ዘይቤ

ዘይቤ የአነ
ጋገርስልትሲሆንአን
ድንሀሳብ የተሻለደማቅትኩስናጉልናለማድረግ ያገለግላል፤የሚቀርበው
ሀሳብ በአን
ባቢው አዕምሮ ውስጥ ምስል እን
ዲከሰት በማድረግ የቋን
ቋ ለዛ ምን
ጭ ይሆናል፡
፡ዘይቤ
በአጠቃላይአን
ድንሃሳብድርጊትሁኔ
ታየሰውንባህርይመልክናስሜትለማሳየትየሚናየስችልአገላለጽነ
ው፡፡

በአማርኛበርካታየዘይቤዓይነ
ቶችአሉቀጥሎ ዋናዋናዎቹንእን
መለከታለን
፡፡

፩.ተነ
ፃፃሪዘይቤ፡
-ሁለትነ
ገሮችሀሳቦችን
፣ባህሪዎችን
፣ድርጊቶችንበማነ
ፃፀርናበማወዳደርየነ
ገሮቹንየጋራ
ባህሪያወዳድራል፡
፡ሀሳቦቹንሲያቀርብእን
ደ፣ይመስላል፣ያህላል፣ልክ፣ይወዳደራል፣ይስተካከላል የመሳሰሉ
ቃላትንበመጠቀም ያነ
ፃፅራል፡
፡

ምሳሌ፡
-ዓይኖቹየበርበሬዕቀመስለዋል፡
፡

ምንእን
ደነካትሳይታወቅእን
ደኳስነ
ጥራተነ
ሳች፡
፡

፪.ተለዋጭ ዘይቤ፡
-የአን
ዱንነ
ገርባህሪለሌላው እን
ደለበመስጠትየሚፈጠርዘይቤነ
ው

ምሳሌ፡
-ስራሲሰራአን
በሳነ
ው፡፡

ሲበላአሳማ ነ
ው፡፡

ክን
ዱ ያን
በሳቁጣው ግስላ

መካችየሌለው ደሙ ሲፈላ

፫.ሰወኛዘይቤ፡
-የሰውንልዩልዩባህሪያትድርጉትናችሎታሰው ላልሆኑነ
ገሮች በመስጠትየሰውንተግባር
ሲፈጽሙ የሚያሳይዘይቤነ
ው፡፡

ምሳሌ፡
-አደይም ጀመረችቀይቀለም ትቀባ

በለስከተፍአለችሰውነ
ቷንታጥባ

በድልዱም ቢቀርጹትብዕርአለቀሰ

ጥቁርቀለም ሳይሆንደም እያፈሰሰ

፬.እንቶኔዘይቤ፡
-በአጠገብየ
ለለንሰው፣ሰው ያልሆነ
ንነገርበቅርብእን
ዳለእን
ደሚሰማ መልስእን
ደሚሰጥ
በመቁጠርመጠየቅመውቀስማወያየትማስተዛዘን የሚቻልበትዘይቤነ
ው፡፡
ምሳሌ፡
-ተናገርአን
ተሃውልትአን
ተአክሱም ያለኸው

እስከዛሬድረስብዙጉድያየኸው

ምነ
ው ፀሐይጨ ከን
ሽ

የእሳትላን
ቃተፋሽ

እባክህአጫ ውተኝአን
ተወን
ዝ

ብቻየንሁኜእን
ዳልፈዝ

፭.አየዎ ዘይቤ፡
-ሁለት ተቃራኒሀሳቦችንበአን
ድ አጣምሮ የሚያቀርብ ላይ ላዩንከእውነ
ታው የሚጣረስ
የሚመስልሀሳብየያዘነ
ገርግንጠለቅብለው ሲመረምሩትእውነ
ትነትያለው ሀሳብየያዘነ
ው፡፡

ምሳሌ፡
-ነጐድጓድነ
ው ዝምታ

የገዛራስጉርምርምታ

እየተማሩየማይማሩሞልተዋል፡
፡

፮.ምጸትዘይቤ፡
-አን
ድንሀሳብበተቃራኒው የምን
ገልጽበትነ
ው፡፡የሰደበመስሎ የሚያሞግስ፣ያከበረመስሎ
የሚያዋርድ፣የጐን
ዮሽአገላለጽነ
ው፡፡

ምሳሌ፡
-እሰይየ
ኔጀግናየቤቱንዕቃጨ ረስክአይደል

ደን
ስጐበዝደን
ስጀግና

ክራቫትክንአውልቅና

፯.ግነ
ትዘይቤ፡
-አን
ድንነ
ገርከነ
ባራዊሁኔ
ታው ይዘትበማጋነ
ንየሚያቀርብዘይቤነ
ው፡፡

ምሳሌ፡
-እን
ጀራው እፍቢሉትወን
ዝይሻገራል፡
፡

የሰማይስባሪየሚያክልደቦይዞይገምጣል፡
፡

፰.በስመ ሀዳሪዘይቤ፡
-መኖሪያውንጠርቶነ
ዋሪውን
፣ነዋሪውንጠርቶመኖሪያውንለመግለጽየሚቻልበት
ዘይቤነ
ው፡፡

ምሳሌ፡
-ወን
በሩአደላብኝ፡
፡ዳኛው
 ቆላናደጋተራበ፡
፡የቆላውናየደጋው ሕዝብ

፱.ተምሳሌትዘይቤ፡
-የተምሳሌትዋነ
ኛባህሪው ውክልናነ
ው፡፡አን
ድተጨ ባጭ ነ
ገርለሌላነ
ገርበመቆም ያን
ን
የሚወቅለውንነ
ገርአጉልቶ የሚያሳይ ነ
ው፡፡ውክልናው በአን
ባቢዎች ዘን
ድ የታወቀ ካልሆነመግባባትን
ያግዳል፡
፡

ምሳሌ፡
-አበባለፍቅር

ሰይፍለፍርድ

ሚዛንለፍትህ

፲.ን
ቡርጠቃሽዘይቤ፡
-ያለፈታዋቂክስተትንታዋቊ ባለታሪክንከታሪክድርሳናትከታላላቅየፈጠራስራዎች
ከቅዱሳንመጻህፍትወዘተበመውሰድያሁኑንታሪክናባለታሪክለማድመቅየሚያገለግልዘይቤነ
ው፡፡

ምሳሌ፡
-የሰሎሞን
ንጥበብተጠቅመህሕዝቡንአስተዳድር፡
፡

እን
ደአፄቴዎድሮስበእልህራሱንአጠፋ፡
፡

፲፩.አሊጐሪ ዘይቤ፡
-ይህ ዘይቤ ለረቂቅ ሀሳብ ባህሪ ወይም ድርጊት ተጨ ባጭ ነ
ትንወይም ሰውነ
ትን
በመስጠትየ
ሚመሰረትነ
ው፡፡ጥበብ፣ድን
ቁርና፣ትህትና፣ቅን
ነትየመሳሰሉነ
ገሮችንገጸባህሪአድርጐ የተለያዩ
ነ
ገሮችንሲፈጽሙ ማሳየትነ
ው፡፡

ምሳሌ፡
-በአጥቂነ
ትአሸባሪበጐልጥበብየ
ረቀቀው

የቅን
ነትበረኛይሉኝታን
ንየገነ
ደሰው