You are on page 1of 48

Sevi Agolli

Libër mësuesi
për tekstin shkollor

Qytetari 7
PËRMBAJTJA
TEMATIKA I
Ligji dhe rëndësia e tij
Vlerat në shoqëri
Rregullat dhe zakonet në shoqëri
Ndikimi i ligjeve në jetën vetjake dhe shoqërore
Përgatitja e ligjeve
Veprimtari praktike: Ndikimi i rregullave dhe i ligjeve te të drejtat dhe përgjegjësitë qytetare
Projekt: “Ligji për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve”.
Testim: Vlerësim i njohurive

TEMATIKA II
Kuptimi për të Drejtat dhe Liritë e Njeriut
Dokumentet ndërkombëtare dhe kombëtare për të drejtat dhe liritë e njeriut
Të drejtat e njeriut të parashikuara në kushtetutë dhe në legjislacionin shqiptar
Të drejtat individuale dhe shoqërore në një shtet demokratik
Veprimtari praktike: Të drejtat dhe liritë e pakicave në komunitetin ku jetoj Projekt: Të drejtat e fëmijës në
legjislacionin shqiptar, mbështetur në Konventën e të Drejtave të Njeriut”

TEMATIKA III
Përgjegjësitë vetjake
Përgjegjësitë qytetare dhe rëndësia e tyre
Veprimtari praktike. Përgjegjësitë e mia si qytetar i komunitetit tim

TEMATIKA IV
Detyrat ndaj vetes
Detyrat morale ndaj tjetrit dhe shoqërisë
Testim: Vlerësim i njohurive

TEMATIKA V
Qytetaria, pjesëmarrja qytetare dhe shoqëria civile
Format e pjesëmarrja qytetare dhe opinioni shoqëror
Parimet e qeverisjes demokratike në komunitetin dhe vendin tonë
Përgjegjësitë e qeverisë ndaj qytetarëve tonë
Veprimtari praktike: Ndikimi i veprimit qytetar në politikat publike dhe marrjen e vendimeve
Konflikti dhe format e zgjidhjes me mjete demokratike
Projekt: Një qytetar i përgjegjshëm dhe pjesëmarrës aktiv

TEMATIKA 1

PLANIFIKIMI I ORËS SË MËSIMIT

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla: 3 klasa: VII


Tema mësimore 1: Ligji dhe rëndësia e tij Situata e të nxënit: Rregullorja e
shkollës, e klasës.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem,
veprim, duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke
ndarë eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
Nxënësi/ja: Ligj, mbrojtje, zbatim, ndëshkim.
 diskuton mbi rëndësinë e dobinë e ligjit;
 ndërgjegjësohet mbi përdorimin e ligjit dhe të rregullave;
 krahason traditat me zakonet, rregullat dhe ligjet;
 vlerëson rëndësinë e ligjeve në jetën ton;
 shpjegon vlerat dhe misionin që kanë ligjet;
 analizon karakteristikat e ligjit.
Burimet: teksti i nxënësit, materiale të ndryshme nga media, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
interneti etj. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe
qytetar, gjuha dhe komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Organizimi i orës së mësimit: PNP: Bashkëbisedim - Shpjegim - Punë me tekstin (Punë e pavarur)

Hapi i parë: 10’ - Parashikimi: Bashkëbisedim


Mësuesi/ja e nisi orën mësimore me një pyetje që shtron për diskutim:
- Si e nisni ju një ditë tuajën?
Nxënësit tregojnë rreth veprimtarive që kryejnë çdo ditë në mëngjes. Ky bashkëbisedim shërben për
futjen në situatën problemore. Rregullat janë shumë të dobishme në jetën tonë të përditshme, Rregullat
dhe ligjet rregullojnë marrëdhëniet midis njerëzve.

Hapi i dytë: 25` - Ndërtimi i njohurive: Shpjegim


Mësuesi/ja shpjegon se:
● Qëllimi i një ligji është të rregullojë në mënyrë sa më të saktë dhe të kuptueshme problemin,
rrethanën, veprimtarinë që shqyrton, por dhe të respektojë vlerat, që çdo shoqëri ka vendosur në mënyrë
demokratike.
● Ligjet janë rregulla të shoqërisë, të miratuara nga Parlamenti dhe që janë botuar në Fletoren Zyrtare.
● Rregullat e sjelljes dhe normat rregullojnë marrëdhëniet në një komunitet. Rregullat janë të shkruar
dhe të pashkruara.
Në këtë fazë të orës mësimore, mësuesi/ja punon me nxënësit për rregullat që duhet të zbatohen në
klasë, familje, grupin e sportit etj.).
● Zakonet janë rregulla që bazohen në traditën e popujve.
Ligjet rregullojnë marrëdhëniet në shoqëri. Mungesa e ligjeve do të bënte që njerëzit të silleshin sipas
dëshirës së tyre, pa marrë parasysh nevojat e të tjerëve. Njohja dhe zbatimi i ligjeve i bën njerëzit më të
përgjegjshëm dhe më të kujdesshëm ndaj nevojave që kanë.
Ndaj njohja e ligjeve dhe zbatimi i tyre ka një rëndësi të madhe për shoqërinë.

Hapi i tretë: 10` - Përforcimi i njohurive: Punë me tekstin (Punë e pavarur).


Në këtë fazë të orës mësimore, mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të bëjnë një përmbledhje për njohuritë që
morën mbi ligjin.

të zbatohet dhe të respektohet


KARAKTERISTIKAT E LIGJIT: të bëhet publik dhe të njihet gjerësisht
të jetë i thjeshtë dhe i kuptueshëm
të frymëzohet nga parimi i demokracisë

Punohet me veprimtaritë në tekst.

– Pyetje për vetëvlerësim.


Plotësimi i tabelës.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria në tekst.

Vlerësimi: Mësuesi/ja vlerëson nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ato.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla: 3 klasa: VII

Tema mësimore 2: Vlerat në shoqëri Situata e të nxënit: Koment (foto me


anëtarët e familjes, klasës)
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi,
veprim, duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke
ndarë eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
 tregon çfarë janë vlerat; vlerë, drejtësi, liri, barazi.
 vlerëson ndikimin e vlerave në jetën e përditshme;
 diskuton në grup për rëndësinë e vlerave;
 dallon mesazhin e situatës në faqen 9.
Burimet: teksti i nxënësit, fletë, lapustila, fisha individuale 1-2-3 Lidhja me fushat e tjera ose me
etj. temat ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe
qytetar, gjuha dhe komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Organizimi i orës së mësimit: PNP: Stuhi mendimesh - Shpjegim - Punë me tekstin.

Hapi i parë: 10’ Parashikimi: Brainstorming, Stuhi mendimesh


Në fillim kontrollohen detyrat e shtëpisë dhe motivohen nxënësit për përgjigjet e tyre.
Më pas punohet me materialin në libër faqe 8. Mësuesi/ja i shkruan mendimet e tyre në tabelë.

Vlerat

Hapi i dytë: 25` Ndërtimi i njohurive: (Kllaster) Shpjegim


• Vlerat krijohen mbi bazën e veprimeve njerëzore.
• Vlerat janë thesari më i rëndësishëm në jetën tonë.

morale: themelore; sociale “e së drejtës” dhe “e së


gabuarës” bashkëjetesa qytetare dhe harmonike
Vlerat
në shkollë, komunitet, ruajtja e mjedisit etj;
ekonomike: grumbullimi e politike: marrëdhënia mes
përdorimi i të mirave materiale; qeverisjes dhe shoqërisë.

Ndahet klasa në grupe dhe specifikojnë vlerat në familje, shkollë, komunitet etj:
 Ndershmëria
 Respekti
 Përgjegjësia
 Mirësjellja
 Marrja e përgjegjësive vetjake
 Toleranca
 Të jesh bashkëpunues
 Të mbash premtimet
 Durimi
 Vetëkontrolli
 Besnikëria
 Të jesh kurajoz etj.

Hapi i tretë: 10` Përforcimi i njohurive: Punë me tekstin - Rrjeti i diskutimit


Në këtë fazë nxënësit punojnë me tekstin dhe mësuesi/ja ngre çështje dhe situata për diskutim. Nxënësit
japin mendimet e tyre pro dhe kundër, duke i argumentuar.

Punohet me aparatin pedagogjik: Pyetje për vetëvlerësim.

Veprimtari në klasë. Punohet me veprimtaritë në tekst dhe plotësohet tabela.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria nr. 1, faqe 9.

Vlerësimi: Mësuesi/ja i vlerëson nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla: 3 klasa: VII

Tema mësimore 3: Rregullat dhe zakonet në shoqëri Situata e të nxënit: Një rregull në shkollë, në
familje, një zakon.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi,
veprimi, duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke
ndarë përvojat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
 shpjegon qartë dhe saktë se ç’janë zakonet, duke i rregull, zakon, shoqëri.
ilustruar me shembuj;
 përdor krahasimin për të gjetur dallimin midis
rregullave dhe zakoneve;
 përvetëson informacionin e marrë.
Burimet: teksti i nxënësit, interneti, botime të ndryshme, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
rregullorja e shkollës, Kanuni. ndërkulikulare: Shkencat shoqërore, edukimi
ligjor dhe qytetar, gjuha dhe komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Organizimi i orës së mësimit: PNP: Stuhi mendimesh - Shpjegim dhe Diagram Veni - Shkrim dhe Rrjeti
i diskutimit

Hapi i parë: 10’ Parashikimi: (Brainstorming) Stuhi mendimesh


Mësuesi/ja e nis orën e mësimit me një pyetje dhe sjelljen e shembujve nga jeta e përditshme.
- Çfarë kuptoni ju me rregulla?
- Çfarë janë zakonet?
- Sillni shembuj të rregullave dhe zakoneve nga jeta juaj e përditshme.

Nxënësit nuk duhet të paragjykohen për mendimet e tyre.

Vlerat Zakonet

Nxënësit mund të japin edhe shembuj të tillë zakonesh.

Rregull: Në familjen time e kemi si rregull që kompjuterin ta përdorim secili në orare të caktuara dhe
të mos pengojmë njëri-tjetrin.
Zakon: Kur fillon shkolla, gjyshja më spërkat nga pas me ujë, që të dal sa më mirë me mësime!
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Shpjegim - Diagrami i Venit
Mësuesi/ja shpjegon ndikimin e rregullave në jetën tonë dhe rolin e zakoneve. Edhe zakonet janë
rregulla, por që bazohen në traditë.

Në familje: të ndajmë rolet dhe detyrat me të tjerët.


Rregullat na ndihmojnë: Në punë: të caktojnë se kur do t`a fillojnë punën punonjësit.
Në shkollë: të përcaktojnë marrëdhëniet mësues-nxënës.
Në veprimtari sportive: si duhen të sillen lojtarët, trajnerët, arbitrit etj.

Zakonet Ligji Rregullat

Rregullat më të rëndësishme të shkruara në dokumente të veçanta quhen ligje.


Evidentohen anët e përbashkëta dhe dallimet e ligjit, rregullave dhe zakoneve me diagram Veni.
Rregullat që bazohen te tradita quhen zakone.
Rregullat e shkruara dhe të pashkruara, quhen kanune. (një situatë në lidhje me gjakmarrjen)

Hapi i tretë: Përpunim 10`: Shkrim dhe Rrjeti i diskutimit

Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst, faqe 13. Punohet me situatat në tekst ose nga
jeta e tyre.
Mësuesi/ja ngre një pyetje për diskutim. Nxënësit japin mendimet e tyre pro dhe kundër, duke i
argumentuar.
- A janë gjithmonë të drejta rregullat dhe zakonet?

PO (Pse?) JO (Pse?)

Argumentimi

Veprimtari në klasë
Detyrë shtëpie: Veprimtaria në tekst.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 4: Ndikimi i ligjeve në jetën vetjake Situata e të nxënit: Ndikimi i ligjit
dhe shoqërore parauniversitar në shkollë.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për kuptimin
e termave të rinj, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi, veprimi,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
përvojat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
 evidenton ndikimin e ligjit në jetën personale; ligj, zbatim, ndikim.
 veçon ndikimi i ligjit në jetën shoqërore;
 komenton një ligj (familje) se si ndihmon në zgjidhjen
e situatave problematike.
Burimet: teksti, ligji nr. 69 për sistemin parauniversitar, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
DN, Kodi i Familjes, Kodi i Punës, internet, gazeta. ndërkulikulare: Shkencat shoqërore, edukimi
ligjor dhe qytetar, gjuha dhe komunikimi

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Organizimi i orës së mësimit: PNP: Bashkëbisedim dhe Rrjeti i diskutimit - Shpjegim - Punë me tekstin
dhe Tabelë konceptesh
Bashkëbisedim, lexim i orientuar, punë me hartën, punë në grupe.

Hapi i parë: Parashikim 10’: Bashkëbisedim dhe Rrjeti i diskutimit


Mësuesi/ja e nis orën mësimore me disa çështje që shtron për diskutim.
- Përse duhen ligjet?
- Çfarë roli kanë ato në jetën tonë?

A mund të funksionojë një shtet,një shoqëri pa ligje?

PO (Pse?) JO (Pse?)

Argumentimi

Nxënësit sjellin raste nga përvoja vetjake.


Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Shpjegim
Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit.

Ligji luan një rol shumë të rëndësishëm në jetën tonë të përditshme, sepse të gjitha marrëdhëniet tona
në fushën ekonomike, politike, kulturore, shoqërore rregullohen nga ligjet. Ligji dënon të gjitha
veprimtaritë që janë në kundërshtim me të. Por ai nuk ka synim të dënojë qytetarët. Synimi i ligjit është
t’i mbrojë ata.

Qëndrimet tona ndaj ligjit mund të jenë:


 Pranuese ndaj ligjeve, si norma të caktuara nga shteti për t’u ndjekur dhe respektuar nga
qytetarët.
 Shmangëse ndaj një norme të caktuar ose një tërësie normash, të cilat janë pranuar nga
shoqëria ku jetojmë.

Hapi i tretë: Përpunimi 10`: Punë me tekstin dhe Tabelë konceptesh


Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst, faqe 13. Ndahet klasa në grupe me nga 4-6
nxënës dhe çdo grup veçon:

Ligjet që na shërbejnë Ligjet që na detyrojnë

Pyetje për vetëvlerësim: Respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë.


Diskutohen përgjigjet e nxënësve. Punohet me rubrikat e tekstit dhe plotësohen ato. Diskutohet për
përgjegjësitë dhe listohen disa duke plotësuar tabelën.

Detyrë shtëpie: Mësuesi/ja jep si detyrë shtëpie vazhdimin e ushtrimit 1 te rubrika: Veprimtari në klasë (faqe
13).
 Duhet të ketë një ligj...

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 5: Përgatitja e ligjeve Situata e të nxënit: Referendumi për


Kushtetutën. Kushtetuta garanton lirinë e çdo
personi. Parlamenti.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi,
veprimi, duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke
ndarë eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyç:


 shpjegon qartë e saktë nevojën e krijimit të ligjeve projektligj, votim, deputet, komision
të reja; parlamentar, Fletorja Zyrtare.
 evidenton hapat që kalon procesi i përgatitjes së
një ligji;
 veçon dhe menaxhon informacionin në gazetë për
një ligj aktual.
Burimet: teksti i nxënësit, ligji nr. 69 për sistemin Lidhja me fushat e tjera ose me temat
parauniversitar, DN, Kodi i Familjes, Kodi i Punës, ndërkulikulare:
interneti. Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe qytetar,
gjuha dhe komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Bashkëbisedim dhe Lexim i drejtuar - Harta e koncepteve - Kontrolli i njohurive

Hapi i parë: Parashikimi 10’: Bashkëbisedim dhe Lexim i orientuar


Mësuesi/ja e nis mësimin duke u drejtuar nxënësve disa pyetje për diskutim:
– Pse hartohen ligjet?
– Kush merret me hartimin e tyre? Po me miratimin?
Udhëzohen nxënësit/et të lexojë tekstin (lexim i drejtuar),duke mbajtur shënime. Mësuesi/ja u kërkon
nxënësve të parashikojnë për atë që do të lexojnë në nëntemën e parë “Si përgatiten ligjet”.

Mendimet e nxënësve shënohen në tabelën “INSERT”.

√ + – ?
Nxënësit e dinë Informacioni i ri për Nxënësit e dinin Informacioni që nuk
informacionin që po nxënësit ndryshe informacionin arrin ta kuptojë
lexojnë e ri
Hapi i dytë: Ndërtimi i kuptimit 25`: Harta e koncepteve
Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit duke ndërtuar në dërrasë të zezë një hartë
konceptesh.
Kushtetuta është ligji themelor i shtetit. Autoriteti i saj buron nga populli.

Ligjet

Miratimi Propozuesit

Ligjbërësit

Këshilli i Ministrave Grupet e punës Me 2/3 e votave Çdo deputet

Kuvendi diskuton për projektligjin e ri, i cili pasi merr miratimin e shumicës së deputetëve i kalon për
miratim presidentit. Pas miratimit nga presidenti, ligji hyn në fuqi 15 ditë pas publikimit në Fletoren zyrtare.

Hapi i tretë: Përpunimi 10` - Kontrolli i njohurive


Mësuesi/ja punon me rubrikat “Pyetje për vetëvlerësim” dhe “Veprimtari në klasë”. Ai/ajo i orienton
nxënësit të luajnë lojën me role, se çfarë hapash duhen ndjekur për miratimin e një ligji.

Loja me role faqe 15/1


Mësuesi/ja ndjek me vëmendje veprimtarinë: parashtrimin për diskutim të një ligji të ri, votimin e
nxënësve- deputetë, miratimin e ligjit nga nxënësi/ja-presidente etj. Nxënësit respektojmë mendimin e
shokëve dhe argumentojnë.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria 1 në tekst.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 6: Situata e të nxënit: Veprimtari nga jeta e


Veprimtari praktike: Ndikimi i rregullave dhe i ligjeve te të përditshme
drejtat dhe përgjegjësitë qytetare
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi,
veprimi, duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke
ndarë përvojat e tij.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
 përshkruan përmbajtjen e koncepteve: ligje rregulla fushës
dhe zakon;  merr pjesë në mënyrë vullnetare në
 bën dallimin ndërmjet ligjeve dhe normave morale; veprimtaritë e klasës dhe të komunitetit,
 analizon vlerat (morale, politike e shoqërore etj.) në emër të së mirës së përbashkët;
që shërbejnë si burim për ligjet;  merr pjesë në diskutimin dhe formulimin e
 vëzhgon ndikimin e ligjeve dhe të rregullave në rregullave në shkollë, familje e komunitet;
familje, shkollë dhe komunitet;  diskuton për faktorët që ndikojnë në
 vlerëson rolin e gjykatave, të policisë dhe të zbatimin e ligjit dhe të rregullave;
qytetarëve në zbatimin e ligjit;  vlerëson ndikimin e rregullave e ligjeve të
 analizon faktorët që çojnë në ndryshimin e ligjit. shkollës në ushtrimin e të drejtave dhe të
përgjegjësive të nxënësve;
 reflekton mbi ndikimin e ligjit në jetën
personale dhe shoqërore.
Burimet: teksti i nxënësit, interneti dhe burime të tjera Lidhja me fushat e tjera ose me temat
informacioni. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

1. Ndahet klasa në dy grupe. Njëri grup duhet të ketë më shumë nxënës, ndërsa tjetri të ketë më
shumë vajza ose djem.
2. Secilit prej grupeve iu jepet nga një tabak i madh kartoni dhe lapustila.
3. Mësuesi/ja jep komandën “Filloni”.
4. Nxënësit shfaqin konfuzion, pasi nuk e dinë se çfarë do të bëjnë mbi karton. Dikush nga nxënësit
merr lapustilën dhe fillon të punojë mbi karton, duke vizatuar diçka.
5. Pas një periudhe të shkurtër, mësuesi/ ja jep komandën “Ndaloni!” dhe kërkon që grupet të
shkëmbejnë tabakët e tyre.
6. Mësuesi/ja udhëzon grupet që të rifillojnë punën, duke vazhduar idenë e nisur nga grupi tjetër.
7. Pas një periudhe kohe, mësuesi/ja e ndalon përsëri lojën.
8. Ftohen grupet të vendosin në dërrasë të zezë dy tabakët e tyre të kartonit me vizatimet që kanë
bërë.
9. Një përfaqësues grupi lexon se çfarë është shkruar aty.
Pas një periudhe reflektimi, mësuesi/ja fillon diskutimin me nxënësit:
– Si u ndiet kur juve nuk ju shpjegua se çfarë duhet të bëni me tabakët e kartonit?
– Si vendosët më pas se çfarë do të bënit? Kush e vendosi? A ishit të gjithë dakord?
– Po kur erdhi tabaku i grupit tjetër, si u ndiet? Me çfarë vështirësish u përballët?
– Si mund të ishte organizuar më mirë kjo lojë?
– Pas kësaj, si mendoni, sa të rëndësishme janë rregullat?
– Çfarë përcaktojnë ato?
– Si informohemi për rregullat e ligjet në shoqëri?
– Çfarë funksionesh kanë ato?

Projekt: “Ligji për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve”. Punohen sipas shembullit në tekst.

Testim: Kjo orë mësimore mund të bëhet një orë testimi (vlerësim i njohurive).
TEMATIKA 2

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 1: Kuptimi për të Drejtat dhe Liritë e Njeriut Situata e të nxënit: E drejta themelore e
njeriut është e drejta për jetën, si e drejtë
natyrore kjo është e para.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyç:
 shpreh mendimin e vet për të drejtat dhe liritë e njeriut; të drejta, liri, deklaratë.
 shpjegon qartë e saktë me gojë dhe me shkrim disa nga
të drejtat dhe liritë e njeriut;
 dallon mesazhin e pjesës te veprimtaria në faqen 21.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme për të drejtat Lidhja me fushat e tjera ose me temat
themelore të njeriut, interneti. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore, gjuha dhe komunikimi,
art pamor.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimesh - Shpjegim dhe Tryeza rrethore - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi 10’: Stuhi mendimesh


Në çdo klasë nxënësit kanë marrë njohuri për të drejtat e njeriut, të fëmijëve etj. Për këtë qëllim
mësuesi/ja nxit nxënësit të flasin se çfarë dinë për të drejtat e njeriut.

Të Drejta

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Shpjegim dhe Tryeza rrethore


Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit, me historikun e saj.
Të Drejtat e Njeriut janë të drejta që u takojnë të gjithë njerëzve pa dallim, thjesht dhe vetëm për shkak të
të qenit njeri. Quhen të drejta, sepse i përkasin çdo individi të gjallë, çdo qenieje njerëzore. Universalizimi
i të Drejtave të Njeriut nënkupton se të Drejtat e Njeriut iu takojnë të gjithë njerëzve dhe zbatohen kudo
për të gjithë njerëzit.

Punë me grupe. Tryeza rrethore Të drejtat


Ndahet klasa në dy grupe të mëdha: Liritë

Secili grup liston disa të drejta dhe liri të njeriut. Diskutohen përgjigjet e nxënësve.
Liritë dhe të drejtat e njeriut janë të lidhura ngushtësisht me njëra-tjetrën. Respektimi i të drejtave të
njeriut dhe i dinjitetit njerëzor është themeli i lirisë, i drejtësisë dhe i paqes në botë. Pa të drejta njerëzore
nuk ka liri. Liria e individit nuk duhet të cenojë lirinë e tjetrit.

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive 10`: Punë me tekstin

Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst, faqe 21.


Plotësohet tabela në rubrikën “Veprimtari”. Mësuesi/ja ndjek me vëmendje punën e nxënësve dhe i
udhëzon dhe ndihmon ata ku hasin vështirësi.

Detyrë shtëpie: Punë në grupe. Pasi mësuesi/ja ndan grupet e nxënësve, iu jep si detyrë shtëpie
veprimtarinë në tekst për krijimin e një reklame apo posteri për njërën nga të drejtat e njeriut. Detyra
mund të realizohet edhe në klasë nëse ka kohë.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 2: Dokumentet ndërkombëtare dhe Situata e të nxënit: Skema e OKB-së, “Save the
kombëtare për të drejtat dhe liritë e njeriut children”
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyç:
 shpjegon rëndësinë e dokumenteve dokument ndërkombëtar, dokument kombëtar,
ndërkombëtare për të drejtat dhe liritë e njeriut; konventë, garantoj.
 identifikon dokumentet kombëtare për të drejtat
dhe liritë e njeriut dhe menaxhon ato;
 veçon të drejtat që garantohen të drejtat në
Kushtetutë.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
të drejtat themelore të njeriut, interneti, Konventa për ndërkulikulare:
të drejtat e fëmijës, Kushtetuta, Kodi i Punës, Kodi i Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe qytetar,
Familjes. historia gjuha dhe komunikimi, art pamor.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Mendo/ Puno në dyshe/Shkëmbe - Shpjegim dhe Lexim i orientuar - Rrjeti i
diskutimit

Hapi i parë: Parashikimi: 10’: Mendo/ Puno në dyshe/Shkëmbe


Mësuesi/ja u drejton nxënësve pyetjen:
– Cilat janë disa nga dokumentet që ju njihni për të drejtat e njeriut?
Nxënësit mendohen për pak minuta, këmbejnë mendimet e tyre me shokun e bankës dhe më pas
përgjigjen. Mësuesi/ja i shënon në tabelë mendimet e tyre.

Të drejtat e njeriut janë?


1.
2.
3.
4.
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Shpjegim dhe Lexim i orientuar
Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit, me historiku e saj.

Historiku i krijimit Deklaratës së të Drejtave të Kushtetutës së Shqipërisë që u shpall më 28.11.1998.

Prezantoj: Mësuesi/ja paraqet broshurën e deklaratës së përgjithshme të të Drejtave të Njeriut,


Kushtetutën, Kodin e Punës, Kodi e Familjes, Deklaratën ose Konventën e të Drejtave të Fëmijëve, që
nxënësit të njihen nga afër me to. Deklarata përmban 30 nene.
Materiale për këtë temë ka plot, prandaj puna organizohet në grupe.
Për 15` minuta nxënësit lexojnë (lexim i orientuar) këto materiale dhe çdo grup (punë me grupe)
evidenton përmbledhjen e secilit dokument dhe më pas të përzgjedhin pikat e përbashkëta.

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive: 10`. Rrjeti i diskutimit


Mësuesi/ja shton një çështje për diskutim. Nxënësit japin mendimin e tyre pro dhe kundër çështjet duke e
argumentuar mendimin e tyre.
Diskutohen përgjigjet e nxënësve. Respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë.

Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 23.


Kërkohet nga nxënësit që për 5 minuta të punojnë me veprimtaritë në tekst dhe diskutojnë për to.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria në tekst, punohet me nenin 18 të Kushtetutës.


Nxënësve u jepet detyrë të përgatisin secili nga një shirit me përmbajtjen e një të drejte.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 3: Të drejtat e njeriut të parashikuara Situata e të nxënit: Qeveria e nxënësve


në kushtetutë dhe në legjislacionin shqiptar mbron të drejtat tuaja në shkollë. Neni 15 i
Kushtetutës.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi, veprimi,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
përvojat e tij.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyç:
 evidenton të drejtat e njeriut të përcaktuara në Kushtetutë, ligje për të drejtat, Avokati i Popullit.
Kushtetutë;
 veçon të drejtat e njeriut në legjislacionin shqiptar;
 diskuton në grup për të drejtat dhe detyrat.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
të Drejtat Themelore të Njeriut, internet, Konventa për ndërkulikulare:
të Drejtat e Fëmijës, Kushtetuta, Kodi i Punës, Kodi i Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe qytetar,
Familjes. historia, gjuha dhe komunikimi, art pamor.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Diskutim - Shpjegim dhe INSERT - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi: 10’: Diskutim


Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit mbi përmbajtjen e shiritave që kanë përgatitur me nga
një të drejtë. Këtu vetë nxënësit do të rendisin të drejtat, liritë, detyrat.

E drejta ime për t’u arsimuar.

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive: 25`: Shpjegim dhe INSERT


E drejta për jetën garantohet në Kushtetutë tonë. Duke pasur parasysh hartën e të pyeturit, shpjegoj
thelbin e mësimit, duke u ndalur posaçërisht në kuptimin e fjalëve kyç.
Kushtetuta është një grup ligjesh themelore, aty përcaktohen të drejtat, detyrat dhe përgjegjësitë e
qytetarëve. Ajo ka për qëllim të vendos të drejtat dhe liritë e shtetasve.
Kushtetuta përfshin disa ligje të përgjithshme e themelore të cilat zbërthehen në dokumente të tjera
ligjore: kodi penal, kodi civil, kodi i familjes, ligji për arsimin, ligji për zgjedhjet, ligji për taksat, për
sigurimet shoqërore, etj.
Institucioni i Avokatit të popullit ka për qëllim të nxisë për arritjen e standardeve më të larta në mbrojtje
dhe respektim të të drejtave të njeriut.

Kujdesin shëndetësor
Pjesëmarrjen e qytetarëve Kushtetuta
garanton Lirinë ekonomike

Arsimin Barazinë

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive: 10`: Punë me tekstin (Punë e pavarur)

Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 25.

Jepet nga mësuesi/ja që të bëhet një detyrë, me temë: Parimet kryesore demokratike të nevojshme
për të jetuar në një ishull të sapozbuluar?

Detyrë shtëpie: Veprimtaria në tekst, ushtrimi 2.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 4: Të drejtat individuale dhe shoqërore Situata e të nxënit: Familja, shtëpi e ëmbla
në një shtet demokratik shtëpi, përgjegjësia për mirërritjen e fëmijës.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin e
termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi, veprimi,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
përvojat e tij.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyç:
 diskuton në grup për rëndësinë e pjesëmarrjes në një demokraci, të drejta individuale, të drejta
shoqëri demokratike; shoqërore, të drejta ekonomike, të drejta
 përshkruan të drejtat vetjake të njeriut, ekonomike, politike.
politike dhe shoqërore;
 përvetëson informacionin e marrë;
 krahason të drejtat ekonomike, politike dhe shoqërore.
Burimet: teksti, broshura të ndryshme për të Drejtat Lidhja me fushat e tjera ose me
Themelore të Njeriut, interneti, Konventa për të Drejtat e temat ndërkulikulare:
Fëmijës, Kushtetuta, Kodi i Punës, Kodi i Familjes. Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe
qytetar gjuha dhe komunikim, art pamor.

metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimi - Hartë mendimi - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi: 10’: Stuhi mendimi


Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit, më pas mësuesi/ja drejton pyetjen:
- Çfarë janë të drejtat e njeriut?
- Listoni disa prej tyre.

Të drejta

Mësuesi/ja bën një përmbledhje të tyre dhe jep detyrë t`i klasifikojnë ato.

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive: 25`: Hartë mendimi


Klasa ndahet në grupe dhe nxënësit i lihet pak kohë sa të përcaktojnë të drejtat. Të drejtat ndahen në
këto kategori:
a. Liritë dhe të drejtat vetjake, të drejta të orientuare drejt një jetese në mjedis të pastër, të
shëndetshëm, të sigurt etj.

Liritë dhe të drejtat


vetjake

b. Liritë dhe të drejtat politike dhe qytetare, të drejta të orientuara drejt lirisë, ku përfshihet liria e
mendimit, e informacionit, e lëvizjes së lirë, për t`u bashkuar me jetën politike etj.

Liritë dhe të drejtat


politike dhe qytetare

c. Liritë dhe të drejtat ekonomike, sociale dhe kulturore, të drejta të orientuara drejt sigurisë sociale
dhe zhvillimit ekonomik, ku përfshihet e drejta për strehim, ushqim, punësim, kujdes shëndetësor etj.

Liritë dhe të drejtat


ekonomike, sociale, kulturore

Moszbatimi i përgjegjësitë kufizon të drejtat e njeriut.


a. Kur nuk paguan sigurimet, kur të mbushësh moshën për pension nuk ke të drejta ta marrësh.
b. Nuk mund të votosh pa mbushur moshën 18 vjeç.
c. Gjykata të dënon kur shkel ligjin.

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive: 10`: Punë me tekstin


Veprimtari në klasë. Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 27. Punohet me plotësimin e tabelës.
Mësuesi/ja i ndjek dhe i mbikëqyr për ta plotësuar saktë atë dhe i ndihmon aty ku nxënësit hasin
vështirësi.

Diskutohen përgjigjet e nxënësve. Respektohet mendimi e nxënësve dhe argumentimet e tyre.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria 3 në tekst, faqe 27.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit, vlerësim diagnostikues dhe të vazhdueshëm duke i motivuar ata.
Veprimtari praktike: Të drejtat dhe liritë e pakicave në komunitetin ku jetoj
Projekt: Të drejtat e fëmijës në legjislacionin shqiptar, mbështetur në Konventën e të Drejtave të Njeriut”
TEMATIKA 3

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 1: Përgjegjësitë vetjake Situata e të nxënit: Nxënësit vijnë në shkollë


për të mësuar, bëjnë detyrat me përgjegjësi,
shembull nga jeta e përditshme.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
përvojat e tij.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyç:


 shpjegon qartë dhe saktë kuptimin e termave Përgjegjësi, përgjegjësi vetjake, pasoja.
përgjegjësi vetjake;
 vlerëson burimet e përgjegjësive duke ju referuar
shembujve nga jeta;
 analizon pasojat e mospërmbushjes së
përgjegjësive vetjake.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme për të Lidhja me fushat e tjera ose me temat
drejtat themelore të njeriut, interneti, Konventa për të ndërkulikulare:
Drejtat e Fëmijës. Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe qytetar,
gjuha dhe komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimesh - Shpjegim dhe Tabela e koncepteve - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi: 10’: Stuhi mendimesh


Mësuesi/ja e nis orën mësimore duke shtruar për diskutim një pyetje:
- Ç’është përgjegjësia?
- Ç’kuptoni ju me përgjegjësi?

Përgjegjësi
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive: 25`: Shpjegim dhe Tabela e koncepteve
Mësuesi/ja për disa minuta thelbin e mësimit.
Vizaton në dërrasë të zezë tabelën e koncepteve, ku në njërën shtyllë shkruan të drejtat dhe në shtyllën
tjetër u kërkon nxënësve të evidentojnë përgjegjësitë që lidhen me to.

Të drejta Përgjegjësitë që lidhen me këto të drejta


E drejta për edukim dhe arsimim
E drejta për kujdes shëndetësor
E drejta për argëtim dhe çlodhje

Këtu mësuesi/ja thekson se përgjegjësitë realizohen me dëshirën dhe vullnetin e njerëzve dhe nuk janë të
detyrueshme me ligj.

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive: 10`: Punë me tekstin


Ndahet klasa në grupe pune dhe punohet me veprimtaritë në tekst, aparatin pedagogjik faqe e librit 31-
32.

Pyetje për vetëvlerësim:. Punohet dhe plotësohen rubrikat e tekstit. Diskutohet për përgjegjësitë dhe
listohen disa duke plotësuar tabelën.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria 3 në tekst faqe 32.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, evidentoj përgjigjet më të mira, argumentet,
detyrat, punimet e tyre dhe bëj vlerësime inkurajuese gjatë orës së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 2: Përgjegjësitë qytetare dhe rëndësia Situata e të nxënit: Të kujdesemi për
e tyre moshatarët tanë dhe për njerëzit në nevojë.
Shembuj nga jeta e përditshme.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem,
veprim, duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke
ndarë përvojat e tij.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyç:
Nxënësi/ja: përgjegjësi, përgjegjësi qytetare, qytetar aktiv.
 shpreh mendimin për përgjegjësitë si qytetar,
anëtar i shoqërisë;
 evidenton përgjegjësitë qytetare;
 veçon disa nga qëllimet e qytetarisë aktive;
 sallon mesazhin e situatave në tekst.

Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme për të Lidhja me fushat e tjera ose me temat
drejtat themelore të njeriut dhe të fëmijëve, interneti. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Marrëdhënie pyetje-përgjigje - Rrjeti i diskutimit dhe Shpjegim - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi: 10’: Marrëdhënie pyetje-përgjigje


Duke pasur parasysh njohuritë që kanë për detyrat dhe përgjegjësitë, mësuesi/ja e drejton këtë fazë të
mësimit me metodën “Marrëdhënie pyetje-përgjigje”. Ai/ajo u drejton disa pyetje nxënësve, për të risjellë
në mendje njohuritë që ata kanë marrë në temat e mëparshme për detyrat dhe përgjegjësitë. Disa nga
pyetjet janë:

- Çfarë përgjegjësish ka një njeri?


- Cilën detyrë e keni kryer me përgjegjësi?
- Çfarë përfitimesh keni pasur?
- A keni sakrifikuar për realizimin e saj?

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive: 25`: Rrjeti i diskutimit dhe Shpjegim


Të jesh qytetar do të thotë t’i përkasësh një komuniteti dhe të respektosh një sërë të drejtash dhe
detyrimesh në lidhje me institucionet e caktuara politike, të kesh të drejtat detyrat dhe përgjegjësitë e tua.
Mësuesi/ja ndërton në dërrasë të zezë një rrjet diskutimi, që e plotëson bashkë me nxënësit.

Të drejtat

Detyrat Përgjegjësi
qytetare

U kërkon nxënësve të hapin librin dhe të punojnë me situatat dhe diskutohen ato. Nxënësit paraqesin një
listë idesh dhe faktesh për rolin dhe angazhimin e qytetarëve në zgjidhjen e problemeve të komunitetit të
tyre. Mendimet e nxënësve shkruhen në tabelë.

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive: 10`: Punë me tekstin

Pyetje për vetëvlerësim: Punë me grupe,.


Mësuesi/ja u kërkon nxënësve që për 3 minuta të rendisin disa nga të drejtat dhe përgjegjësitë e
qytetarëve. Atëherë:
Grupi I: Evidentoni detyrat dhe përgjegjësitë në Familje.

Grupi 2: Evidentoni detyrat dhe përgjegjësitë në komunitet.

Grupi 3: Evidentoni detyrat dhe përgjegjësitë në Shkollë.

Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 35.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria 2 në tekst.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 3: Situata e të nxënit: Diskutim i situatave të dhëna


Veprimtari praktike. Përgjegjësitë e mia si qytetar i
komunitetit tim
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin e
termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi, veprimi,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
përvojat e tij.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës


 dallon përgjegjësitë personale;  vëzhgon dhe nxjerr në pah nga jeta e
 dallon përgjegjësitë shoqërore; përditshme problemet që lidhen me
 shpjegon se cilat janë përgjegjësitë qytetare; përgjegjësitë qytetare;
 kategorizon përgjegjësitë e tyre personale dhe  zgjedh qëndrimin e tij në lidhje me detyrat e tij
shoqërore në komunitet; si qytetar në klasa e në komunitet;
 analizon burimet e përgjegjësive;  merr pjesë në diskutimin dhe formulimin e
 vlerëson rëndësinë individuale dhe shoqërore të rregullave në shkollë, familje e komunitet;
plotësimit të përgjegjësive dhe analizon shkaqet  diskuton për faktorët që ndikojnë në zbatimin
dhe pasojat në rast mosplotësimi; e ligjit dhe të rregullave.
 evidenton nga jeta e përditshme problemet që
lidhen me përgjegjësitë qytetare dhe zgjedh
qëndrimin e tij.
Burimet: teksti i nxënësit, interneti dhe burime të Lidhja me fushat e tjera ose me temat
tjera informacioni. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Në këtë orë veprimtarie nxënësit nxiten të kuptojnë dhe diskutojnë mbi të drejtat dhe përgjegjësitë vetjake
e qytetare. Ata do të jenë të aftë të analizojnë situatat duke debatuar me argumente. Do të mësojnë se
përgjegjësia personale dhe ajo qytetare janë elemente të rëndësishme të qeverisjes demokratike të
klasës, komunitetit, qytetit dhe vendit. U jap disa situata, që nxënësit/et i diskutojnë mes tyre dhe japin
idetë se si mund të zgjidhen dhe se kush është përgjegjësi i problemeve të hasura.
Lexojnë me kujdes situatat e dhëna. Përpara se të shprehin mendimin e tyre, ata shkruajnë në fletore të
drejtat, detyrat, përgjegjësitë e të gjithë individëve, grupeve dhe institucioneve që përfshihen në rast. Më
pas diskutojnë në klasë duke respektuar rregullat e përcaktuara më lart.
Situatat për diskutim i referohen teksti faqe 36. Mësuesi/ja, por edhe nxënësit mund të sjellin edhe situata
të tjera për diskutim.

TEMATIKA 4

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 1: Detyrat ndaj vetes Situata e të nxënit: Detyrat tona individuale,
në familje, shkollë e shoqëri.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi, veprimi,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
 dallon detyrat ndaj vetes, si: arsimimi, higjiena etj.; detyra, detyra vetjake.
 përshkruan detyrat e qytetarëve;
 analizon dhe vlerëson raste nga jeta e përditshme
që lidhen me realizimin ose jo të detyrave qytetare;
 evidenton nga jeta e përditshme problemet që
lidhen me përgjegjësitë qytetare dhe zgjedh
qëndrimin e tij.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
Konventa për të Drejtat e Fëmijëve, interneti. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimesh - Diagrami i Venit - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi 10’:Stuhi mendimesh


Mësuesi/ja shkruan në tabelë termin “detyrë dhe u kërkon nxënësve të thonë se çfarë kuptojnë me këtë
term. Mësuesi/ja shkruan në tabelë disa nga përgjigjet e tyre, të cilat ndihmojnë në marrjen e njohurive të
reja.

Të drejta

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Diagrami i Venit


Në tematikën e kaluar nxënësit mësuan përgjegjësitë qytetare. Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta
thelbin e mësimit. Më pas u kërkon nxënësve të plotësojnë diagramin e Venit që ai/ajo vetë ka ndërtuar
në dërrasën e zezë, ku shënon të përbashkëtat dhe dallimet mes tyre.

Përgjegjësi Të drejtat

Të përbashkëtat

Zbatimi i detyrave vetjake duhet të jetë parimi themelor i jetës së çdo njeriu. Detyrat vetjake e ndihmojnë
vetë individin, por edhe të tjerët me të cilët bashkëvepron çdo ditë.

Nxënësit punojnë me situatat në libër, nën drejtimin e mësuesit/es.

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive: 10`: Punë me tekstin


Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst, faqe 40. Plotësohet tabela e veprimtarisë 1.

Të drejtat e mia Përgjegjësitë e mia

Detyrë shtëpie: Veprimtaria praktike pika 2 në tekst.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 2: Detyrat morale ndaj tjetrit dhe Situata e të nxënit: Ndihmojmë me humanizëm
shoqërisë. dhe vullnetarizëm, shembuj nga jeta.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
 dallon detyrat morale ndaj tjetrit dhe shoqërisë, moral, qytetar aktiv, mbrojtje, të drejta.
si: besnikëria ndaj atdheut, respekti për të tjerët
etj.;
 dallon detyrat ndaj shoqërisë: si: pjesëmarrja në
votime, respektimi i tjetrit, respektimi i ligjit,
pjesëmarrja në qeverisje, kritika ndaj njerëzve
të zgjedhur etj.;
 vlerëson detyrat e tyre individuale dhe
shoqërore;
 zbaton njohuritë, duke ndërmarrë veprime
konkrete
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
të drejtat themelore të njeriut, interneti. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Tabela e koncepteve - Shpjegim dhe Harta e koncepteve - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi 10’: Tabela e koncepteve


Pasi shkruan në tabelë temën e mësimit, mësuesi/ja u drejtohet nxënësve me tri pyetje dhe përgjigjet e
tyre i shkruan në tabelën që vizaton në dërrasë të zezë.

Ligjet janë... Vlerat janë... Rregullat janë...

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive: 25`: Shpjegim dhe Harta e koncepteve


Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit.
Morali është tërësia e parimeve, e normave dhe e rregullave, që përcaktojnë sjelljen dhe veprimtarinë e
njerëzve në shoqëri. Sjelljet morale mësohen, trashëgohen, kopjohen, transmetohen.

Hapet libri në faqen 41-42-43. Nxënësit lexojnë mësimin, diskutojnë, ngrenë pyetje. Mësuesi/ja u kërkon
nxënësve të ndalen te detyrat duke interpretuar fotot.

Besnikëria ndaj Atdheut, popullit, figurave


kombëtare, veprave dhe monumenteve kulturore
morale
etj. Respektimi I detyrave nga secili prej nesh
kontribuon për zhvillimin e shoqërisë njerëzore.

Detyrat

Të qenit qytetar aktiv në komunitet duke u


përfshirë në veprimtari vullnetare.
Ndaj tjetrit Të qenit i besueshëm. /Ndjekja e rregullave dhe
dhe shoqërisë ligjeve. /mRespektimi i të drejtave të tjetrit/
Respektoni pronën e të tjerëve. / Ji një fqinj i
mirë. / Mbrojtja e mjedisit etj.

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive 10`: Punë me tekstin

Veprimtari në klasë:
Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 43.

Pyetje për vetëvlerësim:


Plotësohet tabela e veprimtarisë 1. Diskutohet rreth saj dhe mendimeve që japin nxënësit.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria në shtëpi pika 2 në tekst.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 3: Situata e të nxënit: Veprimtari nga jeta e


Veprimtari praktike. Ndërmarrja e veprimtarive përditshme.
konkrete për zbatimin e detyrave qytetare.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
përvojat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
 përshkruan detyrat e qytetarëve; fushës:
 dallon ligjet dhe institucionet që garantojnë  mbikëqyr veprimtarinë e përditshme në
realizimin e detyrave qytetare; klasë, në komunitet dhe më gjerë dhe nxjerr
 analizon dhe vlerëson raste nga jeta e fakte që dëshmojnë për shkallën, në të cilën
përditshme që lidhen me realizimin ose jo të nxënësit, mësuesit dhe qytetarët janë të
detyrave qytetare; prirë dhe të gatshëm të përmbushin detyrat
 evidenton nga jeta e përditshme problemet që e tyre qytetare;
lidhen me përgjegjësitë qytetare dhe zgjedh  zbaton njohuritë, duke ndërmarrë veprime
qëndrimin e tij; konkrete (individuale ose në grup) për
 vlerëson detyrat e tyre individuale dhe shoqërore. zbatimin e detyrave qytetare;
 përcjell mesazhi e tij nëpërmjet veprimeve
dhe qëndrimeve qytetare.
Burimet: Teksti, broshura të ndryshme për të Drejtat Lidhja me fushat e tjera ose me temat
Themelore të Njeriut internet. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Qëllimi i kësaj veprimtarie është të ndihmojë nxënësit të kuptojnë rëndësinë e detyrave qytetare dhe të
kryejnë veprimin e duhur në situata të ndryshme. Ndahet klasa në grupe dhe u jepet nga një situatë.
Lexojnë me kujdes secilën nga situatat në vijim. Duke u bazuar në modelin e fletës së punës, për secilin
rast ndërtojnë një tabelë për detyrat qytetare, vendimin tuaj për situatën, pasojat e mundshme për secilin
vendim. Më pas diskutojnë dhe analizojnë në klasë si kanë ndikuar parimet dhe detyrat morale në
vendimet tuaja.
Situata 1 Situata 3
TEMATIKA 5

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 1: Qytetaria, pjesëmarrja qytetare dhe Situata e të nxënit: Vlerat qytetare të
shoqëria civile njerëzve.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
përvojat e tij dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
 përshkruan përmbajtjen e koncepteve: pjesëmarrja qytetari, pjesëmarrje qytetare, shoqëri civile
qytetare, qytetari, shoqëri civile;
 analizon ndikimin e shoqërisë civile në shoqëri dhe
politikat publike;
 shpjegon rolet e qytetarit në një shoqëri demokratike;
 demonstron përkushtim ndaj së mirës së
përgjithshme.
Burimet: teksti i nxënësit, botime të ndryshme, për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
edukimin ligjor dhe qytetar, internet. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Zhvillimi i orës mësimore: PNP: Lexim i orientuar dhe Stuhi mendimesh - Kllaster - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi 10’: Lexim i orientuar


Mësuesi/ja e nis temën mësimore duke nxitur nxënësit të komentojnë një foto të tekstit:

Diskutimet e nxënësit janë nga më të ndryshme. Në


këtë pikturë të piktorit italian për qytetin e Korçës,
shihet një grua që pastron rrugicën, një traditë kjo e
qytetarëve të këtij qyteti.

Pas këtij diskutimi, mësuesi/ja shënon në tabelë


termin “Qytetar” dhe nxit nxënësit të thonë mendimet e
tyre rreth këtij termi.
“Korça”, pikturë e piktorit italian Etore Ponzi

Qytetar

Qytetar është një individ i vetëdijshëm për të drejtat e detyrat që ka në një shoqëri e në një shtet dhe
që përshkohet nga ideja për të mirën dhe dobinë e shoqërisë.

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Kllaster


Ndërton në dërrasë të zezë një skemë të Kllasterit dhe e plotëson bashkë me nxënësit.

të respektosh rregullat në shtëpi, shkollë, vende publike

të kujdesesh për mjedisin / të ndihmosh njerëzit në nevojë

Të jesh qytetar
do të thotë t’i përkasësh një komuniteti

të njohësh dhe respektosh të drejtat, detyrimet dhe


përgjegjësitë ndaj komunitetit dhe institucioneve të tij.

Çdo individ që merr


të ofrosh ndihmë dhe shërbime, (mësuesi vjel mendimet e nxënësve.)
pjesë së bashku me të
të ngresh zërin, të mbështetësh një nismë në të mirë të komunitetit
tjerët në një veprimtari të
të përfshihesh në organizata
caktuar quhet
pjesëmarrës.

● Shoqëria civile janë grupime qytetarësh, individësh që janë aktiv në sferën publike dhe ushtrojnë
veprimtari në interes të popullit

politike
sociale e shoqërisë civile:
Qëllimet sociale
ekonomike
zzëllimet e shoqërisë civile: çdo qëllim tjetër të ligjshëm
Hapi i tretë: 10`Përforcimi i njohurive. Punë me tekstin

Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 48.

Pyetje për vetëvlerësim:

Shkrimi i lirë. Si mund të rritet pjesëmarrja jonë në shoqëri? Diskutoni rreth tij.
Respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë. Shembuj nga pjesëmarrje qytetare dhe shoqëria civile.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria në shtëpi pika 1 në tekst.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 2: Format e pjesëmarrja qytetare dhe Situata e të nxënit: Dhënia e ndihmave të
opinioni shoqëror. njerëzve në nevojë.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
përvojat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
 evidenton format e pjesëmarrjes shoqërore; opinioni shoqëror, pjesëmarrje aktive, pjesëmarrje
 përshkruan dhe ilustron format e pjesëmarrjes pasive.
qytetare;
 merr pjesë në diskutime publike në klasë, në
shkollë ose në komunitet;
 zbaton njohuritë, duke ndërmarrë veprime
konkrete.
Burimet: teksti mësimor, botime të ndryshme, për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
edukimin ligjor dhe qytetar, internet. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Marrëdhënie pyetje-përgjigje - Kllaster - Rrjeti i diskutimit

Hapi i parë: Parashikimi 10’: Marrëdhënie pyetje-përgjigje

Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit. Pasi mësuesi/ja shkruan në tabelë temën e mësimit dhe
u drejtohet nxënësve për të marrë përgjigjet e tyre dhe i shkruan ato në tabelë.
– A jeni ju pjesëmarrës në ndonjë grup shoqëror?
– Si realizoni pjesëmarrjen qytetare?

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25: Kllaster


Shpjegohet për disa minuta thelbi i mësimit. Mësuesi/ja ndërton në tabelë një skemë kllaster që e
plotëson me nxënësit.
përfshirja individuale

të marrësh pjesë në
Pjesëmarrje qytetare: votime

Të përfshihesh në
proceset për ndryshimin e
politikave

me grupimin e individëve sipas interesave


të caktuar.

Pjesëmarrje qytetarerëve në
vendimmarrje:
me pjesëmarrjen e çdo individi në procesin e
votimit.

Opinioni është mendimi, idetë dhe besimi që krijohet për një problem, dukuri apo diçka tjetër nga
vlerësimi dhe qëndrimi ndaj vetes, të tjerëve apo edhe mjedisit ku jetojmë.

familja

Për formimin e opinionit


individual dhe publik ndikojnë shoqëria
disa faktorë:

media

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive 10`: Rrjeti i diskutimit


Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 50.
Diskutohet rreth veprimtarisë 1 dhe 2 në klasë. Te veprimtaria 2 nxënësit japin mendimin rreth pyetjes se:
A do ta pranonit ata të qëndronin në bankë me një nxënës me HIV/AIDS?

A do ta pranonit ata të qëndronin në bankë me një nxënës me HIV/AIDS?

Po (pse?) Jo (pse?)
Veprimtari në klasë: Nxënësit respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë. Shembuj nga
pjesëmarrje qytetare dhe shoqëria civile.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria në shtëpi pika 1 në tekst.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 3: Parimet e qeverisjes demokratike në Situata e të nxënit: Situata e librit faqe 51
komunitetin dhe vendin tonë
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem,
veprim, duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke
ndarë përvojat e dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
 përshkruan përmbajtjen e koncepteve, demokracia, demokraci, qeverisje, qeverisje demokratike,
qeverisje demokratike; opozitë.
 shpjegon të drejtat e shumicës në demokraci;
 zbaton njohuritë, duke ndërmarrë veprime konkrete.

Burimet: teksti i nxënësit, botime të ndryshme, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
për edukimin ligjor dhe qytetar, interneti. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimi - Kllaster /Tabela e koncepteve - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi 10’: Stuhi mendimi


Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit. Pasi shkruan në tabelë temën e mësimit,
mësuesi/ja u drejtohet nxënësve merr përgjigjet e tyre dhe i shkruaj në tabelë.

Demokracia

Termi “Demokraci” sipas fjalorit


Regjim a sistem politik, ku pushteti ushtrohet nga populli drejtpërdrejt ose nëpërmjet organeve të
zgjedhura, ku shtetasit gëzojnë liri e të drejta të barabarta.
Mënyrë drejtimi a organizimi në jetën e një kolektivi, të një partie etj., që siguron pjesëmarrjen
aktive dhe ndikimin vendimtar të të gjithë anëtarëve në veprimtarinë shoqërore e në ecurinë e
punëve; e drejta dhe mundësia që u jepen anëtarëve të një kolektivi a tërë popullit për të thënë
fjalën lirisht për të gjitha çështjet politike, shoqërore etj.
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Kllaster /Tabela e koncepteve Shpjegohet për disa minuta thelbi i
mësimit.
Demokracia është një sistem qeverisjeje që buron nga populli dhe duhet të funksionojë me popullin dhe
për popullin.
respektimin e të drejtave të njeriut

mbizotërimin e ligjit

Për formimin e opinionit


individual dhe publik ndikojnë parimin e përfaqësimit
disa faktorë:

ndarjen e pushteteve dhe pavarësinë


e tyre

parimin e shumicës etj.

Barazia njerëzit duhet të gëzojnë


mundësi të barabarta.

Sundimi i shumicës dhe të


Parimi i përfaqësimit. Populli drejtat e pakicës. Demokracia
ushtron pushtetin nëpërmjet Parimet e qeverisjes: është sundimi i shumicës së
përfaqësuesve. popullit.

Respektimi i të Respektimi i
drejtat e njeriut opozitës

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive. Punë me tekstin


Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 52
Plotësohet tabela e veprimtarisë 1 në klasë. Mësuesi/ja mbikëqyr punën e nxënësve.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria në shtëpi në tekst.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 Klasa: VII

Tema mësimore 4: Përgjegjësitë e qeverisë ndaj qytetarëve Situata e të nxënit: foto e librit faqe 53,
tonë qeveria e nxënësve të shkollës.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke
ndarë eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
 evidenton përgjegjësitë e qeverisë; qeveri, përgjegjësi, përgjegjësitë e qeverisë.
 analizon përgjegjësitë e qeverisë ndaj qytetarëve dhe
anasjelltas;
 zbaton njohuritë, duke ndërmarrë veprime konkrete.
Burimet: Teksti, botime të ndryshme, për edukimin ligjor Lidhja me fushat e tjera ose me temat
dhe qytetar, internet. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Tabela e koncepteve - Lexim i orientuar (Di, Dua të di, Mësova) - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi 10’: Tabela e koncepteve


Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit. Punohet me metodën tabela e koncepteve. Jepen termat
dhe lidhja që kanë ndërmjet tyre. Nxënësit/et shprehin nga një fjali për çdo term, por që të kenë lidhje midis
tyre.

Populli Përfaqësues Qeveri

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Lexim i orientuar (Di, Dua të di, Mësoj)
Shpjegohet për disa minuta thelbi i mësimit.
Qeveria është organizmi që ushtron autoritetin e shtetit. Veprimtaria politike dhe administrative e qeverisë
sipas një drejtimi të caktuar quhet qeverisje.
Përgjegjësitë e qeverisë ndaj qytetarëve: Lexim i orientuar (Di, Dua të di, Mësova). Nxënësit duhet të
mbajnë shënime.
POLITIKE

Qëllimet e EKONOMIKE
qeverisjes:
SHOQËRORE
MJEDISORE
Di Dua të di Mësova

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive. Punë me tekstin 10`:


Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 53.

Veprimtari në klasë: Plotësim tabele. Rrejti i diskutimit.


Respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria në shtëpi shkrimi i një eseje me temë. “Nëse unë do të isha kryetari/ja...”

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 5: Situata e të nxënit: Qeveria e nxënësve të


Veprimtari praktike Ndikimi i veprimit qytetar në politikat shkollës, në marrjen e vendimeve
publike dhe marrjen e vendimeve
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
përvojat e tij dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyç:
 demonstron aftësi komunikimi në grup, në marrjen e politika publike, vendim, veprim qytetar,
vendimeve dhe zgjidhjen e konflikteve me mjete pjesëmarrje qytetare,
demokratike;
 shpjegon ndikimin e veprimit qytetar në formulimin e
politikave publike dhe marrjen e vendimeve;
 demonstron përkushtim ndaj së mirës së përgjithshme;
 mbikëqyr politikën e qeverisë së klasës, të shkollës dhe
vendit, për të identifikuar hapësirat e pjesëmarrjes
qytetare;
 merr pjesë në diskutime publike në klasë, në shkollë
ose në komunitet;
 zbaton njohuritë, duke ndërmarrë veprime konkrete.
Burimet: teksti i nxënësit, botime të ndryshme, për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
edukimin ligjor dhe qytetar, interneti. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Veprimtaria: Si të informojmë institucionet përkatëse për problemin tonë.


Kjo veprimtari ka si qëllim të mësojë nxënësit se çfarë është politika publike në komunitetin e tyre dhe si
mund të përfshihen ata. Gjithashtu, synon t’i ndihmojë nxënësit të shprehin mendimin e tyre bazuar në
fakte dhe të kuptojnë dhe se cilit institucion apo nivel qeverisjeje duhet t’i drejtohen për këtë çështje.
Për këtë veprimtari duhet:
• pjesëmarrje aktive nga të gjithë nxënësit;
• klasa ndahet në tri grupe A,B,C;
• ndahet puna për secilin grup;
• secili grup të ketë një drejtues, i cili zgjidhet nga vetë nxënësit;
• grupi bie dakord për detyrat e secilit pjesëtar dhe kohën kur duhet bërë;
• gjatë diskutimeve, nxënësit duhet të mos ngrenë zërin, të dëgjojnë me vëmendje dhe të respektojnë
mendimin e tjetrit;
• të kërkojnë ndihmë nga burime të ndryshme, nëse është e nevojshme.
• si dhe në ç’mënyrë ndikon në jetën juaj (në shëndetin, sigurinë, edukimin etj.);
• sa fëmijë apo të rritur preken nga problemi;
• kush ka përgjegjësinë për ta zgjidhur problemin;
• pse dhe si ka lindur ky problem dhe pse nuk është zgjidhur;
• a janë marrë masa për ta zgjidhur? Nëse po çfarë, nëse jo përse?
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 5: Konflikti dhe format e zgjidhjes me mjete Situata e të nxënit: Situatë konflikti,
demokratike veprojmë me Kartën Peet MRD
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
 dallon faktin e lindjes një konflikti; konflikt, mosmarrëveshje, zgjidhja e
 evidenton pasojat që kanë konfliktet; konfliktit.
 analizon mënyrat e zgjidhjes së një konflikti.
Burimet: Teksti, botime të ndryshme, për edukimin ligjor dhe Lidhja me fushat e tjera ose me temat
qytetar, internet. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha
dhe komunikimi.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimi - Shpjegim - Punë me tekstin

Hapi i parë: Parashikimi 10’: Stuhi mendimi


Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit.
Jepen termi konflikt dhe nxiten nxënësi të thonë se çfarë kuptojnë me të. Nxënësit/et shprehin nga një
fjali për këtë term.

Konflikti

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25: `Shpjegim dhe Kllaster


Shpjegohet për disa minuta thelbi i mësimit.
Konfliktet janë mosmarrëveshjet midis dy njerëzve ose dy palëve.
Konflikti është i pranishëm në jetën dhe në marrëdhëniet tona të përditshme me të tjerët, duke filluar nga
debatet mes shokëve, në familje e deri te luftërat midis shteteve.
Konfliktet ndodhin edhe kur nuk ka komunikim të hapur dhe të sinqertë.

1. mungesa e
tolerancës;

2. mungesa e 3. nevojat
nevojave bazë; psikologjike;

Burimet e
konfliktit
4. mungesa e 5. mungesa e
bashkëpunimit; besimit, komunikimi.

ndërmjetësimi
Rrugët e zgjidhjes së konflikteve:
rruga
gjyqësore
arbitrazhi

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive. Punë me tekstin


Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 59.
Nxënësit japin shembuj konfliktesh nga jeta e tyre dhe rrugët se si i kanë zgjidhur ato. Gjithashtu
shprehen se si janë ndier kur janë gjendur para një konflikti.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria në shtëpi.

Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 klasa: VII

Tema mësimore 6: Situata e të nxënit: Mbrojtja e mjedisit, të


Projekt. Një qytetar i përgjegjshëm dhe pjesëmarrës aktiv shkollës, ose pastrim dhe rregullim i mjedisit ku
mësojmë.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
 diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin e
termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
 dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
 përshkruan dhe ilustron format e pjesëmarrjes fushës:
qytetare;  shpjegon ndikimin e veprimit qytetar në
 identifikon veprimin e parimeve themelore të formulimin e politikave publike dhe marrjen e
qeverisjes demokratike në jetën e komunitetit në vendimeve;
qytetin dhe vendin tonë;  demonstron aftësi komunikimi në grup, në
 demonstron përkushtim ndaj së mirës së marrjen e vendimeve dhe zgjidhjen e
përgjithshme; konflikteve me mjete demokratike;
 mbikëqyr politikën e qeverisë së klasës, të shkollës  merr pjesë në diskutime publike në klasë, në
dhe vendit, për të identifikuar hapësirat e shkollë ose në komunitet.
pjesëmarrjes qytetare.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
interneti. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi, art pamor.

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Qëllimi i projektit është që të ndihmojë nxënësit të dallojnë qartë konceptet e përgjegjësisë dhe të
pjesëmarrjes qytetare, si dhe rëndësinë e tyre në një shoqëri demokratike. Nxënësit, përpara se të fillojnë
punën, duhet të rifreskojnë njohuritë që lidhen me çështjet që trajton projekti, si për shembull, temat mbi
të drejtat, përgjegjësitë, pjesëmarrjen qytetare dhe format e saj etj. Gjithashtu, nxënësit mund të sigurojnë
informacion edhe nga burime të tjera, si: interneti,
organizata që punojnë për të drejtat, të
këshillohen me të rriturit në familje etj.

Nxënësit ndahen në tri grupe. Ata mendojnë për


të drejtat, përgjegjësitë dhe pjesëmarrjen qytetare.
Këto të drejta, përgjegjësi dhe pjesëmarrja do të
lidhen me familjen, shkollën dhe komunitetin ku
ata jetojnë. Në fillim grupi bie dakord se cilat janë ri të drejtat dhe më pas plotëson përgjegjësitë dhe
pjesëmarrjen qytetare, sipas fletës së punës. Pasi përfundojnë, secili grup prezanton projektin të shkruar
qartë, në një tabak të madh letre.
Grupi i parë do të punojë për të drejtat, përgjegjësitë dhe pjesëmarrjen në familje: “Pjesëtar i përgjegjshëm dhe
aktiv në familjen time”.
Grupi i dytë do të punojë për të drejtat, përgjegjësitë dhe pjesëmarrjen në shkollë: “Nxënës i
përgjegjshëm dhe pjesëmarrës aktiv në shkollën time”.
Grupi i tretë do të punojë për të drejtat, përgjegjësitë dhe pjesëmarrjen në komunitet: “Qytetar i
përgjegjshëm dhe aktiv i komunitetit tim”.

You might also like