FILIPINO SA PILING LARANG (Reviewer)
paghihinuha at komprehensiyon
Akademikong Pagsulat o Akademikong Sulatin
- Istilong ginagamit sa setting na akademiko
- Masinop at sistematikong pagsulat
- Pormal na tono, partikular na bokabularyo,
argumento batay sa ebidensya
- Ginagawa ng mga iskolar
Layunin ng akademikong pagsulat ang magbigay ng
makabuluhang impormasyon sa halip na manlibang
lamang.
Estruktura ng Akademikong Sulatin
A. Simula – introduksiyon
B. Gitna – paliwanag
C. Wakas – kongklusyon, rekomendasyon
Mga Uri ng Akademikong Pagsulat
1. Ekspositori – magpaliwanag
2. Persuweysib – manghikayat
3. Analitika – magsuri at magbigay ng impormasyon
4. Argyumentatib – mangumbinsi
Halimbawa ng Akademikong Sulatin
1. Abstrak
2. Sintesis/Buod
3. Bionote
4. Panukalang Proyekto
5. Talumpati
6. Katitikan ng Pulong
7. Posisyong Papel
8. Replektibong Sanaysay
9. Agenda
10. Pictorial Essay (Larawang Sanaysay)
11. Lakbay Sanaysay
Katangian ng Akademikong Pagsulat
1. Pormal – hindi ginagamit ng impormal o balbal na
salita
2. Obhetibo – pinapataas ang antas ng kaalaman
3. May Paninindigan – nilalaman nito ay
impormasyon dapat dinedepensahan
4. May Pananagutan – plagiarism ay isang
kasalanang may takdang kaparusahan
5. May Kalinawan – may paninindigang sinusundan;
direktibo at sistematiko
Layunin sa Pagsasanay sa Akademikong Pagsulat
1. Makapagsasagawa ng wastong pangangalap ng
mga imporamasyon at malikhaing pagsasagawa
ng ulat
2. Nagagamit ang mga kasanayan sa pagbasa sa
pagsusuri ng iba’t ibang uri ng teksto na
magagamit sa mga gawain ng akademikong
pagsulat.
Tatlong Antas ng Pag-Unawa sa Pagbasa
a) Literal na Pagpapakahulugan
nakauunawa ng mga salita
b) Pagbasa nang May Pang-Unawa –
c) Pagbasa nang May Aplikasyon –
naisasagawa sa isang pagkilos ang
mensahe
3. Natatalakay ang mga paksa ng naisasagawang
pag-aaral ayon sa pananaw ng may-akda kasabay
ang pag-unawa ng mag-aaral bilang mambabasa
4. Nakapagsusuri at nakabubuo ng wastong
konsepto mula sa tinalakay na pagksa nga mga
naisagawang pag-aaral
5. Malinang ang kasanayan ng mga mag-aaral para
makasulat ng iba’t ibang anyo ng akademikong
sulatin
6. Matukoy na ang Akademikong Pagsulat ay isang
kurso na lumilinang sa pagiging inobatibo ng mag-
aaral sa pagkakaroon ng mataas na pagkilala sa
edukasyon
7. Napahahalagahan at naiingatan ang mga
nagawang sulatin sa pamamagitan ng paggawa ng
portfolio
Abstrak (Abstract)
- Pinaikling deskripsiyon ng isang pahayag o sulatin.
- Bahagi ng isang buo at mahabang sulatin
- Kadalasang makikita sa simula ng manuskrikto,
ngunit may sapat nang impormasyon (kayang tumayo
sa kanyang sarili)
A) Abstrak Para sa Isang Pananaliksik o Pag-aaral
- isa o dalawang pahina lamang o kaya’y 100-300
salita
1. Pangalan ng mananaliksik, pamagat ng
pananaliksik, paaralan, address, taon kung
kailan natapos
2. Tagapayo (kung mayroon)
3. Maikling panimula
4. layunin o kahalagahan ng nasabing pag-aaral
5. Ang pamamaaraang ginamit
6. Ang kinalabasan ng pananaliksik
7. Kongklusyon
B) Abstrak Para sa Isang Aklat o Modyul - Isang
maikling paglalahad ng kabuuan ng isang aklat o
modyul
1. Maikling panimula
2. Layunin o kahalagahan ng nasabing aklat
3. Ang nilalaman ng aklat
4. Para kanino ang aklat
5. Pongklusyon
6. Paalala sa paglilimbag na walang pahintulot
(para sa modyul lang ito)
Sintesis at Buod (Synthesis and Summary)
Sintesis – pagsasama sama ng dalawa o higit pang
– buod
Buod – pangunahing ideya ng may akda na gamit ang
sariling salita o pangungusap; mas maikli ngunit
naglalaman ng kabuuang isipan
Katangian ng Pagbubuod
1. Tinutukoy agad ang pangunahing ideya o punto
kaugnay ang paksa.
2. Hindi inuulit ang mga salita ng may akda, bagkus
gumagamit ng sariling pananalita.
Estruktura ng Buod
A) Simula – introduksyon
B) Gitna – iba pang impormasyon
C) Wakas – resolusyon
D) Hawig – paraphrase
Uri ng Sintesis
1) Background Synthesis – pagsasama ng
sanligang impormasyon; ayon sa tema hindi
sa sanggunian
2) Thesis-Driven Synthesis – halos parehas;
hindi lang simpleng pagpapakilala kundi
malinaw na pag-uugnay ng mga punto
3) Synthesis for Literature – ginagamit sa
pananaliksik; literaturang gagamitin
Anyo ng Sintesis
 Explanatory Synthesis – tinutulungan ang
mambabasa na maunawaan ang tinatalakay
 Argumentative Synthesis – naglalahad ng
pananaw
Bionote
- Personal profile ng tao
- Talambuhay na 2-3 pangungusap sa ikatlong
panauhan sa panloob na pabalat at likuran ng aklat
Karaniwang Nilalaman ng Bionote
1. Larawan at pangalan ng awtor at ilang
deskripsyon
2. Natapos na digri
3. Pinagtuturuang paaralan
4. Mga aklat na nasulat/modyul
5. Editorship (kung mayroon)
6. Maaaring magdagdag ng
a. Membership sa mga organisayon
b. Mga dinaluhang seminar
c. Speakership sa mga seminar at
pagpupulong
Panukalang Proyekto (Project Proposal)
- Dokumento; idinisenyo upang ipakita ang plano ng
pagkilos
Mga Layunin ng Panukalang Proyekto
1. Gabay sa pagpapatupad ng proyekto
2. Upang makakuha ng pondo para sa proyekto
3. Kumbinsihin ang mga tao na makilahok sa
proyekto
4. Batayan sa ebalwasyon ng proyekto
Katangian ng Mahusay na Proposal
1. Convincing proposal (Nakakukumbinsi)
2. Relevant and realistic (Makabuluhan at
makatotohanan)
3. Clear, complete, and coherent (Malinaw,
kumpleto, at magkakaugnay)
4. Quality proposal (De-kalidad)
Talumpati (Speech)
- Pormal na pagpapahayag sa harap ng tagapkinig
- Pinaghandaan, gumagamit ng piling wika, at may
tiyak na layunin
Proseso ng Pagsulat ng Talumpati
1. Paghahanda
a) Layunin ng okasyon
b) Layunin ng tagatalumpati
c) Manonood/tagapakinig
d) Lugar na pagdarausan
2. Pananaliksik
a) Pagbubuo ng plano
b) Pagtitipon ng material
c) Pagsulat ng balangkas
3. Pagsulat
a) Pagsulat ng talumpati
b) Pagrerebisa ng talumpati
Katitikan ng Pulong (Minutes of the Meeting)
- Opisyal na tala hinggil sa mga napag-usapan sa
pulong
- Naisusulat ang kapasyahan at responsibilidad ng
bawat miyembro ng pulong.
Pangkalahatang Bahagi ng Katitikan ng Pulong
1. Iskedyul at oras ng pulong
2. Tala ng mga dumalo, hindi nakadalo, nahuli, at
naunang umalis
3. Pagwawastong ginawa sa mga nakaraang
katitikan ng pulong
4. Resulta ng mga kapasyahang isinagawa
5. Mga hakbang na isasagawa
6. Mga usapin mula sa nakaraang pulong at mga
bagong usapin
7. Iskedyul ng susunod na pulong
Posisyong Papel (Position Paper)
- Tiyak na paninindigan ng isang indibidwal/grupo
tungkol sa makabuluhan at napapanahong isyu.
- Naglalaman ng katuwiran o ebidensya para
suportahan ang paninindigan
- Karaniwang maikli lamang ang posisyong papel, 1 o
2 pahina lamang
Hakbang sa Pagsulat ng Posisyong Papel
1. Tiyakin ang paksa
2. Gumawa ng panimulang saliksik
3. Bumuo ng posisyon o paninindigan batay sa
mga ininhanay na katuwiran
4. Gumawa ng mas malalim na saliksik
5. Bumuo ng balangkas
6. Sulatin ang Posisyong Papel
7. Ibahagi ang Posisyong Papel
Estruktura ng Posisyong Papel
1. Introduksyon
2. Katuwiran ng kabilang panig
3. Mga sariling katuwiran
4. Pangsuporta sa sariling katuwiran
5. Huling paliwanag kung bakit ang napiling
paninindigan ang dapat
6. Muling Pagpapahayag ng Paninindigan at/o
Mungkahing Pagkilos

Replektibong Sanaysay (Reflection Paper)

- Nangangahulugang pag-uulit o pagbabalik-tanaw
- Pansariling pananaw at damdamin sa isang partikular
na isyu o pangyayari

Agenda
- Talaan ng mga pag-uusapan sa isang pormal na
pulong.
- Bigyan ng impormasyon ang mga taong sangkot sa
mga temang pag-uusapan
- Binibigyang-halaga rin dito ang rekomendasyon na
lulutas sa isang isyu
- Ang napagkasunduang rekomendasyon ay dapat
magkaroon ng resolusyon

Larawang Sanaysay (Photo Essay)

- Mga larawang nagpapahayag ng kronolohikal na
istorya, isang ideya, isang panig ng isyu
- Maaaring ipresenta nang walang o mayroong
deskripsyon

Hakbang sa Paglikha ng Photo Essay

1. Pumili ng paksa/tema, manaliksik
2. Sumulat muna ng sanaysay
3. Kumuha ng larawang tutugma

Lakbay Sanaysay (Travelogue)

- Sanaysay tungkol sa nilakbayang mga lugar