Bài làm
Phân tích ngành theo mô hình 5 nhân tố của Porter
Nhân tố Các nội dung Giải thích ý nghĩa và Ví dụ
trong nhân tố phân tích tác động
(ví dụ) tới khả năng sinh lời
của ngành
Cạnh tranh Mức độ tập trung Số lượng doanh nghiệp
giữa các doanh của ngành trong ngành sẽ quyết định
nghiệp trong mức độ tập trung của
ngành ngành. Mức độ tập trung
càng cao thể hiện mức độ
chi phối thị phần của một
số ít doanh nghiệp lớn
trong ngành/Mức độ tập
trung càng cao thì ngành
có tính độc quyền cao, khả
năng sinh lời chung của
ngành cao
Mức độ tăng Nếu một ngành đang tăng
trưởng của ngành trưởng quá nhanh, thì
công ty hiện tại không nên
giành thị trường của đối
thủ đang phát triển.
Ngược lại, đối với các
ngành chậm tăng trưởng
hơn, chỉ có cách mà công
ty hiện tại sẽ phát triển là
tìm cách lấy đi thị phần từ
Số lượng ngân hàng tại VN: vài
chục ngân hàng.
Các ngân hàng lớn: 4 ngân hàng
thuộc sở hữu nhà nước
Các ngân hàng TMCP lớn
+ Mức độ tập trung không cao
+ Cạnh tranh trong ngành khá
gay gắt
+ Khả năng sinh lời không có
nhiều độc biến
Là một trong những ngân hàng
thương mại cổ phần tư nhân
hàng đầu, Ngân hàng TMPC Á
Châu (ACB) luôn giữ vững đà
tăng trưởng lợi nhuận bằng việc
đẩy mạnh chuyển đổi số để gia
tăng nguồn thu ngoài lãi, đóng
góp tích cực vào lợi nhuận chung
của ngân hàng
+ Ngân hàng ACB lãi 10.000 tỷ
 những người tham gia đồng trong 6 tháng đầu năm
khác. Trong bối cảnh này, 2023, cho vay hơn 20.000 tỷ lãi
người tiêu dùng sẽ mong suất ưu đãi
chờ cuộc chiến về giá cả
với những công ty cùng
ngành.
Mức độ khác biệt Các doanh nghiệp trong Hãng điện thoại Apple:
hóa của sản phẩm một ngành có thể tránh Thiết kế sản phẩm tối giản, thanh
được sự cạnh tranh trực lịch và mang tính biểu tượng của
diện tùy thuộc vào mức độ Apple chính là yếu tố tiên quyết,
mà họ có thể tạo ra sự làm nên sự nổi bật của họ khi so
khác biệt sản phẩm và sánh với chính các đối thủ tiềm
dịch vụ của họ. tàng.
Nếu các sản phẩm trong Hệ điều hành độc quyền iOS 16
một ngành rất giống nhau, Mức giá sản phẩm của Apple
khách hàng sẵn sàng thường để lại ấn tượng về một
chuyển từ đối thủ cạnh sản phẩm thanh lịch và chất
tranh này sang đối thủ lượng tương xứng với giá thành.
cạnh tranh khác hoàn toàn
trên cơ sở giá cả.
Rào cản ra khỏi Nếu năng lực trong một Giả sử Delta Airlines muốn
ngành ngành lớn hơn năng lực
của khách hàng nhu cầu, chấm dứt hoạt động kinh doanh
có một động lực mạnh mẽ của mình nhưng có một khoản
cho các công ty để giảm nợ đáng kể đối với các nhà đầu
giá và lấp đầy công suất.
Vấn đề công suất dư thừa tư - số tiền này đã được sử dụng
có thể sẽ trở nên trầm để mua máy bay.
trọng hơn nếu có những
rào cản đáng kể đối với Do đó, Delta có thể gặp khó
các công ty trong việc rời
khỏi ngành. Rào cản rút khăn trong việc tìm người mua
 lui cao khi tài sản được
chuyên môn hóa hoặc nếu
có những quy định làm
cho việc rút lui trở nên tốn
kém.
Cạnh tranh từ Rào cản gia nhập Trở ngại cản trở khiến các
đối thủ mới gia ngành công ty mới khó thâm
nhập nhập vào một thị trường
nhất định.
Có thể bao gồm: Thách
thức về công nghệ, quy
định của chính phủ, bằng
sáng chế, chi phí khởi
động,..
Dù bằng cách nào, những
người mới tham gia ít nhất
ban đầu phải chịu bất lợi
về chi phí khi cạnh tranh
với các công ty hiện tại.
Lợi thế của người Những người đi đầu có thể
tham gia trước đặt ra các tiêu chuẩn trong
ngành hoặc ký kết các
thỏa thuận độc quyền với
các nhà cung cấp nguyên
liệu với chi phí rẻ,..
Họ cũng có thể được giấy
phép của chính phủ để
các máy bay để có tiền trả nợ và
rút lui khỏi ngành. Delta sẽ phải
tìm một đối thủ cạnh tranh trong
ngành có đủ tiền để mua lại máy
bay hoặc tìm đến chính phủ để
được hỗ trợ tài chính.
Quy mô kinh tế có thể nảy sinh
từ những khoản đầu tư lớn vào
nghiên cứu và phát triển (ngành
công nghiệp dược phẩm hoặc
động cơ phản lực), vào quảng
cáo thương hiệu (ngành công
nghiệp nước giải khát), hoặc vào
nhà máy và thiết bị vật chất
(ngành công nghiệp viễn thông).
Mối quan hệ đối tác chiến lược
năm 2010 với Toyota đã được
nhiều người coi là một cách để
vượt qua rào cản này bằng cách
tiếp cận mạng lưới đại lý rộng
khắp của Toyota. Mối quan hệ
hiện tại giữa doanh nghiệp và
khách hàng trong một ngành là
hoạt động trong các ngành
được quản lý.
Các công ty tham gia
trước này sẽ có lợi thế
tuyệt đối về chi phí so với
các công ty mới tham gia
một rào cản khác có thể gây khó
khăn cho các doanh nghiệp mới
gia nhập ngành.
Tương tự, quy định cấp phép hạn
chế tham gia vào các dịch vụ
taxi, dịch vụ y tế, phát thanh
truyền hình và viễn thông
các ngành nghề.
 Khả năng tiếp cận Khi đã có được kênh phân Các sản phẩm của TH True Milk
kênh phân phối phối tiềm năng, doanh hiện có mặt ở hầu hết các siêu thị
nghiệp cần tiến hành lớn như Vinmart,Top
nghiên cứu và phân tích market,Fujimart,Aeon mall,…và
một số nhóm đối tượng:
Khách hàng tiềm năng, chuỗi các cửa hàng tiện lợi như
đối thủ, khách hàng của Circle K, 7 eleven. Ưu điểm của
đối thủ,,.. nhóm kênh này là mạng lưới
hàng nghìn outlet trên toàn quốc,
Thông qua hoạt động đo sức tiêu thụ lớn. Tuy nhiên mức
lường, đánh giá, nhà kinh
doanh sẽ hiểu hơn về nhu độ cạnh tranh trên kệ vô cùng
cầu và mong muốn của gay gắt.
khách hàng, từ đó khắc
Với ưu thế về thương hiệu và
phục những điểm mà
người dùng chưa thực sự doanh số bán, TH True Milk dễ
hài lòng dàng dành được vị trí trưng bày
riêng với diện tích lớn. Đây cũng
Mặt khác, doanh nghiệp là một kênh đem lại lợi nhuận
có thể căn cứ chiến lược
cao do cấp phân phối không
này để điều chỉnh hoặc
tiếp tục duy trì kênh phân nhiều như kênh truyền thống.
phối cũ nhằm đạt hiệu suất
kinh doanh cao hơn.

Cạnh tranh từ Mức độ sẵn sàng Mối đe dọa từ các sản
sản phẩm thay của người mua phẩm thay thế hoặc dịch
thế vụ. Những sản phẩm thay
thế liên quan không nhất
thiết phải là những sản
phẩm có cùng hình thức
với những sản phẩm hiện
Một ví dụ về hàng hóa thay thế
là Coca-Cola và Pepsi, hai loại
hàng hóa này có sự giống nhau
về mục đích sử dụng, là đáp ứng
nhu cầu về một loại nước giải
khát.
Hay bánh mì và bánh ngọt là hai
 có mà là những sản phẩm loại hàng hóa thay thế. Khi giá
thực hiện cùng chức năng. bánh mì tăng lên, một số người
Sau khi bị kích thích bởi sẽ có xu hướng chuyển sang ăn
các tác nhân, tùy thuộc bánh ngọt. Tuy nhiên đối với
vào mức độ quan trọng và những người không thích đồ ngọt
tính dễ mua của sản vẫn chọn ăn bánh mì mặc dù sẽ
phẩm/ dịch vụ phải bỏ ra nhiều tiền hơn.
mà người tiêu dùng có thể
bắt đầu ngay công cuộc
mua sắm
Tính ưu việt của sản phẩm
thay thế so với các sản
phẩm cùng loại
So sánh giá tương Nhận thức của khách hàng Ngay cả khi nước máy và nước
đương và hiệu quả về việc liệu hai sản phẩm đóng chai có cùng chức năng,
của sản phẩm thay có thể thay thế được hay nhiều khách hàng có thể không
thế không phụ thuộc ở một sẵn lòng thay thế nước máy bằng
mức độ nào đó vào việc nước đóng chai, điều này tạo
liệu chúng có thực hiện điều kiện cho
cùng một chức năng với nhà máy nước đóng chai tính giá
mức giá tương tự. Nếu hai cao hơn.
sản phẩm thực hiện cùng
một chức năng thì chúng
khó có thể khác nhau về
giá.
Tuy nhiên, sự sẵn lòng
chuyển đổi của khách
hàng thường là yếu tố
quan trọng tạo nên tính
cạnh tranh công việc.
Quyền lực của Mức độ nhạy cảm Người mua nhạy cảm hơn Máy tính cá nhân chạy Windows
người mua của người mua với về giá khi sản phẩm không được khách hàng coi là những
giá bán có sự khác biệt và có ít chi
phí chuyển đổi
+ Một số người có thể coi
trọng chất lượng hơn giá
cả, khiến họ ít bị ảnh
hưởng bởi sự thay đổi về
giá, vì vậy họ sẵn sàng trả
nhiều tiền hơn cho sản
phẩm chất lượng cao.
+ Ngược lại, những người
có độ nhạy cảm về giá cao
hơn có thể sẵn sàng hy
sinh yếu tố chất lượng.
Những cá nhân này sẽ
không chi nhiều hơn vì
thương hiệu, ngay cả khi
sản phẩm có chất lượng
cao hơn một sản phẩm
thương hiệu bình thường.
Quy mô đơn hàng Khả năng thương lượng
của người mua điển của người mua được quyết
hình định bởi số lượng người
mua so với số lượng nhà
cung cấp, số lượng sản
phẩm thay thế có sẵn cho
và chi phí khi chuyển đổi
từ một nhà cung cấp sản
phẩm này sang sản phẩm
khác và mối đe dọa về sự
hội nhập hàng hóa.
sản phẩm thay thế gần gũi của
nhau và do đó quyết định mua
hàng
giữa các nhãn hiệu PC khác nhau
bị ảnh hưởng nặng nề bởi giá cả.
Sự nhạy cảm của người mua giá
cũng phụ thuộc vào tầm quan
trọng của sản phẩm đối với nhu
cầu chi phí của chính họ.
Trong ngành công nghiệp ô tô,
các nhà sản xuất ô tô có quyền
lực đáng kể đối với các nhà sản
xuất linh kiện vì các công ty ô tô
là những người mua lớn với
nhiều nhà cung cấp thay thế. để
lựa chọn và chi phí chuyển đổi
tương đối thấp. Ngược lại, trong
ngành máy tính cá nhân, các nhà
sản xuất máy tính có khả năng
thương lượng thấp so với hoạt
động kinh doanh phần mềm hệ
thống vì chi phí chuyển đổi cao.
 Quy mô thị trường Khả năng sinh lời của quy KFC hiện là công ty dẫn đầu thị
của sản phẩm mô thị trường được biết trường trong ngành Fastfood
đến với điều quan trọng Việt Nam với 79% thị phần.
nhất là việc nó cho doanh
nghiệp biết liệu có đủ Khi vào thị trường Việt Nam,
lượng người tiêu dùng KFC đã thay đổi khẩu vị, quy
hoặc doanh nghiệp thực sự mô, mẫu mã sản phẩm để phù
mua sản phẩm của doanh hợp với thị hiếu của người Việt
nghiệp đó hay không. Nam.Điểm quan trọng trong
Lợi thế cạnh tranh của quy chiến lược phát triển sản phẩm là
mô thị trường trên thực tế tạo ra sự khác biệt so với các sản
là việc doanh xác định phẩm khác, để người tiêu dùng
bước quan trọng để phát có thể nhận biết được sản phẩm
triển lợi thế cạnh tranh của thương hiệu KFC,Lotteria
Lựa chọn vũ khí cạnh hay Jollibee.KFC có sự khác biệt
tranh là bước đầu sau đó riêng ở sự pha trộn của 11 loại
để đạt được kết quả trong gia vị, tạo nên vị ngon đặc biệt
cạnh tranh cần phải có cho món gà rán.
thời gian, công sức để
chuẩn bị vũ khí sao cho
phát huy được hiệu quả
cao nhất của công cụ đó.
Quyền lực của Quy mô trung bình Các nhà cung cấp có Trong ngành nước giải khát,
nhà cung cấp của đơn hàng từ quyền lực khi chỉ có một Coca và Pepsi rất mạnh so với
nhà cung cấp vài công ty và ít sản phẩm các hãng đóng chai. Ngược lại,
thay thế có sẵn cho khách kim loại các nhà cung cấp lon
hàng của họ. cho ngành nước giải khát không
mạnh lắm do sự cạnh tranh gay
gắt giữa các nhà sản xuất lon và
nguy cơ bị thay thế bởi chai
nhựa.
Số lượng nhà cung Các nhà cung cấp cũng có IBM mạnh hơn so với máy tính
cấp trên thị trường nhiều quyền lực đối với các công ty cho thuê vì vị trí độc
người mua khi sản phẩm tôn của nó là nhà cung cấp máy
hoặc dịch vụ của nhà cung tính lớn và
cấp được coi là quan trọng sự hiện diện trong kinh doanh
đối với hoạt động kinh cho thuê máy tính.
doanh của người mua. Số lượng các hãng sản xuất máy
bay so với số lượng các hãng
hàng không
Chi phí phát sinh Một doanh nghiệp có thể Ví dụ, để một chuỗi nhà hàng
nếu thay đổi nhà đạt được chiết khấu hoặc thức ăn nhanh bán khoai tây
cung cấp giảm giá khi mua vật tư chiên tăng doanh số bán, họ sẽ
với số lượng lớn, trong cần phải tăng chi phí mua khoai
đó người bán đồng ý tây từ nhà cung cấp.
giảm một chút chi phí
cho mỗi đơn vị để đổi lấy
thỏa thuận mua của người
mua thường xuyên mua
số lượng lớn.
Do đó, điều này có thể
làm giảm bớt phần nào
mối tương quan giữa tăng
hoặc giảm sản lượng của
doanh nghiệp.