24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.

KATEGORIE  WZORY UMÓW KONSULTACJA ON-LINE  SKLEP KONTAKT

O NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     

Kto to osoba prawna? Definicja,

charakterystyka oraz przykłady
Autor: Maciej Matusik
5 listopada 2020

PRAWO CYWILNE

https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 1/12
24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.

Osoba prawna, to jeden z rodzajów

KATEGORIE  podmiotów
WZORY UMÓW prawaON-LINE
KONSULTACJA cywilnego oraz KONTAKT
 SKLEP

jedno z jego podstawowych pojęć. W polskim Kodeksie cywilnym znalazła

się krótka definicja osoby prawnej. O tym jakie podmioty należy zaliczyć
O NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     
do tej kategorii i co je charakteryzuje dowiesz się w dalszej części
artykułu.

rozwiń spis treści

1. Definicja osoby prawnej - k.c.

2. Funkcje jakie może pełnić osoba prawna i definicja Kelsena
3. Rodzaje osób prawnych i przykłady
4. Charakterystyka osoby prawnej. Zdolność do czynności prawnych i inne

Definicja osoby prawnej - k.c.

Za podstawową definicję osoby prawnej należy uznać tę legalną, zawartą w Kodeksie
cywilnym. Zgodnie z art. 33 k.c. osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki
organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
Każda osoba prawna jest więc pewną jednostką organizacyjną. Jednocześnie nie
każda jednostka organizacyjna jest osobą prawną. Polski ustawodawca zastosował
normatywną metodę regulacji osobowości prawnej. Oznacza to, że w polskim prawie
nie ustalono ogólnych cech, jakimi muszą wyróżniać się podmioty, by mogły zostać
uznane za osoby prawne. Zamiast tego wskazano konkretne typy podmiotów lub
organizacje, które posiadają osobowość prawną.

PORADNIK NAJMU, KONSULTACJE I UMOWY PREMIUM

ZAPOZNAJ SIĘ Z OFERTĄ NASZEGO SKLEPU

Funkcje jakie może pełnić osoba prawna i definicja

Kelsena
Pojęcie osoby prawnej znane było już w starożytnym Rzymie, jednak rozwój tej
instytucji spowodowany był przede wszystkim przez powstanie spółek handlowych.
https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 2/12
 y j p
24.11.2023, 21:52
y y p Osoba prawnay- definicja,pcechy, przykłady,
p rodzaje i przepisy
p k.c. y
Te natomiast powstały poprzez potrzeby stwarzane przez ustrój kapitalistyczny. Ich
KATEGORIE  WZORY UMÓW KONSULTACJA ON-LINE  SKLEP KONTAKT
atrakcyjność spowodowana jest możliwością koncentracji kapitału i rozporządzania
nim przez określoną grupę ludzi oraz ograniczeniem odpowiedzialności osób
zrzeszonych w ramach jednostki
O NAS organizacyjnej.
CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     
Twórcą jednej z ciekawych definicji omawianego pojęcia jest Hans Kelsen, wybitny
przedstawiciel doktryny i twórca teorii Reine Rechtslehre (czystej nauki prawa).
Zgodnie ze stworzoną przez niego definicją osoba prawna jest korporacją, czyli
wspólnotą ludzi, na którą porządek prawny nakłada obowiązki oraz przyznaje prawa
podmiotowe. Wspólnota ludzi oznacza co najmniej dwie jednostki, które chcą z
jakiegoś powodu realizować wspólny cel gospodarczy.
Hans Kelsen wskazuje również na inne cele znajdujące się w obrębie porządku prawa.
Wymienia on cele polityczne, religijne czy humanitarne. Należy podkreślić, że przy
identyfikacji osoby prawnej nadrzędny jest aspekt zorganizowania większej liczby
jednostek.

Rodzaje osób prawnych i przykłady

Podmioty, które posiadają osobowość prawną można podzielić na kilka rodzajów.
Państwowe osoby prawne:
samo państwo, występujące w prawie cywilnym jako Skarb Państwa;
inne państwowe osoby prawne. Są to jednostki organizacyjne posiadające
osobowość prawną, które mają swój własny majątek, ale ich mienie jest w całości
mieniem państwowym. Przykładem takich podmiotów są przedsiębiorstwa
państwowe, osoby prawne powołane na podstawie ustaw i państwowe szkoły
wyższe.
Jednostki samorządu terytorialnego:
gminy (mogą też zakładać spółki kapitałowe, które posiadają osobowość
prawną);
związki międzygminne;
powiaty (i powiatowe osoby prawne);
województwa (i wojewódzkie osoby prawne).
Korporacyjne osoby prawne:
kapitałowe spółki handlowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz
spółka akcyjna)
spółdzielnie;
https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 3/12
24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.

stowarzyszenia;
partie polityczne. KATEGORIE  WZORY UMÓW KONSULTACJA ON-LINE  SKLEP KONTAKT

Fundacyjne osoby prawne:

O NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     
fundacje;
państwowe osoby prawne.
Charakterystyka osoby prawnej. Zdolność do czynności
prawnych i inne cechy
Osoba prawna kojarzona jest jako samodzielnie istniejący byt, niezależny i
samowystarczalny. Nie jest to jednak wystarczające odzwierciedlenie charakteru
prawnego osoby prawnej. Funkcjonuje ona bowiem wyłącznie poprzez swoje organy,
w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie (art. 38 k.c.). Wszelkie
obowiązki oraz prawa podmiotowe przydzielane osobie prawnej dotyczą właśnie
wprost jej samej, a nie wszystkich osób ją współtworzących. Odnosi się to np. do
posiadania przez osobę prawną swojego odrębnego majątku. Wszystkie osoby
prawne mają pełną zdolność do czynności prawnych, zdolność prawną oraz
zdolność sądową i procesową.

Polskie prawo nie zawiera rozbudowanych, uniwersalnych przepisów dotyczących

wszystkich osób prawnych. Kodeks cywilny odsyła do przepisów pozakodeksowych
oraz zgodnych z nimi statutów. Wynika to z art. 35 k.c. Wskazuje jednak kilka cech
wspólnych dla osób prawnych. Chodzi o wymogi dotyczące:
powstawania osoby prawnej;
nazwy osoby prawnej;
siedziby osoby prawnej;
zdolności do czynności prawnych.
Jak powstaje osoba prawna? Z jaką chwilą to następuje?
Powstanie osób prawnych regulują odpowiednie ustawy pozakodeksowe, które
wskazują jakich czynności należy dokonać, aby skutecznie "powołać do życia" nowy
podmiot tego rodzaju.
Są jednak pewne cechy wspólne dla prawie wszystkich osób prawnych, które
związane są z procesem ich powstawania. W przypadku większości z nich wymagane
jest wprowadzenie ich do odpowiedniego rejestru.

Tak więc jednostka organizacyjna staje się osobą prawną z chwilą wpisu do
łśi j il
https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ i ól i i i j WP l ki 4/12
24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.
właściwego rejestru, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. W Polsce takim
rejestrem jest przede wszystkim
KATEGORIE Krajowy
WZORYRejestr
UMÓW Sądowy , gdzie
KONSULTACJA wpisuje
ON-LINE  się
SKLEP KONTAKT

przedsiębiorców, stowarzyszenia, organizacje społeczne i zawodowe, fundacje i

publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Dopiero w momencie wpisu do rejestru można
mówić o powstaniu osobyOprawnej.
NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     

Nazwa i siedziba osoby prawnej

Każda osoba prawna musi mieć nazwę, która wyróżnia ją w obrocie cywilnym oraz
siedzibę, która niekoniecznie musi być tożsama z miejscem jej faktycznej działalności.

Nazwa określana jest w akcie założycielskim. Warto wspomnieć, że w przypadku

przedsiębiorcy nazwą będzie jego firma.
Co do zasady siedziba także określana jest w akcie erekcyjnym. Jeśli tak nie jest, to
zgodnie z art. 41 k.c. - za siedzibę uznaje się miejscowość, w której swą siedzibę ma
organ zarządzający. Tak jak w przypadku miejsca zamieszkania - jako siedzibę podaje
się jedynie miejscowość.

NASZ ARTYKUŁ NIE ROZWIAŁ WSZYSTKICH TWOICH

WĄTPLIWOŚCI?

UZYSKAJ PORADĘ PRAWNĄ

Dobra osobiste osoby prawnej

Przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się odpowiednio do
osób prawnych. Taka praktyka wynika wprost z art. 43 k.c. Do dóbr osobistych, jakie
przysługują osobom prawnym zaliczają się m.in.:
dobra sława;
nazwa, w tym firma przedsiębiorcy;
nietykalność pomieszczeń;
tajemnica korespondencji.
Chroniona prawem jest także sfera prywatności osób prawnych. Ma to istotne
znaczenie chociażby w kontekście przeciwdziałania czynnościom, które mogą
prowadzić do kradzieży tajemnic przedsiębiorstwa.
https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 5/12
24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.

Przeczytaj więcej na temat tego czymWZORY

KATEGORIE 
są dobra
UMÓW
osobiste i jakie są ich przykłady
KONSULTACJA ON-LINE  SKLEP
!KONTAKT
To
istotna wiedza dla każdego, bowiem odnosi się do szczególnie chronionych wartości.

Osoba prawna działa przez swoje organy lub

kuratora
 
O NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER  
Zgodnie z art. 38 k.c. osoba prawna działa przez swoje organy w sposób
przewidziany w ustawie (np. w Kodeksie spółek handlowych) i w opartym na niej
statucie.

W skład organów osoby prawnej mogą wchodzić jedynie osoby fizyczne. Zachowanie
tychże organów polega na działaniu bądź zaniechaniu, które interpretowane jest
następnie jako faktyczne działanie. Wszystkie działania organu uznaje się za
działania samej osoby prawnej. Skutkuje to tym, że ponosi ona konsekwencje
wszystkich działań jej organu.
Co w sytuacji, w której osoba prawna nie może być reprezentowana lub prowadzić
swoich spraw ze względu na brak organu, albo brak w składzie organu uprawnionego
do jej reprezentowania? W świetle art. 42 § 1 KC, sąd ustanawia dla niej w takiej
sytuacji kuratora. Kurator podlega nadzorowi sądu, który go ustanowił.

KODEKS CYWILNY

https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 6/12
24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.

KATEGORIE  WZORY UMÓW KONSULTACJA ON-LINE  SKLEP KONTAKT

O NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     

https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 7/12
24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.

KATEGORIE  WZORY UMÓW KONSULTACJA ON-LINE  SKLEP KONTAKT

O NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     

https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 8/12
24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.

KATEGORIE  WZORY UMÓW KONSULTACJA ON-LINE  SKLEP KONTAKT

O NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     

https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 9/12
24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.

KATEGORIE  WZORY UMÓW KONSULTACJA ON-LINE  SKLEP KONTAKT

O NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     

https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 10/12
24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.

KATEGORIE  WZORY UMÓW KONSULTACJA ON-LINE  SKLEP KONTAKT

O NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     

O nas Kontakt Archiwum Kanał RSS Regulamin Polityka prywatności

Copyright © 2019 kruczek.pl

Jesteś prawnikiem, studentem prawa lub po prostu chcesz orientować się w tym, co dzieje się w
naszym kraju? Prawo w Polsce, a więc zawarte w kodeksach paragrafy, przepisy, obowiązki,
przysługujące Ci prawa oraz inne informacje o prawie nie są Ci obojętne? Poszukujesz rzetelnego,
dokładnego, obiektywnego źródła danych? Jesteś w dobrym miejscu - portal prawny Kruczek to
kopalnia informacji, które nie tylko przydadzą Ci się w życiu zawodowym, ale również prywatnym.
Prawo cywilne, karne, administracyjne, podatki, orzecznictwo, a także Prawo Unijne, własności
https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 11/12
24.11.2023, 21:52 Osoba prawna - definicja, cechy, przykłady, rodzaje i przepisy k.c.

intelektualnej, rodzinne i opiekuńcze oraz lotnicze - postaw na zaufany serwis informacyjny, postaw
na fachową wiedzę! KATEGORIE  WZORY UMÓW KONSULTACJA ON-LINE  SKLEP KONTAKT

Website built by CODE/

O NAS CZEGO SZUKASZ? NEWSLETTER     

https://kruczek.pl/osoba-prawna-w-teorii-i-praktyce/ 12/12