‫اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و‬

‫آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﺳﻮاري‬

‫ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻮدروﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد از ﻧﻈﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ و آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﻮاﻣﻠﻲ‬
‫ﭼﻮن اﺗﻤﺎم ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﻓﺴﻴﻠﻲ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ روز اﻓﺰون ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ زﻣﻴﻦ و‬ ‫‪1‬‬
‫ﻣﺴﺎﻳﻞ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﺮاي دوﻟﺖﻫﺎ و ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻋﻠﻲ ﻣﻴﺮﻣﺤﻤﺪي‬
‫دﻟﻴﻞ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰﻟﻲ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻄﻮر ﮔﺴﺘﺮده در ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺧﻮدرو و ﺻﻨﻌﺖ‬ ‫اﺳﺘﺎدﻳﺎر‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺳﺨﺖﺗﺮ ﺷﺪن اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ و ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎ ﺑﺎزده ﺑﺎﻻﺗﺮ‪ ،‬درك ﺑﻬﺘﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺣﺘﺮاق اﻳﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﺗﺎ‬
‫ﺑﺘﻮان ﮔﺎم ﺑﻌﺪي را در ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻛﺮدن ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ و ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫‪2‬‬
‫ﻣﺠﻴﺪ ﻗﺪﻳﺮي‬
‫ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮﺗﻮر‬ ‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ‬
‫و ﺑﻬﺒﻮد اﺣﺘﺮاق دارد‪ ،‬ﻓﺸﺎر و زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﺪدي اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺑﺮ آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ و‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰﻟﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻋﺪدي ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮماﻓﺰار ‪AVL-FIRE‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺳﻴﺪﻣﺼﻄﻔﻲ آﻗﺎﻣﻴﺮﺳﻠﻴﻢ‬
‫ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ و دور ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺪت‬ ‫اﺳﺘﺎدﻳﺎر‬
‫زﻣﺎن ﭘﺎﺷﺶ اﺻﻠﻲ از ‪ 5‬اﻟﻲ ‪ 12‬درﺟﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ ﺗﻐﻴﻴﺮ داده ﺷﺪ و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺪت زﻣﺎن ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ‬
‫)اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ(‪ ،‬ﻣﻴﺰان آﻻﻳﻨﺪه دياﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن ﺗﺎ ﺣﺪ ﻛﻤﻲ اﻓﺰاﻳﺶ و‬
‫آﻻﻳﻨﺪه دوده و ﻣﻮﻧﻮﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫واژهﻫﺎي راﻫﻨﻤﺎ ‪ :‬ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﺧﻮدرو ﺳﻮاري‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺪت ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ‬

‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫اﻣﺮوزه ﻣﺼﺮف ﺑﻲروﻳﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺗﻼف اﻧﺮژي‪ ،‬از ﻧﻈﺮ آﻟﻮدﮔﻲ ﻫﻮا و ﺧﻄﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺧﻮدروﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮدروﻫﺎي دﻳﺰﻟﻲ‪ ،‬ﺑﻨﺰﻳﻨﻲ ﻳﺎ ﮔﺎزﺳﻮز‬
‫ﻋﻤﺪﺗﺎً از ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﻓﺴﻴﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﻘﺎت ﻧﻔﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ آﻻﻳﻨﺪﮔﻲﻫﺎﻳﻲ از ﺟﻤﻠﻪ دياﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ‪ ،‬اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن‪ ،‬ذرات ﻣﻌﻠﻖ‪ ،‬ﻣﻮﻧﻮاﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ‪،‬‬
‫ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎي ﻧﺴﻮﺧﺘﻪ و ﻏﻴﺮه را وارد ﺟﻮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻧﺒﺎﺗﺎت‪ ،‬ﺳﻮراخ ﻛﺮدن ﻻﻳﻪ ازن‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫دﻣﺎي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺷﻴﻮع ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﻲ و ﺣﺘﻲ ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﻬﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺮﻃﺎن و ﻏﻴﺮه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺆل‪ ،‬اﺳﺘﺎدﻳﺎر‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ دﺑﻴﺮ ﺷﻬﻴﺪ رﺟﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺗﻬﺮان ‪a.mirmohammadi@srttu.edu‬‬
‫‪2‬ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ دﺑﻴﺮ ﺷﻬﻴﺪ رﺟﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺗﻬﺮان ‪majidghadiry55@yahoo.com‬‬
‫‪ 3‬اﺳﺘﺎدﻳﺎر‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ‪ ،‬ﺗﻬﺮان ‪mirsalim@csr.ir‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ‪ ،95/06/27 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪95/10/14 :‬‬
 ‫‪97‬‬ ‫اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ‪...‬‬

‫از ﻃﺮﻓﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ازت ﺑﺎ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎي ﻧﺴﻮﺧﺘﻪ در ﻣﺠﺎورت ﻧﻮرﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻪ دود ﻓﺘﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺷﺪﻳﺪاً ﺧﺎﺻﻴﺖ اﻛﺴﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ دارد و ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮرده ﺷﺪن و در ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻣﻮاد ﻻﺳﺘﻴﻜﻲ‬
‫در ﺣﺎل ﺗﻨﺶ‪ ،‬ﺳﻮزش ﮔﻠﻮ و ﭼﺸﻢﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻧﺒﺎﺗﺎت و ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ دﻳﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در دﻫﺔﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﺟﻬﺎن ﺷﺎﻫﺪ‬
‫ﻓﺎﺟﻌﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ آﻟﻮدﮔﻲ ﻫﻮا ﺑﻮده اﺳﺖ ]‪ .[1‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪﻫﺎ از ﺳﺎل )‪ (1950‬ﻣﻴﻼدي اﺑﺘﺪا‬
‫در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﺳﭙﺲ در اروﭘﺎ و ژاﭘﻦ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ اﮔﺰوز ﺧﻮدروﻫﺎ زدﻧﺪ؛ در ﻫﻤﻴﻦ‬
‫راﺳﺘﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﺳﺨﺘﻲ را وﺿﻊ ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺧﻮدروﻫﺎ را ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮرات ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در‬
‫اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻛﻪ ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور ﺷﻬﺮي ﻫﻢ ﺑﺮآﻟﻮدﮔﻲ ﻫﻮاي آﻧﻬﺎ ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ‪ ،‬دﭼﺎر ﻓﺎﺟﻌﻪ آﻟﻮدﮔﻲ‬
‫ﻫﻮا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ]‪ .[2‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻮاﺑﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻛﺎﻫﺶ آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﻣﻮﺗﻮر‪،‬‬
‫ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰل ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﺳﻮﺧﺖرﺳﺎﻧﻲ ﻧﻮﻳﻦ ﺑﺮاي دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻫﺪاف‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوري ﭘﺎﺷﺶ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪاي ﻓﺸﺎر ﻗﻮي ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﮔﺮداﻓﺸﺎﻧﻲ ﺳﻮﺧﺖ ﺷﺪه‬
‫و ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰل اﻣﻜﺎن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﺘﺮآﻻﻳﻨﺪهﻫﺎ ﻧﻈﻴﺮ ذرات‪ 1‬و اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن‪ 2‬را داده اﺳﺖ]‪.[3‬‬
‫ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰﻟﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﻤﺰﻣﺎن آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎي ذرات و اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا اﻳﻦ دو‬
‫آﻻﻳﻨﺪه در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺮ ﻛﺪام اﻓﺰاﻳﺶ دﻳﮕﺮي را در ﭘﻲ دارد ]‪ .[4‬راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ راﻫﻜﺎرﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ دو‬
‫آﻻﻳﻨﺪه را دارد و ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ دﻳﮕﺮي ﻣﻲﮔﺮدد ]‪.[5‬‬
‫از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻮك اﻓﺸﺎﻧﻪ )ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﻗﻄﺮ و ﻫﻨﺪﺳﻪ‬
‫ﺳﻮراخﻫﺎي اﻓﺸﺎﻧﻪ( و ﻧﻴﺰ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬ﺷﺮوع و ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﺷﻜﻞ و ﻧﺮخ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ]‪ 8 ،7 ، 6‬و‬
‫‪ .[9‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺤﻔﻈﺔ اﺣﺘﺮاق‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪار ﭼﺮﺧﺶ ﻫﻮا و ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر‪ ،‬ﺑﻬﻴﻨﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه اﻧﺮژي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي اﺧﺘﻼط ﺳﻮﺧﺖ و ﻫﻮا ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺎ اﻓﺸﺎﻧﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد؛ ﺑﺮاي اﻳﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ و ﺗﻌﺪاد ﺳﻮراخﻫﺎي اﻓﺸﺎﻧﻪ اﻓﺰوده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﻛﺎﺳﺔ ﭘﻬﻦ ﺑﺮاي ﻧﻔﻮذ ﻛﺎﻓﻲ اﻓﺸﺎﻧﻪ‬
‫ﺳﻮﺧﺖ در ﻛﻞ ﺑﺎر ﺳﻴﻠﻨﺪر و اﺧﺘﻼط ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺳﺎﻣﺎﻧﺔ ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫دﻳﺰل ﭘﺎﺷﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﮔﺮداﻓﺸﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎه و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﻔﻮذ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﺎم ﻫﻮاي ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺷﺪه‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﺔ ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻘﺪار ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺑﺎر و دور ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﻮﺧﺖ را در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن و ﺑﺎ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﺎﺷﺶ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﺷﺶ ﻓﺸﺎر ﻗﻮي ﺳﻮﺧﺖ در ﭘﺸﺖ ﺳﻮﺧﺖﭘﺎش در ﻟﺤﻈﺔ ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬در ﺳﻮﺧﺖ‬
‫ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﺳﺮﻋﺖ اوﻟﻴﻪاي اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮرﻳﻜﻪ در اﺛﺮ اﻳﻦ ﺳﺮﻋﺖ اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺳﻮﺧﺖ در ﻫﻮاي ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻧﻔﻮذ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﻧﻔﻮذ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺳﻮﺧﺖ در ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰﻟﻲ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺳﻮﺧﺖ‪ ،3‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮﺧﻮرد ﻓﻮاره‬
‫ﺳﻮﺧﺖ ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﺑﺎ دﻳﻮارة ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﺼﻮﺻﺎً اﮔﺮ ﻫﻮاي ﺗﺮاﻛﻢ ﺣﺮﻛﺖ ﭼﺮﺧﺸﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﺖ اﺧﺘﻼط و اﻓﺰاﻳﺶ آﻟﻮدﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺨﻠﻮطﻫﺎي ﻧﺴﻮﺧﺘﻪ ﻣﻲﮔﺮدد ]‪ .[10‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻮدن‬
‫ﻃﻮل ﻧﻔﻮذ ﺳﻮﺧﺖ از ﻣﻘﺪار ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ اﺧﺘﻼط ﺳﻮﺧﺖ و ﻫﻮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪PM‬‬
‫‪2‬‬
‫‪NOx‬‬
‫‪3‬‬
‫‪DI‬‬
 ‫ﺳﺎل ﻫﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎرم ‪ ،‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1395‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺔ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ اﻳﺮان‬ ‫‪98‬‬

‫ﺳﻮﮔﻴﺎﻣﺎ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺎﺷﺶ ﻓﺸﺎر ﻗﻮي ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺪدي ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ را در‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ‪ 100‬و ‪ 150‬ﻣﮕﺎ ﭘﺎﺳﻜﺎل‪ 1‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﺸﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ وﻗﺘﻲ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﻴﻨﺔ ﻓﺸﺎر در داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﺔ اﺣﺘﺮاق زﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد و زﻣﺎن رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺑﻴﺸﻴﻨﺔ ﻓﺸﺎر ﻧﻴﺰ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‬
‫]‪ .[11‬ﺧﺒﺎز و ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲﺳﺮاي ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ از ‪ 275‬ﺑﺎر ﺗﺎ ‪ 1000‬ﺑﺎر ﺑﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﻣﻘﺪار‬
‫ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدي اﻓﺰاﻳﺶ و آﻻﻳﻨﺪه دوده در‬
‫ﺣﺪود ‪ 50%‬ﻛﺎﻫﺶ و ﺑﺎزده ﻣﻮﺗﻮر در ﺣﺪود ‪12%‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ]‪.[12‬‬
‫ﺳﻠﻴﻜﺘﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ اﺛﺮ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﭘﺎﺷﺶ ﻏﻴﺮ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل را اﻧﺠﺎم داد‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ دور ﻣﻮﺗﻮر در ﻣﺤﺪوده ‪ 4500-1500‬دور ﺑﺮ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻓﻮاﺻﻞ ‪ 500‬و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ در ﭼﻬﺎر ﺳﻄﺢ ‪ 200 ،150 ،100‬و ‪ 250‬ﺑﺎر ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪ؛ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺸﺎن داد‬
‫ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮﺗﻮر در ﻓﺸﺎر ‪ 150‬ﺑﺎر ﺑﻬﻴﻨﻪ اﺳﺖ ]‪ .[13‬اﻳﺴﻨﮕﺮ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در ﺗﺤﻘﻴﻖ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ اﺛﺮات اﻋﺪاد‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺘﺎن ﺳﻮﺧﺖ و ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﭘﺎﺷﺶ ﺑﺮآﻟﻮدﮔﻲ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫‪2‬‬
‫اﻳﺸﺎن ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ‪ 100‬ﺑﺎر ﻣﻘﺪار دوده ﺑﺸﺪت اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و اﻧﺘﺸﺎر دي اﻛﺴﻴﺪ ﮔﻮﮔﺮد‬
‫و اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن در ﻓﺸﺎر ‪ 200‬ﺑﺎر ﺑﻬﺒﻮد ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ ]‪.[14‬‬
‫ﭘﺎﺗﺮﺳﻮن و ﻫﻤﻜﺎران ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰار ﻛﻴﻮا اﺛﺮ زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ و ﭘﺎﺷﺶ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪاي را‬
‫ﺑﺮآﻟﻮدﮔﻲ اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن و دوده در ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰﻟﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪﻛﻪ دوده ﺣﺪود ‪30%‬‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ دوده ﺣﺪود ‪ 75%‬ﺗﺰرﻳﻖ ﺗﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺖ ]‪.[15‬‬
‫ﺑﻜﺮ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺎﺷﺶ ﻓﺸﺎر ﻗﻮي ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل در ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﭘﺎﺷﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺠﺮﺑﻲ‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻧﻬﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮﺗﻮر در ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ‪ 220‬ﺑﺎر و ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ در‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎر ﺛﺎﺑﺖ و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ‪ 200‬ﺑﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ]‪.[16‬‬
‫ﻣﻮﺳﻮي و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻘﺪار ﻧﻔﻮذ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﭘﺮﺧﻮران ﻣﺤﺪود و ﻣﻮﺗﻮر ﺗﻨﻔﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ‪OM314‬‬
‫ﻛﺎﻣﭙﻮﻧﺖ ﻓﺎور ‪ LP 608‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎر ﺟﺎدهاي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ‪ 5‬ﻣﮕﺎ ﭘﺎﺳﻜﺎل )ﻣﻌﺎدل ‪50‬‬
‫ﺑﺎر( در ﻓﺸﺎر ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻮﺗﻮر ﭘﺮﺧﻮران ﻣﺤﺪود‪ ،‬آﻻﻳﻨﺪه دود ﺳﻴﺎه ‪ 16‬درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ]‪.[17‬‬
‫در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬در ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﻲ دﻳﺰل ﺳﻮاري ﺑﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ و دور ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺪت زﻣﺎن‬
‫ﭘﺎﺷﺶ اﺻﻠﻲ از ‪ 5‬اﻟﻲ ‪12‬درﺟﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ ﺗﻐﻴﻴﺮداده ﻣﻲﺷﻮد و اﺛﺮ آن درﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻮﺗﻮر ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻣﻌﺎدﻻت ﺣﺎﻛﻢ‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻠﻲ ﺟﺮﻳﺎن داﺧﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﺳﻪ ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار و ﻣﻐﺸﻮش ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﻴﺪانﻫﺎي ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﻓﺸﺎر و ﺷﺪت آﺷﻔﺘﮕﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻌﺎدﻻت ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺑﻘﺎي ﺟﺮم‪ ،‬ﻣﻮﻣﻨﺘﻮم‪ ،‬اﻧﺮژي و آﺷﻔﺘﮕﻲ ﺣﻞ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪MPa‬‬
‫‪2‬‬
‫‪SO2‬‬
 ‫‪99‬‬ ‫اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ‪...‬‬

‫ﻣﻌﺎدﻻت ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺳﻴﺎﻻت ﻧﻴﻮﺗﻨﻲ ﺑﻪﺻﻮرت زﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ]‪:[18‬‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪي ﺑﻘﺎي ﺟﺮم ‪:‬‬

‫‪  ui‬‬
‫‪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪xi‬‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﻘﺎي اﻧﺪازه ﺣﺮﻛﺖ ‪:‬‬

‫‪ ui  u j ui‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ui‬‬ ‫‪ ‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪  g i  sui‬‬ ‫)‪(2‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪x j‬‬ ‫‪x j‬‬ ‫‪ x j‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪j‬‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﻘﺎي اﻧﺮژي ‪:‬‬

‫‪ c pT‬‬ ‫‪ c p u jT‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ T‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ k‬‬ ‫‪  st‬‬ ‫)‪(3‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪x j‬‬ ‫‪x j‬‬ ‫‪ x j‬‬ ‫‪‬‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن‪ ،‬از ﻣﺪل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ زﻟﺪووﻳﭻ‪ [19]1‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﺎدﻻت ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن از ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن ﻫﻮا ﺑﺼﻮرت زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪N 2  O  kk12 NO  O‬‬ ‫)‪(4‬‬

‫‪N  O 2  kk 34 NO  O‬‬ ‫)‪(5‬‬

‫‪N  OH  kk56 NO  H‬‬ ‫)‪(6‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن در ﻧﺴﺒﺖ ﻫﻢ ارزي ‪ 0/9‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻏﻠﺐ اﺣﺘﺮاق ﻣﺨﻠﻮطﻫﺎي رﻗﻴﻖ و‬
‫اﺳﺘﻮﻛﻴﻮﻣﺘﺮﻳﻚ ﻏﻠﻈﺖ ‪ OH‬ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ واﻛﻨﺶ ﺳﻮم ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم زﻟﺪووﻳﭻ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﻣﻌﺎدﻻت‬
‫ﺗﻌﺎدل ﺑﺮاي دو واﻛﻨﺶ اول ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪k1  N2 O  k2  NO N ‬‬ ‫)‪(7‬‬

‫‪k3  N O2   k4  NO O ‬‬ ‫)‪(8‬‬

‫ﺑﺎ ﺣﻞ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻌﺎدﻻت ﻓﻮق ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻛﻠﻲ زﻳﺮ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫‪N2  O2  2 NO‬‬ ‫)‪(9‬‬

‫‪ -1-2‬ﻣﺪل اﺣﺘﺮاق‬
‫ﻣﺪل اﺣﺘﺮاق ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺪل ﺷﻌﻠﻪي ﻣﻨﺴﺠﻢ‪ 2‬ﻳﺎ ‪ CFM‬اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﺮم اﻓﺰار ﻓﺎﻳﺮ ﭼﻬﺎر روش‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ‪ CFM‬در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺪام ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺧﺎص ﺧﻮدش را دارد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي اﺣﺘﺮاق دﻳﺰﻟﻲ‬

‫‪1‬‬
‫‪Zeldovich‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Coherent Flame Model‬‬
 ‫ﺳﺎل ﻫﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎرم‪ ،‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1395‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺔ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ اﻳﺮان‬ ‫‪100‬‬

‫ﻛﻪ درآن اﺣﺘﺮاق ﺑﻪﺻﻮرت ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮد‪ 1‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ از روش ‪ E) ECFM-3Z‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺪل ‪ ،ECFM-3Z‬ﻣﺪﻟﻲ اﺣﺘﺮاﻗﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻳﻚ ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻄﺢ ﺷﻌﻠﻪ و ﻳﻚ ﻣﺪل اﺧﺘﻼط اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﻧﺎﻫﻤﮕﻦ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﺷﺘﻌﺎل و ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺣﺘﺮاق ﻧﻔﻮذي‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰﻟﻲ را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻧﻤﺎﻳﺪ ]‪.[18‬‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻄﺢ ﺷﻌﻠﻪ ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ‪ ‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ اﺳﺖ]‪20‬و‪:[21‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪V t  ‬‬

‫‪‬‬
‫‪t X j‬‬
‫‪‬‬‫‪U j  ‬‬
‫‪X j‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪  S   S g  S a  S LAM‬‬ ‫)‪(10‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪j ‬‬
‫‪‬‬
‫ﻣﺪل ﺷﻌﻠﻪ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ در ﻣﺮاﺟﻊ ﻓﻮق ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ AVL FIRE‬ﻳﻜﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﺳﻴﺎﻻت ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺮوزه در ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻮﺗﻮر‬
‫از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﺎدﻻت ﺣﺎﻛﻢ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻣﻤﻨﺘﻮم و اﻧﺮژي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮔﻴﺮي رﻳﻨﻮﻟﺪز ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺳﻴﻤﭙﻠﻴﻜﺲ‪ 2‬و ﻣﺪل آﺷﻔﺘﮕﻲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻛﺎ‪-‬زﺗﺎ‪-‬‬
‫اف‪ 3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻋﺪدي ﺟﺮﻳﺎن‪ ،‬داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ‬
‫ﺑﻪ روش ﺑﺮونﻳﺎﺑﻲ‪ 4‬و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺘﻖ ﺑﻪ روش ﻣﺠﺬور ﻣﺮﺑﻌﺎت‪ 5‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻣﻮﺗﻮر‬
‫در اﻳﻦ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻠﻲ دﻳﺰل ﺳﻮاري )‪ (EFD‬ﻛﻪ دادهﻫﺎي آن از ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ و ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﻣﻮﺗﻮر اﻳﺮان ﺧﻮدرو )اﻳﭙﻜﻮ( درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه‪ ،‬در ﻧﺮماﻓﺰار اﺗﻮﻛﺪ‪ 6‬ﺗﻬﻴﻪ و ﺳﭙﺲ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺎ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ‪ AVL FIRE2011‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﻜﻞ )‪ (1‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺷﺒﻜﻪ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺮزي‬
‫ﺟﺪول )‪ (1‬ﻛﻪ ﺗﺎ آﺧﺮ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮاي ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي اﺻﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه‪ ،‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﺣﻞ ﻋﺪدي ﻣﻮﺗﻮر‬

‫‪ -1-4‬ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﺘﻘﻼل ﻧﺘﺎﻳﺞ از ﺗﻌﺪاد ﺳﻠﻮلﻫﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﺘﻘﻼل ﻧﺘﺎﻳﺞ از ﺗﻌﺪاد ﺳﻠﻮلﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺳﻠﻮلﻫﺎي‪،73000 ،51500 ،20000‬‬
‫‪ 96500‬و ‪ 115600‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺷﺒﻜﻪ ‪ 20000‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻘﻴﻪ‬
‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ )ﺷﻜﻞ‪ .(2‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻌﺪاد ﺷﺒﻜﻪ ‪ 73000‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Auto Ignition‬‬
‫‪2‬‬
‫‪SIMPLEC‬‬
‫‪3‬‬
‫‪k-zeta-f‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Extrapolate‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Extrapolate‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Auto cad‬‬
‫‪101‬‬ ‫اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ‪...‬‬

‫ﺟﺪول‪ -1‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺮزي‬

‫‪1000 RPM‬‬ ‫دور ﻣﻮﺗﻮر‬
‫‪ 0/175‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم‬ ‫ﻣﻴﺰان ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ در ﻣﺮﺣﻠﻪي ﭘﻴﺶ ﭘﺎﺷﺶ‬
‫‪ 12‬درﺟﻪ ﻗﺒﻞ از ‪TDC‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ در ﭘﻴﺶ ﭘﺎﺷﺶ‬
‫‪ 5‬درﺟﻪ زاوﻳﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ‬ ‫ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ در ﻣﺮﺣﻠﻪي ﭘﻴﺶ ﭘﺎﺷﺶ‬
‫‪ 72‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد‬ ‫دﻣﺎي ﺳﻮﺧﺖ ورودي در ﻣﺮﺣﻠﻪي ﭘﻴﺶ ﭘﺎﺷﺶ‬
‫‪ 550‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد‬ ‫دﻣﺎي ﻫﻮا ورودي در ﻣﺮﺣﻠﻪي ﭘﻴﺶ ﭘﺎﺷﺶ‬
‫‪ 3‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم‬ ‫ﻣﻴﺰان ﭘﺎﺷﺶ اﺻﻠﻲ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻜﺚ ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع ﭘﺎﺷﺶ اﺻﻠﻲ‬
‫‪ 11‬درﺟﻪ زاوﻳﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ‬ ‫ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ اﺻﻠﻲ‬
‫‪ 72‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد‬ ‫دﻣﺎي ﺳﻮﺧﺖ ورودي‬
‫‪ 650‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد‬ ‫دﻣﺎي ﻫﻮا ورودي‬
‫در ‪ 720‬درﺟﻪ‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻜﺚ ﺑﺎﻻ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -1‬ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ در ﻧﺮماﻓﺰار ‪AVL-FIRE‬‬

‫‪ -2-4‬ﺻﺤﻪ ﮔﺬاري ﻧﺘﺎﻳﺞ‬

‫ﺑﺮاي ﺻﺤﻪﮔﺬاري ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ AVL Fire‬ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﺸﺎر درون ﺳﻴﻠﻨﺪر‬
‫ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﺷﺪه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ زاوﻳﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺮﺑﻲ اﺧﺬ ﺷﺪه از ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻮﺗﻮري اﻳﺮان ﺧﻮدور‬
‫)اﻳﭙﻜﻮ( ﺑﺎ دور ‪ 1000‬دور در دﻗﻴﻘﻪ‪ 1‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ در ﺷﻜﻞ )‪ (3‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪RPM‬‬
 ‫ﺳﺎل ﻫﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎرم‪ ،‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1395‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺔ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ اﻳﺮان‬ ‫‪102‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -2‬ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﺘﻘﻼل ﻧﺘﺎﻳﺞ از ﺗﻌﺪاد ﺷﺒﻜﻪ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -3‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق درﺣﺎﻟﺖ ﺗﺠﺮﺑﻲ و ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻋﺪدي‬

‫اﺧﺘﻼف ﻧﺎﭼﻴﺰي ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي و آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ آن‬
‫اﺧﺘﻼف ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﻮﺧﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از ﻋﻮاﻣﻞ دﻳﮕﺮ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از اﺛﺮ‬
‫اﺻﻄﻜﺎك ﺑﻴﻦ ﺳﻴﻠﻨﺪر و ﭘﻴﺴﺘﻮن در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت واﻗﻌﻲ ﻣﺪل‬
‫ﺳﺎزي ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﻓﻘﻂ ‪ 0/2‬درﺻﺪ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 7‬درﺻﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎط ﺑﺎ ﻫﻢ اﺧﺘﻼف‬
‫دارﻧﺪ ﭘﺲ ﺑﺎ ﺧﻄﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮان از ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي در ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‬
‫ﺳﻮﺧﺖ اﺻﻠﻲ را ‪ 5‬درﺟﻪ‪ 6 ،‬درﺟﻪ‪ 8 ،‬درﺟﻪ و ‪ 12‬درﺟﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﺛﺮ آﻧﻬﺎ در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -3-4‬ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ در ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ (4‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺑﺮ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق ﺑﺮ ﺣﺴﺐ زاوﻳﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‬
‫دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ زﻳﺮا ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺳﺮﻳﻊ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻮﺧﺖ و ﻫﻮا در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ اﺷﺘﻌﺎل ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻮﺧﺖ و ﻫﻮاي‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮد در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎ ﺷﺮوع اﺷﺘﻌﺎل اﻧﺮژي ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﺟﺮﻳﺎن‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺣﺘﺮاق آزاد ﺷﺪه و ﻓﺸﺎر درون ﺳﻴﻠﻨﺪر را اﻓﺰاﻳﺶ داده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮﺗﻮر را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬
‫‪103‬‬ ‫اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ‪...‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -4‬اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺑﺮ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -5‬اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ اﻧﺮژي آزاد ﺷﺪه‬

‫‪ -2-4‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻧﺮخ اﻧﺮژي آزاد ﺷﺪه‪ 1‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ زاوﻳﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ (5‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺑﺮ ﻧﺮخ اﻧﺮژي آزاد ﺷﺪه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ زاوﻳﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل‬
‫ﭘﺎﺷﺶ ﻣﻴﺰان ﺗﺄﺧﻴﺮ در اﺷﺘﻌﺎل ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ زﻳﺮا ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺷﻜﺴﺖ ﻗﻄﺮات و ﻣﻴﺰان‬
‫ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻮﺧﺖ و ﻫﻮا ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺎﻧﺪن ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬در ﻳﻚ زﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ‬
‫ﺳﻮﺧﺖ ﭘﺎﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﺤﺘﺮق ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ ﺷﺪن ﻃﻮل اﺣﺘﺮاق ﻧﻔﻮذي و اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻃﻮل اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ‬
‫ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻣﻘﺪار ﻧﺮخ اﻧﺮژي آزاد ﺷﺪه اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -3-4‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ دﻣﺎي ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ (6‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ دﻣﺎي ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ زاوﻳﻪﻟﻨﮓ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺷﺮوع اﺣﺘﺮاق دﻣﺎي ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم اﺣﺘﺮاق ﺑﺪﻟﻴﻞ ﻛﻨﺪ ﺷﺪن واﻛﻨﺶﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺎﺷﻲ از‬
‫اﺣﺘﺮاق‪ ،‬دﻣﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Rate of Heat Release‬‬
 ‫ﺳﺎل ﻫﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎرم‪ ،‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1395‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺔ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ اﻳﺮان‬ ‫‪104‬‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻢ ﻛﺮدن زﻣﺎن ﭘﺎﺷﺶ دﻣﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ درون ﺳﻴﻠﻨﺪر اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻜﻞﻫﺎي )‪ (7‬و‬
‫)‪ (8‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ دﻣﺎﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‪ 12‬و ‪ 5‬درﺟﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل‬
‫ﭘﺎﺷﺶ دﻣﺎي ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -6‬اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ دﻣﺎي داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -7‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ دﻣﺎ در ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 12‬درﺟﻪ )ﺣﺪاﻛﺜﺮ دﻣﺎ در ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 12‬درﺟﻪ ‪ 2006‬ﻛﻠﻮﻳﻦ اﺳﺖ(‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -8‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ دﻣﺎ در ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 5‬درﺟﻪ )ﺣﺪاﻛﺜﺮ دﻣﺎ در ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 5‬درﺟﻪ ‪ 2265‬ﻛﻠﻮﻳﻦ اﺳﺖ(‬
‫‪105‬‬ ‫اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ‪...‬‬

‫‪1‬‬
‫‪ -4-4‬ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ آﻻﻳﻨﺪه اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ )‪ (9‬ﺗﺸﻜﻴﻞ آﻻﻳﻨﺪه اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن از ﺣﺪود ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻜﺚ ﺑﺎﻻ آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ زاوﻳﻪ‬
‫ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ آﻻﻳﻨﺪه اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ زﻳﺮا ﺗﻐﻴﻴﺮات آن ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﻪ دﻣﺎي داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق‬
‫ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﺑﺎ ﺷﺮوع اﺣﺘﺮاق‪ ،‬دﻣﺎي ﻣﺤﻔﻈﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻻﻳﻨﺪه اﻛﺴﻴﺪ‬
‫ﻧﻴﺘﺮوژن ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار اﻳﻦ آﻻﻳﻨﺪه ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ درﺟﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲرﺳﺪ زﻳﺮا آﻻﻳﻨﺪه اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺧﻴﻠﻲ اﻧﺪك ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﻣﻴﺰان آﻻﻳﻨﺪه اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ زﻳﺮا ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ذرات ﺳﻮﺧﺖ رﻳﺰﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﮔﺮد اﻓﺸﺎﻧﻲ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺻﻮرت ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺑﻬﺘﺮ ﺳﻮﺧﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﻬﺘﺮ و ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻮﺧﺖ و ﻫﻮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ (10‬ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن ﺧﺮوﺟﻲ در ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 12‬درﺟﻪ و ‪ 5‬درﺟﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ )‪ (1-4‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﻫﺮ ﭼﺮﺧﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‬
‫)اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ( ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻮﺧﺖ و ﻫﻮاي ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ ﻣﺤﺘﺮق ﺷﻮد و ﻓﺸﺎر و‬
‫دﻣﺎي ﻣﺤﻔﻈﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و آﻻﻳﻨﺪه ﻣﻮﻧﻮﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -9‬اﺛﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ آﻻﻳﻨﺪه اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن‬

‫‪1‬‬
‫‪Mean NO Mass Fraction‬‬
 ‫ﺳﺎل ﻫﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎرم‪ ،‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1395‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺔ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ اﻳﺮان‬ ‫‪106‬‬

‫ب‬ ‫اﻟﻒ‬
‫ﺷﻜﻞ‪ -10‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن ﺧﺮوﺟﻲ در ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 12‬درﺟﻪ و ‪ 5‬درﺟﻪ‬
‫اﻟﻒ( اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن ﺧﺮوﺟﻲ در ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 5‬درﺟﻪ ب( اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن ﺧﺮوﺟﻲ در ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 12‬درﺟﻪ‬

‫‪1‬‬
‫‪ -5-4‬ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ آﻻﻳﻨﺪه دوده‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ (11‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ آﻻﻳﻨﺪه دوده ﺑﺮ ﺣﺴﺐ زاوﻳﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ‬
‫دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ آﻻﻳﻨﺪه دوده از ﺣﺪود ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻜﺚ ﺑﺎﻻ آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ زاوﻳﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و در ﺣﺪود ‪ 30‬اﻟﻲ ‪ 40‬درﺟﻪ ﻣﻴﻞﻟﻨﮓ ﺑﻌﺪ از ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻜﺚ ﺑﺎﻻ اﻛﺴﺎﻳﺶ دوده ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد و‬
‫دوده ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻔﺎﺿﻞ ﺑﻴﻦ ﺗﺸﻜﻴﻞ آن در ﻣﺮاﺣﻞ آﻏﺎزي اﺣﺘﺮاق و اﻛﺴﺎﻳﺶ آن در ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ اﺣﺘﺮاق‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﻳﺶ اول ﻧﺎﺷﻲ از اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ اﺳﺖ زﻳﺮا ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ رخ ﻣﻲدﻫﺪ‬
‫اﻛﺴﻴﮋن در اﻃﺮاف ﺷﻌﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ وﻟﻲ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن و ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻦ ﺷﻌﻠﻪ در داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻌﺪ‬
‫از ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻜﺚ ﺑﺎﻻ اﻛﺴﺎﻳﺶ دوده ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد در واﻗﻊ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻻﻳﻨﺪه دوده ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد اﺣﺘﺮاق ﻧﻔﻮذي‬
‫اﺳﺖ و ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ذرات ﻛﺮﺑﻦ ﺑﺎ اﻛﺴﻴﮋﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺗﺮﻛﻴﺐ و ﻣﺼﺮف ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ )اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ( ﻣﻴﺰان آﻻﻳﻨﺪه دوده‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫از ﺷﻜﻞ )‪ (12‬ﻧﻴﺰ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ )اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ( ﻣﻴﺰان آﻻﻳﻨﺪه‬
‫دوده ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Mean Soot Mass Fraction‬‬
‫‪107‬‬ ‫اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ‪...‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -11‬اﺛﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ آﻻﻳﻨﺪه دوده‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -12‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آﻻﻳﻨﺪه دوده ﺧﺮوﺟﻲ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ‪190‬و ‪ 850‬ﺑﺎر اﻟﻒ( آﻻﻳﻨﺪه دوده ﺧﺮوﺟﻲ در ﻓﺸﺎر‪ 190‬ﺑﺎر‬
‫ب( آﻻﻳﻨﺪه دوده ﺧﺮوﺟﻲ در ﻓﺸﺎر‪ 850‬ﺑﺎر‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -13‬ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ ﻣﻮﻧﻮ اﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ زاوﻳﻪ ﻟﻨﮓ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -14‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آﻻﻳﻨﺪه ﻣﻮﻧﻮاﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﺧﺮوﺟﻲ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ‪190‬و ‪ 850‬ﺑﺎر‬

‫اﻟﻒ( ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻮﻧﻮاﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 5‬درﺟﻪ ب( ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻮﻧﻮاﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ درﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 12‬درﺟﻪ‬
 ‫ﺳﺎل ﻫﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎرم‪ ،‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1395‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺔ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ اﻳﺮان‬ ‫‪108‬‬

‫‪1‬‬
‫‪ -6-4‬ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ آﻻﻳﻨﺪه ﻣﻮﻧﻮ اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ (13‬ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻮﻧﻮاﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ زاوﻳﻪ ﻟﻨﮓ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎ ﺷﺮوع اﺣﺘﺮاق و ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ دﻣﺎي ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻣﻘﺪار آﻟﻮدﮔﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم اﺣﺘﺮاق ﺑﺪﻟﻴﻞ ﻛﻨﺪ ﺷﺪن‬
‫واﻛﻨﺶﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺎﺷﻲ از اﺣﺘﺮاق ﺑﻪ ﻣﻘﺪاري اﻛﺴﻴﺪه ﺷﺪه و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺪار آﻟﻮدﮔﻲ ﻣﻮﻧﻮ اﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ‪ 5‬درﺟﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )ﺷﻜﻞ‪ (14‬ﭼﻮن‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻘﻴﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه و ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺎﻣﻞﺗﺮي ﻣﻲﺳﻮزد و ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﻮﻧﻮاﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -7-4‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‬

‫ﻋﻤﻮﻣﺎً ﮔﺮﻣﺎي آزاد ﺷﺪه در اﺛﺮ اﺣﺘﺮاق در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰل ﭘﺎﺷﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را ﺑﻪ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﻧﺨﺴﺖ از ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻈﺔ اﺣﺘﺮاق آﻏﺎز ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺳﻮﺧﺘﻦ ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻮارة ﺳﻮﺧﺖ )ﺑﺎ دﻣﺎي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪72‬درﺟﺔ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد( ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﺔ اﺣﺘﺮاق وارد ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬
‫اﺧﺘﻼط آن ﺑﺎ ﻫﻮاي داغ ﻓﺸﺮده )ﺣﺪود‪ 550‬درﺟﺔ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد( آﻏﺎز ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻛﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻪ داﺧﻞ‬
‫ﻣﺤﻔﻈﺔ اﺣﺘﺮاق ﻧﻔﻮذ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻮاي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻓﻮاره وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻗﻄﺮات ﺳﻮﺧﺖ آﻏﺎز‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﭘﻮﺷﺸﻲ از ﻣﺨﻠﻮط ﻫﻮا و ﺑﺨﺎر ﮔﺮم ﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬اﻓﺸﺎﻧﻪ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ دﻣﺎي ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻏﻨﻲ در‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﻫﻮا و ﺳﻮﺧﺖ ﺣﺪوداً ﺑﻪ ‪ 500‬درﺟﺔ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ واﻛﻨﺶﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺠﺰﻳﺔ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺎ ﻋﺪد‬
‫ﺳﺘﺎن ﺑﺰرگ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ واﻛﻨﺶﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﻮارة ﺳﻮﺧﺖ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﺳﺒﺐ ورود ﻫﻮاي‬
‫داغ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ داﺧﻞ ﻓﻮاره ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي ﻣﺨﻠﻮط و ﻧﺮخ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ واﻛﻨﺶﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‬
‫دﻣﺎ و ﻧﺮخ واﻛﻨﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﺔ آن‪ ،‬ﻛﻞ ﻣﺨﻠﻮط ﻫﻮا و ﺳﻮﺧﺘﻲ ﻛﻪ در ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻣﻬﻠﺖ‬
‫اﺷﺘﻌﺎل ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺳﻮزد و ﻣﺮﺣﻠﺔ اول ﺳﻮﺧﺘﻦ دﻳﺰل ﻛﻪ اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ ﻧﺎم دارد ﺑﻪ اﺗﻤﺎم‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺣﺘﺮاق ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ ﻫﻮا و ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﺪﻳﺪ در ﻧﺮخ آزاد ﺷﺪن ﮔﺮﻣﺎ و‬
‫ﻧﻴﺰ ﻧﺮخ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﻣﻴﺰان و ﺷﺪت ﺳﻮﺧﺘﻦ در ﻣﺮﺣﻠﺔ اول اﺣﺘﺮاق ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ )اﺣﺘﺮاق در‬
‫ﺣﺠﻢ ﺛﺎﺑﺖ(‪ ،‬ﺑﺎزده ﮔﺮﻣﺎﻳﻲ اﻓﺰاﻳﺶ و ﻣﺼﺮف وﻳﮋة ﺳﻮﺧﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي ﻧﺎﺷﻲ از‬
‫اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻳﻦ ﻣﺤﺪودة دﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﻢ‬
‫اﻛﺴﻴﮋن‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ را ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ دوده ﻣﻬﻴﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدي دوده در ﻧﺎﺣﻴﺔ داﺧﻠﻲ ﻓﻮاره ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻧﻴﺘﺮوژن‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﺔ ﻣﻮﻟﻜﻮل آن و ﻧﻴﺰ ﻓﻌﺎﻟﺴﺎزي ﺗﺸﻜﻴﻞ دي اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن‬
‫ﺣﺪودا دﻣﺎي ‪ 2000‬درﺟﻪ ﻛﻠﻮﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ دﻣﺎ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ دي اﻛﺴﻴﺪ‬
‫ﻧﻴﺘﺮوژن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬رﻳﺸﻪﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه از ﻧﺎﺣﻴﺔ داﺧﻠﻲ‬
‫اﻓﺸﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﺔ ﺑﻴﺮوﻧﻲ آن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد و در ﻧﺎﺣﻴﺔ واﻛﻨﺸﻲ ﻧﺎزﻛﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﻌﻠﺔ اﻧﺘﺸﺎري ﻣﻲﺳﻮزﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫از اﺣﺘﺮاق ﺑﺎ ﻧﺮخ اﺧﺘﻼط ﺳﻮﺧﺖ و ﻫﻮا ﻣﻬﺎر ﻣﻲﺷﻮد و اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺳﺒﺐ ﺳﻮﺧﺘﻦ آرام آن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺳﻮﺧﺘﻦ ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Mean CO Mass Fraction‬‬
‫‪109‬‬ ‫اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ‪...‬‬

‫در ﻣﺮﺣﻠﺔ دوم اﺣﺘﺮاق‪ ،‬ﻗﻄﺮات ﺳﻮﺧﺖﭘﺎﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﺮاﺛﺮ ورود ﻫﻮاي داغ و ﻣﺤﺼﻮﻻت اﺣﺘﺮاق ﺑﻪ داﺧﻞ ﻓﻮاره‪،‬‬
‫ﮔﺮم وارد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﻮﺧﺖ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻪ داﺧﻞ اﻓﺸﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻛﻤﺒﻮد اﻛﺴﻴﮋن داﺧﻞ ﻓﻮارة داغ‪ ،‬در ﻣﻌﺮض اﻛﺴﺎﻳﺶ ﺟﺰﻳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻛﺴﺎﻳﺶ ﺟﺰﺋﻲ و اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﺣﺮارت از ﺷﻌﻠﺔ اﻧﺘﺸﺎري‪ ،‬دﻣﺎي ﻧﺎﺣﻴﺔ داﺧﻠﻲ را ﺣﺪود‪ 1800‬ﻛﻠﻮﻳﻦ ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد‪ .‬ﻣﺤﺼﻮﻻت اﺣﺘﺮاق ﺟﺰﻳﻲ‪ ،‬از‬
‫ﻣﺮزﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ داﺧﻠﻲ ﻓﻮاره ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻧﻔﻮذ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و در ﻣﺮز ﻓﻮاره ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻌﻠﺔ اﻧﺘﺸﺎري ﻣﻲﺳﻮزﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ‪10‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 20‬درﺻﺪ اﻧﺮژي ﺳﻮﺧﺖ در ﻧﺎﺣﻴﺔ ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺟﺰﺋﻲ آزاد ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺎﺑﻘﻲ آن در ﺷﻌﻠﺔ اﻧﺘﺸﺎري آزاد ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﺔ آﺧﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﺴﻮﺧﺘﻪ و ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه دوده در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻌﻠﻪ اﻧﺘﺸﺎري اﺧﺘﺼﺎص دارد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ‬
‫دﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ دﻣﺎي ﮔﺎز در ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺒﺴﺎط و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان اﻛﺴﻴﮋن‪ ،‬ﻧﺮخ واﻛﻨﺶﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﻌﻠﻪ اﻧﺘﺸﺎري ﻣﺤﺪود ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪة دوده ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰل از اﻳﻦ ﻓﺮوﻧﺸﺎﻧﻲ ﺷﻌﻠﻪ اﻧﺘﺸﺎري در‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ اﺣﺘﺮاق ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺷﻜﻞ اﻧﺮژي آزاد ﺷﺪه ﺷﻜﻞ )‪ (5‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﭘﻴﺶ ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ اوج اﺣﺘﺮاﻗﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ اوج اﺣﺘﺮاﻗﻲ اول ﻛﻪ ﺣﺪوداً در ‪ 5‬درﺟﻪ ﻗﺒﻞ از ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻜﺚ ﺑﺎﻻ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از‬
‫ﺳﻮﺧﺖ ﭘﻴﺶ ﭘﺎﺷﺶ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺪرت اﻳﻦ اﺣﺘﺮاق ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻓﺸﺎر ﻻزم در ﻣﺤﻔﻈﺔ اﺣﺘﺮاق ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﺳﺒﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ ﭘﺎﺷﺶ ﻗﺴﻤﺖ اﺻﻠﻲ ﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬اﺣﺘﺮاق ﺑﺎ ﻣﻬﻠﺖ اﺷﺘﻌﺎل ﻛﻮﭼﻜﺘﺮي آﻏﺎز ﺷﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺮخ آزاد‬
‫ﺷﺪن ﮔﺮﻣﺎ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ زﻳﺎد ﻧﺒﺎﺷﺪ و در ﭘﺎﺷﺶ اﺻﻠﻲ ﻳﻚ روﻧﺪ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ در اﺣﺘﺮاق و آزاد‬
‫ﺷﺪن ﮔﺮﻣﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ اوج اﺣﺘﺮاﻗﻲ دوم ﻛﻪ ﺣﺪود ‪ 7‬درﺟﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻜﺚ ﺑﺎﻻ در ﻃﻮل زﻣﺎن اﺣﺘﺮاق‬
‫ﭘﻴﺶآﻣﻴﺨﺘﻪ روي ﻣﻲدﻫﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺣﺘﺮاق ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﻮﺧﺖ ﺗﺰرﻳﻖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ اوج اﺣﺘﺮاق ﺳﻮم در‬
‫ﻣﺪت اﺣﺘﺮاق ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﻣﺨﻠﻮط اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫‪ -8-4‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻐﻴﻴﺮﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ )‪ (15‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﺑﺎزده ﻣﻮﺗﻮر اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد ﺑﺠﺰ‬
‫آﻻﻳﻨﺪه دوده و ﻣﻮﻧﻮ اﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻨﻔﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان آﻻﻳﻨﺪه اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن را‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻧﻈﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻨﻚ ﻛﻦ ﻣﻴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎز ﺧﻮراﻧﻲ ﮔﺎزﻫﺎي دود ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮم و ﻳﺎ ﺳﺮد‬
‫و زودﺗﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن درﻳﭽﻪ ورودي و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده از واﻛﻨﺸﮕﺮ و ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ و ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ زﻣﺎن‬
‫ﭘﺎﺷﺶ و ﺷﻜﻞ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺎﻫﺶ داد‪ .‬ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺷﺪن ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻼﺻﻪ در ﺟﺪول‬
‫)‪ (2‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﺳﺎل ﻫﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎرم‪ ،‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1395‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺔ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ اﻳﺮان‬ ‫‪110‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ -15‬ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﺟﺪول‪ -2‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﻣﻴﺰان ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺮﻣﻲ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺮﻣﻲ‬
‫آﻻﻳﻨﺪه‬ ‫ﺟﺮﻣﻲ‬
‫آﻻﻳﻨﺪه‬ ‫دﻣﺎ‬
‫آﻻﻳﻨﺪه ﻣﻮﻧﻮاﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﺮخ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه‬
‫داﺧﻞ اﻛﺴﻴﺪ‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ‬ ‫دوده‬ ‫اﻧﺮژي آزاد ﺷﺪه‬ ‫ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻔﻈﻪ‬ ‫ﺑﺮ ﻋﻤﻞ ﻛﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻧﻴﺘﺮوژن‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫اﺣﺘﺮاق ﺧﺮوﺟﻲ‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﺎﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‬

‫‪ -5‬ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰﻟﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻧﺮخ اﻧﺮژي آزاد ﺷﺪه اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ دﻣﺎ داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ آﻻﻳﻨﺪه اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ آﻻﻳﻨﺪه دوده ﺑﻪ ﺷﺪت اﻓﺰاﻳﺶ و ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ آﻻﻳﻨﺪه ﻣﻮﻧﻮاﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ اﻓﺰاﻳﺶ و ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
111 ... ‫اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ‬

‫ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ‬،"EURO1 ‫ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬OM-355 ‫ "ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺤﻮه ﻛﺎﻫﺶ آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰﻟﻲ‬،‫[ ﻣﻴﺮﻣﺤﻤﺪي ﻋﻠﻲ‬1]
.(1380) ،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺒﺮﻳﺰ‬،‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ‬

،"‫ "ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎﺳﻪ ﭘﻴﺴﺘﻮن ﺑﺮ ﺗﺸﺮ آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻮﺗﻮر ﻫﺎي دﻳﺰﻟﻲ ﺑﺎ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬،‫[ ﭘﻴﺮوزﭘﻨﺎه وﻫﺎب و ﻣﻴﺮﻣﺤﻤﺪي ﻋﻠﻲ‬2]
.(1382) ،21-11 .‫ ص‬،(2) 29 ‫ ﺷﻤﺎره‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﻓﻨﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ‬

[3] Rosli Abu Bakar, S., and Abdul Rahim, I., "Fuel Injection Pressure Effect on Performance
of Direct Injection Diesel Engines Based on Experiment", American Journal of Applied
Sciences, Vol. 5, No. 3, pp. 197-202, (2008).

‫ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬،‫ ﺳﻮاد ﻛﻮﻫﻲ ﻟﻄﻒ اﷲ و اﺑﺮاﻫﻴﻤﻲ رﺿﺎ‬، ‫ رﺳﺘﻤﻲ ﺳﺠﺎد‬،‫[ ﻗﺒﺎدﻳﺎن ﺑﺮات‬4]
6 ‫ ﺷﻤﺎره‬،‫ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻮﺗﻮر‬.‫ﻫﺎي ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﺑﻴﻮدﻳﺰل و دﻳﺰل‬
.(1389) ،(21)

‫ "ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺎﺷﺶ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪاي ﺳﻮﺧﺖ و ﻣﺸﺨﺼﻪ‬،‫ اﺻﻔﻬﺎﻧﻴﺎن وﺣﻴﺪ‬،‫ ﻣﻴﺮﻣﺤﻤﺪي ﻋﻠﻲ‬،‫ اﻣﻲ ﻓﺘﺢ اﻟﻪ‬،‫[ ﭘﻮرﻗﺎﺳﻤﻲ ﻛﺎﻣﺮان‬5]
‫ داﻧﺸﻜﺪه ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻧﻮﺷﻴﺮواﻧﻲ‬،‫ دوازدﻫﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺷﺎرهﻫﺎ‬،"‫ﻫﺎي اﻓﺸﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﭘﺎﺷﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
.(1388) ،‫ﺑﺎﺑﻞ‬

[6] Shayler, P.J., and Ng, H.k., “Simulation Studies of the Effect of Fuel Injection Pattern on
NO and Soot Formation in Diesel Engines”, SAE Paper 2004-01-0116, (2004).

[7] Mewes, D., and Mayinger, F., "Mixture Formation in Internal Combustion Engines",
Springer, USA, (2006).

[8] Willard, W.P., “Engineering Fundamentals of Internal Combustion Engines”, Second

Edition, Prentice-hall of India Pvt.Ltd., New Delhi, (2006).

[9] Patterson, D. J., and Henein, N. A., “Emissions from Combustion Engines and Their
Control”, Elsevier Science & Technology Books, (1972).

[10] Heywood, J. B., “Internal Combustion Engine Fundamentals”, McGraw-Hill Series in

Mechanical Eng., (1988).

[11] Sugiyama, G., Ryu, H., and kobayashi, S., “Computational Simulation of Diesel
Combustion with High Pressure Fuel Injection”, International Symposium COMODIA 94
(1994).

‫ "ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻈﺮي ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻗﺸﺎي ﻓﺮﻣﺎن و ﻃﻮل ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺪل ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و‬،‫[ ﺧﺒﺎز ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ و ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲﺳﺮاي رﺣﻴﻢ‬12]
،63-49 .‫ ص‬،(19)6 ‫ ﺷﻤﺎره‬،‫ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻮﺗﻮر‬،"‫آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰﻟﻲ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
.(1389)
 1395 ‫ زﻣﺴﺘﺎن‬،‫ ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎرم‬،‫ﺳﺎل ﻫﺠﺪﻫﻢ‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺔ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ اﻳﺮان‬ 112

[13] Celikten, I., “An Experimental Investigation of the Effect of the Injection Pressure on
Engine Performance and Exhaust Emission in Indirect Injection Diesel Engines”, Applied
Thermal Engineering, Vol. 23, pp. 2051–2060, (2003).

[14] Icingur, Y., and Altiparmak, D., “Effect of Fuel Cetane Number and Injection Pressure on
a DI Diesel Engine Performance and Emissions”, Energy Conversion and Management,
Vol. 44, pp. 389–397, (2003).

[15] Patterson, M. A., Kong, S.C., Hampson, J.H., and Reitz, R.D., “Modeling the Effects of
Fuel Injection Characteristics on Diesel Engine Soot and NOx Emissions”, SAE Paper
940523, SAE Transactions, Vol. 103, Section. 3, Journal on Engines, pp. 836-852, (1994).

[16] Rosli, A., Bakar, S., and Abdulrahim, I., “Fuel Injection Pressure Effect on Performance
of Direct Injection Diesel Engines Based on Experiment”, American Journal of Applied
Sciences, Vol. 5, No. 3, pp. 197-202, (2008).

‫ "ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬،‫ درﺑﻨﺪي زاده ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ و ﺳﺰاوار ﺳﻴﺪ ﺳﻌﻴﺪ‬،‫ ﻛﺎﺷﻲ ﻃﺮﻗﻲ ﻳﺎﺳﺮ‬،‫ ﻗﺎﺿﻲ ﺧﺎﻧﻲ ﻣﺤﺴﻦ‬،‫[ ﻣﻮﺳﻮي ﺷﺎﻳﻖ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ‬17]
،"‫ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎر ﺟﺎده‬LP 608 ‫ ﻛﺎﻣﭙﻮﻧﺖ ﻓﺎور‬om314 ‫ﻣﻘﺪار ﻧﻔﻮذ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﭘﺮﺧﻮراي ﻣﺤﺪود و ﻣﻮﺗﻮر ﺗﻨﻔﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ‬
.(1387) ،52-45 ‫ ص‬،(12)5 ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻮﺗﻮر ﺷﻤﺎره‬

[18] AVL FIRE User Manual, Version 2011, (2011).

[19] Zeldovich, Y. B., Sadovnikov, P. Y., and Frank-Kamenetskii, D. A., “Oxidation of

Nitrogen in Combustion”, Translation by M. Shelef, Academy of Sciences of USSR,
Institute of Chemical Physics, Moscow-Leningrad, (1947).

[20] Candel, S., and Poinsot, T., “Flame Stretch and the Balance Equation for the Flame Area
Combust”, Sci. and Tech., Vol. 70, pp. 1-15, (1990).

[21] Delhaye, B., and Cousyn, B., “Computation of Flow and Combustion in Spark Ignition
Engine and Comparison with Experiment”, SAE 961960, (1996).

[22] Beatrice, C., Belardini, P., and Bertoli, C., “An Assessment of Predictivity of CFD
Computations of Combustion and Pollutants Formation in DI Diesel Engines”, SAE
962055, (1996).

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﻤﺎدﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬

(jkg-1k-1) ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﮔﺮﻣﺎﻳﻲ وﻳﮋه در ﻓﺸﺎر ﺛﺎﺑﺖ‬
‫اﻧﺮژي آﺷﻔﺘﮕﻲ‬ k
(s) ‫زﻣﺎن‬ t
(ms-1) ‫ﺳﺮﻋﺖ‬
(K) ‫دﻣﺎ‬
‫‪113‬‬ ‫اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﻮل و ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ‪...‬‬

‫ﻧﻤﺎدﻫﺎي ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ )‪(kgm-3‬‬
‫ﻟﺰﺟﺖ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ )‪(kgm-1s-1‬‬
‫ﻣﺸﺘﻖ ﺟﺰﻳﻲ‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻄﺢ ﺷﻌﻠﻪ‬ ‫‪‬‬

‫ﺑﺎﻻﻧﻮﻳﺲﻫﺎ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫~‬

‫زﻳﺮﻧﻮﻳﺲﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ‬ ‫‪i‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺ‬ ‫‪j‬‬
‫اﻏﺘﺸﺎش‬ ‫‪t‬‬
 1395 ‫ زﻣﺴﺘﺎن‬،‫ ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎرم‬،‫ﺳﺎل ﻫﺠﺪﻫﻢ‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺔ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ اﻳﺮان‬ 114

Abstract

Improvement of existing vehicles to reduce fuel consumption and emissions due to factors such
as the completion of fossil fuels, increasing fuel consumption, global warming and
environmental issues for governments and industry is essential, For this reason, direct injection
diesel engines are widely used in automotive and industrial applications. With tightening
emissions standards and a desire to build an engine with higher efficiency, better understanding
of combustion engines is essential to the next step in order to optimize engine design to reduce
emissions and improve engine performance picked up. One of the parameters that play
important role in the treatment of combustion engine is fuel injection pressure and injection
timing.
This study examines changes a number of duration angles or fuel injection pressure changing
on emissions and performance of diesel engine using AVL-FIRE numerical simulation
software. In this study, keeping the fuel consumption and engine speed for main injection of 5
to 12 crankshaft degrees was changed and for these changes, engine emissions were evaluated.
The results showed that by reducing fuel injection time the amount of pollutants nitrogen
dioxide increased and soot emissions reduced.