Tính chất của phát triển:

Phát triển có 4 tính chất cơ bản: Tính khách quan; tính phổ biến; tính kế thừa; tính đa
dạng, phong phú.
Tính khách quan
Theo quan điểm duy vật biện chứng, nguồn gốc của sự phát triển nằm trong chính bản
thân sự vật, hiện tượng chứ không phải do tác động của yếu tố bên ngoài. Do đó, phát
triển có tính khách quan và đặc biệt nó không phụ thuộc vào ý thích hay ý muốn chủ
quan của con người.
Ví dụ: Hạt lúa khi có đất, nước, chất dinh dưỡng và ánh sáng thì dù không có con
người nó vẫn có thể phát triển.
Tính phổ biến:
Tính phổ biến thể hiện ở việc sự phát triển có thể diễn ra ở khắp mọi nơi trong các
lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tư duy; ở bất cứ sự vật, hiện tượng nào của thế giới khách
quan.
Ví dụ:
- Trong tự nhiên: Một người miền Nam ra Bắc công tác và làm việc, thời gian
đầu với khí hậu thay đổi đột ngột khiến họ không quen nhưng một thời gian sau
đó họ dần quen và thích nghi được với khí hậu, cuộc sống.
- Trong xã hội: Đời sống xã hội của người dân ngày càng được cải thiện so với
lúc trước.
- Trong tư duy: Trình độ hiểu biết của con người ngày càng được nâng cao so
với trước đây.
Tính kế thừa:
Sự vật, hiện tượng mới ra đời không thể là sự phủ định tuyệt đối, đoạn tuyệt một cách
siêu hình đối với sự vật, hiện tượng cũ. Sự vật, hiện tượng mới ra đời từ sự vật, hiện
tượng cũ. Chính vì vậy, cái mới tạo ra cần giữ lại, có chọn lọc và cải tạo các yếu tố
còn tác dụng, còn thích hợp và loại bỏ đi những mặt tiêu cực, lỗi thời và lạc hậu của
sự vật, hiện tượng gây cản trở cho quá trình phát triển.
Ví dụ: Anh T T từ nhân viên được thăng chức lên làm sếp. Anh T dựa trên cơ sở chọn
lọc và giữ lại những kiến thức, kinh nghiệm mang giá trị cho bản thân và đào thải
những tư duy lạc hậu, lỗi thời.
Tính đa dạng, phong phú:
Phát triển là khuynh hướng chung của mọi sự vật, hiện tượng, nhưng mỗi sự vật, hiện
tượng lại có quá trình phát triển không giống nhau. Tính đa dạng, phóng phú của sự
phát triển còn phụ thuộc vào không gian và thời gian; vào các yếu tố, điều kiện tác
động lên sự phát triển đó;…
Ví dụ: Ngày nay, trẻ em phát triển nhanh cả về thể chất lẫn trí tuệ so với trẻ em ở thế
hệ trước do chúng được thừa hưởng những thành quả, điều kiện thuận lợi mà xã hội
mang lại.