Họ và tên: Ngô Quỳnh Chi

Mã sinh viên: 2351050069

Lớp - Khóa: Truyền thông đại chúng A2 - K43
Lớp tín chỉ: TM01012_K43_12
Môn: Triết học Mác Lê-nin

MỘT SỐ TÀI LIỆU THAM KHẢO VỀ CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG

STT Tên tài liệu Nguồn Tóm lược nội dung Ghi chú
1 Giáo trình Chủ 1) Tác giả: Khoa Triết học,
Khái lược về triết học, vai trò của triết Từ khóa: chủ nghĩa
nghĩa duy vật biện Học viện Chính trị Quốc gia
học Mác-Lênin trong thời đại ngày duy vật biện chứng,
chứng (hệ cao cấp Hồ Chí Minh. nay. Trình bày những vấn đề cơ bản nguyên lý, phạm trù,
lý luận chính trị) 2) NXB: Chính trị Quốc gia.
về chủ nghĩa duy vật biện chứng, đó quy luật, vật chất, ý
3) Năm: 2004. là: chủ nghĩa duy vật Mác-xít (vấn đề thức,… Tài liệu giáo
vật chất, ý thức, hình thức và phương khoa.
thức tồn tại của vật chất, tính thống
nhất vật chất của thế giới, nguồn gốc,
bản chất và kết cấu của ý thức, quan
hệ giữa vật chất và ý thức), phép biện
chứng duy vật (các nguyên lý, quy
luật, phạm trù), lý luận nhận thức (vấn
đề thực tiễn, nhận thức, mối quan hệ
giữa thực tiễn và nhận thức, vai trò
của lý luận trong công cuộc Đổi mới ở
nước ta hiện nay), logic học và
phương pháp nhận thức khoa học.
2 Những nguyên lý 1) Tác giả: PGS, TS. Cung cấp những kiến thức cơ bản Từ khóa: phép biện
cơ bản của Chủ Nguyễn Văn Hòa (chủ nhất, có tính logic về nguồn gốc, bộ chứng duy vật, các
nghĩa Mác-Lênin biên). phận của chủ nghĩa Mác-Lênin, trong nguyên lý, phạm trù,
(hỏi-đáp) 2) NXB: Chính trị Quốc gia đó có triết học Mác-Lênin, mô tả kiến quy luật,… Mang tính
– Sự thật. thức dưới dạng hỏi – đáp về vấn đề tham khảo.
3) Năm: 2011. vật chất và ý thức, các nguyên lý, quy
luật, phạm trù, vai trò và ý nghĩa
phương pháp luận của chúng, vấn đề
nhận thức, thực tiễn, mối liên hệ giữa
nhận thức và thực tiễn, quan điểm của
V.I.Lênin về con đường biện chứng
của chân lý, ngoài ra, còn có một số
vấn đề khác của chủ nghĩa duy vật lịch
sử,…
3 Lịch sử phép biện 1) Tác giả: T.I.Ôi-déc-man, Trình bày lịch sử ra đời và phát triển Từ khóa: phép biện
chứng Mác-xít, từ M.M.Rô-den-tan, N.N.Tơ- phép biện chứng Mác-xít, đó là quá chứng duy vật, quy
khi xuất hiện chủ rúp-ni-cốp, Ba-chi-sép, trình hình thành phép biện chứng duy luật, phạm trù, phép
nghĩa Mác đến giai D.M.Ô-rút-giép, Ê.V.I-li- vật trên cơ sở cải tạo phép biện chứng biện chứng, phép siêu
đoạn của Lê-nin. ên-cốp, A.A.Xô-rô-khin; duy tâm của Hê-ghen, khẳng định tính hình, phép biện chứng
 L.A.Manh-cốp-xki, I-u. phê phán cách mạng và tính hiệu quả duy tâm.
A.Giơ-đa-nốp. của phép biện chứng Mác-xít. Tiếp
2) NXB: Tiến bộ. đến, tác giả trình bày sự xây dựng cơ
3) Năm: 1986 (tại Liên Xô) sở và phát triển phép biện chứng duy
vật trong bộ Tư bản của Mác đó là vấn
đề chất, lượng, độ, mâu thuẫn biện
chứng, quy luật phủ định cái phủ
định,... Cuối cùng, trình bày sự phát
triển của phép biện chứng duy vật
trong các tác phẩm của Ăngghen.
4 Biện chứng pháp 1) Tác giả: Khảo cứu về chung về “biện chứng Từ khóa: biện chứng
Trần Văn Giàu. pháp”, định nghĩa của biện chứng pháp, biện chứng pháp
2) NXB: Xây dựng. pháp, nguồn gốc, hình thức và đặc duy tâm, biện chứng
3) Năm: 1955. điểm của biện chứng pháp qua các pháp duy vật, luận lý
thời kỳ triết học như: biện chứng pháp học, phạm trù,
cổ đại, biện chứng pháp duy tâm, biện
chứng pháp duy vật. Tìm hiểu những
nền tảng khoa học căn bản từng bước
dẫn đến hình thành biện chứng pháp
duy vật, những nguyên lý, phạm trù,
quy luật của biện chứng pháp, mối
liên hệ giữa luận lý học với biện
chứng pháp. Cung cấp góc nhìn và
kiến thức về những vấn đề cơ bản cho
người đọc.
5 Giới thiệu tác phẩm 1) Tác giả: Nguyễn Bằng Giới thiệu tác phẩm Biện chứng của tự Từ khóa: phép biện
Biện chứng của tự Tường. nhiên, một tác phẩm lớn, có giá trị và chứng, đấu tranh
nhiên của 2) NXB: Chính trị quốc gia. vai trò vô cùng quan trọng của chống chủ nghĩa duy
Ph.Ăngghen 3) Năm: 2010. Ph.Ăngghen. Trình bày chung về tâm và thuyết bất khả
nguồn gốc, hoàn cảnh ra đời, nội dung tri, lịch sử khoa học tự
chính, kết cấu của tác phẩm. Từ đó, đi nhiên,…
vào phân tích một số vấn đề quan
trọng trong nội dung của tác phẩm
như: lịch sử của khoa học tự nhiên và
những vấn đề đặt ra, những vấn đề của
phép biện chứng (quy luật, phạm trù,
nguyên lý), hình thức vận động của
vật chất, phê phán những trào lưu tư
sản,… Giúp người đọc có những kiến
thức cơ bản, từ đó, dễ dàng hơn trong
việc nghiên cứu tác phẩm này của
Ph.Ăngghen.
6 Giới thiệu tác phẩm 1) Tác giả: Nguyễn Bằng Giới thiệu tác phẩm Bút ký triết học, Từ khóa: chủ nghĩa
Bút ký triết học của Tường. một tác phẩm ra đời trong bối cảnh duy vật biện chứng.
V.I.Lênin 2) NXB: Chính trị quốc gia. tình hình thế giới có nhiều sự chuyển
3) Năm: 2019. biến, phong trào cách mạng xuất hiện
 những vấn đề mới. Sách này cung cấp
những giới thiệu chung về bối cảnh ra
đời, kết cấu của tác phẩm, từ đó, đi
vào giới thiệu quan điểm của Lênin về
một số vấn đề quan trọng: phép biện
chứng (khái niệm, ba quy luật, yếu tố
của phép biện chứng), vấn đề lý luận
nhận thức (các giai đoạn của nhận
thức, vai trò của thực tiễn trong quá
trình nhận thức), vấn đề logic học, vấn
đề thống nhất phép biện chứng, nhận
thức luận và logic học,…
7 Những vấn đề về 1) Tác giả: M. Rô-den-tan. Tác giả bàn về vấn đề phép biện Từ khóa: vật chất, ý
Phép biện chứng 2) NXB: Sự thật. chứng trong tác phẩm nổi tiếng của thức, vật lý, triết học,
trong bộ Tư bản 3) Năm: 1962. Mác, bộ Tư bản. Nêu những ý nghĩa cuộc khủng hoảng vật
của Mác triết học trong tác tác phẩm kinh điển lý học – triết học cuối
này, sau đó, bàn về những vấn đề chi thế kỷ XIX, đầu thế kỷ
tiết như: vấn đề quy luật với tư cách là XX. Tài liệu bổ sung.
mối liên hệ bên trong và tất yếu của
các hiện tượng, vấn đề lý luận biện
chứng về sự phát triển, sự phân tích
của Mác đối với những khái niệm kinh
tế và phạm trù kinh tế trên lập trường
chủ nghĩa duy vật biện chứng, vai trò
của phân tích và tổng hợp, quy nạp và
suy diễn trong quá trình nhận thức,…
8 Một số vấn đề Triết 1) Tác giả: Nguyễn Cảnh Bàn về vấn đề vật lý học, triết học, vai Từ khóa: vật chất, ý
học của Vật lý học Hồ trò của vật lý học, mối quan hệ giữa thức, vật lý, triết học,
2) NXB: Khoa học Xã hội vật lý và triết học, sự phát triển của cuộc khủng hoảng vật
3) Năm: 2000. vật lý học qua các thời kỳ, các cuộc lý học – triết học cuối
đấu tranh triết học trong vật lý học thế kỷ XIX, đầu thế kỷ
(chủ nghĩa duy vật, chủ nghĩa duy XX. Tài liệu bổ sung.
tâm, phép biện chứng và phép siêu
hình), cuộc khủng hoảng vật lý học và
triết học cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ
XX, một số khái niệm cơ bản về vật lý
học (khối lượng, năng lượng, hạt,
trường,…), các lý thuyết và vấn đề lớn
trong vật lý học (thuyết tương đối, cơ
học lượng tử,…), vấn đề mâu thuẫn
trong vật lý học hiện đại.
9 Một số vấn đề về 1) Tác giả: Hồ Sĩ Quý. Bàn về nguồn gốc, sự kế thừa các Từ khóa: Quy luật
Quy luật thống 2) Tạp chí: Triết học thành tựu tinh hoa nhân loại của phép thống nhất và đấu
nhất và đấu tranh 3) Số: 4 (347), tháng 4 – biện chứng duy vật nói chung, và quy tranh của các
của các 2020. luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập. Chỉ mang
mặt đối lập mặt đối lập nói riêng, đặc điểm của tính tham khảo.
 mâu thuẫn, một số cách suy nghĩ và
tiếp cận đối với quan điểm “mâu thuẫn
là nguồn gốc, động lực của sự phát
triển”, quan điểm của tác giả về quan
điểm “đoàn kết xã hội, đồng thuận xã
hội là động lực của sự vận động và
phát triển”, vấn đề “thỏa hiệp” trong
thời kỳ của Lênin, quan điểm của
Đảng, Nhà nước ta về vấn đề “đại
đoàn kết dân tộc” đối với sự phát triển
của đất nước.
10 Sự vận dụng phép 1) Tác giả: Phạm Thị Kiên. Bàn về sự kế thừa, vận dụng sáng tạo Từ khóa: phép biện
biện chứng duy vật 2) Tạp chí: Nghiên cứu dân phép biện chứng duy vật của Chủ tịch chứng duy vật, sự vận
của Chủ tịch Hồ tộc (ISSN 0866-773X). Hồ Chí Minh trong quá trình lãnh đạo dụng phép biện chứng
Chí Minh vào sự 3) Số: 1, năm 2023. cách mạng Việt Nam, đưa cách mạng duy vật. Mang tính
nghiệp cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này tới thắng tham khảo.
Việt Nam. lợi khác. Sự vận dụng đúng đắn phép
biện chứng duy vật của Chủ tịch Hồ
Chí Minh thể hiện ở một số điểm sau:
nhận thức đúng đắn về mối quan hệ
giữa cách mạng giải phóng dân tộc ở
thuộc địa và phong trào công nhân ở
chính quốc, về đoàn kết dân tộc và
đoàn kết quốc tế, tích lũy lượng dẫn
đến thay đổi về chất, về việc xác định
mâu thuẫn cơ bản và mâu thuẫn chủ
yếu trong xã hội Việt Nam,…
11 Lý luận nhận thức 1) Tác giả: Mai Thị Quý. Bàn về vấn đề “lý luận nhận thức duy Từ khóa: chủ nghĩa
duy vật biện chứng 2) Tạp chí: Triết học vật biện chứng” được V.I.Lênin trình duy vật biện chứng,
trong “Chủ nghĩa 3) Số: 2 (309), tháng 2 – bày trong tác phẩm “Chủ nghĩa duy cuộc tranh luận của
duy vật và chủ 2017. vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê V.I.Lênin, vấn đề vật
nghĩa kinh nghiệm phán”. Thông qua việc phê phán cái chất, ý thức, thực tiễn,
phê phán” của gọi là “chủ nghĩa kinh nghiệm phê nhận thức,…
V.I.Lênin phán” của phái Makkhơ, V.I.Lênin đã Mang tính tham
nêu lên những quan điểm cơ bản của khảo.
chủ nghĩa Mác về vấn đề “lý luận
nhận thức”, từ đó đi đến những khẳng
định kinh điển về vật chất, ý thức,
thực tiễn, nhận thức… Khẳng định
tính ưu việt, hợp lý, khoa học của chủ
nghĩa Mác, đánh đổ những quan điểm
duy tâm, bất khả tri sai lầm, phiến
diện về thế giới khách quan và tư duy
con người.
12 Những cống hiến 1) Tác giả: Trình bày những cống hiến của Từ khóa: chủ nghĩa
của Ph.Ăngghen Phan Mạnh Toàn Ph.Ăngghen đối với phép biện chứng duy vật biện chứng,
 đối với phép biện 2) Tạp chí: Lý luận chính trị
duy vật, từ đó, cho thấy vai trò, vị thế phương pháp biện
chứng 3) Số: 11/2020 của Ph.Ăngghen trong công cuộc xây chứng, phương pháp
duy vật dựng và phát triển chủ nghĩa duy vật siêu hình, các hình
biện chứng. Cụ thể, tác giả nên những thức của phép biện
đóng góp của Ph.Ăngghen đối với chứng.
phép biện chứng duy vật ở các phương
diên: phân biệt phương pháp biện
chứng và phương pháp siêu hình, chỉ
rõ sự khác nhau của phép biện chứng
duy vật đối với các hình thức khác của
phép biện chứng, hệ thống hóa và làm
sâu sắc thêm phép biện chứng duy vật.
13 Ph. Ăngghen đấu 1) Tác giả: Trình bày hoàn cảnh Ăngghen viết tác Từ khóa: chủ nghĩa
tranh chống Trần Văn Phòng phẩm Chống Đuyrinh, nêu những duy vật biện chứng, tư
Đuyrinh, bảo vệ 2) Tạp chí: Lý luận chính phương diện, nhận thức sai lầm của duy, tồn tại, phép biện
xuất sắc chủ nghĩa trị. Đuyrinh mà Ăngghen đã tích cực bác chứng, nhận thực,…
duy vật biện chứng 3) Số 11-2020. bỏ, phê phán. Cho thấy phẩm chất, trí
của C.Mác tuệ, năng lực lý luận của Ăngghen.
Trước sự chống phá của các thế lực
thù địch, Người đã ra sức bảo vệ chủ
nghĩa duy vật biện chứng của C.Mác,
khẳng định tính đúng đắn, khách quan,
khoa học và cách mạng của chủ nghĩa
Mác, cùng với đó, Người đã vạch trần
những sai lầm, sự phiến diện của chủ
nghĩa duy tâm chủ quan nói riêng, và
chủ nghĩa duy tâm các loại nói chung.
14 Phương pháp luận 1) Tác giả: Khái lược về phương pháp luận biện Từ khóa: phương pháp
biện chứng duy vật Nguyễn Thị Nga chứng duy vật, khẳng định phương luận duy vật biện
với việc nhận thức 2) Tạp chí: Lý luận chính pháp luận biện chứng duy vật là chứng, nguyên tắc
mối quan hệ giữa trị. những nguyên tắc đúng đắn, hiệu quả, toàn diện, nguyên tắc
tăng trưởng kinh tế 3) Số 6-2019 hợp lý. Phân tích một số nguyên tắc khách quan, mối quan
và phát triển văn của phương pháp luận duy vật biện hệ giữa tăng trưởng
hóa, thực hiện tiến chứng như nguyên tắc khách quan, kinh tế và phát triển
bộ, công bằng xã nguyên tắc toàn diện,…từ đó, khẳng văn hóa, thực hiện tiến
hội định vai trò của phương pháp luận bộ, công bằng xã hội
biện chứng duy vật trong việc nhận
thức mối quan hệ giữa tăng trưởng
kinh tế và phát triển văn hóa, thực
hiện tiến bộ, công bằng xã hội.
15 Thế giới quan duy 1) Tác giả: Trần Viết Quân. Trình bày tình hình chủ nghĩa xã hội Từ khóa: thế giới quan
vật biện chứng dự 2) Tạp chí: Khoa học xã hội hiện thực hiện nay, “bước lùi” tạm duy vật biện chứng,
báo sự vận động Việt Nam. thời của chủ nghĩa xã hội, nhận thức chủ nghĩa xã hội, chủ
của chủ nghĩa tư 3) Số: tháng 4 năm 2009. rõ những luận điểm, tác phẩm, nhận nghĩa tư bản.
bản định phiến diện, xuyên tạc của các thế
lực thù địch, học giả tư sản đối với
chủ nghĩa xã hội. Từ đó, đưa ra dự báo
về sự vận động của chủ nghĩa tư bản
dựa trên thế giới quan duy vật biện
chứng. Nâng cao nhận thức của đảng
viên, quần chúng, ngăn chặn sự lệch
lạc, dao động về tư tưởng, củng cố
niềm tin vào chủ nghĩa xã hội.