Tâm Lý Học Ưng Dụng - C2 - Cơ Sở Thần Kinh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN SƯ PHẠM KỸ THUẬT
om
.c
ng
co
an
th
ng
Chương 2: Cơ sở sinh lí thần kinh của tâm lí
o
du
u
TS. Nguyễn Văn Hạnh
cu
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Powerpoint & Forum
om
.c
ng
co
an
Từ 12h30 đến 14h40
th
o ng
du
u
cu
Không nghỉ giảo lao?
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN SƯ PHẠM KỸ THUẬT
om
.c
ng
co
an
th
ng
Chương 2: Cơ sở sinh lí thần kinh của tâm lí
o
du
u
TS. Nguyễn Văn Hạnh
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du Sinh lí là hiện tượng sinh sống của sinh vật.
u
Sinh lí học là ngành khoa học nghiên cứu chức
cu
Sinh lí là gì? năng cơ – lí – hóa xảy ra trong cơ thể sống.

Sinh lí học thần kinh là ngành khoa học có vai trò
nghiên cứu các chức năng của hệ thần kinh trung
ương.
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
Một khối cơ bằng 2 cái nắm tay chứa đầy máu,
cu
Sinh lý tim Bơm 20lít / phút (2000 lít đi qua 96.500km)

Nhịp đập 72 lần/phút, 100.000 lần/ ngày
Cơ sở sinh lí thần than của tâm lí
om
I. Cấu trúc của bộ não
.c
ng
II. Hoạt động thần kinh cao cấp
co
III.Các quy luật hoạt động của thần kinh cao cấp
an
th
IV. Hệ thống tín hiệu thứ nhất và hệ thống tín hiệu thứ
ng
hai
o
du
V. Các loại hình thần kinh cơ bản.
u
cu
80% là nước
Xung thần kinh:
om
273km/h
.c
2% khối lượng nhưng
ng
tiêu thụ 20% oxy
co
Sử dụng 20%-25%
an
th
nhu cầu năng lượng
ng
cơ thể.
o
du 60% nhu cầu năng
u
lượng (5-6 tuổi)
cu
om
.c
ng
co
Không có não
an
liệu có tâm lí
th
ng
không?
o
du
u
cu
- Bộ não là cơ sở
om
vật chất của tâm lí.
.c
- Hoạt động của
ng
co
nào là cơ sở sinh lí
an
thần kinh của các
th
hiện tượng tâm lí.
o ng
du
u
Não to là thông
cu
minh?
Não giữa: chức năng phản xạ
om
Não trung gian: Đồi thị
.c
chuyển giao thông tin lên vỏ
não; dưới đồi thị điều khiển
ng
dinh dưỡng, nội tiết, sinh dục,
co
hô hấp, ngủ/ thức…
an
Đại não: (cảm giác, vận động
có ý thức, trí nhớ, trí khôn, tư
th
duy), bên trong
ng
Trụ não: điều hòa tuần hoàn,
o
du hô hấp, tiêu hóa…
Tiểu não điều hòa trương lực
u
cu
cơ, giữa thăng bằng cơ thể.

I. Cấu trúc của não
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Cấu tạo của vỏ não

Hoạt động thần kinh
om
cấp thấp: hoạt động
.c
của não trung gian, não
ng
giữa, tiểu não, hành
co
tủy, tủy sống. Đảm bảo
đời sống sinh vật bình
an
thường của cơ thể, bẩm
th
sinh, khó thay đổi, có
ng
cơ sở là phản xạ không
o
du điều kiện.
u
II. Hoạt động thần kinh
cu
cấp cao
Hoạt động thần kinh
cấp cao: hoạt động của
om
não để hình thành phải
.c
xạ có điều kiện, liên hệ
ng
chủ yếu với vỏ não.
co
Là cơ sở của hiện
an
tượng tâm lí phức tạp
th
(ý thức, tư duy…)
ng
Tự tạo trong quá trình
o
sống và hoạt động.
du
Tác động qua lại.
u
II. Hoạt động thần kinh
cu
cấp cao
Hai quá trình
thần kinh cơ
om
.c
bản
ng
co
an
th
ng
Hứng phấn: hiện tượng hoạt hóa tổ
chức sống khi có kích thích tác
o
động. du
Nhìn thấy người hấp dẫn, ta hung
u
cu
phấn chú ý.
Có thể có nhiều điểm hung phấn ->
hung phấn chiếm ưu thế.
Ức chế: hoạt động thần kinh
là yếu hoặc mất hung phấn.
Tiêng du trẻ ngủ.
om
Điều gì là bạn ức chế khi
.c
học tập?
ng
co
Hưng phấn và ức chế là hai
mặt thống nhất của hoạt
an
động thần kinh, chỗ này bị
th
hung phấn thì chỗ khác bị
ức chế.
o ng
Hoạt động nối tiếp, hoặc
du thay thế
u
Hai quá trình thần kinh Có thể chịu tác động bên
cu
ngoài hoặc bên trong cơ

thể. Ý thức có thể tham gia
cơ bản điều khiển.
Phản xạ và
cung phản xạ
om
.c
ng
Phản xạ là phản ứng của
cơ thể đối với kích thích
co
bên ngoài nhờ hoạt động
an
của hệ thần kinh.
th
Cung phản xạ: Chuối
ng
hoạt động Tk thực hiện
o
một phản xạ.
du
- Phần tiếp nhận
u
cu
- Phần trung tâm

- Phần dẫn ra
om
.c
ng
co
an
th
ng
Phản xạ và
o
du cung phản xạ
u
cu
Hãy mô tả cung phản xạ?
om
.c
ng
Toàn bộ hoạt động thần
co
kinh là hoạt động phản xạ.
an
Bao gồm: phản xạ có điều
th
kiện và không có điều kiện.
o ng
du
u
cu
Hoạt động phản xạ

Phản xạ không điều kiện
om
.c
ng
Phản xạ bẩm sinh, di truyền.
co
Đảm bảo điều kiện liên hệ giữa cơ thể sống và môi
trường.
an
th
Thích ghi với môi trường.
ng
Cơ bản bản năng ở động vật và người.
o
Mỗi bản năng là một tập phản xạ không điều kiện: tự
du vệ, sinh dục.
u
cu
Đã bạn nào ở tình huống này chưa? Hãy chia sẻ

cảm giác?
om
.c
Phản xạ có điều kiện
ng
co
an
th
Tự tạo trong đời sống để đáp
ng
ứng môi trường luôn thay đổi, là
o
cơ sở của hoạt động tâm lí. du
u
Hình thành bởi đường thần kinh
cu
tạm thời trên vỏ não.
Tự tạo trong đời sống
om
Thực hiện trên vỏ não
.c
(có vỏ não hoạt động
ng
bình thường mới có
co
phản xạ có điều kiện)
an
Thí nghiệm cắt (phá
th
hủy) vỏ não của một
ng
con chó.
o
du Có thể được thành lập
với kích thích bất kì.
u
cu
Phản xạ có điều kiện

Không phải lúc nào phản xạ
có điều kiện cũng xuất hiện.
om
.c
ng
Có những lúc bị ức chế phản xạ có điều
co
kiện (không xuất hiện, đình trệ tạm
an
thời).
th
o ng
du
Bạn đã bao giờ trong tình huống này?
u
cu
Hãy cho một ví dụ về phản xạ bị đình

trệ.
Là một kích thích
om
đặc biệt có thể
.c
thành lập bất cứ
ng
phản xạ nào.
co
an
th
Hãy cho những ví
ng
dụ? Đã bao giờ bạn
o
du sai lầm? Hãy chia
sẻ?
u
cu
Tiếng nói
om
Các quy luật hoạt động thần kinh cấp cao
.c
(Hưng phấn và ức chế: tác động qua lại)
ng
co
an
th
ng
1. Quy luật hoạt động theo hệ thống: tập hợp các kích thích thành nhóm, dạng, loại…
o
thành môt thể hoàn chỉnh.
du
Các kích thích tác động nối tiếp nhau theo một trật tự nhất định (quen thuộc) sẽ hình
u
thành một hệ thống phản xạ có điều kiện (động hình).
cu
Động hình là cơ sở sinh lí thần kinh của kĩ xảo và thói quen, có thể bị xóa bỏ hoặc xây
dựng mới.
om
2. Quy luật lan tỏa và tập trung
.c
ng
Hưng phấn hoặc ức chế nảy sinh ở một điểm, lan sang
co
một điểm khác. Sau đó lại tập trung về điểm ban đầu.
an
Con người có thể liên tưởng từ việc này sang việc khác.
th
Dòng song và hệ thống điện, thác nước và điện thế…
o ng
Hiện tượng thôi mien ở trạng thái ngủ.
du
u
Ức chế từ lan tỏa sang tập trung mà con người có thể
cu
chuyển từ trạng thái ngủ thành thức.
om
.c
ng
co
Hình mẫu người yêu lí tưởng
an
của bạn như thế nào?
th
o ng
du
u
Đâu là lan tỏa? Đâu là
cu
tập trung?
Các quy luật hoạt động
thần kinh cấp cao
om
.c
ng
3. Quy luật cảm ứng qua lại
co
Gây ra sự đối lập của một quá trình hung phấn
an
hoặc ức chế
th
Cảm ứng qua lại đồng thời: Hưng phấn ở điểm
ng
này gây ức chế ở điểm khác. Tập trung đọc
o
du sách, không nghe thấy tiếng ồn ào.
Cảm ứng qua lại tiếp diễn: Hưng phấn ở trong
u
cu
một điểm chuyển sang ức chế ở điểm đó. Ra

chơi, vào lớp.
om
3. Quy luật cảm ứng qua lại
.c
ng
Cảm ứng dương tính: Hưng phấn làm ức chế sâu, ngược
co
lại. Nín thở để lắng nghe cho rõ.
an
Cam ứng âm tính:hung phấn gây ra ức chế, ức chế làm
th
giảm hung phấn. Sợ hãi làm ta không nói được.
o ng
du
u
cu
4. Quy luật phụ thuộc vào
cường độ kích thích
om
Sự phản ứng phụ thuộc vào
.c
cường độ kích thích.
Độ lớn của phản ứng tỉ lệ
ng
với cường độ kích thích
co
trong phạm vi con người có
an
thể phản ứng lại được.
th
Quy luật này chỉ đúng khi
cường độ kích thích đủ để
ng
gây ra phản ứng.
o
du Tuy nhiên con người có
ngôn ngữ nên độ lớn của
u
Các quy luật hoạt động
cu
kích thích còn phụ thuộc vào

ý nghĩa của nó.
thần kinh cấp cao
Hệ thống tín hiệu thứ nhất và thứ hai
om
1. Hệ thống tín hiệu thứ nhất
.c
ng
Hiện thực khách quan và thuộc tính của chúng là những
co
tín hiệu được phản ánh trực tiếp vào não để lại dấu vết.
an
Là cơ sở sinh lí của hoạt động nhận thức cảm tính, trực
th
quan, tư duy cụ thể, xúc cảm của cả người, động vật.
o ng
du
u
cu
2. Hệ thống tín hiệu thứ hai
Ký hiệu tượng trưng (chữ
om
viết, biểu tượng, tiếng nói…)
.c
về sự tồn tại của sự vật hiện
tượng trong hiện thực khách
ng
quan được phản ánh vào não.
co
Là cơ sở sinh lí của tư duy
ngôn ngữ và trừu tượng, ý
an
thức, tình cảm.
th
Hai hệ thống có quan hệ biện
ng
chứng trong hoạt động thần
o
kinh câp cao. Hệ thứ nhất là
du cơ sở cho hệ thứ hai, hệ thứ
hai phát triển làm con người
u
Hệ thống tín hiệu thứ
cu
nhận thức rõ hơn SVHT trong

hệ thứ nhất.
nhất và thứ hai

Các loại hình thần kinh cơ bản
om
Dựa vào đặc điểm hoạt động của hệ thần kinh (độ mạnh
.c
yếu, tính linh hoạt, cân bằng của hung phấn và ức chế)
ng
co
- Kiểu thần kinh mạnh, cân bằng và linh hoạt
an
- Kiểu thần kinh mạnh, cân bằng và không linh hoạt
th
ng
- Kiểu than kinh mạnh, không cân bằng
o
- Kiểu thần kinh yếu. du
u
cu
Các loại hình thần kinh cơ bản
om
Dựa vào hoạt động của hệ thống tín hiệu thứ nhất và
.c
thứ hai
ng
co
- Kiểu nghệ sĩ (nghiêng về thứ nhất)
an
- Trí thức (Nghiêng về thứ hai)
th
ng
- Trung gian (Tương đương)
o
du
u
cu

Tâm Lý Học Ưng Dụng - C2 - Cơ Sở Thần Kinh

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tâm Lý Học Ưng Dụng - C2 - Cơ Sở Thần Kinh

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

VIỆN SƯ PHẠM KỸ THUẬT

Không nghỉ giảo lao?

Sinh lí là gì? năng cơ – lí – hóa xảy ra trong cơ thể sống.

Sinh lý tim Bơm 20lít / phút (2000 lít đi qua 96.500km)

cơ, giữa thăng bằng cơ thể.

Cấu tạo của vỏ não

ngoài hoặc bên trong cơ

- Phần trung tâm

Hãy mô tả cung phản xạ?

Hoạt động phản xạ

Đã bạn nào ở tình huống này chưa? Hãy chia sẻ

tạm thời trên vỏ não.

Phản xạ có điều kiện

Hãy cho một ví dụ về phản xạ bị đình

chuyển từ trạng thái ngủ thành thức.

một điểm chuyển sang ức chế ở điểm đó. Ra

kích thích còn phụ thuộc vào

nhận thức rõ hơn SVHT trong

nhất và thứ hai

You might also like