Elektryczność i magnetyzm

Teleinformatyka

adrian.lewandowski@pwr.edu.pl
al.kft.pwr.edu.pl

semestr letni 2023/2024

Zasady zaliczenia ćwiczeń
Kolokwium na trzecich ćwiczeniach od końca semestru, max 20pkt. Za aktywność
na ćwiczeniach można uzyskać dodatkowo 5 punktów (0.5 punktu za każde
poprawnie rozwiązane zadanie, ale nie więcej niż 1.0 punkt na jednych
ćwiczeniach).
Jedna nieobecność na ćwiczeniach jest dozwolona.
Liczba C punktów z ćwiczeń jest sumą C = K + A, gdzie K to liczba punktów za
kolokwium, natomiast A – za aktywność. Liczba C przekłada się na ocenę z
ćwiczeń w następujący sposób
0 ¬ C < 10 – ndst
10 ¬ C < 12 – dst
12 ¬ C < 14 – dst+
14 ¬ C < 16 – db
16 ¬ C < 18 – db+
18 ¬ C – bdb
Zasady zaliczenia wykładu
Kolokwium na drugim wykładzie od końca semestru, max 20pkt.
Liczba punktów E z kolokwium przekłada się na ocenę z kolowium w następujący
sposób
0 ¬ E < 10 – ndst
10 ¬ E < 12 – dst
12 ¬ E < 14 – dst+
14 ¬ E < 16 – db
16 ¬ E < 18 – db+
18 ¬ E – bdb

Ocena końcowa = 0.5OC + 0.5OE zaokrąglone do najbliższej liczby połówkowej,

jeśli obie pozywywne; w przeciwnym razie 2.0
Literatura

[1] Wojciech Michalski, Romuald Nowicki, ‘Zbiór zagadnień i zadań

z pola elektromagnetycznego’, PWr, 1995.
[2] Wojciech Michalski, ‘Podstawy teorii pola
elektromagnetycznego’, Cz.I – II, OWPW, 2009
[3] Henryk Percak, ‘Zbiór zadań z elektryczności i magnetyzmu’,
PWr, 1989.
[4] David J. Griffiths, ‘Podstawy elektrodynamiki’, PWN, 2012.
Współrzędne biegunowe

 ∂X ∂X

∂ρ ∂φ
det =ρ
∂Y ∂Y
∂ρ ∂φ

(x, y ) ↔ (ρ, φ)

x = X (ρ, φ) = ρ cos φ, 0¬ρ<∞

y = Y (ρ, φ) = ρ sin φ, 0 ¬ φ < 2π
q
ρ= x2 + y2 ,
▶ Element powierzchni
dS = ρdρdφ
Współrzędne biegunowe dS = ρdρdφ
▶ Obliczyć pole S koła opisanego przez x 2 + y 2 ¬ R 2 .
▶ We współrzędnych biegunowych koło opisane jest przez
warunek r 2 ¬ R 2
▶ Żeby dostać całe koło bierzemy

0¬ρ¬R, 0 ¬ φ < 2π
▶ We współrzędnych biegunowych koło jest prostokątem
▶ Pole
ZZ R 2π Z Z
S= 1 · dS = ρ dρdφ
Koło ρ=0 φ=0
ZR Z2π
= ρdρ dφ
ρ=0 φ=0
   2π 
 ρ2 R    R2
= · φ = 2π ·
2    2
ρ=0 φ=0
Współrzędne walcowe

(x, y , z) ↔ (ρ, φ, ζ)
x = X (ρ, φ, ζ) = ρ cos φ, 0¬ρ<∞
y = Y (ρ, φ, ζ) = ρ sin φ, 0 ¬ φ < 2π
z = Z (ρ, φ, ζ) = ζ. −∞ < ζ < ∞
q
ρ= x2 + y2 ,
Będziemy zwykle pisać z zamiast ζ
Współrzędne walcowe (ρ, φ, ζ)
 
∂X ∂X ∂X
 ∂ρ ∂φ ∂ζ 
 ∂Y ∂Y ∂Y 
det
 ∂ρ ∂φ ∂ζ
=ρ

 
∂Z ∂Z ∂Z
∂ρ ∂φ ∂ζ

▶ Element objętości:
dV = ρdρ dφ dz
▶ Element powierzchni bocznej walca o promieniu R (tj.
opisanego równaniem ρ = R):
dS = R dφ dz
▶ Jednostkowy wektor prostopadły do powierzchni bocznej
walca ρ = R: w punkcie
 (x, y, z) walca, x 2 + y 2 = R 2
x y
n⃗ = , , 0 = [cos φ, sin φ, 0]
R R
Współrzędne sferyczne

(x, y , z) ↔ (r , θ, φ)
x = X (r , θ, φ) = r sin θ cos φ, 0¬r <∞
y = Y (r , θ, φ) = r sin θ sin φ, 0¬θ¬π
z = Z (r , θ, φ) = r cos θ. 0 ¬ φ < 2π
q q
r= x2 + y2 + z2 , r sin θ = x2 + y2
Współrzędne sferyczne z = r cos θ

 
∂X ∂X ∂X
 ∂r ∂θ ∂φ 
 ∂Y 
det ∂Y ∂Y  = r 2 sin θ
 ∂r ∂θ ∂φ 
 
∂Z ∂Z ∂Z
∂r ∂θ ∂φ

▶ Element objętości:
dV = r 2 sin θ dr dθdφ
▶ Element powierzchni sfery o promieniu R (tj. opisanej
równaniem r = R):
dS = R 2 sin θ dθdφ
▶ Jednostkowy wektor prostopadły do powierzchni sfery r = R
w punkcie (x, 2 2 2 2
 y , z) sfery,
 x +y +z =R
x y z
n⃗ = , , = [sin θ cos φ, sin θ sin φ, cos θ]
R R R