4

Araling Panlipunan
Unang Markahan – Modyul 2:
Ang Relatibong Lokasyon
ng Pilipinas
Araling Panlipunan– Ikaapat na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 2: Ang Relatibong Lokasyon ng Pilipinas
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban samodyulna ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Jofria S. Catao, MT I
Editor: Amelia S. Lacerna at Rosemarie T. Realino, PhD
Tagasuri: Asuncion Infiesto at Rosemarie T. Realino, PhD
Tagaguhit: Renalyn Noot-Bulatao
Tagalapat: Jofria S. Catao
Tagapamahala: Reynaldo M. Guillena, CESO V
Emma A. Camporedondo, CESO IV
Basilio P. Mana-ay Jr., CESE
Alma C. Cifra, EdD
Amelia Lacerna
Aris B. Juanillo, PhD
Fortunato B. Sagayno

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region XI Davao City

Office Address: DepEd Davao City Division E. Quirino Ave._________

Davao City, Davao del Sur, Philippines_____________
Telefax: (082) 224 0100________________________________
E-mail Address: info@deped-davaocity.ph________________________
 4

Araling Panlipunan
Unang Markahan – Modyul 2:
Ang Relatibong Lokasyon
ng Pilipinas
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 4 ng Alternative

Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Ang Relatibong Lokasyon ng Pilipinas!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador

mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong
tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at

malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong

ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral

kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan
ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan4 ng Alternative Delivery Mode (ADM)

Modyul ukol saaraling ito.!

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad
din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

ii
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o

pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o

masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.

iii
 Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat
ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang

marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag
mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa
iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong
isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

iv
 Alamin

This

Naranasan mo na bang maligaw sa isang lugar? Ikaw ba ay

natakot o nag-alala? Bilang isang Pilipino at mag-aaral,
mahalagang malaman ang mga direksyon sapagbibigay ng
lokasyon upang maituro ang tiyak na kinalalagyan ng isang lugar.

Alam mo na ba ang kinalalagyan ng Pilipinas sa Asya at sa

mundo?Sa tulong ng globo bilang modelo ng ating mundo at ng
mapa, sa tingin mo ba’y kaya mo na itong matukoy kalakip ng mga
nakapaligid dito? Sa lalawigan na iyong tinitirhan, matutukoy mo
ba kung saang bahagi ng Pilipinas ito matatagpuan?

Sa pagtatapos ng araling ito, inaasahang:

1. Natutukoy mo ang relatibong lokasyon (relative location)

ng Pilipinas batay sa mga nakapaligid dito gamit ang
pangunahing at pangalawang direksyon.
2. Natutukoy mo sa mapa ang kinalalagyan ng bansa sa
rehiyong Asya at sa mundo.

1
 Subukin

Kopyahin sa iyong kwaderno kung saan matatagpuan ang

mga bansa na makikita sa mapa. Halimbawa ang Indonesia na
nasa dakong timog.

Aralin
Ang Relatibong Lokasyon
2 ng Pilipinas
Maraming kahulugan ang maaaring iugnay sa direksyon at
marami ring instrumento ang tumutukoy ng eksaktong lokasyon
ngunit pare-pareho naman ang kahalagahan nito sa buhay ng
bawat tao sa mundo.

2
 Sa tulong ng mga direksyon, natitiyak natin na tama ang
ating patutunguhan, pupuntahan, tutukuyin o aalaming lugar o
lokasyon. Kaya’t nakasisigurado tayo na kahit saan tayo
magpunta, hindi tayo mawawala at maliligaw.

Balikan

Isipin mong ikaw ay nasa loob ng iyong silid-aralan at

nakatayo sa gitna nito. Sa iyong kuwaderno, tukuyin ang nais
ipahiwatig sa ibaba.

Aklatan
CR
H
P

I C
S A
B
A K Ikaw S
me I
R sa N
A E
T
T
Bintana Bintana

1. Kung ang mga bintana’y makikita sa dakong timog, ano kaya

ang makikita sa hilaga nito?
2. Kung ang mga proyekto ay makikita sa silangan, ano-ano
naman kaya ang makikita sa dakong kanluran?
3. Kung ikaw ay nakaharap sa pisara, ano ang nasa kanluran
mo?
4. Kung ikaw ay nakaharap sa mga proyekto, ano ang nasa
kanluran mo?

3
 Tuklasin

Tingnan ang mga larawan sa ibaba. Ano-ano kaya ang

mga ito? May kaugnayan kaya ito sa pagbibigay ng direksyon?
Iguhit mo ito sa iyong kuwaderno kalakip ng pangalan nito.

1 2 3

Suriin

Ang mga Direksyon

Ang direksyon ay nagbibigay ng tiyak na lokasiyon ng isang

bagay lalong-lalo na ng isang lugar o bansa. Kaya mahalagang
matutunan natin ang wastong paggamit ng mga kasangkapang
nagbibigay ng tamang direksiyon katulad ng mapa, globo,
compass rose, at iba pa. Ito ay may dalawang uri: pangunahing
direksiyon at pangalawang direksiyon.

4
Ang Pangunahing Direksyon

Bawat mapa ay may simbolong nakalarawan.

Sapangunahing direksiyon, apat lamang ang dapat mong
malaman at matutunan sa pagbasa ng lokasyon sa mapa o globo.
Gamit ang compass na laging nakaturo sa hilaga upang maging
batayan sa pagtukoy ng lokasiyon. Ang mga ito ay ang mga
sumusunod:

H
1. Hilaga – H
2. Timog – T K S

3. Silangan – S
4. Kanluran – K T

Ang Pangalawang Direksyon

Ang pangalawang direksiyon ay makikita sa pagitan ng

pangunahingdireksiyon. Mayroon din itong apat na direksyon na
nagtuturo sa mga lugar na hindi eksaktong naituturo ng
pangunahing direksyon. Sa pagitan ng Hilaga at Silangan ay ang
Hilagang –Silangan (HS). Sa pagitan ng Timog at Kanluran ay ang
Timog-Kanluran (TK). Sa pagitan ng Timog at Silangan ay ang
Timog-Silangan (TS). Sa pagitan ng Hilaga at Kanluran ay ang
Hilagang-Kanluran (HK)

Hilagang-Kanluran Hilagang-Silangan

Timog- Kanluran Timog-Silangan

5
Ang Pagtukoy ng Lokasyon

May dalawang paraan upang matukoy ang kinalalagyan ng

Pilipinas. Ito ay sa pamamagitan ng tiyak o absolut at relatibong
paraan ng pagtukoy ng lokasyon.

A. Ang Lokasyong Absolute

Matutukoy ang tamang lokasyon ng isang bansa sa
pamamagitan ng mga imahinasyong linya kagaya ng longitude at
latitude o di kaya’y paggamit ng grid.Ang pagtatagpo ng dalawang
guhit ang siyang tumutukoy sa tiyak na kinalalagyan ng isang
lugar. Gamit ang absolut na pagtukoy ng lokasyon , ang Pilipinas
ay matatagpuan sa pagitan ng 4⁰ - 21⁰ hilagang latitude at 116⁰ -
127⁰ silangang longitude.

B. Ang Relatibong Lokasyon (Relative Location)

Ang relatibong lokasyon o kaugnay na kinalalagyan ng isang

lugar ay matutukoy sa pamamagitan ng insular at bisinal. Ano-
ano nga ba ito at paano nito natutukoy ang lugar? Gamitin ang
mapa sa ibaba upang matukoy ang relatibong lokasyon ng
Pilipinas.

6
 1. Ang Insular na Pagtukoy ng Lokasyon
Sa kabuoan, ang Pilipinas ay napapalibutan ng
malalawak na mga katubigan. Sa pamamagitan ng
katubigan, matutukoy ang kinaroroonan ng isang lugar.
Dahil sa malawak na katubigan, tinatawag ang Pilipinas
bilang isang bansang maritime.

Ang mga katubigang nakapalibot sa Pilipinas ay ang

Dagat Pilipinas sa hilagang-silangan; ang Karagatang
Pasipiko sa timog-silangan; ang Dagat Sulu sa gawing timog-
kanluran; ang West Philippine Sea sa hilagang-kanluran;
Bashi Channel sa hilaga at Dagat Celebes sa timog.

Mahalaga para sa Pilipinas ang pagiging insular na

bansa nito sapagkat nakapagbibigay ito ng mga
kapakinabangan. Nakapagtatayo ng maraming daungan na
nagsisilbing daanan ng mga sasakyang pandagat na
nagdadala ng mga pasahero at mga kalakal mula sa loob at
labas ng bansa.

2. Ang Bisinal na Pagtukoy ng Lokasyon

Kung ang insular na paraan ng pagtukoy ng lokasyon ay sa

pamamagitan ng anyong tubig, ang bisinal na paraan naman ay
pagtukoy sa pamamagitan ng mga bansang katabi o hangganan
nito. Maaari ding sabihin na ang lokasyong bisinal ay ang
kaugnayan ng mga karatig bansa.

7
 Sa hilaga ng Pilipinas ay makikitan ang pinakamalapit ay ang
China at Japan; sa silangan naman, pinakamalapit ang Palau at
Guam; sa kanluran makikita ang Vietnam, Cambodia, Laos, at
Thailand; sa gawing timog naman ay matatagpuan ang Brunei
at Indonesia.

Pagyamanin

A. Ngayon ay alam mo ang mga karatig bansa (Bisinal na

Lokasyon) ng Pilipinas. Maaari mo bang tukuyin at ibigay
kung ano-ano ang mga ito? Gawin ito sa iyong kuwaderno.

8
 B. Batid mo na rin ang insular na pagtukoy ng lokasyon ng
Pilipinas, ngayon ay pangalanan mo ang mga katubigang
nakapalibot sa iyong bansa, Pilipinas.

Isaisip

NNgayon at alam mo na ang mga direksiyon, hanapin sa

hanay B ang angkop na titik ng tamang sagot para sa hanay A.
Sagutan ito sa iyong kuwaderno.

A. B.

______1. direksiyon a. pagtukoy sa pamamagitan ng mga

bansang katabi o hangganan nito.
______2. insular
b. Pangunahing direksyon
______3. longitude at c. mga imahinasyong linya
latitude
d. tumutukoy sa lokasyon ng isang
______4.bisinal lugar batay sa kinalalagyan ng mga
______5.Hilaga, Timog katabi nitong lugar.
Silangan, Kanluran e. nagbibigay ng tiyak na lokasyon
f. pagtukoy sa pamamagitan ng
anyong tubig.

9
Tandaan:

• Ang direksyon ay nagbibigay ng tiyak na lokasiyon ng isang

lugar gamit ang mapa, globo, kompas (compass) at iba pa.
• May apat na pangunahing direksyon –Hilaga, Timog,
Kanluran at Silangan.
• Ang pangalawang direksyon ay makikita sa pagitan ng
pangunahing direksyon –Hilagang Silangan, Hilagang
Knluran, Timog Silangan, at Timog Kanluran.
• Ang relatibong lokasyon ay tumutukoy sa lokason ng isang
lugar batay sa kinalalagyan ng mga katabi nitong lugar.
• Ang insular na paraan ng pagtukoy ng lokasyon ng lugar ay
sa pamamagitan ng anyong tubig.
• Ang bisinal na paraan ng pagtukoy ng lokasyon ng lugar sa
pamamagitan ng mga bansang katabi o hangganan nito.
• May dalawang paraan upang matukoy ang kinalalagyan ng
Pilipinas –ang tiyak at relatibo.
• Ang relatibong lokasyon o kaugnay na kinalalagyan ng isang
lugar ay matutukoy sa pamamagitan ng insular at bisinal.
• Gamit ang absolut na pagtukoy ng lokasyon , ang Pilipinas
ay matatagpuan sa pagitan ng 4⁰ - 21⁰ hilagang latitude at
116⁰ - 127⁰ silangang longitude.

10
 Isagawa

Nasa isip mo na ang mga mahahalagang aralin sa modyul na

ito tungkol sa pagtukoy ng relatibong lokasyon ng Pilipinas gamit
ang insular at bisinal. Sa iyong kuwaderno, gumawa ng isang
sanaysay tungkol sa tanong sa ibaba.

Bakit mahalagang malaman ang mga karatig bansa o

katubigang nakapalibot sa lokasyon o kinalalagyan
ng iyong bansa?

___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

Narito ang pamantayan ng pagmamarka sa iyong ginawang

sanaysay.
Rubriks
Krayterya 5 10
Kalinawan Hindi gaanong Malinaw na
malinaw na naipapahayag ang
naipapahayag ang sagot.
mga sagot batay sa
tanong.
Organisasyon Ang mga ideya ay Maayos ang
hindi gaanong pagkasunod-sunod
naoorganisa. ng mga ediya at
may organisasyon.
Presentasyon Malinis ngunit Malinis at maayos
hindi lahat ay mayo na naisulat ang
na naisulat ang mga pangungusap.
mga pangunusap.

11
 Tayahin

Multiple Basahin at unawaing mabuti ang sumusunod na tanong.

Isulat ang letra ng tamang sagot sa hiwalay na papel.

1. Ano-ano ang mga pangunahing direksyon?

A. H T S K C. Silangan at Kanluran
B. Hilaga at Timog D. Lahat ng nabanggit
2. Alin sa mga sumusunod ang pangalawang direksyon?
A. H C. TH
B. HK D. Lahat ng nabanggit
3. Ang Pilipinas ay matatagpuan sa pagitan ng 4⁰ - 21⁰
hilagang latitude at 116⁰ - 127⁰ silangang longitude. Gamit
sa pagtukoy ang __________.
A. Guhit
B. Grid
C. Iskala
D. Kompas
4. Ang mga sumusunod na bansa ay makikita gamit ang
bisinal na pagtukoy ng lokasyon maliban sa isa.
A. China C. Brunei
B. Guam D. Russia
5. Dahil napapaligiran ng malawak ng katubigan, ang
Pilipinas ay tinawag na bansang ___________.
A. Asul C. maritime
B. Mayaman D. malamig

12
 Karagdagang Gawain

Para sa karagdagang gawain. Sa isang long bond paper,

Gumuhit ng mapa ng Pilipinas at isulat ang tamang kinalalagyan
ng mga karagatan, dagat at mga bansang nakapaligid dito.

Rubriks
Krayterya 5 10
Kalinawan Hindi gaanong Malinaw na
malinaw ang mga naipapahayag ang
guhit na sagot sagot at
batay sa tanong. pagkaguhit.
Organisasyon Ang pagkaguhit ay Maayos ang
hindi gaanong pagkasunod-sunod
naoorganisa. ng mga ediya at
may organisasyon
ang pagkaguhit.
Presentasyon Malinis ngunit Malinis at maayos
hindi lahat ay na naiguhit at
maayos na naisagot.
naiguhit.

13
 14
Tayahin
Pagyamanin
1. D
A. China/Japan ang nasa hilga;
2. B
3. B Guam,Palau sa gawing silangan;
4. D Indonesia/Brunei sa gawing timog;
5. C Vietnam/Thailand sag awing kanluran.
B. Dagat Pilipinas sa hilagang-silangan;
ang Karagatang Pasipiko sa timog-
silangan; ang Dagat Sulu sa gawing
timog-kanluran; ang West Philippine Sea
sa hilagang-kanluran
Isaisip Subukin
1. d Tuklasin
2. f
3. c Sa hilaga ng Pilipinas
4. a 1.compass/kompas matatagpuan ang China,
5. b
2.globo sa Timog makikita ang
3.mapa Indonesia, sa Kanluran
makikita ang Thailand,
Cambodia, Vietnam at
Laos.
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian

Araling Panlipunan: Kagamitan ng Mag-aaral. DepEd-Bureau of Elementary

Education, Curriculum Development Division.Kagawaran ng Edukasyon,
Republika ng Pilipina

15
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education –Region XI

DepEd Davao City Division, E. Quirino Ave.,
Davao City, Davao del Sur, Philippines
Telefax:(082) 224 0100
Email Address: info@deped-davaocity.ph