NVM Gonzales bilang Pambansang Alagad ng Sining sa Larang ng Literatura
Repleksyon ni Dinalyn S. Capistrano
Ang literatura ay nagbibigay-buhay sa kultura at identidad ng isang bansa o
komunidad. Sa pamamagitan ng mga kuwento, tula, nobela, at iba pang anyo ng panitikan, nagagawa nitong maipakita ang mga tradisyon, kaugalian, at mga karanasan ng mga tao. Ayon kay Michael Meyer, isang propesor ng literatura sa University of Connecticut, ang literatura ay "isang salamin ng kultura, [na] nagpapakita sa atin ng pananaw, mga karanasan, at mga ideya ng isang panahon" (Meyer, 2013). Tumutulong din ang literatura upang maunawaan ang kompleksidad ng tao at buhay. Ayon kay Harold Bloom, isang kilalang kritiko ng panitikan, ang literatura ay nagbibigay sa atin ng pagkakataon na "masulyapan ang ating mga sarili" at magkaroon ng mas malalim na pang-unawa sa komplikasyon at kaibahan ng karanasan ng tao (Bloom, 2000). Ito ay nagtuturo sa atin na mag-isip nang mas malalim at magpakahusay sa ating pag-iisip. Sa ating bansa, may malaking espasyo ang literatura sa kalinangan ng pagkakakilanlan ng bawat Pilipino na nagdulot upang kilalanin ang iba’t ibang mahahalagang indibidwal na may malawak na kontribusyon sa pagpapakilala ng sining at panitikan ng ating bansa. Si Nicanor Virtucio Gonzalez o kinilalang si NVM Gonzales ay ginawaran bilang Pambansang Alagad ng Sining ng Dating Pangulong Fidel V. Ramos noong Agosto 6, 1997, sa isang seremonya sa Malacañang Palace. Ang paggawad kay NVM Gonzalez bilang Pambansang Alagad ng Sining sa Larang ng Literatura ay pagpapakita ng mainit na pagkilala at pagpapahalaga sa kanyang mga kontribusyon at impluwensya sa mundo ng panitikan sa Pilipinas. Bilang isang manunulat, edukador, at kritiko, ang kanyang mga akda at pagtuturo ay nagbukas ng mga pintuan para sa pag-unawa at pagpapahalaga sa kulturang Pilipino at sa mga karanasan ng mga Pilipino. Ayon kay Martha Nussbaum, isang pilosopo at propesor sa University of Chicago, ang literatura ay nagbibigay sa atin ng "empatikong pag-unawa sa iba" at nagtuturo sa atin ng mga aral at halaga na maaari nating gamitin sa ating sariling buhay (Nussbaum, 1997). Ito ay nagbibigay-inspirasyon, nagpapalakas ng determinasyon, at nagtuturo ng moral na aral. Ang mga akda at nobela niya ay hindi lamang tumatalakay sa mga pangyayari sa kanayunan, kundi naglalaman din ng mas malalim na pag-unawa sa mga karanasan, pagtitiis, at mga pangarap ng mga tao. Sa pamamagitan ng kanyang panulat, ipinapakita ni Gonzalez ang kahalagahan at kagandahan ng simpleng pamumuhay at mga kaugalian ng mga Pilipino. Bukod sa kanyang mga akda, ang kanyang papel bilang edukador ay nagdala rin ng malaking impluwensya sa susunod na henerasyon ng manunulat at mambabasa. Ang kanyang mga aral at gabay ay nagturo sa mga estudyante hindi lamang tungkol sa kahalagahan ng panitikan kundi pati na rin sa pag-unawa at pagpapahalaga sa kanilang sariling kultura at kasaysayan. Ang pagkilala kay NVM Gonzalez bilang Pambansang Alagad ng Sining ay isang paalala sa atin na ang panitikan ay isang mahalagang bahagi ng ating bilang mga Pilipino. Ang kanyang mga akda ay patuloy na nagbibigay inspirasyon at nagpapakilos sa mga susunod na henerasyon ng manunulat na magbahagi ng kanilang mga kwento at pahayag sa mundo. Ang proseso ng pagpili ng Pambansang Alagad ng Sining ay isang maingat na proseso na may konsiderasyon sa mga natatanging kontribusyon at tagumpay ng mga nominado sa larang ng sining at kultura. Ito ay isang paraan upang ipakita ang pagpapahalaga ng bansa sa mga taong nagbigay ng malaking ambag sa pagpapalakas at pagpapalaganap ng sining at kultura ng Pilipinas. Ang kanyang pagiging Pambansang Alagad ng Sining sa Larang ng Literatura ay hindi lamang isang pagkilala sa kanyang mga natatanging tagumpay bilang isang manunulat, kundi pati na rin isang pagpapahalaga sa kanyang mahalagang ambag sa pagpapalaganap at pagpapanatili ng kulturang Pilipino sa larangan ng panitikan. Sa kabuuan, ang mga sulatin ni NVM Gonzales ay hindi lamang nagbibigay- saysay sa buhay ng mga Pilipino kundi pati na rin naglalaman ng mga aral at inspirasyon na nagtutulak sa atin na magpatuloy sa pagtahak sa landas ng katarungan, dignidad, at pag-asa. Ang kanyang mga akda ay patuloy na magpapaalala sa atin ng yaman at kahalagahan ng panitikan sa pagpapaunlad ng ating kultura at lipunan.