้งใจศึกษาใบความรู้และปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนหรือคาชี้แจงของแต่ละกิจกรรม
อย่างจริงจังระมัดระวังไม่เล่นขณะปฏิบัติกิจกรรมตรงต่อเวลาและไม่เสียงดังรบกวนผู้อื่น
nn
3. จัดเก็บวัสดุอุปกรณ์ให้เรียบร้อยทุกครั้งหลังปฏิบัติกิจกรรมเสร็จหากวัสดุอุปกรณ์ชารุด
เสียหายต้องแจ้งครูผู้สอนทราบทันที
ba
4. ทาแบบทดสอบย่อยหลังเรียนเพื่อวัดความรู้ความเข้าใจอีกครั้งหนึ่ง
o
k ro
w.
ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 10

มำตรฐำนกำรเรียนรู้ สำระสำคัญ

om
จุดประสงค์ และสำระกำรเรียนรู้

.c
สำระที่ 6 : กระบวนกำรเปลี่ยนแปลงของโลก

ok
มำตรฐำน ว 6.1 : เข้าใจกระบวนการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นบนผิวโลกและภายในโลก
ความสัมพันธ์ของกระบวนการต่าง ๆ ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ ภูมิประเทศ และ
nn
สัณฐานของโลกมีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และนา
ความรู้ไปใช้ประโยชน์
ba

สำระสำคัญ
o

บรรยากาศ คือ อากาศที่ห่อหุ้มโลก ซึ่งจัดเป็นสารผสมที่ประกอบด้วย อากาศแห้ง ไอน้า

ro

และอนุภาคฝุ่น การศึกษาวิจัยเรื่องบรรยากาศทาให้สามารถจัดแบ่งชั้นบรรยากาศตามสภาวะของ
อุณหภูมิได้เป็นระดับ ซึ่งแต่ละระดับชั้นบรรยากาศก็มีความสาคัญและหน้าทีแ่ ตกต่างกันออกไป
k
w.

จุดประสงค์กำรเรียนรู้
ww

1. บอกองค์ประกอบของอากาศได้
2. อธิบายการแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้เกณฑ์ต่างๆ ได้
3.บอกความสาคัญของบรรยากาศที่เกี่ยวข้องกับชีวิตและสิ่งแวดล้อมได้

สำระกำรเรียนรู้
บรรยากาศ การแบ่งชั้นบรรยากาศ และความสาคัญของบรรยากาศ
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 11

แบบประเมินตนเองก่อนกำรเรียนรู้

om
ชุดที่ 1 เรื่อง ชั้นบรรยำกำศ

คำชี้แจง

.c
1. แบบทดสอบเป็นแบบปรนัยชนิด 4 ตัวเลือก จานวน 10ข้อ
2.ใช้เวลาในการทดสอบ 10นาที

ok
3. ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย X ทับข้อความที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
nn
1. บรรยากาศหมายถึงข้อใด
ก. สิ่งที่ไม่มีน้าหนัก ค. อากาศที่อยู่รอบตัวเราและห่อหุ้มโลก
ba
ข. สิง่ ที่มองเห็นเป็นท้องฟ้า ง. อากาศส่วนที่อยู่เหนือก้อนเมฆขึ้นไป
o

2. สิ่งที่ทาให้เกิดการมองเห็นคืออะไร
ก. รังสีแกมมา ค. รังสียูวี
ro

ข. แสงขาว ง. รังสีอินฟราเรด
k

3. ส่วนประกอบของอากาศชื้นแตกต่างจากอากาศแห้งมากที่สุดคือข้อใด
w.

ก. ปริมาณแก๊สไนโตรเจน ค. ปริมาณแก็สไฮโดรเจน
ข. ปริมาณแก๊สออกซิเจน ง. ปริมาณไอน้าและฝุ่นละออง
ww

4. ข้อใดไม่เกี่ยวข้องกับบรรยากาศชั้นสตราโตสเฟียร์
ก. มีประจาไฟฟ้าที่สามารถสะท้อนคลื่นวิทยุได้ ค. มีระดับความสูง 10-50 กิโลเมตร
ข.มีชั้นแก๊สโอโซน ง. ไม่มีฝน เมฆ และพายุ
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 12

5. อุกกาบาตจากนอกโลกเมื่อเคลื่อนที่เข้าสู่แรงดึงดูดของโลก จะเริ่มลุกไหม้ในบรรยากาศชั้นใด
ก. โทรโพสเฟียร์ ค. สตราโตสเฟียร์

om
ค. มีโซสเฟียร์ ง. เทอร์โมสเฟียร์

6. บรรยากาศชั้นใดที่มีไอออนมาก สามารถรับส่งคลื่นวิทยุได้

.c
ก. เอกโซสเฟียร์ ค. ไอโอโนสเฟียร์
ข. มีโซสเฟียร์ ง. สตราโตสเฟียร์

ok
7. สิ่งที่ทาให้บรรยากาศแปรปรวนมากที่สุดคือข้อใด
nn
ก. ไอน้า ค. ฝุ่นละอองในอากาศ
ข.ปริมาณแก๊สออกซิเจน ง. รังสีจากดวงอาทิตย์
ba

8. โอโซนมีประโยชน์ต่อมนุษย์อย่างไร
ก. ช่วยให้โลกอบอุ่นขึ้น ค. ช่วยดูดกลืนรังสีอัลตราไวโอเลต
o

ข. เป็นแหล่งผลิตออกซิเจนที่สาคัญ ง. ช่วยในการสร้างวิตามินดีในร่างกายมนุษย์
ro

9. มนุษย์อาศัยอยู่ในบรรยากาศชั้นใด
ก. มีโซสเฟียร์ ค. เทอร์โมสเฟียร์
k

ข. โทรโพสเฟียร์ ง. สตราโทสเฟียร์
w.

10.อากาศชื้นมีไอน้าร้อยละ0 – 4 โดยมวลหมายถึงถ้านาอากาศมวล 100 กรัมมาวิเคราะห์จะมีไอน้าอยู่มาก

ww

ที่สุดเท่าใด
ก. 4 กรัม ค. 20 กรัม
ข. 8 กรัม ง. 40 กรัม
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 13

บรรยำกำศ(Atmosphere)

om
บรรยำกำศ (atmosphere)หมายถึง อากาศที่อยู่รอบตัวเราและที่ปกคลุมโลกทั้งหมด มีขอบเขต
จากระดับน้าทะเลขึ้นไป ประมาณ 1,000 กิโลเมตร อยู่ภายใต้แรงโน้มถ่วงของโลก ซึ่งเป็นแรงที่ดึงดูดอนุภาค

.c
ต่างๆ ไว้ ไม่ให้หลุดลอยออกนอกโลก บรรยากาศแบ่งเป็นชั้นต่างๆ ในแต่ละชั้นจะมีองค์ประกอบแตกต่าง

ok
กัน และมีความสาคัญต่อสิ่งมีชีวิตบนโลก

อำกำศ (weather)หมายถึงบรรยากาศบริเวณใกล้พื้นผิวโลก และที่อยู่รอบๆ ตัวเรา อากาศ

nn
ปกคลุมบริเวณพื้นที่น้อยกว่าบรรยากาศ อากาศประกอบด้วยแก๊สต่างๆ หลายชนิดที่มีความจาเป็นต่อการ
ดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด และยังมีไอน้าผสมอยู่ด้วย ซึ่งไอน้าทาให้เกิดปรากฏการณ์ต่างๆ ทางลม
ba

ฟ้าอากาศ เช่น ฝน พายุ ฟ้าแลบ ฟ้าร้อง อากาศที่ไม่มีไอน้าผสม เรียกว่า อำกำศแห้ง ส่วนไอน้าที่มีน้าปนอยู่

เรียกว่า อำกำศชื้น
o
k ro
w.
ww

ภาพ 1.1บรรยากาศของโลกเมื่อมองดูจากอวกาศ
ที่มา :http:// www.lesa.in.th/atmosphere
สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 14

ส่วนประกอบของอำกำศ

om
คาร์บอนไดออกไซด์
อาร์กอน ก๊าซเฉื่อย

.c
ออกซิเจน

ok
ไนโตรเจน

nn
ภาพ 1.2 ส่วนประกอบของอากาศ
ที่มา :http:// www.lesa.in.th/atmosphere
ba
สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555
o

อำกำศแห้ง(ร้อยละโดยปริมำตร โดยประมำณ) อำกำศชื้น(ร้อยละโดยปริมำตร โดยประมำณ)

ro

1. แก๊สไนโตรเจน(N2) ร้อยละ 78 1.แก๊สไนโตรเจน(N2) ร้อยละ 78

2. แก๊สออกซิเจน(O2) ร้อยละ 21 2. แก๊สออกซิเจน(O2) ร้อยละ 21
k

3. แก๊สอื่นๆ ดังนี้ 3. ไอน้า ร้อยละ(โดยมวล) 0-4

w.

-แก๊สอาร์กอน(Ar) ร้อยละ 0.93 4. ส่วนประกอบอื่นๆประกอบด้วยร้อยละ 1 ได้แก่

-แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์(CO2) ร้อยละ 0.03 -แก๊สโอโซน(O3)
-แก๊สนีออน(Ne) -แก๊สซัลเฟอร์ไดออกไซด์(SO2)
ww

-แก๊สฮีเลียม(He) -แก๊สไนโตรเจนไดออกไซด์(NO2)
-แก๊สคริปตอน(Kr) -แก๊สแอมโมเนีย(NH3)
ร้อยละ 0.04
-แก๊สซีนอน(Xe) -แก๊สคาร์บอนมอนนอกไซด์(CO)
-แก๊สไฮโดรเจน(H2) -ฝุ่นละออง
-แก๊สมีเทน(CH4)
ตาราง1.1แสดงส่วนประกอบของอากาศแห้งและอากาศชื้น
ที่มา :ศรีลักษณ์ ผลวัฒนะ และคณะ (2552 : 55)
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 15

อากาศบริเวณใกล้พื้นผิวโลกจะเป็นอากาศชื้น มีไอน้าร้อยละ 0-4 โดยมวล หมายความว่า ถ้านา

อากาศมวล 100 กรัม มาวิเคราะห์จะมีไอน้าอยู่ไม่เกิน 4 กรัม ถ้าอากาศมีมวล 1 กิโลกรัม จะมีไอน้า 40 กรัม

om
ปริมาณไอน้าในอากาศทาให้ปริมาณแก๊สไนโตรเจนและแก๊สออกซิเจนเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมเล็กน้อย
ปริมาณไอน้า ฝุ่นละออง และปริมาณแก๊สต่างๆ ที่เป็นส่วนประกอบของอากาศชื้นในบริเวณต่างๆ
มีปริมาณแตกต่างกันตามสถานะของสิ่งแวดล้อม เวลา สถานที่ เช่น ชายทะเล ภูเขา ป่าไม้ ชุมชน พื้นที่

.c
อุตสาหกรรม
-บริเวณชำยทะเล ภูเขำ และป่ำไม้ จะมีปริมาณไอน้ามาก

ok
-บริเวณพื้นที่แห้งแล้ง จะมีปริมาณไอน้าน้อย
-บริเวณอุตสำหกรรม และแหล่งชุมชนที่มีกำรจรำจรคับคั่ง จะมีแก๊สซัลเฟอร์ไดออกไซด์
nn
ไนโตรเจนไดออกไซด์ คาร์บอนมอนอกไซด์ และฝุ่นละอองมาก
o ba
k ro
w.
ww

ภาพ 1.4 พื้นที่แห้งแล้งนาข้าวยืนต้นตาย

ที่มาhttp://www.rd1677.com
ภาพ 1.3 บริเวณภูเขามีไอน้าในอากาศมาก สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555
ที่มาhttp://www.oknation.net
สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 16

แบบฝึกหัดที่ 1.1

om
เรื่อง บรรยำกำศและองค์ประกอบของอำกำศ

คำชี้แจง:ให้นักเรียนเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง

.c
1. บรรยากาศมีระยะทางจากพื้นเท่าใด...........................................................................................................

ok
2. อากาศ หมายถึงอะไร..................................................................................................................................
3. อากาศแห้ง คืออากาศที่มีลักษณะเป็นอย่างไร.............................................................................................
nn
4. ส่วนประกอบใดของอากาศ มีปริมาณมากที่สุด..........................................................................................
5. จงอธิบายคาว่า “ไอน้าร้อยละ 0-4 โดยมวล” ..............................................................................................
ba
6. ถ้านาอากาศชื้นมวล 2 กิโลกรัม มาวิเคราะห์ จะมีมวลของไอน้าอยู่มากที่สุดเท่าใด....................................
7. ปัจจัยที่ทาให้ปริมาณไอน้า ฝุ่นละออง และปริมาณแก๊สต่างๆมีปริมาณต่างกัน ขึ้นอยู่สิ่งใด.......................
8. จงยกตัวอย่างบริเวณที่มีไอน้ามาก..............................................................................................................
o

9. ในบริเวณอุตสาหกรรม และแหล่งชุมชนที่มีการจราจรคับคั่ง มีแก๊สชนิดใด.............................................

ro

10. จงยกตัวอย่างเหตุการณ์ในชีวิตประจาวันที่แสดงว่าในอากาศมีไอน้า พร้อมอธิบายเหตุผล.....................

k
w.
ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 17

กำรแบ่งชั้นบรรยำกำศ

om
การแบ่งชั้นบรรยากาศมีการแบ่งชั้นโดยใช้เกณฑ์แตกต่างกัน ดังนี้
1. การแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้อุณหภูมิของอำกำศเป็นเกณฑ์

.c
2. การแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้สมบัติของแก๊ส หรือส่วนผสมของอำกำศเป็นเกณฑ์
3. การแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้สมบัติทำงอุตุนิยมวิทยำเป็นเกณฑ์

ok
สังเกต เปรียบเทียบการแบ่งชั้นบรรยากาศจากตารางต่อไปนี้
nn
ตำรำง1.2เปรียบเทียบการแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้เกณฑ์ต่างๆ

ใช้สมบัติของแก๊สหรือส่วนผสม ใช้สมบัติทำงอุตุนิยมวิทยำ
ba
ใช้อุณหภูมิของอำกำศเป็นเกณฑ์
ของอำกำศเป็นเกณฑ์ เป็นเกณฑ์
1.โทรโพสเฟียร์ (Troposphere) 1.โทรโพสเฟียร์(Troposphere) 1. บริเวณที่มีอิทธิพลของความฝืด
o

- ระยะ 0-10 กิโลเมตร -ระยะ 0-10 กิโลเมตร -ระยะ 2 กิโลเมตรจากผิวโลก

ro

- อุณหภูมิลดลงตามความสูงที่ -ส่วนผสมของบรรยากาศที่สาคัญ -การไหลเวียนของมวลอากาศใน

เพิ่มขึ้น 6.5๐C ต่อกิโลเมตร คือ ไอน้า บริเวณนี้ได้รับอิทธิพลจากความ
-ทาให้เกิดลักษณะลมฟ้าอากาศ ฝืดและจากลักษณะของพื้นผิวโลก
k

เช่น มีหมอก เมฆ ลม พายุ

w.

2. สตรำโตสเฟียร์(Stratosphere) 2. โอโซโนสเฟียร์(Ozonosphere) 2. โทรโพสเฟียร์

-ระยะ 10-50 กิโลเมตร -ระยะ 10-55 กิโลเมตร -ความฝืดลดลง
ww

-อุณหภูมิเพิ่มขึ้นตามความสูง -ส่วนผสมของบรรยากาศที่สาคัญ -อากาศไหลเวียนดี

-มีแก๊สโอโซนช่วยดูดกลืนรังสี คือ โอโซน(O3) -มีไอน้ามาก
อัลตราไวโอเลตเอาไว้ไม่ให้ผ่าน
ลงมาสู่พื้นโลก
-เครื่องบินจะบินอยู่ในชั้นนี้
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 18

ตำรำง1.2(ต่อ)

ใช้สมบัติของแก๊สหรือส่วนผสม ใช้สมบัติทำงอุตุนิยมวิทยำ
ใช้อุณหภูมิของอำกำศเป็นเกณฑ์

om
ของอำกำศเป็นเกณฑ์ เป็นเกณฑ์
3. มีโซมเฟียร์ (Mesosphere) 3.ไอโอโนสเฟียร์ (Ionosphere) 3.โทรโพพอส
-ระยะ 50-80 กิโลเมตร -ระยะ 80-600 กิโลเมตร -เป็นเขตที่แบ่งชั้นระหว่างชั้นที่มีไอ

.c
-อุณหภูมิค่อยๆ สูงขึ้นแล้วเพิ่มขึ้น -มีไอออน (เกิดจากอะตอมของ น้ากับไม่มีไอน้า
อย่างรวดเร็ว แก๊สแตกตัวเป็นไอออน) สามารถ

ok
สะท้อนคลื่นวิทยุ และใช้
ประโยชน์ในการใช้วิทยุสื่อสาร
ทางไกล
nn
4.เทอร์โมสเฟียร์(Thermosphere) 4. เอกโซสเฟียร์(Exosphere) 4. สตรำโตสเฟียร์
-ระยะ 80-500 กิโลเมตร -ระยะ 600 กิโลเมตรขึ้นไป -อากาศไม่แปรปรวน
-อุณหภูมิค่อยๆ สูงขึ้นแล้วเพิ่มขึ้น -ความหนาแน่นของอะตอมของ -ไม่มีไอน้า
ba

อย่างรวดเร็ว อากาศน้อยลง
-มีไอออน สามารถสะท้อน
o

คลื่นวิทยุได้
5. เอกโซสเฟียร์ (Exosphere) 5.บรรยำกำศชั้นสูง
ro

-ระยะ 500-1,000 กิโลเมตร -อยู่เหนือชั้นสตราโตสเฟียร์ขึ้นไป

-อุณหภูมิสูงมาก
k

-ประกอบด้วยแก๊สไฮโดรเจนและ
w.

ฮีเลียม มีอากาศเจือจางมาก

ตาราง1.2 เปรียบเทียบการแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้เกณฑ์ต่างๆ
ww

ที่มา :ศรีลักษณ์ ผลวัฒนะ และคณะ (2552 : 55)

เรื่องน่ารู้
1. เขตแดนระหว่างโทรโพสเฟียร์กับสตราโตสเฟียร์ เรียกว่า โทรโพพอส
2. เขตแดนระหว่างสตราโตสเฟียร์กับมีโซสเฟียร์ เรียกว่า สตรำโตพอส
3. เขตแดนระหว่างมีโซสเฟียร์กับเทอร์โมสเฟียร์ เรียกว่า มีโซพอส
4. แสงจากดวงอาทิตย์ ที่ทาให้เรามองเห็น เรียกว่า แสงขำว
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 19

om
.c
ok
nn
ba

ภาพ 1.5 การแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้อุณหภูมิเป็นเกณฑ์

ที่มาhttp://portal.edu.chula.ac.th
o

สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555

kro
w.
ww

ภาพ 1.6 การแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้ส่วนผสมขออากาศเป็นเกณฑ์

ที่มาhttp://www.maceducation.com
สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 20

แบบฝึกหัดที่ 1.2
เรื่อง กำรแบ่งชั้นบรรยำกำศ

om
คำชี้แจง:ให้นักเรียนเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง

.c
1. การแบ่งชั้นบรรยากาศมีเกณฑ์ อะไรบ้าง..................................................................................................

ok
2. ชั้นบรรยากาศแบ่งตามอุณหภูมิของอากาศได้เป็นกี่ชั้น อะไรบ้าง...................................................................
3. บรรยากาศชั้นที่ทาให้เกิดเมฆ หมอก ฝน และเนื่องจากอะไร..................................................................
nn
4. กัปตันเครื่องบินจะนาเครื่องบินบินอยู่ในบรรยากาศชั้นใด และเนื่องจากอะไร..............................................
5. บรรยากาศชั้นใดที่มีอุณหภูมิต่าน้อยกว่า –90๐C จนถึงระดับสูงเกิน 700๐C ................................................
ba
6. บรรยากาศชั้น.........................มี.............................ที่ช่วยดูดกลืนรังสีอัลตราไวโอเลต จากดวงอาทิตย์ไว้
บางส่วน ไม่ให้ลงมาสู่พื้นผิวโลกมากเกินไป
7. บรรยากาศชั้นที่มีอุณหภูมิสูงมากที่สุด คือ........................เนื่องจาก ............................................................
o

8. บรรยากาศชั้นใดที่สามารถสะท้อนคลื่นวิทยุความถี่ต่าให้กลับคืนสู่โลกได้.................................................
ro

9. เขตแดนระหว่างบรรยากาศชั้นโทรโพสเฟียร์กับสตราโตสเฟียร์ เรียกว่า ....................................................

10. เขตแดนระหว่างบรรยากาศชั้นมีโซสเฟียร์กับเทอร์โมสเฟียร์ เรียกว่า .......................................................
k
w.
ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 21

ควำมสำคัญของบรรยำกำศ

om
1.ช่วยให้เกิดกระบวนกำรต่ำงๆ ที่จำเป็นต่อกำรดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตส่วนผสมของแก๊ส
ต่างๆ ในอากาศ ช่วยให้เกิดกระบวนการต่างๆ ที่จาเป็นต่อการดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิต โดยสิ่งมีชีวิตทุกชนิด
หายใจเอาแก๊สออกซิเจนเข้าไปเผาผลาญอาหาร ทาให้เกิดพลังงาน และหายใจออกให้แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์

.c
ซึ่งกระบวนการหายใจนี้จะเกิดขึ้นตลอดเวลา และพืชจะนาแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ไปใช้ในการบวนการ

ok
สังเคราะห์ด้วยแสงแล้วให้แก๊สออกซิเจนแก่สิงมีชีวิตเพื่อนาไปใช้ในการหายใจต่อไป ดังภาพ 1.7

nn
o ba
k ro

ภาพ 1.7 บรรยากาศจาเป็นต่อการดารงชีวิตของพืชและสัตว์ ภาพ 1.8 อุณหภูมิของโลกถ้าไม่มีบรรยากาศ

w.

ที่มา:http://www.student.chula. ที่มา:http://www.oknation.net
สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555 สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555
ww

2. ช่วยปรับอุณหภูมิของโลกให้พอเหมำะกับกำรดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตโดยในเวลากลางวัน
บรรยากาศที่ห่อหุ้มโลกและไอน้าจะดูดกลืนรังสียูวี รังสีอินฟราเรด ซึ่งเป็นรังสีท่ีทาให้เกิดความร้อนจาก
ดวงอาทิตย์ไว้บางส่วน จึงทาให้โลกร้อนขึ้นอย่างช้าๆ ส่วนในเวลากลางคืนบรรยากาศจะช่วยให้โลกคายความ
ร้อนหรือเย็นตัวลงอย่างช้าๆ เช่นกัน ซึ่งถ้าขาดบรรยากาศแล้ว จะทาให้ในเวลากลางวันอุณหภูมิบนพื้นโลก
จะสูงถึงประมาณ 110๐Cและในเวลากลางคืน อุณหภูมิบนพื้นโลกต่าจนถึง -180๐C
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 22

3.ช่วยกรองรังสีอัลตรำไวโอเลตหรือรังสียูวีไม่ให้ผ่ำนลงมำถึงพื้นโลกมำกเกินไปรังสี
อัลตราไวโอเลตช่วยในการสังเคราะห์วิตามินดี โดยคอเลสเตอรอลใต้ผิวหนังเมื่อได้รับรังสีอัลตราไวโอเลตจะ

om
เปลี่ยนไปเป็นวิตามินดี ช่วยให้กระดูกและฟันแข็งแรง นอกจากนี้รังสีอัลตราไวโอเลตยังช่วยฆ่าแบคทีเรียและ
เชื้อโรคบางชนิดอีกด้วย แต่ถ้ามีมากเกินไปจะทาลายเซลล์ผิวหนัง ทาให้เกิดโรคมะเร็งผิวหนัง และทาให้
นัยต์ตาเกิดต้อกระจกได้ ส่วนใหญ่รังสีจากดวงอาทิตย์ที่ผ่านมาถึงพื้นโลก ได้แก่ แสงขาว ที่ช่วยให้การมองเห็น

.c
รังสีความร้อนและคลื่นวิทยุ ดังภาพ1.9

ok
nn
o ba
ro

ภาพ 1.9 บรรยากาศช่วยกรองรังสีจากนอกโลก ภาพ 1.10 การเผาไหม้ของอุกกาบาตจากนอกโลก

k

ที่มา: http://www.trueplookpanya.com ที่มา : http://zybernia.wordpress.com

w.

สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555 สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555

ww

4. ช่วยป้องกันภัยอันตรำยจำกอนุภำคต่ำงๆ ที่มำจำกนอกโลก อุกกาบาต ดาวตก ซึ่งมีขนาด

ต่างๆ เมื่อเข้ามายังชั้นบรรยากาศของโลกเกิดการเสียดสีกับอากาศที่ห่อหุ้มโลกเกิดการเสียดสีกับอากาศที่
ห่อหุ้มโลก เริ่มจากชั้นเทอร์โมสเฟียร์ เกิดการลุกไหม้จนหมดไปหรือมีขนาดเล็กลงก่อนตกลงสู่พื้นผิวโลก
มิฉะนั้นแล้วมนุษย์และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ จะได้รับอันตรายจากสิ่งดังกล่าวได้ ดังภาพ 1.10
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 23

5. ทำให้เกิดปรำกฏกำรณ์ทำงลมฟ้ำอำกำศ อากาศใกล้ผิวโลกชั้นโทรโพสเฟียร์ มีไอน้ามาก

ทาให้เกิดปรากฏการณ์ทางลม ฟ้า อากาศ เช่น ลมพายุ เมฆ ฝน ซึ่งมีความสาคัญต่อการเกษตรกรรม นอกจากนี้

om
ยังมีความสาคัญต่อการบินอีกด้วย เนื่องจากนักบินจะต้องทราบถึงสภาพของอากาศตลอดเส้นทางการบิน
จึงจะสามารถบังคับเครื่องบินให้ไปถึงจุดหมายปลายทางได้อย่างปลอดภัย

.c
ok
nn
o ba

ภาพ 1.10 ทาให้เกิดปรากฏการณ์ลมฟ้าอากาศ

ro

ที่มา : http://www.onlineritel.com
สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555
k
w.

ภาพ 1.11ฝุ่นละอองในอากาศช่วยสะท้อนแสง
ที่มา : http://www.prdnorth.in.th
ww

สืบค้นวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2555

6. ฝุ่นละอองในอำกำศช่วยในกำรสะท้อนแสง ทาให้เกิดการมองเห็นลาแสงในอากาศในเวลา
กลางคืนชัดเจนทาให้ปลอดภัยในการขับรถยนต์ ถ้าไม่มีฝุ่นละอองในอากาศจะเห็นลาแสงไม่ชัดเจน เช่น
กลางคืนหลังฝนตก
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 24

แบบฝึกหัดที่ 1.3

om
เรื่อง ควำมสำคัญของบรรยำกำศ

คำชี้แจง:ให้นักเรียนวิเคราะห์และอธิบายความสาคัญของอากาศและบรรยากาศตามหัวข้อที่กาหนดให้

.c
....................................................

ok
..................................................

.................................................... ....................................................
nn
.................................................. ..................................................
การดารงชีวิตของสัตว์
ba

โรคที่เกี่ยวข้องกับ
การดารงชีวิตของพืชสี
o

แสงอาทิตย์
เขียว
ro

ควำมสำคัญของอำกำศ
และบรรยำกำศ
k
w.

อุณหภูมิของอากาศ ฝุ่นละอองในอากาศ
ww

วัตถุต่างๆ นอกโลก
.................................................... ....................................................
................................................. ..................................................
. ....................................................
..................................................
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 25

เฉลยแบบฝึกหัดที่ 1.1

om
เรื่อง บรรยำกำศและองค์ประกอบของอำกำศ

คำชี้แจง:ให้นักเรียนเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง

.c
1. บรรยากาศมีระยะทางจากพื้นเท่าใด วัดจำกระดับน้ำทะเลสูงขึ้นไป 1,000 กิโลเมตร

ok
2. อากาศ หมายถึงอะไร บรรยำกำศที่อยู่รอบตัวเรำและที่บริเวณใกล้ผิวโลก
3. อากาศแห้ง คืออากาศที่มีลักษณะเป็นอย่างไรอำกำศที่ไม่มีไอน้ำผสมอยู่
nn
4. ส่วนประกอบใดของอากาศ มีปริมาณมากที่สุด แก๊สไนโตรเจน(N2)
5. จงอธิบายคาว่า“ไอน้าร้อยละ0-4โดยมวล” ถ้ำนำอำกำศมวล 100 กรัม มำวิเครำะห์จะมีไอน้ำอยู่ไม่เกิน 4 กรัม
6. ถ้านาอากาศชื้นมวล 2 กิโลกรัม มาวิเคราะห์ จะมีมวลของไอน้าอยู่มากที่สุดเท่าใด80กรัม
ba

7. ปัจจัยที่ทาให้ปริมาณไอน้า ฝุ่นละออง และปริมาณแก๊สต่างๆมีปริมาณต่างกัน ขึ้นอยู่สิ่งใดสิ่งแวดล้อม

เวลำ สถำนที่
o

8. จงยกตัวอย่างบริเวณที่มีไอน้ามากบริเวณชำยทะเล ภูเขำ ป่ำไม้

ro

9. ในบริเวณอุตสาหกรรม และแหล่งชุมชนที่มีการจราจรคับคั่ง มีแก๊สชนิดใด แก๊สซัลเฟอร์ไดออกไซด์

ไนโตรเจนไดออกไซด์ คำร์บอนมอนอกไซด์
k

10. จงยกตัวอย่างเหตุการณ์ในชีวิตประจาวันที่แสดงว่าในอากาศมีไอน้า พร้อมอธิบายเหตุผล แก้วใส่น้ำแข็ง

w.

มีหยดน้ำมำเกำะที่แก้วด้ำนนอก เนื่องจำกใบอำกำศมีไอน้ำ เมื่อถูกควำมเย็นจึงควบแน่นเป็นหยดน้ำ

ww
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 26

เฉลยแบบฝึกหัดที่ 1.2

om
เรื่อง กำรแบ่งชั้นบรรยำกำศ

คำชี้แจง:ให้นักเรียนเติมคาหรือข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง

.c
1. การแบ่งชั้นบรรยากาศมีกี่เกณฑ์ อะไรบ้างมี 3 เกณฑ์ ได้แก่ ใช้อุณหภูมิของอำกำศ ใช้สมบัติของแก๊สหรือ

ok
ส่วนผสมของอำกำศ และใช้สมบัติทำงอุตุนิยมวิทยำเป็นเกณฑ์
2. ชั้นบรรยากาศแบ่งตามอุณหภูมิของอากาศได้เป็นกี่ชั้น อะไรบ้างมี 5 ชั้น ได้แก่ โทรโฟสเฟียร์ สตรำโตสเฟียร์มี
nn
โซสเฟียร์เทอร์โมสเฟียร์ และเอกโซสเฟียร์
3. บรรยากาศชั้นที่มีทาให้เกิดเมฆ หมอก ฝน และเนื่องจากอะไรชั้นโทรโพสเฟียร์ เนื่องจำกมีไอน้ำอยู่มำก
ba
4. กัปตันเครื่องบินจะนาเครื่องบินบินอยู่ในบรรยากาศชั้นใด และเนื่องจากอะไรตอนล่ำงของสตรำโตสเฟียร์
เนื่องจำกอำกำศไม่แปรปรวน
5. บรรยากาศชั้นใดมีอุณหภูมิต่าถึงน้อยกว่า –90๐C จนถึงระดับสูงเกิน 700๐Cเทอร์โมสเฟียร์
o

6. บรรยากาศชั้น สตรโตสเฟียร์ มี แก๊สโอโซน ที่ช่วยดูดกลืนรังสีอัลตราไวโอเลต จากดวงอาทิตย์ไว้

ro

บางส่วน ไม่ให้ลงมาสู่พื้นผิวโลกมากเกินไป
7. บรรยากาศชั้นที่มีอุณหภูมิสูงมากที่สุด คือ เอกโซสเฟียร์ เนื่องจาก อยู่ใกล้ดวงอำทิตย์และได้รับพลังงำน
k

ควำมร้อนมำกกว่ำบรรยำกำศชั้นอื่นๆ
w.

8. บรรยากาศชั้นใดที่สามารถสะท้อนคลื่นวิทยุความถี่ต่าให้กลับคืนสู่โลกได้ ไอโอโนสเฟียร์
9. เขตแดนระหว่างบรรยากาศชั้นโทรโพสเฟียร์กับสตราโตสเฟียร์ เรียกว่า โทรโพพอส
ww

10. เขตแดนระหว่างบรรยากาศชั้นมีโซสเฟียร์กับเทอร์โมสเฟียร์ เรียกว่า มีโซพอส

 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 27

เฉลยแบบฝึกหัดที่ 1.3
เรื่อง ควำมสำคัญของบรรยำกำศ

om
คำชี้แจง:ให้นักเรียนวิเคราะห์และอธิบายความสาคัญของอากาศและบรรยากาศตามหัวข้อที่กาหนดให้

-การหายใจ

.c
-อุณหภูมิที่เหมาะสมในการดารงชีวิต

ok
-การสังเคราะห์แสงของพืช -โรคมะเร็งผิวหนัง
-โรคค้อกระจก
-การหายใจ
nn
การดารงชีวิตของสัตว์ -โรคภูมิแฟ้
ba
โรคที่เกี่ยวข้องกับ
การดารงชีวิตของพืชสี
แสงอาทิตย์
เขียว
o

ควำมสำคัญของอำกำศ
ro

และบรรยำกำศ
k

อุณหภูมิของอากาศ ฝุ่นละอองในอากาศ
w.

วัตถุต่างๆ นอกโลก
ww

-ทาให้โลกอบอุ่นอุณหภูมิในเวลา -มองเห็นลาแสงในอากาศในเวลา
กลางวันและกลางคืนไม่แตกต่างกัน กลางคืนชัดเจน
(กลางวันร้อนจัดกลางคืนเย็นจัด)
-วัตถุถูกแรงดึงดูดของโลกดังเข้ามา
ในชั้นบรรยากาศเกิดการลุกไหม้หรือ
มีขนาดเล็กลงก่อนตกถึงพื้นโลก
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 28

แบบประเมินตนเองหลังกำรเรียนรู้

om
ชุดที่ 1 เรื่อง ชั้นบรรยำกำศ

คำชี้แจง

.c
1. แบบทดสอบเป็นแบบปรนัยชนิด 4 ตัวเลือก จานวน 10ข้อ

ok
2.ใช้เวลาในการทดสอบ 10นาที
3. ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย X ทับข้อความที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
nn
1. อุกกาบาตจากนอกโลกเมื่อเคลื่อนที่เข้าสู่แรงดึงดูดของโลก จะเริ่มลุกไหม้ในบรรยากาศชั้นใด
ba
ก. โทรโพสเฟียร์ ค. สตราโตสเฟียร์
ค. มีโซสเฟียร์ ง. เทอร์โมสเฟียร์
o

2. ส่วนประกอบของอากาศชื้นแตกต่างจากอากาศแห้งมากที่สุดคือข้อใด
ro

ก. ปริมาณแก๊สไนโตรเจน ค. ปริมาณแก็สไฮโดรเจน
ข. ปริมาณแก๊สออกซิเจน ง. ปริมาณไอน้าและฝุ่นละออง
k
w.

3. สิ่งที่ทาให้เกิดการมองเห็นคืออะไร
ก. รังสีแกมมา ค. รังสียูวี
ww

ข. แสงขาว ง. รังสีอินฟราเรด

4. บรรยากาศหมายถึงข้อใด
ก. สิ่งที่ไม่มีน้าหนัก ค. อากาศที่อยู่รอบตัวเราและห่อหุ้มโลก
ข. สิง่ ที่มองเห็นเป็นท้องฟ้า ง. อากาศส่วนที่อยู่เหนือก้อนเมฆขึ้นไป
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 29

5. ข้อใดไม่เกี่ยวข้องกับบรรยากาศชั้นสตรโตสเฟียร์
ก. มีประจาไฟฟ้าที่สามารถสะท้อนคลื่นวิทยุได้ ค. มีระดับความสูง 10-50 กิโลเมตร

om
ข.มีชั้นแก๊สโอโซน ง. ไม่มีฝน เมฆ และพายุ

6.อากาศชื้นมีไอน้าร้อยละ0 – 4 โดยมวลหมายถึงถ้านาอากาศมวล 100 กรัมมาวิเคราะห์จะมีไอน้าอยู่มาก

ที่สุดเท่าใด

.c
ก. 4 กรัม ค. 20 กรัม
ข. 8 กรัม ง. 40 กรัม

ok
7. สิ่งที่ทาให้บรรยากาศแปรปรวนมากที่สุดคือข้อใด
nn
ก. ไอน้า ค. ฝุ่นละอองในอากาศ
ข.ปริมาณแก๊สออกซิเจน ง. รังสีจากดวงอาทิตย์
ba

8. บรรยากาศชั้นใดที่มีไอออนมาก สามารถรับส่งคลื่นวิทยุได้
ก. เอกโซสเฟียร์ ค. ไอโอโนสเฟียร์
o

ข. มีโซสเฟียร์ ง. สตราโตสเฟียร์
ro

9. มนุษย์อาศัยอยู่ในบรรยากาศชั้นใด
k

ก. มีโซสเฟียร์ ค. เทอร์โมสเฟียร์
ข. โทรโพสเฟียร์ ง. สตราโทสเฟียร์
w.

10. โอโซนมีประโยชน์ต่อมนุษย์อย่างไร
ww

ก. ช่วยให้โลกอบอุ่นขึ้น ค. ช่วยดูดกลืนรังสีอัลตราไวโอเลต
ข. เป็นแหล่งผลิตออกซิเจนที่สาคัญ ง. ช่วยในการสร้างวิตามินดีในร่างกายมนุษย์
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 30

om
เฉลยแบบประเมินตนเองก่อน-หลังกำรเรียนรู้
เรื่อง ชั้นบรรยำกำศ

.c
ok
เฉลยแบบประเมินตนเองก่อนกำรเรียนรู้
nn
เรื่อง ชั้นบรรยำกำศ ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 1

1.ค 6.ค
ba

2.ข 7.ก
3.ง 8.ค
o

4.ก 9.ข
ro

5.ง 10.ค
k

เฉลยแบบประเมินตนเองหลังกำรเรียนรู้
w.

เรื่อง ชั้นบรรยำกำศ ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 1

ww

1.ง 6.ก
2.ง 7.ก
3.ข 8.ค
4.ค 9.ข
5.ก 10.ก
 ชุดที่ 1 ชั้นบรรยากาศ 31

เอกสำรอ้ำงอิง

om
บัญชา แสนทวี และ ลัดดา อินทร์พิมพ์. (2553). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2

.c
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : บริษัท สานักพิมพ์วัฒนาพานิช จากัด.

ok
ประดับ นาคแก้ว และดาวัลย์ เสริมบุญสุข. (2553). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชันมัธยมศึกษาปีที่ 1 ตรงตามหลักสูตรแกนกลาง
nn
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : บริษัท สานักพิมพ์แม็ค จากัด.
ฝ่ายวิชาการสานักพิมพ์ภูมิบัณฑิต. คู่มือ-เตรียมสอบวิทยาศาสตร์ ม.1 (ช่วงชั้นที่ 3)
สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ ตรงตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช
ba

2544. กรุงเทพฯ : หจก.สานักพิมพ์ ภูมิบัณฑิต.

พิมพันธ์ เดชะคุปต์. (2552). ชุดกิจกรรมการเรียนรู้พัฒนาการคิดวิเคราะห์ เสริมสร้าง คุณธรรม
o

จริยธรรม และค่านิยมที่ดีงาม รายวิชาวิทยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

ro

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 ตรงตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช

2551. กรุงเทพฯ : สานักพิมพ์ บริษัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จากัด.
k

ศรีลักษณ์ ผลวัฒนะ, รัตนาภรณ์ อิทธฺไพสิฐพันธุ์ และสุภาภรณ์ หรินทรนิตย์. สื่อการเรียนรู้และ

w.

เสริมสร้างทักษะตามมาตรฐานและตัวชี้วัดชั้นปี กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 ตรงตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : สานักพิมพ์ นิยมวิทยา.
ww