Marszałek Polski – najwyższy stopień wojskowy w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej

Polskiej. W hierarchii wojskowej, poniżej stopnia Marszałka Polski znajdują się stopnie
generalskie i admiralskie.

Historia
19 marca 1920 roku Józef Piłsudski przyjął dla siebie i zatwierdził jako naczelny wódz
unikatowy stopień Pierwszego Marszałka Polski[1]. W niedzielę, 14 listopada 1920 roku na
placu Zamkowym w Warszawie miało miejsce uroczyste wręczenie Buławy Pierwszego
Marszałka Polski Józefowi Piłsudskiemu. Buławę, symbol władzy i bezwzględnego posłuchu,
Naczelnemu Wodzowi Polskich Sił Zbrojnych wręczył żołnierz frontowy. Buława została
poświęcona przez biskupa polowego Stanisława Galla w czasie polowej mszy świętej.

13 kwietnia 1923 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Stanisław Wojciechowski na

wniosek Ministra Spraw Wojskowych gen. dyw. Kazimierza Sosnkowskiego i Prezesa Rady
Ministrów gen. dyw. Władysława Sikorskiego mianował Marszałka Francji Ferdinanda Focha
Marszałkiem Polski. 15 kwietnia 1923 roku generał dywizji Kazimierz Sosnkowski wręczył
mu nominację.

10 listopada 1936 roku prezydent Polski Ignacy Mościcki mianował Edwarda Śmigłego-
Rydza generałem broni i jednocześnie Marszałkiem Polski oraz odznaczył Orderem Orła
Białego[2]. Buławę Marszałka Polski poświęcono w kaplicy Zamku Królewskiego w
Warszawie. Uroczystość przekazania jej Śmigłemu-Rydzowi miała miejsce na dziedzińcu
Zamku Królewskiego. Brali w niej udział przedstawiciele Rady Ministrów, delegacje pułków,
duchowieństwa, attaché wojskowi i poczty sztandarowe wojska. Mianowanie Rydza na
najwyższy stopień wojskowy w Wojsku Polskim zostało negatywnie przyjęte przez część
obozu sanacyjnego. Szczególnie „starzy” piłsudczycy uważali, że godność ta należała się
jedynie Józefowi Piłsudskiemu, a Śmigły-Rydz nie zasługiwał na takie wyróżnienie. Walery
Sławek uznał datę mianowania nowego Marszałka Polski za najsmutniejszy dzień w swoim
życiu[3]. Podwójną promocję Rydza przeciwnicy nazwali ironicznie buławizacją[4].

Marszałkowie Polski
# Imię i nazwisko Data nadania Uwagi

1. 19 marca 1920 Pierwszy Marszałek Polski

Józef Piłsudski

także Marszałek Francji i Marszałek Polny

2. 13 kwietnia 1923
Wielkiej Brytanii

Ferdinand Foch
3. 10 listopada 1936

Edward Śmigły-Rydz

4. 3 maja 1945

Michał Rola-
Żymierski

5. 5 listopada 1949 także Marszałek Związku Radzieckiego

Konstanty
Rokossowski

7 października
6.
1963

Marian Spychalski

Podstawy prawne
W chwili mianowania się Józefa Piłsudskiego na stopień wojskowy Pierwszego Marszałka
Polski brak było przepisów regulujących tę materię. W szczególności zaś podstawą do takiego
aktu nie mogły być powołane przez Ogólną Komisję Weryfikacyjną przepisy Ustawy o
ustaleniu starszeństwa i nadaniu stopni oficerskich w wojsku polskim z dnia 2 sierpnia 1919
roku[5], które nie przewidywały stopnia wojskowego marszałka oraz umożliwiały, przy
uznaniu zasług wojennych, zweryfikowanie pułkownika Józefa Piłsudskiego co najwyżej w
stopniu generała podporucznika.

Zgodnie z art. 39 Ustawy o podstawowych obowiązkach i prawach oficerów Wojsk Pol