You are on page 1of 8

;'gy/fnL ljdfg:yn pb\3f6g

sf7df8f} F . @)$@ ;fnb] l v 5g\ . pkk|wfgdGqL v8\sf;lxt


lgdf{ 0 f ;' ? ePsf] sflnsf] 6 ;+ : s[ l t, ko{ 6 g tyf gful/s
sf]6af8fsf] ;'gy/fnL ljdfg:ynsf] p•ogdGqL ;'bg ls/fFtL, g]skf

jif{ !&, c+s !*, @)*) ;fn kmfu'g @) ut] cfOtaf/ (March 3, 2024) d"No ?= !).– ;f]daf/ pkk|wfg Pj+ /IffdGqL lgs6 clvn -;dfhjfbL_ sf s]Gb|Lo
k"0f{axfb'/ v8\sfn] pb\3f6g u/]sf -af“ s L clGtd k] h df_

;dfhjfbL df]rf{ ;lqmo


cfufdL r}t # ut] a[xt cGt/lqmof
sf7df8f}F . ;dfhjfbL df]rf{
g]kfnn] cfufdL r}t # ut] a'l4hLjL,
/x]sf] lyof] .
pQm a} 7 sn] hgtfn] 7" n f]
/Iff / ljsf; u/f}+, ;dfhjfbL
qmflGtsf] jf6f]df – cl3 a9f}+ Û
/xg] lg0f{o u/]sf] 5 .
o;}u/L, pQm a}7sn] df]rf{n]
x:tfGt/0f u/];Fu} ljKnj ;Lsf]
cWoIftfdf a;]sf] a}7ssf lg0f{oaf/]
/fhgLlts ;+s6sf] lgsf; lbg /
;dfhjfbL k| 0 ffnL :yflkt ug{
jfdkGyL;lxtsf] a[xt cGt/lqmof ug]{ alnbfgLaf6 k|fKt u0ftGqsf lj?4 $= ljQLo Psflwsf/ bnfn g]skf -d;fn_ / cGo ldq kf6L{x?;Fu kf6L{ ;Da4 g]tfx¿nfO{ hfgsf/L lbFb} lg/Gt/ cufl8 a9\g] k|lta4tf ;d]t
ePsf] 5 . pQm cGt/lqmofdf k|ltufdL tof k'g?TyfjfbLx?af6 k'FhLjfbsf] – lj/f]w u/f}F, /fli6«o 5nkmn ug]{ lhDdf ;of]hs ljKnj dxf;lrj ljKnj ;Ln] b] z } e / JoQm u/] .
;dfhjfbL df]rf{ g]kfnsf zLif{:y ljleGg if8\oGqx? eO/x]sf] eGb} of] :jfwLgtfsf] – /Iff u/f}+ . ;LnfO{ lbPsf] 5 . ;dfhjfbsf] kIfdf k|rf/–k|;f/ ug],{ dxf;lrj ljKnj ;Ln] sfe|]sf]
g] t fnufot a' l 4hLjL, cj:yfdf hgtfnfO{ ;dfhjfbL %= juL{o, hftLo, If]qLo, lnª\uLo, o;}aLr, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf sf7df8f}Fdf r}t # ut] a'l4hLjL, kfFrvfndf ug]{ elgPsf] cd]l/sL ;]gf
jfdkGyLnufotsf] ;xeflutf /xg] ljsNk lbg b]zJofkL leQ]nv
] g ug],{ lje]bsf] – cGTo u/f},+ ;dtfd"ns dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;dfhjfbL jfdkGyL;lxtsf] cGt/lqmof ug]{, / g]kfnL ;]gfsf] ;+o'Qm ;}Go cEof;
ca cfdL{ x]8Sjf6/ sf7df8f}Fdf ug{'
b]zsf] ;fj{ef}d ;Qfsf nflu yk
uDeL/ ljifo ePsf] ;d]t atfpFb}
eg]– æg]kfnsf] ;}Go x]8Sjf6{/df
cd]l/sL ;]gfsf] pkl:ylt a9\b} 5,
jfdkGyL, sDo'lg:6 zlQmx?nfO{
sdhf] / kfg] { / cGttM b] z sf
/fhgLlts zlQmx¿nfO{ sdhf]/ kf/]/
b]zdf cl:y/tf k}bf ug]{ if8\oGq tLj|
ePsf] 5 .Æ
o;}u/L, dxf;lrj ljKnj ;Ln]
g]kfnL sfFu|];n] k|r08nufotsf
sDo'lg:6 g]tfx?nfO{ cfˆgf] sfvdf
/fv]/ l;Wofpg vf]hs ] f] l6Kk0fL u/] .
pgn] g]kfnL sfFu|];;lxtsf] ;Qf
u7aGwgsf] g] t [ T j ul//x] s f
k|r08nfO{ ;/sf/sf] g]t[Tj lbPsf]
eP klg ;/sf/n] hgtfsf b}lgs
;d:of ;dfwfg / /fli6«o :jfwLgtfsf]
;' / Iff ug] { e Gbf klg dfcf] j fbL,
sDo'lg:6 / jfdkGyL zlQmx?nfO{
abgfd / c;kmn kfg{ k| o f;
e}/x]sf]n] o;af/] uDeL/ x'g'kg]{
atfpFb} eg]– æPsflt/ sfFu|]; ;Qf
u7aGwgsf] k|d'v ;fem]bf/ bn xf]
atfOPsf] 5 . df]rf{sf ;+of]hs tyf l8lh6n k| l jlwsf] / ;fdflhs ;dfhsf] – :yfkgf u/f}+ . df]rf{ g]kfnn] xfn} lg0f{o u/]sf g]skf dzfnnfO{ ;dfhjfbL df]rf{df eg] csf]{lt/ sfFu|];sf] xfn} ;DkGg
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj ;~hfnx?sf] k| o f] u u/] / lgDg o;}u/L, ;f] a}7sn] ;dfhjfbL b]zJofkL sfo{qmd OdfGbfl/tfk"j{s ;lDdlnt u/fpg kqfrf/ ug] { , dxf;ldlt a} 7 ssf] cflwsfl/s
ljKnj ;Lsf] pkl:yltdf ;f]daf/ gf/fx?nfO{ Jofks k|rf/–k|;f/ ug]{ df]rf{ g]kfnn] cfˆgf] wf/0ffx? :ki6 nfu" ug{ kf6L{nfO{ lgb]z
{ g lbPsf 5g\ . ;dfhjfbL df]rf{sf] k|sfzg ug]{, b:tfj]hdf hgo'4nfO{ ck/flws
laxfg a;]sf] a}7sn] pQm lg0f{o u/]sf] lg0f{ox? u/]sf] atfOPsf] 5 . ug{ æ;dfhjfbL df]rf{Æ gfdsf] Pp6f ;f] d af/ a' 4 gu/l:yt g] s kfsf] ld6/Aofhnufot ;d;fdlos lqmofsnfk eg]/ kl/eflift / JofVof
xf] . pQm a}7sdf df]rf{sf] ;lrjfno gf/fx? k|sfzg cfpFbf] @)*! j}zfv;Dd sfof{ n odf pknAw s] l Gb| o ljifodf df] r f{ n ] af] N g] , ul/Psf] kfOof] . sfFu|]; :jod\ lxhf]
;b:o g] s kf dfcf] j fbL s] G b| s f != ;dfhjfbL df] r f{ g] k fn – k|sflzt ug]{ . k|sfzg ;ldltdf ;b:ox?;Fu df]rf{sf] sfo{qmdaf/] l8lh6n;lxtsf] k|rf/ ug]{ lg0f{o o'4sf] Pp6f lx:;f xf], To;sf] Pp6f
dxf;lrj b]j u'?ª, g]skf ;dfhjfbL lhGbfjfb Û g] s kfaf6 clgn ;L, g] s kf - ;+lIfKt la|lkmª ub}{ dxf;lrj ljKnjn] u/]sf] atfP . sf/s xf] / zflGt ;Demf} t fsf]
kf6L{sf pkfWoIf k|dz] xdfn, hgtf @= oyfl:ylt / k|ltudgsf] – lj/f]w dfcf]jfbL s]Gb|af6 dx]Zj/ bxfn, ;f] lgb]z
{ g lbPsf x'g\ . dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;dfhjfbL x:tfIf/stf{ klg xf], hgo'4 x'Gy]g
;dfhjfbL kf6L{sf g]tf /fh]Gb| >]i7 u/f},F g]kfnL ljz]ktfsf] ;dfhjfb g]skf -PsLs[t ;dfhjfbL_ af6 g]kfn sDo'lg:6 kf6L{;lxt rf/ df]rf{nfO{ sdhf]/ / c;kmn kfg{ eg] b]z clxn] klg sxfF x'GYof], ljrf/
/ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf :yfoL – :yfkgf u/f}F . huGgfy vltj8f / hgtf kf6L{ ;lDdlnt ;dfhjfbL df]rf{n] ljleGg 9Ën] k|oTg e}/x]sf] eGb} ug{ h?/L 5 .Æ
;ldlt ;b:o ;Gtf]if ;Lsf] ;xeflutf #= ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqsf] – ;dfhjfbL kf6L{af6 k"0f{axfb'/ a:g]t xfn} dxf;lrj ljKnj ;LnfO{ g]t[Tj cfk"mx? b]zsf] ljBdfg cfly{s -af“ s L clGtd k] h df_

ljBdfg ;d:ofsf] sf/s bnfn k'h“ LjfbL Joj:yf


cfly{s ;ª\s6sf] d"n sf/s k/lge{/tf / pbf/jfb sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6
kf6L{sf :yfoL ;ldlt ;b:o e/t
;dfwfg g] k fnL ljz] i ftfsf]
;dfhjfbn] dfq x'g] 7f]sj' f ub}{ eg]–
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6 ef/tk|lt k/lge{/tf / pbf/jfb gu/gu/kflnsf, 6fF8Ldf cfof]lht cGt/lqmof sfo{qmddf af]Nb} pgn] ;L]n] ljBdfg ;d:of bnfn k'h F LjfbL …cfhsf] Joj:yfsf] ;Ldf ;d:ofx?
kf6L{sf :yfoL ;ldlt ;b:o clgn ePsf] 7f]s'jf u/]sf 5g\ . g]skf …Pd;L;L kl/of]hgf, /fhgLlts– ;f] 7f]s'jf u/]sf x'g\ . Joj:yfsf] ePsf] 7f]sj' f u/]sf 5g\ . w]/5
} g\, ld6/ JofhLsf] cfGbf]ng k}bn
;Ln] cfly{s ;ª\s6sf] d"n sf/s k"j{–lrtjgåf/f laxLaf/ /Tggu/ cfly{s ;+s6 / lgsf;Ú ljifos g] t f clgn ;Ln] ef/tk| l t g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ blIf0f s0ff{nL lxF8]/ l;+xbjf/ k'u]sf] 5 . o'jfx?
k/lge{/ cy{tGq x'g', e|i6frf/ x'g',
ef/tsf] x]kfxf gLltsf sf/0f g]kfnsf]
pTkfbsTj sdhf]/ x'g' clxn]sf]
cfly{s ;ª\s6sf] d"n sf/0f ePsf]
pNn]v ub}{ o;sf] lgsf;sf nflu
pQ/L ;Ldfgfsf vf] N g' k g] { tyf
ef/tk|ltsf] k/lge{/tf 36fpg' kg]{
atfP . pgn] @)$^ ;fnkl5
sfFu|];sf] g]t[Tjdf Pdfn];d]tsf]
;/sf/n] gjpbf/jfbnfO{ :jLsf/
u/]kl5 pBf]ux¿ lghLs/0fsf] gfddf
ljb]zLnfO{ a]lrPsf] jf aGb ul/Psf],
lzIff, :jf:Yo, s[lif If]qdf cg'bfg
s6f}tL ul/Psf sf/0f b]z k/lge{/
aGb} uPsf] v'nf;f u/] . pgn] g]kfnL
ljz]iftfsf] ;dfhjfbn] dfq oL b'O{
;d:ofsf] ;dfwfg ug{ ;Sg] 7f]sj' f
;d]t u/] . Jo"/f]åf/f afFs]sf] sf]xnk'/df a'waf/ a]/f]huf/ eP/ /f]huf/Lsf nflu
sfo{qmddf g]kfnL sfFu;
]| sf clvn cfof]lht % lbg] Jo"/f] :t/Lo :s'lnª\ ljb]lzPsf 5g\ . Pd;L;Ln] x:tIf]k
clwsf/L, dfcf]jfbL s]Gb|sf bLks zfxL sfo{qmddsf] pb\3f6g ub}{ pgn] ;f] a9fPsf] 5 . e|i6frf/, sldzgn]
-;'/;
] _, g]skf dzfnsf] 8Da/ k'/L, 7fs'jf u/]sf x'g . b]z cfqmfGt 5 . oL tdfd ;d:ofx?
-af“ s L clGtd k] h df_ g]tf e/t ;L]n] ljBdfg ;d:ofsf] -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)*) ;fn kmfu'g @) ut] cfOtaf/
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

✍ ;DkfbsLo
– s= dfcf]T;] t'ª
a[xt\ jfd Pstf cfhsf] k|dv
' cfjZostf
hg:t/af6 a[xt\ jfd Pstf eGb} hfg] xf]eg] k"j{ rf}yf] dxflwj]zg kfOG5 . To;nfO{ ;+of]hg u/]/ sfo{ut clwj]zgdf tTsfnLg dxf;lrj

;dfhjfbsf nflu h'6f}+ cfhsf] k|dv ' cfjZostf eGg] s'/fx?


pl7/x]sf 5g\ . x'g t jfd Pstf @))^
;fndf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf] :yfkgf
;dy{sx?sf] Pstf cyjf rf}yf]
dxflwj]zgnfO{ dfGotf glbg]x?sf]
Pstfnufotsf s'/fx? klg cfpg
Pstf ug{ ;lsg] cj:yf klg /x]sf]
5 . To;}n] xfn z'?df ;+;bdf /x]sf
/ g/x]sf ;a} -;+ej geP hlt;Sbf]
dgdf]xg clwsf/Ln] g} ;+zf]wgjfbnfO{
;+:yfut?kdf k|jz ] u/fPsf] s'/f klg
p7]sf] lyof] . g]skfsf] k|yd 3f]if0ffkq
ut c;f/ $ ut] ;f]daf/ ;‹Lotf, nf]stGq, ;'zf;g, ;d[l4 / ePb]lv g} cfsif{s gf/f /xFb} cfPsf] ;Sb5g\ . To;}n] g]kfnsf] cfhsf] k|dv ' a9L_ sDo'lgi6 kf6L{sf bf]>f] txsf u0ftGqjfbL eP klg bf]>f] clwj]zgn]
;fdflhs– cfly{s Gofo;lxtsf] g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbsf] :yfkgf 5 . xfn} dfcf]jfbL s]Gb|sf] ljwfg
ug]{ p2]Zo lnP/ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;L, g]skf
dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf k|r08, PsLs[t ;dfhjfbLsf cWoIf dfwj
;Dd]ng eof], ToxfF klg jfd Pstfsf]
s'/f p7]sf] lyof] . Pdfn]sf] s]lGb|o
8f= s]zj b]jsf]6f
g]kfn, h;kfsf cWoIf pk]Gb| ofbjn] x:tfIf/ u/]/ ;dfhjfbL df]rf{ g]kfn ;ldltsf] a}7s eof], ToxfF klg jfd s'g} g s'g} ;dodf sDo'lgi6x? Ps eP/ sfd ug}k{ g]{ x'G5 .
u7g u/]sf lyP . of]aLrdf ;dfhjfbL df]rf{n] ;ft} k|b]zdf ;Gb]z ;ef Pstfsf] s'/f p7\of] . qmflGtsf/L
sDo'lgi6 kf6L{, g]kfnn] sltko &) k|ltzteGbf a9L sDo'lgi6x? /x]sf] d'ns ' g]kfndf
;DkGg ug{s ' f ;fy} && j6} lhNnfdf cfˆgf] ;+u7g;d]t la:tf/ ul/;s]sf]
5 . o;}aLr, df]rf{sf ;+of]hs tyf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj sDo'lgi6 kf6L{x?sf aLrdf kf6L{ pgLx?s} aLrdf Pstf gx'g' ljZjs} nflu b'vb\ va/ xf] .
ljKnj ;Lsf] cWoIftfdf a;]sf] df]rf{sf] a}7sn] b]zdf g]kfnL laz]iftfsf] Pstfsf] kxn ul//x]sf] s'/f aflx/ To;}n] sDo'lgi6 kf6L{x?sf aLrdf /x]sf ljjfbx?nfO{ xn ug'{
;dfhjfb :yfkgf ug{ ;dfhjfbL df]rf{nfO{ Aofks agfpg] lg0f{o u/L cfPsf] 5 . g]qljqmd rGb g]tT[ jsf] ;a}sf nflu afWotf klg /x]sf] 5 . sDo'lgi6 kf6L{sf af/]df
;f]xL adf]lhd laleGg sfo{qmd ;fj{hlgs u/]sf] 5 . h'g b]z / hgtfsf] g]skfn] sDo'lgi6 Pstfdf hf]8 lbPsf] hgdfg;df ;w}F e|dsf] cj:yf /x\of] eg] To;n] ;+;bLo
nflu v';Lsf] ljifo xf] . 5 . nf]sgf/fo0f ;'jb] L g]tT[ jsf] g]skfn]
s]xL ;fgf ;d"xx?;Fu kf6L{ Pstfsf lgjf{rgdf efu lnPsf / glnPsf b'ay} /LnfO{ xfgL u5{ . of]
olta]nf b]zL ljb]zL k|ltlqmofjfbL zlQmx?sf rnv]nn] b]z s'/fnfO{ cl:yTjdf /x]sf ;a} sDo'lgi6 kf6L{n] :jLsf/ u/]/
/fhgLlts, cfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[ltsnufot ;Dk"0f{ ?kdf lbgk|ltlbg nflu jftf{ cufl8 a9fPsf s'/fx?
b"lift aGb} uPsf] 5 eg] /fi6«, /fli6«otf / hghLljsfdfly lbgk|ltlbg ;+s6 cfPsf 5g\ . dfcf]jfbL s]Gb|nufotsf To;sf] ;dfwfg s;/L ug]÷ { u/fpg] eGg] pkfosf] vf]hLdf
s]xL sDo'lgi6 kf6L{x?n] u}/sDo'lgi6 nfUg'kb{5 . h;sf nflu tTsfn cToGt nlrnf] vfnsf]
ylkFb} 5 . ;+oQ' m ;}lgs cEof;sf] gfddf g]kfnsf] ;}Go d'Vofnodf cd]l/sL
kf6L{ h;kfnfO{ ;d]t /fv]/ ;dfhjfbL sDo'lgi6 Pstf d~rsf] :yfkgf x'gk' b{5 . ;f] d~rn] g]kfnsf
;]gf k|j]z u/]sf] 5 . ef/tLox? lxGb'OHd / /fhtGqsf] Ph]G8f af]s]/ / df]rf{ agfPsf 5g\ . rGb g]tT[ jsf]
klZrdfx? lqmlZrogs/0f / klxrfg;lxtsf] ;+3Lotf tyf wd{lg/k]Iftfsf] g]skf;lxtsf 36sx?sf] o;cl3 a[xt\ sDo'lgi6 kf6L{x?sf aLrdf /x]sf ljjfb / d]nsf s'/fx?sf] cWoog cg';Gwfg u/]/ ljjfbsf
Ph]G8f af]s/] b]znfO{ åGbdf ws]Ng sDd/ s;]/ nfu]sf 5g . b]zdf j}bl] zs /0fgLlts df]rf{ ag]sf] lyof] . kl5 cGo s'/fx?nfO{ qmdzM Go'gLs/0f ub}{ nfg] ;"qx?sf] ljsf; ug'{ cfjZos 5 . sd;]sd jif{df b'O–{ rf/ k6s
x:tIf]k, dxFuL, e|i6frf/ / clgoldttfn] ;Ldf gf3]sf] 5 eg] ljsf; df]rf{x? klg ag] . g]skf -d;fn_ n] dfq} eP klg ;a} sDo'lgi6 kf6L{x?sf aLrdf ;femf sfo{qmdx? x'g ;s] eg] o;n] r'gfjdf efu lng] /
lgdf{0fsf sfo{ 7Kk ePsf 5g\ . ;+;b, b]zL–ljb]zL bnfn, k|ltlqmofjfbL cfkm\g} kf6L{sf] dfq r'gfjL df]rf{sf?kdf
tTj / bnLo g]tfnfO{ kmfObf lng] cv8f ePsf] 5 . sfo{kflnsf, glng] b'ay} /LnfO{ kmfObf ub{5 . Tof]eGbf klg a[xt\ jfd Pstfn] g]kfnsf zf]lift kLl8tsf ;fy}
/fli6«o hgdf]rf{ agfPsf] 5 . o;cl3sf] cfdg]kfnL hgtfnfO{ kmfObf x'G5 . ljb]zL x:tIf]k sd ug{ ;lsG5 . To;}n] jfd Pstfsf] cleofgnfO{
Gofokflnsf e|i6frf/sf] cv8f ag]sf] 5 . ;+;bLo Joj:yf s} sf/0f b]z ;+oS' t hgdf]rf{s} w]/} cg'ejx? /x]sf
/ hgtf k|tfl8t x'gs ' f ;fy} !) jif]{ hgo'4 / !( lbg] hgcfGbf]ngaf6 5g\ . t/, w]/} df]rf{x? l6sfp e}/x]sf gofF 9+un] p7fg\ ug'{ h?/L b]lvPsf] 5 .
k|fKt u0ftGqsf] pkxf; ePsf] 5 . ;+ljwfg sfuhsf] vf]:6f]df kl/0ft 5}gg\ . Tolt x'bF fx'bF } klg cfjZostf cfjZostf eg]sf] a[xt\ jfd Pstf g]tfx? /x]sf] sDo'lgi6 Pstf d~rsf] j}wflgs /fhtGq :jLsf/ u/]sf]
ePsf] 5 . Pd;L;L ;Demf}tf ;+;baf6 kfl/t ePsf] 5 eg] P;kLkLkL eg] ;a}sfaLrdf v6\lsPsf] 5 . To;}n] xf] . x'g t sltkon] emf]semfsdf u7g ul/g' kb{5 . h;sf] d"n w]og} b]lvPsf] lyof] . @)$& ;fndf u7g
;Demf}tf nfu" ug{ ljleGg k|kGrx? eO/x]sf 5g\ . ;+;bLo Joj:yf, ;+;b\jfbL of] cfjZostf / hgrfxgfsf] k"lt{ Pdfn]eGbf g]kfnL sfFu; ]| jfdkGyL / sDo'lgi6 kf6L{x?sf aLrdf /x]sf ePsf] Pdfn]sf] nfOg g} dgdf]xgn]
bn / g]tfsf sf/0f j}b]lzs x:tIf]kn] ;Ldf gf3]sf] 5, Pskl5 csf]{ s;/L ug]{ < Tof] cfhsf] ;a}eGbf k|ultzLn eg]/ layf]Ng] sfd klg ljjfbnfO{ sd ug]{ / sd;]sd jif{df @)!) ;fndf kfl/t u/fPsf]
/fi6«3ft / hg3ftL sfo{ eO/x]sf 5g\ . hgrf;f]sf ljifonfO{ ;Daf]wg dxTjk"0f{ ax;sf] ljifo ePsf] 5 . ul/;s]sf 5g\ . o;/L ljjfbsf ljifox? b'O–{ rf/ k6s eP klg ljrf/x?sf] ;+zf]wgcg'?k /x]sf] dflgG5 . h;sf]
ug]{eGbf dhfsdf p8fpg] sfo{ eO/x]sf 5g\ . oL ;a} 36gfn] ;/sf/, sltkon] k"j{dfcf]jfbL 36sx?sf] vf]tNb} hfg] xf] eg] kf6L{ :yfkgfdf ljlgdo u/fpg] xf]; . dfS;{, P]ªu\ N] ;, g]tT[ j dfwj g]kfn, emngfy vgfn /
;+;b\jfbL bn / g]tf dfq geO{ ;du| ;+;bLo Joj:yf g} c;kmn ePsf]] Pstfsf] s'/f u/] . Tof] ;'Gbf s0f{lk|o ePsf] ljjfbsf] s'/f klg cfpg ;Sb5 . / n]lggnufotsf cGt/f{li6«o sDo'lgi6 s]kL cf]nL x'bF } cufl8 a9]sf] 5 . @)!&
k|dfl0ft u/]sf] 5 . eP klg c;+ e j xf] . lsgls g]kfndf sDo'lgi6 kf6L{x?aLrsf] g]tfx?sf] hGd hoGtL Pp6} d~raf6 ;fnsf] k'; ! ut]sf] sf08df klg
oL ;a} tYonfO{ b[li6ut ubf{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] ;+;bLo Joj:yfaf6 k"jd{ fcf]jfbLsf sltko 36sx? ;+;bLo Pstfsf] k|dv' cfwf/ klxnf] dfS;{jfb– dgfpg ;lsg] cj:yf 5 . sltko g]skfdf :ki6 laefhg b]lvPsf] lyof] .
b]z / hgtfsf] d'lQm ;Dej 5}g eGb} ;+3if{ ub}{ cfO/x]sf] lyof], To;sf] k'li6 /fhgLltdf cEo:t ePsf 5g\ eg] n]lggjfb x'g;S5 . To;df dfcf]jfbnfO{ ljifodf ljrf/ km/s eP klg Pp6} g]skf :yfkgfsf] !# jif{kl5 klxnf]k6s
x'g uPsf] 5 . b]znfO{ a}b]lzs x:tIf]knufot tdfd ;+s6af6 d'Qm kfg{ sltkon] ;+;bLo /fhgLltnfO{ dflg/x]sf ylkof] eg] sltkon] dfcf]jfb dfGb}gg\ . d~rdf a;] / ljrf/ ljlgdo cf}krfl/s ?kdf km'6s ] f] / To;kl5
PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\ j}1flgs ;dfhjfbdf k'Ug] nIosf ;fy ;+3if{/t 5}gg\ . sltkon] t )^@ df lbNnLdf sltkon] dfcf] ljrf/wf/f dfg]sf ug{÷u/fpg ;lsg] cj:yf klg 5 . km'6sf cgluGtL z[v + nfx? z'? ePsf]
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] Ph]08f olta]nf lglj{sNk aGg uPsf] 5 . h'g ePsf] !@ a'bF ] ;xdlt, )^# df ePsf] 5g\ eg] sltkon] To;nfO{ ;d]t h:tf] sDo'lgi6 kf6L{sf] :yfkgf Ps} b]lvPsf] 5 . cfh klg Tof]qmd hf/Lg}
s'/f ;+;b\jfbL bnx?n] ;d]t of] jf Tof] axfgfdf :jLsf/ ub}{ cfPsf 5g\ . zflGt ;+emf}tf, ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg g:jLsf/]sf] cj:yf 5 . To;}n] k6s ePsf] xf] . g]skfsf] :yfkgf 5 . ;doqmddf lxhf]sf sltko
To;sf/0f b]znfO{ cu|udgtkm{ n}hfg g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbL Joj:yf / )&@ sf] ;+ljwfgnfO{ g} cdfGo 3f]if0ff dfS;{jfb–n]lggjfbnfO{ dfq cfwf/ @))^ ;fnsf] a} z fv !) ut] qmflGtsf/Lx? cfh blIf0fkGyL /
:yfkg ug{s ' f] lasNk 5}g . t;y{, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{;lxt ag]sf] u/]sf 5g\ . sltkon] To;}nfO{ cfkm\gf] agfP/ Pstfsf] k|lqmof cufl8 snsQfsf] Zofdahf/l:yt Ps ;+;bjfbL v]dfdf k'us ] f 5g\ . t/,
;dfhjfbL df] r f{ g] k fndf g] k fnsf cfdqmflGtsf/L, k| u ltzLn, 7"nf] pknlAw dflg/x]sf klg 5g\ . o:tf] a9fOg' /fd|f] x'G5 . bf]>f] s'/f ;a}n] a+ufnLsf] 3/df ePsf] lyof] elgG5 . klg pgLx?n] cfk"mnfO{ sDo'lgi6 eGg
cj:yfdf Psy/Ln] k"j{ dfcf]jfbLx?sf] cfcfkm\gf dfux? cufl8 ;f/]sf 5g\ . ;+ : yfks dxf;lrj k' i knfnn] 5f8]sf 5}gg\ . g]kfndf /x]sf k|foM
;Rrfnf]stGqjfbL / /fi6«eQm bn, g]tf / cfd:jfledfgL g]kfnL hgtf
Pstf / csf]y{ /Ln] k"j{ Pdfn]x?sf] tL dfudf hg;/f]sf/ / hghLljsfsf …g]kfnsf] sDo'lgi6 cfGbf]ngsf] ;+lIfKt sDo'lgi6x?df a}rfl/s s'/fd} s]xL
uf]na4 x'g] k5{ / ;f]xL df]rf{sf] g]t[Tjdf b]zdf ;dfhjfb :yfkgf ug{' PstfeGb} hfg] xf] eg] Tof] s]jn ljjfb ;jfnx?df k|foM ;a} sDo'lgi6 Oltxf;Údf cfk"mn] g]skf :yfkgf gldn]h:tf] b]lvPsf] 5 . vf;df
k5{ . cGoyf b]z / hgtfsf] eljio rf}k6 x'g] lglZrt 5 . a9fpg] s'/f dfq} x'g hfG5 . To;f] 36sx?sf] ljrf/df ;dfgtf /x]sf] ul/;s]kl5 dfq kf6L{sf] lg0f{ocg';f/ sDo'lgi6 kf6L{x? ldqzlQm x'g\ .

‘;femf b[li6sf]0f gagfP b]z cufl8 a9\bg} ’


…dfS;{jfbL cWoog dG8nÚ u7g u/]sf] pgLx? zq' zlQmdf kl/0ft eP eg]
pNn]v ug'e { Psf] 5 . h'g cWoog Tof]eGbf vt/fsf] s'/f c? s]xL klg
d08ndf lxSdtl;+x e08f/L, k|ofunfn, x'g ;Sb}g . h;n] g]kfndf /x]sf
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf pgn] /fli6«o :jfwLgtf Oltxf;s} ;'sD' af;L, ljBfyL{, /fli6«o pBf]uL, ufpFkflnsf j8f g+= $ sf cWoIf sdn zdz]/ rfFb / 8f= s]z/h+u /fodfemL sDo'lgi6nfO{ g} ;d:of agfpF5 .
kf]ln6Ao'/f] ;b:o ;'jf; ;Ln] ;femf ;+s6u|:t cj:yfdf ePsf] pNn]v ub}{ Joj;foL, Jofkf/L, a'l4hLjL ;a}nfO{ rf}w/L, g]skf -dfs]_ sf g]tf laGb', ;b:o /xg'ePsf] lyof] . g]skfsf] s'g} g s'g} ;dodf sDo'lgi6x?
b[li6sf]0f gagfP b]z cufl8 ga9\g] eg]– …g]kfndf cd]l/sf cfOk'us ] f] 5 . clwsf/ ;DkGg u/fpFb} d'ns ' nfO{ u0ftflGqs v]ns'b dxf;+3sf s]Gb|Lo :yfkgf ubf{ k'iknfnsf cltl/Qm Ps eP/ sfd ug}k{ g]{ x'G5 . &)
7f]sj' f u/]sf 5g\ . laxLaf/ b+luz/0f ;+;bjfbL bnfnx?sf] a'l4sf sf/0fn] /fhgLlts 9+un] l:y/, cfly{s ?kn] ;b:o Pjd n'lDagL k|bz ] OGrfh{ ?b| ;+:yfks ;b:odf df]tLb]jL >]i7, k|ltzteGbf a9L sDo'lgi6x? /x]sf]
ufpFkflnsfdf cfof]lht cGt/lqmof Pdl;;Ldfkm{t\ cd]l/sf l;w} g]kfn k|jz] cfTdlge{ / , ;fdflhs, ;L, g]kfn /fli6«o k|fWofks ;+u7gsf lg/~hguf] l jGb a} B , g/axfb' / d'ns ' g]kfndf pgLx?s} aLrdf Pstf
sfo{qmddf k|dv ' jQmfsf] ?kdf af]Nb} u/]sf] 5 . of] b]znfO{ o'4df km;fpg], ;f+:s[ltsnufotsf ;a} ;d:ofx? xn s]Gb|Lo ;b:o a+lzw/ cfrfo{, o'jf g]tf sdf{rfo{ / gf/fo0fljnf; hf]zL /xg' gx'g' ljZjs} nflu b'vb\ va/ xf] .
pgn] ;f] 7f]sj' f x'g\ . oxfFsf k|fs[lts ;|ft] ;fwgx? sAhf ug]{ ljZjf; ;d]t JoQm u/] . tyf k'j{ hgd'lQm ;]gf uf]laGb e08f/L, ePsf] lyof] . Tolta]nf k'iknfnn] To;}n] sDo'lgi6 kf6L{x?sf aLrdf
g]tf ;'jf;n] ;femf b[li6sf]0f gagfP ug]{, l5d]sL d'n's rLgsf lj?4 g] s kf klZrd bfªcGtu{ t g]skf -dfs]_ b+luz/0fsf g]tf nf]s sf7df8f} F a f6 snsQf k' u ] s f /x]sf ljjfbx?nfO{ xn ug'{ ;a}sf
b]z cufl8 ghfg] atfpFb} eg]– …g]kfndf 3]/faGbL ug]{ /0fgLlt;lxt cd]l/sf b+ l uz/0f ufpF k flnsf ;ldltsf] axfb'/ v8\sf nufPtsf] cfltYotf g]jf/x?nfO{ dfq ;d]6/] kf6L{ vf]ns ] f] nflu afWotf klg /x]sf] 5 . sDo'lgi6
clxn] /fhgLlts ;+s6 ulx/f] 5 eGg]df /x]sf] lyof] . eGg] cfjfh klg p7]s} xf] . a}zfv kf6L{sf af/]df hgdfg;df ;w}F e|dsf]
;a} ;xdt g} 5f}F t/ o;sf] lgsf; cGt/lqmof sfo{qmddf sfo{kqdfyL !) ut] kf6L{ vf]n] klg o;nfO{ uf]Kog} cj:yf /x\of] eg] To;n] ;+;bLo
s;/L lbg] eGg]df xfdL afx]s s'g} u0ftflGqs v]ns'b dxf;+3sf s]Gb|Lo /flvPsf] lyof] / ;f]xL ;fnsf] ebf} lgjf{rgdf efu lnPsf / glnPsf
/fhgLlts bnn] ;f]rs ] f 5}gg\ . xfdLn] ;b:o Pjd n'lDagL k|bz ] sf OGrfh{ #) ut] g]skf :yfkgfsf] cf}krfl/s b'ay} /LnfO{ xfgL u5{ . of] s'/fnfO{
;+;bLo ;Qfsf] ljsNkdf clxn]s} ?b| ;L, g]kfn /fli6«o k|fWofks ;+u7gsf hfgsf/L aflx/ NofOPsf] elgG5 . cl:yTjdf /x]sf ;a} sDo'lgi6 kf6L{n]
kl/l:yltdf g] k fnL ljz] i ftfsf] s]Gb|Lo ;b:o a+lzw/ cfrfo{, b+luz/0f Tolta]nf kf6L{ :yfkgfsf] hfgsf/L lbFbf :jLsf/ u/]/ To;sf] ;dfwfg s;/L
;dfhjfbaf6 xn u/f}+ eg]sf 5f}F .Ú ufpFkflnsf j8f g+=$ sf cWoIf sdn o;cl3sf kfFrhgf ;+:yfksdWo] ug]÷{ u/fpg] eGg] pkfosf] vf]hLdf
g]tf ;'jf;n] g]kfnsf ;a} bnx?n] rf}w/L, o'jf ;+u7g g]kfnsf dxf;lrj k'iknfnafx]s c? sf]xL lyPgg\ . ;f] nfUg'kb{5 . h;sf nflu tTsfn
;dfhjfb elg/x]sf 5g\, ;dfhjfbsf] ltns ;L, g]skf -dfs]_ sf g]tf laGb', lbg k'iknfn;Fu 3f]lift s]lGb|o ;ldltdf cToGt nlrnf] vfnsf] sDo'lgi6 Pstf
gfddf hgtfaf6 r'lgPsf 5g\ t/ g]skfsf s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldltsf dgdf]xg clwsf/L, t'n;Lnfn cdfTo, d~rsf] :yfkgf x'gk' b{5 . ;f] d~rn]
hgtfn] ;dfhjfb ef]Ug gkfPsf] pNn]v ;b:o ljsf; ;L, g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o z}nG] b|sd' f/ pkfWofo, 8LkL clwsf/L g]kfnsf sDo'lgi6 kf6L{x?sf aLrdf
ub}{ eg]– …;dfhjfb eGg] s'/f dfq} k|lbk ;L nufPtn] ;'emfj;lxtsf] / efO;fx]a elgg] cof]Wof l;+x /x]sf ljjfb / d]nsf s'/fx?sf] cWoog
xf]Og Tof] hgtfnfO{ k|bfg u/fpg] s'/f l6Kk0fL JoQm u/]sf lyP . x'g'x'GYof] . cof]Wof l;+x efskfsf cg';Gwfg u/]/ ljjfbsf s'/fx?nfO{
xf] . xfdL g]kfnsf ;a} bnx?nfO{ clkn sfo{ k qdfly p7fOPsf k|ltlglw x'gx' G' Yof] . qmdzM Go'gLs/0f ub}{ nfg] ;"qx?sf]
ul//x]sf 5f}F ls ca ;dfhjfbsf] ax; g]kfn cfPsf] 5 . xfdLn] klxn] g} eg]sf cfof]hgfdf /fli6«o :jfwLgtfsf] /Iff / ;' e mfj;lxtsf l6Kk0fLdflysf] @))* ;fnsf] c;f]hdf g]skfsf] ljsf; ug'{ cfjZos 5 . sd;]sd
u/f}+ . ax; dfq} xf]Og ca ;dfhjfbnfO{ lyof}+ cd]l/sf ;xof]usf] gfddf laiffn' cfly{s ;d[l4sf] cu|ufdL lgsf;, g]kfnL JofVof;lxt k|i6 kfg]{ sfd g]skfsf klxnf] ;Dd]ng snsQfdf x'bF f;Dd jif{df b'O–{ rf/ k6s dfq} eP klg ;a}
g]kfnL df}lnstf / ljz]iftf;Fu hf]8/] ljif lnP/ cfPsf] 5 . xfdLn] cd]l/sfsf] /fhgLlts ljrf/sf] /Iff / ljsf; lklaPd Pjd sfo{qmdsf k|dv ' jQmf g]skfsf] ljwfgg} lyPg . @))* sDo'lgi6 kf6L{x?sf aLrdf ;femf
clxn]sf] /fhgLlts ;+s6sf] lgsf; af/]df u/]sf] laZn]z0f clxn] ;To;flat ljifos cGt/lqmof sfo{qmd cfof]hgf ;'jf; ;Ln] u/]sf lyP . ;fnb]lv g} g]skfsf /fhtGq / sfo{qmdx? x'g ;s] eg] o;n] r'gfjdf
lbg ;femf Ph]G8f / sfo{qmdx? agfpg ePsf] 5 . Pdl;;L k|fh ] S] 6 clxn]klg ul/Psf] xf] . pQm cGt/lqmof sfo{ q mdsf] u0ftGqsfaf/]df kf6L{leq} ;+3if{ z'? efu lng] / glng] b'ay} /LnfO{ kmfObf
tof/ agf}+ .Ú vf/]h ug]{ cleofgdf ;a} b]zeQm, g]skfsf lklaPd Pjd k|dv ' jQmf cWoIftf g]skf klZrd bfªsf ;]qm]6/L ePsf] lyof] . ;+:yfks dxf;lrj ub{5 . Tof]eGbf klg a[xt\ jfd Pstfn]
g]tf ;'jf;n] /fhgLlts, cfly{s, /fi6«jfbL, jfdkGyLx? ldNg g;Sg] xf] ;'jfif ;Lsf] k|dv' cfltYodf ePsf] lgd{n ;Ln] u/]sf lyP eg] ;xhLs/0f k'iknfn cfkm}n F ] @))* ;fnsf] k|yd g] k fnsf zf] l ift kLl8tsf ;fy}
;fdflhs, ;f+:s[lts nufPtsf tdfd eg] x]bf{xb] {} of] b]z o'qm]g aGg]5 .Ú sfo{qmddf kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o k|lbk g]skf t'n;Lk'/ gu/ sld6Lsf OGrfh{ ;Dd]ng kl5af6} kf6L{df ;+zf]wgjfbsf] cfdg]kfnL hgtfnfO{ kmfObf x'G5 .
If]qx? lbgk|ltlbg ;+s6u|:t eO/x]sfn] o;}u/L, g]tf ;'jf;n] g]kfnL ;L, kf6L{sf s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldlt e'jg ;Ln] / :jfut dGtJo g]skf k|jz ] ePsf] cfkm\gf /rgfx?df pNn]v ljb]zL x:tIf]k sd ug{ ;lsG5 . To;}n]
o;sf] lgsf; ;dod} lbg g;s] d'ns ' laz]iftfsf] ;dfhjfbn] g]kfnsf ;b:o ljsf; ;L, o'jf ;+u7g g]kfnsf klZrd bfª lhNnf sld6L ;b:o dgf]h ug'{ePsf] kfOG5 . @)!) ;fndf jfd Pstfsf] cleofgnfO{ gofF 9+un]
uDeL/ b'36{ gfdf hfg] ;d]t atfP . >lds, ls;fg, dhb'/, dlxnf, o'jf, dxf;lrj ltns ;L, b+ l uz/0f ;Ln] u/]sf lyP . kf6gdf e"ldut?kdf ePsf] klxnf] p7fg\ ug'{ h?/L b]lvPsf] 5 .
@)*) ;fn kmfu'g @) ut] cfOtaf/ 3

qmflGt u/, pTkfbg a9fpm


b] z nfO{ cfTdlge{ / agfpg
rLgdf sd/]8 dfcf]n] æqmflGt ;dfp,
pleg / s;} s f] e/–e/f] ; fleq
afFRg'kg]{ afWotfaf6 pGd'Qm ub{5 .
cyf{t ;dfgtfsf nflu ljb|fx] ug{k} g]{
x'G5 . tL s'/fx¿nfO{ dWogh/ ub}{
xf] . g]kfnL sDo'lg:6 cfGbf]ngdf of]
æpwf/f] qmflGtÆsf] /fhgLltn]
slxn] x'g] xf]nf Û of] cfhsf] sDo'lg:6
g]tfx¿sf] cufl8sf] r'gf}lt xf] .
cy{Joj:yf, cfly{s Joj:yfkg xf] .
sfn{ dfS;{sf] b]g ;dfhjfb xf] eg]
pTkfbg a9fpÆ (Graps bf];|f] s'/f æqmflGtnfO{ ;dfpg]Æ cfh xfd|f] g]tT[ jn] clxn]bl] v ljrf/, sDo'lg:6 cfGbf]ngnfO{ x}/fg agfPsf] g]kfndf sDo'lg:6 ;dy{s hgtf ;dfhsf] ;f/ æk'FhLÆ xf], hf] dfgj
revolution, Promotion the s'/f hf] 5, of] klg Hofb} dxTjk"0f{ l;4fGt / Jojxf/df h'g k|of]u ug{ 5 . æef]ln u/f}+nfÆ eGg] l;4fGt / z'elrGts ax';+Vofdf eP/ klg ;dfhsf] j}1flgs cy{Joj:yfsf]
production) eGg] gLlt nfu" 5 . lsgls qmflGt ;DkGg x'g] lalQs} vf] H g' e Psf] 5, To;sf] dd{ / æpwf/f] l;4fGtÆ xf] . 7Ls o;sf] sDo'lg:6 g]tfx¿ b; lbzflt/ kms]/{ s'~hL xf] .
pN6f] PsLs[t hgqmflGt gubdf a;]sf 5g\ . tL b; lbzf ;dft]/ dfG5]nfO{ cGo k|f0fLx¿eGbf
;Gtf]if ;L sf/f]af/ ul/g] l;4fGt xf] cyf{t of]
h8;"q xf]Og .
a;]sf g]tfx¿nfO{ Ps 7fpFdf Nofpg]
s'/f w]/} sl7g 5Ù t/ ug'{k5{ / ug{
km/s agfpg] klxnf] tTj p;sf]
r]tgf xf] t/ p;sf] r]tgfnfO{
;do, >d / pTkfbgsf] k|;ª\unfO{ cfhsf] ;d;fdlos g] s kfsf dxf;lrj sd/] 8 ;lsG5 . ;+:sf/ tf]8g\ ] s'/f rfgr'g] lg/Gt/ ljsf; / j}1flgs agfpg]
ljKnjn] æ;do / >dÆnfO{ PsLs[t 5}g . Tolts} k'/fgf k':tfn] cfˆgf] sfd p;sf] >dn] dfq ;+ej eof] .
/fhgLlt;Fu hf]8/] x]/f},+ pbfx/0fsf nflu ;dfhjfbL df]rf{s} hgqmflGtsf] d'6s ' f] ?kdf lng'ePsf] ;+:sf/ / cfbtsf] ;Qf 5fl8lbg dfG5]nfO{ ljsf;sf] gofF gofF prfO{df
s'/f u/f}+ . clxn]sf] ;dfhjfbL df]rf{sf] cf}lrTosf] s'/f @ 5 . h;n] ;do / >dsf] dxTjnfO{ klg ;+ej 5}g . of] cGt/;ª\3if{ / k'¥ofpg] tTj p;sf] >d xf] . r]tgf
jif{kl5, % jif{, !)÷@) jif{kl5 a'em]/ s] sfd nfUof] / < a'‰b}g, p;n] qmflGtnfO{ klg a'‰b}g . lg/Gt/ ;ª\3if{af6 dfq ;+ej 5 . / >dsf] of]udf dfq dflg; dflg;
ga'‰g]n] s;/L qmflGt ug{;S5 < gofF ug{ vf]Hbf cg]s cj/f]w, ljljw aGof] . r]tgf 5, >d 5}g eg]
a'‰b} ga'‰g]sf] t emg sfd} nfu]g . cfhsf] s'/f lxh} ;do u'hk]| l5 a'‰g'sf] s'g} cy{ x'bF g} . cf/f]k / cfkt–ljktx¿ cfpg'nfO{ r]tgfsf] klg d[To' x'G5 . >dsf] csf]{
a'‰g' k5{, ef]lnsf] s'/f cfh} a'‰g'k5{, of] kf] cu|ufdL of] af]wf]kgf xf] . ;do u'h|]kl5 hlt cGoyf a'‰g' x'bF g} / cflQg' x'bF g} . of] gfd ;ª\3if{ xf] . ha >d z'? x'G5,
r]tgf xf] . g]tfn] a'‰g] / ;f]Rg] s'/f of] xf] . oyfl:yltdf kl/>d / b'Mv–si6 u/] klg Tof] ;+:sf/nfO{ gofF k':tfn] tf]8g\ } kg]5{ . ;ª\3if{ klg z'? x'G5 . ;ª\3if{ r]tgf
;f]Rg] jf a'‰g] g]tf qmflGtsf/L g]tf x'bF g} . pm hgtfeGbf cy{xLg / dxTjxLg x'G5 . æcfuf] oxfF k| ; ª\ u pTkfbgsf] 5 . / >d aLrsf] 3if{0f xf] . o;sf]
nfu]kl5 s'jf vGg'Æ s'g} cy{ 5}g . pTkfbgdf klg gofF k':tfn] k'/fgf] kl/0ffd / kl/df0f ;don] dfkg
kl5 x'G5 . hgtf hlxn] klg oyfl:yltdf x'G5 . hlt b'Mv u/] klg ;dodf ug'{sf] ;+:sf/ tf]8\g} kg]{5 . pTkfbg xfd|f ub{5 . To;}n] ;do, >d / ;ª\3if{
qmflGtsf/L g]tf hlxn] klg hgtfeGbf Ps sbd cufl8 cy{ x'G5 . Tolts} æ;dodf lx/f lktfkac:'vf{n] xhf/f}+ jif{b]lv ub}{ oL tLg Ps ljgf csf{sf] cl:tTj
x'gk' 5{ / hgtfnfO{ Ps sbd cufl8sf] kfOnfdf tflg/xg' kb{5 . gq hgtf oyfl:yltsf] kmf]gÆ{ eg]sf xf]Ogg\ . o;sf] cy{ xf] cfPsf 5g\, of] s'g} gf}nf] s'/f] xf]Og /xFb}g . dxf;lrjn] ;do / >dsf]
æ;do / >dÆ sf] ;dof]lrt k|of]u . eGg] klg :jefljs ?kdf cfpF5 . dxTjsf] af/]df gofF ljrf/ k|If]k0f
lzsf/ aGg k'Ub5g\ . oyfl:yltjfbL ;+;b\jfbLx¿n] kmfObf p7fpg k'Ub5g\ . slxn]sfxLF ;do / >dsf] plrt k| o f] u n] pTkfbgdf ægf}nf]kgÆ l;h{gf ug'k{ 5{ . ug'{ ePsf] 5 . o;df ;ª\3if{ klg
qmflGtsf/Lx¿n] cfˆgf] st{Jo e'Nbf hgtf k|ltudgsf] lzsf/ aGg k'us ] f] klg xfdL Oltxf;df g;f]lrPsf] kl/0ffd xft nfU5g\ . ægf}nf]kgÆ eGg'sf] cy{ pTkfbg;DaGwL hf]8\g' kb{5 . lsgls ;ª\3if{ ;do
k9\g kfpF5f}+ . To;af6 lzIff lnFb} /fhgLlt / cy{ ;DaGw, pTkfbg k4ltdf hlxn] klg Ps ;dosf] ;b'kof]u ug'{sf] cy{ xf] ;+:sf/, z}nL abNg' xf] . cfhsf] / >dsf] pkh jf kl/0ffd xf] . cyjf
sbd cufl8sf] sfo{qmd lbg ;Sg' g} qmflGtsf/Lx¿sf] bfloTj xf] . h] ubf{ klg lj/f]w, h] ;f]Rbf >dsf] k|of]u . cfjZostfdf …rfx] pTkfgdf xf]; of >d / ;ª\3if{ Ps csf{sf kof{ojfrL
;do / >d cnu / :jtGq j:t' pTkfbgdfÚ hgtfnfO{ gf}nf]kg lbg' x'g\ . ;ª\3if{ ug{ >d rflxG5, >d
klg lj/f]w / c;of]u, 7"n7"nf cf/f]kx¿ yf]kg'{ sDo'lg:6 cfGbf]ngsf] la8Dagf ag]sf] 5 . of] x'g\ t/ cleefHo klg 5g\ . ;donfO{ xf] . cfhsf] k' F h LjfbL o' u df ubf{ ;ª\3if{ k}bf x'G5 . ;ª\3if{
eg]sf] ;+;bjfbL ;+sL0f{tfjfb xf] . of] sDo'lg:6 cfGbf]ngsf] hL0f{ /f]u ag]sf] 5 . ha dfgj >d jf dfgj dl:tissf] æ>dÆnfO{ x]nf ug]{ dfG5] klg 5g\ / ;sf/fTds / gsf/fTds b'j} k|sl[ tsf]
k|of]uåf/f l8lh6n k|ljlwdf ?kfGt/0f ;Ddfg ug] { dfG5] klg 5g\ . x'G5 . ljkl/t jf ljhftLo tTj;Fu
ug'{eof] . of] rLgdf qmflGt ;DkGg ;a} rLh cfsfzaf6 v;]h:t} x'bF g} . /0fgLlts ;f]r g]kfnL qmflGtsf] nflu u/]/ pTkfbsTjsf] dfqf / u'0fnfO{ k'h
F LjfbLx¿ >dsf] d"No 6kSs l6k]/ gsf/fTds k|sl[ tsf] ;ª\3if{ x'G5 eg]
ePkl5sf] s'/f lyof] . g]kfndf qmflGtsf] cy{ ;fDojfbdf gk'Ubf;Dd lgs} pkof]uL / j}1flgs 5 . kl/0ffd / kl/df0fx¿df kl/0ft >ldsnfO{ x]nf u5{g\, l5Ml5M–b"/b"/ ;hftLo kIf;Fusf] ;ª\3if{ ;sf/fTds
sd/]8 ljKnjn] qmflGt ;DkGg gx'Fb} dfgj hfltn] cfk"mnfO{ pRrtd\ dfcf]n] p7fpg' ePsf] ;Gbe{ cln ub{5, ta ;do / >dsf] dfkg u5{g\ . p;sf] ;Ddfgsf] j:t' n'65 \ g\ k| s [ l tsf] x' G 5 . b' j } k| s [ l tsf
qmflGt ;kmn ug{ kf6L{, ;ª\u7g / dfgj ;Eotfdf k'¥ofpg] ;fwg xf] . k/sf] ljifo 5, lsgls xfdLn] cem} x'G5 . ;don] pTkfbgsf] dfqf / / p;nfO{ gfª\uf] kf/]/ x]nf u5{g\ . ;ª\3if{x¿sf] p2]Zo lglZrt kl/0ffd
g]tf–sfo{stf{x¿nfO{ cfTdlge{/tfsf o;nfO{ sd/]8 dfcf]n] ælg/Gt/ qmflGt ;DkGg ug{ afFsL 5 . qmflGt u' 0 fsf] dfkg ub{ 5 eg] >dn] o:tf] x] n f ug] { slyt æ;Eo k|flKt ug]{ x'G5 . ;sf/fTds cyf{t
nflu pTkfbgdf hf]8 lbg' ePsf] 5 . qmflGtÆ eGg'eof] . o;sf] cy{ xf] ;DkGg u/]kl5 ul/g] gf/f Tolta]ns } f] ;donfO{ ef}lts ?k k|bfg ub{5 / dfG5]Æx¿sf] c;Eo lrGtg, Jojxf/ ;hftLo ;ª\3if{sf] p2]Zo wgfTds
sd/]8 dxf;lrjn] æqmflGtsf nflu qmflGt ;DkGg ePkl5 klg qmflGtnfO{ cfjZostfdf u/f} + n f . dfcf] n ] d" N odf kl/0ft ub{ 5 . cyf{ t \ b]vf k/]sf] 5 . o;}n] ;dfhdf / wgfTdssf] of]ukmn wgfTds
cfTdlge{/ kf6L{, cfTdlge{/tfsf 5f]8g\ ' x'bF g} . qmflGtsf] ;a}eGbf ;"Id qmflGtk"j{ xfdLn] h:t} qmfltk"js { f] ;donfO{ >ddf ?kfGt/0f ul/of] eg] ju{e]b k}bf u/]sf] xf] . >dk|ltsf] cfpF5 of] /fd|f] s'/f eOxfNof] .
nflu pTkfbg, pTkfbgsf nflu ;do efu (DNA) u/]/ x]g]{ xf] eg] pTkfbg a9fpg] gf/f nfpg' k/]sf] o;n] ef}lts ?k lnG5 / o;n] x]nf dfgj ;Eoftfdflysf] x]nf xf] . gsf/l;tsf] ;ª\3if{ cyf{t ljhftLo
/ >dsf] ;dof]lrt pkof]uÆ sf] gLlt qmflGtsf] ;fgf] ;] n leq klg lyPg cyf{t Tof] a]nfsf] kl/l:ylt / dflg;n] g;f] r ] s f cfsl:ds >ldsx¿k|ltsf] x]nf ljsf; / gofF tTj;Fusf] ;ª\3if{ eg]sf] wgfTds /
cufl8 ;fg'{ ePsf] 5 . qmflGt ;DkGg k|ltqmflGtsf SjfG6dx¿ ;lqmo cfjZostfn] xf]nf, nfpg' ePg . t/ kl/jt{gx¿ NofpF5 . o;/L olb l;h{gfdflysf] xdnf xf], dfgj C0ffTdssf] 3if{0fsf] aLraf6 lg:sg]
ug{ pTkfbg a9fpg' k5{ . pTkfbg x'G5g\ . olb xfdLn] qmflGtsf/L xfdLnfO{ cfh} nufpg' kg]e{ of] . Pp6f pTkfbg If]qdf klg ;do / >dsf] ;dfh / ;Eoftfsf] ljsf; / kl/0ffd xf] . o;n] klg slxn] sfxL
cfTdlge{/tfsf nflu x'gk' 5{ / o;sf] SjfG6dx¿nfO{ lg/Gt/ ;lqmo / ;To s'/f s] xf] eg] cfˆgf] ;dosf ;d'lrt ;b'kof]u ug]{ eGg'sf] cy{ pGgltsf] cj/f]w xf] . of] ;+:sf/ ;sf/fTds kl/0ffd lnP/ cfpF5 t/
nflu >d / ;donfO{ ;dof]lrt ljsf; ug]{ k|lqmofnfO{ /f]Sof}+ eg] gf/fx¿ Tof] ;dosf ;+Zn]if0f x'g\ . 7Ls a]nfdf 7Ls7Ls lg0f{o lng' / klg tf]8\g'kg]{ 5 . slxn]sfxLF of] C0ffTds klg x'G5 .
9+ u n] k| o f] u ug' { k 5{ . of] g} lglZrt ?kdf / :jefj} n ] gf/fx¿ tLg yl/sf x'G5g\– Ps, plrt ;dodf plrt >dsf] k|of]u xf], >d xfd|f lktfk'vf{n] klg ub}{ o;nfO{ bz{gdf jf ju{;ª\3if{df Psn]
dfn]dfjfbsf] k|of]u / cfTd;ft\s/0f k|ltqmflGtsf SjfG6dx¿ ;lqmo tTsfnLs ;d;fdlos sfo{gLlts ug' { n ] pTkfbgsf] ;kmntf / cfP t/ lktfk' v f{ n ] ug' { e Psf] csf{nfO{ lgNg] k|lqmofsf] ?kdf
xf] . /fhgLlts qmflGt ;DkGg x'g]5g\ / x'G5g\ . ltgn] ;du| j:t' gf/f, bf];f| ,] ;fk]lIfs ?kn] /0fgLlt;Fu kl/0ffdsf] kl/df0fdf g;f]lrPsf] k/Dk/fut tl/sf / ;f]r–z}nLn] lnOG5 . of] klg ;sf/fTds p2]Zo
gx'bF f;Ddsf] nflu of] gLlt qmflGtsf] cyf{t qmflGtdf lbg] k|ltlqmof / hf]l8Psf /0fgLlts ;f/ af]s]sf pknlAw xft nfUg ;S5 . cfhsf] ;d:of xn gx'g] eof] . Tof] k| f lKtsf nflu ul/g] ;do /
;fwg xf] eg] qmflGt ;DkGg ePkl5 kl/0ffd k|ltqmflGtdf b]vf kb{5 . sfo{gLlts gf/fx¿ / t];f| ] /0fgLlts ;do, >d / pTkfbgsf] lxhf]sf] cj:yfdf k'u]s} lyof] t/ >daLrsf] 3if{0fs} kl/0ffd xf] . of]
of] :jfwLgtf / ;d[låsf nflu h?/L To;}n] qmflGtnfO{ lg/Gt/ ;~rfng gf/fx¿ . oL gf/fx¿ Ps b]zdf Ps k| ; ª\ u nfO{ cfhsf] ;d;fdlos cfh To;n] k'ug] . To;}n] pTkfbgdf kl/0ffd klg wgfTdsd} hf] l 8g
x'G5 . xfd|f] h:tf] bnfn k'FhLjfbL ul//xg' kb{5 . ;dodf nfu]sf x'G5g\ . ToxL gf/f /fhgLlt;Fu hf]8]/ x]/f}+, pbfx/0fsf gofFkg cfjZos ePsf] xf] . o;sf] cfpF5 . cyf{t /fhgLltdf wgfTds
cy{k|0ffnLsf] babaf ePsf] b]zdf ca k| Z g cfpF 5 qmflGtnfO{ csf]{ b]zdf klg s'g} j]nf cfjZos nflu ;dfhjfbL df]rf{s} s'/f u/f}+ . cy{ lktfk'vf{n] u/]sf] k'/fgf] tl/sfsf] / C0ffTdssf] kl/0ffd wgfTds x'g
t bnfn k'FhLjfbL cy{k|0ffnLnfO{ pTkfbg;Fu hf]8g\ ] ljifo . qmflGtnfO{ / ;fdlos x'g ;S5 t/ Ps} ;dodf clxn] s f] ;dfhjfbL df] r f{ s f] lj/f]w / lgif]w xf]Og, o;sf] cj/f]wsf] cfpF5 . ha ls ul0ftzf:qdf o;sf]
tf]8\gsf nflu of] emg clgjfo{ s]Gb|ljGb'df /fv]/ ul/g] pTkfbg / / Pp6} kl/l:yltdf x'Fb}g . t/, cf}lrTosf] s'/f @ jif{kl5, % jif{, lgsf; / ljsf; xf] . 7Ls To:t} kl/0ffd 36fpm x'G5 .
cfjZostf aGg cfOk'u]sf] 5 . qmflGtnfO{ 5f]8]/ ul/g] pTkfbgsf] kl/l:ylt bf] x f] l /P/ cfPdf tL !)÷@) jif{kl5 a'em]/ s] sfd nfUof] qmflGtdf klg gofFkgsf] cfjZostf dflg;n] >d÷;ª\3if{ ub}{ cfpFbf
qmflGt ;DkGg eO;s]kl5sf] kl/0ffdn] /fHo;Qf jf dfgj gf/fx¿ klg bf]xf]l/P/ cfpg ;S5g\ . / < a'‰b} ga'‰g]sf] t emg sfd} v8\ l sPsf] h?/ xf] t/ k' / fgf yfx} gkfO{ p;n] cfk"mnfO{ of] 7fpFdf
cj:yfdf æqmflGt, pTkfbg / >dÆ ;dfhsf] leGbfleGb} :j?knfO{ k|s6 h:t} k~rfot sfndf nufPsf nfu]g . cfhsf] s'/f lxh} a'‰g' k5{, k':tfsf g]tfn] k'/fg} tl/sfn] ;f]Rg' NofOk'¥ofof] . z'?df d oxfF k'U5' eg]/
nfO{ cfTd;ft ug]{ k|Zg sd/]8 ub{5g\ . qmflGtnfO{ ;dft]/ ul/g] sltko gf/fx¿ g]kfndf ca slxNo} ef]lnsf] s'/f cfh} a'‰g'k5{, of] kf] / ug{ vf]Hg'nfO{ cGoyf t eGg ePg p;n] >d u/]sf] lyPg . p;n] afFRgsf]
dfcf] n ] h:t} l;ª\ u f] b] z nfO{ pTkfbgn] ;dfhnfO{ ultzLn t bf]xf]l/g] 5}gg\ t/ sltko gf/fx¿ cu|ufdL r]tgf xf] . g]tfn] a'‰g] / lsgls Tof] pgLx¿sf] ;Ldf lyof] . lglDt >d u¥of] . ;'/lIft x'gsf] lglDt
cfTdlge{/ / :jfwLg agfpg / agfpF5 g}, ;fy;fy} o;n] ;d[l4 / km]l/ bf]xf]l/g klg ;S5g\ . /fhtGq ;f]Rg] s'/f of] xf] . oyfl:yltdf ;f]Rg] Tof] klg Tof] a]nfsf] cj:yfdf 7Ls} >d u¥of] . kl5 lj:tf/} cfjZostf /
;dfhjfbnfO{ ;'b[9 / ;jn agfpg cfTdlge{/tf klg lbG5 t/ of] t d"bf{jfb ca bf]xf]l/g] 5}g t/ em'¶f jf a'‰g] g]tf qmflGtsf/L g]tf x'bF g} . lyof] t/ cfh To;n] klg cfhsf] r]tgfsf] ljsf;n] p;nfO{ k'h F L ;+ro
æqmflGtnfO{ ;dfpg] / pTkfbg k'h
F Ljfbdf klg x'G5 t/ d'Vo s'/f d'2f vf/]h u/, /fhaGbL l/xf u/ pm hgtfeGbf kl5 x'G5 . hgtf cfjZostf k"/f ug{ ;s]gg\ / o;n] ug{ l;sfof] . k'h F L ;~ro u/]kl5
a9fpg]Æ gLlt Psbd j:t'jfbL / o;n] ;dfhsf] ljsf; k|lqmofnfO{ h:tf gf/fx¿ bf]xf]l/Psf 5g\ . hlxn] klg oyfl:yltdf x' G 5 . ljsf;sf] dfu u¥of] . To;} n ] To;sf] /Iff / ;b'kof]usf lglDt yk
j}1flgs 5 . lsgls pTkfbg a9fpg] ljsf;sf] ;s/fTds lbzf k|bfg u5{ qmflGtsf] s'/f ubf{– qmflGtn] qmflGtsf/L g] t f hlxn] klg gf}nf]kgsf] cfjZostf k/]sf] xf] . t/ >d cfjZos aGg k'Uof] . To;sf] lglDt
s'/fn] b]z / b]zjf;L hgtfnfO{ / dfgj dfgjaLr /x]sf] lje]bsf zflGtsf] dfq s' / f ub} { g , hgtfeGbf Ps sbd cufl8 x'g'k5{ cfk"mn] klg gug]{ / gofF ug{ vf]Hg]nfO{ p;n] clj>fd ;dosf] ;b'kof]u ug{
cfTdlge{ / aGg d2t u5{ . vf8nx¿ ;Dofpg] sfd ub{ 5Ù cfjZostfdf ank| o f] u / / hgtfnfO{ Ps sbd cufl8sf] klg ug{ glbg] eg] s f] cfˆgf] yfNof] . o;}n] Psflt/ JolQmut
cfTdlge{/tfn] b]znfO{ :jfwLg / ju{e]bx¿ d]6fpFb} b]z, hgtf / ?kfGt/0fsf] k|lqmofnfO{ klg :jLsf/ kfOnfdf tflg/xg' kb{5 . gq hgtf c;kmntfsf] 9fs5f] k ug' { / :jfy{nfO{ hGd lbof] . To;n] ju{
:jfjnDag agfpF 5 / b] z jf;L dfgj ;dfhnfO{ j}1flgs r]tgf lbG5 ub{5 . n8fO{ / o'4 afWotfsf pkh oyfl:yltsf] lzsf/ aGg k'Ub5g\ . oyfl:yltaf6 aflx/ lg:sg g;Sg' hGdfof] . ju{n] ju{;Qf hGdfof] .
:jfjnDaL aG5g\ . To;f] gug]{ xf] / l;ª\uf] dfgj ;dfhnfO{ j}1flgs dfq x'g\ . a? qmflGt gofF l;h{gf / oyfl:yltjfbL ;+;b\jfbLx¿n] kmfObf xf] / hfgcGhfgdf k|ltudg / ju{;Qfn] km]l/ ju{;ª\3if{ lgDTofof] .
eg] b]z duGt] aG5 / b]zaf;L u/Lj / ;';Eo dfgj ;dfhdf k'¥ofpF5 . cfTdlge{/tfsf] l;4fGt klg xf] . p7fpg k' U b5g\ . slxn] s fxLF k| l tqmflGtsf] k' R 5/ ;dfpg' g} ju{;ª\3if{sf] r]tgfn] ju{;ª\3if{s}
/ levf/L aGb} k'FhLjfbLx¿sf ;fd' o;n] ;du| ;Qfdf kfg]{ k|efjsf] qmflGt ;' F 8 ] g L dfq xf] . gofF qmflGtsf/Lx¿n] cfˆgf] st{Jo e'Nbf x'ghfG5 . o;sf] lglDt qmflGtdf cGTosf] vf]hL u¥of] . vf]hLaf6 Pp6f
bnfnL / cfTd;dk{0f ug]{ lgl/x kl/0ffd ;dfhjfbdf b]vfk5{ . 7Ls l;h{gflagfsf] k'/fgf], h8\;"qLo hgtf k|ltudgsf] lzsf/ aGg k'us ] f] gofFkg gNofP/ qmflGt ;+ej 5}g dfgjtfjfbL, ;dtfjfbL ;dfhsf]
gful/s aGg k'U5g\ . pgLx¿n] o;sf] pN6f], ljgf qmflGtsf/L p2]Zo l;4fGtaf6 qmflGt x'bF g} . h8\;q" Ps klg xfdL Oltxf;df k9\g kfpF5f}+ . cyf{t\ ju{;ª\3if{ / pTkfbg ;ª\3if{nfO{ kl/sNkgf ul/of] . of] kl/sNkgfsf]
g]kfnLn] h:t} afFRgsf nflu cfˆgf] ul/g] pTkfbg Tof] a]nufdsf] x'G5 / lsl;dn] gk'ª\;s l;4fGt xf] h;n] To;af6 lzIff lnFb} /fhgLlt / cy{ PsLs[t gul/sg qmflGt ;+ej 5}g, 3if{0faf6 ju{;ª\3if{df k|of]u eof] /
>d / z/L/ a]Rg afWo x'G5g\ . b]zsf To;n] ;Lldt JolQmx¿nfO{ wgL gofFsf] hGd lbg t ;Sb}g g} x'g ;DaGw, pTkfbg k4ltdf hlxn] klg oyfl:yltjfbL /fhgLlt / o;n] cg]sf}+ j}rfl/s / ;fdflhs
zf;sx¿ cfTd;dk{0f, bnfnL / agfpF5 / w]/} dfG5]x¿nfO{ ul/jLsf] klg lbFb}g . /fhgLlts efiffdf Ps sbd cufl8sf] sfo{qmd lbg ;f]rlrGtgn] qmflGtnfO{ oyfl:yltsf] ;ª\3if{sf] aLraf6 j}1flgs ljrf/nfO{
rfs8Ldf nfu]/ ;fd|fHojfb / bnfn /]vfd'gL ws]N5 . o;n] b]zsf] g]tT[ j o;nfO{ oyfl:yltjfb elgG5 h;n] ;Sg' g} qmflGtsf/Lx¿sf] bfloTj xf] . lzsf/ agfpF5 . To;}n] qmflGtsf] hGd lbof] . ToxL j}1flgs ljrf/n]
k' F h Lkltx¿;F u lev dfUbfdfUb} ug{ k'Uof] eg] b]z ;Lldt JolQmx¿sf] gofFnfO{ t :jLsfb}{g g} a? o;n] h] ubf{ klg lj/f]w, h] ;f]Rbf klg csf]{ gfd pTkfbg xf] . pTkfbgsf] cGttM Tof] dflg;n] sNkgf u/]sf]
pgLx¿n] b] z nfO{ ;fd| f HofjfbL cy{gLltsf] kl/lwleq s}b x'gk'U5 . cl:tTjsf] lglDt k|ltufdL af6f] lj/f]w / c;of]u, 7"n7"nf cf/f]kx¿ csf]{ gfd cfTdlge{/ cy{Joj:yf xf] . dfgjtfdf cfwfl/t ;dtfjfbL
b] z x¿sf] pklgj] z , s7\ k ' t nL o;n] b]vfj6L ?kdf t b]z wgL :jLsfg{ tof/ x' G 5 . o:t} yf]kg'{ sDo'lg:6 cfGbf]ngsf] la8Dagf To;}n] cfTdlge{/ cy{Joj:yfsf] csf]{ ;dfhsf] j}1flgs Joj:yf kQf nufof] .
agfPsf] kQ} kfpFbg} g\ / of] aGg'kg]{ ePh:t} b]lvG5, t/ ToxfFsf hgtfsf] cfTdlge{/tf lagfsf] qmflGtsf] klg ag]sf] 5 . of] eg]sf] ;+;bjfbL gfd ;dfhjfb jf j}1flgs ;dfhjfb ToxL Joj:yf g} j}1flgs ;dfhjfb
afWotf cfOnfU5 . To;} n ] 7" n f] lx:;f ul/j / >ldsdf sNkgf ug{ ;lsFb}g . qmflGt u/]/ ;+sL0f{tfjfb xf] . of] sDo'lg:6 xf] . ;dfhjfbnfO{ s]jn /fhgLlts lyof] . olt ;fdflhs k|lqmof kf/ ug{
cfTdlge{ / tfsf nflu pTkfbg ablnPsf x'G5g\ . To;n] Ps lbg dfq ef]ln cfTdlge{/ aGg] eGg] cfGbf]ngsf] hL0f{ /f]u ag]sf] 5 . Joj:yfsf] ?kdf dfq a' ‰ g' dflg;nfO{ aL;f}+ nfv jif{ nfUof] . o;}sf
a9fpg] s'/f ljNs'n ;xL 5 . h;n] km]l/ ljb|fx] sf] dfu ub{5 / tL >lds lrGtg, l;4fGt æpwf/f] qmflGtsf] xf]Og oL cfh;Ddsf g]tfx¿df /fhgLltnfO{ ;xL 9+un] ga'‰g' xf] . nflu cfh j}1flgs ;dfhjfbdf k'Ug
d'n's / hgtfnfO{ cfˆgf] v'§fdf ju{sf] 7"nf] lx:;fn] Ps lbg ;dfhjfb l;4fGtÆ xf] . of] kmut ukm dfq ;sf/fTds ;f]r / ;+:sf/sf] ljsf; jf:tjdf ;dfhjfbsf] ;f/ j}1flgs -af“sL ^ k]hdf_
4 @)*) ;fn kmfu'g @) ut] cfOtaf/

;fj{hlgs C0f e'QmfgLsf nflu dfq} Ps va{ cfjZos Û


sf7df8f}F . cfufdL cfly{s jif{sf pTkfbgdf / ko{6s cfudg ;+Vofdf sf l;4fGt k|:t't ug]{ cg'dlt rfxG5' . cj:yfdf sfod /flvg]5 . clwsf/sf] ¿kdf :yflkt ug{ ;"rgf k|ljlwsf] ljsf; M k|r/'
nflu ;fj{hlgs C0f e'QmfgLsf nflu j[l4 x'gs ' f ;fy} ljb]zL nufgL a9\gn ' ] cfufdL cfly{s jif{sf] ljlgof]hg ;fdflhs If] q sf] ljsf; / cGt/f{li6«o d~rdf k|efjsf/L 9+un] ;Defjgf af]ss ] f] ;"rgf k|ljlw If]qdf
dfq} ! va{ ?k}ofF 5'6o\ fpg'kg]{ cy{dGqL cy{tGqdf ;sf/fTds of]ubfg k'us ] f] ljw]ossf l;4fGt / k|fyldstf to ;fdflhs Gofo M ;+ljwfgsf] dd{ k|:t't ul/g]5 . hnjfo' kl/jt{gaf6 k"jf{wf/ ljsf;, ;x'lnot / k|fT] ;fxg
8f= k|sfzz/0f dxtn] atfPsf 5g\ . 5 . a}+lsË If]qtkm{ kof{Kt t/ntf, ubf{ g]kfnsf] ;+ljwfgn] k|Tofe"t cg'¿k ;dtfd"ns ;dfh lgdf{0fsf g]kfnnfO{ k/]sf] k|efjnfO{ dWogh/ lbg] gLltnfO{ lg/Gt/tf lbOg]5 .
ut;f]daf/ cfufdL cfly{s jif{sf] Jofhb/Psn laGb' tkm{ emg]{ qmddf u/]sf] df}lns xs, ;+ljwfgdf lglb{i6 nflu ;| f ] t ;fwg / cj;/sf] /fvL cg' s " n g / Go" g Ls/0fsf l8lh6n g]kfn k|md] js{nfO{ sfof{Gjog
ah]6sf] l;4fGt tyf k|fyldstf ;+;ßf /x]sf]tyflgIf]k / shf{ k|jfxdf qmdzM sfo{ q mddf cGt/f{ l i6« o ljsf; ub}{ ;"rgf k|ljlw pBf]unfO{ ;ˆ6j]o/
k|:t't ub}{ cy{dGqL dxtn] ;fj{hlgs j[l4 ePsf] 5 . 3/hUuf sf/f]jf/ / ;xfotf kl/rfng ug{ kxn ul/g]5 . / ;]jf lgof{t tyf /f]huf/Lsf] cfwf/sf
C0fsf] ef/ a9\b} hfFbf Ps va{ k'FhL ahf/ ;'wf/f]Gd'v 5 . afXo ;DdfggLo ;efd'v dxf]bo, ?kdf ljsf; ul/g]5 . ;"rgf k|ljlwsf]
5'6o\ fpg'kg]{ cj:yf cfPsf] atfP . If]qtkm{ rfn' vftf / zf]wgfGt/ ;DdfggLo cWoIf dxf]bo, pkof]usf] dfWodaf6 ;]jf k|jfxnfO{
;fdflhs ;'/Iff sf]ifdf l;lh{t bfloTj artsf] cj:yf / ljb]zL ljlgdosf] ca d ljlgof]hg ljw]os, @)*! ;/nLs/0f ul/g]5 . æOgf]e; ] g ;]G6/
a9\b} hfg' ;/sf/sf nflu r'gf}tLk"0f{ kof{Kt ;+lrltn] cfly{s lqmofsnfksf sf k|fyldstf k|:t't ug]{ cg'dlt rfxG5' . / :6f6{ ckÆsf]kj| 4{g / ljsf;df hf]8
/x]sf] pgn] atfP . nflu cg'sn " jftfj/0f l;h{gf u/]sf] hnljB't ljsf; M hnljB'tdf lbO{g5 ] . l8lh6n e'QmfgL nufotsf
xfn /fh:j ;+sng nIocg';f/ 5 . /fh:j ;+sng nIo cg'?k cfGtl/s / jfXo nufgL k|j4{g u/L ;]jf lj:tf/ ug{ ;fj{hlgs l8lh6n
geP klg ut jif{sf] t'ngfdf sl/a gePklg j[l4b/ sl/a !) k|ltzt pTkfbg j[l4 ul/g]5 . hnljB'tsf] k"jf{wf/ lgdf{0f tyf lj:tf/ ul/g]5 .
!) k|ltzt a9]sf] / cfufdL lbgdf /x]sf] / cfpg] lbgdf yk j[l4 x'g] cfGtl/s vktdf j[l4 u/L d'ns ' df cf}Bf]lus ljsf; / lghL If]q k|j4{g
yk a9\g] pgn] hfgsf/L lbP . ljQLo cg'dfg /x]sf] 5 . rfn' cfly{s jif{sf] xl/t cy{tGqsf] ljsf;ug{ hf]8 M lghL If]qnfO{ cfly{s ljsf;sf]
If]qsf] ;xsf/L tyf n3'ljQx?df k|yd q}dfl;s cjlwdf cl3Nnf] lbOg]5 . hnljB'tnfO{ cy{tGqsf] Ol~hgsf] ?kdf ljsf; ug{ cfjZos
;d:of b] l vPsf] pgn] atfP . cfly{s jif{sf] t'ngfdfcfly{s j[l4b/ dxTjk"0f{ d]¿b08sf] ?kdf ljsf; u/L gLltut k|aGw u/L cg'sn " jftfj/0f
;fj{hlgs vr{nfO{ ldtJooL / /fli6«o a9\g] cg'dfg ul/Psf] 5 . cfGtl/s cfjZostf k"lt{sf ;fy} agfOg]5 . pBf]u :yfkgf / ;~rfngdf
k|fyldstfsf If]qdf kl/rfng ug{ d'n'ssf] cy{tGq nodf kmls{g lgof{tdf hf]8 lbOg]5 . lgdf{0ffwLg ljB't ljQLo kx'r F ;xh agfOg]5 . cf}Bf]lus
cfjZos /x]sf] pgn] hfgsf/L lbP . yfn] klg afXo / cfGtl/s ;d:ofsf cfof]hgfx¿ / k|zf/0f nfOgsf] nfut ljsf;df j}b]lzs nufgL k|j4{g
yk cfof]hgf tyf b/aGbLn] vr{ sf/0f r'gf}tLd'Qm eg] eO;s]sf] 5}g . d"No a9\g glbg lgwf{l/t ;dodf g} ul/g]5 . cf}Bf]lus If]qx¿ k"0f{ Ifdtfdf
Joj:yfkg r'gf}tLk"0f{ ag]sf] / ;lqmo cf} B f] l us pTkfbg / ljQLo ;DkGgug{ hf]8 lbOg]5 . lxpFb ofddf ;~rfng ug{ cfjZos ;xof]u, ;dGjo
hgzlQm knfogsf] ;d:of /x]sf] If]qcGtu{t ;xsf/L tyf n3' ljQLo x'g] pmhf{ cfk"lt{sf] sdL k'/f ug{ 7"nf / ;xhLs/0f ul/g] 5 . pBf] u
cy{dGqL dxtsf] egfO{ 5 . ;+ : yfdf ;d:of b] l vPsf 5g\ . /fHosf lgb]{zs l;4fGt, gLlt tyf Gofof]lrt ljt/0f ul/g]5 . ;fdflhs tyf hnfzoo'Qmcfof]hgfx¿sf]lgdf{0f ;~rfngsf nflu cfjZos hUuf k|flKt
cfpFbf] ah]6df pTkfbg j[l4, cfly{s lqmofsnfksf] ;+/rgf / bfloTjnfO{ k|dv ' dfu{bz{gsf] ¿kdf If]qdf nufgL / ;fwgsf] k'glj{t/0fsf k|f/Deul/g]5 . ljB't ;]jfsf] kx'r F k|lqmofnfO{ ;/nLs/0f ul/g]5 . aGb
/f]huf/sf] l;h{gf ug]u{ /L cy{tGqnfO{ k|ljlwdf cfPsf] kl/jt{gsf sf/0f lnPsf] 5' . ;fy}, ;f]x|f}+ of]hgfdf sfo{qmddf ;|f]tsf] pknAwtfsf gk'us ] f] If]qdf ljB't ;]jf pknAw ePsf ;fj{hlgs ;+:yfgnfO{ lghL
lbzf lgb]z { g ug{k' g]{ pgn] pNn]v /fh:j ;+sngdf r'gf}lt ylkPsf] k|:tfj ul/Psf gLlt, @)@^ df cfwf/df cfjZos /sd ljlgof]hg u/fpg ;f}o{ pmhf{ / cGo gjLs/0fLo If]qsf] ;xeflutfdf ;~rfng ug{ kxn
u/] s f 5g\ . k" F h Lut vr{ s f] 5 . ;fj{hlgs vr{nfO{ ljj]szLn / ljsf;zLn /fi6«df :t/f]Ggltsf nflu ul/g]5 . lzIff / :jf:Yo If]qdf ;a}sf] pmhf{sf] ljsf;df hf]8 lbOg]5 . ul/g]5 . lghL If]q k|lt:kwL{ ePsf
k|efjsfl/tf j[l4 ug{ ul/Psf] kxn, ldtJooL 9+un] /fli6«o k|fyldstfsf lng'kg]{ /0fgLlt, ;g\ @)#) ;Dd kx'Fr / u'0f:t/ ;'wf/ ug{ /sd cGt/b]zLo ljB't k|zf/0f nfOgsf] If]qdf /x]sf ;fj{hlgs ;+:yfgsf] z]o/
df}lb|s / ljQLo gLltaLrsf] tfbDotf If]qdf kl/rfng ug{ yk ;'wf/sf] xfl;n ug{k' g]{ lbuf] ljsf; nIo tyf ljlgof] h g ul/g] 5 . nufgLsf] lgdf{0f u/LljB'tlgof{tsf] nflu cfjZos laqmL jf Joj:yfkg s/f/sf] dfWodaf6
ldnfpg ul/Psf] kxnn] cy{tGq ;xh cfjZostf 5 . ljutdf lnOPsf] lbuf]/ km/flsnf] cfly{s j[l4sf cfwf/ k| l tkmnaf6 ;a} ju{ , ;d' b fo k"jf{wf/ tof/ ul/g]5 . lu|g xfO8«fh] gsf] ;fj{hlgs ;+:yfgsf] ljlgj]z ul/g]5 .
ePsf] pgsf egfO{ 5 . Aofhb/ Psn ;fj{hlgs C0fsf] bfloTj e'QmfgL ug{ tof/ ug{'kg]{ ljifonfO{ dxTjk"0f{ nfeflGjt x'g] u/L cj;/sf] l;h{gf ljsf; / nufgLsf] ;DefJotf cWoog j}blzs /f]huf/LnfO{ ;'/lIft, dof{lbt
ljGb'df emg]{ qmd /x]sf], 3/hUuf jif]g{ L 7"nf] /sd 5'6o\ fpg' kg]{ ePsf] ;Gbe{sf] ?kdf lnPsf] 5' . / ;dGoflos ljt/0f k|0ffnL ljsf; cl3 a9fOg]5 . / Jojl:yt agfpF b } ljk| ] i f0fsf]
sf/f]af/ / k"hF Lahf/ ;'wf/f]Gd'v ePsf], 5 . cfufdL cfly{s jif{ yk Ps lbuf] Pjd\ ;dfj]zL cfly{s j[l4 ul/g]5 . /fHoaf6 k|bfg ul/g] ;a} s[ l ifsf] cfw' l gsLs/0f tyf cf}krfl/s cfk|jfx a9fpg yk
ljb]zL ljlgdo kof{Kttf, /fh:j va{ ¿k}ofFeGbf a9L/sd ;fj{hlgs M lbuf] Pjd\ ;dfj]zL cfly{s j[l4sf k|sf/sf cg'bfg / ;'ljwfx¿df Joj;flosL/0f M s[ l if pkhdf ;/nLs[t ul/g]5 .
a[l4b/ !) k|ltzt h:tf sf/0fn] C0fsf] e'QmfgLdf ljlgof]hg ug{'kg]{ nflu pmhf{, s[lif, ko{6gtyf ;"rgf bf]xf]/f]kgf x6fO{ qmdzM nlIft ju{ cfTdlge{/tf xfl;n ug{ cGg, kmnk"mn, k"jf{wf/ ljsf; M /fli6«ouf}/jsf /
b]zsf] cy{tGq ;'l„b} uPsf] pgn] ts{ cj:yf 5 . o:t} ;fdflhs k|ljlw nufotsf cfly{s j[l4df pRr s]lGb|t x'g] Joj:yf ldnfOg]5 . t/sf/L, b"w, c08f / df;'sf] pTkfbg, /0fgLlts dxTjsf cfof]hgfx¿df
u/] . t/, d'ns ' sf] cy{tGq nodf ;'/Iffnufotsf If]qdf bfloTj qmdzM of]ubfg lbg ;Sg] If]qsf nflu lghL If]q/ nufgL k|j4{g M e08f/0f, k|zf]wg Pjd\ ljt/0f k|0ffnLdf b]lvPsf ;d:ofnfO{ ;dfwfg ul/g]5 .
kms{g yfn]klg afXo / cfGtl/s a9\b} uPsf] 5 . ?s'd / hfh/sf]6df cfjZos ;fj{hlgs k"jf{wf/ lgdf{0f pTkfbg, pTkfbsTj / cfly{s j[l4df ;'wf/ ub}{ Joj;flosLs/0fdf hf]8 sf7df08f}+ t/fO{ dw]z b|'t dfu{,
sf/0fn] r'gf}tL d'Qm eg] gePsf] pgn] cfPsf] e"sDk kZrft vf; u/]/ ug]{ u/L ;/sf/L ;|f]tsf] kl/rfng lghL If]qsf] g]t[TjbfoL e"ldsf lbOg]5 . s[lifdf /x]sf] pRr pTkfbg k"jk{ lZrd hf]8g\ ] nf]sdfu{ / pQ/
;'gfP . k|ljlwdf cfPsf] kl/jt{gn] c:yfoL cfjf; tyf k'glg{df{0fdf 7"nf] ul/g] 5 . b] z leq} pTkfbg / :yflkt ul/g]5 . ;Dat\ @)*! nfut sd ug{ Joj;foLs/0f / blIf0f hf]8g\ ] sf]l/8f]/ ;dodf g} lgdf{0f
/fh:j ;+sngdf r'gf}tL ylkPsf] ;|f]tsf] cfjZostf /x]sf] 5 . ;|f]t /f]huf/Lsf cj;/ a9fpg lghL a}zfvdf x'g] nufgL ;Dd]ngdfkm{t\ cfw'lgs k|ljlw k|of]udf hf]8 lbOg]5 . ;DkGg ug{ hf]8 lbOg]5 . ef}lts
cy{dGqL dxtsf] egfO{ 5 . cy{dGqL ;xdlt lbOPsf] cfof]hgf tyf If]qsf] nufgLnfO{ ;xh jftfj/0f :jb]zL tyf ljb]zL nufgLstf{x¿nfO{ cfGtl/s pTkfbgnfO{ k|lt:kwL{ agfpg k"jf{wf/sf cfof]hgfnfO{ ko{6g s]Gb|;uF
8f= k|sfzz/0f dxtn] ;+3Lo ;+;b sfo{qmddf b]lvPsf] Go"g ljlgof]hgsf agfpg] tyf ;fj{ h lgs vr{ s f] nufgL a9fpg cg's"n jftfj/0f ;+/If0f / pTkfbg cfwfl/t cg'bfg hf]8g\ ,] clws hg;+VofnfO{ nfe k'Ug],
;dIf k|:t't u/]sf] ljlgof]hg ljw]os, sf/0f ut jif{x¿df 7]Ssfaf6 l;lh{t k|efjsfl/tf j[l4 ug]{ tkm{ ah]6 l;h{gf ug{ cfjZos gLltut, sfg'gL lbg] gLltnfO{ sfof{Gjog ul/g]5 . gofF zx/ / pTkfbg s]Gb|nfO{ hf]8g\ ] /
@)*! sf l;4fGt / k|fyldstfsf] bfloTj e'QmfgL ug{' r'gf}tLk"0f{ ag]sf] 5 . pGd'v x'g]5 . cfGtl/s dfudf j[l4 tyf ;+:yfut ;'wf/ ul/g]5 . /f;folgs dnsf] lbuf] cfk"lt{ Joj:yf 6]jf k'Ug] u/L cl3 a9fOg]5 . lgdf{0ffwLg
k"0f{kf7 o; k/f/ /x]sf] 5 – ;/sf/sf] vr{tkm{ l;lh{t bfloTj ug]{ u/L ;fj{hlgs vr{ kl/rfng ;+3Lotf / ;'zf;g k|j4{g M ldnfOg]5 . d'ns ' df g} /f;folgs dn cj:yfdf /x]sf cfof]hgfsf] ;+Vof g}
…;DdfggLo ;efd'v dxf]bo, e'QmfgL tyf ;|f]t ;'lglZrt ePsf ul/g]5 . ;LdfGts[t ju{ / k5fl8 ;+ljwfg adf]lhd k|bz ] tyf :yfgLo sf/vfgf vf]Ng] k|lqmofnfO{ cufl8 clws /x]sf]n] o:tf cw'/f cfof]hgfsf]
;DdfggLo cWoIf dxf]bo, cfof]hgfdf cfjZos ah]6 k|:tfj k/]sf] If]qsf nflu nlIft sfo{qmd txdf lhDd]jf/Lx¿ x:tfGt/0f ug{ a9fOg]5 . k|fs[lts / k|fËfl/s dndf lgdf{0fdf ;|ft] ;'lglZrt u/]/ dfq gofF
g]kfn ;/sf/sf] rfn' cfly{s gug]{ k|jl[ Q, cfof]hgf tyf sfo{qmddf ;~rfng u/L pTkfbg / /f]huf/Ldf cfjZos sfg" g th{ ' d fsf ;fy} cfwfl/t v]tLnfO{ k|fT] ;fxg ul/g]5 . cfof] h gf z' ¿ ul/g] 5 . k| d ' v
jif{sf] gLlt tyf sfo{qmddf p7]sf b]lvPsf] bf]xf]/f]kgf, lgwf{l/t ;dodf kx'r
F k'¥ofOg]5 . cy{tGqsf afXo / ;+:yfut Joj:yf ul/g]5 . bIf, kxf8sf 6f/ / t/fO{ dw]zsf yk If]qdf /fhdfu{x¿sf] lj:tf/, :t/f]Gglt tyf
k| Z gx¿sf] hjfkm lbg] qmddf cfof] h gf ;DkGg gx' g ] cj:yf, cfGtl/s ;"rsfÍx¿nfO{ k|efljt kfg]{ kf/bzL{ Pjd\ pQ/bfoL ljQLo k|0ffnL l;FrfO ;'ljwf lj:tf/ ug{ hf]8 lbOg]5 . lgoldt dd{t ;Def/ sfo{nfO{ u'0f:t/Lo
;DdfggLo k|wfgdGqLHo"n] cfufdL cfof]hgf sfof{Gjogdf b]lvPsf ljQ / df}lb|s gLltx¿nfO{ Ps}nodf ;Dj4{g ub}{ ljQLo ;+3LotfnfO{ yk ;x'lnotk"0f{ shf{, pGgt k|ljlwtyf / ;doa4 ¿kdf ;DkGg ul/g]5 .
jif{bl] v ljlgof]hg ljw]ossf l;4fGt Joj:yfksLo sdhf]/L / j}b]lzs ;an / ;'b9[ agfO{ ;dli6ut cfly{s k|efjsf/L agfOg]5 . ;dfj]zL / tflnd, l;FrfO{ ;'ljwf, dn aLpsf] ;8s oftfoftnfO{ yk ;'/lIft / e/kbf]{
/k| f yldstf Pjd\ ah] 6 tyf ;xfotfsf cfof]hgf Joj:yfkgdf :yfloTj sfod ul/g]5 . ;/sf/sf] ;Gt'lnt cfly{s ljsf;sf nflu pknAwtf ;'lglZrt u/L s[lif pkhsf] agfOg]5 . k|dv ' /fhdfu{x¿df gofF
sfo{ q mdsf af/] d f 5nkmn ug{ ckgTjsf] sdL x'bF f sfof{Gjog kIf cfDbfgL / vr{ aLr ;Gt'ng sfod cfjZos gLltx¿ lgdf{0f ug{ k|bz ] pTkfbsTj clej[l4 ul/g]5 . ;+3, k|bz ] zx/ :yfkgf ug]{ u/L zx/L k"jf{wf/
;Ddflgt ;bgnfO{ oy] i 6 cem} sdhf]/ b]lvPsf] 5 . ;+slnt u/L ;fj{hlgs ljQnfO{ ;'b9[ / bafad'Qm / :yfgLo tx;Fu yk ;dGjo / / :yfgLo txsf] ;dGjodf s[lif pTkfbg, ljsf; ul/g]5 . cJojl:yt zx/nfO{
;dopknAw u/fpg] k| l ta4tf /fh:jn] clgjfo{ bfloTj wfGg sl7g agfpg]tkm{ ah]6 pGd'v x'g5 ] . cfoft ;xsfo{ ul/g]5 . ;+3, k|bz ] / :yfgLo ahf/Ls/0f / ljt/0f Joj:yf Jojl:yt ug]{ / gofF 7fpFdf ;DefJo
hgfpg' ePsf] lyof] . o;} cg'¿k eO/x]sf] cj:yfdf yk cfof]hgf tyf k|lt:yfkg / lgof{t k|j4{g u/L Jofkf/ txsf] vr{ ;+/rgfdf ldtJolotf, ldnfOg]5 . hldgsf] rSnfaGbL tyf a:tLnfO{ Jojl:yt zx/sf] ?kdf
d}n] cfufdL cfly{s jif{sf] ah]6df sfo{qmd, ;+/rgfPjd\ b/aGbLsf 3f6f qmdzM 36fpFb} nlug]5 . ;'zf;g / kf/blz{tfsf] dfWodaf6 afFemf] hldgsf] pkof]u u/L Jofj;flos ljsf; ul/g]5 . /0fgLlts dxTjsf
;Ddflgt ;bgsf] ckgTj ;'lglZrt nflu ah] 6 dfun] ubf{ vr{ ;fj{ h lgs ljQ ;Gt' n g / vr{ s f] k| e fjsfl/tf ;' l glZrt v]tLnfO{ k|fT] ;fxg ul/g]5 . s[lif If]qdf k"jf{wf/x¿ ;fj{hlgs lghL ;fem]bf/Ldf
ug{ ah]6sf] sfo{tflnsfdf kl/jt{g Joj:yfkg cem} r'gf}tLk"0f{ /x]sf] 5 . ljlgof] h g s' z ntf clej[ l 4 M ul/g]5 . ;/sf/n] k|bfg ug]{ ;a} ;Lko'Qm hgzlQm / s[lif pBdLnfO{ u'? lgdf{0f ug{ cfjZos sfg'gL tyf
ug]{ ;+sNk cfly{s jif{ @)*)÷*! d'ns' n] ef]Ub} cfPsf]Go"g pTkfbg ;fj{ h lgs vr{ s f] ljlgof] h gdf k|sf/sf cg'bfg, cfof]hgf tyf ls;fgsf] ?kdf ljsf; u/L pBdL aGg ;+:yfut Joj:yf ul/g]5 .
sf] ah]6 jQmJodf u/]sf] lyPF . ;f]xL / pTkfbsTj, pRr Jofkf/ 3f6f, s'zntf j[l4 ul/g]5 . ;fj{hlgs sfo{qmddf x'g] bf]xf]/f]kgf x6fpg k|bz ] rfxg] o'jfnfO{ k|fT] ;fxg ul/g]5 . s[lif ;fdflhs If] q sf] ljsf; M
cg'¿k ljBdfg sfg'gdf ;+zf]wg u/L sdhf]/ lgof{t, cfly{s b[li6n] ;lqmo vr{nfO{ cf}lrTok"0f{ agfpg] u/L yk / :yfgLotx;Fu cfjZos ;dGjo ahf/ k| j 4{ g df hf] 8 lbOg] 5 . cfdgful/snfO{ ;/n / ;xh ?kdf
cfly{s jif{ @)*!÷*@ sf] ah]6 k]z pd]/ ;d"xsf] hgzlQm knfog h:tf k|fyldsLs/0f ug],{ k"j{ tof/L ePsf ul/g]5 . ;fj{hlgs ;]jf k|jfxnfO{ pRrd"Noo'Qmu}/sfi7hGo cfwf/e" t :jf:Yo ;] j f pknAw
ug{ tLg dlxgf k"j{ g} g]kfn ;/sf/sf] ;d:of ;dfwfg ug{' k|fyldstfsf] cfof]hgfsf] dfq lgdf{0f sfo{ cl3 ;+3Lo zf;g k|0ffnLsf d"No / dfGotf pTkfbgdfnufgLclej[l4ul/g]5 . u/fOg]5 . ljlzi6Ls[t :jf:Yo;]jf k|bfg
cy{dGqLsf] x}l;otn] ljlgof]hg ljifo ePsf] 5 . pRr / lbuf] cfly{s a9fpg] / k| f yldstf k| f Kt cg'¿k yk gful/sd}qL / ;/n ko{6g ljsf; M u'0f:t/Lo ko{6g ug{ nufgL clej[l4 ul/g]5 . aLdf
ljw]ossf l;4fGt / k|fyldstf j[l4 xfl;n u/L pTkfbg j[l4;Fu} cfof]hgfdf ;|ft] sf] cefj x'g glbg] agfOg]5 . ;fj{hlgs ;]jfdf ;"rgf k"jf{wf/ ljsf; u/L g]kfnnfO{ cfsif{s l;4fGtsf] cfjwf/0f cg'¿k :jf:Yo
k|:t't ug{ o; ;Ddflgt ;bgdf /f]huf/Lsf cj;/ l;h{gf dfkm{t\ Joj:yf ul/g]5 . ;fj{hlgs vr{nfO{ k|ljlwsf] clwstd pkof]u ul/g]5 . ko{6g uGtJosf] ?kdf ljsf; ul/g]5 . aLdf sfo{qmd cl3 a9fOg]5 . u'0ffTds
pkl:yt ePsf] 5' . ul/aL Go" g Ls/0f ug] { , cfly{ s u'0ffTds ?kdf a9fpFb} lghL nufgL lbuf] ljsf; / hnjfo' kl/jt{g yk wfld{s, ;fF:s[lts Pjd\ dgf]/d :jf:Yo ;]jfdfkm{t\ a9LeGbf a9L
ljlgof]hg ljw]os, @)*! sf] c;dfgtf sd ub}{ ljQLo :yfloTj pTk|]l/t x'g]u/L kl/rfng ul/g]5 . M hnjfo' kl/jt{gsf ;jfnx¿nfO{ k|fs[lts tyf ko{6sLo uGtJosf] hg;+VofnfO{ :jf:Yo ;]jf k'¥ofOg]5 .
l;4fGt / k|fyldstf k|:t't ug{' cl3 sfod ug{ cy{tGqnfO{ lbzf lgb]{z ;fj{hlgs ;|ft] nfO{ ;]jf k|jfx, cfly{s If] q ut gLlt / sfo{ q mddf klxrfg u/L k"jf{wf/ ljsf; ul/g]5 . ;fj{hlgs ljBfnox¿sf] z}lIfs
jt{dfg cfly{s kl/j]zsf] ;+lIfKt ug{' ckl/xfo{ 7fg]sf] 5' . ;fdflhs k"jf{wf/ ljsf; / dfgj cfGtl/sLs/0f ul/g]5 . lbuf] ljsf; k|dv' ko{6sLo If]qdf ko{6g k"jf{wf/ u'0f:t/ ;'wf/ ub}{ hLjgpkof]uL,
lrq0f ug]{ cg'dlt rfxG5' . nufgLsf] o; ;Gbe{df d'ns ' sf] cy{tGqnfO{ k'FhL lgdf{0fdf nufgL ul/g]5 . nIo xfl;n ug{ ah] 6 s] l Gb| t ljsf; ug{s ' f] ;fy} ko{6g k"jf{wf/ ;Lko'Qm, /f]huf/d"ns lzIffdf hf]8
cg'sn " jftfj/0f l;h{gf ug{ul/Psf] ljZj cy{tGqsf] ult;Fu} cl3 a9fpg] j}b]lzs cg'bfg tyf ;x'lnotk"0f{ ul/g] 5 . cfly{ s ;fdflhs lgdf{0fdf k|fT] ;fxg ul/g]5 . kf]v/f / lbOg]5 . ljBfyL{ ;+Vofsf] cfwf/df
k|lqmofut ;/nLs/0f, lghL If]q;Fusf] / cfwf/e"t cfjZostf k"/f ug{ sl7g C0fnfO{ /fli6«o k|fyldstf / k|ltkmn ljsf;nfO{ lbuf] agfpg ljsf; e}/xjf ljdfg:ynnfO{ k"0f{ Ifdtfdf ;fj{hlgs ljBfnox¿sf] k'gM gS;f+sg
lg/Gt/ ;+ j fb, k' F h Lut vr{ s f] cj:yfdf /x]sf g]kfnL gful/sx¿sf] k|fKt x'g] If]qdf kl/rfng ul/g]5 . k| l qmofsf x/] s r/0fdf lbuf] ;~rfngdf Nofpg b] l vPsf u/L ljBfnox¿nfO{ ;'ljwf ;DkGg
k|efjsfl/tf j[l4 ug{ ul/Psf] lg/Gt/ hLjg:t/df ;'wf/sf dfu{ klxNofpg] lghL nufgL ;+s'lrt gx'g] u/L ljsf;sf] cjwf/0ffnfO{ c8\rgx¿nfO{ x6fOg]5 . lghu9 agfOg]5 . k|fljlws / Jofj;flos wf/df
kxn, df}lb|s gLltdf kl5Nnf] ;do dxTjk"0f{ lhDd]jf/L lgjf{x ug]{ u/L ;fj{hlgs C0f kl/rfng ul/g]5 . cfGtl/sLs/0f ub}{ nlug]5 . xl/t ljdfg:ynsf] nufgL 9fFrf 6'u+ f] nufO{ u'0f:t/Lo pRr lzIff k|bfg ug{ hf]8
ckgfOPsf] s]xL nrstf Pjd\ ljQ cfufdL jif{sf] ah]6 th{d' f ug{k' g]{ hnjfo';Fu ;DalGwt sf]ifx¿sf] cy{tGqsf] ljsf; / k|j4{gsf nflu lgdf{0f k|lqmof cufl8 a9fOg]5 . lghL lbOg]5 . pRr lzIffnfO{ cg';Gwfgdf
gLlt / df} l b| s gLlt aLrdf cfjZostf dx;'; u/]sf] 5' . kl/rfng ug{ ;DalGwt kIf;Fu jftf{ gLltut, sfg'gL / ;+:yfut k|aGw If]q;Fusf] ;xsfo{df ko{6g If]qsf nflu cfwfl/t agfpg hf]8 lbOg]5 .
tfnd] n ug{ ul/Psf] k| o f;af6 ;DdfggLo ;efd'v dxf]bo, / ;DjfbnfO{ 3gLe"t agfOg]5 . ul/g] 5 . hnjfo' kl/jt{ g af6 cfjZos hgzlQm ljsf; tyf df}lns cfwf/e"t / u'0f:t/Lo vfg]kfgL ;]jfdf
cy{tGq qmdzM ;sf/fTds lbzftkm{ ;DdfggLo cWoIfdxf]bo, ljQLo cg'zf;g ;'b9[ ug]{ gLltut g]kfndfly k/]sf] k|lts"n k|efj snf, ;+ : s[ l t, ;Dkbf / /} y fg] ;a} gful/ssf] kx'r F :yflkt ul/g]5 .
cl3 a9]sf] 5 . To;}u/L ljB't ca d ljlgof]hg ljw]os, @)*! Joj:yf u/L ;+lrt sf]ifnfO{ ;xh Go"gLs/0f ug{ Ifltk"lt{ lbg] ljifonfO{ pTkfbgnfO{ ko{6g;Fu cfj4 ul/g]5 . -af“sL % k]hdf_
@)*) ;fn kmfu'g @) ut] cfOtaf/ 5

;j{xf/fju{sf] d'lQmsf zt{x?sf] l;4fGtnfO{ ;fDojfb eGb5g\ M k|m8] l/s P+uN;\


) ;fDojfb eg]sf] s] xf] < vr{x?df lskmfot ug{ ;lsGYof] . sfod /fVg cfjZos x'G5 . o; lgoGq0f hdfpFb} nUg] 5, Tolt g} ug]{ l;sf? lzNksf/x? cl:tTjdf cfo:tfsf] Ps efu lbG5 cyjf s]xL
;j{xf/fju{sf] d'lQmsf zt{x?sf] o;sf] ;fy;fy} lj:t[t ?kdf >d p2] Z osf] lglDt hlt rflxG5 s8fO{sf ;fy Hofnfsf] of] cfly{s /x]sf lyP . sf/vfgfx?sf] ljsf;sf] sfd k"/f ub{5 . ;j{xf/fn] rflxF
l;4fGtnfO{ ;fDojfb eGb5g\ . ljefhg;d]t ug{ ;lsGYof] . o;sf] To;eGbf a9L dhb"/n] kfpFb}g . lgod klg nfu" x'Fb} hfg] 5 . ;fy;fy} lj:tf/ lj:tf/ sf/vfgfsf csf{sf] dftxtdf /x]sf pTkfbgsf
) ;j{xf/f ju{ eg]sf] s] xf] < kl/0ffd:j?k xfdL clxn] o; To;}n] ubf{ >dsf] d"No cyjf Hofnf ) cf}Bf]lus qmflGteGbf klxn] s] –s:tf dhb'/x? b]vf kb}{ uP h;nfO{ ;fwgx?åf/f sfd ub{5 / cs}{sf]
;j{xf/fju{ eg]sf] o:tf] ;fdflhs l:ylt;Dd cfOk'us ] f 5f}+ ls ;Eo Hofb} g} yf]/} x'G5 . / To;df Go'gtd >lds ju{x? cl:tTjdf lyP < 7"N7"nf k'h
F Lkltx?n] sfddf nufpg] lgldQ sfd u/]/ o;sf] ;§fdf
ju{ xf] hf] s'g} k|sf/sf] k'h
F Laf6 k|fKt d' n ' s x?df >dsf em08} ;a} ;fwgsf] a/fa/ x'g hfg]5 h'g hLjg ;fdflhs ljsf;sf ljleGg u/]sf lyP . cfDbfgLsf] Ps lx:;f kfpF5 . e"bf;n]
x'g] gfkmfsf] cfwf/df afFr]sf] x'Fb}g . zfvfx?df sf/vfgfsf] pTkfbg k4lt wfGgsf] lglDt cTofjZos g} x'G5 . :t/x?df >lds ju{x? ljleGg ) bf; / ;j{xf/fsf] aLrdf s] lbG5, ;j{xf/fnfO{ lbOG5 . e"bf;sf]
cfˆgf] >d a] r ] / dfq p;n] nfu" e};s]sf] 5 / k|foM oL ;a} sf/f]jf/df slxNo} kmfObf x'G5 slxn] cj:yfx?df afFr]sf lyP . x'g]vfg] cGt/ 5 < hLljsf ;'lgZrt 5 . ;j{xf/fsf]
hLjgofkgsf ;fwgx? k|fKt ub{5 . zfvfx?df lzNk / sf/vfgfx?sf] gf]S;fg kb{5 . t;y{ dhb"/n] klg / ;Qf?9 ju{;uF >ldsx?sf] ;DaGw bf;nfO{ ;bfsf] lglDt laqmL hLljsf clglZrt 5 . e"bf; k|lt:kwf{
o; ju{sf] xif{ / lj:dft, hLjg / 7fpF j[xt pBf]un] lnO;s]sf] 5 . ul/Psf] x'G5 . ;a{xf/fn] rflxF cfk"mnfO{ eGbf aflx/} /xG5, t/ ;j{xf/f rflxF
d[To' ;f/f cl:tTj g} ahf/df x'g] o;sf] kl/0ffd :j?k klxn]sf] dWod x/]s 306f :jo+ ljqmL ul//xg' kb{5 . k| l t:kwf{ s f cj:yfx?df lge{ /
>dsf] dfudf lge{/ /xG5 . ;+If]kdf ju{ / vf; u/L ;fgfltgf k|Tos lglZrt bf; s'g} lglZrt /xG5 . e"bf;n] cfk"mnfO{ d'Qm ug{sf
eGg] xf] eg] ;j{ x f/fju{ cyjf lzNksf/x? cem a9L aaf{ b :jfdLsf] ;DklQ xf] . dflnsnfO{ cfˆgf] lglDt of t zx/df efu]/ hfg' k5{,
dhb""/x?sf] ju{ eg]sf] pGgfO;f}F e}O/x]sf 5g\ . sfdbf/sf] klxn]sf] ;DklQsf] dfof x'G5 . To;}n] bf;sf] ToxfF lzNksf/ aGg' k5{, of t :jtGq
ztfAbLsf] >lds ju{ xf] . l:ylt ljNs'n} ablnPsf] 5 / b'O{ hLjg lgjf{xsf] Uof/]06L x'G5 . df]xL ag]/ cfˆgf] e"ldkltnfO{ sfd
) s] To;f] eo ;j{xf/fju{ ;b}j gofF ju{x? b]vf kb}{ 5g\, h;n] ;a{xf/fsf] >d rflxF To;}an ] f dfq cyjf j:t'sf] abnf k};f a'emfpg'
cl:tTjdf lyPg < lj:tf/ lj:tf/ c? ;a}nfO{ lgln/x]sf lslgG5 ha s;}nfO{ Tof] cfjZos kb{ 5 , of t p;n] cfˆgf]
;b}j lyPg . u/La / >lds 5g\ . tL x'g\– kg{ hfG5 . ;j{xf/fsf] p;sf] hLljsf hUufjfnfnfO{ lgsfn] / :jo+ g}
ju{x? ;w}F cl:tTjdf /lxcfPsf lyP !_ 7"N7"nf k'“hLkltx?sf] ju{ clglZrt x'G5 . ;j{xf/fsf] k'/} ju{sf] hUufwgL aGg' kb{5 . 5f]6s/Ldf eGg]
/ k|fozM >lds ju{x? g} u/La klg of] ju{ clxn] klg ;a} nflu geO dfq cl:tTj sfod /flvPsf] x'G5 . xf] eg] p;n] cfk"mnfO{ To;j]nf dfq
x'g] ub{y] k/Gt' ev{/} atfOPsf] h:tf] gx' g ] sRrf kbfy{ tyf bf;n] k|lt:kwf{ ug{' kb}{g, k/Gt' d'Qm t'Nofpg ;S5, h'ga]nf p s'g}
cj:yfdf afFr]sf o:tf u/Lax? / cf}hf/x?;d]tsf] em08} Ps dfq ;j{xf/fn] k|lt:kwf{sf cj:yfx?df g s'g} ?kdf ;DklQ x'g] ju{sf]
o:tf dhb"/x? cyf{t ;j{xf/fx? ;w}F dflns /x]sf] 5 . of] a'hj'{ fx?sf] ju{ /xg'kb{5 / To;df e}/xg] ;a} k|sf/sf k+ l Qmdf ;dfj] z x' g hfG5 /
cl:tTjdf lyPgg\ . o;/L ;b}j g} xf] cyf{t k'FhLklt ju{ xf] . xnrnsf] c;/ klg p;n] :jo+ cg'ej k|lt:kwf{sf] If]qdf k|j]z ub{5 .
k| l t:kwf{ klg k" 0 f{ t of :tGq / @_ s]xL klg gx'g]x?sf] ju{ ub{5 . bf; rflxF rLhaLh h:t} ;j{xf/fn] rflxF cfk"mnfO{ Toltv]/ dfq
cl;ldt lyPg . of] ju{ k'h
F Lkltx?nfO{ cfˆgf] >d 7flgG5 / p;nfO{ gful/s ;dfhsf] d'Qm ub{5 ha p;n] k|lt:kwf{,
) ;j{xf/fju{sf] hGd s;/L eof] < j]Rg ljjz 5 . o;sf] ;§fdf p;n] ;b:osf] ?kdf ljrf/ ul/b}g . JolQmut :jfldTj / ;f/f juL{o
;j{xf/fju{sf] hGd cf}Bf]lus hLjg wfGgsf nflu cTofjZos ;fwg ;j{xf/fnfO{ eg] JolQmTj cyf{t gful/s cGt/x?nfO{ g} gfd]6 kfl/lbG5 .
qmflGtsf] kl/0ffd:j?k eof] . o:tf] k|fKt ub{5 . of] ju{ dhb'/x?sf] ju{ ;dfhsf] ;b:o dflgG5 . o;}n] ) gofF ;fdflhs Joj:yf s:tf] x'g'
qmflGt ut ztfAbLsf] pQ/f4{df cyjf ;j{xf/f ju{ xf] . ;j{xf/fsf] t'ngfdf bf;sf] hLljsf a9L kb{5 <
O+Nof08df ;DkGg ePsf] lyof] . ) s] s:tf cj:yfx?df k'lF hkltnfO{ ;'ud x'G5, t/, ;j{xf/f rflxF o:tf] ;j{ k | y d pBf] u –Joj;fo /
To;kl5 ;+;f/sf ;a} ;Eo d'ns ' x?df ;j{xf/fn] >d laqmL ub{5g\ < ;dfhsf] pkh xf] . h'g ljsf;sf] a9L pTkfbgsf ;a} zfvfx?sf] ;+rfng Ps
of] qmflGt bf]xf]l/of] . jfik oGq, wfuf] d klg cGo dfnx? h:t} Pp6f pRr v'8s \ nf]df /x]sf] x'G5 / :jo+ csf{l;t k|lt:kwf{ ul//xg] ljleGg
sfTg] sn, n'uf a'Gg] olGqs tfg / dfn xf] . >dsf] d"No klg ltg} ;j{xf/f klg bf;sf] eGbf a9L pRr JolQmx?sf] xftaf6 vf];/] lnOg] 5 .
cGo sof} + oGq pks/0fx?sf] lgodx?åf/f lgwf{l/t x'G5 h;/L :t/df /xG5 . bf;n] cfk"mnfO{ Tolta]nf o;sf] ;§f pTkfbgsf ;a} zfvfx?
cfljisf/n] ubf{ of] cf}Bf]lus qmflGt h'g;'s} csf]{ j:t'sf] d"No tf]lsG5 . d'Qm t'NofpF5 . hj p;n] JolQmut ;Dk"0f{ ;dfhs} lgoGq0fdf /xg]5g\ .
;DkGg ePsf] lyof] . oL d]l;gx? j[xt pBf]usf] cflwkTo cyjf ;+oGq slxNo} w}/} t slxn] yf]/} Hofnf o'ucg';f/ km/s km/s x'GYof] . :jfldTjsf ;a} ;DaGwx? dWo Pp6f cyf{t\ ;dfhsf lxtx?nfO{ Wofgdf /fv]/
Hofb} dxFuf x'Gy] t;y{ 7"N7"nf k|lt:kwf{cGtu{t h] eg] klg Pp6} kfFp5 . 7Ls To;/L g} sf/vfgfsf] k|frLg sfndf >ldsx? cfˆgf dfq bf;Tjsf] ;DaGwnfO{ lgd"n { kfb{5 ;fdflhs of]hgf cg'?k ltgsf] ;+rfng
k'FhLkltx?n] dfq ltgnfO{ lsGg s'/f xf] eGg] xfdL cufl8 b]Vg] 5f}– dflnsn] klg cfˆgf] j:t'sf] lgldQ dflnsx?sf bf; lyP . 7Ls To;/L / o;sf] kl/0ffd :j?k Toltv]/ dfq ul/g] 5, h;df ;dfhsf ;a}
;Sby] . d]l;gx?n] To;a]nf;Dd ;b}j g} j:t'sf] ;fnfvfnf d"No To; slxn] a9L t slxn] sd /sd g} h;/L pgLx? clxn] klg s}of}+ pm ;j{xf/f aGg k'Ub 5 . ;j{xf/fn] ;b:ox?n] efu lng] 5g\ . o;/L of]
cl:yTjdf /x]sf ;Dk"0f{ pTkfbg j:t'sf]] pTkfbgdf nfUg] nfutsf] kfFp5 . olb gfkmf / gf]S;fgsf] ;/b/ cljsl;t d'n'sx?df / cem ;+o'Qm rflxF cfk"mnfO{ To;a]nf dfq} d'Qm ug{ gofF ;fdflhs Joj:yfn] k|lt:kwf{nfO{
k4ltx?df x]/km]/ NofOlbP . /, a/fj/ x'G5 . t;y{ >dsf] d"No klg lx;fa ug]{ xf] eg] h;/L sf/vfgfsf] /fHo cd]l/sfsf] blIf0fL efudf;d]t ;Sb5 hj p;n] k"/} JolQmut lgd{n " kfl/lbg] 5 . /, To;sf] 7fpFdf
klxnfsf a9L dfqfdf lzNksnfdf >dsf] pTkfbgsf] nfut a/fa/ g} dflnsn] cfˆgf] j:t'sf] lgldQ bf; g} /x]sf 5g\ . dWoo'udf pgLx? :jfldTjnfO{ g} lgd{n" kfl/lbG5 . Pp6f ;+:yf g} v8f ul/lbg] 5 . ljleGg
;d]t hdfpFb} nUof], o; If]qsf klg x'G5 . clg >dsf] pTkfbgsf] nfut pTkfbgsf] nfuteGbf sd of a];L s'nLg e"ldkltx?sf e"bf; lyP, ) e"bf; / ;j{xf/fsf] aLrdf s] JolQmx?åf/f pBf]u–Joj;fosf] ;+rfng
7" N 7" n f k' F h Lkltx?n] ;fgfltgf rflxF hLjgofkgsf] lgldQ geO{ gx'g] kfpFbg} , 7Ls To;/L g} dhb"/n] klg h:tf] cfh;Dd klg x+u]/L, kf]Nof08 cGt/ 5 < ul/g'sf] clgjfo{ kl/0fd g} JolQmut
lzNksf/x?nfO{ a9L dfqfdf k]Nb} ;fwgx?sf] vf; Tof] dfqf xf], h'g ;fnfvfnf To; Go"gtd :t/eGbf sd / ?;df 5b}5g\ . o;sf] cltl/Qm pTkfbgsf ;fwg / ;fgf] 6'qmf :jfldTj xf] .
nu] . /, o:tf 7"N7"nf lzNkzfnfx? dhb"/sf] nflu p;sf] sfo{If]dtf of a];L kfpFb}g . hlt al9 dfqfdf dWoo'usf zx/ cf}Bf]lus qmflGt x'g' hUuf e"bf;sf] :jfldTj / pkof]u >f]tM sDo'lgi6 kf6L{sf] 3f]if0ffkq
v8f ul/of] hxfF w] / } k| s f/sf hf]ufP/ /fVg / dhb"/ju{sf] cl:tTj j[xt pBf]un] >dsf ;a} zfvfx?df cl3;Dd g} lzNksf/x? sxfF sfd /xG5g\ . o;sf] lglDt p;n] cfˆgf] k|ult k|sfzg ;f]leot ;+3
;fj{ h lgs===== ;/n agfOg]5 . nflu ljb]lzg' kg]{ kl/l:yltnfO{ sd k|Tofe"t ul/g]5 . ;fj{hlgs ;]jf ul/g]5 . rfn' vr{nfO{ lgoGq0f ub}{ gofF Joj;flos If]q nlIft u/L ahf/
g]kfnL o'jfsf] lqms]6 nufotsf v]ndf xl/t tyf pTyfgzLn ljsf; / ub}{ nlug]5 . o'jfx¿nfO{ Joj;flos k|jfxnfO{ ;]jfu|fxL d}qL Pjd\ e/kbf]{ bf]xf]/f] sfo{If]q ePsf ;+/rgf qmdzM cg'udg / s/k/LIf0f k|efjsf/L
b]lvPsf] a9\bf] cle¿lrnfO{ dWogh/ ljkb\ Joj:yfkg M hnjfo' kl/jt{gaf6 ;Lk Pjd\ k|fljlws lzIff k|bfg u/L agfOg]5 . vf/]h ub}{ nlug]5 . lgdf{0ffwLg agfOg]5 . s/ r'xfj6 lgoGq0fdf
/fvL k|lt:kwf{Tds Ifdtf clej[l4 ug{ l;h{gf x'g] ljkb\ Go"gLs/0f ul/g]5 . ;Lko'Qm agfOg]5 . v]ns'b k|ltof]lutf cGt/f{li6«o ;xof]u / ;DaGw M cfof]hgf ;DkGg ug{ / ;|ft] ;'lglZrt ;+:yfut ;dGjo ;'b9[ agfOg]5 .
;/sf/n] yk nufgL ug]5 { . v]ns'b hnjfo' kl/jt{g cg'sn" gsf sfo{qmdx¿ ;~rfng / v]nf8Lsf] Ifdtf ljsf;df l5d] s L Pjd\ ldq /fi6« x ¿;F u ul/Psf cfof]hgfnfO{ cfjZos /sd cfufdL cfly{s jif{sf] ljlgof]hg
k"jf{wf/ ljsf;df hf]8 lbOg]5 . ;~rfng ul/g]5 . If]qut gLlt tyf hf]8 lbOg]5 . ;fj{hlgs / lghL If]qdf ;Gt'lnt / cfk;L lxt clej[l4 ub}{ ljlgof] h g ul/g] 5 . cfof] h gf ljw]ossf l;4fGt / k|fyldstfsf]
;fdflhs Gofo M ;fdflhs ;'/Iff sfo{qmddf hnjfo' kl/jt{gsf] ljifonfO{ o'jf hgzlQmsf] Ifdtf pkof]u ug{ kf/:kl/s nfesf cfwf/df juL{s/0fsf] cfwf/ tyf dfkb08 k"/f hudf th{d' f x'g] ah]6n] d'ns ' sf]
/ ;+/If0f sfo{qmddf /x]sf] bf]xf]/f]kgf cfGtl/sLs/0f ul/g]5 . dfgjhGo / OG6g{l;k sfo{qmd ;~rfng ul/g]5 . cGt/f{li6«o ;DaGw :yflkt ul/g]5 . eO{ k" j { t of/L ;DkGg ePsf ;dli6ut cfly{s :yfloTj sfod ug{
x6fpFb} ;fdflhs ;'/Iff / ;+/If0fsf k|fs[lts ljkb\af6 x'g] Iflt / hf]lvd ljQLo If]q ;'b9[ Ls/0f M ljQLo cfly{ s s' 6 gLltsf] dfWodaf6 cfof]hgfnfO{ dfq ah]6 ljlgof]hg ;3fp k'¥ofpg'sf ;fy} cy{tGqn] ult
sfo{qmd lbuf] / nlIft ju{df s]lGb|t Go"g ug{ k"j{tof/Ldf ljz]if hf]8 If]qsf] lgodg / ;'kl/j]If0f yk ljsl;t Pjd\ pbLodfg cy{tGqaf6 ug]{ gLlt lnOg]5 . lng] ljZjf; lnPsf] 5' . ;+3Lo k|0ffnLn]
ul/g]5 . ;|ft] /;fwg Pjd\ cj;/df lbOg]5 . hnjfo' kl/jt{gsf] k|efjn] k|efjsf/L agfO{ :j:y, k|lt:kwL{ / k|fKt x'g ;Sg] nfesf] pkof]u ;/sf/sf] vr{ Joxf]g{] k|dv
' ;|ft] sf] l;h{gf u/]sf] ;Defjgfsf] pkof]u u/L
;LdfGts[t ;d'bfo / ;d"xsf] kx'r F l;h{ g f x' g ] cfsl:ds bfloTj e/kbf]{ ljQLo If]q ljsf; ul/g]5 . ul/g] 5 . ljb] z l:yt g] k fnL ?kdf /x]sf] /fh:j kl/rfngnfO{ tLa| cfly{s j[l4 tyf ;Gt'lnt /
clej[l4 ul/g]5 . n}lËs lje]b / dlxnf Joj:yfkgsf nflu gjLgtd j}slNks a}s
+ tyf ljQLo ;+:yf, n3' ljQ, aLdf lgof]ux¿nfO{ j}b]lzs nufgL j[l4, k|efjsf/L agfOg]5 . Joj;fo / ;dfj]zL cfly{s ljsf;sf] dfWodaf6
lx+;f Go"gLs/0fsf sfo{qmdnfO{ yk ljQLo pks/0fsf] ljsf; ul/g]5 . lbuf] / k'FhLahf/sf lgofds lgsfosf] ko{ 6 g tyf Jofkf/ k| j 4{ g df nufgLd}qL s/ gLlt lnOg]5 . s/ cfd gful/sdf cfly{s ;fdflhs
k|efjsf/L agfOg]5 . ckfËtf, juL{o, jftfj/0f ;+/If0fsf sfo{qmd ;~rfng Joj;flostf j[l4 ug{s ' f ;fy} kf/blz{tf kl/rfng ul/g]5 . cGt/f{li6«o If]qdf k| 0 ffnL k' g /fjnf] s g ug{ ul7t nfesf] ;dtfd"ns ljt/0f ug{ dfu{
hftLo, If]qLo, eflifs / n}lËs cfwf/df ul/g] 5 . jghËnsf] ;+ / If0f / / hjfkmb]lxtf ;'b9[ agfOg]5 . ;xsf/L g]kfnsf] pkl:ylt ;an agfOg]5 . ;ldltsf] ;'emfj ;d]tsf cfwf/df s/ k|z:t x'g5 ] . k|:t't l;4fGt tyf
x'g] lje]b / ;a} k|sf/sf 5'jf5't / Jofj;flos pkof]unfO{ k|j4{g ul/g]5 . If]qsf] lgodgsf nflu cfjZos sfg'gL ;DdfggLo ;efd'v dxf]bo, k|0ffnLdf ;'wf/sf sfo{ cl3 a9fOg]5 . k| f yldstf pk/ dfggLo
s'/Lltsf] cGTo ug{ hf]8 lbOg]5 . dfgj tyf jGohGt'dq} L ef}lts k"jf{wf/ / ;+:yfut Joj:yf ldnfOg]5 . n3' ;DdfggLo cWoIf dxf]bo, /fh:j k|zf;gdf cfw'lgs k|ljlwsf] ;b:ox¿af6 /rgfTds ;Nnfx,
pTkfbg / ljt/0fsf] plrt ;+of]hg ljsf; ul/g]5 . ljQ / ;xsf/Ldf artstf{sf] nufgL d}n] dfly pNn]v u/]sf l;4fGt clwstd pkof] u u/L /fh:j ;'emfj / ;xof]u k|fKt x'g] ck]Iff u/]sf]
u/L cfo c;dfgtf sd ug]{ / ul/aL hg;f+lVos nfesf] pkof]u / ;'/Iffsf] Joj:yf ldnfOg]5 . / k|fyldstfsf cfwf/df ah]6sf] k|zf;gsf] Joj;flostf clej[l4 / 5' . dfggLoHo"x¿sf] ;Nnfx, ;'emfj
lgjf/0f ug]{ sfo{qmdnfO{ k|fyldstf o'jfzlQmsf] kl/rfng M o'jf nlIft sfg'gL zf;g / zflGt ;'/Iff M afF8kmfF6 ubf{ pTkfbg j[l4nfO{ 6]jf s/bftfsf] Joj;flos nfut 36fpg] / ;xof]u cfufdL cfly{s jif{sf] ah]6
lbOg]5 . e"ldsf] PsLs[t / l8lh6n pBdzLntf ljsf; / cfGtl/s ;+ljwfgsf] sfof{Gjogdfkm{t\ sfg'gL k' U g] u/L k| f yldstf k| f Kt u/L s/ k|0ffnL ;'wf/sf sfo{ cl3 th{d' fsf nflu dxTjk"0f{ dfu{bz{gsf]
clen]vsf] cfwf/df ;]jfnfO{ ;xh / /f]huf/L l;h{gf ub}{ o'jfx¿ sfdsf zf;gsf] k|j4{g tyf zflGt ;'/Iffsf] cfof]hgfdf ;fj{hlgs vr{ s]lGb|t a9fOg]5 . s/sf] bfo/fdf gcfPsf ?kdf /xg] ljZjf; lbnfpg rfxG5' .Ú
6 @)*) ;fn kmfu'g @) ut] cfOtaf/
nfUg] ;do uf8Lsf] k|of]un] ! lbgdf dfG5]x¿n] klg a'em] . rnfv dfG5]x¿n]

uf}tda'4 cGt/f{li6«o lqms]6 /+uzfnf lgdf{0fsf 6]08/ cfx\jfg


sf7df8f} F . e/tk' / sDkgLnfO{ Ps dlxgfleq cfj]bg k|sflzt ;"rgfdf elgPsf] 5 . / #) sf] ;fem]bf/Ldf /+uzfnf lgdf{0f
emf¥of] / hxfhn] cfwf 306fdf
emfl/lbof] . a;n] !$ lbgsf] ;do
art eof] eg] !$ lbg ;f9] !! 306f
;do art eof] . sxfFsf] kGw| lbg,
csf{sf] >d rf]//] cyfx ;DklQ cfh{g
ug{ yfn] . cfk"mn] sd >d ug]{ jf
dfgl;s >d ug],{ csf{nfO{ zf/Ll/s
>ddf hf]tfpg], Ps ;]s0] 8sf] ;do
dxfgu/kflnsfn] sl/a # jif{b]lv k]z ug{ cfXjfg u/]sf] 5 . /+uzfnfsf] klxnf] r/0fdf !) ug]{ ;xdlt eP;Fu} cnkq cj:yfdf sxfFsf] cfwf 306f Û of] k|ljlwn] u/]sf] klg v]/ hfg glbg] u/L h;/L >dsf]
cnkq cj:yfdf /x]sf] uf}tda'4 e/tk'/ dxfgu/kflnsfsf jl/i7 xhf/ hgf Ifdtfsf] :6\of08, d}bfgsf] /x]sf] /+uzfnf lgdf{0f ug]{ lglZrt ;dosf] tLj|tf xf] . ;dosf] tLj|tfn] n'6 eof], To;n] ju{ hGdfof]] . o;nfO{
cGt/f{li6«o lqms]6 /+uzfnf lgdf{0fsf OlGhlgo/ ;Gtf]if cfrfo{sf cg';f/ ;Dk"0f{ sfd, k]el] nog;lxt b'O{ j6f ePsf] lyof] . e/tk'/ dxfgu/kflnsf >dsf] art ub{5 eg] ;dosf] t dfS;{n] cltl/Qm d"Nosf] l;4fGtdf
nflu 6]08/ cfXjfg u/]sf] 5 . 6]08/sf] k|:tfj #! cf}+ lbgdf vf]lng]5 6fj/ lalN8ª lgdf{0f x'g5 ] . of] sfd k|dv' /]g' bfxfnn] e|d0f jif{ @)@$ tLj|tfdf >dsf] 3lge"ttf yk ug]{ xf] ;+Zn]if0f ug'e{ of] . cfh >d kl/jt{g
/+uzfnf lgdf{0fsf] g]tT[ j lnPsf] w'd;
'{ / To;sf] sl/a b'O{ xKtfdf k|fKt k'/f x'Fbf /+uzfnfsf] Ifdtf !% xhf/ sf] Pp6f cfsif{s uGtJo /+uzfnf eg] oxfF g;f]lrPsf] kl/jt{g jf ePsf] 5 . zf/Ll/s >d dfgl;s
ePsfn] ;s/fTds ;Gb]zsf nflu rdTsf/ x'G5 . Tof] rdTsf/ t xf] >ddf kl/jt{g ePsf] 5 . of] cfw'lgs
e|d0f jif{ pb\3f6g cufj} 6]08/ qmflGt . Tof] /fhgLlts If]qdf xf];\ jf lzIff, k|ljlwsf] k|of]usf] ljsf;sf] kl/0ffd
cfXjfg ul/Psf] atfOg\ . pTkfbg If]qdf xf];\ . pTkfbg If]qdf xf] . o;n] gofF >lds ju{ hGdfPsf] 5
nfdf] ;dosf] cys ldlxg]t, cfpg] rdTsf/ jf tLj|tfsf] cy{ xf] eGg] xfd|f] ;+Zn]if0f o;}sf] kl/0ffdsf]
k|of; / tTk/tfn] /+uzfnf lgdf{0f cfly{s qmflGt jf ;Dd[l4 . /fhgLlts pkh xf] . xfdLn] cf7f}+ dxflwj]zgdf
sfo{ ;' l glZrt ePsfn] g] k fnL qmflGt / cfly{s qmflGtsf] PsLs[t ;+Zn]if0f u/]sf] dWod ju{sf] kl/efiff
v]ns'b hutsf nflu pT;fx ylkPsf] ?k g} ;fdflhs qmflGt jf ;Dd[l4 xf] . o;}sf] cfwf/df ul/Psf] ;+Zn]if0f lyof] .
pNn]v u/] . pgn] ;g\ @)@& df oxL g} cfhsf] PsLs[t hgqmflGtsf] cfh Tof] j}1flgs k'li6 ePsf] 5 . o;n]
x'g] o" !( dlxnf ljZjsk lqms]6 ofqf xf] . PsLs[t hgqmflGtsf & cfhsf] qmflGtdf dWod ju{ cyf{t\ gofF
k|ltof]lutf oxL d}bfgdf v]nfpg] u/L ljz]iftfx¿df Pp6f k|ljlw klg xf] >lds ju{sf] ;xeflutf clgjfo{ aGg
tof/L yflng] atfOg\ . eGg'sf] cy{ oxL xf] . k|ljlw ;do / cfPsf] 5 . ?; / rLgdf ePsf qmflGtsf
sflQs @# ut] g]kfn ;/sf/sf] >dnfO{ lgwf{/0f ug]{ / tLj|tf lbg] Ps cfwf/ zlQmsf] ?kdf dWod ju{sf]
dlGqkl/ifb a} 7 sn] uf} t d a' 4 dfgj lgld{t ;fwg jf pks/0f xf] . ;xeflutfnfO{ ;sfl/Psf] lyPg . dfq
cGt/f{li6«o lqms]6 /+uzfnf, df]/ªsf] k|f/lDes lj1fgdf ult k}bf ug{ ;fgf] ;+ V ofdf a' l 4hLjL ju{ s f]
lj/f6gu/, / sf7df8f}s F f] d"nkfgLnfO{ pQf]nssf] k|of]usf] s'/f k9]sf lyof}+ . cfjZostfsf] pNn]v ul/Psf] lyof] t/
/fli6«o uf}/jsf] cfof]hgfsf ¿kdf cfhsf] lj1fgn] Tof] pQf]nssf] ljsf; cfh xfdL PsLs[t hgqmflGtdf ls;fg–
;'GtnL kmfpG8];gn] cfly{s ;xof]u k|:tfjx?sf] d"Nof+sg u/L 5gf]6 ePsf] hgfsf] k'Ug]5 . cufl8 a9fpg] lg0fo{ u/]sf] lyof] . k|ljlwdf u/]sf] 5 . of] g} cfh qmflGtsf] dhb"/nfO{ qmflGtsf] cfwf/e"t zlQmsf]
h'6fpg g;s]kl5 dxfgu/kflnsfnfO{ sDkgLnfO{ lgdf{0fsf] lhDdf lbOg]5 . dxfgu/kflnsfn] ljut % jif{df /+uzfnf lgdf{0fsf] nflu 5gf}6 Pp6f cleGg c+u aGg cfOk'us ] f] 5 . ?kdf / dWod ju{ cyf{t gofF >lds
:jldTj x:tfGt/0f u/]sf] lyof] . /+uzfnf k|s[ltsf] sfd u/]sf] ;/b/ %* s/f]8sf] jflif{s lgdf{0f ePsf] sDkgLn] ;f9] @ jif{leq cfhsf] o'u k|ljlwsf] o'u elgP ju{nfO{ cfwf/ zlQmsf] ?kdf cf7f}+
dxfgu/kflnsfn] lalxaf/ ;fj{hlgs lgdf{0f sDkgLnfO{ k|fyfldstf lbOg] sf/f] a f/ u/] s f] /fli6« o lgdf{ 0 f /+uzfnf agfO;Sg' kg]5 { . /+uzfnfsf] klg d'Vo dfgj >d g} xf] . k|ljlw dxflwj]zgn] ;+Zn]if0f u/]sf] 5 . o;/L
;"rgf hf/L u/]/ /+uzfnfsf] klxnf] dxfgu/kflnsfsf jl/i7 OlGhlgo/ sDkgL;Fu af]nkq cfXjfg u/L ;a} sfd k'/f ug{ ;f9] # ca{ ?k}ofF d'Vo / dfgj >d uf}0f x'g] eGg] xf]Og . PsLs[t hgqmflGt gofF ljz]iftfsf] qmflGt
r/0fsf] lgdf{0f sfo{sf nflu ! ca{ cfrfo{n] hfgsf/L lbP . 6]08/;DaGwL /+uzfnf lgdf{0fsf] k|lqmof yfn]sf] xf] . nfU5 . klxnf] r/0fsf] sfd k'/f k|ljlwsf] hlt;'s} ljsf; eP klg aGg cfOk'us ] f] 5 .
!) s/f]8 ?k}ofFsf] 6]08/ cfXjfg u' g f;f] eP @) lbgleq o;cl3, jfudtL ;/sf/ / ePkl5 bf];f| ] r/0fsf] lgdf{0f ;'? x'g] To;sf] ;~rfns / rfns zlQm dfgj hfltnfO{ rflxPsf] :jtGqtf,
u/]sf] xf] . p;n] OR5's / of]Uo dxfgu/kflnsfdf ;Dks{ ug{ e/tk'/ dxfgu/kflnsfn] qmdzM &) dxfgu/kflnsfn] hgfPsf] 5 . dflg; g} x'G5 . dflg;sf] e"ldsf g} ;dfgtf, cfTdlge{/tf / ;d[l4 xf] .
d'Vo x'G5 t/ k|ljlwn] dfgjLo >ddf o;sf] ;f/ cflTds ;'v–zflGt / ;Dd[l4

snfsf/ l5l/ª z]kf{nfO{ lulgh jN8{ /]s8{sf] k|df0fkq k|bfg


sf7df8f}F . /fi6«klt /fdrGb| cf/f]x0f ug{ nfu]sf] pgn] atfOg\ . qmddf z]kf{ ;d'bfosf w]/} JolQmn] /fHosf] tkm{af6 s]xL /fxt klg kfpg
s}of}+ u'0ff ult a9fOlbG5 . of] s'/f
;To xf] ls ;o hgfn] Ps lbgdf ug]{
sfd k|ljlwn] @ 306fdf ul/lbG5 .
dflg;n] k|ljlwdfkm{t\ rGb|dfsf] ofqf
xf] . JolQmut ?kdf dfG5]n] ;'vL x'g
rfxG5 . ;'v sxfFaf6 / s;/L k|fKt
x'G5 < ;d[l4, :jtGqtf / ;dfgtfaf6 .
oL tLg} rLh ;dfhjfbdf dfq k|fKt
kf}8n] n] ;jf{lws prfOdf gfr]/ ljZj pgn] elgg\– …lxdfn cf/f]x0fsf Hofg u'dfpg' k/]sf] 5 . pgLx?n] ;s]sf 5}gg\ . cfly{s cj:yf gfh's c9fO{ lbgdf u/]sf] 5 t/ To;df x'G5 . ;dfhjfb cfhsf] k'h F L s]lGb|t,
sLlt{dfg /r]sf 8fG;/ l5l/ª z]kf{ aGb} uPsf] 5 . To;sf/0f pgLx?sf] dfgjsf] e"ldsf geOlbg] xf] eg] of] JolQm s]lGb|t / :jfy{ s]lGb|t Joj:yfaf6
/ h] 8 L td' n fO{ lulgh ljZj cfjfhnfO{ a' n Gb kfg{ s f nflu ;+ej x'bF g} . ;a} sfd k|ljlwn] u/]sf] ;+ej 5}g . of] lxhf]sf la;f}+ ztfAbLsf
sLlt{dfgsf] k|df0fkq k|bfg u/]sf ;u/dfyf cf/f]x0f ug{ nfu]sL x'F .Ú eGb}df pTkfbs zlQm g} ablnof] eGg' k|f/lDes ;dfhjfbaf6 klg casf]
5g\ . z]kf{ / td'n] ;g\ @)@@ sf] l5l/ªn] kf;fª Nxfd' ts{;uF t b]lvGg . olb k|ljlw g} ;jf]k{ l/ @!cf}+ ztfAbLsf dfgj rfxgfx¿ k"/f
gf] e ] D a/ !& df % xhf/ @&* kmfp08] ; gaf6 cf/f] x 0f;DaGwL eof] / dflg;sf] e"ldsf g} ;lsof] eGg] x'g] b]lvFbg} . To;}n] ;dfhjfbnfO{ klg
ld6/sf] ;f]n'v'Da'l:yt sfnfkTy/ tflnd lnPsL x' g \ . P6\ s ] xf] eg] ju{ ;ª\3if{ / ;z:q ;ª\3if{sf] kl/dfh{g / ljsf; ug{ cfjZos
k'u]/ gfr]sf lyP . pgLx?n] …b PlS;lkl8;g cf/f]xL bnaf6 pgn] cf}lrTo g} ;lsof] eGg] lgisif{df k'Ug' b]lvG5 . To;}n] PsLs[t :jfldTjdf
xfOP:6 clN6Ro' 8 sf] l /of] u | f ˆ8 …dfO EjfO; km/ z]kf{ SnfODa;{Ú kg]{ x'G5 ha ls ;dfhdf ju{ /xFbf;Dd cfwfl/t cy{k0| ffnL / o;sf] hudf
8fG; cg Nof08 k]o/Ú ljwfdf /]s8{ gf/f;lxt ;u/dfyf cf/f]x0f ug{ / ju{;Qf /xFbf;Dd Tof] ;+efjgf plePsf] ;dfhjfb cfhsf] cfjZostf
/fv]sf x'g\ . nfu]sL x'g\ . /lx/xG5 . ;To of] xf] ls k|ljlwn] aGg k'us ] f] 5 . o;nfO{ xfd|f] cfˆg}
/fi6« k lt kf} 8 ] n n] l5l/ªnfO{ bh{g Do'lhs lel8of]df ;d]t ;do 5f]6o\ fOlbG5 / >dsf] art ;Gbe{df g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb
k|df0fkq x:tfGt/0f ub}{ awfO{ lbP . clego ul/;s] s L l5l/ª z] k f{ u5{ . To;}n] t dWod b"/Lsf] lgisif{df klg eGg ;lsG5 .
;f] cj;/df /fi6«kltn] ;u/dfyf ;d'bfosL klxnf] cleg]qL klg x'g\ . k'luPsf] xf] . cfh ljZjdf sl/a ;jf b'O{ ;o
cf/f]x0fsf] qmddf /x]sL z]kf{nfO{ z]kf{ lkmNd …ltG5]g kmfdfÚdf clego n:ju{;ª\3if{df klg ;do, >d / b]zx¿ 5g\ . ;fgf]eGbf ;fgf] b]z
awfO{ ;d]t lbP . cfufdL clk|n– u/]sL pgn] lkmNd …sf;f{ªÚdfkm{t\ g]kfnL k|ljlwnfO{ hf]8g\ ' k5{ . ;do, >d / Eofl6sg l;6Lb]lv ljzfn b]z ?;,
d]df pgn] lxdfn cf/f]x0fsf] tof/L /htk6df 8]Ao' ub}l{ 5g\ . 6]lnlehg k|ljlwnfO{ Ps 7fpFdf Nofpg] xf] eg] rLg, cd] l /sf, ci6] « l nofh:tf
u/]sL 5g\ . l5l/ªn] of] ;Ddfgn] l/ofln6L zf] …8flG;ª :6f/ g]kfn l;hg ;ª\3if{ 5f]6f] x'G5 . ;dosf] tLj|tf, b]zx¿sf cf–cfˆg} k|sl[ t / ljz]iftfsf
Pp6f ;kgf k"/f ePsf] / ;fy}, lxdfn @Ú sf] ljh]tf;d]t /x]sL l5l/ª;Fu z]kf{ >dsf] 3lge"ttf / k|ljlwsf] ;xL 9+un] 5g\ . tL b]zx¿sf hgtfsf] cfˆgf]
cf/f]x0fsf qmddf Hofg u'dfPsf z]kf{ ;d' b fosf] ;f} G bo{ k| l tof] l utf k|of]uaf6 cfpg] kl/0ffd rdTsfl/s cj:yf, kl/l:ylt, r]tgf / pTkfbg
cf/f] x Lk| l t ;dlk{ t ub} { cfk" m n] cfof]hgfsf] cg'ej klg 5 . x'G5 . of] ;"qdf PsLs[t hgqmflGtsf] ;DaGwx¿ Ps} gx'g ;S5 . tL

zflng kf]v/]nsf] d[t z/L/dfly /fhgLlt gug{ r]tfjgL


sfo{lbzfsf] ljsf; ePsf] xf] . cyf{t s'/fx¿n] qmflGtsf] df}lnstfdf klg
;dosf] tLj|tf / >dsf] 3lge"ttf / km/skgf cfjZos x'g;S5 . ToxfFsf]
k|ljlwsf] ;dfof]lrt k|of]un] qmflGtsf] cfjZostfdf ToxfF x'g] qmflGtsf
sf7df8f}F . clvn -;dfhjfbL_ n] cfTdxTof gu/]sf] pQm :s'nsf s]xL k|nf]eg b]vfPsf] ljifoa:t' aflx/ gug{ va/bf/L ub{5f}F . olb kLl8t ;do 5f]l6G5 . of] ;ª\3if{sf] ?k tl/sfx¿ klg km/s–km/s x'g;S5g\ .
lrtjgsf] /Tggu/ gu/kflnsf–!) lk|lG;kn afnxl/ b]jsf]6f, ;xfos cfPsf] 5 . pQm 36gfk|lt xfd|f] 5fqf kIfsf] dfu k'/f gePsf] / kLl8tn] lxhf]sf] eGbf leGg} k|sl[ tsf] x'G5 . ToxfFsf km/s ljz]iftfn] ;dfhjfbsf
l:yt Pstf lzz' lgs]tg ljBfnodf lk|lG;kn ls/0faxfb'/ clwsf/L / ljefusf] uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] 5 . Gofo gkfPsf] v08df pQm Pstf lzz' To;}n] PsLs[t hgqmflGtnfO{ dWod ?k / ljz]iftfx¿df klg w]/yf]/ km/s
sIff–* df cWoog/t !$ jlif{o xf]:6]nsf jf8]{g sdnk|;fb zdf{ pQm 36gfnfO{ lgikIf 9+uaf6 ;TotYo lgs] t gsf ;~rfns / b"/Lsf] sfo{lbzf eg]sf] xf] . of] cfhsf] kfg{;S5 . ;a}sf] Ps} gx'g ;S5 .
zflng kf]v/]nsf] d[t z/L/dfly kf}8n] n] of]hgfdf anTsf/ kl5 xTof 5fglag u/L bf]ifLnfO{ s8feGbf s8f ;DalGwtx?dfly s8f sf/afxL x'g] ljZjsf] cGt/lj/f] w , cfhsf] o;nfO{ tL b]zx¿sf] km/s ljz]iftfsf]
/fhgLlt gug{ r]tfjgL lbPsf] 5 . u/]sf] / pQm 5fqfaf;df cfˆgf] sf/afxLsf] dfu ub{5f}F . 6fF8L k|x/L s'/f r]tfjgL lbg rfxG5f}+ . ;fd|fHojfbsf] ljz]iftf, hgtfsf] ;dfhjfb eGg ;lsG5 . g]kfndf x'g]
;f] ;+u7gsf] g]tf tf/f ;Ln] Ps k|zf;g / Pstf lzz' lgs]tgsf cGTodf kLl8t kl/jf/sf] Gofosf] rfxgf, lj1fg / k|ljlwsf] ljsf;, ;dfhjfb g]kfnL ljz]iftfsf] x'g;S5 .
la1lKt hf/L ub}{ ;f] r]tfjgL lbPsL ;~rfns / ;DalGwt ;a}nfO{ kLl8t lglDt clvn -;dfhjfbL_ 5fqf ;dfhsf] ju{ rl/qdf cfPsf] kl/jt{g lsgls g]kfnsf] ljz]iftf c? b]z;Fu
x'g\ . kf]v/]n kl/jf/nfO{ kL8fdfly kL8f ljefu cGTo;Dd nl8/xg] k|lta4tf / qmflGtsf] ;kmntf / c;kmntfx¿sf] gldNg ;S5 . To;}n] ljZj ;fDojfb
o; ljifodf clvn -;dfhjfbL_ glbg / d[t z/L/ dfly /fhgLlt JoQm ub{5f} .Ú cg'ejx¿sf] s'n of]ukmndf ul/Psf] cfpg'kj" { b]zx¿n] cf–cfˆg} ljz]iftfsf]
sf] g]tf tf/f ;Ln] hf/L u/]sf] ;+Zn]if0f xf] . of] cWoflTds / OZj/Lo ;dfhjfbsf] cEof; ub}{ l;ª\uf] ljZj
la1lKtdf elgPsf] 5– xfd|f] ;+u7g qmflGt===== ;do ult xf], >d j:t' xf] . ;do kl/sNkgf geP/ j}1flgs ljrf/, dfgj hfltnfO{ Pp6} ;L hflt / ;L
Pp6f cleofg hf/L 5 . Tof] cleofg clglZrt 5 t/ >dn] o;nfO{ ef} l tsjfbL r] t gf, Oltxf;sf] ;+:s[ltdf 9fn]kl5 ljZje/L Ps}
clvn -;dfhjfbL_ :yfkgfsfnb]lv
eg]sf] sDo'lg:6 cleofg xf] . o;nfO{ ;'lglZrttf k|bfg ub{5 . cfhsf] lj1fg vf]htnf; / cg'ejx¿sf] ;+of]hg xf] . k|sl[ tsf] j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf
g} ljBfyL{sf xs, lxt, clwsf/, Gofo,
xfdLn] ;L cleofg klg eg]sf 5f}+ . / k|ljlwsf] o'udf k|ljlwsf] k|of]un] cem of] clxn] ju{;ª\3if{, /fhgLlts ;ª\3if{ x'g;S5 . To;}n] g]kfnL ljz]iftfsf]
d'lQm, :jtGqtf, ;'/Iffsf] kIfdf / ;dosf] ult a9fO{ lbPsf] 5 / >dsf]
cGofo, cTofrf/, bdg, zf]if0f, cfh xfdL ;r]t ?kn] ljZjsf / pTkfbg ;ª\3if{ tLg} If]qdf k|of]usf] ;dfhjfb cfhsf] cfjZostf aGg
dflg;x¿ ;fDojfbdf k'¥ofpg] ;r]t ;do 5f]6\ofOlbPsf] 5 . ;dosf] qmddf 5 . o;sf] j}1flgstf o;sf] uPsf] 5 . To;sf] Pp6f ljz]iftf
5fqfx? dfly x'g] of}g b'Jo{axf/,
kxn ul//x]sf 5f}+ . ;L hflt / ;L ultlzntf / >dsf] 3lge"ttfn] ;kmntfkl5 dfq k' l i6 x' g ] 5 . pTkfbg;Fu hf]l8Psf] 5 .
ck/fw, anfTsf/lj?4 lg/Gt/ ;+3if{ pTkfbgsf] dfqfnfO{ a9fOlbG5 .
ub}{ cfO/x]sf] ;j{ljlbt} 5 . ;dfhsf] z'?jft ePsf] 5 . of] ToxL k"j;{ f]leot ;+3df af]N;]lesx¿n] u/]sf] cGtdf oxL g]kfnL ljz]iftfsf]
cleofgsf] df]6f] vfsf xf] . Tof] xhf/f}+ pTkfbgsf] dfqfdf cfpg] j[l4 g} ;Dd[l4 rdTsf/ oxL ;dosf] tLj|tf / >dsf] ;dfhjfb, cfTdlge{/tf / :jfwLgtfsf
o;} ;Gbe{df oxL kmfu'g !@ ut] 5f]/L;Fu} Pp6} sf]7fdf a:g] ;fyLx?;Fu
jif{ kl5sf] nflu kl/sNkgf ul/Psf] jf ;DkGgtf xf] . ;DkGgtf x'g' eg]s} 3lge"ttf / ultlzntfsf] kl/0ffd nflu ;do, >d / pTkfbg cfhsf]
lrtjgsf] /Tggu/ 6fF8Ll:yt Pstf klg e]6g\ glbPsf] cfk"mn] Gofo dfUg
;dfhjfbsf] cfwf/ xf] .
lzz'lgs]tdsf] 5fqfaf;df lzz' hfFbf k|zf;gn] uf]nL 7f]Sg] wDsL lbPsf] ;dfhnfO{ ;o jif{df emfg{ / ;o jif{n{ fO{ lyof] . oxL g} Oltxf;df af]N;]les cfjZostf ag]sf] 5 . o;nfO{ cfTd;ft
bzsdf emfg{ cfh ;do / >dsf] cfh dfgj >d k|ljlwdf k|of]u efjgfsf] gfdaf6 :yflkt 5 . ug'{ g} g]kfnL qmflGt cyf{t PsLs[t
Pstf lgs]tg sIff * df cWoog/t k|x/L k|zf;gn] $ lbg;Dd klg ls6fgL
dxTjnfO{ a'‰g h?/L 5 . ;do / >dsf] ePsf] 5 . k|ljlwsf] k|of]un] ;dosf] >d k'hF Lsf] ;|ft] xf] eGg] s'/f sfn{ hgqmflGtsf] ;kmntf x' g ] 5 .
!$ jlif{o zflng kf]v/]nsf] /x:odo hfx]/L glnPsf] pN6f] kLl8t kIf -
art ub{5 / Tof] art ;donfO{ km]l/
d[To' ePsf] 36gfk|lt xfd|f] ;+u7g d[tssf sfsf_ nfO{ y'gfdf /fv]sf] / dxTjaf]wn] qmflGtnfO{ ;'lglZrt ub{5 . dfS;{n] n]Vg'eof] . k'h F Lklt ju{n] qmflGtkZrft\sf] :jfwLgtf, ljsf;, ;d[l4
clgZrosf] b'lgofFnfO{ lgZrosf] >d k|of]u ug]{ xf] eg] dflg;n] g;f]rs ] f] ;aeGbf klxn] a'em] / cfˆgf] JolQmut / ;dfgtfsf] cfwf/ klg cfTdlge{/
clvn -;dfhjfbL_ 5fqf ljefu b'Mv lk|lG;kn, ;xfos lk|lG;kn / jf8]g{ nfO{
b'lgofFtkm{ 8f]¥ofpg] s'~hL g} æ;do / kl/0ffd xft kf5{ . h:tf] ls lxhf] :jfy{ / ju{ :jfy{df 3lge"t ?kn] cy{tGq g} x'g] 5 hf] ;do, >d /
JoQm ub{5 . kl/jf/sf >f]tcg';f/ y'gfdf g/fvL v'Nnfdv'Nnf aflx/
>dÆ xf] . of] eg]sf] ult / j:t' x'g\ . sf7df8f}aF f6 kf]v/f k'Ug k}bn !% lbg k|of]u u/] . of] s'/f ;dfhsf rnfv pTkfbgaf6 leGg 5}g .
Pstf lzz' lgs]tgdf cfˆgf] 5f]/Ln] lxFl8/x]sf] / KofA;gn] klg ldnf}+ egL
@)*) ;fn kmfu'g @) ut] cfOtaf/ 7

gof“ k':tf bl08t x'g] k/Dk/f k'/fg} /f]u xf]


k'/fgf] k':tfn] gofFdf sdhf]/L @%)) jif{cl3 uf}td a'4n] cjnDag lj=;+= !((& df dfl/Psf rf/ @)%@ ;fnsf] hgo'4 / ;Qf k|hf kl/ifb\ Psfb]zsf] syf aGof] . h]h] kl/sNkgf u/]sf] lyof] Tof]cg';f/
b]V5 . of] gofF ;+:sf/ xf]Og / cfhsf] u/]sf] zflGtsf] dfu{sf] cfnf]rgf sd ;k' t , h;n] /f0ff zfxLlj?4 kl/jt{gsf] x's
F f/ klg ;/sf/sf] gh/df gofF eGg]lalQs} /fd|f] x'G5 eGg' klg cfh g]kfnsf /fhgLlts kf6L{ /
gofF ljifo klg xf]Og . of] dfgj lyPg . To;}ul/ ljZjel/ kF'hLjfbL k|hftGqsf] lju'n k'ms]sf] kl/0ffddf cft+ssf/L ultljlw lyof] . ;/sf/n] unt x'G5 . gofFnfO{ :yflkt gx'Gh]n j'l4lhjL ToxL s'/fsf] jx;df 5g\ .
Oltxf;sf] hGd ;Fu;u} hGd]sf] k'/fg} ljrf/sf] ljuljuL ePsf] j]nf hGd]sf] dfl/g'k¥of] . @))& ;fnsf] kl/j]zdf k|r08, afa'/fd, df]xg j}Bnufot k'/fgf]n] bjfpg vf]H5 . gofF ;f]r, ljrf/ sfFu; ]| leq klg cfh dWodju{nfO{
;+:sf/ xf] . k'/fgf] k':tfn] gofF gofF ljrf/ dfS;{jfbL ljrf/sf] lj/f]w /fhgLltdf lqmofzLn bnx¿, dfcf]jfbL g]tfnfO{ …cft+ssf/LÚ 3f]if0ff / lrGtg of gofF dfG5]n] h]h:tf lrGtg s;/L kf6L{df hf]8g\ ] eGg] jx; ul//x]sf]
k':tfdfly vf]6 b]V5 t/ gofF k':tf clxn] ; Dd klg dl/d] 6 L wd{ / k|hfkl/ifb\, g]kfnL sfFu; ]| / g]kfn u/L xltof/åf/f lgoGq0f / lgof]hg cl3 ;f/]/ ;dfhdf t/+u k}bf u/] klg 5 . clxn]sf] Joj:yfn] ;dfhsf tdfd\
xfjL eOxfN5 . k'/fgf] k':tfn] gofF k'h
F Ljfbsf 7]sfbf/x? nflu/x]sf 5g\ . sDo'lg:6 kf6L{ Toltv]/ ;dfhlj/f]wL tL ;a tTsfnLg ;dosf nflu ;d:ofx? xn ug{ ;s]g o;sf] xn
k':tfdf hlxNo} efFhf] xfN5 t/ ;a} ljZjel/ cfdhgtf k' F h Ljfbsf] c/fhs / cg}lts ultljlwsf jfxs c/fhs, cg}lts, co'uLg / s]6fs]6L gofF Joj:yfn] g} lbg'k5{ eg]/ cfh
r'gf}tLx?df lgd{d x'bF } gofF k':tf cl3 ljsNk ;dfhjfb vf]lh/x]sf] j]nf dflgGy] . Joj:yf kl/jt{gsf nflu ljrf/ dflgG5g\ . gjLg ljrf/ lgdf{0f g]kfnsf /fhgLlts bn a'l4lhjL,
a9\5 . kl/jlt{t Oltxf;df k'/fgf] dfgjtflj/f]wL cd]l/sfn] sDo'lg:6 qmflGt / cfGbf]ngsf] kIfdf ePsfn] x'G5, jx;df hfG5, 1fg aG5 / ;dfh;]jL kqsf/ ;a}df jx; rln/x]sf]
k':tfn] gofF k':tfsf] gjLg ;f]rnfO{ ljrf/ /fVg]x?nfO{ cfkm\gf] b]zdf pgLx¿ tTsfnLg ;Qfsf] gh/df ;dfhdf nfu" x'G5 . k'/fgf] ljrf/nfO{ 5 . of] s'/f jfxfnjfnf dGqLn] klg
l56} ?rfPsf] kfOFbg} . k'/fgf] k':tfn] k|ltjGw nufO/x]sf] 5 . e}ltsjfbL cfFvL x'g] g} eP . @)!^ df aLkL k|lt:yfkg ug{ ;xh x'bF g} t/ gofF :jLsf/ ug]{ cj:yf cfPsf] 5 . of]
gofF k':tfsf] gjLg sfo{nfO{ s]6fs]6L ljrf/nfO{ k|ltjGw nufpg] ToxL sf]O/fnfsf] dlGqd08ndf klxnf] ljrf/ / gofF k':tfx¿ k'g:yf{lkt eP/} ;a} s'/f dxf;lrj ljKnjn] klxnf g}
kg 7fGb5 . ;fdfhdf eO/x]sf] of ef}ltsjfbL cflj:sf/n] pTkfbg dlxnfdGqL åfl/sfb]jL 7s'/fgLsf] 5f]85 \ g\ . ;fdfGo dfG5]n] kl/sNkgf PsLs[t hgqmflGtdf p7fO{ ;lsPsf]
rln/x]sf] eGbf km/s tl/sfn] ;f]Rg] ePsf ;fdfgx?df Psfclwsf/ sfod lgo'lQm cfhsf] :jL6\h/NofG8df u/]sf]eGbf k[ys kl/sNkgf ug{ ;Sg' gjLgtd ;f]r xf] . of] ;+st] PsLs[t
tl/sf, c?sf] sNkgf u/]sf] eGbf u/L Jofkf/dfkm{t\ rsf]{ n'6 drfpg] dlxnfnfO{ dtflwsf/ lbg'eGbf !@ jif{ g} gjLgtd ;f]r xf] . of] ;f]rn] dfq hgqmflGtsf] gjLg ljrf/ cfd?kdf
dfly ;f]Rg] tl/sf, x/]s sfdnfO{ sfd ul//x]sf] 5 . of] gofF ljrf/jf6 klxn]sf] 36gf lyof] . Tof] 36gf g]kfnL ;dfh ¿kfGt/0f / kl/jt{gsf] cfhsf] :yflkt e};s]sf] :k:6 x'G5 . ;d:of
km/s tl/sfn] ug{ ;lsG5 eGg] gjLg 8/fPsf] of xf/] s f] k' / ftg ;dfhsf] r]teGbf w]/} cl3 ePsf] cj:yfsf] g]tG[ j ug]{ xf] . cfO;s]kl5 t h:n] klg b]Vb5 t/
ljrf/ lbg]x?nfO{ k'/fgf] k':tfn] ljrf/sx?sf] Jofjxf/ xf] eGg] k'li6 sf/0f ;xh} u|fXo ljifo lyPg . s'gj} n] f blntn] 5f]Psf] vfg]x¿ / ;d:of gcfpg' klxnf g} b]Vg' Tof] g]tfsf]
;dfhlj/f]wL 7fG5 . h] cufl8 b]Vof],
ToxL g} ;To xf] elgPsf] ;dfhdf of]
x'G5 . gofF ljrf/, gofF cfljisf/ /
gofF cWofo / gofF k':tfnfO{ h'g;'s}
/fhf dx]Gb|sf] )!& sf] /fhgLlts
…s' Ú kl5 klg g] k fnL sfF u | ] ; ,
ljqmd ;L ;a} dfG5] ;dfg x'g\ eGg]x¿, kqklqsf
k9\gx] ¿, lkmNd x]g,{] /]l8of] ;'Gg], k|d]
s'zn ljz]iftf x'g hfG5 . ljKnj g]tf
dfq xf]Og l;4fGtsf/ g} e};Sg' ePsf]
unt xf] ;To cs}{ xf] x} eGg vf]Hg' ;dfh, ;+:sf/, kf6L{ / 3/kl/jf/df g]skfnufot /fhgLlts zlQmx¿ ug]{ af6f] ;dfof] . k|r08x¿sf] 6fpsfsf] ljjfx ug],{ :s'n vf]Ng], cfw'lgs uLt, 5 . pxfFn] dfS;{ / dfcf]n] k|ltjfbg
k'/ftg k':tfsf] ljrf/df ck/flws ;d] t ;xh} :jLsfg{ ;Sb} g g\ . c/fli6«o QTj eg]/ k|ltalGwt lyP . df]n tf]lsof] / axfnjfnf dGqLx¿ ;+uLt ;'Gg] / ufpg], ¥ofk ufpg], sljtf u/]sf l;4fGtx?df gk'us ] f of gofF s'/f
sfd jGg ;S5 / gofF ljrf/, k':tf, cfh;Dd gofF k':tf / b:tfnfO{ ;xh} To;}n] )$^ sf] kl/jt{g gcfP;Dd 6fpsfsf] d"No tf]lsPsfsf] 6fpsf] n]Vg], k|d ] kq sf]g{] / 3/leq} rkL{ yk]/ kl/:s[t ul/;Sg' ePsf] 5 .
cg';Gwfg / cflj:sf/ bl08t klg 7fpF 5f]8s] f], af6f] vf]lnlbPsf] Oltxf; b08sf efuLbf/ ag]/ h]n uP, emf]nfdf xfn]/ Nofpg]nfO{ emf]nfel/ k};f agfpg]x¿ ;dfh lj/f]wL / c/fhs PsLs[t hgqmflGt k9\g] xf] eg] pxFfsf]
x'g;S5 . ljrf/ of ljrf/s bl08t rnlrq / gf6sdf kfOG5 t/ l/cn lgjf{;gdf a;] of e"ldut ag] . lbg] efif0f ub}{ lxF8] . @)%% h]7b]lv dflgGy], p:t}k/] bl08t klg x'Gy] . cfh of] U otf l;4fGtdf, j} 1 flgs
x'g] k/Dk/f dfgj ;dfhsf] nflu hLjgfdf clxn];Ddsf s'g} ;Eotfdf @))^ ;fndf ndh'ªdf xnf] hf]Tg] dfcf]jfbL ljb|fx] Llj?4 …lsnf] ;]/f 6'Ú klg gofF ljrf/ lgdf{0f ug],{ gofF lrGtg ;dfhjfbdf, /fhgLlt, /0fgLlt /
gf}nf] ljifo xf]Og, Tof] cfhsf] j}1flgs klg e]l6Psf] 5}g . cu'jfO u/]sf xl/eQm, z]ifsfGt / gfds 3fts ck|; ] gnufot cg]s / z}nLdf sfd ug]x{ ¿ d"v{ / 3d08L sfo{gLltdf ;d]t w]/} gofF s'/f yk ug'{
;Eotf xf];\ of cGwljZjf;L ;dfhsf] g]kfnL /fhgLltdf gofF k':tfn] tf]ofgfynufot -@& afx'g_ n] u/]sf] sf/afxL ul/P, ;]gf kl/rfng ul/of] . 7flgG5g\ . g]kfnL ;dfhdf PsLs[t ePsf] xfdL b]Vg ;S5f} . t/, of] s'/f
k'/fgf] ;Eotf, k|To]s gofF ljrf/ xfdLnfO{ rf}tkmL{ 3]/faGbL u/] eGg] k|ltsfTds ljb|fx] , ;dtfjfbL ;dfhn] dfcf]jfbLnfO{ sfg'g xftdf lng] c/fhs hgqmflGtsf] gofF ljrf/ cfh ;dfhdf klg cfk"mnfO{ clxn]sf lbUuh sDo'lg:6
k'/fgf] ljrf/sf] x]kfO{ / pk]Iffdf k/]s} u'gf;f] ug'{ of k'/fgf kfsfg]tfx?n] krfpg ;s] g . Tof] Jofjxf/n] hTyf / cft+ssf/L elgof] . oL ;a :yflkt e};s]sf] 5 . of] :yflkt x'g g]tf eGg] x?n] eg] ;xh} :jLsfg]{ cj:yf
x'G5 . ljZj Oltxf;df o:tf w]/} g]tT[ j ubf{ b]z c;kmn eof] eGg' ;dfhn] lau|]sf], ax'nfPsf], hft Tof] ;dosf ljb|fx] L r]tdflysf] ;+ul7t ;dfhsf w]/} cf/f]x–cj/f]x v]Kg' k¥of] . 5}g ., lsgls k'/fgf] k':tfn] gofF k':tfdf
kl/36gf e]l6G5g\ . gofF k':tfsf] b'O{j6} ts{ unt xf] / o:tf] ts{ kmfn] s f] eg] / lrq0f u/] / / of]hgfa4 ul/Psf] ef}lts cfqmd0f olsg hgqmflGt to u/]kl5 ljleGg hlxNo} vf]6 b]V5, k':tfGt/0fdf efFhf]
ljrf/sf] /Iff ug'{ ;sf/fTds sfo{ ug]{x?df cWofogs} sdL xf] . of] kl/jt{gsf/L r]tgfnfO{ lv;Ll6p/L lyof] . s'gj} n] f /fh;+:yfsf] lj/f]w ug]n{ ] ;dfhdf gofF t/+ux? pTkGg eP . xfN5, t/ ;a afwf Jojwfg kG5fpFb}
xf] eg] o;nfO{ pk]Iff ug{' ;dfhsf] b'O{j6} ts{ unt 5 . u/]/ h]n sf]r]sf] lyof] . ;dfhdf cfhLjg h]n / uf]lnsf] hjfkm kfpFy] . cfk"mnfO{ dfS;{jfbL ljZn]ifs eGg]x?n] gofF k':tf cl3 al9/xG5 / of] g} ;dfh
nflu g} gsf/fTds / kL8fbflos sfo{ xfdLn] jgfPsf] ljrf/ cfh gofF ljrf/ ckr x'G5g\ . of] x/]s /fhflj?4 af]Ng' kfksf] >]0fLdf kYof]{ . w] / } cf/f] k x? nufP, w] / } kfsf lj1fgsf] clgjfo{ lgod g} xf] . k'/fgf]
x'G5 . gofF k':tfsf] ljrf/ hlxn] klg ;fj{ef}d eP klg ef]ln gx'g ;S5 . ;dosf] , x/] s ;dfh / b] z sf] gofF ljrf/ af]Sb}df of gofF x'bF d} f bfz{lgsx?n] dfS;{ aGg vf]hs ] f] ;d]t k':tfn] gofF k':tfdf hlt vf]6 b]v] klg
k'/fgf] k':tfjf6 x]lkPsf] / bljPsf] dfS;{n] of] eg]sf], dfcf]n] p eg]sf] lj8Dagfo'Qm kl/l:ylt xf] . gofFnfO{ ;lhn} :yflkt x'bF g} . cfh;Ddsf] cf/f]lkt u/] k'/fgf lbUuh dflgPsf gofF ;f]r / gofF k':tfn] ;dfhsf] g]tT[ j
x'G5 . gofF k':tfn] ;dfhsf x/]s To;}n] gofF ug'{ x'Fb}g, xfdL sdhf]/ lgif]w, k|lt/f]w / xtf]T;flxt ug{ Oltxf;df s}of}+ gjLg ljrf/ gofF u5{' l;4fGtsf/ / k| V oft elgPsf u/L 5f8\g] 5 . k'/fgf] k':tfn] cfTd;dk{0f
r'gf}ltx?sf] 86]/ ;fdgf u/]/ cem ePsf] j]nf jf]Ng' x"Gg, p;n] 8«fg] k'/fgf] ;Qfn] cg]sg\ xys08f k|of]u eGg] k':tf / ;f]rsf] ue{d} t'lxPsf ljZn] i fsx?sf] k5fl8 ;dfh / ug]5{ / xfg]5{ . of] lgod ;a}df clgjfo{
:kfltnf] / /flknf] ˜x'Fb} cfPsf] x'G5 xfG5 eGg] s'/f g} lj1fg lj/f]wL s'/f u5{ . ;dfhd} k|ltsf/sf] efio 5g\ . g]kfnsf] /fhgLlts Oltxf;df kl/l:ylt uPg . PsLs[t hgqmflGtn] nfu" x'G5 .
/ k'/ftgdf ljho xfl;n u5{ of] g} xf], oxL g} k'/fgf] k':tfsf] csd{0otf lgld{t u/]/ n8fpg / ;fdflhs
cjZodefjL s'/f xf] .
@%)) jif{ klxnf kfOyfuf]/;n]
xf] . cfk"m klg kl/jt{ ug{ g;Sg] /
c?nfO{ klg ug{ glbg] k'/fgf] k':tfsf]
c:jLs[ltsf nflu Hofblt u5{ . bdg
/ pTkL8gsf] ;xf/f lnG5 . k|lts"n ;fj{hlgs:ynsf] ;'Gb/tfsf nflu leQ] lrq agfOg]
r]K6f] elgPsf] ;"o{ uf]nf] 5 eg]/] k'/ftg ljrf/ xf] . o;n] gofF ts{ / kl/l:ylt lgdf{0f ul/lbG5 . sf7df8f} F . sf7df8f} F @)*! h]7 d;fGt;Dddf ;DkGg ul/g] o;}u/L, sfdkfn] gGbLs]z/ dlGb/,
cg'dfg ug]{ / k|dfl0ft ug]{ lu|s ljrf/nfO{ krfpg ;Sb}g . s'g} klg nIdLk|;fb b]jsf]6fn] ;flxTodf dxfgu/kflnsfn] cfˆgf] If] q sf atfP . zÍ/sLlt{ dxfljxf/ / gS;fn eujtL
j}1flgsnfO{ bl08t ul/Psf] lyof] . ljrf/ lg/Gt/ l6Sg To;nfO{ gofF nx/ NofOlbP, t/ zf;sx¿ ;fj{hlgs:ynsf] ;'Gb/tfsf nflu leQ] leQ] lrq agfpg k|lti7fgn] :yfg dlGb/sf] lrgf/L;DaGwL hfgsf/L lbg
pgsf s'/f ;dfhn] ;xh} kTofPg, ;do;fk] I f ultzLn jgfO/fVg' pgsf] r]tlj?4 lyP / pgL klg lrq agfpg nlntsnf k|1f k|lti7fg;Fu / If]qkmn;lxtsf] sfo{of]hgf k]; ug]5{ . So"cf/ sf]8 /fv]sf] 5 . ;f+:s[lts,
ax'nf 7fGof] . ;"o{ x]/]/ ;dosf] kb{5 . To;df lvof nfUg lbg' x'bF g} . ax'nf agfOP . afns[i0f ;dn] ;Demf}tf ul/;s]sf] atfOPsf] 5 . sfdkf :jLs[t sfo{of]hgfsf cfwf/df sfd P]ltxfl;s / k'/ftflTjs dxTjsf
cg'dfg ug]{ ;dodf kf]k l;Ne]:6/n] ljrf/x¿ klg ;doqmddf gofF / cfw' l gs g] k fnL dxfsfJodf ;fj{hlgs lgdf{0f ljefusf k|dv ' ;'/h x'g5
] . lrq agfpg k|lti7fgn] JolQm / :df/s 3'Dg cfpg] cfuGt'sn] ;lhn}
;g\ (^^ df 38Lsf] cfljisf/ u/]/ k'/fgf x'G5g\, h;nfO{ lg/Gt/ wf/ k/Dk/fut dxfsfJo n]vgsf] s]Gb| hfgsf/L kfpg ;s'g\ eg]/ j8f
;do Joj:yfkg ubf{ To;sf] klg nfpg] / lvof emfg]{, cf/g / /]tL s'nLg / ;De|fGt gfos agfpg] sfof{non] k|ljlwsf] k|of]u yfn]sf] xf],
lj/f]w eof] / pgnfO{ ;dfhsf] ;+:sf/ cfjZos x'G5 . h;/L xltof/ jf]bf] rngnfO{ lj:yfkg ub}{ …lr;f] r'nf]Ú j8f g+ ! sf cWoIf e/tnfn >]i7n]
eTsfpg] c/fhs ;dfhlj/f] w L x'G5 To;n] sf6\g /f]lsG5 . To:t} dxfsfJo -@)!%_ df c5't elgPsf] eg]– æclxn] 3'Dg cfpg] h;n] klg
elgof] . of] ;+;f/ eudfgn] jgfPsf] ljrf/sf] xltof/ e'Q] eof] eg] sfd ;d'bfosf] Ps ;fdfGo kfqnfO{ gfos :df6{ kmf]g af]ss
] f] x'G5 . So"cf/ :Sofg
/ O{Zj/ g} ck/Dkf/ elgPsf] j]nf ub}{g / To;nfO{ lg/Gt/ ;fk{ jgfO{ agfP/ dxfsfJodf gofF gfossf] u/]kl5 dlGb/sf] k|frLg Oltxf;, o;;Fu
OZj/sf lj?4df jf]Ng', k'/fgf] ;+:sf/ /fVg' k5{ . of] jgfpg] / gjgfpg] k| : tfjgf u/] / Pp6f qmde+ u ;DaGw hf]l8Psf hfqf kj{, ;fdflhs
eTsfo/ gofF ;+:sf/sf] ;'?jftL ug'{ s'/fdf klg gofF / k''/fgf] ljrf/ / ul/lbP . of] ;flxlTos sd{sf] klg tyf wfld{s ;+:sf/nufot ljifo hfGg
tTsflng ;dosf nflu c/fhs, k':tfaLrsf] xfgyfk x'g]ub{5 . zf:qLotfjfbLx¿n] Jofks / w'jfFbf/ s;}nfO{ ;f]Wg' gk/f];\ eg]/ o; lsl;dsf]
cg}lts / c;Eo ljrf/ dflgPsf xjfO{ h xfh agfpg] /fO6 lj/f]w u/] . )^@ df …la;] gurL{sf] Joj:yf ul/Psf] xf] .Æ
lyP . O{Zj/dflysf] xdnf klg t bfh'efOsf] ;kmn k/LIf0f / nuftf/ aofgdfÚ slj >j0f d' s f?ªn] So"cf/ sf]8df g]kfnL, c+uh ]| L,
c;fdfGo lyPg . of] c;fdfGo k/LIf0fkZrft dfq} dfGotf kfPsf] k[YjLgf/fo0f zfxsf] ;dsIftf k|bfg zfSosf cg';f/ klxnf] r/0fdf ;+:yfx¿;Fu ;Demf}tf u/]/ sfd nufpg hd{gL, lxGbL, k|mG] r, lrlgofF, sf]l/ofnL,
lxDdtsf] s' / f k' / fgf] ljrf/ / j} 1 flgs cfljisf/n] g} cfh u/] s fdf klg ljdlt /flvof] . dfOtL3/af6 aa/dxnsf] bfofFtkm{sf] ;Sg]5 . o;/L sfd nufpFbf ;Demf}tf :k]gL, hfkfgL / c/]ljs u/L !) efiffdf
k':tfsf] nflu kfkL, d'v{, ck/fwL / cfjfheGbf l56f] p8\g] ;'k/;f]lgs k[ Y jLgf/fo0f zfxnfO{ g] k fn kvf{n, k|bz{gLdfu{sf kvf{n, cGt/f{li6«o ug],{ sfof{bz
] lbg], d"NofÍg ug],{ e'QmfgL cl8of] ;'Gg ;lsG5 . j8f g+ ! df
cwdL{ b]lvg] r'gf}tL lyof] . 7'n7'nf xjfO{hxfh;Ddsf] ofqf to ePsf] xf] . PsLs/0fsf] Psnf}6L h; lbPsf] k9\b} ljdfg:yn aflx/sf] kvf{nsf ;fy} lbg], hjfkmb]lxtf axg ug]{ bfloTj rf/j6f k|frLg 9'Ë]wf/fsf ;fy}
cfljisf/, lrlsT;f cg' ; Gwfg, ;dfhn] x/]s gofF kl/sNkgfnfO{ cfPsf] ;dfhn] la;{gn ] ] of] /fHo d]/f] dLgejg / n}grf}/l:yt ;dfhsNof0f k|lti7fgs} x'g5] . o;sf nflu sfdkfn] gfukf]v/L, lx6Lkf]v/L, rt'eh '{ gf/fo0f,
cGtl/Ifsf] vf]h, lj1fgsf] cg]sf}F kfunkgsf] ;+1f lbG5 . ;'k|l;4 klg xf] o;df d]/f k'vf{ / ;a} kl/ifb\sf] kvf{ndf leQ] lrq agfpgsf ? %) nfv pknAw u/fpg]5 . ;Demf}tf uf]df u0f]z, gGbLs]z/ au}r F f, xl/x/
rdTsf/ O{Zj/Lo lrGtgsf lj?4sf] bfz{lgs, /fhgLlts1, cy{zf:qL, g]kfnLsf] Oltxf; /Iff / Oltxf; nflu :jLs[lt lbO;lsPsf] 5 . zfSon] ePkl5 ^) k|ltzt -? #) nfv_ / gf/fo0f -cfwf lji0f' cfwf lzj_, ;fO
n8fO{ lyof] . cfh ltg} O{Zj/Lo Oltxf;sf/, dfS;{jfbsf k|0f]tf, kl/jt{gsf] lx:;f dfu]sf] sljtf n]Vbf :jLs[t ePsf gd'gfadf]lhd tL :yfgdf sfo{;DkGg eO;s]kl5 $) k|ltzt -? s]Gb|, ;f]/flx6L, hdn ljxf/, nfn
eQmx? lj1fgn] cflj:sf/ u/]sf] ;dfhzf:qL sfn{dfS;{ ljrf/ / ckr 7flgof] . k|lti7fgn] leQ] lrq agfpg] / of] sfd @) nfv_ k|bfg ul/g] atfOPsf] 5 . u0f]zh:tf ;f+:s[lts ;Dkbf 5g\ .
ToxL df]jfO{n, ToxL xjfO{hxfh / ToxL bz{gsf] b'lgofFdf !($* df …sDo'lg:6
k|ljlwsf] /dfP/} k|of]u u/]sf 5g\ kf6L{sf] 3f]if0ffkqÚ n]v] otf ;a}eGbf
t/ j}1flgsnfO{ lbg'kg]{ wGojfb
eujfgnfO{ wGojfb lbO/x]sf 5g\ .
cfh ljZjsf ;fF 9 ] ;ft ca{
dflg;x?df ;a} ef}ltsjfbL e};s]sf
a9L kl9Psf] / lj/f]w ul/Psf] ljrf/
xf] . ljrf/sf] ;Qfdf dfS;{ hlxNo}
s]Gb|df 5g\ . pgsf ljrf/sf] lj/f]w
xf];\ of ;dy{g, ljrf/x¿ ultzLn
t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+
5g\ lsgls pgLx?n] ef}lts j:t'sf]
k|of]u ul//x]sf 5g\ of] ;a} k|ljlw
dflg;n] jgfPsf] xf] / O{Zj/n]
jgfPsf] xf]Og eGg] ljZjf; ub{5g\
t/ log} eujfgeQm eGg]x? ljZjdf
5g\, ljrf/sx¿ lbg/ft ;f]lr/x]sf
5g\ . dfS;{ klg tTsfnLg ;dfhsf
nflu c/fhs g} x'g . k/Dk/fut
;dfhsf k|rlnt n'l6vfg] lgod
eTsfP/ gofF hgtfsf] lgod l;h{gf
OGwg vr{ 36fcf}+
!% k|ltzt dfG5] dfq ef}ltsjfbL
5g\ eg] xNnf ul//x]sf 5g\ . O;fk"j{
ug]{ dfS;{sf] b[li6sf]0f zlQm / ;Qfsf]
xflnd'xfnLdf Ps5q n'6 dRrfP/
g]kfn cfon lgud lnld6]8
sl/a ^)) sf] ;dodf k"jL{o e"lddf a:g]sf] gh/df t;f{O/Xof] / cem} ;of}F kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&!
j]bsf] cflj:sf/df ePsf] lgGbf, jif{ t;f{O/xg]5 .
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)*) ;fn kmfu'g @) ut] cfOtaf/

‘ld6/Aofh / n3'ljQ kLl8tsf] ;d:of ;dfwfg u/’ juL{o d'lQm ljgf hftLo d'lQm c;Dej
sf7df8f}F . ;dfhjfbL df]rf{ hgtf;Fu ;fy{s ;+jfb u/]/ ;d:of kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;Ln] kmfu'g sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf sfo{qmddf g]skfsf s]lGb|o ;Nnfxsf/ blnt d'lQm df]rf{ Ko"7fgsf cWoIf s]zj
g] k fnn] ;/sf/nfO{ oyfzL3| ;dfwfg ug{ hf]8bf/ cfu|x u/]sf] 5 . !@ ut] zlgaf/ /ftL Ps la1lKt kf]ln6Jo"/f] ;b:o tyf klZrd n'lDagL tyf >lds ;d'bfo s]lGb|o ljefu k|dv ' lj=s=, PsLs[t ;dfhjfbL df]rf{ Ko"7fgsf
ld6/Aofh / n3'ljQ kLl8t >lds df]rf{sf ;+of]hs tyf g]kfn sDo'lg:6 hf/L ub}{ ;f] cfu|x u/]sf x'g\ . Jo"/f] OGrfh{ ;l~hj ;Ln] juL{o d'lQmljgf ;Gtf]ifL ;Ln] ækl/jlt{t ;Gbe{df >lds k|ltlglw v]d ;'gf/, blnt cleoGtf e/t
df]rf{sf ;+of]hs ljKnj ;Låf/f hftLo d'lQm ;Dej gePsf] atfPsf ;d'bfosf] cj:yf / bfloTj ljifos ;'gf/, ch{g' uGwj{, lvdaxfb'/ kl/of/,
hf/L la1lKtdf elgPsf] 5– …g]kfnL
>lds hgtf ljz]iftM ul/a ls;fg
/ ls;fgx? ld6/Aofh / n3'ljQaf6
r/d?kn] kLl8t ePsf] cjut g}
5 . kLl8t hgtfn] zf] i f0f,
pTkL8gsf lj?4 nuftf/ ;+3if{
ul//x]sf 5g\ eg] ;d:of ;dfwfgsf
nflu ;/sf/;Fu ljleGg r/0fdf jftf{
/ ;xdlt klg x'g] u/]sf 5g\ . tyflk
kLl8t hgtfsf ;d:of ;dfwfg x'g
;s] s f 5} g g\ . xfn} b] z e/Laf6
ld6/Aofh tyf n3'ljQ kLl8t hgtf
k}bn} nfdf] lx8fOkl5 sf7df8f}F k'u/]
Gofosf nflu ;+3if{ ul//x]sf 5g\ .
xfd|f] ;dfhjfbL df]rf{ g]kfn kLl8t
hgtfsf] Gofok"0f{ ;+3if{nfO{ ;xof]u
/ ;dy{g ub{5 . ;fy} ;/sf/nfO{
oyfzL3| ld6/Aofh / n3'ljQ kLl8t
>lds hgtf;Fu ;fy{s ;+jfb u/]/
;d:of ;dfwfg ug{ 7f]; kxn u/f];
eGg] hf]8bf/ cfu|x ub{5 .Ú

;dfhjfbL df]rf{sf] d'vkq ‘;dfhjfbL df]rf{’ k|sfzg ug]{ tof/L


sf7df8f}F . ;dfhjfbL df]rf{, g]kfnn] dxf;lrj tyf df]rf{sf ;+of]hs ;d]t sfof{no a'4gu/df a:g]5 .
5g\ . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ >lds ;d'bfo
df]rf{ s]lGb|o ljefuåf/f lah'jf/df
cjwf/0ff kq k|:t't u/]sf lyP .
cjwf/0ff kqdf ljifo k|jz ] sf] ?kdf
;dfh;]jL a'l4lhjL k|sfz ;'jb] L, d"lt{sf/
eLdaxfb'/ lj=s=nufotn] l6Kk0fL u/]sf
df]rf{sf] d'vkq …;dfhjfbL df]rf{Ú k|sflzt /x]sf ljKnj ;Lsf] k|dv
' cfltYodf ;DkGg a}7sdf g]skfsf :yfoL ;ldlt cfof]lht ækl/jlt{t ;Gbe{df >lds ;d:of, pTklQ, Oltxf;, jt{dfg / lyP . sfo{qmddf g]skfsf s]lGb|o ;b:o
ug]{ ePsf] 5 . ;f] d'vkq k|sfzg ug{ pQm a}7sn] df]rf{sf] d'vkq …;dfhjfbL ;b:o clgn ;L, g]skf -dfs]_ sf ;d'bfosf] cj:yf / bfloTj ljifosÚ eljioaf/], >lds ;d'bfon] ef]lu/x]sf tyf Ko"7fgsf OGrfh{ hfu[lt ;L, s]lGb|o
cGt/lqmof sfo{qmddf af]Nb} ;f] s'/f ;d:of, >lds ;d'bfodf ;d:ofsf k|ltlglw ;ldlt ;b:o tyf o'jf ;+u7g
atfPsf x'g\ . pgn] eg]– æuf]q, s'n / sf/0f, >lds ;d'bfosf] sfo{ef/ / ;L g]kfnsf s]lGb|o ;lrj ljZn]if0f ;L, s]lGb|o
sljnf ;dfh /Qm ;DaGwsf cfwf/df hflt tyf ;L ;dfhsf] :yfkgf / k|ltlglw ;ldlt ;b:o tyf g]skf k"jL{
st} ;fdfGo cfjZos h:tf] b]lvP klg ljsf;;DaGwL ljifox? ;d]l6Psf lyP . Ko"7fgsf ;]qm]6/L d':sfg ;L, klZrd
Pp6f ljrf/, gLlt / l;4fGtsf ?kdf sfo{qmddf k|:t't cjwf/0ff kqdfly Ko"7fgsf ;]qm]6/L kl/jt{g ;L, ;lxb
;fdGtL /fHo / wfld{s cGwljZjf;df s]xL jQmfx?n] ;s/fTds l6Kk0fL u/]sf kl/jf/ tyf kf6L{sf lhNnf ;NNnfxsf/
clNemPsf] ;dfhn] >lds ;d'bfodfly lyP . l6Kk0fLsf/x?sf] hft Joj:yf df]xg ;L, e"tk"j{ hgd'lQm ;]gf g]kfn
;r]ttfk"js { nflbPsf] cdfgjLo zf]if0f pGd"ngsf] nflu juL{o d'lQm g} Ps dfq Ko"7fgsf ;+of]hs gLltg ;Lnufosf]
bdg g} hftLo lje]b xf] . o;sf/0f ljsNk /x]sf] / juL{o d'lQm cfGbf]ngsf] pl:ylt /x]sf] lyof] . sfo{qmdsf] cWoIftf
;Dk"0f{ pTkL8g / vf;u/L hft Joj:yf g]tT[ j g]skfn] g} ug{k' g]d{ f hf]8 lbPsf s]lGb|o ljefu k|dv' ;Gtf]ifL ;L, :jfut
pGd"ngsf] Ps dfq ljsNk juL{o lyP . sfo{qmddf ;+oQ' m /fhgLlts blnt dGtJo uf]kLnfn ;L / ;'idf ;Lsf]
pTkL8gsf] cGTo g} xf] .Æ cGt/lqmof ;+3if{ ;ldltsf ;+of]hs hodg, g]kfn ;Grfngdf sfo{qmd ;DkGg ePsf] lyof] .
>4f~hnL;d] t JoQm u/] . o:tf] cj:yfnfO{ x]/]/ xKtfsf] Ps df3df tTsfnLg ko{ 6 gdGqL
df]rf{sf] k|sfzg ljefusf] klxnf] a}7s df]rf{Ú k|sflzt ug]a{ f/] 7f]; gLlt – ljlw dx]Zj/ bfxfn, g]skf -P;_ sf huGgfy ljdfg:ynsf] pb\3f6g eP;Fu} ca k6s lgoldt p8fg eg]{ k|lta4tf hLjgaxfb' / zfxLn] sRrL
lalxaf/ g]skfsf] s]Gb|Lo sfof{no tof/ u/]sf] 5 . k|sfzg ljefusf] bf];f| ] vltj8f / h;kfsf g]tf k"0f{ a:g]t cfjZostfcg';f/ lgoldt p8fgsf u/]sf] 5\g ls/fFtLn] eg] . ;fy} ;a} wfjgdfu{df k/LIf0f p8fg u/fP klg
a'4gu/df ;DkGg ePsf] 5 . g]skfsf a}7s @! kmfu'g, ;f]daf/ g]skfsf] s]Gb|Lo ;xefuL lyP . nflu :yfgLo, k|b]z / ;+3 ;/sf/n] k|bz
] df g]kfn Po/nfOG;sf] Ps–Ps To;kl5 hxfh cfPsf] lyPg . slxn]
sfd ug]{ pgsf] k|lta4tf 5 . hxfh lbg] pgsf] pb\3f]if 5 . :yfg 5gf]6sf] ljjfb, slxn] ah]6
cfufdL===== kfg]{ u/L g]skf hfg' kg]{ wf/0ff /fVb} k|lzIffyL{x?sf] pkl:ylt /x]sf] ljBfut
;f] cj;/df gful/s p•ogdGqL )$@ ;fnb]lv lgdf{0f ;'? ePsf] cefj t slxn] ;z:q åGåsf] c;/n]
dxf;lrj ljKnj ;Ln] To:t} eg]– …of] gofF :s'n xf], ljutsf] eGbf :s'lnª kmfu'g !^ ut]bl] v @) ut];Dd
d'ns ' sf] ljBdfg kl/l:yltaf/] ;+st] km/s :s'n xf] . xfdL;Fu cfˆg} ;+rfng x'g] g]skf blIf0f s0ff{nL Jo"/f]n] ls/fFtLn] xKtfsf] Ps k6s ofq'sf] ljdfg:yn 8]9 jif{cl3 sfnf]kq] sfdn] ult lng g;s]sf] sf]6af8f
ub} { clxn] g] k fndf ef/tLox? Jojxf/af6 lgsflnPsf] 1fg 5, hgfPsf] 5 . rfk x]//] p8fg eg]{ atfP . …sf]6af8f ;lsP klg pb\ 3 f6g gx' F b f ljdfg:yn kl5Nnf] ;dodf lkr eP/
lxGb'OHd / /fhtGqsf] Ph]G8f af]s/] o;nfO{ km]l/ Jojxf/df nfu" ug{ dfq geP/ clxn] s0ff{nLsf lhNnfdf sflnsf]6jf;Lsf] …lrnuf8LÚ r9\g] klg hxfh gcfpg] ljdfg:ynsf
cfO/x] s f] / klZrdfx? b'li6sf]0f wfl/nf] kfl//x]sf 5f}F .
cfly{ s=====
h;kfsf d':tkmf cnL, g]skf -P;_ lgoldt p8fg x'g ;s]sf 5}gg\ . ;kgf k"/f x'g ;s]sf] lyPg . )&# ¿kdf rrf{df /x]sf] lyof] .
lqmlZrogs/0f / klxrfg;lxtsf]
;+3Lotf tyf wd{lg/k]Iftfsf] Ph]G8f
af]s]/ cfPsf] ;d]t pNn]v u/] .
dxf;lrj ljKnj ;Ln] eg]–
b[li6sf]0fdf :ki6tf / j}1flgs
b[li6sf]0f agfpg :s'n ;+rfng
ul/Psf] xf] .Ú
g]tf e/t ;L]n] /fhgLlts qmflGt
sf x]dGt sF8n] n] clgn ;Låf/f k|:t't
sfo{kqdfly l6Kk0fLd"ns wf/0ff /fv]sf
lyP . sfo{qmddf slj /fh]Gb| xdfnn]
sljtf jfrg u/]sf lyP . ;f] sfo{qmdsf]
j}b]lzs /f]huf/df hf“bf sfuhftsf] k|ltlnlk 3/–kl/jf/df 5f]8f}+
…g] k fndf ;fdflhs / hftLo k'/f gePsf] eGb} g]kfnL >lds hgtf cWoIftf lhNnf OGrfh{ tyf s]Gb|Lo j}bl] zs /f]huf/df hfFbf lgDg sfuhftsf] k|ltlnlk 3/df 5f]8f}+
ljljwtfx? 5g\, o;sf ;an / /fd|f / cd]l/sL ;fd|fHojfbaLr d'Vo ;b:o pT;j ;Ln] u/]sf lyP eg]
kIfx? klg 5g\, xfd|f] cfGtl/s cGt/lj/f] w /x] s f] atfP . g] t f ;~rfng ;"o{ ;Ln] u/]sf lyP . Ø kf;kf]6{ / gful/stf,
PstfnfO{ cem /fd| f ] agfpg e/tn] ;Dk"0f{ 9+un] Pd;L;L vf/]hL sfo{qmddf pkl:yt ;a}nfO{ k"hf
;dfhjfbL ;+3Lotf cfjZos 5 t/ ug{ cfjZos ePsf] klg atfP . ;Ln] :jfut dGtJodfkm{t\ :jfut Ø j}bl] zs /f]huf/ ljefuaf6 lnPsf] >d :jLs[lt,
clxn]sf] ;+3Lotfn] ;d:of ;dfwfg pb\3f6g sfo{qmddf g]skfsf
kf] l n6Jo" / f] ;b:o tyf :s' l nª
u/]sf lyP . sfo{qmddf a'l4hLjL Ø :jf:Yo k/LIf0f u/fPsf] lg/f]lutfsf] k|df0fkq,
ug]e{ Gbf klg ;fdflhs ljefhg dfq} clht kf}8]nn] dGtJo /fv]sf lyP
Nofpg] vt/f 5, To;}n] g]kfndf h'g ljefusf k|dv ' e]if/fh ;Ln] :s'lnªsf] eg] klZrd lhNnf O~rfh{ lbg]z Ø cled'vLs/0f lnPsf] k|df0fkq,
p2]Zo / dd{sf cfwf/df xfdLn] ;dotflnsf ;'gfpFb} ljutsf] eGbf ;L, pBf]u jfl0fHo ;+3, /Tggu/sf
;+3Lotfsf] d'2f p7fof},F To; k|sf/sf] :s'lnª gofF ePsf] lhls/ u/] . pgn] /fddgL yklnof, ko{6g Joj;foL w|j' Ø Dofgkfj/ ;+:yfnfO{ lt/]sf] /sdsf] ekf{O,{
;+3Lotf cfpg g;s]sf] / ca :s'lnª calwe/ gf}j6f bz{gzf:q, kf}8n
] nufot cltlyx¿sf] ;xeflutf Ø /f]huf/bftf;Fu u/]sf] s/f/ ;Demf}tf,
;dfhjfb / ;+3Lotf ;Fu;Fu} lnP/ cf7j6f /fhgLlts cy{zf:q, kfFrj6f /x]sf] g]skf g]tf pT;j ;Ln] atfP .
cufl8 hfg'kg]{ a]nf cfPsf] 5 .Ú ;dfh lj1fg, kfFrj6f ef}lts lj1fg ;'gy/fnL===== Ø aLdf u/fPsf] sfuhft,
ljBdfg===== / 5j6f j}1flgs ;dfhjfbsf u/L
hDdf #$ j6f lkl/o6 ;+rfng x'g]
cWoIf g/]Gb| ;L, s0ff{nL d'VodGqL Ø sNof0fsf/L sf]ifdf /sd hDdf u/]sf] k|df0f,
bnfn k'h F LjfbL Joj:yfsf sf/0f xf] . /fhs' d f/ zdf{ , s0ff{ n L k| b ] z
hfgsf/L lbP .
o;n] b]znfO{ ;dfwfg lbg ;Sb}g .
:s'lnªdf k|lzIf0fsf] ?kdf g]tf
k"j{d'VodGqL dx]Gb|axfb'/ zfxLn] Ø cfk"mn] ljb]zdf /xL sfd ug]{ sDkgLsf] gfd, 7]ufgf, ;Dks{ gDa/ /
o;sf] ljsNk ;dfhjfbL df]rf{n] tfdemfdsf ;fy ljdfg:ynsf]
cufl8 ;f/]sf] g]kfnL ljz]iftfsf] e/t ;L, e]if/fh ;L, c;n ;L, k|of; pb\3f6g u/]sf x'g\ . sfdsf] ljj/0f,
;dfhjfb dfq Ps dfq ljsNk xf] .Ú ;Lnufotsf k|lzIfsx?sf] ;xeflutf cfOtaf/ tf/f Po/sf] ljdfg
g]tf e/t ;Ln] g]skfsf] g]t[Tj /x]sf] 5 . cjt/0f u/]/ k/LIf0f u/]kl5 ;f]daf/ Ø cfk"mnfO{ dxTjk"0f{ nfu]sf cGo sfuhftx? .
:s'lnª sfo{qmddf g]skfsf
clxn] ;dfhjfbL df] r f{ s f]
;+of]hs;d]t /x]sf] a]nf b]zsf] lhDdf s]Gb|Lo ;b:o tyf blIf0f s0ff{nL Jo"/f]
pkk| w fg tyf /IffdGqL k" 0 f{ o:tf sfuhftn] j}bl] zs /f]huf/df s]xL ;d:of tyf sl7gfO{ ePdf ;dfwfg
v8\sf;lxtsf g]tfx?n] ljdfg:ynsf]
lng] u/L g]tf–sfo{stf{x?sf] 1fg / OGrfh{ ;+ u d ;Ln] :s' l nªnfO{
uDeL/tfk"j{s lng ;xefuLx?nfO{
pb\ 3 f6g u/] s f x' g \ . g] k fn ug{ ;lhnf] x'G5 .
Ifdtfsf] ljsf; ug{k' g]{ atfP . pgn] Po/nfOG; / tf/f Po/sf b'O{j6f
g]tf–sfo{stf{sf] b[li6sf]0f abNg] lgb]{zg lbP . :s'lnªsf] pb\3f6g hxfh cjt/0f u/L ljdfg:ynsf]
af}l4s ;f/tTj;lxtsf] gofF 1fg sfo{qmddf :jfut dGtJo g]skf pb\3f6g u/]sf lyof] .
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{;Fu /x]sf] bfaL alb{of lhNnf OGrfh{ lxdlzv/ ;Ln] kfg;df aQL afn]/ ljdfg:ynsf]
ub}{ Jojxf/af6 gofF 1fg k|fKt ug]{ lbPsf lyP eg] sfo{qmdsf] ;+rfng pb\3f6g ub}{ pkk|wfg tyf /IffdGqL
/ km]l/ 1fgnfO{ Jojxf/df abNg] g]skfsf pQ/ afFs] lhNnf OGrfh{ g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
v8\sfn] nfdf] ;dokl5 lgs} ldlxg]t
lhDdf g]skfsf] /x]sf] atfP . /0flbk ;Ln] u/]sf lyP . / sl7g kl/l:yltsf afah' b
g]tf e/t ;L]n] b[li6sf]0f wfl/nf] :s'lnªsf] pb\3f6g sfo{qmdsf] ljdfg:ynsf] pb\3f6g u/]sf] atfP .
agfpgsf nflu :s'lnª sfo{qmdsf] cWoIftf Jo"/f] OGrfh{ ;+ud ;Ln] u/]sf ljdfg:yn lgdf{0fsf qmddf dfl/Psf
cfof] h gf ul/Psf] / l;4fGt / lyP . afFs,] alb{of, hfh/sf]6 / 8f]Nkf Ps gfafns;lxt #% hgf wflbª
Jojxf/n] bnfn k'FhLjfbnfO{ k5fl8 lhNnfsf sl/a $) a9L ;xefuL hf] l udf/fsf dhb' / k| l t pgn]
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like