Ο ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

Ο Αόριστος χρόνος παρουσιάζει αρκετές διαφορετικές μορφές:

α) ένσιγμος αόριστος α΄: η πιο κοινή μορφή του αόριστου, στην οποία ανάμεσα στο θέμα
και στην κατάληξη προστίθεται ο χρονικός χαρακτήρας -σ- . Το σ αυτό είναι ορατό στα
φωνηεντόληκτα ρήματα ( ἔλυσα, ἐφόνευσα) και στα αφωνόληκτα σχηματίζει διπλό σύμ-
φωνο με το π, β, φ/τ,δ,θ/κ,γ,χ του θέματος (ἔγραψα, ἔταξα ).

β) άσιγμος αόριστος α΄: πολλά ρήματα , μεταξύ αυτών και τα υγρόληκτα και ενρινόληκτα
(ΓΑΕ*,§303-304, σελ. 189), σχηματίζουν τον αόριστο χωρίς την προσθήκη του σ ( νέμω →
ἔνειμα, μένω → ἔμεινα, ἀγγέλλω → ἤγγειλα, αἴρω → ᾖρα ).

γ) αόριστος β΄: μεγάλος αριθμός ρημάτων σχηματίζει τον αόριστο μ’ αυτή τη μορφή. Η
Οριστική του σχηματίζεται και κλίνεται σαν παρατατικός, ενώ οι άλλες εγκλίσεις, το
απαρέμφατο και η μετοχή σαν ενεστώτας-με κάποιες μικρές διαφορές- (ΓΑΕ §310-314,
σελ. 194-196).

δ) παθητικός μέλλοντας και αόριστος α΄: οι αρχαίοι, ενώ για όλους τους υπόλοιπους
χρόνους της μέσης και της παθητικής διάθεσης είχαν τον ίδιο τύπο [ἐλυόμην = λυνόμουν
μόνος μου (μέση διάθεση) / λυνόμουν από κάποιον άλλον (παθητική διάθεση)], για τον
παθητικό μέλλοντα και αόριστο διέθεταν ξεχωριστούς τύπους που σχηματίζονται με την
προσθήκη του προσφύματος θη ανάμεσα στο θέμα και στην κατάληξη.

Προσέχουμε τη διαφορά στη σημασία: λύσομαι (μέσο) = θα λυθώ/ θα λύνομαι μόνος μου,
ενώ λυθήσομαι (παθητικό) = θα λυθώ/θα λύνομαι από άλλον (= ποιητικό αίτιο)
ἐλυσάμην (μέσο) = λύθηκα μόνος μου, ενώ ἐλύθην (παθητικό) = λύθηκα από άλλον. (=
ποιητικό αίτιο)
Προσέχουμε επίσης: ο παθητικός μέλλοντας κλίνεται με τις ίδιες ακριβώς καταλήξεις με τον
μέσο. Όμως, ο παθητικός αόριστος έχει διαφορετικές καταλήξεις από τον μέσο αόριστο.
( ΓΑΕ, σελ.168-172, ἐλύθην).

ε)παθητικός μέλλοντας και αόριστος β΄ : όταν ο παθητικός μέλλοντας και αόριστος

σχηματίζονται χωρίς την προσθήκη του θ, ονομάζονται παθητικός μέλλοντας και αόριστος
β΄ . (φαίνω → φανήσομαι, ἐφάνην γράφω → γραφήσομαι, ἐγράφην).

Ο αόριστος των φωνηεντόληκτων ρημάτων της β΄ συζυγίας, ενεργητικός ή μέσος,

σχηματίζεται και κλίνεται διαφορετικά από αυτόν της α΄ συζυγίας. (ΓΑΕ, §342-344, σελ.
227). Και αυτός θεωρείται αόριστος β΄.

*ΓΑΕ: Γραμματική της αρχαίας ελληνικής