MÔ HÌNH HÓA MÔI TRƯỜNG

TS. Trịnh Thành

Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường,
ĐHBK Hà Nội

3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 1

 2.6. Tối ưu phi tuyến
Đặt bài toán

n
min f(x): x R

min f(x): x R

3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 2

 2.6.1 Tối ưu hàm một biến
Phương pháp hàm phạt
4.0
4.0
2.0 3.0

0.0 2.0

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 f(x) 1.0 f(x)

L(x)

L(x)
-2.0
L(x) 0.0 L(x)
-4.0 -1.0 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5

-6.0 -2.0
-3.0
-8.0
x
x

3.5 3.5
3.0 3.0
2.5 2.5
2.0 2.0 f(x)

L(x)
f(x)
L(x)

1.5 1.5 L(x)

L(x)
1.0 1.0
0.5 0.5
0.0 0.0
-0.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5
x x

3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 3

 2.6.1 Tối ưu hàm một biến
Phương pháp đạo hàm

min f(x): f ( x) = x − 2 x + x + 0,5 [−0,5;2]

3 2

f ( x) = 0
'
3x − 4 x + 1 = 0
2

1
x1 = 1 x2 = = 0,3333
3

3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 4

 2.6.1 Tối ưu hàm một biến
Ví dụ đơn giản
x -0,5 0,3333 1 2
f -0,625 0,6481 0,5 2,5

3
2.5
2
1.5 f(x)
f(x)

1 nghi ngo
0.5 toi uu
0
-0.5 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0

-1
x

3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 5

 2.6.2 Tối ưu hàm nhiều biến
Phương pháp NR biến dạng

n
min f(x): x R

x k +1
= x − k S gk k k

3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 6

 2.6.2 Tối ưu hàm nhiều biến
Phương pháp DFP
k
1)k = 0 : S k
x k g
2)d = − S g
k k k

3) min f [ x +  k d ]  k  0 x = x +  k d
k k k +1 k k

k +1
p = k d
k k
q =g −g
k k
k k T k k k T k
k +1 p [p ] S q [q ] S
4) S = S + k T k −
k
k T k k
[p ] q [q ] S q
k = k + 1, buoc2
3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 7
 2.6.2 Tối ưu hàm nhiều biến
Ví dụ: Bước 1.1 & 1.2
0

 x1 = 5
min f ( x) = x1 + 2 x2 
2 2

 2 = 10
0
x
 2 x1 
f ( x) = x1 + 2 x2 g ( x) =  
2 2

4 x2 
1 0  10 
S0 = I =  
g 0
= 40
0 1  
− 10 
d = −S g = 
0 0

0

− 40
3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 8
 2.6.2 Tối ưu hàm nhiều biến
Ví dụ: Bước 1.3
min f ( x) = x12 + 2 x22
f ( ) = (5 − 10 ) 2 + 2(10 − 40 ) 2
1700
f ( ) = 6600 − 1700 = 0
' = = 0,2576;
6600
 − 2,576 
 2,4242  f = 6,0606
1 p =
0

x =
1
 − 10,304
 − 0,3030   

 4,8484   4,8484  10   − 5,1516 

0 q = − =
0
g =
1
  
− 1,212  − 1,212  40 − 41,212 
3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 9
 2.6.2 Tối ưu hàm nhiều biến
Ví dụ: Bước 1.4
 − 2,576   6,6358 26,543 
p [p ] = 
0 0 T
 − 2,576 − 10,304 =  
 − 10,304   26,543 106 ,1724 
− 5,1516 
[ p ] q = − 2,576 − 10,304 
0 T 0
 = 437,92
− 41,212 

 − 5,1516   26,5390 212,3077 

S q [q ] S = 
0 0 0 T 0
 − 5,1516 − 41,212 =  
 − 41 , 212   212 ,3077 1698 , 4289 
 − 5,1516 
[q ] S q = − 5,1516 − 41,212 
0 T 0 0
 = 1724,97
− 41,212 
3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 10
 2.6.2 Tối ưu hàm nhiều biến
Ví dụ: Bước 1.4 (tiếp và kết thúc)

1 0 1  6,6358 26 ,543  1 26 ,5390 212 ,3077 

S =
1
 +   − 212 ,3077 1698 ,4289 
 0 1 437 ,92  26 ,543 106 ,
1724  1724 ,97  

0,9998 − 0,0625 
S =
1

 − 0,0625 0, 2578 

k = k +1 = 0 +1 = 1

3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 11

 2.6.2 Tối ưu hàm nhiều biến
Ví dụ: Kết quả tính tiếp bước 2
 = 0,4924;
2,8254 E − 09 0
x =
2
  
1,2187 E − 08  0

f 0
2

3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 12

 2.6.2 Tối ưu hàm nhiều biến
Ví dụ tối ưu có ràng buộc – mở rộng
 x10 = 2,5
min f ( x) = 1,2 x x + 2,1x
2
1 2
2
2  0
 x2 = 2,5
− 1  x1  4

− 2  x2  3

 2, 4 x1 x2 
f ( x) = 1,2 x1 x2 + 2,1x2 ; g ( x) = 
2 2

1,2 x1 + 4,2 x2 
2

3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 13

 2.6.2 Tối ưu hàm nhiều biến
Tối ưu có ràng buộc: chú ý
− 1  2,5 − 15  4

− 2  2,5 − 18  3
 min = 1 = 0; max =  2 = 0,2333
alpha 0 0,1409 0,2333
x1 2,5 0,3866 -1
x2 2,5 -0,03607 -1,7000
f 31,875 -0,00361 4,0270
3/29/2022 Env. Modeling, Dr. Trinh Thanh 14