PADİŞAH YENİLİKLER SİYASİ SANATÇILAR

 Rusya ile yapılan Prut -NEDİM

3. AHMET İbrahim Müteferrika
ve Said Efendi Savaşı’nın ardından 1711
yılında Prut Antlaşması
-LEVNİ
-İBRAHİM MÜTEFERRİKA
tarafından ilk
(22 AĞUSTOS matbaa imzalanmış ve Azak Kalesi
Ruslardan geri alınmıştır
-YİRMİ SEKİZ MEHMET ÇELEBİ
-SEYYİD VEHBİ
kurulmuştur.
1703)  İtfaiye teşkilatı  1715 ile 1718 -NECİB (PADİŞAHIN KENDİSİ)
-SAMİ
oluşturulmuştur. arasında
27 SENE  İlk kez çiçek aşısı
gerçekleşen -NEHİFİ
-BURSALI TALİB
Osmanlı-Venedik ve
uygulanmıştır. -OZMANZADE TAİB
Avusturya Savaşları,
 Avrupa’da ilk kez Osmanlı mağlubiyeti -ARPAEMİNİZADE MUSTAFA
geçici elçilikler ile sonuçlanmış ve SAMİ
açılmıştır. Yirmi Belgrad, Sırbistan’ın -VAKANİVÜS PORTEV
Sekiz Mehmed kuzeyi ve Eflak’ın -TEZKİRE SALİM
Efendi, Paris batısı Osmanlılar -İZZET ALİ PAŞA
elçiliğine atanmıştır. tarafından -DÜRRİ AHMET EFENDİ
 Yalova’da kâğıt kaybedilmiştir. -MEHMET KAMİ
--RAMİ AHMED PAŞA
fabrikası  1718 ile 1730 yılları
(SADRAZAM)
kurulmuştur. arasında Lale Devri
-NABİ
 İstanbul’da kumaş yaşanmıştır. Kültür,
ve çini fabrikası sanat ve mimari
açılmıştır. alanında önemli
 İlkokul zorunlu hale gelişmelerin
gelmiştir. yaşandığı bu dönem
Osmanlı Devleti’nin
 Doğu Kültürü’nün
ilk batılılaşma
klasik eserleri ilk kez
hareketi olarak
Türkçe ’ye
dikkat çekmektedir.
çevrilmiştir.
 Hem Lale Devri hem
 Deryayi Sim adlı bir
de III. Ahmed
su bendi inşa
dönemi 1730 yılında
edilmiştir.
çıkan Patrona Halil
İsyanı ile sona
ermiştir.
 Bu isyan ile Lale
Devri sona ermiş ve
III. Ahmed tahttan
çekilerek yerini I.
Mahmud’a
bırakmıştır.

 Bu dönemde askeri  Bu dönemde askeri

alanda ıslahatlar alanda ıslahatlar
-SEBKATİ (PADİŞAHIN
yapılmıştır. yapılmıştır.
1. MAHMUT  Karacı subay  Karacı subay
KENDİSİ
yetiştirmek üzere yetiştirmek üzere -NECCERZADE RIZA
(2 EKİM 1730) Hendesehane Hendese hane ŞEYH
kurulmuştur. kurulmuştur.
(24 SENE)  Humbaracı Ocağı  Humbaracı Ocağı
-HAMİ AMİDİ
kurulmuştur. kurulmuştur. -MİRZAZADE AHMET
 Ordu alay, bölük ve  Ordu alay, bölük ve NEYLİ
tabur kısımlarına tabur kısımlarına -KIRIMLI MUSTAFA
ayrılmıştır. ayrılmıştır.
 Ayasofya  Ayasofya
RAHMİ
Kütüphanesi Kütüphanesi -ÇELEBİZADE ASIM
açılmıştır. açılmıştır. İSMAİL
 İsyandan sonra  Şeyhülislam’ ın
duraksayan öncülüğüyle gazi
matbaacılık ünvanını almıştır.
faaliyetleri devam  30 Temmuz 1731
etmiştir.
  Hekimoğlu Ali Paşa
Külliyesi inşa edildi.
 
Yapımına I. Mahmud
döneminde başlanan Nuru
Osmaniye Camii
3. OSMAN tamamlanmıştır.
Üsküdar semtinde İhsaniye
(13 ARALIK Camii ve İhsaniye Mescidi inşa
edilmiştir. Ayrıca bu yapıların
1752) yanında kütüphane, sebil ve
çeşme gibi yapılar da yapılmış;
(3 SENE) bu yapıların masraflarını
karşılamak için de bir vakıf
kurulmuştur.
Daha sonraları “Sadrazam
Sarayı” olarak da anılacak olan
Bab-ı Ali’nin inşası bu dönemde
tamamlanmıştır.
Midilli Adası’nda Malta
korsanlarına karşı kale inşa
edildi.
yılında, Kirmanşah
fethedildi.
Urmiye ve Tebriz ele
geçirilmiştir.
 İran Şahının Sulh
istemesi üzerine
Ahmet Paşa
Anlaşması
imzalandı. Aras
Nehri sınır kabul
edidi.
 Anlaşma, iki devlet
tarafından kabul
edilmeyince
savaşlar yeniden
başladı.
 Ruslar Azak Kalesi’ni
işgal etmiştir.
 Belgrad Anlaşması
ile Tuna ve Sava
nehirleri Avusturya
ile sınır olarak
belirlendi.
 Pasarofça Anlaşması
imzalandı.
 Fransa’ya sürekli
kapitülasyonlar
verildi.
 İran ile Kasr ı Şirin
Antlaşması
imzalandı.
 1729 yılında
Humbaracı Ahmet
Paşa, Osmanlı
hizmetine girdi.
Babası tahttan indirilince 51 -NEVRESİ KADİM
sene kafes sisteminde
yaşamıştır. -KOCA RAGIP PAŞA (3.
1754 yılında İstanbul’da çok
sert bir kış yaşanmıştır ve tüm
Mustafa döneminde
de eserler vermiştir.)
Haliç soğuk sebebiyle
donmuştur. -KIRIMLI MUSTAFA
1755 ve 1756 yılında olmak
üzere İstanbul’da iki büyük
RAHMİ
yangın yaşanmıştır. Şehrin
neredeyse üçte ikisinin tahrip
olduğu bu yangınlar sebebiyle
şehrin büyük bir bölümü
yeniden inşa edilmiştir.
III. Osman kolay sinirlenen ve
kızan bir yapıya sahip
olmasından ötürü kısa süren
saltanatında birkaç kez
sadrazam değiştirmiştir.
Sadrazam değişiklikleri
sebebiyle ortaya çıkan iç
huzursuzluk zaman zaman
isyan ve ayaklanmalara neden
olmuştur.
III. Osman müzikten çok
hoşlanmaması sebebiyle
müzisyen ve cariyelerin önemli
bir kısmını saraydan
göndermiştir.
 Padişah olduktan sonra maddi 3. Ahmet (babası) tahttan -CİHANGİR
sıkıntıları yok etmek için saray çekilince 27 sene kafes hayatı
giderlerini azalttı ve yaşadı. (PADİŞAHIN KENDİSİ)
3. MUSTAFA yolsuzlukların üzerine gitti.
Orduda topçu sınıfını
Amcasının oğlu 3.Osman’ın
ölümü üzerine tahta geçmiştir.
-KOCA RAGIP PAŞA (3.
Osman döneminde de
(30 EKİM 1757) düzeltmek için Baron de Tott’a
sürat topçuları adında askeri bir eserler vermiştir
(17 SENE) birlik kurdurdu.
Ruslar’ın 1770 yılında
-ESRAR DEDE
Çeşme’de Osmanlı
-ŞEYH GALİP
donanmasını yakması üzerine -ARİF SÜLEYMAN
yeni bir donanma hazırlamaya -RASİH SÜMBÜLZADE
çalıştı.
1773 yılında Mühendishane-i VEHBİ
Bahr-i Hümayun’u kurdu

 Subay yetiştirmek  1768 yılında -SURURİ

için İstihkam Okulu
açılmıştır.
 Ulufe alım satımı
1. ABDÜLHAMİD yasaklanmış; cülus
(21 OCAK 1774) bahşişi geleneği
kaldırılmıştır.
(15 SENE)  Osmanlı tarihinde
ilk kez Yeniçeri
sayımı yapılmıştır.
Bu sayede haksız
maaş alanların
maaşları kesilmiştir.
 Ulufe alım satımı
yasaklanmıştır.
 Humbaracı ve
lağımcı ocakları
ıslah edilmiştir.
 Avrupa’dan gelen
uzmanların, ülkede
kalabilmeleri için
Müslüman olma
şartları kaldırılmıştır.
Tımar sisteminde
düzenlemeler
yapılmıştır.
başlayan savaş, I.
-ENDERUNLU FAZIL
Abdülhamid’in
saltanatının ilk -İZZET MEHMED PAŞA
yıllarında sona -İZZET MOLLA
ermiş ve 1774
yılında taraflar
-SÜNBÜLZADE VEHBİ
arasında Küçük -HALİL HAMİT PAŞA
Kaynarca Antlaşması
imzalanmıştır.
 1774 yılında
başlayan Osmanlı –
İran Savaşı, 1779
yılında sona ermiş
ve taraflar, savaş
öncesi sınırlarına
çekilmişlerdir.
 1779 yılında Rusya
ile Aynalıkavak
Antlaşması
imzalanmıştır.
 1771 yılında Rusya
tarafından işgal
edilen Kırım,
1783’de Rusya’nın
bir eyaleti haline
gelmiştir. İkisi 1780,
bir tanesi ise 1782
olmak üzere
İstanbul’da üç büyük
yangın
gerçekleşmiştir.
 1787 ile 1791 yılları
arasında Osmanlı -
Avusturya; 1787 ile
1792 yılları arasında
Osmanlı – Rus
Savaşları
yaşanmıştır.

 Bu dönemde, 3. Selim dönemi, Avusturya ve -İLHAMİ (3. SELİM)

bürokrasiden ve Rusya ile olan savaşların
yaşandığı bir dönem olmuştur. -ENDERUNLU VASIF (4.
ulemadan meydana
3. SELİM gelen bir Meşveret
Meclisi
Ayrıca bu dönemde Napolyon,
Osmanlı idaresinde olan Mısır
MUSTAFA VE 2.
MAHMUD
üzerine sefere çıkmış ve
(2 NİSAN 1789) oluşturulmuştur. Bu
meclis, 3. Selim Osmanlı ile Fransa 1799 yılında DÖNEMİNDE DE ESER
Akka önlerinde karşı karşıya VERMİŞTİR)
(8 SENE) tarafından
gerçekleştirilecek gelmişlerdir. Yapılan bu savaş,
olan reformlar için Osmanlı Devleti’nin
bir çeşit danışma üstünlüğüyle sonuçlanmış ve
organı görevi Mısır yeniden Osmanlı idaresi
görmüştür. altına girmiştir.
 Avrupa’daki 3. Selim döneminin öne çıkan
gelişmeleri yakında olaylarından bir tanesi de
takip etmek için Kabakçı Mustafa İsyanıdır. 3.
Londra, Paris ve Selim döneminde
Viyana gibi gerçekleştirilen ıslahatlar,
Avrupa’nın önemli Yeniçerileri ve ulema sınıfını
şehirlerinde daimi rahatsız etmiş; böyle bir
elçilikler açılmıştır. ortamda Kabakçı Mustafa Paşa
da etrafında birçok isim
 Savaşlarda alınan
toplayarak 1807 yılında isyan
yenilgilerin önüne
etmiştir.
geçmek ve çağın
Yaşanan bu isyan neticesinde,
gerisinde kalan
3. Selim Nizam-ı Cedid
Yeniçeri Ocağını
ordusunu dağıtmış ve tahttan
tasfiye etmek
çekilmek zorunda kalmıştır. 3.
amacıyla Nizam-ı
Selim’i tekrar tahtta geçirmek
Cedid adında yeni
için İstanbul’a gelen Rusçuk
bir ordu
ayanı Alemdar Mustafa Paşa, 3.
kurulmuştur.
Selim’in 4. Mustafa tarafından
 Kurulan bu yeni boğdurulduğunu öğrenince, 4.
orduda yer alacak Mustafa’yı tahttan indirerek
topçu ve istihkâm yerine 2. Mahmut’u tahta
subaylarını geçirmiştir.
yetiştirmek için
Mühendishane-i
Berri Hümayun
kurulmuştur.
 Yeni Kurulan Nizam-
i Cedid ordusunun
giderlerini
karşılamak için
İrade-i Cedid adında
yeni bir hazine
oluşturulmuştur.
 Matbaa-ı Amire
adında ilk devlet
matbaası açılmıştır.
 Selimiye ve Levent
Kışlaları bu
dönemde inşa
edilmiştir.
 Yabancı dile büyük
bir önem verilmiş ve
Fransızca askeri
okullar için zorunlu
hale getirilmiştir.
 Eyalet
düzenlenmeleri
yeniden yapılmıştır.
 Yurt dışından
yapılan mal alımına
sınırlama getirilmiş
ve yerli malı
kullanımı teşvik
edilmiştir.
 Vezirlerin sayıları ve
görev süreleri
düzenlenmiştir.
 Paranın değerinin
korunması adına bir
dizi tedbirler
alınmıştır.
 Denizciliğe önem
verilmiş ve bu
dönemde birçok
tersane onarılmıştır.
 Musikiye büyük
önem verilmiştir.
 Siyasi değişim dışında başka Selim tarafından kurulan -ENDERUNLU VASIF (3.
4. MUSTAFA herhangi bir değişim, gelişme
yaşanmamıştır
Nizam’ı Cedid orduları
dağıtılmıştır. SELİM VE 2. MAHMUD
(29 MAYIS Selim’in tahttan indirilmesi ile
sonuçlanan Kabakçı Mustafa
DÖNEMİNDE DE ESER
VERMİŞTİR)
1807) isyanına katılan yeniçeriler
affedilmiştir. Kabakçı Mustafa
(1 SENE) ise önemli bir konuma
getirilmiştir.
Selim döneminde başlayan
1806 – 1812 Osmanlı – Rus
Savaşı, IV. Mustafa döneminde
de devam etmiştir.
Devlet yönetimindeki üst düzey
yetkililerin öldürülmesi
sebebiyle, merkezi otoritede
büyük bir çöküş yaşanmıştır.
Rusçuk ayanı Alemdar Mustafa
Paşa’nın III. Selim’i yeniden
tahta geçirmek üzerine
İstanbul’a gelmesi üzerine III.
Selim öldürülmüştür.

 Askeri alanda yapılan -ADLİ (PADİŞAHIN

2. MAHMUD 1803 yılında Ayalar
ile imzalanan ıslahatların kodlaması S-E-V-D-
KENDİSİ)
Sened-i İttifak ile A-M şeklindedir. Bu kodlama
(28 TEMMUZ merkezi otorite ıslahatların baş harflerinden -VAKANİVÜS PERTEV
meydana gelmektedir.
güçlendirilmeye -ENDERUNLU VASIF (3.
1808) çalışılmıştır.  Sekban-ı Cedit
SELİM VE 4. MUSTAFA
 
(30 SENE) Orhan Gazi
zamanında 
Eşkinci Ccağı
Vakay-i Hayriye
DÖNEMİNDE DE ESER
oluşturulan Divan-ı
 Dar-u Şuray-ı
VERMİŞTİR)
Hümayun
kaldırılmış; yerine
Askeriye -AHMET REFİK PAŞA
Heyet- Vükela  Asakir-i Mansure- i -YENİŞEHİRLİ AVNİ BEY
(Bakanlar Kurulu) Muhammeddiye
getirilmiştir.  Mızıkay-ı Hümayun
Divan’da bulunan Alemdar Mustafa Paşa, 4.
tüm üyelikler Mustafa’yı tahttan indirip,
nazırlığa (bakanlık) yerine 2. Mahmut’un
dönüştürülmüştür. geçmesini sağlamıştır.
 Devlet Navarin’de Osmanlı donanması
memurlarının yargı yakılmıştır.
işleri için Meclis-i Mısır valisi Kavalılı Mehmet Ali
Valay-ı Ahkâm-ı Paşa ayaklanma çıkarmıştır.
Adliye kurulmuştur. Tahta çıktığı ilk gün, 3. Selim’in
ölümüne sebep olanları idam
 Islahat hareketlerini
ettirmiştir.
organize etmek için
Sadrazamın ısrarına rağmen
Dar-ı Şuray-ı Bab-ı
abisi 4. Mustafa’yı idam
Ali kurulmuştur.
ettirmemiştir. Daha sonra, 4.
 Bayındırlık alanında Mustafa yeniçeriler ile birlikte
hizmet verecek bir tekrar tahta çıkma planları
meclis olarak yapınca şeyhülislam fetvasıyla
Meclis-i Nafıa boğdurtulmuştur.
kurulmuştur. Sened-i İİttifak imzalanmıştır.
 Müsadere sistemi Fransa, Cezayir’i işgal etmiştir.
kaldırılmış ve özel Mora Adası kaybedilmiştir.
mülkiyet hakkı Visamiral lazarev
güvene altına komutasındaki 9 harp gemisi
alınmıştır. İstanbul Boğazına girerek
 Tımar sistemine son Büyükdere önlerinde
verilmiştir. demirlendi.
Mehmet Ali Paşa Fransa Rusya
 Memurlar dâhiliye
İngiltere gibi devletlerin çıkarı
ve hariciye olarak
için padişaha baş kaldırdı.
ikiye ayrıldı.
Hünkar İskelesi imzalandı.
Memurların nişan
Baltalimanı Ticaret Antlaşması
ve rütbe verilmesi
imzalandı.
karara bağlanmıştır.
Nizip Savaşı yapıldı.
 Memurlar için
 kıyafet düzenlemesi
yapılmıştır.
Memurların
pantolon ve ceket
giyip fes takması
zorunlu hale
getirilmiştir.
 Devlet memuru
yetiştirmek
maksadıyla Mekteb-
i Maarif-i Adliye
kurulmuştur.
 Eyaletler vilayete
çevrilmiş ve buraları
yönetmesi için
müşir adı verilen
valiler
görevlendirilmiştir.
 Köy ve mahallelerde
muhtarlıklar
kurulmuştur.
 Pasaport
uygulaması
başlatılmıştır.
 Köyden kente olan
düzensiz göçü
engellemek için ülke
için seyahate
denetim
uygulanmıştır.
 Posta teşkilatı
kurulmuştur.
 Salgın hastalıklara
karşı karantina
yöntemi
uygulanmaya
başlanmıştır.
 Kaldırılan Nizam-ı
Cedid orduları
yerine Sekban-ı
Cedid Ocağı
kurulmuştur. Fakat
bu ocak,
Yeniçerilerin isyanı
sonucu kapatılmıştır.
 Yeniçeri Ocağı
kaldırılmış yerine
Asakir-i Mansure-i
Muhammediyye
orduları
kurulmuştur.
 Bu yeni kurulan
ordunun asker
ihtiyacının
karşılanması için
Mekteb-i Fünun-ı
Harbiye
kurulmuştur.
 İlk kez nüfus sayımı
yapılmıştır.
 Mekteb-i Harbiye ve
Mekteb-i Tıbbiye
kurulmuştur.
 Tımarlı sipahilerden
doğan boşluğu
doldurmak için
Redif Birlikleri
oluşturulmuştur.
 Mızıka-i Hümayun
adında bir askeri
bando kurulmuştur.
 İstanbul’da
ilköğretim zorunlu
hale getirilmiştir.
 Eğitim için
Avrupa’ya
öğrenciler
gönderilmiştir.
 Askeri okullarda
Fransızca zorunlu
ders haline
getirilmiştir.
 İlk resmi gazete olan
Takvim-i Vekay-i
Gazetesi
çıkartılmıştır.
 Yerli malı kullanımı
teşvik edilmiş;
memurlara yerli
malı kıyafet giyme
zorunluluğu
getirilmiştir.
 Devletin gelirlerinin
artması amacıyla
Evkaf Vekâleti
(Vakıflar
Müdürlüğü)
kurulmuştur.
 Ordunun ihtiyacının
karşılanması için
feshane, bezhane
gibi birçok sanayi
tesisi kurulmuştur.