Professional Documents
Culture Documents
A. Nội dung
Chương 1: Ma trận định thức và hệ phương trình tuyến tính
1.1 Các phép toán trên ma trận
1.2 Định thức của các ma trận
1.3 Hạng của ma trận
1.4 Ma trận nghịch đảo
1.5 Hệ phương trình tuyến tính
1.6 Phương trình ma trận
B. Bài tập
⎡ 1 2 ⎤
⎡ −1 3 4 ⎤
Bài 1: Cho 2 ma trận A = ⎢ 0 −1 ⎥ ; B = ⎢ ⎥
⎢ ⎥ 0 −2 −3 ⎦
⎢⎣ −2 5 ⎥⎦ ⎣
a) Tính A + Bt ;2 A − 3Bt
b) Tìm phần tử thuộc hàng 2, cột 1 của ma trận tích AB
ĐS:
⎡0 2 ⎤ ⎡ 5 4⎤
a) A + B = 3 −3 ; 2 A − 3B = −9 4 ⎥
t ⎢ ⎥ t ⎢
⎢ ⎥ ⎢ ⎥
⎢⎣ 2 2 ⎥⎦ ⎢⎣ −16 19 ⎥⎦
b) Phần tử thuộc hàng 2 và cột 1 của ma trận tích AB là 0.
⎡1 2⎤ ⎡ 2 1 0⎤
Bài 2: Cho các ma trận A = ⎢ ⎥ ; B=⎢ ⎥.
⎣3 4⎦ ⎣− 2 1 3⎦
a) Tính A2 ; BBt ; 3A − BBt .
b) Có tồn tại ma trận AB, BA không? Vì sao?
ĐS:
BỘ MÔN TOÁN-KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN-HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 1
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TOÁN CAO CẤP - HỌC KÌ I NĂM HỌC 2016- 2017
⎡ 7 10 ⎤ ⎡ 5 −3 ⎤ ⎡ −2 9 ⎤
a) A 2 = ⎢ ⎥ ; BB = ⎢
t
⎥ ; 3A − BB = ⎢
t
⎥.
⎣ 15 22 ⎦ ⎣ −3 14 ⎦ ⎣ 12 −2 ⎦
b) Tồn tại AB vì số cột A bằng số hàng B ; không tồn tại BA vì số cột B khác số hàng
A.
Bài 3: Cho các ma trận A cấp 3 × a , B cấp 5 × b , C cấp c × 2 , biết AB = C . Tìm a, b, c .
ĐS: a = 5, b = 2, c = 3.
⎡ − 1 0⎤
⎡ 2 3 1⎤ ⎢ ⎥
Bài 4: Cho các ma trận A = ⎢ ⎥; B = ⎢ 2 1⎥ . Tính AB và BA .
⎣ 3 − 1 5⎦
⎣⎢ 0 3⎦⎥
⎡− 2 − 3 − 1⎤
⎡ 4 6⎤ ⎢
ĐS: AB = ⎢ ⎥; BA = ⎢ 7 5 7 ⎥⎥
⎣ − 5 14 ⎦ ⎢⎣ 9 − 3 15 ⎥⎦
t
⎡ 1 2 3 ⎤ ⎡ 1 −1 1 ⎤
⎢ ⎥ ⎢ ⎥
Bài 5: Tính ⎢ 2 −1 5 ⎥ − 2 ⎢ 1 3 5 ⎥ .
⎢⎣ 4 2 2 ⎥⎦ ⎢⎣ 0 1 2 ⎥⎦
⎡ −1 0 3 ⎤
ĐS: ⎢ 4 −7 3 ⎥ .
⎢ ⎥
⎢⎣ 2 −8 −2 ⎥⎦
Bài 6: Tính các định thức sau:
1 2 2 2
4 −2 m 1 2 1
det ( C ) = 1 m 2 ;
2 1 2 2
det(A) = −5 m 1 ; det(B) = ;
2 2 1 2
2 4 −3 −1 2 5
2 2 2 1
1 3 1 1 1 0 0 2
1 1 3 1 ; 1 −2 2 2 .
det(D) = det(E) =
1 1 1 3 1 3 3 −1
3 1 1 1 3 0 1 2
ĐS:
det(A) = −2m 2 − 32m + 10 ; det(B) = −7 ; det(C) = 6m − 16 ;
det(D) = −48 ; det(E) = 42 .
⎡ 1 −2 0 ⎤
Bài 7: Cho ma trận A = ⎢ 3 1 −1 ⎥ . Tính det( A);det(3A);det( A2016 );det( A3 A−1 At ) .
⎢ ⎥
⎢⎣ 2 1 −1 ⎥⎦
BỘ MÔN TOÁN-KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN-HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 2
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TOÁN CAO CẤP - HỌC KÌ I NĂM HỌC 2016- 2017
⎡ 0 1 2 0 ⎤
⎢ ⎥
Bài 9: Cho ma trận A = ⎢ 2 −1 1 −2 ⎥ , tìm điều kiện của m để hạng của A bằng 4.
⎢ 3 2 1 m ⎥
⎢ 1 2 5 0 ⎥
⎣ ⎦
ĐS: det(A) ≠ 0 ⇔ m ≠ 12
⎡ 0 1 −2 3 ⎤
Bài 10: Cho ma trận B = ⎢ −1 3 0 2 ⎥
⎢ ⎥
⎢⎣ 2 3 m 23 ⎥⎦
a) Biến đổi ma trận sau về ma trận bậc thang, từ đó biện luận theo m hạng ma trận.
b) Biết rằng B là ma trận bổ sung của một hệ phương trình tuyến tính. Với giá trị nào của m thì
hệ đó có vô số nghiệm.
ĐS:
⎡ −1 3 0 2 ⎤
⎢
a) B... → 0 1 ⎥
⎢ −2 3 ⎥
⎢⎣ 0 0 18 + m 0 ⎥⎦
- Với m = −18 : r(B) = 2
- Với m ≠ −18 : r(B) = 3 .
b) m = −18
⎡1 −1 2 1 ⎤
Bài 11: Biện luận theo a hạng của ma trận ⎢1 1 2 a ⎥ .
⎢ ⎥
⎢⎣ 2 1 a 1 ⎥⎦
⎡ 1 1 −1 ⎤
⎢ ⎥
⎢ 2 2 2 ⎥
⎢ −5 −3 −1 ⎥
ĐS: m ≠ −3; A −1 = ⎢ ⎥
2 2 2
⎢ ⎥
⎢ 1 1 1 ⎥
⎢⎣ 2 2 2 ⎥⎦
⎡ 2 4 −1 ⎤
⎢ ⎥
Bài 13: Cho ma trận A = ⎢ 1 3 0 ⎥.
⎢⎣ 1 1 x ⎥⎦
a) Tìm x để A khả nghịch. Khi đó tính det A −1 . ( )
b) Tìm ma trận nghịch đảo của A khi x = 5 .
ĐS:
BỘ MÔN TOÁN-KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN-HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 3
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TOÁN CAO CẤP - HỌC KÌ I NĂM HỌC 2016- 2017
1
a) x ≠ −1. det( A−1 ) = ;
2x + 2
⎡ 5/ 4 −7 / 4 1/ 4 ⎤
⎢ ⎥
b) A−1 = ⎢ −5 / 12 11/ 12 −1/ 12 ⎥
⎢⎣ −1/ 6 1/ 6 1/ 6 ⎥⎦
⎡ 1 2 3 ⎤
Bài 14: Cho ma trận A = ⎢ −1 0 −3 ⎥
⎥
⎢
⎢⎣ 2 −4 m ⎥⎦
a) Tìm m để ma trận A khả nghịch.
b) Với m = 1 , tìm ma trận nghịch đảo (nếu có) của ma trận A .
ĐS:
a) m ≠ 6 .
⎡ 6 7 3 ⎤
⎢ ⎥
⎢ 5 5 5 ⎥
−1 ⎢ 1 1 ⎥
b) A = ⎢ 0 ⎥
⎢ 2 2 ⎥
⎢ 2 4 1 ⎥
⎢ − − − ⎥
⎣ 5 5 5 ⎦
⎡1 m 2 ⎤
Bài 15: Cho ma trận A = ⎢1 2 1 ⎥
⎢ ⎥
⎢⎣1 1 0 ⎥⎦
a) Tìm m để ma trận A khả nghịch.
b) Với m = 0 , hãy tìm ma trận nghịch đảo của ma trận A (nếu có).
ĐS:
a) det( A) ≠ 0 ⇔ m ≠ 3 ;
⎡ 1 −2 4 ⎤
⎢ ⎥
⎢ 3 3 3 ⎥
⎢ −1 2 −1 ⎥
b) A−1 = ⎢ ⎥.
⎢ 3 3 3 ⎥
⎢ 1 1 −2 ⎥
⎢ 3 3 3 ⎥⎦
⎣
Bài 16: Giải các hệ phương trình tuyến tính sau:
⎧ −x + y + 3z − 2t = 1 ⎧ −4x + 3y − 2z + t = 0
⎪ ⎪
a) ⎨ 3x − y + z + 5t = −3 ; b) ⎨ 5x − y + 10z + 5t = 0 ;
⎪ x + y + 8t + z = −1 ⎪ 3x − 5y − 6t − 7z = 0
⎩ ⎩
⎧ x + 2 y − 3z + 2t = 3 ⎧ 2x + y − z = 1
⎪ ⎪
⎪ 2x + y − 5z + 3t = 6
c) ⎨ ; d) ⎨ 3x − 2 y − 2z = 2 .
⎪−2x − 7 y + 7z − 5t = −6 ⎪ 5x − y − 3z = 2
⎪⎩ 3x − 7z + 4t = 9 ⎩
BỘ MÔN TOÁN-KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN-HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 4
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TOÁN CAO CẤP - HỌC KÌ I NĂM HỌC 2016- 2017
⎧ − 28 z − 16t
⎧ x = −3 y − 1 ⎪x = 11
⎪z = 0 ⎪ ⎧x = 4 y + z + 3
⎪ ⎪ − 30 z − 25t ⎪
ĐS: a) ⎨ ; b) ⎨ y = ; c) ⎨t = −3y + z ; d) Hệ vô nghiệm.
⎪t = 2 y ⎪ 11 ⎪ y, z ∈R
⎪⎩ y ∈ R ⎪ z, t ∈ R ⎩
⎪
⎩
⎡ −2 1 2 ⎤
⎢ ⎥ ⎡1 − 1 2⎤
Bài 17: Cho các ma trận A = ⎢ 1 2 3 ⎥ ; B = ⎢ ⎥.
⎢ −1 1 3 ⎥ ⎣2 2 3 ⎦
⎣ ⎦
a) Tính định thức của ma trận 5A
b) Tìm ma trận 𝑋 sao cho XA = B .
ĐS:
a) det(5A) = 750
⎡ −5 −5 19 ⎤
⎢ ⎥
2 6 6
b) X = ⎢ ⎥.
⎢ −1 7 1 ⎥
⎢ 2 6 6 ⎥
⎣ ⎦
⎡ 1 −1 1 6 ⎤ ⎡ 3 ⎤
Bài 18: Cho các ma trận A = ⎢ 2 3 −1 −7 ⎥ ; B = ⎢⎢ −5 ⎥⎥ .
⎢ ⎥
⎢⎣ 0 −1 2 8 ⎥⎦ ⎢⎣ 5 ⎥⎦
Tìm ma trận X sao cho AX = B .
⎡ −t ⎤
⎢ 2t − 1 ⎥
ĐS : X = ⎢ ⎥, ∀t ∈ R .
⎢− 3t + 2⎥
⎢ ⎥
⎣ t ⎦
BỘ MÔN TOÁN-KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN-HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 5
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TOÁN CAO CẤP - HỌC KÌ I NĂM HỌC 2016- 2017
−1 x + e2 x
e) y ′ = ; f) f '(x) = ;
1+ x 2 x 2 + e2 x
−1
h) y' = 5 ( 4x 2 − 1) + 3( 4x 2 − 1) ( 2x − 1) .
3/4 1/4
g) y'(1) = ;
2
x2 + 3
Bài 20: Cho hàm số f (x) = , tìm f '''(x) .
x −1
−24
ĐS: f '''(x) = .
( x − 1)4
Bài 21: Tính vi phân của các hàm số sau tại điểm cho trước:
( )
3
a) y = 1+ 1− 2x tại x = 0;
x+3
b) f (x) = arctan tại điểm x = 3 ;
1− 3x
c) y = arccos 2x − x 2 tại điểm x = 1,5 ;
d) y = 1− x 2 .s inx tại điểm x = 0 .
ĐS:
1 2
a) dy(0) = −12dx ; b) df (3) = dx ; c) dy(1,5) = dx ; d) dy(0) = 1dx
10 3
Bài 22: Tìm vi phân của các hàm số sau:
a) y = x 2 + 1ln(x 2 + 1) ;
ex
b) f (x) = .
1+ e x
ĐS:
x
a) dy = (ln(x 2 + 1) + 2)dx ;
x +1
2
2e x − e2 x
b) df = dx .
(1+ e x ) 1+ e x
Bài 23: Tìm các họ nguyên hàm sau:
2x − 3 4x 2 e− x
1) ∫ 2 dx ; 2) ∫ 6 dx ; 3) ∫ ln 5 − x dx ; 4) ∫ dx ;
x + 6x + 5 2x + 5x 3 − 7 ( )
2
e− x + 2
dx xdx dx
5) ∫ ; 6) ∫ ; 7) ∫ ; 8) ∫ arcsin x dx .
4− x 2
4− x 2 s inx
ĐS:
4 x3 − 1 x
1) 2 ln x + 1 − ln x + 5 + C ; 2) ln 3 + C ; 3) x ln 5 − x − − 5 ln 5 − x + C ;
9 2x + 7 2
1 x
4) −x
+C ; 5) arcsin + C ; 6) − 4 − x 2 + C ;
e +2 2
1 1+ cos x
7) ln +C ; 8) x arcsin x + 1− x 2 + C .
2 1− cos x
2 − x2
Bài 24: Cho f (x) = , tìm hàm số F(x) thoả mãn F '(x) = f (x) và F(0) = 2 .
x 3 − 6x + 1
BỘ MÔN TOÁN-KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN-HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 6
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TOÁN CAO CẤP - HỌC KÌ I NĂM HỌC 2016- 2017
−1
ĐS: F(x) =
ln x 3 − 6x + 1 + 2 .
3
Bài 25: Tính các tích phân sau:
3 x
2 arctan
4
2x − 1
0
1) ∫ dx ; 2) ∫ 2 dx ; 3) ∫ ( 2x − 1) e3x dx ;
1 x(1− x) 0 4 + x 2
−1
4
π
3 1 e
4
1+ sin 2x 2x − 1 x+5
4) ∫ dx ; 5) ∫ dx ; 6) ∫ dx ; 7) ∫ x ln xdx .
2
0 cos x 1 x − 2x + 5
2
0 ex 1
ĐS:
π 2 11 5
1) π ; 2) ; 3) − ;
64 9e 3 9
π 7 e2 1
4) 1+ ln 2 ; 5) ln 2 + ; 6) 6 − ; 7) + .
8 e 4 4
Bài 26: Tính các tích phân suy rộng sau:
+∞ 0 +∞
dx dx
I1 = ∫ 2 ; I 2 = ∫ ( x + 1)e x dx ; I3 = ∫x ;
0
4x +1 −∞ 2
2
+ x−2
+∞ +∞ +∞
dx 1 1
∫ ∫x ∫x
2
I4 = x.e3− x dx ; I5 = ; I6 = sin dx
0 0
2
+ 2x + 2 2
2
x
π
+∞ +∞ +∞
dx dx 3
I7 = ∫
2
x ln 2 x
; I8 = ∫ 2x + 4
; I9 = ∫ ( x + 3) 2
dx
0 0
ĐS:
π 1 1 3 π
I1 = ; I2 = 0; I 3 = ln 4 ; I4 = e ; I5 =
4 3 2 4
1
I 6 = 1; ; I7 =
I8 = +∞ ; I9 = 1
ln 2
Bài 27: Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi các đường:
a) y = 4 x − x 2 ; y = x và y = 0 ;
b) y = x 2 − 6x − 7 và y = −2x 2 + 6x + 8 .
37
ĐS: a) (đvdt); b) 108 (đvdt).
6
Bài 28: Tính độ dài phần đường cong của đồ thị hàm số
a) f ( x) = 2ln( x + x 2 − 4) , với 5≤x≤ 8;
e x + e− x
b) f (x) = , với 0 ≤ x ≤ 3 ;
2
c) f (x) = ln x , với 3 ≤ x ≤ 8;
1 2 1
d) f (x) = x − ln x , với 1 ≤ x ≤ e .
2 4
ĐS:
8
x
a) l = ∫ x2 − 4
dx = ... = 1 ;
5
BỘ MÔN TOÁN-KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN-HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 7
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TOÁN CAO CẤP - HỌC KÌ I NĂM HỌC 2016- 2017
3
e x +e− x e 3 −e−3
b) l = ∫ dx = ... = ;
0
2 2
8
x2 + 1 1 3
c) l = ∫ x
dx = ... = 1+ ln ;
2 2
3
e
1 e2 1
d) l = ∫ (x + )dx = ... = − .
1
4x 2 4
Bài 29: Tìm vi phân toàn phần của các hàm 2 biến sau:
x
a) f ( x; y ) = 2 x 2 y + 2 − 3 x + 4 ;
y
b) f ( x; y) = xe ; xy
ĐS:
1 2 x
a) df = (4xy + 2 − 3)dx + (2x 2 − 3 )dy ;
2y x y
b) df = e xy (1+ xy)dx + x 2 e xy dy ;
2 8
c) df (1,2) = dx + dy ;
9 9
d) −0,015 ;
e) df (0,0) = dx − 2dy ;
f) dz(2,0) = 0dx + ln 4dy ;
g) dz(0,0) = dx + 0dy = dx .
Bài 30: Tìm các điểm cực trị và giá trị cực trị (nếu có) của các hàm số sau:
a) f (x, y) = −8x 3 + 12x 2 y − 24x 2 − 6y 2 + 1 ;
b ) f (x, y) = (x + y 2 )e x−2 y ;
c) f (x, y) = −x 3 + 3x 2 y − 6x 2 − 6 y 2 ;
d) f (x, y) = xy(1− x − y) ;
e) f (x, y) = 5y 3 + 4x 2 − 135y + 8x + 274 ;
f) f (x, y) = −x 2 y 2 + 4xy − x 2 + 4x ;
g) f (x, y) = 3x 2 + 2e y − 2 y + 3 .
ĐS:
a) Hàm số đạt cực đại taị (0,0) , giá trị cực đại tại điểm đó là f (0,0) = 1 ;
b) Hàm số đạt cực tiểu tại (−2,−1) và fCT = f(−2,−1) = −1 ;
c) Hàm số đạt cực đại tại (0,0) , giá trị cực đại tại điểm đó là f (0,0) = 0 ;
1 1 1
d) Hàm số đạt cực đại tại ( , ) và fCD = ;
3 3 27
BỘ MÔN TOÁN-KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN-HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 8
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP TOÁN CAO CẤP - HỌC KÌ I NĂM HỌC 2016- 2017
( ) (
e) Hàm số đạt cực tiểu tại −1,3 và fCT = f −1,3 = 0 ; )
f ) Hàm số đạt cực đại tại ( 2,1) và f
CD
= f ( 2,1) = 8 ;
1 − 2x
1) yy ' =
y
; ( )
2) x 2 − 1 dy − xydx = 0 ;
y 1
3) y ′ − = ;
x y
( )
4) 1+ e x yy' = e x , y(0) = 1 ;
y
y
5) y' = e x + ; 6) 2xyy '− y 2 + x 2 = 0 ;
x
xy + y 2 3
7) y' = 2 ; 8) y ′ − y = −x 3 s inx ;
2x + xy x
1 1 2
9) y ′ + y= ; 10) y ′ − 2xy = e x ln x ;
x x cos 2 x
y
11) y ′ − xy = −xy 3 ; 12) y ′ + = y 2 ln x .
x
ĐS:
y3
1) = x − x2 + C ; 2) y = C x 2 − 1 , y = 0, x = 1 ;
3
y2
3) y = −2x + Cx ;
2 2
4) e = 2
2
e
(1+ e x ) ;
⎛ c ⎞ y2 C
5) y = −x ln ⎜ ln | |⎟ (c ≠ 0) ; 6) +1 = ;
⎝ x ⎠ x 2
x
Cx
7) y = x ln ; 8) y = x 3 (cos x + C) ;
y2
1
9) y =
x
( tan x + C ) ; 2
10) y = e x (x ln x − x + C) ;
(
11) y 2 1+ Ce− x = 1 ;
2
) 12) y =
⎛
1
ln 2 x ⎞
.
⎜⎝ C − 2 ⎟⎠ x
BỘ MÔN TOÁN-KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN-HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 9