You are on page 1of 20

MISSION

Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION


Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Pangalan: Alexa A. Dawat


Kurso: BSED Filipino Major

MASUSING BANGHAY-ARALIN

I. MGA LAYUNIN:
 Sa pagtatapos ng talakayan ang mga mag-aaral ay inaasahan na:
a) Nabibigyang kahulugan ang sanaysay
b) Napapahalagahan ang sanaysay sa pamamagitan ng paglalahad ng kahalagahan nito
sa mga mag-aaral
c) Nakagagawa ng sanaysay tungkol sa pagmamahal sa kapwa.
II. PAKSANG ARALIN
a) Paksa:
b) Oras: isang sesyon (60 minuto)
c) Sanggunian: https://noypi.com.ph/sanaysay/ , https://filipino.net.ph/sanaysay/,
https://www.slideshare.net/me9i/ang-sanaysay ,
d) Kagamitan: Pentouch, cartolina, laptop, tape, A4, scissor
e) Pagpapahalagang Moral: Napapahalagahan ng mag-aaral ang kahalagahan ng sanaysay at
naisasabuhay ito.
III. PAMARAAN:
A. Panimulang Gawain:
Gawaing Guro: Gawaing Mag- aaral
1. Panalangin
Tumayo ang lahat tayo ay manalangin Angel Amen.
maaari mo bang pangunahan ang ating panalangin
2. Pagbati
 Magandang hapon sa inyong lahat.  Magandang hapon rin po
3. Pagpulot ng kalat sa sahig

 Bago kayo umupo pakipulot ang mga


(magpupulot ng kalat at aayusin ang
kalat sa sahig at pakiaayos ang mga
mga upuan)i
upuan
 Ma’am kinagagalak ko pong isabi sa
4. Pagtala ng liban sa klase
inyo na walang liban po sa ating klase
1
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

 Binibining jena sino ang liban sa ating ngayung araw


klase ngayung araw?
 Napakagaling talaga ng mga mag- aaral
na ito walang lumiliban
5. Pagpasa ng takdang aralin
 Ipasa ang inyong takdang -aralin
papuntang unahan.  Ma’am, ako po
6. Balik- aral
 Sino ang nakatatanda ng paksa na ating
tinalakay kahapon?
 Ma’am ang tinalakay po natin kahapon
 Ano yun Binibining Angel? ay tungkol sa panitikan

 Ang Panitikan po ay tumutukoy sa mga


akda na nakasulat o naisulat ng
 Napakahusay, ano nga ba ang manunulat.
panitikan? Jonalyn? .

 Mahusay, talaga man may natandaan sa


ating mga tinalakay kahapon.
B. PAGTUKLAS
 Paganyak
a) Paganyak na gawain.
Ngayon bago tayo tumungo sa ating
talakayan magkakaroon muna tayo ng aktibidad
na kung saan dito ay mahahasa ang talas ng
inyong isip sa pamamagitan ng pag daragdag sa
bawat numero. Ang bawat sagot ay my katumbas
ito na mga letra upang kayo ay makabuo ng isang
salita maliwanag po ba? meron lang kayo limang
minuto sa pagbuo ng mga salita.

A B C D E F G H I J K L M
= = = = = =
2
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

2 4 6 8 10 12 = = = = = = =
14 16 18 20 22 24 26
N O P Q R S T U V W X Y Z
= = = = = = = = = = = = = 12 1 13 2 25 15
28 30 32 34 36 38 40 42 46 48 50 52 56 + 26 +1 + 15 +0 + 27 +23
38 2 28 2 52 38
1. 12 1 13 2 25 15 0 37 S A N A Y S
+ 26 +1 + 15 +0 +27 + 23 +2 + 15 0 37
+ 2 +15
2 52
A Y

12 15 20 15 1 12
+ 20 +15 + 16 + 11 +1 + 12
32 30 36 26 2 24
2. 12 15 20 15 1 12 P O R M A L
+ 20 +15 +16 + 11 +1 + 12

1 14 6 15 2 14 6 14
+1 +10 +4 +5 +0 +14 +2 +22
2 24 10 20 2 28 8 36
3. 1 14 6 15 2 14 6 14 18 A L E J A N D R
+ 1 +10 +4 +5 +0 +14 +2 +22 +12
18 8 0 3 1 5 9 14
+ 12 +6 + 2 +1 +1 +3 +9 + 10
30 14 2 4 2 8 18 24

8 0 3 1 5 9 14 18 1 O G A B A D I L

+6 +2 +1 +1 +3 +9 + 10 +6 +1 18 1
+6 +1
24 2
L A

 SANAYSAY
3
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

 PORMAL
 ALEJANDRO G. ABADILLA
Ano-ano ang mga salita na inyong nabuo?

Tama! lubos ninyo talaga nalaman ang mga salita sa ating  Ma’am sa aking pong palagay ay
unang aktibidad. tungkol sanaysay

Sa inyong palagay, ano kaya ang ating tatalakayin


ngayong araw?
Tama!

Paghawan ng Sagabal
Naratibo  Ma’am ang naratibo po ay ito po ay
Deskriptibo pagsasalaysay o pagkukwento.
Argumentatibo

 Si Angel ay mahilig manaratibo sa


 Sa inyong palagay ano nga ba ang ibig - sabihin
kanyang mga kaklase.
ng naratibo?

 Ma’am ang deskriptibo po uri ng


 Mahusay, maari ninyo ba gawaan ng
paglalarawan o paglalahad ng detalye/
pangungusap ang salitang naratibo?
impormasyon

 ano naman ang deskriptibo?

 Si rodelyn ay sanay magdeskriptibo ng


isang tao.
 Napakahusay, maari ninyo ba ito gawan ng
panungusap?  Ma’am ang argumentatibo po ay ang
pangangatwiran.

 Si Jonalyn ay mahilig makipag-


 Mahusay, Ano naman ang argumentatibo?
argumentatibo sa kanyang Guro.
 Magaling, maaari mo bang gamitin ito sa
pangungusap?
 Opo handa na po kami

4
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Ngayon dadako man tayo sa ating talakayan handa na ba


kayo? Sa pagtatapos ng talakayan ang mga mag-
aaral ay inaasahan na:
C. PAGLALAHAD a) Naibibigyang kahulugan ang
 Ilalahad muna ng guro ang mga layunin bago simulan sanaysay
ang talakayan. b) Nakagagawa ng sanaysay tungkol sa
(Babasahin ng mag-aaral ng sabay-sabay ang mga pagmamahal sa kapwa.
layunin) c) Napapahalagahan ang sanaysay sa
pamamagitan ng paglalahad ng
kahalagahan nito sa mga mag-aaral

 Ipapakita ang pamagat ng tatalakayin tungkol sa


sanaysay
D. PAGTATALAKAY
 Ano nga ba ang sanaysay?  Ma’am. Ma’am Ma’am …

 Jena ano ba ang sanaysay?  Ang sanaysay po ay isang pagsulat


na naglalayong ipahayag ang
opinyon.
 Tama !
Sanaysay
(Ipapabasa ng guro ang kahulugan ng sanaysay sa Sa diksyunaryo
mag-aaral sa pamamagitan ng ppt)  Isang komposisyong pampanitikan sa
isang natatanging paksa na higit na
maikli at pormal kaysa alinmang
akda.

Ma’am, ma,am…
Ayon daw po sa diksyonaryo ang sanaysay
Sino ang maaring po ay may natatanging paksa na kung saan
magpaliwanag ng kanyang nabasa? nakakabahagi ka ng sariling opinyon ang
kaibahan daw po nito ay ang akdang
Jena ano nga ang sanaysay? Base sa diksyunaryo.
pampanitikan ay maaring kathang isip.

 Ang sanaysay o essay sa wikang


Magaling! Ingles ay isang uri ng panitikang

5
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Pilipino na naglalayong maipahayag


ang mga ideya, pananaw, at

Ngayon naman Angel maari bang pakibasa ang kahulugan ng damdamin ng manunulat sa isang
sanaysay.. malikhain at makabuluhang paraan.
Naintindihan ba kung ano ang sanaysay?

Opo.
Ano nga ulit ang sanaysay Lawrence?

Ma’am ang sanaysay po ay isang panitikang


Pilipino na naglalayong maghayag ng sariling
Tama! Palakpakan natin si Lawrence.
pananaw o ideya.
Maaari ba kayong magbigay ng pangalan na kilala niyong
mananalaysay?
Ma’am, ma’am …. ako po.
Si Epifano de los santos siya po ay isang
Sege, Jonalyn sino ang kilala mong mananalaysay? mamamahayag, mananalaysay, musikero at
marami pang iba.

Mahusay! Mananalaysay:
Dr. Jose Rizal

 Ang Pambansang Bayani ng


(Tatawag ang guro ng mag-aaral na magbabasa) Pilipinas, ay isinilang noong Hunyo
Jena maaari mo bang basahin… 19, 1861 sa Calamba, Laguna. Bilang
isang mahusay na manunulat,
makata, doktor, at lingkod-bayan,
malaki ang kanyang naiambag sa
pagkakamit ng kalayaan at
pagbabago ng bansa.
 Isinulat ni Rizal ang kanyang
dalawang nobela – ang “Noli Me
Tangere” at “El Filibusterismo” – na
naglantad sa mapang-abusong
pamamalakad ng mga Kastila sa
Pilipinas at nagtulak sa mga Pilipino
na maghangad ng pagbabago at
kalayaan.

Sino nga ba si Dr. Jose Rizal?

6
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

(Tatawag ang guro ng mag-aaral na sasagot)


April sino nga ba si Dr. Jose Rizal?
Ma’am si Dr. Jose P. Rizal ay kilala po bilang
isang bayani at siya po ang nagsulat ng
Tama! Palakpakan natin si April dalawang nobela na ang pamagat po ay
“Noli Me Tangere” at “El Filibusterismo”

(Tatawag ng mag-aaral para magbasa)


Teodoro A. Agoncillo (1912 – 1985)

 ay isang Pilipinong historyador at


manunulat na kilala sa kanyang mga
mahahalagang kontribusyon sa
pagsulat tungkol sa kasaysayan ng
Pilipinas. Nakapagsulat siya ng
mahigit na 20 aklat at mga artikulo
ukol dito. Nagsulat din siya ng mga
tula at sanaysay na naglalaman ng
mga nasyonalistang pananaw sa
kasaysayan. Siya ay tinuturing bilang”
ama ng makabansang pananaw sa
pagsulat ng kasaysayan.”

Mga gawa at pamana:

 Ang Kasaysayan ng Pilipinas


(kasama si Gregorio F. Zaide, 1941)
 Ang Maikling Kuwentong Tagalog:
1886-1948 (1949, 1965, 1970)
 The Revolt of the Masses: The Story
of Bonifacio and the Katipunan
(1956), isang makasaysayang
pagtatala noong 1896 tungkol sa
Katipunan laban sa pamamahala ng
Espanya at ang pinuno nito, si Andres
Sino nga ba si Teodoro A. Agoncillo? April Bonifacio.

Siya po ay isang manunulat nakilala dahil


sa kanyang kontribusyon sa pagsulat sa
kasaysayan.
Nicomedes Márquez Joaquín

 kinikilala ng karamihan bilang Nick


Joaquin, ay isang Pilipinong
manunulat, mananalaysay ng
7
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

(magpapakita ng larawan ang guro itatanong kung kilala kung kasaysayan at mamamahayag at
sino ang nasa larawan) kilala sa pagsusulat ng mga maikling
kuwento at nobela sa wikang Inggles
pagkatapos ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig.

Ang kanyang mga aklat

 Prose and Poems (Mga Tuluyan at


Patula) (1952)
 The Woman Who had Two Navels
(Ang Babae na may Dalawang
Pusod) (1961)
 La Naval de Manila and Other Essays
(La Naval de Manila at Iba pang
Sanaysay) (1964)

Ma, am …
Siya po ay isang pilipinong manunulat at
mananalaysay ng kasaysayan.
Genoveva E. Matute

 Premyadong manunulat at
mananaysay
 Ang sanaysay sa makitid na
kahulugan ay pagtataya sa isang
paksa sa paraang tuluyan at sa
malayang paraang maglalantad ng
kaisipan, kuru-kuro, palagay at ng
kasiyahan ng sumulat, upang umaliw,
magbibigay kaalaman o magturo.

Isa po siyang Premyadong manunulat at


mananaysay.

Ma’am, ma’am
Kay Mabuti po

8
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Sino nga ba si Nicomedes Márquez Joaquín? Alejandro G. Abadilla

 Ama ng Sanaysay” sa Pilipinas. Siya


Jonalyn sino nga ba si Nicomedes Márquez Joaquín? ay isang manunulat, makata, at kritiko
Tama! palakpakan natin si Jonalyn na lumikha ng maraming akda na
nagpapakita ng kahusayan sa
pagsulat ng sanaysay sa wikang
(Tatawag ng mag-aaral para magbasa) Filipino.
 Ang sanaysay at kuha sa kahulugan
ng pasasalaysay na isang sanay o
nakasulat na karanasan ng isang
sanay sa pagsasalaysay.
 Ang kaniyang mga aklat ng tula ay
Ako ang Daigdig at Iba Pang Tula
(1955), Piniling mga Tula ni AGA
(1965), at Tanagabadilla (1964, 1965.

Sino nga ba si Genoveva E. Matute?


Siya po ay si Alejandro G. Abadilla kilala
bilang Ama ng Sanaysay” sa Pilipinas. Siya
Anong likha o akda ni Genoveva E. Matute ang inyong ay isang manunulat, makata, at kritiko na
kilalala ? lumikha ng maraming akda.
Angel maaari ka bang magbigay ng halimbawa na akda na
ginawa ni Genoveva E. Mabuti?
Esperidión Arsenio Manuel (1909 - 2003)
Tama! palakpakan natin si Angel
 kilala bilang E. Arsenio Manuel, ay
isang akademiko, mananalaysay, at
antropologo ng Pilipinas na kilala sa
kanyang mga kontribusyon sa
(Ang guro ay magpapakita ng larawan) antropolohiya, kasaysayan, panitikan,
at lingguwistika ng Pilipinas.

Mga pangunahing parangal

 Isa sa pinakamahalagang parangal


na iginawad kay E. Arsenio Manuel
ay ang Gawad Para sa Sining ng
Sentrong Pangkultura ng Pilipinas
noong 1989; at ang Dangal Alab ng
Haraya Award ng Pambansang
Komisyon para sa Kultura at mga
Sining para sa isang
9
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Kilala ninyo ba kung sino ang nasa larawan? panghabambuhay na tagumpay sa


kultural na pananaliksik, noong 2000.

Ma’am, ma’am …

Si E. Arsenio Manuel, ay isang akademiko,


mananalaysay, at antropologo ng Pilipinas
na kilala sa kanyang mga kontribusyon sa
kasaysayan

(Tatawag ng mag-aaral upang magbasa)


Sino ang makakapagpaliwag kung sino ang nasa larawan base Ma’am, ma’am…
sa inyong nabasa? Jena Pormal at di pormal po.

Tama ! palakpakan natin si Jena .

(magpapakita ng larawan)
Sino ang nakakakilala ng nasa larawan?

Ang nasa
larawan ay si Mga Uri ng Sanaysay
Esperidion Pormal
Arsenio Manuel.
 Ang mga pormal na sanaysay na
(Tatawag ng tumatakbo sa mga malalim at
mag-aaral upang mahalagang paksa ay kadalasang
nangangailangan ng malawak na
makilala kung sino nga ba si Esperidion A. Manuel.)
pag-aaral at pag-unawa sa paksa.
 Ang layunin ng manunulat ay
hikayatin ang mga mambabasa na
Base sa inyong nabasa, Sino ang makakapagpaliwanag kung mag-isip nang kritikal, bumuo ng
kanilang sariling opinyon at
sino si Espiridion A. Manuel? makarating sa mga napag-aralang
Angel sino nga ba si Espiridion Manuel? desisyon na maaaring gawin.

10
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Tama! Dahil si E. Arsenio Manuel ay nakilala dahil sa kanyang


mga ginawang kontribusyon sa kasaysayan.

Ngayon pumunta naman tayo sa sunod na aralin ito ay ang Ma’am, ma’am ma’am…
mga uri ng sanaysay.
Ang pormal na sanaysay po ay kadalasang
tumatakbo sa malalim at mahalagang paksa.

Ma’am, ma’am
May ideya ba kayo tungkol sa mga uri ng sanaysay? “Epekto ng Pagbabago ng Klima sa
April mayroon ka bang ideya tungkol sa mga uri ng sanaysay Kalusugan ng Tao”

Tama! Palakpakan natin si April… Ma’am ako po.

Halimbawa po ay ang kabayanihan ni Jose


Rizal na kung saan ikukwento kung paano
siya naging bayani kung ano ang kanyang
mga pinagdaanan.
(Magtatawag ang Guro ng mag-aaral upang basahin ang
kahulugan ng pormal na sanaysay)
Di-Pormal
 Ang mga hindi pormal na sanaysay
ay kadalasang nakatuon sa mga
personal, araw-araw na paksa na
mas madaling pag-usapan. Ang mga
sanaysay na ito ay nagbibigay ng
pagkakataon sa manunulat na
ipahayag ang kanilang natatanging
pananaw, ibahagi ang kanilang mga
karanasan at ipakita ang mga aspeto
Sino ang maaaring magpaliwanag tungkol sa Pormal na ng kanilang pagkatao
sanaysay? Opo. Ma’am…
Jonalyn ano nga ang pormal na sanaysay?
11
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Ma’am ang Di pormal na sanaysay po ay


Magaling! kadalasan daw po nakatuon sa personal, na
kadalasan madaling paksa ang napag-
Sino ang makapagbibigay halimbawa ng Pormal na sanaysay? uusapan.
Angel maaari ka bang magbigay ng halimbawa ng pormal na
sanaysay?

Ma’am ako po..


Sino pa ang may alam na ibang halimbawa ng pormal na
sanaysay?
Halimbawa po tungkol sa pag-ibig
Rodelyn maaari kabang magbigay ng iba pang halimbawa ng
pormal na sanaysay…
Ang halaga ng edukasyon

Tama! Palakpakan natin si Rodelyn…


Naratibong Sanaysay
Ngayon dumako naman tayo sa Di pormal na sanaysay.
 Ang naratibong sanaysay ay isang uri
Jena maaari mo bang basahin… ng sanaysay na naglalaman ng mga
kuwento o salaysay tungkol sa mga
personal na karanasan ng manunulat.
Karaniwan, ang naratibong sanaysay
ay nagsisimula sa pagpapakilala ng
paksa at ng mga tauhan sa kwento,
at sinusundan ng paglalahad ng mga
pangyayari at karanasan sa isang
kronolohikal na paraan.

Ito po ay ang pagsasalaysay ng naglalaman


po ng kwento dito po isasalaysay mo ang
mangyayayri sa isang kwento.

Naintindihan po ba ang di pormal na sanaysay? Ma’am

Ano nga ba ang Di pormal na sanaysay? Mga Alamat po


Deskriptibong Sanaysay

Mahusay at iyong naintindihan ang di pormal na sanaysay.  Ang deskriptibong sanaysay ay isang
uri ng sanaysay na naglalayong
maglarawan o magbigay ng
Ngayon sino ang makapagbibigay ng halimbawa ng di pormal paglalarawan tungkol sa isang tao,
na sanaysay lugar, bagay, karanasan, o sitwasyon.
Sa isang deskriptibong sanaysay, ang
Ano iyon Jonalyn?
manunulat ay naglalarawan ng mga
detalye sa pamamagitan ng mga
12
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Tama! imahen, sensasyon, at mga pang-akit


na detalye upang makatulong sa mga
Jena maaari ka bang magbigay ng iba pang halimbawa …
mambabasa na maunawaan o
Napakahusay! palakpakan natin sila …. maipakita ang isang paksa

(Ipapabasa sa mag-aaral ang kahulugan ng naratibong


Ma’am, ma’am …
sanaysay)
Ito po ay isang uri ng sanaysay na kung saan
ito ay naglalarawan ng tao, bagay,
Ano nga ba ang naratibong sanaysay? karanasan o sitwasyon.
Talambuhay

Jonalyn ano nga ba ang naratibong sanaysay?


Argumentatibong Sanaysay

 Ang argumentatibong sanaysay ay


isang uri ng sanaysay na naglalayong
Maaari ka bang magbigay ng halimbawa ng naratibong
magpahayag ng opinyon o pananaw
sanaysay Jena
ng manunulat tungkol sa isang tiyak
na paksa, kasama ang mga dahilan
at mga datos na nagpapalakas ng
Mahusay!
kanyang posisyon. Sa isang
argumentatibong sanaysay, ang
manunulat ay nagbibigay ng isang
argumento o pagpapaliwanag upang
(Ipapabasa ang kahulugan ng deskritibong sanaysay) mapatunayan ang kanyang punto de
vista sa paksa.

Opo.

Sa tesis po
Debate po

Malikhaing Sanaysay

Ano nga ba ang Deskriptibong sanaysay?  Ang Malikhaing Sanaysay, kilala rin
bilang malikhaing sanaysay o
Angel ano nga ang deskritibong sanaysay? sanaysay pambalarila, ay isang
natatanging at malikhaing anyo ng
13
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Tama! Palakpakan si angel. pagsulat na nagbibigay-daan sa mga


manunulat na ipahayag ang kanilang
Sino ang makapagbibigay halimbawa ng Deskriptibong
mga kaisipan, damdamin, at ideya sa
sanysay?
isang artistik at malikhain na paraan.
Tama !
Opo.
(tatawag ng mag-aaral na siyang magbabasa)
Ang malikhaing pagsulat po ay Ipinapahayag
po dito ang personal na damdamin ng isang
manunulat ito po rin po ay isang anyong ng
malikhaing pagsulat.
Tungkol sa pangarap po

Ang Layunin ng sanaysay ay:


1)Ipahayag ang opinyon ng manunulat sa
isang tiyak na paksa o isyu.
2)Magbigay ng impormasyon sa mga
mambabasa tungkol sa isang paksa.
3)Makapukaw ng interes sa mga
Naintindihan na po ba kung anu ang argumentatibong
mambabasa upang makibahagi sa
sanaysay?
pagtalakay ng paksa.
Lawrence maaari ka bang magbigay ng halimbawa?

Para sa akin po mahalaga ang layunin upang


Magaling! bigyan ng tatlong palakpak. malaman natin kung para saan ang
gagawing sanaysay.

(Ipapabasa ng sabay-sabay sa mag-aaral ang kahulugan ng


malikhaing sanaysay) Katangian na dapat taglayin ng
mananalaysay:
1)Mabilis ang utak
2)Sensitibo sa kapaligiran
3)May laging tugon at hinuha sa interes ng
Naintindihan po ba kung ano ang malikhaing sanaysay?
buhay, ng tao at ng mga bagay-bagay.
Ano nga ba ang malikhaing sanaysay?
4)May kakayahang manuklas ng mga bagay-
bagay na hindi nakikita ang panlabas
lamang.
Maaari ka bang magbigay ng halimbawa?
5)Malikhain at orihinal sa isip at damdamin
6)May mapiling panlasa.
14
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Magaling ! bigyan ng dalawang palakpak.. 7)May kalugurang mapagkakatiwalaan.


8)May kabatiran sa mga kaalamang
makabago hinggil sa makataong kapakanan.
(Ipapabasa ng guro ang mga layunin ng sanaysay)
9)Pamilyar sa mabubuting panitikan at iba
pang sining.
Para saakin dapat may taglay na katangian
Dahil hindi basta basta Madali ang magsulat
ng sanaysay.
Pinagmulan ng Sanaysay
1580

 nagsimula ang tinatawag na


sanaysay dahil sa katipunan ng mga
palagay at damdamin ni Michael de
Montaigne isang Pranses na
Ano ang kahalagahan ng layunin sa paggawa ng sanaysay? pinamagatang Essais.
Angel
 sa mga nakabasa ng Essais
ipinalagay nila na ang Essais ay
kinapapalooban ng mga pagtatangka,
mga pagsubok at mga pagsisikap ng
mga may-akada.

(Ipapabasa sa mga mag-aaral) 1597

 nagsimulang magsulat ng mga


sanaysay si Francisco Bacon na
naglalaman ng mga saloobin at
kaisipang punung-puno ng buhay. Ito
ang dahilan upang kilalanin siya
bilang "Ama ng Sanaysay na
Nasusulat sa Inlges ".
1700

 kakaunti lamang ang mga naisulat na


sanaysay. Ngunit maraming
naghangad na sundan ang mga
yapak ni Bacon. Isa na rito sina: Sir
Bakit kailngan may katangian na dapat taglayin ang mga
Thomas Izaak Walton - sumulat ng
mananalaysay?
aklat na pinamagatang The Compleat
Angler. Naging paksa niya ang
tungkol sa pamimingwit at
pakikipagkaibigan.

15
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

1800

 sumigla ang sa pagsulat ng sanaysay


sina Richard Steele, Joseph Addison,
Samuel Johnson, Oliver Smith atb.
1900

 patuloy na namulaklak ang


paglaganap ng sanaysay. -bukod sa
panitikan at sining naging malaganap
ang paksang panlipunan at
panrelihiyon. -nanaluktok sa
panahong ito ang pangalang John
Ruskin, Thomas Henry, Huxley,
Matthew Arnold atb.
Sa Pransya

 hindi masyadong lumaganap ang


sanaysay sa Pransya ang sinilangang
bansa ni Montaigne. Binigyang lang
ito ng pansin noong ika-17 dantaon
ang tinuturing na Gintong Panahon
ng Panitikang Pranses.
Sa Pilipinas

 Ang kasaysayan ng sanaysay sa


Tagalog bilang sangay ng panitikan
ay nagsimula sa mga isinulat nina
Jose Rizal sa kanyang The Indolence
of the Filipino People at The
Philipines.
Mga sanaysay sa Tagalog

 Pinamulaklak nina PasculaPoblete,


Lope k. Santos, Julian Cruz
Balmaceda, Inigo Ed. Regalado, atb.
Ang lumaganap sa panahong iyon
ang magasing Liwayway na
naglalthala ng maikling kwento at
sanaysay.
noong 1945 hanggang 1950

 nanaluktok sina Teodoro A. Agoncillo,


Liayway Arceo, Brigdo C.
Batungbakal, Genoveva Edroza,
16
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

(Ipapabasa ng Guro ang pinagmulan ng sanaysay sa Alfredo Enriquiz, Pablo Glorioso,


papamigatan ng kanyang ginawang PPT) Epifanio Matute, Clodualdo del
Mundo, Macario Pineda, Alejandro G.
Abadilla, Narciso G. Reyes at Vito C.
Santos.

 Marami ding mga katipunan ng


sanaysay ang nailimbag kabilang na
dito ang Mga Piling Sanaysay ni
Alejandro G. Abadilla, Sanaysay ni
Gemiliano Pineda, Buhat sa Aming
Sulok ni Paraluman Aspillera at Ako'y
isang Tinig ni Genoveva Edroza.
.

Ang tinalakay po natin ay tungkol sa sanasay


na kung saan may 6 na uri ng sanaynay at
mga layunin na dapat taglayin ng isang
mananalaysay at ang kasaysayan po ng
sanaysay.

Ang pormal ay kailngan may malalim na


paguunawa sa paksa na kung saan may
sinunusod kang mga
Si Alejandro G. Abadilla

Pormal
Di pormal
Naratibo
Deskriptibo
Argumentatibo
Malikhaing pagsulat

17
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

D. Paglalahat
Sino ang makapagbubuod ng paksang ating tinalakay?
Ok, Jena paki buod ang ating tinalakay ngayung araw.
Mahusay! At na buod mo ang tinalakay natin ngayong araw.
(Magtatawag ang guro ng mag-aaral upang sumagot sa
bawat katanungan)
 Ano ang pagkakaiba ng Pormal at Di pormal na
sanaysay? Jena

 Sino ang ama ng sanaysay sa Pilipinas? jonalyn

 Ibigay ang 6 na uri ng sanaysay Angel.

Magaling ! palakpakan si Angel


E.Paglalapat
Gagawa kayo ng isang Di pormal na sanaysay hinggil sa
pagmamahal sa kapwa. Meron ako ditong ipapaskil na mga
larawan na kung saan maari ninyong pagpilian o pagkunan ng
tema sa gagawin ninyong sanaysay dapat makikitaan ko kayo
ng kooperasyon sa pag-gawa upang lahat kayo ay may
karagdagang puntos. Simulan na ninyong gawin meron
lamang kayong limang minuto sa paggawa at ipresenta ninyo
pagkatapos ang inyong mga gawa. Maliwanag ba? Isusulat ko
sa pisara ang pamantayan sa pag marka ng inyong mga
gawang maikling kwento.

18
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Mga pamantayan
Nilalaman - 50 %
Presentasyon - 30%
Pagkakaisa - 20%
Kabuuan 100%

IV. EBALWASYON
I. Identipikasyon: Ibigay ang angkop na
kasagutan na hinihingi sa bawat bilang.
1. Ito ay isang uri ng sanaysay na naglalayong
maglarawan o magbigay ng paglalarawan tungkol
sa isang tao,
2. Ito na tumatakbo sa mga malalim at mahalagang
paksa ay kadalasang nangangailangan ng
malawak na pag-aaral at pag-unawa sa paksa
3. Kilala siya bilang Premyadong manunulat at
mananaysay.
4. Ito ay isang komposisyong pampanitikan sa
isang natatanging paksa na higit na maikli at
pormal kaysa alinmang akda.
5. Ito ay sanaysay na kung saan kadalasang
nakatuon sa personal.
6-10. Magbigay ng 5 uri ng sanaysay
II. Sanaysay (5puntos).
11-15. Gumawa ng sanaysay base sa masayang
pangyayari sa inyong buhay.
V. Kasunduan/ takdang- aralin
Bakit mahalagang pag-aralan ang sanaysay at

19
MISSION
Our Lady of Lourdes College Foundation as Republic of the Philippines VISION
Our Lady of Lourdes College
an institution of higher learning is dedicated
to equip present and future generations’
OUR LADY OF LOURDES FOUNDATION Foundation envision to
skills and values as engineer of change, COLLEGE OF EDUCATION produce multi-skilled and
progress, and transformers of the future value-laden Filipino as
through quality facilities, qualified, and Vinzons Ave., Daet,Camarines Norte engineers of change, and
effective teaching staff and personnel. transformer of the future.
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

ang mga uri nito?

20

You might also like