PRZYCZYNY WOJNY STULETNIEJ:

 kryzys dynastyczny we Francji - wygaśnięcie głównej linii

Kapetyngów i objęcie tronu przez Walezjuszy
 pretensje do tronu francuskiego wysuwane przez króla Anglii
 dążenie królów francuskich do zlikwidowania posiadłości lennych
Edwarda III we Francji
 pomoc Francuzów dla Szkotów walczących z Anglikami
 próby przejęcia Flandrii przez Anglików oraz Gujenny przez
Francuzów
 wymówienie przez króla Anglii Edwarda III posłuszeństwa wobec
władcy Francji

PRZEBIEG WALK:
faza pierwsza
 1346 r. - bitwa pod Crécy - rozgromienie Francuzów, zajęcie przez
Anglików portu w Calais
faza druga
 1356 r. - bitwa pod Poitiers - władca Francji Jan Dobry trafia do
niewoli angielskiej, zwycięstwo Franków
faza trzecia
 1375 r. - rozejm w Brugii - w rękach Anglików tylko część Gujenny i
port w Calais
faza czwarta
 1415 bitwa pod Azincourt – wygrana Angli
 1453 r. - bitwa pod Castillon - zwycięstwo Francuzów, Anglicy
wycofali się z kontynentu

Joanna d’Arc– francuska bohaterka narodowa, podczas wojny stuletniej

przyczyniła się do kilku ważnych zwycięstw armii francuskiej, twierdząc,
że działa kierowana przez Boga.

Wielkie bezkrólewie – okres chaosu i wojen.

1356 r. - wydanie przez cesarza Karola IV Złotej Bulli - określała zasady
elekcji. Elektorami zostali arcybiskupi Kolonii, Trewiru i Nadrenii oraz król
Czech, władca Palatynatu, książę Saksonii, margrabia Brandenburgii

Dżuma - ostra bakteryjna choroba zakaźna, do Europy trafiła

prawdopodobnie z Krymu

SKUTKI DŻUMY:
 olbrzymie straty wśród ludności
 wyludnienie miast
 upadek rolnictwa i klęska głodu
 bunty chłopstwa
 upadek rzemiosła i handlu
 wzmocnienie nastrojów antysemickich
 wzmożona krytyka Kościoła
 naruszenie podstaw funkcjonowania społeczeństwa feudalnego

PRZYCZYNY KRYZYSU KOŚCIOŁA:

 dążenie do centralizacji władzy papieża
konflikt z królem Francji
 ucisk fiskalny
świętopietrze - tzw. denar św. Piotra, opłata od wyznawców
chrześcijaństwa
dziesięcina - dziesiąta część dóbr oddawana do kościoła
annaty - opłaty za obejmowanie stanowisk kościelnych
 upadek moralny kleru
lekceważenie obowiązków
zeświecczenie
nepotyzm
symonia
nadużycia finansowe
 ruchy heretyckie
Niewolą awiniońską papieży nazywa się okres od 1309 do 1377 r. (z
przerwą w latach 1367-1370), w którym papieże rezydowali w
posiadłościach kościelnych w Awinionie i byli uzależnieni od królów
Francji.

Wielka schizma zachodnia to trwający od 1378 do 1417 r. okres rozłamu w

Kościele katolickim, w trakcie którego o schedę po świętym Piotrze
jednocześnie rywalizowało nawet trzech papieży (antypapieży).

1414-1418 r. - sobór w Konstancji

 przezwyciężenie kryzysu
 wybór Marcina V na papieża

Jan Hus - wystąpił przeciw nadużyciom w Kościele, profesora teologii

uniwersytetu praskiego, domagał się:
 prawa głoszenia Ewangelii przez świeckich
 komunii pod dwiema postaciami
 zrezygnowania przez Kościół z bogactw
 karania grzechów śmiertelnych przez władze świeckie

taboryci - radykalny odłam

 zniesienie poddaństwa, powszechna równość, wspólnota dóbr
ultrakwici (kalikstyni) - odłam umiarkowany
 spełnienie artykułów praskich

1389 r. - bitwa na Kosowym Polu; przejęcie terenów Serbii i Bośni

1396 r. - krucjata antyturecka z władcą Węgier Zygmuntem
Luksemburskim na czele; przegrana przez Europejczyków bitwa pod
Nikopolis
1444 r. - bitwa pod Warną - rozbicie wojsk europejskich, śmierć króla
Węgier Władysława Warneńczyka

ZDOBYCIE KONSTANTYNOPOLA:
 V 1453 r. - Turcy pod murami
Konstantynopola, pod dowództwem
Mehmeda II Zdobywcy
  dwumiesięczne oblężenie miasta
 Europa Zachodnia pomimo obietnic nie pomogła
Bizantyjczykom
 Konstantynopola przez Turków; śmierć cesarza Konstantyna XI
Dragazesa
 zmiana nazwy miasta na Stambuł; przeniesienie stolicy
 przemianowanie Kościoła Mądrości Bożej na meczet

Janczarzy to regularna piechota turecka, utworzona w XIV wieku, sławna z

dyscypliny, odwagi i znajomości wojennego rzemiosła.