i

ii
nXÀø±e<ëq+
(nXÀ≈£îì >±<∏)ä

‘Ó\T>∑T nqTyê<ä+
l yÓ÷øå±q+<ä

Á|ü#·Ts¡D
<Ûsä à¡ B|ü+ bòÂ+&˚wHü é
ôV’≤<äsêu≤<é düº&ûdü]ÿ˝Ÿ
<√eT˝Ÿ>÷∑ &É, Ç+~sêbÕsYÿ Áø±dts√&é‡
ôV≤’ <äsêu≤<é ` 500 029
bò˛Hé: 040`27635654

iii
 nXÀø±e<ëq+
Asokãvadãnam
Telugu Translation : Sri Mokshananda

© Sri Mokshananda

Publication No : 29

First Edition : January, 2015

Price : ` 120/-

Copies : 1,000

Cover Illustration : Moshe

Published by :
Dharmadeepam Foundation
Hyderabad.

For Copies :
Arts & Letters
Hyderabad.
Ph: 040-27635654
Cell: 9704640273

Printed at :
Kala Jyothi Process Pvt. Ltd.
1-1-60/5, R.T.C. Cross Roads,
Musheerabad, Hyderabad-500 020.
Ph: 040-27645536.

iv
 eTT+<äTe÷≥\T
ne<ëq nH˚e÷≥≈£î <Ûäsêàìï uÀ~Û+#·≥+<ë«sê eTqdüT‡ì |ü]X¯ó<ä∆+#˚ùd
|ü$Á‘·>±<∏,ä Ç‹Vü‰dü+, ø£sà¡ eè‘·+Ô , yÓTT<ä˝q’… nsêú\THêïsTT. $H˚yê] Vü≤è<äj÷· ìï‘êøÏ,
yê] eTqdüT‡˝À¢ <Ûsä à¡ |ü]es¡qÔ ø£*>π ≥≥T¢>± Á|üU≤´‘·|⁄ü s¡Twüß\ Jeq|òTü {≤º\qT e]í+#·≥+
Bì Á|ü<ëÛ q\ø£´å +.
á <äèw摺 √ #·÷dæq|ü⁄&ÉT nXÀø±e<ëq+ ‘·q \øå±´ìï |üP]Ô>± kÕ~Û+∫+<äì
#Ó|Œü e#·TÃqT. ø±fi¯S,¢ #˚‘T· \÷ q]øÏyj ˚ T· ã&ç X¯àXÊq+˝À yêdüe<ä‘Ô· #·ìb˛e{≤ìøÏ
ø=+‘·eTT+<äT ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ ÄyÓTe<ä≈› î£ b˛sTT ÄyÓT˝À e÷s¡TŒ ‘Ó∫Ãqrs¡T, ~Á>±“¤+‹ì
ø£*–+#˚ M‘·XÀ≈£îì eTs¡D+, ø£+≥‘·&ç ô|{Ï+º #˚ ≈£îHê\Tì ñ<ä+‘·+, ∫e]s√E˝À¢
<ë]Á<ä´+˝ÀøÏ HÓ≥㺠&ç ∫e]øÏ ‘·qe<ä› $T–*q dü>+∑ ñdæ]ø±j·TqT dü+|ò÷ü ìøÏ |ü+|ü⁄‘·÷
nXÀ≈£î&ÉT |ü*øÏq e÷≥\T me] Vü≤è<äj·÷ìï ø£~*+#·e⁄! ne<ëq ø£\Œ\‘·˝À
ñqï≥T¢>± Ç+<äT˝À düTBs¡yÈ TÓ qÆ es¡qí \T ˝Òe⁄. s¡#s· TT‘· ∫qï ∫qï yêø±´˝À¢ düsfi¡ +¯ >±
$wüj÷· ìï $e]+#ê&ÉT.
Çø£ ne<ëHêìøÏ Ç‹Vü‰dü+ nH˚ ns¡ú+ ñHêï n~ ÁbÕe÷DÏø£yÓTÆq #·]Á‘·
ø±qø£ÿs¡˝<Ò Tä . nXÀø±e<ëq+˝À nXÀ≈£î&ÉT ãT<äTì∆ |ü]ìsê«D+ ‘·sê«‘· q÷πs+&É≈¢ î£
|ü⁄{Ïqº ≥T¢>± #Ó|Œü ã&ç+~. ø±ì nXÀ≈£î&ÉT ãT<äTì∆ |ü]ìsê«D≤ìøÏ s¬ +&ÉTe+<ä\ @+&É¢
‘·sê«‘· |ü⁄{Ïqº ≥T¢>± eTq≈£î #·]Á‘·<ë«sê ‘Ó\TdüT+Ô ~. n˝≤π> ãT<äTì∆ düeTø±*≈£î&Óq’
_+_kÕs¡Tì~ Vü≤s¡´+ø£e+X¯+. eTÚs¡´e+XÊìï n+‘·+#˚dæ eT>∑<säÛ ê»´bÕ\q #˚|{ü qºÏ
|ü⁄wü´$TÁ‘·Tì~ X¯ó+>∑e+X¯+. eT<Û´ä ˝À •X¯óHê>∑e+X¯+, eTÚs¡´e+X¯+ ñHêïsTT. ø±ì,
nXÀø±e<ëq+ _+_kÕs¡ T &É T yÓ T T<ä \ Tø=ì |ü ⁄ wü ´ $TÁ‘· T ì es¡ ≈ £ î n+<ä ] ˙
eTÚs¡´e+X¯sêE\T>±H˚ #·÷|ü⁄‘·T+~. nXÀ≈£î&ÉT uÖ<äs∆ êàìï Á|ü#ês¡+ #˚dHæ ê, Ç‘·s¡
nìï <Ûsä êà\|ü≥¢ düV≤ü Hêìï ø£*– ñqï≥T¢>±, @ <Ûsä êàìï <˚«wæ+#·q≥T¢>± Äj·Tq
XÊdüHê\<ë«sê ‘Ó\Tdü÷Ô ñ+~. ø±ì nXÀø±e<ëq+˝À ˇπø ~q+ 18y˚\ eT+~
ÄJe≈£î\qT #·+|æ+∫q≥T ñ+~. e+<ä\dü+U´˝À eT+Á‘·T\qT, n+‘·'|ü⁄s¡Ád”\Ô qT
#·+|ü≥+, qs¡ø£dü<äèX¯yÓTÆq uÛÑyêHêìï ì]à+∫, n+<äT˝À Á|üy˚•+∫qyê]q+<ä]˙
∫Á‘·V≤æ +dü\Tô|{Ï+º ∫, #·+|æ+#·≥+ Çe˙ï ø£\Œq˝Ò. Bììã{Ϻ eTq+ ne<ëq+˝À
ÁbÕe÷DÏøy£ TÓ qÆ #·]Á‘·qT Ä•+#·≈L£ &É<ìä ‘Ó\TdüT+Ô ~. nXÀø±e<ëq+˝À nXÀ≈£îì
<Ûsä à¡ Ms¡yT˚ eTTU≤´+X¯+. <ëì #·T≥÷º ø£sT¡ D, yÓTÁÆ ‹, ‘ê´>∑+, yÓs’ ê>∑´+, <ëq+ yÓTT<ä˝q’…
uÛ≤yê\T düT+<äs+¡ >± n\¢ã&çHêsTT.
v
 ø£sà¡ eè‘·+Ô n+fÒ ø£sà¡ #·Áø£+. ˇø£ düTø£è‘·+‘√>±ì, <äTwüÿ è‘·+‘√>±ì yÓTT<ä˝q’…
ø£sà¡ , |ò*ü ‘êìï Çe«≥+‘√ ˇø£ eè‘·+Ô eTT>∑TdüT+Ô ~. nXÀ≈£î&ÉT ãT<äTì∆ øÏ |æ+&ç nH˚
uÛ≤eq‘√ <äTeTTàqT <ëq+ #˚dqæ ø£sà¡ Äj·TqqT »+ã÷B«bÕìøÏ #·Áø£e]Ôì #˚d+æ ~.
n~ ˇø£ ø£sà¡ eè‘·+Ô . n˝≤π> ˇø£ |üPs¡«»qà˝À y˚≥>±&ÉT>± ñqï|ü⁄&ÉT Á|ü‘´˚ ø£ãT<äTì∆
#·+|æq+<äTq á »qà˝À M‘·XÀ≈£î&ÉT >=\¢yêì#˚‹˝À Vü≤‘·´>±$+#·ã&ܶ&TÉ . Ç~ ˇø£
ø£sà¡ eè‘·+Ô . á ø£sà¡ \T yê{Ï ã˝≤ìï ã{Ϻ n<˚»qà˝À |ò*ü +#·e#·Tà ˝Ò<ë ‘·sT¡ yê‹
»qà\˝À |ò*ü ‘êìï Çe«e#·TÃ.
~yê´e<ëq+ nqã&˚ ô|<ä› ne<ëq Á>∑+<∏ä+˝À Á|üdüTÔ‘·s¡÷|ü+˝À ñqï
nXÀø±e<ëq+ ˇø£ uÛ≤>∑+. nXÀø±e<ëq+˝À ñbÕU≤´Hê\ ∫es¡q ªÇ‹ l~yê´e<ëH˚μ
n˙, eTT–+|ü⁄˝À ªÇ‹ l~yê´e<ëH˚-XÀø±e<ëq+ düe÷|ü+Ô μ nì ñ+&É≥+ e\q
~yê´e<ëq+˝ÀqT+&ç nXÀ≈£îìøÏ dü+ã+~Û+∫q uÛ≤>±ìï rdüTø=ì $&ç>± ˇø£
Á>∑+<∏ä+>± s¡÷bı+~+∫q≥T¢ ‘Ó\TdüTÔ+~. Ä eT÷\ dü+düÿ è‘·Á>∑+<∏ä+ Ç|ü &ÉT
ñìøÏ˝À ˝Ò<Tä . <ëì s¡#s· TT‘· mes√ ‘Ó*j·T<äT.
~yê´e<ëq+ Áø°.X¯. 300 dü+e‘·‡s¡+˝À bòÕ`∫j·÷Hé #˚ #Ó’HêuÛ≤wü˝ÀìøÏ
nqTe~+#·ã&ç+~. nXÀø±e<ëq+˝Àì M‘·XÀ≈£îì ø£<˝ä∏ À HêD≤ìï ªBHês¡+μ nì
ù|s=ÿHêïs¡T. n~ ø£ìwüßÿì HêD…+ ù|s¡T. ø£ìwüßÿ&ÉT Áø°.X¯. ˇø£≥e X¯‘êu≤›ìøÏ
#Ó+~qyê&ÉT. ô|’ s¬ +&ÉT ø±s¡D≤\÷ Ç+ø± Ç‘·s¡ Ä<Ûësê\ e\q Bì s¡#H· êø±\+
Áø°.X¯. s¬ +&Ée X¯‘êã›+>± ‘·\+#·ã&ç+~. Ç~ uÖ<ä<∆ säÛ à¡ +˝Àì yÓTT<ä{Ï |ü<ì›Ó $T~
ìø±j·÷\ (XÊK\) ˝À ˇø£fqÆ… düsê«dæyÔ ê<äT\≈£î dü+ã+~Û+∫q~.
Ç+<äT˝À ≈£î≈£îÿ{≤sêeT Á|ü<ëÛ qdü$ú s¡T&ÉT j·TX¯ó&ÉT ns¡Ω‘T· &ÉT, wü&_É E
Û &„ TÉ nsTTHê,
Äj·Tq≈£î ô|<ä›>± ÁbÕ<Ûëq´‘· ˝Ò<äT. ø±ì eT<∏äTsêyêdæ ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉT e÷Á‘·+
n\ø£D å øÏ ã£ T<äT&∆ TÉ >± e]í+#·ã&çHê&ÉT. Bììã{Ϻ Ç~ uÖ<ä<∆ säÛ à¡ øπ +Á<ä+ bÕ≥©|ü⁄Á‘·+
qT+&ç eT<∏Tä s¡≈î£ Ç+ø± ñ‘·sÔ êìøÏ e÷s¡T‘·Tqï ø±\+˝À Áyêj·Tã&çq≥T¢>± |ü+&ç‘T· \T
uÛ≤$+#ês¡T.
e#·Hêìï e#·q+>±, XÀ¢ø±\qT e#·qø£$‘·\T>± nqTe~+#êqT. bÕsêÁ>±|ò\t
$uÛ»Ñ q eT÷˝≤ìï nqTdü]+∫ #˚jT· ã&ç+~.
‘Ó\T>∑THê≥ uÖ<ä<∆ säÛ à¡ |ü⁄qs¡TJ®eHêìøÏ nìï$<Ûë˝≤ ø£èwæ #˚dTü qÔ ï
l #Óq÷ïs¡T Ä+»H˚jT· s¬ &ç¶ >±s¡T ‘·eT <Ûsä à¡ B|ü+ dü+düú <ë«sê Bìì eTTÁ~+∫
yÓ\Te]+#ês¡T. yê]øÏ <Ûqä ´yê<ë\T.
12`01`2015 ` yÓ÷øå±q+<ä
‹e÷à|üPsY yÓ÷øå±q+<ëÁX¯eTeTT

vi
 $wüj·Tdü÷∫ø£
ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä .......................................................... 1
bÕ+X¯óÁ|ü<ëq ne<ëq+............................................. 23
nXÀ≈£îì »qq+ ...................................................... 29
M‘·XÀø±e<ëq+ ...................................................... 44
ne÷‘·T´&ÉT j·TX¯ó&ÉT ................................................. 57
nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+ ................................................. 61
≈£îHê\Tì ø£<ä∏ ......................................................... 87
nXÀ≈£îì ∫e] s√E\T............................................ 104
»„|æÔ #·‘·Ts¡úø£s¡à ...................................................... 111

vii
viii
 nXÀø±e<ëq+
(nXÀ≈£îì >±<∏)ä
ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä
‘·q X¯Øs¡e÷+kÕìï ø£sT¡ D‘√
˝Àø£V≤æ ‘·+ø√dü+ n]Œdü÷Ô
∫s¡ø±\+ ‘·|+æ ∫q ãT<äTì∆
ÁX¯eTqT dü|\üò + #˚jT· {≤ìøÏ,
#Ó|Œü uÀj˚T<ëìì @ø±Á>∑∫‘·+Ô ‘√ $q+&ç!
H˚ì˝≤ $HêïqT. ªªˇø±H=ø£ düeTj·T+˝À uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT ÁXÊedæ˝Ô À $Vü≤]düTqÔ ï|ü⁄&ÉT
á dü÷Á‘·+ #Ó|üŒe\dæ ñ+~. ‘·<∏ë>∑‘· uÛÑ>∑yêqTì eTTKy˚T|òüT+ qT+&ç ≈£î]dæq
e÷≥\ ˙{Ï<ëÛ s¡\#˚ me] sê>∑, <˚«wü, yÓ÷Vü≤, eT<ä, e÷q, e÷j·T, XÊsƒê´\ ãTs¡<ä
ø£&ç–y˚j·Tã&ç+<√, yê´ø£s¡D, Hê´j·÷~ ‘·s¡ÿXÊÁdüÔ n<Ûä´j·Tq+ e\q ø£*–q
Á|üC≤„Á|üB|ü+ e\q me] ≈£îXÊÁdüÔ <äsÙ¡ Hê+<Ûøä ±s¡+ ‘=\–+<√, mes¡T dü+kÕs¡‘è· wüqí T
#Û~˚ +∫, ñ‘·eÔ T dü<s∆ä à¡ ø°så êìï Á‘ê>±s√, n≥Te+{Ï >∑Ts¡Te⁄\ düìï~Û˝À uÀ<Û≈ä î£ \+<ä]˝À
ÁX‚wßü &˜ TÉ X¯Áø£, ÁãVü≤à, j·TeT, es¡TD, ≈£îuÒs,¡ yêdüe, k˛eT, Ä~‘ê´<äT\ô|’ m<äTs¡T˝Òì
XÊdüq+ ø£\yê&ÉT, eTqà<∏Tä ì >∑sê«ìï nD∫y˚dqæ X¯Ss¡T&ÉT, eTVü‰‘·Tà&ÉT, eTVü‰ Ç~∆
X¯øÔÏ ø£*–qyê&ÉT nsTTq ñ|ü>T∑ |üÔ dü$ú s¡Tì ø£<qä∏ T Äs¡+_Ûd÷ü Ô C≤„qT\ eTqdüT‡\≈£î
dü+‘√cÕìï ø£*–+#˚ <Ûsä à¡ ø£<Hä∏ êìï eTqdüT‡˝À düà]+#·T≈£î+<ë+! >∑Ts¡Te⁄\T #Óù|Œ<ëìì
@ø±Á>∑‘‘· √ $q+&ç.μμ
Ç˝≤ #Ó | ü Œ ã&ç + ~. uÛ Ñ > ∑ y êqT&É T ‘· q |ü ] ìsê«Dø±\ dü e Tj· T +˝À
n|ü˝≤\Hê>∑Tì, ≈£îeTà]Ád”ìÔ , #·+&Ü\Ád”ìÔ , >√bÕ\ø£ Ád”ìÔ •ø£D å ˝ÀøÏ ‘Ó∫à eT<∏Tä s¡qT
#˚s¡Tø=Hêï&ÉT. nø£ÿ&É uÛÑ>∑yêqT&ÉT Äj·TTwüà+‘·T&Ó’q Äq+<äTì dü+uÀ~Û+∫ Ç˝≤
nHêï&ÉT`ªªÄj·TTcÕàHé Äq+<ë! Hê |ü]ìsê«D≤ìøÏ q÷πs+&É¢ ‘·sê«‘· eT<∏Tä s¡˝À >∑T|ü⁄&Ô HÉ ˚

1
nXÀø±e<ëq+

ù|s¡T>∑\ kÂ>∑+~Û≈£î&ÉT1 |ü⁄&É‘ê&ÉT. n‘·ì |ü⁄Á‘·T&ÉT ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉH˚ ù|s¡T>∑\yê&ÉT

eTVü‰|ü⁄s¡Twü\ø£Då ≤\T ˝Òì ãT<äT&∆ TÉ >± Hê |ü]ìsê«D≤ìøÏ q÷πs+&É¢ ‘·sê«‘· ãT<äø∆ ±sê´ìï
ìs¡«]ÔkÕÔ&TÉ . n‘·ì •ø£D å ˝À nH˚ø£ _Û≈îå£ e⁄\T øπ X¢ Ê\ìï{Ïì b˛>=≥Tºø=ì ns¡Ω‘ê«ìï
kÕø屑·ÿ]+#·T≈£î+{≤s¡T. yês¡T ˇø=ÿø£ÿs¡T Hê\T>∑T n+>∑Tfi≤\ bı&Ée⁄>∑\ ˇø=ÿø£ÿ
X¯˝≤ø£ (ø£Ás¡|⁄ü \¢) qT y˚jT· >±, Hê #˚‹‘√ |ü<ì›Ó $T~ #˚‘T· \ bı&Ée⁄, |üHïÓ +&ÉT #˚‘T· \
yÓ&\É TŒ ø=\‘·\T>∑\ >∑TVü≤ yê{Ï‘√ |üP]Ô>± yê{Ï‘√ ì+&çb˛‘·T+~. uÀ<Û≈ä î£ ˝…q’ Hê
ÁXÊe≈£î\+<ä]˝À á ñ|ü>∑T|üÔ _Û≈£åîy˚ ÁX‚wüߘ&ÉT.μμ
ªªÄq+<ë! <ä÷s¡+>± Äø±X¯+˝À ø£ì|æ+#˚ <ä≥yº TÓ qÆ Ä ˙*πsKqT #·÷&ÉT!μμ
ªªn˝≤π> uÛÑ<ä+‘ê!μμ
ªªÄq+<ë! n<˚ ñs¡TeTT+&ÉeTH˚ |üs«¡ ‘·+. ‘·<ë∏ >∑‘T· ì |ü]ìsê«D+ ‘·sê«‘·
q÷πs+&É≈¢ î£ kÕDø£yêdæ nH˚ _Û≈îå£ e⁄ |ü⁄&É‘ê&ÉT. n‘·&TÉ Ä ñs¡TeTT+&É |üs«¡ ‘·+ô|’
$Vü‰sêìï ì]àkÕÔ&TÉ . ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ Á|üÁeõ+|üCkÒ ÕÔ&TÉ .μμ
ªªÄq+<ë! eT<∏Tä s¡˝À q≥TuÛ≥Ñ T\H˚ Ç<äs› T¡ ÁX‚wkæ̃ ˛<äsT¡ \T »ìàkÕÔsT¡ . yês¡T
ñs¡TeTT+&É |üs¡«‘·+ô|’ $Vü‰sêìï kÕú|æ+|üCÒkÕÔs¡T. n~ q≥uÛÑ{Ïø£ $Vü‰s¡eTì
|æ\Teã&ÉT‘·T+~. Äq+<ë! ∫‘·XÔ Ê+‹øÏ nqT≈£L\yÓTqÆ Hê X¯j÷· ´düHê\ìï{Ï˝À á
q≥uÛ{Ñ øÏ ±s¡D≤´j·T‘·q+ ÁX‚w+ü̃ >± ñ+≥T+~.μμ
Äj·TTcÕàHé Äq+<äT&ÉT uÛ>Ñ y∑ êqTì‘√ ªªuÛ<Ñ +ä ‘ê! á $<Û+ä >± Äj·TTwüà+‘·T&ÉT
ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ ãVüQ»qT\≈£î Væ≤‘êìï #˚≈L£ s¡ÃuÀe≥+ ÄX¯Ãs¡´+>± ñ+~μμ nHêï&ÉT.
uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT ªªÄq+<ë! n‘·&TÉ Ç|ü &˚ ø±<äT eTT+<ä]»qà˝À ≈£L&Ü n|üŒ{Ï
X¯Øs¡+‘√ Çø£ÿ&˚ ãVüQ»qT\≈£î Væ≤‘êìï #˚≈L£ sêÃ&ÉTμμ nHêï&ÉT.
ñs¡TeTT+&É |üs«¡ ‘êìøÏ eT÷&ÉT Á|üøÿ£ \THêïsTT. ˇø£ Á|üøÿ£ nsTT<äTe+<ä\eT+~
Á|ü‘´˚ ø£ãT<äT\∆ T ìedæ+#˚yês¡T. s¬ +&Ée Á|üøÿ£ nsTT<äTe+<ä\ ãTTwüß\T ñ+&˚yês¡T.
eT÷&ÉeÁ|üøÿ£ nsTT<äTe+<ä\ ø√‘·T\T ñ+&˚$. ˇø£Hê&ÉT Ä ø√‘·T\eT+<ä Hêj·T≈£î&ÉT
1. n‘·sÔ T¡ , |ü˙ïs¡Te+{Ï |ü]eTfi¯Á<äyê´\ yê´bÕ].

2
 ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä

ø√‘·T\qT $&ç∫ nsTT<äTe+<ä\ Á|ü‘´˚ ø£ãT<äT\∆ T+&˚ bÕsêÙ «ìøÏ yÓfi≤¢&TÉ . nø£ÿ&É n‘·ìøÏ
Á|ü‘´˚ ø£ãT<äT\∆ qT #·÷∫ Äq+<ä+ ø£*–+~. n‘·&TÉ Ä Á|ü‘´˚ ø£ãT<äT\∆ ≈£î sê*q Ä≈£î\qT,
<äT+|ü\qT, |ü+&Éq¢ T düeT]Œ+#·Tø=ì, |ü<ëàdüq+˝À ≈£Ls¡TÃqï eè<äT\∆ ≈£î Á|üD≤eT+
#˚d,æ Áø=‘·yÔ ê]e<ä≈› î£ b˛sTT yê]Á|üøÿ£ q |ü<ëàdüq+˝À ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.
Ä Á|ü‘´˚ ø£ãT<äT\∆ +<äs÷¡ |ü]ìs¡« è‘·T˝…H’ ês¡T. Ä $wüjT· + ‘Ó*j·Tø£ n‘·&TÉ
yê]øÏ m|üŒ{Ïe˝…H˚ sê*q Ä≈£î\qT, <äT+|ü\qT, |ü+&Éq¢ T düeT]Œ+#·T≈£îHêï&ÉT. yê{Ïì
yês¡T rdüTø√˝Ò<Tä . n‘·&TÉ yê] Nesê\ eT÷\\qT ˝≤>±&ÉT. bÕ<ë\qT |ü≥Tº≈î£ Hêï&ÉT.
n|ü &ÉT yês¡T #·ìb˛j·÷s¡ì >∑T]Ô+#ê&ÉT. n|ü &ÉT n‘·&ÉT @&çÃ, <äT'œ+∫,
nsTT<äTe+<ä\ ãTTwüß\T ìedæ+#˚ s¬ +&Ée bÕsêÙ«ìøÏ b˛j·÷&ÉT.
nø£ÿ&É ñ+&˚ ãTTwüß\˝À ø=+<äs¡T eTT+&É¢ô|’ |ü&ÉTø=ì ñHêïs¡T. ø=+<äs¡T
ã÷&ç<ä˝À |ü&ÉTø=ì ñHêïs¡T. ø=+<äs¡T #˚‘·T\T ô|’¬ø‹Ô ñHêïs¡T. ø=+<äs¡T
|ü+#ê–ïeT<Û´ä +˝À ñHêïs¡T. n‘·&TÉ yê]ì Äj·÷ ø£]qƒ ‘·|dü Tü ‡\ qT+&ç $s¡$T+|ü
CÒjT· kÕ>±&ÉT. eTT+&É˝¢ À |ü&TÉ ≈£îqïyê]ì eTT+&Éq¢ T+&ç ˝ÒbÕ&ÉT. ã÷&ç<ôä |’ |ü&TÉ ≈£îqïyê]
Á|üø£ÿ\qT+&ç ã÷&ç<äqT ∫$Tày˚XÊ&ÉT. ô|’¬ø‹Ôqyê] #˚‘·T\qT ÁøÏ+~øÏ ~+#ê&ÉT.
|ü+#ê–ïeT<Ûä´+˝À ñqïyê] n>∑Tï\qT #·˝≤¢sêÃ&ÉT. yê]ì Äj·÷ dæú‘·T\qT+&ç
$s¡$T+|üCdÒ qæ ‘·sê«‘· yê]eTT+<äT |ü<ëàdüq+˝À ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.
Ä ãTTwüß\+<äs¡÷ á $∫Á‘êìï ‘·eT Ä#ês¡T´ìøÏ $qï$+#ês¡T. n‘·&ÉT
≈£L&Ü yês¡+<ä]ì |ü<ëàdüq+˝ÀH˚ ≈£Ls¡TÃ+&ÉeTì #ÓbÕŒ&ÉT. n|ü &ÉT Ä nsTT<äTe+<ä\
ãTTwüß\T |ü<ëàdüq+˝ÀH˚ ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. yê]øÏ Ä#ês¡T´&ÉT ñ|ü<˚•+#·≈£î+&ÜH˚
eTT|ü Œ ~@&É T 2 uÀ~Û | ü ø ° å j · T <Û ä s êà\T ns¡ ú y Ó T Æ , yês¡ T Á|ü ‘ ˚ ´ ø£ ã T<ë∆ e dü ú q T
kÕø屑·ÿ]+#·T≈£îHêïs¡T.

2. Hê\T>∑T düà è‹Á|ükÕúHê\T, Hê\T>∑T düeT´ø˘Á|ü<ÛëHê\T, Hê\T>∑T ãTT~∆bÕ<ë\T, nsTT<äT

Ç+Á~j·÷\T, |ü+#·ã˝≤\T, @&ÉT uÀ<Ûä´+>±\T, Äs¡´ncÕº+>∑e÷s¡Z+ á eTT|üŒ~ @&ÉT
uÀ~Û|øü j
å° T· <Ûsä êà\T. M{Ïì >∑T]+∫ $|ü⁄\+>± ‘Ó\TdüTø√yê\qT≈£îH˚yês¡T $düT~∆eT>∑Z 22e n<Ûë´j·T+
#·÷&É+&ç.

3
nXÀø±e<ëq+
n|ü &ÉT Ä Á|ü‘˚´ãT<äT∆\T ªá ø√‹ sêe≥+ e\q e÷≈£î m+‘√ y˚T\T
#˚≈L£ ]+~μ nqTø=ì <äT+|ü\qT, |ü+&Éq¢ T ô|&ÉT‘·÷ <ëìì b˛wæ+#ês¡T. Ä ø√‹
#·ìb˛sTTq|ü⁄&ÉT <ëì X¯Øsêìï >∑+<Û|ä ⁄ü #Óøÿ£ \‘√ <äV≤ü q+ #˚XÊs¡T.
ªªÄq+<ë! Ä nsTT<äTe+<ä\ ø√‘·T\eT+<ä Hêj·T≈£î&˚ á ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ . n‘·&TÉ
Ä »qà˝Àq÷ n|üŒ{Ï X¯Øs¡+‘√ Çø£ÿ&˚ á ñs¡TeTT+&É |üs«¡ ‘·+ô|’ ãVüQ»qT\≈£î
Væ ≤ ‘êìï #˚ ≈ £ L sêÃ&É T . n˝≤π > Hê |ü ] ìsê«D≤ìøÏ q÷π s +&É ¢ ‘· s ê«‘·
á ñs¡TeTT+&É |üs¡«‘·+MT<˚ ãVüQ»qT\≈£î Væ≤‘êìï #˚≈£Ls¡TkÕÔ&ÉT. ˙≈£î <ëìì
ñqï~ ñqï≥T¢>± <ä]Ù+|üCkÒ ÕÔqT. #·÷&ÉT!μμ
kÕDø£yêdædüú$s¡T&ÉT ñs¡TeTT+&É |üs¡«‘·+ô|’ $Vü‰sêìï kÕú|æ+∫, ªÄ
düT>∑+<ÛÁä <äe´yê´bÕ] |ü⁄{≤º&Ü ˝Ò<ë?μ nì ~e´<äèwæìº kÕ]+∫ #·÷XÊ&ÉT. n‘·ìøÏ
n‘·&ÉT |ü⁄{Ϻq≥T¢>± ‘Ó*dæ+~. n|ü &ÉT ªHê |ü]ìsê«D≤ìøÏ q÷πs+&É¢ ‘·sê«‘·
n\ø£åDÏø£ãT<äT∆&ÉT>± n‘·ìøÏ |ü⁄&É‘ê&Éì #Ó|üŒã&çq ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉT |ü⁄{≤º&Ü? ˝Ò<ë?μ
nì n‘·&TÉ <äèwæìº kÕ]+#ê&ÉT. n|üŒ{ÏøÏ n‘·&TÉ |ü⁄≥º˝<Ò Tä .
kÕDø£yêdæd$úü s¡T&ÉT Áø£eT+>± nìï ñbÕj·÷\‘√ düT>∑+<ÛÁä <äe´yê´bÕ]jÓTÆ q
Ä >∑T|ü⁄&Ô TÉ ãT<äX∆ Êdüq+|ü≥¢ Á|üdqü ï+>± ñ+&˚≥≥T¢ #˚XÊ&ÉT. n‘·&TÉ Á|üdqü Tï&Óq’ ‘·sê«‘·
Ä dü$ú s¡T&ÉT nH˚øe£ T+~ _Û≈îå£ e⁄\‘√ ˇø£Hê&ÉT n‘·ì Ç+{ÏøÏ yÓfi≤¢&TÉ . Ä eTs¡THê&ÉT
‘·q‘√ ˇø£ìï e÷Á‘·yT˚ rdüT≈£îì yÓfi≤¢&TÉ . y˚s=ø£Hê&ÉT ˇø£ÿ&˚ yÓfi≤¢&TÉ . kÂ>∑+~Ûø>£ T∑ |ü⁄&Ô TÉ
kÕDø£yêdæ düú$s¡Tì ˇ+≥]>± #·÷∫ ªªÄs¡T´q≈£î düVü‰j·Tø£ÁX¯eTDT&Óes¡÷ ˝Òπs!μμ
nHêï&ÉT. düú$s¡T&ÉT ªªÁX¯<ä∆‘√ Á|üÁeõ+∫qyês¡T düVü‰j·T≈£î\T>± eTeTTà\qT
nqTdü ] +#ê*>±ì, »sê<Û ä s ¡ T à\yÓ T Æ q y˚ T eTT dü V ü ‰ j· T ø£ Á X¯ e TDTì m+<ä T ≈£ î
ñ+#·Tø√yê*?μμ nHêï&ÉT. kÂ>∑+~Ûø>£ T∑ |ü⁄&Ô TÉ ªªÄsê´! H˚qT >∑èVü≤J$‘·+|ü≥¢ Ädü≈î£ &Ô HÉ ,’Ó
$wüj÷· \j·T+<äT Äq+~dü÷qÔ ï+‘·es¡≈î£ Á|üÁeõ+#·≥+ M\Tø±<äT. ø±ì Hê≈£î ø=&ÉT≈£î
|ü⁄&ç‘˚ yêìì Äs¡T´\≈£î düV‰ü j·Tø£ÁX¯eTDTì>± ÇkÕÔqTμμ nHêï&ÉT. dü$ú s¡T&ÉT ªªe‘ê‡!
n˝≤π> n>∑T>±ø£! á <äè&ÛÁÉ |ü‹»„qT ˙e⁄ eTs¡∫b˛e<äT!› μμ nHêï&ÉT.
ø=Hêïfi¢̄≈£î kÂ>∑+~Ûø£>∑T|ü⁄Ôq≈£î ø=&ÉT≈£î |ü⁄{≤º&ÉT. n‘·ìøÏ nX¯«>∑T|ü⁄Ô&Éì ù|s¡T
ô|{≤ºs¡T. n‘·&ÉT ô|<ä›yê&Ó’q ‘·sê«‘· kÕDø£yêdædüú$s¡T&ÉT kÂ>∑+~Ûø£>∑T|ü⁄Ôì e<ä›≈£îb˛sTT

4
 ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä
ªªe‘ê‡! ªHê≈£î ø=&ÉT≈£î |ü⁄&ç‘˚ yêìì Äs¡T´\≈£î düV‰ü j·Tø£ÁX¯eTDT&ÉT>± ÇkÕÔqμHêïe⁄.
˙≈£î ø=&ÉT≈£î |ü⁄{≤º&ÉT. yêìì Á|üÁeõ+|üCÒj·T{≤ìøÏ nqTeT‹+#·Tμμ nHêï&ÉT.
kÂ>∑+~Û≈î£ &ÉT ªªÄsê´! Ç|ü &ÉT Hê≈£î ˇø£ÿ&˚ ø=&ÉT≈£î ø£<ë! Ç+ø=ø£ ø=&ÉT≈£î |ü⁄&ç‘˚
yêìì Äs¡T´\≈£î düV‰ü j·Tø£ ÁX¯eTDTì>± ÇkÕÔqTμμ nHêï&ÉT
n|ü &ÉT kÕDø£yêdæd$úü s¡T&ÉT ªÇ‘·&TÉ ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô H˚ ê?μ nì ~e´<äèwæìº kÕ]+∫
#·÷XÊ&ÉT. ø±ì ªn‘·&ÉT ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉT ø±&Éμì ‘Ó*dæ+~. n|ü &ÉT düú$s¡T&ÉT ªªn˝≤π>
ø±˙!μμ nHêï&ÉT. Ä ‘·sê«‘· ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ kÂ>∑+~Ûø>£ T∑ |ü⁄qÔ ≈£î s¬ +&Éeø=&ÉT≈£î |ü⁄{≤º&TÉ .
n‘·ìøÏ <Ûäq>∑T|ü⁄Ô&Éì ù|s¡Tô|{≤ºs¡T. n‘·&ÉT ô|]–qyÓ+≥H˚ kÕDø£yêdædüú$s¡T&ÉT
>∑+~Ûø>£ T∑ |ü⁄ìÔ ‘√ ªªe‘ê‡! ªHê≈£î ø=&ÉT≈£î |ü⁄&ç‘˚ ˙≈£î düV‰ü j·Tø£ÁX¯eTDTì>± ÇkÕÔμqì
˙e⁄ Á|ü‹»„ #˚XÊe⁄. Ç|ü⁄&ÉT ˙≈£î ø=&ÉT≈£î |ü⁄{≤º&TÉ . yêìì Á|üÁeõ+|üCj Ò T· {≤ìøÏ
nqTeT‹+#·Tμμ nHêï&ÉT. kÂ>∑+~Û≈£î&ÉT ªªÄsê´! Mìì e<ä*ô|≥º+&ç. ˇø£&ÉT
ãj·T≥≈£îb˛sTT kÕe÷Á–ì ‘ÓkÕÔ&TÉ . s¬ +&Éeyê&ÉT Ç+{Ï|qü T\qT #·÷kÕÔ&TÉ . Hê≈£î
eT÷&Ée ø=&ÉT≈£î |ü⁄&ç‘˚ n‘·ìï Äs¡T´q≈£î ÇkÕÔqTμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT kÕDø£yêdæd$úü s¡T&ÉT ªÇ‘·&TÉ Ä ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô H˚ ê?μ nì <äèwæìº kÕ]+∫
#·÷XÊ&ÉT. ªn‘·&TÉ ø±<äμì ‘Ó*dæ+~. dü$ú s¡T&ÉT ªªn˝≤π> ø±˙μμ nHêï&ÉT. Ä ‘·sê«‘·
kÂ>∑+~Ûø>£ T∑ |ü⁄qÔ ≈£î eT÷&Ée|ü⁄Á‘·T&ÉT »ìà+#ê&ÉT. n‘·&TÉ n+<ä+>±, #·÷&É#ø· ÿ£ ì yê&ÉT>±,
e÷qeesêíìï n‹Áø£$T+∫q ~e´es¡+í ø£\yê&ÉT>± ñHêï&ÉT. C≤‘·øs£ à¡ \˙ï |üP]ÔjTÆÓ q
‘·sê«‘· n‘·ìøÏ ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô ìÉ ù|s¡Tô|{≤ºsT¡ . n‘·&TÉ ô|]–q ‘·sê«‘· kÕDø£yêdæd$úü s¡T&ÉT
kÂ>∑+~Ûø>£ T∑ |ü⁄ìÔ e<ä≈› î£ b˛sTT ªªe‘ê‡! ªHê≈£î eT÷&Ée|ü⁄Á‘·T&ÉT |ü⁄&ç‘˚ yêìì Äs¡T´q≈£î
düV‰ü j·Tø£ÁX¯eTDTì>± ÇkÕÔqHêïe⁄. Ç|ü &ÉT ˙≈£î eT÷&Ée|ü⁄Á‘·T&ÉT »ìà+#ê&ÉT. yêìì
Á|üÁeõ+|üCÒj·T{≤ìøÏ nqTeT‹+#·Tμμ nHêï&ÉT. kÂ>∑+~Ûø£>∑T|ü⁄Ô&ÉT ªªÄsê´! n˝≤π>.
ø±ì ˝≤uÛqÑ cÕº\T ˝Òì dæ‹ú ø£*–q|ü &ÉT n+<äT≈£î nqTeT‹kÕÔqTμμ nHêï&ÉT.
Ä düeTj·T+˝À e÷s¡T&ÉT eT<∏äTs¡qT yÓTT‘·Ô+ #Ó&ÉTyêdüq‘√ ì+|æy˚XÊ&ÉT.
eT<∏Tä s¡yêdüT\+<äs÷¡ ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ e<ä› düT>∑+<ÛÁä <äyê´\qT ø=Hêïs¡T. n‘·ìøÏ neTàø±\T
u≤>± »]>±sTT. ˇø£Hê&ÉT kÕDø£yêdæd$úü s¡T&ÉT ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ e<ä≈› î£ yÓfi≤¢&TÉ . n|ü &ÉT
ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉT düT>∑+<ÛäÁ<äyê´\ <äTø±D+˝À ñHêï&ÉT. n‘·&ÉT <Ûäs¡àã<ä∆+>± yê´bÕs¡+

5
nXÀø±e<ëq+

#˚d÷ü Ô düT>∑+<ÛÁä <äyê´\qT neTTà‘·THêï&ÉT. kÕDø£yêdæd$úü s¡T&ÉT n‘·ìï |ü\ø£]+∫ ªªe‘ê‡!

˙ ∫‘·Ô#˚‘·dæø±\T @ $<Ûä+>± ñHêïsTT. øÏ¢wüºe÷? nøÏ¢wüºe÷?μμ nì n&ç>±&ÉT.
ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉT ªªÄsê´! Hê≈£î øÏ¢wüº∫‘·Ô#˚‘·dæø±\T3 m˝≤ ñ+{≤jÓ÷, nøÏw¢ ºü ∫‘·#Ô ‘˚ d· øæ ±\T4
m˝≤ ñ+{≤jÓ÷ ‘Ó*j·T<äTμμ nHêï&ÉT. kÕDø£yêdædüú$s¡T&ÉT ªªe‘ê‡! πøe\∫‘êÔìï
‘Ó\TdüTø√>∑*–q|ü &ÉT Á|ü‹|üø+å£ qT+&ç $&ÉT<ä\ ø±e#·TÃqT. n+<äTø√dü+ ˙≈£î q\T|ü⁄,
‘Ó\T|ü⁄ |ü{Ϻø£\ (>∑T&ɶeTTø£ÿ\))qT ÇkÕÔqT. øÏ¢wüº∫‘·Ô+ »ì+∫q|ü⁄&ÉT q\¢eTTø£ÿqT
ñ+#·T. nøÏw¢ ∫ºü ‘·+Ô »ì+∫q|ü⁄&ÉT ‘Ó\e¢ TTø£ÿqT ñ+#·T. eTqdüT‡˝À dü+kÕs¡+˝Àì
nX¯óuÛ≤ìï ∫+‹+#·T. ãT<ë∆qTdüà è‹ì ô|+bı+~+#·Tø√!μμ nì uÀ~Û+#ê&ÉT.
nøÏw¢ ∫ºü ‘·#Ô ‘˚ d· øæ ±\T ø£*>π es¡≈î£ n‘·&TÉ s¬ +&ÉT q\¢eTTø£ÿ\qT, ˇø£ ‘Ó\T|ü⁄
eTTø£ÿqT ñ+#˚yê&ÉT. n~ dü>+∑ q\T|ü⁄ eTTø£ÿqT, dü>+∑ ‘Ó\T|ü⁄eTTø£ÿqT ñ+#˚es¡≈î£
e∫Ã+~. Ä ‘·sê«‘· ¬s+&ÉT uÛ≤>±\T ‘Ó\¢eTTø£ÿ\qT, ˇø£ uÛ≤>∑+ q\¢eTTø£ÿqT
ñ+#ê&ÉT.
Ä Áø£eT+˝À yÓTT‘·+Ô X¯óø£∫¢ ‘êÔ˝Ò ø£\T>∑kÕ>±sTT. n‘·&TÉ n˙ï ‘Ó\T|ü⁄ eTTø£ÿ˝Ò
ñ+#·T‘·÷, <Ûsä à¡ +>± yê´bÕs¡+ #˚dTü ≈£î+≥THêï&ÉT.
eT<∏Tä s¡˝À yêdüe<ä‘Ô· nH˚ y˚X´¯ ñ+&˚~. ÄyÓT <ëdæ ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ e<ä≈› î£ b˛sTT
>∑+<Ûëìï ø=ì ‘Ó∫Ã+~. ÄyÓT‘√ yêdüe<ä‘·Ô ªªne÷àsT÷! Ç+‘· kÕe÷Á–ì m˝≤
‘Ó#êÃe⁄? Ä kÂ>∑+~Û≈£îìe<ä› <=+–*+#·˝Ò<äT ø£<ë!μμ nqï~. u≤*ø£ ªªÄs¡´|ü⁄Ár!
s¡÷|üe+‘·T&ÉT, #·‘·Ts¡T&ÉT, eT<ÛäTs¡+>± e´eVü≤]+#˚yê&ÉT nsTTq ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉH˚
kÂ>∑+~Ûøj£ T· Te≈£î&ÉT <Ûsä à¡ +>± yê´bÕs¡+ #˚dTü HÔ êï&ÉTμμ nqï~. Ä e÷≥\T $qï yêdüe<ä‘Ô·
∫‘·+Ô ˝À ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ |ü≥¢ nqTsê>∑+ ø£*–+~. ÄyÓT ªMT Ä>∑eTHêìï ø√s¡T≈£î+≥THêïqT.
MT‘√ bÕ≥T düTœ+#ê\ì ø√]ø£>± ñ+~μ nì <ëdæ<ë«sê ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ øÏ dü+<˚XÊìï
|ü+|æ+∫+~. dü+<˚XÊìï $ì ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ ªªk˛<äØ! Hê <äsÙ¡ HêìøÏ Ç~ düeTj·T+
ø±<äTμμ nHêï&ÉT.

3. eT*qyÓTqÆ Ä˝À#·q\T
4. |ü]X¯ó<äy∆ TÓ qÆ Ä˝À#·q\T.

6
 ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä

yêdüe<ä‘Ô· nsTT<äTe+<ä\ ø±sê¸|D ü ≤\T rdüTø=ì ‘·q e<ä≈› î£ e∫Ãqyê]ì

ùd$+#˚~. ÄyÓT≈£î ªn‘·&TÉ á nsTT<äTe+<ä\T Çe«{≤ìøÏ yÓqTø±&ÉT‘·THêï&˚y÷Ó μ
nì|æ+∫, ªªHê≈£î Äs¡´|ü⁄Á‘·Tì ø±sê¸|üD≤\‘√ |üì˝Ò<äT. πøe\+ Äs¡´|ü⁄Á‘·Tì‘√
düTœ+#ê\ì ñ+~μμ nì #Ó|æŒ eT∞¢ ñ|ü>∑T|ü⁄Ôìe<ä›≈£î <ëdæì |ü+|æ+~. $ì
ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ ªªk˛<äØ! Hê <äsÙ¡ HêìøÏ Ç~ düeTj·T+ ø±<äTμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT ˇø±H=ø£ ÁX‚w|æ̃ ⁄ü Á‘·T&ÉT yêdüe<ä‘Ô· e<ä≈› î£ e#êÃ&ÉT. n<˚ düeTj·T+˝À
Ç+ø=ø£ kÕs¡yú êVüQ&ÉT5 ñ‘·sÔ ê|ü<+ä∏ qT+&ç nsTT<äTe+<ä\ >∑TÁsê\qT rdüTø=ì eT<∏Tä s¡≈î£
e#êÃ&ÉT. n‘·&ÉT ªeT<∏äTs¡˝À n+<ä]ø£qï eTTK´yÓTÆq y˚X¯´ yêdüe<ä‘·Ôμ nì $ì,
nsTT<äTe+<ä\ ø±sê¸|D ü ≤\T rdüTø=ì, nH˚ø£ ø±qTø£\‘√ yêdüe<ä‘eÔ· <ä≈› î£ e#êÃ&ÉT.
n|ü &ÉT yêdüe<ä‘Ô· <Ûqä ˝ÀuÛ+Ñ ‘√ Ä ÁX‚w|æ̃ ⁄ü Á‘·Tì #·+|æ+∫, >∑&y¶ç êeTT˝À <ë∫,
kÕs¡yú êVüQì‘√ s¡‹ì nqTuÛ$Ñ +∫+~. ÁX‚w|æ̃ ⁄ü Á‘·Tì ã+<ÛTä e⁄\T yêìø√dü+ yÓ<øä ,Ï
>∑&ç¶yê$T˝ÀqT+∫ X¯yêìï rdæ sêE≈£î ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. n|ü &ÉT sêE uÛÑ≥T\‘√
ªªyÓfi+¢̄ &ç! yêdüe<ä‘qÔ· T X¯àXÊHêìøÏ rdüTø=ìb˛sTT eTT≈£îÿ, #Óe⁄\T ø√dæ, ø±fi¯ó,¢ #˚‘T· \T
q]øÏyj ˚ T· +&ç!μμ nHêï&ÉT
yês¡T yêdüe<ä‘qÔ· T X¯àXÊHêìøÏ rdüTø=ìb˛sTT, ø±fi¯ó,¢ #˚‘T· \T, eTT≈£îÿ, #Óe⁄\÷
ø√dæ e<ä*y˚XÊs¡T. ªyêdüe<ä‘Ô· #˚‘T· \T, ø±fi¯ó,¢ eTT≈£îÿ, #Óe⁄\T ø√j·Tã&ç X¯àXÊq+˝À
e<ä*y˚jT· ã&ç+<äμì ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ $Hêï&ÉT. ªÇ+‘·≈î£ eTT+<äT ÄyÓT $wüjT· düTK+ø√dü+
qqTï #·÷&Ü\qTø=+~. Ç|ü &ÉT ÄyÓT ø±fi¯ó,¢ #˚‘T· \T, eTT≈£îÿ, #Óe⁄\T qs¡Tø£ã&çHêsTT.
ÄyÓTqT #·÷&É{≤ìøÏ Ç<˚ ‘·–qdüeTj·T+μ nqT≈£îHêï&ÉT.
n+<äyTÓ qÆ eÁkÕÔ˝À¢, $∫Á‘êuÛsÑ D
¡ uÛ÷Ñ wæ‘j
· TÆÓ j·TTqï|ü⁄&ÉT,
»qà|üsêqTàKT\≈£î, yÓ÷øå±s¡T\ú ≈£î
ÄyÓT s¡÷|ü+ #·÷&É‘·>∑Z~ ø±<äT.
ø±ì sê>∑+, n_Ûe÷q+, Vü≤s¡¸+ n˙ï b˛sTT
dü«uÛ≤eìj·T‘·yTÓ qÆ ÄyÓT s¡÷|ü+
yê&çø‘£ T· \Ô #˚ qs¡Tø£ã&çq á
5. yê´bÕ].

7
nXÀø±e<ëq+
düeTj·T+ e÷Á‘·+ n+<äT≈£î nqTyÓq’ <˚.
düVü‰j·T≈£î&ÉT>± ˇø£ u≤\T&ÉT >=&ÉT>∑T |ü≥Tºø=ì yÓ+≥sê>±, Á|üXÊ+‘·yÓTÆq
XÊØs¡øu£ +ÑÛ –eT‘√ X¯àXÊHêìï #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. nø£ÿ&É |üPs¡«|ü⁄ ùdïVü≤+ e\q ˇø£ <ëdæ
yêdüe<ä‘≈Ô· î£ düMT|ü+˝À ñ+&ç, ÄyÓT X¯Øs¡+ô|’ yê˝Ò ø±≈£î\T yÓTT<ä˝q’… yê{Ïì ìyê]dü÷Ô
ñ+~. ÄyÓT yêdüe<ä‘‘Ô· √ ªªÄs¡´|ü⁄Ár! ˙e⁄ qqTï e÷{Ï e÷{ÏøÏ @ ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ e<ä≈› î£
|ü+|æ+#êy√ Ä ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ e#êÃ&ÉT. n‘·&TÉ ø±eTsê>±s¡T&Ô ’Ó e#êÃ&˚y÷Ó μμ nqï~.
$ì yêdüe<ä‘Ô· `
ªªn+<ä+ q•+∫, <äT'U≤s¡HÔ ’Ó
HÓ‘T· {Ô ãÏ Ts¡<˝ä À uÛ÷Ñ $Tô|’ bıs¡\T‘·Tqï
qqTï #·÷∫ n‘·ìøÏ Ç|ü &ÉT
ø±eTsê>∑+ m˝≤ ø£\T>∑T‘·T+~?μμ nqï~.
n|ü &ÉT ÄyÓT <ëdæ‘√ ªªHê X¯Øs¡+qT+&ç ø£‹]Ô +#·ã&çq ø±fi¯ó#¢ ‘˚ T· \qT, eTT≈£îÿ
#Óe⁄\qT n‹øÏ+#·Tμμ nqï~. ÄyÓT yê{Ïì n+{Ï+∫ eÁdü+Ô ‘√ ø£{+ºÏ ~. ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ
yêdüe<ä‘Ô· eTT+<äT≈£î e∫à ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.
ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ m<äTs¡T>± #·÷∫ yêdüe<ä‘Ô· ªªÄs¡´|ü⁄Á‘ê! Hê X¯Øs¡+ Äs√>∑´+>±,
s¡‹$wüjT· düTU≤ìøÏ nqT≈£L\+>± ñqï|ü &ÉT eT∞¢ eT∞¢ Äs¡´|ü⁄Á‘·Tì e<ä≈› î£ <ä÷‹ø£ì
|ü+|æ+#êqT. Äs¡´|ü⁄Á‘·T&ÉT ªk˛<äØ! <äsÙ¡ HêìøÏ Ç~ düeTj·T+ ø±<äTμ nHêïs¡T. Ç|ü &ÉT
Hê ø±fi¯ó¢ #˚‘T· \T, eTT≈£îÿ #Óe⁄\T K+&ç+|üã&çHêsTT. HÓ‘T· {Ô ãÏ Ts¡<˝ä À |ü&eç ⁄HêïqT.
Ç|ü &ÉT m+<äT≈£î e#êÃs¡T?μμ
ªª‘êeTs¡|Pü sπ ≈£î˝≤ ø√eT\yÓTqÆ ,
n‹$\TyÓq’ eÁkÕÔusÑÛ D ¡ ≤\‘√ n\+ø£]+|üã&çq|ü &ÉT
MTs¡T á X¯Øsêìï #·÷&É˝øÒ b£ ˛j·÷s¡T.
n~ Hê eT+<äu≤Û >∑´+
Ç|ü &ÉT Hê X¯Øs¡+
HÓ‘T· {Ô ãÏ Ts¡<ä n+{Ï, uÛj
Ñ ÷· eVü≤yÓTÆ
s¡‹Vü≤s¡¸$düàj·÷\qT ø√˝ÀŒsTTq ‘·sê«‘·

8
 ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä
@$T #·÷&Ü\ì e#êÃs¡T?μμ nqï~.
ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªk˛<äØ! H˚qT ø±e÷s¡T&Ô HÉ ’Ó ˙ e<ä≈› î£ sê˝Ò<Tä .
ø±e÷ìøÏ eT÷\yÓTqÆ á eT*qX¯Øs¡
dü«uÛ≤yêìï #·÷&É{≤ìøÏ e#êÃqT.
eT<äHêqT≈£L\yÓTqÆ eÁdü$Ô uÛ÷Ñ wüD≤\‘√ #·T≥ºã&ç
<äsÙ¡ ˙j·T+>± ñqï|ü &ÉT ˙ s¡÷bÕìï #·÷∫qyês¡T
<ëì ndü\T dü«uÛ≤yêìï Á>∑V≤æ +#·˝sÒ T¡ .
$ø£è‘·yTÓ qÆ á dæ‹ú ˝À ìqTï #·÷∫ |ü+&ç‘T· \T
X¯Øsêìï ì+~kÕÔsT¡ . Áã‹øÏjT· Tqï X¯e+˝≤+{Ï
Bì˝À nC≤„qT˝Ò s¡$TkÕÔsT¡ .μμ
ªªy˚˝≤~Hê&ÉT\‘√ Äe]+|üã&ç e÷+dü+‘√ |üPj·Tã&ç, s¡ø+Ô£ ‘√ ì+|üã&ç,
#·sà¡ +‘√ Äe]+|üã&çq á X¯Øs¡s˝À mes¡T s¡$TkÕÔsT¡ ?μμ
n+<äTe\q k˛<äØ!
ãj·T{Ï n+<ëìï #·÷∫ eT÷&ÛTÉ \T s¡$TkÕÔsT¡ .
˝À|ü* $ø±sêìï #·÷∫ BÛsT¡ \T $s¡$TkÕÔsT¡ .
Ç~ n|ü$Á‘·yTÓ qÆ <äTs¡+Z <Ûj
ä T· Tø£yÔ TÓ qÆ X¯e+.
düTU≤düøÔÏ ñHêï, @~ X¯óuÛyÑ ÷Ó ‘Ó*dæqyê&ÉT
<ëìqT+&ç yÓqT~s¡>≥ ∑ y˚T eT+∫~.
dü«uÛ≤e+‘√ nX¯ó∫jÓTÆ q á X¯Øs¡+
düT+<äsy¡ TÓ qÆ eÁkÕÔ\‘√, q>∑\‘√ n\+ø£]+|üã&çq
á eTT]øÏ, á eT*q+
#Ó&TÉ yêdüq sê≈£î+&Ü ˙{Ï‘√ ø£&TÉ >∑ã&ç, düT>∑+<Ûë\#˚
|üPj·Tã&ç ø±e÷dü≈î£ \Ô #˚ ùd$+|üã&ÉT‘·T+~.
dü+ãT<äTì∆ e÷≥\qT $ì, Ä#·]+#˚yês¡T,

9
nXÀø±e<ëq+
ÁX¯eTqT, XÀø±ìï, <äT'U≤ìï ø£*–+#˚
Bìì m|ü &É÷ ì+~kÕÔsT¡ .
yês¡T Bìì e<ä*, ø±eTì$T‘·eÔ TTø£eÔ ÷qdüT˝…’
XÊ+‘·T˝…’ eHê\≈£î b˛‘ês¡T.
e÷s¡eZ TH˚ |ü&eÉ qT ÄÁX¯sTT+∫
á eTVü‰uÛeÑ kÕ>∑sêìï <ë{Ïb˛‘ês¡T.
Ç~ $ì yêdüe<ä‘·Ô dü+kÕs¡+|ü≥¢ $s¡ø£ÔjÓÆT ãT<ä∆>∑TD≤qTdüàs¡D‘√ ì+&çq
Vü≤è<äjT· +‘√ Ç˝≤ nqï~ `
|ü+&ç‘T· \T #Ó|Œæ qfÒ¢ ñ+~ Ç<ä+‘ê.
H˚qT $TeTTà\qT ø£\TdüT≈£îHêïqT.
MTs¡T Hê≈£î ãT<äe∆ #·Hêìï
$ì|æùdÔ u≤>∑T+≥T+~.
n|ü &ÉT ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ yêdüe<ä‘≈Ô· î£ nqT|üP]«ø£ ø£<Hä∏ êìï $ì|æ+∫ dü‘ê´ìï
Á|üø±•+|üCÒXÊ&ÉT. yêdüe<ä‘·Ô X¯Øs¡dü«uÛ≤yêìï ns¡ú+ #˚düTø=ì ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉT ≈£L&Ü
ø±eT<Ûë‘·Te⁄ qT+&ç yÓs’ ê>±´ìï bı+<ë&ÉT. ‘êqT #˚dqæ Ä Äràj·T <Ûsä √à|ü<X˚ +¯
e\q dü‘ê´ìï ns¡+ú #˚dTü ø=ì ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ nHê>±$T|ò˝ü ≤ìï, $qï yêdüe<ä‘Ô· Ák˛‘ê|ü‹Ô
|ò˝ü ≤ìï bı+<ës¡T. n|ü &ÉT dü‘ê´ìï <ä]Ù+∫q yêdüe<ä‘Ô· ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ ‘√ ø£è‘·»‘„ ‘· √`
ªªMT <äjT· e\q |òTü Às¡yTÓ qÆ , ãVüQ<√wüjT· Tø£yÔ TÓ qÆ
nbÕj·Te÷s¡+Z eT÷j·Tã&ç+~.
|ü⁄D≤´‘·Tà\T bı+<˚
dü«s¡eZ ÷s¡+Z ‘ÓsT¡ eã&ç+~.
ìsê«De÷s¡+Z \_Û+∫+~.μμ
ªªH˚qT ‘·<ë∏ >∑‘T· &ÉT, ns¡Ω‘T· &ÉT, düeT´ø˘d+ü ãT<äT&∆ ÷É nsTTq Ä uÛ>Ñ y∑ êqTì X¯sD¡ T
bı+<äT‘·THêïqT. <Ûsä êàìï, _Û≈îå£ dü+|ò÷ü ìï ≈£L&Ü.μμ
ªªqeø£eT\$eT\ <Ûeä fi¯HÁ˚ ‘·T&Óq’ ãT<äTì∆ ,

10
 ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä
Ä <˚eãT<Û»ä qVæ≤‘·T&Óq’ õqTì,
$sê–jÓTÆ q dü+|ò÷ü ìï X¯sD
¡ T bı+<äT‘·THêïqTμμ nqï~.
ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ yêdüe<ä‘≈Ô· î£ <Ûë]àø£ø<£ qä∏ + e\q C≤„Hêìï <ä]Ù+|üCdÒ æ yÓ[b¢ ˛j·÷&ÉT.
ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ yÓ[q¢ ø=~›ùd|ü{øÏ Ï yêdüe<ä‘Ô· #·ìb˛sTT <˚e‘·\˝À »ìà+∫+~. <˚e‘·\T
ªyêdüe<ä‘Ô· ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ e<ä› <Ûsä à¡ <˚XH¯ êìï $ì Äs¡´dü‘ê´\qT <ä]Ù+∫+~. ÄyÓT #·ìb˛sTT
<˚e‘·\˝À »ìà+∫+<äμì eT<∏Tä s¡˝À Á|üø{£ +Ï #ês¡T. eT<∏Tä s¡yêdüT\T n~ $ì yêdüe<ä‘Ô·
X¯Øsêìï |üPõ+#ês¡T.
n|ü &ÉT kÕDø£yêdædüú$s¡T&ÉT kÂ>∑+~Ûø£>∑T|ü⁄Ôì e<ä›≈£îb˛sTT ªªñ|ü>∑T|ü⁄Ôì
Á|üÁeõ+|üCÒj·T{≤ìøÏ nqTeT‹+#·Tμμ nHêï&ÉT. kÂ>∑+~Ûø£>∑T|ü⁄Ô&ÉT ªªÄsê´! ˝≤uÛÑ+,
qwü+º ˝Òq|ü &ÉT n+<äT≈£î nqTeT‹kÕÔqTμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT kÕDø£yêdæd$úü s¡T&ÉT ãTT~∆‘√ n‘·ìøÏ ˝≤uÛ+Ñ , qwü+º ˝Ò≈î£ +&Ü #˚XÊ&ÉT.
kÂ>∑+~Ûø>£ T∑ |ü⁄&Ô TÉ ‘·÷#·Tø=ì, ˝…øÿÏ +#·Tø=ì, ø=\T#·Tø=ì ˝≤uÛ+Ñ ø±ì, qwü+º ø±ì
˝Òøb£ ˛e{≤ìï >∑T]Ô+#ê&ÉT.
kÕDø£yêdædüú$s¡T&ÉT kÂ>∑+~Ûø£>∑T|ü⁄Ôì‘√ ªHê |ü]ìsê«D≤ìøÏ q÷πs+&É¢ ‘·sê«‘·
ãT<äø∆ ±sê´ìï ìs¡«Væ≤kÕÔ&μÉ ì ãT<äT&∆ TÉ Ç‘·ì >∑T]+#˚ #ÓbÕŒ&ÉT. Á|üÁeõ+|üCj
Ò T· {≤ìøÏ
nqTeT‹+#·T nHêï&ÉT.
kÂ>∑+~Ûø>£ T∑ |ü⁄&Ô TÉ nqTeT‹+#ê&ÉT. n|ü &ÉT kÕDø£yêdæd$úü s¡T&ÉT ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ
q≥uÛÑ{Ïø£ ns¡D≤´ìøÏ rdüTø=ìb˛sTT »„|æÔ#·‘·Ts¡úø£s¡à‘√6 ñ|üd+ü |üqTïì #˚XÊ&ÉT. nìï
πø¢XÊ\÷ b˛>±, ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉT ns¡Ω‘ê«ìï kÕø屑·ÿ]+#·T≈£îHêï&ÉT.
n|ü &ÉT kÕDø£yêdæd$úü s¡T&ÉT ªªe‘ê‡ ñ|ü>T∑ bÕÔ! Hê |ü]ìsê«D≤ìøÏ q÷πs+&É¢
‘·sê«‘· n\ø£åDÏø£ãT<äT∆&ÉT>± ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉH˚ _Û≈£åîe⁄ |ü⁄&É‘ê&ÉT. n‘·&ÉT Hê ìsê«D≤ìøÏ
q÷πs+&É¢ ‘·sê«‘· ãT<äø∆ ±sê´ìï ìs¡«Væ≤kÕÔ&TÉ . uÀ<Û≈ä î£ ˝…q’ Hê ÁXÊe≈£î\+<ä]˝À ªÄ
ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&˚ ÁX‚wüߘ&ÉTμ nì ‘·<∏ë>∑‘·T&ÉT ˙ >∑T]+#˚ #ÓbÕŒ&ÉT. ø£qTø£ e‘ê‡! XÊdüqVæ≤‘·+
ø√dü+ ˙e⁄ ø£èwæ #˚j÷· *μμ nHêï&ÉT. ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ ªªn˝≤π> »s¡T>∑T>±ø£!μμ nHêï&ÉT.
6. nqTã+<Û+ä ˝À #·÷&ÉTeTT

11
nXÀø±e<ëq+
n|ü &ÉT n‘·&ÉT <Ûäsêàìï $ì|æ+#·{≤ìøÏ |üPqT≈£îHêï&ÉT. ªñ|ü>∑T|ü⁄Ô&Éqã&˚
n\ø£D
å øÏ ã£ T<äT&∆ TÉ H˚&TÉ <Ûsä êàìï ñ|ü<•˚ kÕÔ&TÉ μ nì eT<∏Tä s¡˝À ‘Ó*j·TCÒjT· ã&ç+~.
$q{≤ìøÏ nH˚ø£ e+<ä\y˚\ ÁbÕDT\T ãj·T\T<˚sês¡T.
n|ü &ÉT ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT <Ûë´qdüe÷|üqTï&Ó’ ‘·<∏ë>∑‘·Tì |ü]wü‘·TÔ ª@ $<Ûä+>±
≈£Ls¡TÃ+&˚<√μ nì #·÷dæ, ªn~ ns¡#∆ +· Á<ëø±s¡+˝À ≈£Ls¡TÃì ñ+&˚<μä ì ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT.
n|ü &ÉT ª‘·<ë∏ >∑‘T· &ÉT @ $<Û+ä >± <Ûsä à¡ <˚Xq¯ + #˚ùdyê&√μ nì #·÷dæ, Áø£e÷ìï nqTdü]+∫
<Ûäsêàìï uÀ~Û+∫ dü‘ê´ìï Á|üø±•+|üCÒùdyê&Éì ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. n‘·&ÉT ≈£L&Ü
Áø£e÷qT>∑‘+· >± <Ûsä êàìï uÀ~Û+∫ dü‘ê´ìï ‘Ó*j·TCÒjT· kÕ>±&ÉT.
n|ü &É T e÷s¡ T &É T Ä |ü ] wü ‘ · T Ô ˝ À eTT‘ê´\esê¸ìï ≈£ î ]|æ + ∫,
•ø£D
å bı+<äT‘·Tqïyê] eTqdüT‡\qT yê´≈£î\|ü]#ê&ÉT. ˇø£ÿs¡T ≈£L&Ü dü‘´· <äsÙ¡ Hêìï
bı+<ä˝Ò<äT.
n|ü &ÉT ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT ªmes¡T á $|ò÷ü ïìï ø£*+Z #ês¡ìμ #·÷&É>± e÷s¡T&ÉT
ø£ì|æ+#ê&ÉT.
s¬ +&Ée~q+ ªñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ uÀ~Ûd÷ü +Ô fÒ eTT‘ê´\es¡¸+ ≈£îs¡TdüT+Ô <äìμ nH˚øe£ T+~
Á|ü»\T e#êÃs¡T. s¬ +&Ée~q+ ≈£L&Ü ñ|ü>T∑ |ü⁄dÔ $úü s¡T&ÉT Áø£e÷qT>∑‘+· >± uÀ~Û+∫,
dü‘ê´ìï ‘Ó*j·TCÒj·T≥+ yÓTT<ä\Tô|≥º>±H˚ e÷s¡T&ÉT düTes¡íesê¸ìï ≈£î]|æ+#ê&ÉT.
•øÏå‘·T\e⁄‘·÷qïyê] eTqdüT‡\T ø£˝À¢\yÓTÆHêsTT. ˇø£ÿs¡T ≈£L&Ü dü‘·´<äs¡ÙHêìï
bı+<ä˝Ò<äT.
n|ü &ÉT ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT ªmes¡T á $|òü÷ïìï ø£*–+#ês¡ìμ #·÷&É>±
bÕ|æe÷s¡T&ÉT ø£ì|æ+#ê&ÉT.
eT÷&Ée~q+ ≈£L&Ü ªñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉT <Ûäsêàìï uÀ~Ûdü÷Ô+fÒ eTT‘ê´\yêq,
ã+>±s¡Tyêq ≈£îs¡TdüTÔ+<äìμ nH˚ø£eT+~ Á|ü»\T e#êÃs¡T. eT÷&ÉeHê&ÉT ≈£L&Ü
ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT Áø£e÷qT>∑‘+· >± uÀ~Û+∫, ‘Ó*j·TCÒjT· ≥+ yÓTT<ä\Tô|≥º>±H˚ e÷s¡T&ÉT
ø=+‘·<ä÷s¡+˝À Hê≥ø±ìï Äs¡+_Û+#ê&ÉT. ~e´yÓTÆqyê<ë´\T ÁyÓ÷–+|üã&çHêsTT.
~yê´|ü‡s¡dü\T Hê≥´e÷&ÉkÕ>±s¡T. M‘·sê>∑»qT\T ≈£L&Ü e÷s¡T&ÉT Á|ü<ä]Ù+#˚
~e«s¡÷bÕ\qT #·÷&É{≤ìøÏ, ~e´X¯u≤›\qT $q{≤ìøÏ Äø£]¸‘T· \j·÷´s¡T.

12
 ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä
n˝≤ ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ |ü]wü‘T· qÔ T Äø£]¸+∫q e÷s¡T&ÉT Á|”‹‘√ ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì
•s¡dTü ‡≈£î e÷\qT ø£{≤º&TÉ . ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT <Ûë´qdüe÷|üqTï&Ó’ ªmeØ|üì #˚XÊs¡μì
#·÷&É>± e÷s¡T&ÉT ø£ì|æ+#ê&ÉT. n‘·ìøÏ ªá e÷s¡T&ÉT uÛ>Ñ y∑ êqTì XÊdüHêìøÏ >=|üŒ
$|òTü ïø±]. n‘·ìï uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT m+<äT≈£î ˝§+>∑Bj·T˝Ò<Tä ?μ nì|æ+∫+~. n|ü &É‘ì· øÏ
ªn‘·ìï ‘êH˚ ˝§+>∑Bj·Te\dæ ñ+<äμì ‘Ó*dæ+~. ªªnìï ÁbÕDT\≈£î y˚T\T #˚≈L£ sπ ≥Tº>±
n‘·ìï ˝§+>∑BkÕÔqH˚ uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT qqTï ªn\ø£Då øÏ £ ãT<äT&∆ TÉ μ nHêï&ÉTμμ nì >∑T]Ô+#ê&ÉT.
ªe÷s¡Tì ˝§+>∑Bùd düeTj·T+ e∫Ã+<ë?μ nì ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ <Ûë´qdüe÷|üqTï&Ó’
#·÷dæ ªÄ düeTj·T+ e∫Ã+<äμì ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. n|ü &ÉT ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT eT÷&ÉT
X¯yê\qT rdüT≈£îHêï&ÉT. bÕeTTX¯e+, ≈£îø£ÿX¯e+, e÷qeX¯e+. ãTT~∆Xø¯ ‘ÔÏ √ yê{Ïì
|ü⁄wüŒe÷\\T>± e÷]à e÷s¡Tìe<ä≈› î£ b˛j·÷&ÉT. n‘·ìï #·÷dæ ªñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ Hê#˚
Äø£]¸+|üã&çHê&Éμì e÷s¡TìøÏ Á|”‹ ø£*–+~.
n|ü &ÉT ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ ‘·q≈£î dü«j·T+>± |üP\e÷\\T y˚kÕÔ&ìÉ e÷s¡T&ÉT X¯Øs¡+‘√
ø£ì|æ+#ê&ÉT. ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT bÕeTT X¯yêìï e÷s¡Tì ‘·\≈£î ø£{≤º&TÉ . ≈£îø£ÿX¯yêìï
yÓT&É˝À, e÷qeX¯yêìï #Óe⁄\≈£î ø£{≤º&TÉ . yê{Ïì |ü≥Tºø=ì n‘·&TÉ Ç˝≤ nHêï&ÉT.
ªª_Û≈îå£ »qT\≈£î Á|ü‹≈£L\yÓTqÆ e÷\qT
˙e⁄ Hê≈£î ø£{qºÏ fÒ,¢
ø±eTTø£»q Á|ü‹≈£L\yÓTqÆ X¯yê\qT
H˚qT ˙≈£î ø£{≤ºqT.
˙≈£îqï ã˝≤qï+‘ê #·÷|æ+#·T.
H˚&TÉ ˙≈£î ãT<ä|∆ ⁄ü Á‘·Tì‘√ düe÷>∑eT+ ø£*–+~.
kÕ>∑s‘¡ s· +¡ >±\qT _Ûqï+ #˚d,æ Ç+øÏb˛j˚T≥Tº #˚ùd nì\T&ÉT ≈£L&Ü
eT\j·T|üs«¡ ‘·≈î£ øÏ˝å À ‘·q X¯øìÔÏ ø√˝ÀŒ‘ê&ÉT.μμ
n|ü &ÉT e÷s¡T&ÉT Ä X¯yê\qT ‘=\–+#·Tø√e{≤ìøÏ Á|üjT· ‹ï+#ê&ÉT. ø±ì
ˇø£ NeT |üs«¡ ‘êìï m‘·CÔ ≤\qfÒ¢ e÷s¡T&ÉT yê{Ïì ‘=\–+#·Tø√˝Òøb£ ˛j·÷&ÉT. n‘·&TÉ
Äø±X¯+˝ÀìøÏ m–] Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªø£+sƒ+¡ ˝À y˚dqæ ≈£îø£ÿX¯yêìï

13
nXÀø±e<ëq+
dü«j·T+>± H˚qT ‘=\–+#·Tø√˝Òøb£ ˛‘˚
Hêø£Hêï ‘˚CÀe+‘·T˝…q’ <˚e‘·\T ‘=\–kÕÔsT¡ .μμ
dü$ú s¡T&ÉT Ç˝≤ nHêï&ÉT
ªªÁãVü≤à e<ä≈› î£ b˛! Ç+Á<äTì X¯sD¡ T bı+<äT!
n–ï˝À Á|üy•˚ +#·T! düeTTÁ<ä+˝À eTTqT>∑T!
˙ ø£+sƒ+¡ ˝Àì á X¯e+
m+&É<Tä , ‘·&TÉ e<äT, $&çb˛<äT.μμ
eTùV≤+Á<ä, s¡TÁ<ä, ñù|+Á<ä, áX¯«s¡, j·TeT, ≈£îuÒs¡, yêdüyê<äT\ e<ä›≈£î,
Ç‘·s<¡ e˚ ‘·\ e<ä≈› î£ b˛sTTHê n‘·&TÉ ‘·q \øå±´ìï kÕ~Û+#·˝øÒ b£ ˛j·÷&ÉT. ∫es¡≈î£
n‘·&TÉ ÁãVü≤àe<ä≈› î£ b˛j·÷&ÉT. ÁãVü≤à
ªªe‘ê‡! `
<äX㯠\Tì •wüß´&ÉT dü«j·T+>±
‘·q ãTT~∆Xø¯ ‘ÔÏ √ y˚dqæ á ã+<Ûëìï
mes¡T ‘=\–+#·>\∑ s¡T?
n~ kÕ>∑s+¡ e˝… n|ü]$T‘·yTÓ qÆ ~.
qs¡T&ÉT Væ≤e÷\j·÷ìï ø£eT\Hêfi¯+‘√
ã+~Û+∫ ô|øÏ*+#·e#·TÃqT ø±ì,
˙ ø£+sƒ+¡ ˝À y˚jT· ã&çq á ≈£îø£ÿX¯yêìï
‘=\–+#·≥+ kÕ<Û´ä +ø±<äT.
Hê X¯øÔÏ >=|üŒ<˚. ø±ì H˚qT ≈£L&Ü
‘·<ë∏ >∑‘|· ⁄ü Á‘·Tì‘√ dü]b˛\qT.
qø£Áå ‘ê˝À¢ X¯øÔÏ ñqïe÷≥ ì»y˚T ø±ì
n~ Á|ü#+· &Éd÷ü s¡´_+ã+ eTT+<äT m+<äT≈£L ø=s¡>±<äTμμ nHêï&ÉT.
n|ü &É T e÷s¡ T &É T ªªÇ|ü &É T Hêπ ø $T Ä»„ ? qqTï me]ì X¯ s ¡ D T
bı+<äeT+{≤s¡T?μμ nHêï&ÉT.
ÁãVü≤à ã<äT\T |ü*ø±&ÉT.

14
 ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä
ªªuÛ÷Ñ $Tô|’ |ü&qç yê&ÉT ˝Òe{≤ìøÏ
uÛ÷Ñ $TH˚ }‘·>± rdüTø=qTq≥T¢>±,
˙yê ñ|ü>T∑ |ü⁄HÔ ˚ X¯sD
¡ T bı+<äT.
n‘·ìï m<äTs√ÿe≥+ e\¢H˚ ˙ yÓu’ eÑÛ +, ø°],Ô düTK+ n˙ï b˛j·÷sTT.μμ
‘·<∏ë>∑‘·Tì •wüß´&ÉT m+‘· X¯øÏÔe+‘·T&√ ‘Ó*dæq ‘·sê«‘· e÷s¡T&ÉT Ç˝≤
∫+‹+#ê&ÉT.
ªªme] •wüß´ì XÊdüqã˝≤ìï ÁãVü≤à≈£L&Ü |üPõkÕÔ&√
n{Ϻ ãT<äTì∆ kÕeTsêú´ìï ø=\e≥+ me]‘·s+¡ ?μμ
Ä düTÁe‘·T&ÉT ‘·\#·T≈£î+fÒ qqTï •øÏ+å #˚yê&˚.
ø±ì ø£eå ÷o\T&Óq’ n‘·&TÉ
n˝≤ #˚jT· ≈£î+&Ü qqTï e~*y˚XÊ&ÉT.
n~Ûø+£ >± e÷{≤¢&≥ É + m+<äT≈£î?
H˚&TÉ H˚qT eTTìjÓTTø£ÿ eTVü‰ø±s¡TDÏø‘£ q· T,
n‘·ì nbÕs¡yTÓ ÁÆ ‹ì ‘Ó\TdüT≈£îHêïqT.
n‘·ì eTqdüT‡ nìï ñ|üÁ<äyê\qT+&ç eTTø£yÔ TÓ qÆ ~.
n‘·ì ‘˚»düT‡ düTes¡|í sü «¡ ‘·+ e+{Ï~.
yÓ÷Vü‰+<Ûøä ±s¡+ e\q H˚qT n‘·ìï eT∞¢ eT∞¢ UÒ~+|üCXÒ ÊqT.
nsTTHê Ä eTVü‰ã\T&ÉT qqTï nÁ|æjT· yÓTqÆ
ˇø£ÿe÷≥ ≈£L&Ü nq˝Ò<Tä .
n|ü &ÉT ø±eT<Ûë‘·Te⁄≈£î n~Û|‹ü jÓTÆ q e÷s¡T&ÉT ªñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ ‘·|Œü Ç+ø=ø£
>∑‹˝Ò<μä ì ‘Ó*dæø=ì nìï+{Ï˙ $&ç∫ dü$ú s¡ ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ düMT|æ+∫, bÕ<ë\ô||’ &ü ç
Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªuÛÑ<ä+‘ê! uÛÑ>∑yêqT&ÉT uÀ~ÛeT÷\+ e<ä› ñqï|üŒ{ÏqT+&ç H˚qT #˚dæq
e+<ä\ø=\~ nÁ|æj÷· \qT $q+&ç.
kÕ˝≤ nH˚ Áu≤Vü≤àDÁ>±eT+˝À Äj·Tq≈£î
ÄVü‰s¡+ <=s¡Tø£≈î£ +&Ü #˚XÊqT. nsTTHê Äj·Tq

15
nXÀø±e<ëq+
HêπøMT nÁ|æjT· + #˚jT· ˝Ò<Tä .
X¯ø≥
£ s¡÷bÕìï <Û]ä +∫q|ü⁄&ÉT, eèwüusÑÛ ÷¡ bÕìï <Û]ä +∫q|ü⁄&ÉT,
bÕeTT>± ô|ø’ Ï ˝Ò∫q|ü⁄&ÉT uÛ>Ñ y∑ êqTì Væ≤+dæ+#êqT.
ø±ì Äj·Tq mqï&É÷ Hê≈£î Vü‰ì #˚jT· ˝Ò<Tä . ø±ì
MTs¡T z eTVü‰‘êà! MT nbÕs¡yTÓ qÆ <äjT· qT e<ä*y˚XÊs¡T.
düTsêdüTs¡qs¡˝Àø±\˝À qqTï ∫qïãT#êÃs¡T.μμ
dü$ú s¡T&ÉT Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªbÕ|”! |ü]o*+#·≈î£ +&Ü ‘·<ë∏ >∑‘T· ì >=|üŒ‘·Hêìï ÁXÊe≈£î\‘√ m˝≤ b˛\TkÕÔe⁄?
Äe–+» y˚Ts¡Te⁄qT b˛\T‘·T+<ë?
$TDT>∑Ts¡T |ü⁄s¡T>∑T dü÷s¡T´ì b˛\T‘·T+<ë?
<√dæ*˝Àì ˙s¡T düeTTÁ<ä+‘√ dü]b˛\T‘·T+<ë?
ÁbÕDT\|ü≥¢ ãT<äTì∆ øÏ>\∑ ø£sT¡ D n+‘·T˝Òì~.
ÁXÊe≈£î&ÉT n+‘·{Ï ø£sT¡ DqT ø£*– ñ+&ÉC≤\&ÉT. Ç+ø±
Çìï ‘·|ü \T ˙e⁄ #˚dHæ ê ‘·<ë∏ >∑‘T· &ÉT ìqTï
m+<äT≈£î e<ä*y˚XÊ&√ HêøÏ|ü &ÉT düŒwü+º >± ‘Ó\Tdü÷Ô ñ+~.μμ
e÷s¡T&ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªdü+>±ìï q]øÏ zs¡TŒH˚ Áe‘·+>± ø£*–q
Ä uÛ>Ñ y∑ êqTì uÛ≤yêìï Hê≈£î #Ó|Œü +&ç.
H˚qT yÓ÷Vü≤+ e\q Äj·TqqT
ìs¡+‘·s+¡ u≤~Û+#êqT. nsTTHê
Äj·Tq m|ü &É÷ yÓTÁÆ ‹uÛ≤e+‘√H˚ qqTï #·÷XÊ&ÉT.μμ
dü$ú s¡T&ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªkÂe÷´! $qT. ˙e⁄ uÛÑ>∑yêqTì|ü≥¢ nH˚ø£ n|üsê<Ûë\T #˚XÊe⁄. ˙yê
n≈£îX¯˝≤\qT ø£&–ç y˚dTü ø√e{≤ìøÏ ˇπø e÷s¡+Z ñ+~. n<˚ ‘·<ë∏ >∑‘T· ìj·T+<äT $XÊ«dü+.
Äj·Tq nqTÁ>∑V≤ü y˚T yê{Ïì ‘=\–düT+Ô ~.μμ

16
 ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä

ªªn<˚ ø±s¡D+. Bìï #·÷ùd Ä Bs¡È<ä]Ù ìH˚ïMT nq˝Ò<äT. Hê´j·T+>± ˙

Vü≤è<äjT· +˝À Äj·Tq|ü≥¢ »ì+∫q ø=+#Ó+ uÛøÑ ÔÏ nsTTHê ìsê«D|ò˝ü ≤ìï ÇdüT+Ô ~.
s¬ +&ÉTe÷≥˝À¢ #ÓbÕŒ\+fÒ nC≤„q|ü⁄ Nø£{˝Ï À ˙e⁄ Ä eTTì|ü≥¢ #˚dqæ ‘·|ü \˙ï ˙
Vü≤è<äjT· +˝ÀqT+&ç e]¸+#˚, ÁX¯<ë∆yT˚ |ò÷ü \ e\q ø£&TÉ >∑ã&ÉT‘êsTT.μμ
n|ü &ÉT e÷s¡T&ÉT ø£<+ä ã|üP\yÓTT>∑˝Z ≤¢>± s√e÷\T eD≈£î‘·÷+&É>± dü$ú s¡Tì
eTT+<äT kÕcÕº+>∑|&ü ç `
ªªn‘·&TÉ dæ~b∆ ı+<ä{≤ìøÏ eTT+<äT H˚qT
á uÛ÷Ñ $Tô|’ $»j·T+ bı+<ë\H˚ ø√]ø£‘√
nH˚ø$£ <Ûë\T>± n‘·ìï UÒ~+|üCXÒ ÊqT.
Ä ãTTwæÁ|ües¡T&ÉT nqTqj·T+‘√
‘·+Á&ç ø=&ÉT≈£î ‘·|ü \qT |ü{+ºÏ #·Tø√q≥T¢>±
yê{Ïì |ü{+ºÏ #·Tø√˝Ò<Tä .μμ
n‘·&TÉ #ê˝≤ùd|ü⁄ ãT<äTì∆ >∑TD≤\qT düà]+#·Tø=ì dü$ú s¡Tì bÕ<ë\ô|’ |ü&ç `
ªªHêô|’ nqTÁ>∑V≤ü + #·÷|æ Hê˝À
ãT<äTì∆ |ü≥¢ >ös¡yêìï ø£*–+#ês¡T.
Çø£ Hê ø£+sƒ+¡ ˝À Áy˚˝≤&ÉT‘·Tqï
á eTVü≤]¸ ø√bÕuÛsÑ D ¡ ≤ìï ‘=\–+#·+&çμμ nHêï&ÉT.
dü$ú s¡T&ÉT ªªˇø£ ìã+<Ûqä ‘√ ìqTï $&ç|kæ ÕÔqTμμ nHêï&ÉT.
e÷s¡T&ÉT ªª@$T ìã+<Ûqä ?μμ nHêï&ÉT. dü$ú s¡T&ÉT ªªH˚{qÏ T+&ç _Û≈îå£ e⁄\qT
y˚~+Û |ü≈L£ &É<Tä μμ nHêï&ÉT. e÷s¡T&ÉT ªªy˚~+Û #·qT. Ç+ø± @$T Ä»„?μμ nHêï&ÉT. ªªÇ~
es¡≈î£ ìqTï XÊdüqø±sê´ìï >∑T]+∫ ÄC≤„|+æ #êqT. Ç|ü &ÉT Hê ø±sê´ìï >∑T]+∫
˙≈£î $»„|Ôæ #˚dTü HÔ êïqTμμ nHêï&ÉT dü$ú s¡T&ÉT. e÷s¡T&ÉT ‘·‘sÔ· b¡ Õ≥T‘√ ªªôd\$e«+&çμμ
nHêï&ÉT. dü$ú s¡T&ÉT ªuÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT |ü]ìsê«D≤ìï bı+~q e+<äd+ü e‘·‡sê\≈£î H˚qT
Á|üÁeõ‘·T&Éqj·÷´qT.μ n+<äTe\q

17
nXÀø±e<ëq+

ªªH˚HêÁ‘Ó˝’ Àø£´Hê<∏Tä ì <Ûsä à¡ ø±j·÷H˚ï #·÷XÊqT ø±ì

ø±+#·HêÁ~düìïuÛyÑ TÓ qÆ s¡÷|üø±j·÷ìï #·÷&É˝<Ò Tä .
Ä nqT|üeT nqTÁ>∑V‰ü ìøÏ e÷s¡T>±
˙y˚ Hê≈£î ãT<äTì∆ s¡÷bÕìï #·÷|æ+#ê*.
<äX㯠\s¡÷|ü<sä Ù¡ q ≈£î‘·÷Vü≤\T&ÉHq’Ó Hê≈£î
Ç+‘·øq£ ï Á|æjT· yÓTqÆ <˚MT ˝Ò<Tä μμ nHêï&ÉT.
e÷s¡T&ÉT ªªn˝≤ nsTT‘˚ Hê ìã+<Ûqä qT $q+&çμμ `
ªªãT<äs∆ ÷¡ bÕìï <Û]ä +∫qyÓ+≥H˚ MTs¡T düs«¡ E„ì|ü≥¢ >∑\ >∑TD>ös¡e+‘√ Hê≈£î
Á|üD≤eT+ #˚jT· >∑÷&É<Tä . ãT<ë∆qTdüà è‹˝À #˚]q eTqdüT‡‘√ ˇø£yfi˚ ¯ MTs¡T qqTï @
ø=+#Ó+ |üPõ+∫Hê H˚qT <ä>y∆∑ TÓ bÆ ˛‘êqT. z Á|üu÷ÑÛ ! M‘·sê>∑T˝…q’ MT Á|üD≤e÷ìï
uÛ]Ñ +#˚ X¯øÔÏ Hê≈£î ˝Ò<Tä . MT #˚‹ ø£<*ä øπ qqTï ø±\Ã>∑\<äT. @qT>∑T ‘=+&É+ X¯øìÔÏ
ÄeTT<ä|⁄ü yÓTT\ø£ ‘·≥Tºø√>∑\<ë? nHêï&ÉT.μμ
dü$ú s¡T&ÉT ªªn˝≤π> H˚qT ˙≈£î Á|üD≤eT+ #˚jT· qTμμ nHêï&ÉT. e÷s¡T&ÉT ªªn˝≤
nsTT‘˚ eTTVüAs¡øÔ ±\+ Ä>∑+&ç. H˚qT n&É$˝À Á|üy•˚ kÕÔqT. |üPs¡«+ H˚qT dü÷s¡Tì
e+∫+#·{≤ìøÏ n∫+‘·´ãT<ä∆yÓ’uÛÑe+qT+&ç ã+>±s¡T ø±+‘·T\‘√ Á|ü»«*+#˚
ãT<äs∆ ÷¡ bÕìï <Û]ä +#êqT. Ç|ü &ÉT dü«#·Ãy¤ TÓ qÆ dü÷s¡´øÏsD¡ C≤\+ e+{Ï Á|üu≤Û eT+&É˝≤ìï
ø£*qZ qj·THêq+<äøs£ y¡ TÓ qÆ n<˚ s¡÷bÕìï <Û]ä kÕÔqTμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT dü$ú s¡T&ÉT ªn˝≤π>μ nì |ü*øÏ Ä X¯yêìï ‘=\–+∫ ‘·<ë∏ >∑‘T· ì s¡÷bÕìï
<ä]Ù+#ê\ì m<äTs¡T#·÷&ÉkÕ>±&ÉT. e÷s¡T&ÉT n&É$˝ÀìøÏ b˛sTT ãT<äs∆ ÷¡ bÕìï <Û]ä +∫,
q≥T&ÉT ‘Ósy¡ qÓ Tø£qT+&ç e∫Ãq≥T¢>± n&É$qT+&ç e#êÃ&ÉT.
ì»+>± n~ n˝≤π> #Ó|Œü ã&ç+~.
ªªñ‘·eÔ T \ø£Då ≤\qT ø£*–q, #·÷|üsT¡ \≈£î qj·THêq+<äøs£ y¡ TÓ qÆ ‘·<ë∏ >∑‘s· ÷¡ bÕìï
<Ûä]+∫ ∫Á‘·|ü≥+‘√ s¡+>∑düú˝≤ìï n\+ø£]+#·Tq≥T¢>± n‘·&ÉT Ä n&É$ì
n\+ø£]+|üCÒXÊ&ÉT. ø±+‹|ü]y˚wü+‘√ uÛÑ>∑yêqTì, uÛÑ>∑yêqTq≈£î ≈£î&çÁ|üø£ÿq
kÕ]|ü⁄Á‘·düú$s¡Tì, m&ÉeTÁ|üø£ÿq eTÚ<äZ˝≤´j·Tq düú$s¡Tì, ãT<äT∆ì bÕÁ‘·qT #˚‹˝À

18
 ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä

|ü≥Tºø=ì yÓqTø£ Á|üøÿ£ q Äj·TTwüà+‘·T&Óq’ Äq+<äTì, eTVü‰ø±X¯´|üd$úü s¡Tì, nìs¡T<ä,∆

düTuÛ÷Ñ ‹ yÓTT<ä˝q’… eTVü‰ÁXÊe≈£î\ s¡÷bÕ\qT ≈£L&Ü ø£*Œ+∫, |ü<eä T÷&ÉT e+<ä\
_Û≈îå£ e⁄\T ns¡#∆ +· Á<ëø±s¡+˝À uÛ>Ñ y∑ êqTì |ü]y˚w+ºæ ∫ ñqï <äèXÊ´ìï #·÷|æd÷ü Ô e÷s¡T&ÉT
ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì e<ä≈› î£ e#êÃ&ÉT. ñ|ü>T∑ |ü⁄qÔ ≈£î uÛ>Ñ y∑ êqTì s¡÷|ü+ á $<Û+ä >± Ç˝≤
ñ+≥T+<äì ‘Ó*dæ n|ü]$T‘·yTÓ qÆ dü+‘√wü+ ø£*–+~.μμ
Ä dü+‘√wü+‘√ n‘·&TÉ Ädüq+ qT+&ç ˝Ò∫ #·÷dü÷Ô `
ªªø£sT¡ D˝Ò≈î£ +&Ü Ç˝≤+{Ï s¡÷bÕ\qT
<Ûä«+dü+ #˚dæq nì‘·´‘·≈£î ~Ûø±ÿs¡+.
n+‘·{Ï eTVü‰eTTì X¯Øs¡+ ≈£L&Ü
nì‘·´‘· e\q $HêX¯Hêìï bı+~+~.μμ nHêï&ÉT.
ãT<ë∆e\+ãq˝À ñqï düà è‹‘√ n‘·&TÉ ‘·<ë∏ >∑‘T· ì s¡÷bÕìï #·÷düTqÔ ï≥T¢>±H˚
‘·\+∫ Ä s¡÷bÕìøÏ <ä>sZ∑ >¡ ± »]–, eTT≈£î[‘·|<ü àä +˝≤ #˚‘T· \T CÀ&ç+∫ ` ªª ÄVü‰!
@$T uÛ>Ñ y∑ êqTì s¡÷|üXÀuÛ!Ñ @eTì #ÓbÕŒ*!
ªªø£eT\+ e+{Ï eTTK+, ˙*ø£\Te\ e+{Ï ø£qTï\T
eq|ü⁄cÕŒ\e+{Ï ø±+‹, |üPs¡#í +· Á<äTìe+{Ï #·\ì¢ eTqdüT‡.
kÕ>∑s¡+ e+{Ï >∑+;Ûs¡‘·, y˚Ts¡T|üs¡«‘·+ e+{Ï dæús¡‘·«+.
dü÷s¡T´ìe+{Ï ‘˚»düT‡, dæ+Vü≤+ e+{Ï q&Éø,£
eèwüu+ÑÛ e+{Ï #·÷|ü⁄\T, ã+>±s¡+ e+{Ï y˚Tì#Ûêj·T.μμ nHêï&ÉT.
ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì Vü≤è<äjT· + Äq+<ä+‘√ ì+&çb˛>± `
ªªnôVA! @$T uÛ≤e$X¯ó~∆ì ø£*–+#˚ ø£sà¡ \ eT<ÛTä s¡|\üò +!
Ç~ ◊X¯«s¡´+ e\q ø±ì j·÷<äè∫äø+£ >± ø±ì ø£*–q~ ø±<äT.
düV≤ü Ádüø√{Ï ø£˝≤Œ\qT+&ç
yêø±ÿj·T, ∫‘êÔ\qT ìÁ>∑V≤æ +#·Tø=ì #˚dqæ
<ëq+ e\q, zs¡TŒ e\q,
<Ûë´q+ e\q, C≤„q+ e\q

19
nXÀø±e<ëq+
á ns¡Ω‘T· \T
‘·eTqT ‘êeTT XÀ~Û+#·T≈£îHêïs¡T.
Ä $<Û+ä >±H˚ XÊdüÔ qj·THêq+<äøs£ y¡ TÓ qÆ
Ç≥Te+{Ï s¡÷bÕìï bı+<ë&ÉT.
Ç~ X¯Á‘·Te⁄\≈£î ≈£L&Ü dü+‘√cÕìï ø£*–+#˚~ ø±>± Çø£
Hêe+{Ïyêì >∑T]+∫ #Óù|Œ<˚eTT+~?μμ nì
dü+ãT<äTì∆ Ä\+ãq+˝À ‘·qqT ‘êqT eTs¡∫, ãT<äT&∆ HÉ ˚ ms¡Tø£‘√ yÓTT<ä\T
|ü&çb˛sTTq #Ó≥Tº˝≤ e÷s¡Tì bÕ<ë\MT<ä |ü&çb˛j·÷&ÉT. e÷s¡T&ÉT ‘·‘·Ôs¡bÕ≥T‘√
Ç˝≤ nHêï&ÉT. ªªuÛ<Ñ +ä ‘ê! MTs¡T eTq ˇ|üŒ+<ëìï ñ\¢+|òTæ +#·>÷∑ &É<Tä .μμ ªª@ ˇ|üŒ+<ä+?μμ
ªªuÛ<Ñ +ä ‘·T\T Hê≈£î Á|üD≤eT+ #˚jT· >∑÷&É<ìä H˚qT eTT+<˚ Á|ü‹q #˚sTT+#êqT.μμ
n|ü &ÉT ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT uÛ÷Ñ $Tô|q’ T+&ç ˝Ò∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
bÕ|”!
ªª˙{Ï‘√ #·˝≤¢]q n–ï˝≤ Ä yê~Á|üeTTKT&ÉT
ñ|üX$¯ T+#ê&Éì Hê≈£î ‘Ó\TdüT.
nsTTHê qj·THêq+<äøs£ y¡ TÓ qÆ Ä s¡÷bÕìï #·÷∫,
H˚qT Ä ãTTwæeTT+<äT yÓ÷ø£]˝≤¢qT.
n+‘˚>±ì ìqTï |üPõ+#·˝<Ò Tä .μμ
e÷s¡T&ÉT Ç˝≤ nHêï&ÉT ªªn<Ó˝≤? Hê eTT+<äT qeTdüÿ]+∫q|ü⁄&ÉT H˚qT
|üPõ+|üã&É˝Ò<ë?μμ
dü$ú s¡T&ÉT ªªH˚qT ˙¬ø˝≤ qeTdüÿ]+#·˝<Ò √, ˇ|üŒ+<ëìï m˝≤ ñ\¢+|òTæ +#·˝<Ò √
$qT!
eTèDàj·T <˚e‘êÁ|ü‹eT\≈£î qeTdüÿ]dü÷qÔ ï eTqTwüß´\T
eT{Ϻ uÛ≤eq>±ø£ <˚e‘êuÛ≤yêìï ø£*– ñqï≥T¢>±,
H˚qT ˝Àø£Hê<∏Tä ì s¡÷bÕìï <Û]ä +∫q ìqTï #·÷∫
düT>∑‘u· ≤Û eq‘√H˚ düeTdüÿ]+#êqT ø±ì
e÷s¡u≤Û eq‘√ ø±<äTμμ nHêï&ÉT.

20
 ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ø£<∏ä
n|ü &ÉT e÷s¡T&ÉT ãT<äTì∆ s¡÷bÕìï n<äèX¯´+ #˚d,æ ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡TìøÏ Á|üD≤eT+
#˚dæ yÓ[¢b˛j·÷&ÉT. Hê\ZeHê&ÉT n‘·&ÉT dü«j·T+>± eT<∏äTs¡˝À >∑+≥qT ÁyÓ÷–dü÷Ô
ªªdü«sêZ|ües¡Z düTU≤\qT ø√πsyês¡T ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡Tì e<ä› <Ûäsêàìï $q+&ç! ‘·<∏ë>∑‘·Tì
#·÷&Éì Äj·TTwüà+‘·T\T ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì #·÷&É+&ç!μμ nì #ê{Ï+#ê&ÉT.
ªªø£cÕº\≈£î eT÷\yÓTqÆ <ë]Á<ë´ìï e<ä\<ä\#·T≈£îqïyês¡T,
Çø£ÿ&˚ yÓ\T>∑TqT, dü+|ü<\ä qT bı+<ä<\ä #·T≈£îqïyês¡T,
dü«sêZ|eü s¡Z düTU≤\qT Ä•+#˚yês¡T ÁX¯<‘∆ä √ n‘·ì <Ûsä êàìï $q+&ç!
e÷qeÁX‚wßü &˜ TÉ , XÊdü,Ô eTVü‰ø±s¡TDÏ≈î£ &ÉT, dü«j·T+uÛTÑ e⁄ nsTTq
ãT<äTì∆ #·÷&Éìyês¡T XÊdüeÔ +{Ïyê&ÉT, eT÷&ÉT ˝Àø±\≈£î B|ü+e+{Ïyê&ÉT nsTTq
ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì #·÷&É+&çμμ
ªªñ|ü>∑T|ü⁄Ôdüú$s¡T&ÉT e÷s¡Tì ˝§+>∑BXÊ&ÉTμμ nH˚ e÷≥ eT<∏äTs¡ n+‘·{≤
Á|ü#ês¡yÓTÆ+~. ô|<ä›dü+K´˝À eT<∏äTs¡ìyêdüT\T ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡Tì e<ä›≈£î b˛j·÷s¡T.
nø£ÿ&É ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT mH√ï e+<ä\ y˚\ Áu≤Vü≤àDT\ m<äT≥ ìs¡“j
¤ T· +>± dæ+Vü‰düq+
MT<ä ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.μμ
Ç˝≤ #Ó|Œü ã&ç+~`
ªªn‘·ì˝≤ dæ+Vü‰düq+ mø£ÿ≥+ eT÷&ÛTÉ \≈£î kÕ<Û´ä + ø±<äT.
eT÷&ÛTÉ &ÉT>± Ä dæ+Vü‰düHêìï møÏÿqyê&ÉT ˝Ò&˝ç ≤ ≈£î+∫+#·Tø£b˛‘ê&ÉT.
|üsy¡ ê<äT\ <äsêŒìï q•+|üCj Ò T· {≤ìøÏ dæ+Vü≤+˝≤ >∑]+® #˚yê&ÉT,
eø£\Ô ˝À dæ+Vü≤dü<èä X¯ó&ÉT nsTTq n‘·&TÉ
Ä dæ+Vü‰düHêìï mø£ÿ{≤ìøÏ ‘·–qyê&ÉT.μμ
n|ü &ÉT ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT Áø£e÷qT>∑‘·+>± <Ûäsêàìï uÀ~Û+∫ dü‘ê´ìï
‘Ó*j·TCÒXÊ&ÉT. n~ $qï nH˚ø£ e+<ä\y˚\ ÁbÕDT\T yÓ÷ø£åkÕ<Ûäq≈£î ñ|üø£]+#˚
≈£îX¯\eT÷˝≤\qT bı+<ës¡T. ø=+<äs¡T nHê>±$T |òü˝≤ìï bı+<ës¡T. ø=+<äs¡T
dü ø £ è <ë>±$T |ò ü ˝ ≤ìï bı+<ës¡ T . ø=+<ä s ¡ T Ák˛‘ê|ü ‹ Ô |ò ü ˝ ≤ìï bı+<ës¡ T .
|ü<Ó›ì$T~y˚\eT+~ Á|üÁeõ+#ês¡T. yês¡+<äs¡÷ ‘·eTqT ‘êeTT ìÁ>∑Væ≤+#·Tø=ì
n∫s¡ø±\+˝ÀH˚ ns¡Ω‘ê«ìï bı+<ës¡T.

21
nXÀø±e<ëq+
ñs¡TeTT+&É |üs«¡ ‘·+˝À |ü<ì›Ó $T~ #˚‘T· \ bı&Ée⁄, |üHïÓ +&ÉT #˚‘T· \ yÓ&\É TŒ>∑\
>∑TVü≤ ñqï~. ø£è‘·ø£è‘·T´˝…’q yês¡+<ä]‘√ ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT ªªHê •ø£åD˝À πø¢X¯eTT≈£îÔ˝…’
ns¡Ω‘ê«ìï bı+~qyês¡+<äs÷¡ Hê\T>∑T n+>∑Tfi≤\ bı&Ée⁄>∑\ ø£Ás¡|⁄ü \¢\qT n+<äT˝À
y˚jT· +&çμμ nHêï&ÉT. n<˚s√E Ä |ü<ì›Ó $T~y˚\eT+~ ns¡Ω‘T· \T n+<äT˝À ø£Ás¡|⁄ü \¢\qT
y˚j·T>± yê{Ï‘√ n~ ì+&çb˛sTT+~. ªªeT<∏äTs¡˝À ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉH˚ ù|s¡T>∑\yê&ÉT
uÀ<Û≈ä î£ \+<ä]˝À ÁX‚wßü &˜ Í‘ê&Éìμμ ãT<äT&∆ TÉ #Ó|Œæ q≥T¢>± düeTTÁ<ä|sü ´¡ +‘·+ Á|ü#ês¡yTÓ +Æ ~.
n~ n˝≤π> »]–+~.
ø±eT<Ûë‘·T n~Û|‹ü ì ˝§+>∑Bdæqyê&ÉT, XÊdüeÔ +{Ïyê&ÉT nsTTq ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ
bÕ<ë\qT düTs¡\T, eTTqT\T, eTVü‰Hê>∑T\T, ndüTs¡T\T, >∑sT¡ &ÉT\T, j·T≈£îå \T, >∑+<Ûsä T¡ «\T,
$<ë´<Ûsä T¡ \T |üPõ+#ês¡T. |üPs¡«ãT<äT\∆ #˚ Hê≥ã&çq ≈£îX¯\;» dü+‘·‹>∑\ nH˚ø£
e+<ä\y˚\ ÁbÕDT\ô|’ dü<s∆ä à¡ dü*\<Ûës¡\T ≈£î]j·T>± á ñs¡TeTT+&É|sü «¡ ‘·+ô|’ yê]˝À
yÓ÷øå±+≈£îsê\T ô|]>±sTT.

22
 bÕ+X¯óÁ|ü<ëq ne<ëq+
(eT{Ϻì <ëq+ #˚dæq ø£<∏ä)
uÛÑ>∑yêqT&ÉT sê»>∑èVü≤+˝À y˚DTeq+˝À ñ&É‘·\≈£î ÄVü‰s¡+ y˚ùd#√≥
$Vü≤]düTHÔ êï&ÉT. n|ü &ÉT uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT |üPsê«Vü≤ïdüeTj·T+˝À bÕÁ‘·, Nesê\qT rdüTø=ì,
_Û≈îå£ >∑D|ü]eè‘·T&Ó,’ _Û≈îå£ dü+|òTü + >ös¡$dü÷+Ô &É>± _Ûøøå£ √dü+ sê»>∑èVü≤+˝À Á|üy•˚ +#ê&ÉT.
#Ó|üŒã&çq≥T¢>±H˚
ì+&ÉTC≤_*¢ e+{Ï kÂeT´yÓTqÆ eTTK+‘√,
ã+>±s¡T|üs«¡ ‘·+ e+{Ï ñ‘·eÔ T <˚V≤ü +‘√,
>∑C+Ò Á<äTì˝≤ ©\>± q&ÉTdü÷,Ô
uÛÑ>∑yêqT&ÉT _Û≈£åî>∑D|ü]eè‘·T&Ó’ ø£~˝≤&ÉT.
uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT <äè&Û∫É ‘·+Ô ‘√ q>∑s<¡ ë«s¡+˝À bÕ<ëìï yÓ÷bÕ&ÉT. ãT<äu∆ >ÑÛ y∑ êqT&ÉT
<Ûsä à¡ +˝À <äè&Û+É >± ì*∫q ∫‘·+Ô ‘√ q>∑s<¡ ë«s¡+˝À ø±\TyÓ÷|æq|ü⁄&ÉT n<äT“¤‘y· TÓ qÆ
nH˚ø£ $∫Á‘ê\T »s¡T>∑≥+ |ü]bÕ{Ï. Á>∑T&çy¶ ê]øÏ #·÷|ü⁄ edüT+Ô ~. #Ó${Ïyês¡T X¯u≤›\qT
$q>∑\T>∑T‘ês¡T. ≈£î+{Ïyês¡T q&ÉTe>∑\T>∑T‘ês¡T. dü+¬øfi¯¢‘√ ã+~Û+|üã&çqyê]
ã+<ÛäHê\T ‘=\–b˛‘êsTT. »qà »qà\T>± yÓ’s¡+‘√ ñqïyês¡T yÓTÆÁr∫‘êÔìï
bı+<äT‘ês¡T. Á‘êfi¯‘¢ √ ã+~Û+|üã&çq <ä÷&É\T, ã+<Ûqä + qT+&ç $&çe&ç Ä]Ô‘√ ‘·\T¢\qT
ø£\TdüT≈£î+{≤sTT. @qT>∑T\T |òT” +ø£]kÕÔsTT. >∑TÁsê\T düø*Ï kÕÔsTT. Je+Je|ü≈îå£ \T,
HÓeTfi¯ó¢ eT<ÛäTs¡+>± ≈£LkÕÔsTT. ô|f…º˝À¢ uÛÑÁ<ä|üs¡T#·ã&çq q>∑\T eT<ÛäTs¡+>± (øÏD°
øÏD°) X¯ã›+ #˚kÕÔsTT. ÁyÓ÷–+|üã&É≈£î+&ÜH˚ yê<ä´kÕe÷Á– eT<ÛäTs¡yÓTÆq X¯u≤›\qT
yÓ\Te]düT+Ô ~. m‘ÓqÌÔ uÛ÷Ñ Á|ü<X˚ Ê\T ÁøÏ+~øÏ b˛‘êsTT. |ü\|¢ ⁄ü Á|ü<X˚ Ê\T ô|ø’ Ï ˝ÒkÕÔsTT.
Á‘√e˝À sêfi¯ó,¢ >∑T\ø£, ≈£î+&Éô|+≈£î\T ˝Ò≈î£ +&Ü b˛‘êsTT.
Ä düeTj·T+˝À uÛ÷Ñ $T Äs¡T$<Ûë\T>± ø£+|ædTü +Ô ~. ‘·÷s¡TŒ~≈£îÿ uÛ÷Ñ uÛ≤>∑+
ô|ø’ Ï ˝ÒdTü +Ô ~. |ü•ÃeTuÛ÷Ñ uÛ≤>∑+ ÁøÏ+~øÏ b˛‘·T+~. eT<Û´ä uÛ≤>∑+ ô|ø’ Ï ˝ÒdTü +Ô ~. #·\Hê\T,

23
nXÀø±e<ëq+
Á|ü#\· Hê\T, ø£~*b˛e≥+, n~]b˛e≥+ Ç+ø± Ç≥Te+{Ï Ç‘·s¡ nH˚ø£ n<äT“¤‘·
<Ûsä êà\T ø£\T>∑T‘êsTT. n+<äTe\¢H˚ uÛ>Ñ y∑ êqTì q>∑sÁ¡ |üyX˚ d¯ eü Tj·T+˝À `
ªªdüeTTÁ<ä+˝À dæú‘·yÓTÆ,
q>∑s,¡ ì>∑eT, |üs«¡ ‘ê\‘√ n\+ø£]+|üã&çq uÛ÷Ñ $T,
>±*y˚>±ìøÏ eDÏøqÏ bÕÁ‘·˝≤
eTTì #·sD ¡ |òTü ≥ºq‘√ ø£~*b˛sTT+~μμ nì #Ó|Œü ã&ç+~.
ãT<äTì∆ q>∑sÁ¡ |üyX˚ ¯ düeTj·T+˝À nH˚ø£ ÁbÕ‹Vü‰sê´\T (n<äT“¤‘ê\T) ø£*>±sTT.
nì\ã˝≤ìøÏ #·*+∫, dü+≈£îå _Û‘y· TÓ qÆ eTVü‰kÕ>∑s¡ ‘·s+¡ >±˝≤¢ Ád”|Ô ⁄ü s¡Twüß\T _>∑sZ >¡ ±
$eTTø£Ô Hê<ëìï #˚XÊs¡T. uÛ>Ñ y∑ êqTì q>∑sÁ¡ |üyX˚ +¯ e+{Ï n<äT“¤‘+· eTs=ø£{Ï ø£ì|æ+#·<Tä .
|ü⁄s¡Á|üyX˚ d¯ eü Tj·T+˝ÀH˚ n<äT“¤‘y· TÓ qÆ $∫Á‘ê\T ø£ì|ækÕÔsTT ø£qTø£H˚
ªªÁøÏ+~uÛ≤>±\T ô|’øÏ ˝ÒkÕÔsTT.
ô|u’ ≤Û >±\T ÁøÏ+~øÏ b˛‘êsTT.
ãT<äTì∆ eTVæ≤eT e\q Á‘√e
sêfi¯ó¢, ø£+ø£s¡, eTT+&ÉT¢ ˝Òì<Ó’
<√wüsV¡ ≤æ ‘·+>± ñ+≥T+~.
Á>∑T&çy¶ ês¡T, eT÷>∑yês¡T, Ç+Á~j·T»&É‘«· + ø£\yês¡T,
n<˚ ø£D å +˝À Ç+Á~j·÷\T ø£\yês¡T ne⁄‘ês¡T.
q>∑s+¡ ˝À ÁyÓ÷–+#·ã&É≈î£ +&ÜH˚ yê<ë´\T
‘·÷s¡´Hê<ë\qT $ì|ækÕÔsTTμμ nì #Ó|Œü ã&ç+~.
y˚sTT dü÷s¡T´\qT $T+∫q ãT<äTì∆ ã+>±s¡T øÏsD
¡ ≤\ ø±+‹‘√ Ä q>∑se¡ T+‘ê
yÓ*–b˛sTT+~. Ç˝≤ #Ó|Œü ã&ç+~.
ns¡D≤´\‘√bÕ≥T>± düø\£ <Û]ä Á‹ô|’
yê´|æ+∫q n‘·ìø±+‹
dü÷s¡T´ì øÏsD ¡ ≤\qT eT+<ä–+|üCdÒ +æ ~.
düTsêdüTs¡qs¡˝À≈£î\≈£î ‘·–q≥T¢>±
ñ‘·eÔ T<Ûsä à¡ uÀ<Ûqä T n+~+∫+~.

24
 bÕ+X¯óÁ|ü<ëq ne<ëq+
uÛÑ>∑yêqT&ÉT sê»e÷s¡Z+MT<ä q&ÉTdüTÔ+&É>± nø£ÿ&É Á‘√eÁ|üø£ÿq »j·TT&ÉT,
$»j·TT&ÉT nH˚ Ç<äs› T¡ u≤\≈£î\T eT{Ï‘º √ Çfi¢̄qT ì]àdü÷Ô Ä&ÉT≈£î+≥THêïs¡T. »j·TT&ÉT
nÁ>∑≈î£ ©qT&ÉT. $»j·TT&ÉT ≈£î©qT&ÉT. yês¡T eTT|üŒ~¬s+&ÉT eTVü‰|ü⁄s¡Twü \ø£D
å ≤\T>∑\
uÛ>Ñ y∑ êqTì #·÷XÊs¡T. n|ü &ÉT »j·TT&ÉH˚ u≤\T&ÉT ªj·T<∏ëX¯ø‘ÔÏ √ ÇkÕÔqTμ nì |æ+&ç
nH˚ uÛ≤eq‘√ <√dæ*˝À eT{Ïìº rdüTø=ì uÛ>Ñ y∑ êqTì bÕÁ‘·˝À y˚XÊ&ÉT. $»j·TT&ÉT
#˚‘T· \T CÀ&ç+∫ <ëìì ÄyÓ÷~+#ê&ÉT. Ç˝≤ #Ó|Œü ã&ç+~ `
ªªeTVü‰ø±s¡TDÏ≈î£ ì, dü«j·T+uÛTÑ e⁄qT,
düs«¡ X¯Øs¡+qT+&ç Á|üø±XÊìï yÓ\Te]+#˚
uÛ>Ñ y∑ êqTì #·÷dæ, BÛsÁ¡ |üdqü ïyÓTqÆ eTTKuÛ+Ñ –eT‘√
n‘·&TÉ Ä C≤‹»sê+‘·≈î£ ìøÏ
<äTeTTàqT <ëq+ #˚XÊ&ÉT.μμ
n‘·&ÉT uÛÑ>∑yêqTìøÏ <ëq+ Ç∫à ªH˚{Ï á ≈£îX¯\eT÷\+ e\q |üè~∏«øÏ
@ø£#÷ Á¤ ‘ê~Û|‹ü jÓTÆ q sêEHÓ,’ ãT<äu∆ >ÑÛ y∑ êqTì ø±sê´ìï HÓsy¡ s¬˚ Ã<äqT>±ø£!μ nì Á|üD<Ï ëÛ q+
(dü+ø£\Œ+) #˚XÊ&ÉT.
n|ü &ÉT eTTì Ä u≤\Tì Vü≤è<äjT· |üPs¡«ø£yTÓ qÆ düeT´ø˘ Á|üD<Ï ëÛ Hêìï #·÷∫,
|ü⁄D´πøåÁ‘·+ ø±s¡D+>± n‘·ìøÏ Çwüº|òü\+ düeT≈£Ls¡T‘·T+<äì ‘Ó*dæ, ø£s¡TD≤e÷qdüT&Ó’
Ä <äTeTTàqT Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. sê»´|ò˝ü ≤ìï Ç#˚à ≈£îX¯\eT÷\;»+ Ä $<Û+ä >± y˚jT· ã&ç+~.
<ëìì uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT eT+<ädàæ ‘·+ <ë«sê <ä]Ù+|üCXÒ Ê&ÉT.
ãT<ä∆|ü⁄s¡Twüß\T eT+<ädæà‘·+ #˚dæq|ü⁄&ÉT ÁbÕDT\≈£î á $<Ûä+>± z<ës¡TŒ
ø£\T>∑T‘·T+~. Ä düeTj·T+˝À ˙\+, |üdTü |ü⁄, ms¡T|ü⁄, ‘Ó\T|ü⁄, eT+õwü̃, düŒ{¤ øÏ ,£
s¡»‘· ø±+‘·T\T yê] eTTK+ qT+&ç yÓ\Te&ÉT‘êsTT. ø=ìï ô|ø’ Ï b˛‘êsTT. ø=ìï
ÁøÏ+<ä≈î£ b˛‘êsTT. ÁøÏ+~øÏ b˛sTTq$ dü+Je, ø±\dü÷Á‘·, dü+|ò÷ü ‘·, sös¡e, eTVü‰sös¡e,
‘·|qü , Á|ü‘ê|üq, nMN|üs´¡ +‘·+ b˛sTT o‘·qs¡ø±\qT yÓ#÷ ãs¡Tdü÷Ô Á|üd]ü kÕÔsTT.
ñwüqí s¡ø±\qT #·\㢠s¡Tdü÷Ô Á|üd]ü kÕÔsTT.
Ç˝≤ $$<Ûä qs¡ø±\˝Àì ÁbÕDT\ j·÷‘·q\T XÊ+‹+#·>±, Ä ÁbÕDT\T ªªeTq+
Ç|ü &ÉT m+<äT≈£î u≤<Û|ä &ü ≥
É + ˝Ò<Tä ? eTq+ Çø£ÿ&çqT+&ç C≤], Ç+ø=ø£ #√≥ |ü⁄{≤ºe÷

25
nXÀø±e<ëq+
@$T?μμ nqTø=+{≤s¡T. n|ü &ÉT Ä $$<Ûä qs¡ø±\˝À ñqïyê]˝À ÁX¯<ä∆qT
Ò T· {≤ìøÏ uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT ‘·q ì]à‘·s÷¡ bÕìï7 #·÷|ækÕÔ&TÉ . yê]øÏ˝≤ nì|ædTü +Ô ~
ø£\T>∑Cj
` ªªeTq+ Çø£ÿ&ÉqT+&ç b˛˝Ò<Tä . Ç+ø=ø£#√≥ |ü⁄≥º˝<Ò Tä . Ç+‘·≈î£ eTT+<äT ø£ì|æ+∫q
á‘·ì nqTÁ>∑V≤ü + e\q eTq u≤<Û\ä ˙ï ‘=\–b˛j·÷sTT.μμ yês¡T ì]à‘·∫‘êÔ\qT
bı+~ qs¡ø±˝À¢ nqTuÛÑ$+|üe\dæq ø£s¡à\qT q•+|üCÒdæ, <˚e e÷qe »qà\qT
bı+<äT‘ês¡T. nø£ÿ&É yês¡T dü‘´· ìwüß˝˜ ’… ñ+{≤s¡T. ô|ø’ bÏ ˛sTTq øÏsD¡ ≤\T #ê‘·Ts¡àVü‰sêõø£
<˚e‘·\T, Á‘·jT· Ádæ+Ô X¯ <˚e‘·\T, j·÷eT <˚e‘·\T, ‘·Twæ‘· <˚e‘·\T, ìsêàDs¡‹ <˚e‘·\T,
|üs¡ì]à‘·eX¯e]Ô <˚e‘·\T, ÁãVü≤àø±sTTø£ <˚e‘·\T, ÁãVü≤à|ü⁄s√Væ≤‘· <˚e‘·\T,
eTVü‰ÁãVü≤à\T, |ü]‘êÔuTÑÛ \T, nÁ|üe÷D≤uÛTÑ \T, ÄuÛ≤dü«s¡ <˚e‘·\T, |ü]‘·XÔ ó¯ uÛÑ <˚e‘·\T,
nÁ|üe÷DX¯óuÛÑ <˚e‘·\T, X¯óuÛøÑ è£ ‘·‡ï <˚e‘·\T, nqÁuÛøÑ £ <˚e‘·\T, |ü⁄D´Á|üdeü <˚e‘·\T,
ãèVü≤‘·Œ¤\ <˚e‘·\T, nÁãTVü≤, Ä‘·|ü, düT<äèX¯, düT<äs¡Ùq, nø£ìwü˜ |üs¡´+‘·+ >∑\
<˚e‘·\ es¡≈î£ b˛sTT ªÇ~ n+‘ê nì‘·´+, <äT'K+, X¯Sq´+, nHê‘·àμ nì |òTü ÀwækÕÔsTT.
ªªÄs¡+_Û+#·+&ç! Çfi¢̄qT e<ä*
ãj·T≥≈£î s¡+&ç! ãT<äX∆ Êdüq+˝À #˚]b˛+&ç!
@qT>∑T yÓ<Tä s¡T≈£î{°sêìï <Û«ä +dü+ #˚jT· Tq≥T¢>±
eTè‘·T´ôdH’ ê´ìï <Û«ä +dü+ #˚jT· +&ç!
á <Ûsä à¡ $qj·÷˝À¢ nÁ|üeT‘·T˝Ô ’… #·]+∫qyês¡T
dü+kÕs¡+˝À |ü⁄≥Tºø£ qT+&ç eTT≈£î˝Ô ’…
<äT'U≤ìï n+‘·+ #˚kÕÔsT¡ μμ nì Á|üø{£ kÏ ÕÔsTT.
Á‹düVü≤Ádü, eTVü‰düVü≤Ádü<Ûë‘·Te⁄\+<äT dü+#·]+∫ Ä øÏs¡D≤\T eTs¡˝≤
ãT<äT∆ìX¯Øs¡+˝À Á|üy˚•kÕÔsTT. ˇø£y˚fi¯ ãT<äT∆&ÉT (ÁbÕDÏjÓTTø£ÿ) >∑‘êìï >∑T]+∫
#ÓbÕŒ\qT≈£î+fÒ Ä øÏsD¡ ≤\T yÓqTø£u≤Û >∑+qT+&ç n‘·ì˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT. uÛ$Ñ wü´‘·TqÔ T
>∑T]+∫ #ÓbÕŒ\qT≈£î+fÒ eTT+<äTqT+&ç n‘·ì˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT. qs¡ø±ìï bı+<ä≥+
>∑T]+∫ #ÓbÕŒ\qT≈£î+fÒ bÕ<ä‘\· +˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT. »+‘·T»qàqT bı+<ä≥+
>∑T]+∫ #ÓbÕŒ\qT≈£î+fÒ Á|üø£ÿuÛ≤>∑+˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT. Áù|‘·»qàqT bı+<ä≥+

7. uÛÖ‹ø£ <˚V≤ü + ø±<äT. Ç~∆Xø¯ ÔÏ <ë«sê ø£*Œ+#·ã&çq s¡÷|ü+.

26
 bÕ+X¯óÁ|ü<ëq ne<ëq+
>∑T]+∫ #ÓbÕŒ\qT≈£î+fÒ ø±*u§≥qÁy˚\T˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT. e÷qe»qàqT bı+<ä≥+
>∑T]+∫ #ÓbÕŒ\qT≈£î+fÒ yÓ÷ø±*˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT. u\#·Áø£e]Ô sêC≤´ìï >∑T]+∫
#ÓbÕŒ\qT≈£î+fÒ m&ÉeT ns¡#˚‹˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT. #·Áø£e]ÔsêC≤´ìï >∑T]+∫
#ÓbÕŒ\qT≈£î+fÒ ≈£î&ç ns¡#‹˚ ˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT. <˚e‘ê»qàqT bı+<ä≥+ >∑T]+∫
#ÓbÕŒ\qT≈£î+fÒ Hê_Û˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT. ÁXÊeø£uÀ~Ûì bı+<ä≥+ >∑T]+∫
#ÓbÕŒ\qTø=+fÒ H√{Ï˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT. Á|ü‘˚´ø£uÀ~Ûì bı+<ä≥+ >∑T]+∫
#ÓbÕŒ\qTø=+fÒ }s¡í+ (ø£qTu§eT\ eT<Ûä´˝À ñ+&˚ düT&ç) ˝À n<äèX¯´eTÚ‘êsTT.
nqT‘·sÔ d¡ eü T´ø£‡+uÀ~Ûì bı+<ä≥+ >∑T]+∫ #ÓbÕŒ\qT≈£î+fÒ ñw”wí +ü (‘·\bÕ>±) ˝À
n<äèX¯´eTÚ‘êsTT.
n|ü &ÉT Ä øÏsD¡ ≤\T uÛ>Ñ y∑ êqTq≈£î eT÷&ÉTkÕs¡T¢ Á|ü<øä D
åÏ + #˚dæ uÛ>Ñ y∑ êqTì
m&ÉeT ns¡#‹˚ ˝À n<äèX¯´yÓTHÆ êsTT.
Äj·TTwüà+‘·T&ÉT Äq+<äT&ÉT ø±s¡D+ ˝Ò≈î£ +&Ü uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT qe«&ÉT nqTø=ì
#˚‘T· \T CÀ&ç+∫ á >±<∏\ä qT |ü*ø±&ÉT.
ªªW<ä‘∆ ´· , eT<ä, <ÓH’ ê´\T q•+∫q ãT<äT\∆ T,
»>∑‹˝À ùV≤‘·T|üPs¡«ø£+>± Á|üe]ÔkÕÔsT¡ .
‘·<ë∏ >∑‘T· &ÉT ø±s¡D+ ˝Ò≈î£ +&Ü,
}s¡øπ ∫s¡Tqe⁄« qe«&ÉT.
X¯Á‘·Te⁄\qT »sTT+∫q õqT\T,
X¯+K+˝≤, |ü<àä +˝≤ qy˚« dü«#·Ãy¤ TÓ qÆ
Ä ∫s¡Tqe⁄«≈£î ø±s¡D+ ñ+&˚ ñ+≥T+~.
ÁXÀ‘·\dü+X¯j÷· \qT yÓ+≥H˚ X¯$T+|üCùÒ d z õH˚+Á<ë!
BÛsê! eTTìÁX‚cÕ˜! yê–«<ä«]cÕ˜!
Hê á dü+X¯j÷· ìï ‘=\–+#·T!
y˚T|òTü >∑sq®¡ e+{Ï dü«s¡+, >√eèwüu+ÒÛ Á<äTìe+{Ï #·÷|ü⁄\T>∑\
qs√‘·eÔ ÷! Ä <äTeTTàqT <ëq+ #˚dqæ +<äT≈£î
ø£*π> |òü˝≤ìï #Ó|ü !μμ

27
nXÀø±e<ëq+
uÛ Ñ > ∑ y êqT&É T ªªÄq+<ë! ˙eqï~ ì»y˚ T . ‘· < ∏ ë >∑ ‘ · T &É T , ns¡ Ω + ‘· T &É T ,
düeT´ø£‡+ãT<äT∆&ÉT nø±s¡D+>± ∫s¡Tqe⁄« qe«&ÉT. düø±s¡D+>±H˚ ‘·<∏ë>∑‘·T&ÉT,
ns¡Ω+‘·T&ÉT, düeT´ø£‡+ãT<äT&∆ TÉ ∫s¡Tqe⁄« qe⁄«‘ê&ÉT.μμ
ªªÄq+<ë! ‘·<ë∏ >∑‘T· ì bÕÁ‘·˝À <√dæ*‘√ <äTeTTàqT b˛dæq Ä u≤\Tì #·÷&ÉT.μμ
ªªn˝≤π> uÛÑ<ä+‘ê!μμ ªªÄq+<ë! Ä u≤\T&ÉT Ä ≈£îX¯\eT÷\+ e\q ‘·<∏ë>∑‘·T&ÉT
|ü]ìsê«D+ #Ó+~q q÷πs+&É≈¢ î£ bÕ≥©|ü⁄Á‘·q>∑s+¡ ˝À nXÀø£sêE>± |ü⁄&É‘ê&ÉT. n‘·&TÉ
#·‘·Tsꓤ>∑#·Áø£e]ÔjÓÆT, <Ûë]à≈£î&Ó’, <Ûäs¡àsêE>± >∑T]Ô+|üã&É‘ê&ÉT. n‘·&ÉT Hê
X¯Øs¡<Ûë‘·Te⁄\qT $düÔ]+|üCÒdæ, mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûäs¡àsêõø£\qT (dü÷ÔbÕ\qT)
Á|ü‹wæ+˜ |üCkÒ ÕÔ&TÉ . ãVüQ»qT\ Væ≤‘·+ ø√dü+ bÕ≥T|ü&‘É ê&ÉT.μμ n~ n˝≤π> #Ó|Œü ã&ç+~`
ªªH˚qT ndü$Ô T+∫q q÷πs+&É≈¢ î£
nXÀ≈£î&ÉH˚ sêE |ü⁄{Ï,º
$XÊ\yÓTqÆ ø°]Ô ø£\yê&Ó’
Hê <Ûë‘·Te⁄\‘√ »+ã÷B«bÕìï n\+ø£]+∫
yê{Ïì qs¡T\T, düTs¡\T |üPõ+#˚≥T¢ #˚kÕÔ&TÉ .
n‘·&TÉ ‘·<ë∏ >∑‘T· ì bÕÁ‘·˝À
<√dæ*‘√ <äTeTTàqT düeT]Œ+#ê&ÉT.μμ
uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT Ä <äTeTTàqT Äq+<äTìøÏ Ç∫Ã, <ëìì Äe⁄ù|&É˝À ø£*|æ, ‘·<ë∏ >∑‘T· ì
#·+Áø£eTDdü\ú +˝À (yê´j·÷eT+ ø√dü+ q&ç##˚ √≥) #·\e¢ Tì #ÓbÕŒ&ÉT. Äq+<äT&ÉT
<ëìì Äe⁄ù|&É˝À ø£*|æ uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT #·+Áø£eTD+ #˚ùd#√≥ #·˝≤¢&TÉ .

28
 nXÀ≈£îì »qq+
Ä düeTj·T+˝À sê»>∑èVü≤q>∑s+¡ ˝À _+_kÕs¡T&ÉH˚ sêE sê»´+ #˚dTü HÔ êï&ÉT.
_+_kÕs¡Tì ø=&ÉT≈£î nC≤‘·XÁ¯ ‘·Te⁄. nC≤‘·XÁ¯ ‘·Te⁄ ø=&ÉT≈£î ñ<ësTT, ñ<ësTT ø=&ÉT≈£î
eTT+&ÉT&ÉT. eTT+&ÉTì ø=&ÉT≈£î ø±ø£e]í, ø±ø£e]í ø=&ÉT≈£î düV≤ü ©, düV≤ü © ø=&ÉT≈£î
ñ\≈£î∫, ñ\≈£î∫ ø=&ÉT≈£î eTVü‰eTT+&ÉT&ÉT, eTVü‰eTT+&ÉTì ø=&ÉT≈£î Á|üùdqõ‘·TÔ,
Á|ü ù dqõ‘· T Ô ø=&É T ≈£ î q+<ä T &É T , q+<ä T ì ø=&É T ≈£ î _+<ä T kÕs¡ T &É T . Ç|ü &É T
bÕ≥©|ü⁄Á‘·q>∑s+¡ ˝À _+<äTkÕs¡T&ÉH˚ sêE sê»´+ #˚dTü HÔ êï&ÉT. Ä sêE≈£î ø=&ÉT≈£î
|ü⁄{≤º&TÉ . n‘·ìøÏ düTd”eTT&Éì ù|s¡T ô|{≤ºsT¡ .
Ä düeTj·T+˝À #·+bÕq>∑s+¡ ˝À ˇø±H=ø£ Áu≤Vü≤àDT&ÉT ñ+&˚yê&ÉT. n‘·ìøÏ
≈£L‘·Ts¡T |ü⁄{Ϻ+~. ÄyÓT s¡÷|üe‹. #·÷&É#·ø£ÿì~. dü+‘√cÕìï ø£*–+#˚~.
»q|ü<øä ˝£ ≤´DÏ. ÄyÓTqT >∑T]+∫ CÀ´‹wüßÿ\T ªá u≤*ø£≈î£ sêE uÛsÑ >Ô¡ ± \_ÛkÕÔ&TÉ .
áyÓT Ç<äs› T¡ |ü⁄Á‘·s‘¡ êï\≈£î »qàìdüT+Ô ~. n+<äT˝À ˇø£&TÉ #·‘T· sꓤ>#∑ Á· ø£e]Ô ne⁄‘ê&ÉT.
s¬ +&Éeyê&ÉT Á|üÁeõ‘·T&Ó’ Áe‘·d~æ ì∆ bı+<äT‘ê&ÉTμ nHêïs¡T. n~ $qï Áu≤Vü≤àDTìøÏ
ˇfi¯ó¢ |ü⁄\ø£]+∫+~. ˝À≈£î\T dü+|ü‹øÔ ±eTT\T ø£<ë!
n‘·&TÉ Ä ≈£L‘·Ts¡Tì rdüTø=ì bÕ≥©|ü⁄Á‘êìï #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. nø£ÿ&É ÄyÓTqT
düsê«uÛsÑ D
¡ ≤\‘√ n\+ø£]+|üCdÒ ,æ ªáyÓT <˚eø£q´ e+{Ï~, Á|üXd¯ yÔü TÓ qÆ ~, áyÓTqT
uÛ≤s¡´>± d”«ø£]+#·eTμì #Ó|Œæ sêE _+<äTkÕs¡TìøÏ n|üŒ–+#ê&ÉT.
sêE _+<äTkÕs¡T&ÉT ÄyÓTqT n+‘·'|ü⁄s¡+˝À Á|üy•˚ +|üCXÒ Ê&ÉT. n+‘·'|ü⁄s¡+˝Àì
Ád”\Ô ≈£î ªáyÓT s¡÷|üe‹, dü+‘√cÕìï ø£*–+#˚~, »q|ü<øä ˝£ ≤´DÏ. ˇø£yfi˚ ¯ áyÓT sêE≈£î
Áù|eT‘√ |ü]#·s¡´\T #˚ùdÔ sêE e÷yÓ’|ü⁄ ø£HÓï‹Ô ≈£L&Ü #·÷&É&ÉTμ nì|æ+∫+~.
n+<äTe\q yês¡T ÄyÓT≈£î ≈£îå s¡øs£ à¡ ˝À •ø£D
å Ç|æŒ+#ês¡T. ÄyÓT sêE≈£î yÓ+Á≥Tø£\T,
>∑&ɶ+ rùd~. ÄyÓT m+‘· düTìï‘·+>± Ä |üì #˚ùd<ä+fÒ, ÄyÓT ≈£åîs¡ø£s¡à #˚düTÔqï|ü⁄&ÉT

29
nXÀø±e<ëq+
Á|ü‹kÕØ sêE≈£î ìÁ<ä e#˚Ã~. sêE #ê˝≤ dü+‘√wæ+∫ @<ÓH’ ê es¡+ Çyê«\qTø=ì
ª˙≈£î @ es¡+ ø±yê*?μ nì n&ç>±&ÉT. ÄyÓT ªHê≈£î <˚es¡yê]‘√ ø£\sTTø£ ø±yê\μì
n&ç–+~. sêE ª˙e⁄ eT+>∑* Ád”$Ô . H˚qT eT÷sê∆_wÛ ≈ü î£ &Ô HÉ q’Ó ø£Áå ‹j·TsêEqT. Hê‘√
˙ ø£\sTTø£ m˝≤ kÕ<Û´ä eTÚ‘·T+~?μ nHêï&ÉT. ÄyÓT ªH˚qT eT+>∑*Ád”ìÔ ø±qT. Áu≤Vü≤àDTì
≈£L‘·Ts¡TqT. e÷ ‘·+Á&ç qqTï uÛ≤s¡´>± d”«ø£]+#·eTì MT≈£î n|üŒ–+#ê&ÉTμ nqï~.
sêE ªnsTT‘˚ ˙≈£î eT+>∑*|üì mes¡T H˚]Œ+#ês¡T?μ nHêï&ÉT. ÄyÓT ªn+‘·'|ü⁄s¡Ád”\Ô Tμ
nqï~. sêE ªÇø£ ˙e⁄ eT+>∑*|üì #˚jT· >∑÷&É<Tä μ nHêï&ÉT.
ÄyÓT |ü≥|º ⁄ü sêDÏ>± #˚jT· ã&ç+~. yês¡T Áù|eT‘√ Äq+<ä+>± >∑&bç Õs¡T. ÄyÓT
>∑s“¡ e¤ ‹jÓTÆ mì$T~, ‘=$Tà~ HÓ\\≈£î |ü⁄Á‘·Tì Á|üd$ü +∫+~.
n‘·ìøÏ >=|üŒ>± C≤‘·øø£ s£ à¡ \T #˚dæ ª@+ ù|s¡T ô|{≤º*μ nì n&ç>±s¡T. ÄyÓT
ªu≤\Tì »qq+ e\q H˚qT XÀø£+ ˝Òì<ëqHÓH’ êqT ø£qTø£ Ç‘·ìøÏ nXÀ≈£î&Éì ù|s¡T
ô|≥º+&çμ nqï~.
‘·sê«‘· ¬s+&Ée|ü⁄Á‘·T&ÉT |ü⁄{≤º&ÉT. XÀø£+ b˛sTTq ‘·sê«‘· |ü⁄{≤º&ÉT ø£qTø£
n‘·ìøÏ M‘·XÀ≈£î&Éì ù|s¡T ô|{≤ºsT¡ .
nXÀ≈£îì #·sà¡ + >∑sT¡ ≈£î>± ñ+&É≥+ e\q n‘·&TÉ sêE≈£î Áù|e÷düŒ<äT&ÉT
ø±˝Òø£b˛j·÷&ÉT.
sêE _+<äTkÕs¡T&ÉT, |æ+>∑fie¯ ‘·T‡&ÉH˚ ÄJeø£ |ü]Áyê»≈£îì ÄVü‰«ì+∫, ªHê
‘·sê«‘· sêC≤´ìï bÕ*+#·{≤ìøÏ ‘·–qyê&Óes√ ìX¯ÃsTT+#·{≤ìøÏ ≈£îe÷s¡T\qT
|üØøÏ+å #ê*μ nHêï&ÉT. |æ+>∑fie¯ ‘·‡ ÄJeø£ |ü]Áyê»≈£î&ÉT ªnsTT‘˚ ≈£îe÷s¡T\+<ä]‘√
düTes¡íeT+&É|ü ñ<ë´HêìøÏ b˛yê*. nø£ÿ&˚ yê]ì |üØøÏåkÕÔqTμ nHêï&ÉT. sêE
≈£îe÷s¡T\+<ä]˙ ªdüTeTs¡eí T+&É|ü ñ<ë´HêìøÏ yÓfi≤¢\μì Ä<˚•+#ê&ÉT.
≈£îe÷s¡T&ÉT nXÀ≈£îì‘√ ‘·*¢ ªªe‘ê‡! sêE ≈£îe÷s¡T\qT |üØøÏ+å |üCj
Ò T· {≤ìøÏ
ñ<ë´HêìøÏ yÓfi≤¢&TÉ . ˙e⁄ ≈£L&Ü nø£ÿ&çøÏ yÓfi≤¢*μμ nqï~. nXÀ≈£î&ÉT ªªsêE≈£î Hê
<äsÙ¡ qy˚T –≥º<Tä . H˚qT nø£ÿ&çøÏ m+<äT≈£î b˛yê*μμ nHêï&ÉT. ÄyÓT ªªnsTTHê ˙e⁄
yÓfi≤¢*μμ nqï~. nXÀ≈£î&ÉT ªªHê≈£î ÄVü‰sêìï |ü+|æ+#·Tμμ nHêï&ÉT.

30
 nXÀ≈£îì »qq+
nXÀ≈£î&ÉT bÕ≥©|ü⁄Á‘·+ qT+&ç ãj·T\T<˚sπ ≥|ü⁄&ÉT Á|ü<ëÛ Hêe÷‘·T´&ÉT sê<Ûë>∑T|ü⁄ìÔ
ø=&ÉT≈£î ªªnXÀø±! mø£ÿ&çøÏ yÓfi¯ó‘·THêïe⁄μμ nì n&ç>±&ÉT. nXÀ≈£î&ÉT ªªsêE H˚&ÉT
düTes¡eí T+≥|ü ñ<ë´q+˝À ≈£îe÷s¡T\qT |üØøÏ+å |üCkÒ ÕÔ&TÉ . nø£ÿ&çøÏ yÓfió¯ ‘·THêïqTμμ
nHêï&ÉT. sê<Ûë>∑T|ü⁄&Ô TÉ n~ $ì ‘êqT møÏÿq ÁX‚wyü̃ TÓ qÆ eè<äV∆ ≤ü dæìÔ nXÀ≈£îìøÏ Ç∫Ã,
<ëìô|’ ≈£Ls¡TÃ+&ç yÓfifl¯ eTHêï&ÉT. n~ n+‘·≈î£ eTT+<äT sê#· @qT>∑T>± ñqï≥Te+{Ï~.
Ä @qT>∑TqT møÏÿ nXÀ≈£î&ÉT düTes¡eí T+≥|ü ñ<ë´HêìøÏ b˛sTT ≈£îe÷s¡T\ eT<Û´ä
uÛÑ÷$Tô|’ ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.
≈£îe÷s¡T\+<ä]ø° ÄVü‰s¡+ Çe«ã&ç+~. nXÀ≈£îì ÄVü‰s¡+ ô|s¡T>∑T ø£*|æq
e] nqï+. n|ü &ÉT sêE |æ+>∑fie¯ ‘·‡ ÄJeø£ |ü]Áyê»≈£îì‘√ ªªÄ#êsê´! ≈£îe÷s¡T\qT
|üØøÏ+å ∫, Hê ‘·sê«‘· sê»´+ #˚jT· {≤ìøÏ ‘·–qyê¬ses√ #Ó|Œü +&ç!μμ nHêï&ÉT. |ü]o*+∫
#·÷dæ |æ+>∑fie¯ ‘·‡ |ü]Áyê»≈£î&ÉT ªnXÀ≈£î&ÉT sê»e⁄‘ê&ÉT, ø±ì n~ sêE≈£î Çwü+º
ñ+&É<Tä . ø£qTø£ nXÀ≈£î&ÉT sê»e⁄‘ê&Éì #Ó|‘æ ˚ Hê ÁbÕD≤\T <äøÿ£ e⁄μ nì ∫+‹+∫
ªª<˚yê! uÛ<Ò +ä ø£\T>∑≈î£ +&Ü #Ó|⁄ü ‘êqTμμ nHêï&ÉT. sêE ªªn˝≤π> #Ó|Œü +&çμμ nHêï&ÉT.
|æ+>∑fie¯ ‘·‡ |ü]Áyê»≈£î&ÉT ªªdüT+<äsy¡ TÓ qÆ yêVü≤q+ô|’ e∫Ãqyê&ÉT sê»e⁄‘ê&ÉTμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT ≈£îe÷s¡T\+<ä]ø° ªHê yêVü≤qy˚T düT+<äsy¡ TÓ qÆ ~. H˚H˚ sêEqe⁄‘êqTμ
nì|æ+∫+~. nXÀ≈£î&ÉT ªH˚qT @qT>∑Tô|’ e#êÃqT. Hê yêVü≤q+ düT+<äsy¡ TÓ qÆ ~. H˚H˚
sêEqe⁄‘êqTμ nqT≈£îHêï&ÉT. sêE ªªÄ#êsê´! eTs√kÕ] |üØøÏ+å #·+&çμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT |æ+>∑fie¯ ‘·‡ ÄJeø£ |ü]Áyê»≈£î&ÉT ªª<˚yê! me] Ädüq+ ÁX‚wyü̃ TÓ qÆ <√ n‘·&TÉ
sê»e⁄‘ê&ÉTμμ nHêï&ÉT. n+<ä]ø° ˇπø$<Û+ä >± ªHê Ädüqy˚T ÁX‚wyü̃ TÓ qÆ ~μ nì|æ+∫+~.
nXÀ≈£î&ÉT ªHê Ädüq+ uÛ÷Ñ $T. H˚H˚ sêEqe⁄‘êqTμ nqT≈£îHêï&ÉT. Ç˝≤ yê] bÕÁ‘·\qT,
ÄVü‰sêìï, bÕ˙j·÷\qT nqTdü]+∫ ≈£îe÷s¡T\T $|ü⁄\+>± |üØøÏ+å |üã&ܶsT¡ . n|ü &ÉT
yês¡+‘ê bÕ≥©|ü⁄Á‘êìøÏ ‹]– yÓfi≤¢sT¡ .
nXÀ≈£îì ‘·*¢ nXÀ≈£îì ªªmes¡T sê»e⁄‘ês¡ì #ÓbÕŒs¡T?μμ nì n&ç–+~.
nXÀ≈£î&ÉT ªªuÛ<Ò +ä ø£\T>∑≈î£ +&Ü, ªme] yêVü≤q+, Ädüq+, bÕÁ‘·, uÛÀ»q+, bÕ˙j·T+
ÁX‚wyü̃ ÷Ó μ n‘·&TÉ sê»e⁄‘ê&Éì #ÓbÕŒs¡T. Hê j·÷q+ @qT>∑T, Hê Ädüq+ uÛ÷Ñ $T, Hê
bÕÁ‘· eT{Ïbº ÕÁ‘·, Hê uÛÀ»q+ ô|s¡T>∑T ø£*|æq e] nqï+, Hê bÕ˙j·T+ ˙s¡T. Hê≈£î
‘Ó*dæq+‘·es¡≈î£ Çe˙ï ÁX‚wyü̃ TÓ qÆ y˚ ø£qTø£ H˚H˚ sêEqe⁄‘êqTμμ nHêï&ÉT.

31
nXÀø±e<ëq+
nXÀ≈£î&ÉT sê»e⁄‘ê&Éì ‘Ó*dæq |æ+>∑fie¯ ‘·‡ ÄJeø£ |ü]Áyê»≈£î&ÉT nXÀ≈£îì
‘·*ì¢ sê»e÷‘·>± >ös¡$+#·kÕ>±&ÉT. ÄyÓT ªªÄ#êsê´! _+<äTkÕs¡eTVü‰sêE ‘·sê«‘·
mes¡T sê»e⁄‘ês¡T?μμ nì |æ+>∑fie¯ ‘·‡ ÄJe≈£îì n&ç–+~. Äj·Tq ªªnXÀ≈£î&ÉTμμ
nHêï&ÉT. ÄyÓT ªªMT]ø£ÿ&É ñ+fÒ sêE m|ü &ÓH’ ê MTô|’ ˇ‹Ô&‘ç ∫Ó Ã ªmes¡T sê»e⁄‘ês¡ìμ
n&ÉT>∑e#·TÃqT. ø£qTø£ MTs¡T dü]Vü≤<äT˝› À¢ì sêC≤´ìøÏ yÓfi+¢¯ &ç. nXÀ≈£î&ÉT sê»sTTHê&Éì
$qï ‘·sê«‘· sêe#·TÃqTμμ nqï~. n‘·&TÉ dü]Vü≤<äT› sêC≤´ìøÏ yÓfi≤¢&TÉ .
sêE _+<äTkÕs¡TìøÏ e´‹πsø£+>± ‘·ø•å£ ˝≤ q>∑s+¡ ˝À ‹s¡T>∑Tu≤≥T #Ó\sπ –+~.
sêE _+<äTkÕs¡T&ÉT nXÀ≈£îì |æ*∫ ªª≈£îe÷sê! ‘·ø•å£ ˝≤ q>∑sêìï n<äT|ü⁄#˚sTTμμ nì
#Ó|Œæ #·‘T· s¡+>∑ã˝≤\ì#êÃ&ÉT, ø±ì yêVü≤Hê\qT, Äj·TT<Ûë\qT Çe«˝Ò<Tä . nXÀ≈£î&ÉT
bÕ≥©|ü⁄Á‘·+ qT+&ç ãj·T\T<˚s¡T‘·T+&É>± ôd’ì≈£î\T ªªeTq ôd’Hê´ìøÏ Äj·TT<Ûë\T
Çe«ã&É˝<Ò Tä . eTq+ y˚{‘Ï √, m˝≤ j·TT<ä+∆ #˚j÷· *?μμ nHêïs¡T. nXÀ≈£î&ÉT yê]‘√
ªH˚qT sêEqj˚T´ ≈£îX¯\ø£sà¡ qT #˚dqæ yê&ÉH‘’Ó ˚ Äj·TT<Ûë\T e#·TÃ>±ø£!μ nqïyÓ+≥H˚
uÛÑ÷$T ‘Ós¡T#·T≈£îì <˚e‘·\T ôd’Hê´ìøÏ Äj·TT<Ûë\qT Ç#êÃs¡T. ≈£îe÷s¡T&ÉT
#·‘·Ts¡+>∑ã˝≤\‘√ ‘·ø£å•\≈£î yÓfi≤¢&ÉT.
nXÀ≈£î&ÉT #·‘·Ts¡+>∑ã˝≤\‘√ edüTÔHêï&Éì $qï ‘·ø£å•˝≤yêdüT˝…’q bÂs¡T\T
eT÷&ÉTqïs¡j÷Ó »Hê\ es¡≈î£ e÷sêZìï n\+ø£]+∫, |üPs¡≈í î£ +uÛ≤\‘√ kÕ«>∑‘+· |ü*øÏ
ªªy˚TeTT ≈£îe÷s¡TìøÏ >±ì, _+<äTkÕs¡sêE≈£î>±ì e´‹πs≈£î\+ ø±<äT. ø±ì <äTwüß˝º q’…
ne÷‘·T´\T eTeTTà\qT nee÷ì+#ês¡Tμμ nHêïs¡T. yês¡T nXÀ≈£îì >=|üŒ dü‘êÿs¡+‘√
‘·ø£å•\˝À Á|üy˚•+|üCÒXÊs¡T.
eT]ø=+‘·ø±\+ ‘·sê«‘· Ç<˚$<Û+ä >± KX¯sê»´+˝À ‹s¡T>∑Tu≤≥T #Ó\sπ –q|ü⁄&ÉT
≈£L&Ü sêE nXÀ≈£îì nø£ÿ&çøÏ |ü+|æ+#ê&ÉT. nø£ÿ&É Ç<äs› T¡ eTVü‰jÓ÷<ÛTä \T nXÀ≈£îì
ÄÁX¯sTT+#ês¡T. nXÀ≈£î&ÉT yê]øÏ JequÛèÑ ‹ì @sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT. yês¡T n‘·ì eTT+<äT
q&É T dü ÷ Ô |ü s ¡ « ‘ê\>∑ T +&Ü e÷sêZ ì ï @s¡ Œ s¡ # ˚ y ês¡ T . dü e TTÁ<ä | ü s ¡ ´ +‘· + >∑ \
uÛ÷Ñ eT+&É\eT+‘·{≤ ªnXÀ≈£î&ÉT sê»e⁄‘ê&ÉT. mes¡÷ n‘·ìì e´‹πsøÏ+#·>÷∑ &É<Tä μ
nì <˚e‘·\T n+<ä]˙ ÄC≤„|+æ #ês¡T.
ˇø£Hê&ÉT düTd”eT≈£îe÷s¡T&ÉT sêCÀ<ë´q+ qT+&ç ‹]–edü÷,Ô bÕ≥©|ü⁄Á‘·+˝À
Á|üy•˚ dü÷qÔ ï düeTj·T+˝À ã≥º‘\· >∑\ Á|ü<ëÛ q ne÷‘·T´&ÉT q>∑s+¡ qT+&ç ãj·T≥≈£î

32
 nXÀ≈£îì »qq+
b˛‘·THêï&ÉT. n‘·ìï #·÷dæ düTd”eT≈£îe÷s¡T&ÉT düs<¡ ë>± n‘·ì ‘·\ô|’ ∫{Ïø£ y˚XÊ&ÉT.
ne÷‘·T´&ÉT ªH˚&TÉ Ç‘·&TÉ qqTï ‘·\ô|’ #˚‹‘√ ∫{Ïø£ y˚XÊ&ÉT. ø±ì sπ |ü⁄ sê»sTT‘˚ Hê
‘·\ô|’ ø£‹ÔqT+#·T‘ê&ÉT. nXÀ≈£î&ÉT #·‘·Tsꓤ>∑ #·Áø£e]Ô>± ìπs›•+|üã&ܶ&ÉT. n‘·H˚ï
sêE>± n_ÛùwøÏ+#ê*. Ç‘·&ÉT sêE ø±≈£î+&Ü #·÷&Ü*μ nqT≈£îHêï&ÉT. n‘·&ÉT
nsTT<äTe+<ä\ ne÷‘·T´\˝À düTd”eTTì |ü≥¢ uÛ<Ò ëìï ø£\T>∑CXÒ Ê&ÉT.
‘· ø £ å • \˝À eT∞¢ ‹s¡ T >∑ T u≤≥T ˝Ò ∫ +~. <ëìì nD∫s¡ e Tàì sêE
düTd”eT≈£îe÷s¡Tì |ü+|æ+#ê&ÉT. düTd”eTT&ÉT <ëìì nD#·˝øÒ b£ ˛j·÷&ÉT. Çø£ÿ&É sêE
Äs√>∑´+ #Ó&bç ˛sTT+~. n|ü &ÉT sêE ªnXÀ≈£îì ‘·ø•å£ \≈£î |ü+|æ+∫, düTd”eT≈£îe÷s¡Tì
Çø£ÿ&çøÏ |æ*|æ+#·+&ç. n‘·ìï sêE>± n_ÛùwøÏ+#ê*μ nì Ä<˚•+#ê&ÉT.
nXÀ≈£îìøÏ ne÷‘·T´\T |üdTü |ü⁄qT |üPXÊs¡T. \ø£ÿqT ø£]–+∫, ø£]–q s¡kÕìï
˝ÀVü≤bÕÁ‘·≈£î |üPdæ sêEe<ä›≈£î ø=ìb˛sTT ªnXÀ≈£î&ÉT s√>∑Á>∑düTÔ&Ó’ ñHêï&Éì, ‘·ø£å•\≈£î
yÓfi¯¢≥+ kÕ<Ûä´+ø±<äìμ #ÓbÕŒs¡T. sêE _+<äTkÕs¡T&ÉT ø=düÁbÕD+‘√ ñqï|ü⁄&ÉT
ne÷‘·T´\T nXÀ≈£îì düsê«uÛÑs¡D≤\‘√ n\+ø£]+∫ n‘·ì e<ä›≈£î rdüTø=ìb˛sTT
ªÇ|üŒ{ÏøÏ Ç‘·ìï sêE>± ì\T|ü+&ç. düTd”eT≈£îe÷s¡T&ÉT e∫Ãq ‘·sê«‘· n‘·ìï sêE>±
ì\T|ü⁄‘êeTTμ nHêïs¡T.
sêE≈£î ø√|ü+ e∫Ã+~. nXÀ≈£î&ÉT ªH˚qT <Ûsä à¡ ã<ä+∆ >± sêEqj˚T´~ ñ+fÒ
<˚e‘·˝Ò Hê≈£î |ü≥+º ø£&‘É ês¡Tμ nHêï&ÉT. n|ü &ÉT <˚e‘·\T |ü≥+º ø£{≤ºsT¡ . n~ #·÷∫
sêE _+<äTkÕs¡T&ÉT H√{ÏqT+&ç y˚&sç ø¡ +Ô£ ø£≈î£ ÿø=ì #·ìb˛j·÷&ÉT.
nXÀ≈£ î &É T sêE ø±>±H˚ ô|’ q jÓ ÷ »q |ü s ¡ ´ +‘· + j· T ≈£ å î \T, ÁøÏ + <ä
jÓ÷»q|üs´¡ +‘·+ Hê>∑T\T n‘·ì Ä<˚XÊ\qT $qkÕ>±s¡T. n‘·&TÉ sê<Ûë>∑T|ü⁄ìÔ Á|ü<ëÛ q
ne÷‘·T´&ÉT>± ìj·T$T+#ê&ÉT.
sêE _+<äTkÕs¡T&ÉT #·ìb˛j·÷&Éì, nXÀ≈£î&ÉT sêE>± ìj·T$T+#·ã&çHê&Éì
$qï düTd”eT≈£îe÷s¡T&ÉT s√wü+‘√, yÓ+≥H˚ bÕ≥©|ü⁄Á‘êìøÏ ‹]– e#êÃ&ÉT.
nXÀ≈£î&ÉT bÕ≥©|ü⁄Á‘·+jÓTTø£ÿ s¬ +&ÉT <ë«sê\ e<ä› ‘·q Ç<äs› T¡ eTVü‰jÓ÷<ÛTä \qT,
eT÷&Ée<ë«s¡+ e<ä› sê<Ûë>∑T|ü⁄ìÔ ìj·T$T+∫, ‘·÷s¡TŒ<ë«s¡+ e<ä› ‘êqT dü«j·T+>±
ì\ã&ܶ&TÉ . sê<Ûë>∑T|ü⁄&Ô TÉ |üPs¡«<ë«s¡+ e<ä› j·T+Á‘·eTj·TyÓTqÆ @qT>∑TqT ì*|æ, <ëìô|’

33
nXÀø±e<ëq+
nXÀ≈£îì Á|ü‹eTqT ñ+#ê&ÉT. <ëì eTT+<äs¡ ô|<ä›>√‹ì Á‘·$«+∫, n+<äT˝À
#·+Á&Éì|ü \qT b˛dæ, ô|q’ >∑&ì¶ç |ü]|æ+∫, <ëìô|’ eT{Ïìº yÓ<»ä ˝≤¢&TÉ . n|ü &ÉT
n‘·&TÉ düTd”eTTì e<ä≈› î£ b˛sTT ªnXÀ≈£îì #·+|ü>*∑ –‘˚ ˙y˚ sêEe⁄ ne⁄‘êe⁄μ nì
¬s#·Ã>={≤º&ÉT.
ªnXÀ≈£îì‘√ j·TT<ä+∆ #˚kÕÔqTμ nqTø=ì n‘·&TÉ y˚>+∑ >± ‘·÷s¡TŒ<ë«s¡+ e<ä≈› î£
b˛sTT, #·+Á&Éì|ü \T>∑\ >√‹˝À|ü&,ç u≤<Ûëø£sy¡ TÓ qÆ nø±\eTè‘·T´e⁄qT bı+<ë&ÉT.
n‘·&TÉ #·ìb˛sTTq yÓ+≥H˚ n‘·ì eTTK´jÓ÷<ÛTä &ÉT uÛÁÑ <ëj·TT<ÛTä &ÉT ‘·q y˚\eT+~
nqT#·sT¡ \‘√ ãT<äX∆ Êdüq+˝À Á|üÁeõ+∫, ns¡Ω‘ê«ìï bı+<ë&ÉT.
nXÀ≈£î&ÉT sêC…q’ ‘·sê«‘· nH˚øe£ T+~ eT+Á‘·T\T n‘·ì |ü≥¢ n$<Û̊jT· ‘·‘√
ñHêïs¡T. yê] $<Û̊jT· ‘·qT |üØøÏ+å #·{≤ìøÏ nXÀ≈£î&ÉT yê]ì ª|ü⁄wüŒ, |ò\ü eèøå±\qT
q]øÏ, eTT+&É¢eèøå±\qT ô|+#·+&ç!μ nì ÄC≤„|æ+#ê&ÉT. yês¡T ª<˚es¡yês¡T
bıs¡|ü&ÉT‘·THêïs¡T? |ü⁄wüŒ, |òü\eèøå±\qT ô|+∫, eTT+&É¢ eèøå±\qT q]øÏy˚j·÷*μ
nHêïs¡T. sêE eT÷&ÉT kÕs¡T¢ ÄC≤„|+æ #ê&ÉT. ø±ì yês¡T Á|ü‹kÕØ n<˚e÷≥ nHêïs¡T.
sêE ø√|ü+‘√ ˇs¡qT+&ç K&ÜZìï rdæ Ä nsTT<äTe+<ä\ eT+Á‘·T\ ‘·\\qT
q]øÏy˚XÊ&ÉT.
ˇø£kÕ] sêE nXÀ≈£î&ÉT edü+‘·ø±\+˝À n+‘·'|ü⁄s¡»q+‘√ q>∑s¡+˝Àì
‘·÷s¡TŒuÛ≤>∑+˝Àì ñ<ë´HêìøÏ b˛j·÷&ÉT. eq+˝Àì #Ó≥T¢ |ò\ü |ü⁄cÕŒ\‘√ n+<ä+>±
ñHêïsTT. nø£ÿ&É ‹s¡T>∑T‘·÷ |ü⁄cÕŒ\‘√ XÀ_ÛdüTÔqï nXÀø£eèøå±ìï #·÷dæ, ªÇ~
Hêù|s¡T>∑\~μ nì <ëìì m+‘√ Çwü|º &ü ܶ&TÉ . n‘·&TÉ >∑sT¡ ≈£î #·sà¡ + ø£\yê&ÉT ø±e≥+
e\q j· T Te‘· T \T n‘· ì dü Œ s¡ Ù qT Çwü º | ü & ˚ y ês¡ T ø±<ä T . sêE ìÁ<ä b ˛>±H˚
Ä n+‘·'|ü⁄s¡ø±+‘·\T (sêEMT~) ø√|ü+‘√ ì+&Ü |üP\T>∑\ Ä nXÀø£eèø£|å ⁄ü ø=eTà\qT
q]øÏy˚XÊs¡T.
ìÁ<ä y˚T˝§ÿqï sêE Ä nXÀø£eèøå±ìï #·÷dæ ªyê{Ïì mes¡T q]ø±s¡ìμ <ä>sZ∑ >¡ \∑
|ü]#ês¡≈î£ \qT n&ç>±&ÉT. yês¡T ª<˚yê! n+‘·'|ü⁄s¡Ád”\Ô Tμ nHêïs¡T. ˇfi¯ó‘¢ *Ó j·Tì ø√|ü+‘√
sêE Ä nsTT<äTe+<ä\ Ád”\Ô qT <äV≤ü q>∑èVü≤+˝À Á|üy•˚ +|üCdÒ æ ø±*Ãy˚XÊ&ÉT. Ç≥Te+{Ï
ø£è≤s¡øs£ à¡ \ e\q n‘·ìøÏ ª#·+&ÉsêEμ, ª#·+&ÜXÀ≈£î&ÉTμ nH˚ ù|s¡T dæsú |¡ &ü bç ˛sTT+~.

34
 nXÀ≈£îì »qq+
Á|ü<Ûëq ne÷‘·T´&ÉT sê<Ûë>∑T|ü⁄Ô&ÉT ªª<˚yê! MTs¡T dü«j·T+>± Ç≥Te+{Ï
ø£è≤s¡øs£ à¡ \qT #˚jT· ≈£L&É<Tä . <˚es¡yês¡T #·+bÕ\qT≈£îqïyê]ì #·+ù|≥+<äT≈£î e<Û≈ä î£ ì
ìj·T$T+#ê*μμ nHêï&ÉT. n|ü &ÉT sêE ªe<Û≈ä î£ ì yÓ<øä +£ &çμ nì ÄC≤„|+æ #ê&ÉT.
bÕ≥©|ü⁄Á‘êìøÏ ø=+‘·<÷ä s¡+˝À ø=+&ÉyTÓ T<ä≥ ˇø£ |ü˝≥ ¢… ÷s¡T ñ+~. nø£ÿ&É
ˇø£ kÕ˝… ìedædTü HÔ êï&ÉT. n‘·ìøÏ |ü⁄Á‘·T&ÉT ø£*>±&ÉT. yêìøÏ yês¡T –]≈£î&Éì ù|s¡Tô|{≤ºsT¡ .
yê&ÉT ø£è≤s¡T&ÉT, <äTcÕº‘T· à&ÉT, ‘·*<ä+Á&ÉT\qT ‹fÒyº ê&ÉT. eT>∑|\æ \¢ T, Ä&É|\æ \¢ qT
ø=fÒyº ê&ÉT. NeT\qT, á>∑\qT, m\Tø£\qT #·+ù|yê&ÉT. ˙{Ï˝Àì #˚|\ü qT ã&çXø¯ Á£ s¡‘√
ø={Ϻ #·+ù|yê&ÉT. yê&ÉT #·+&ÉT&ÉT (ø£è≤s¡T&ÉT) ø£qTø£ n+<äs÷¡ yêìì #·+&É–]≈£î&ÉT
nH˚yês¡T.
n‘·ì bÕ|ü#]· ‘·+ sê»|ü⁄s¡Twüß\ <äèwæøº Ï e∫Ã+~. yês¡T n‘·ì‘√ ªª˙e⁄ sêE
nXÀ≈£îì¬ø’ e<Û´ä ø£sà¡ \qT #˚jT· >∑\yê?μμ nHêïs¡T. n‘·&TÉ ªªH˚˙ yÓTT‘·+Ô »+ã÷B«bÕìï
#·+|ü>\∑ qTμμ nHêï&ÉT.
yês¡T Ä $wüj÷· ìï sêE≈£î ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. sêE ªªb˛sTT n‘·ìï rdüT≈£îs¡+&çμμ
nHêï&ÉT. sê»|ü⁄s¡Twüß\T #·+&É–]≈£îì‘√ ªªsêE s¡eTà+≥THêï&ÉT. |ü<äμμ nHêïs¡T.
n‘·&ÉT ªªHê ‘·*<ä+Á&ÉT\qT n&É>±*μμ nì, ‘·*<ä+Á&ÉT\ e<ä›≈£î b˛sTT ªªne÷à!
HêHêï! H˚qT sêE nXÀ≈£îì e<ä› e<Û≈ä î£ &ÉT>± #˚s{¡ ≤ìøÏ nqTeT‹+#·+&çμμ nHêï&ÉT.
yês¡T e<äH› êïs¡T. n‘·&TÉ yê] ÁbÕD≤\T rdæ sê»|ü⁄s¡Twüß\ e<ä≈› î£ b˛j·÷&ÉT. yês¡T
ªªÄ\dü´+>± e#êÃyÓ+<äT≈£î?μμ nì n&ç–‘˚ $wüj÷· ìï $e]+∫ #ÓbÕŒ&ÉT.
yês¡T n‘·ìï sêE nXÀ≈£îì e<ä≈› î£ rdüTø=ìb˛j·÷s¡T. sêE‘√ n‘·&TÉ ªªHê≈£î
ˇø£ Ç+{Ïì ì]à+∫ Çe«+&ç!μμ nHêï&ÉT. sêE <ë«s¡+ e÷Á‘·+ s¡eTD°jT· +>± ñ+&ç,
˝À|ü\ |üse¡ T<ës¡TD+>± ñ+&˚ Ç+{Ïì ì]à+|üCXÒ Ê&ÉT. <ëìøÏ s¡eTD°jT· ø£ã+<Ûqä eTH˚
ù|s¡T dæús¡|ü&ç+~. –]≈£î&ÉT ªª<˚yê! Hê≈£î ˇø£ es¡$Tyê«*. á Ç+{Ï ˝À|ü\
Á|üy•˚ +∫qyês¡T eTs¡\ ãj·T≥≈£î b˛≈£L&É<Tä μμ nHêï&ÉT. sêE ªªn˝≤π> ø±˙μμ nHêï&ÉT.
ˇø£Hê&ÉT #·+&É–]≈£î&ÉT ≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ7 yÓfi≤¢&ÉT. nø£ÿ&É _Û≈£åîe⁄\T
7. bÕ≥©|ü⁄Á‘·+˝Àì Á|ü<ëÛ q uÖ<ä$∆ Vü‰s¡+

35
nXÀø±e<ëq+
u≤\|ü+&ç‘d· ÷ü Á‘êìï #·<Tä e⁄‘·THêïs¡T. ªªÁbÕDT\T qs¡ø+£ ˝À |ü⁄&É‘ês¡T. qs¡øb£ Õ\≈£î\T
yê]ì |ü≥Tºø=ì ø±\T‘·Tqï, yÓ\T>∑T‘·÷qï, eT+≥\T Á>∑≈î£ ÿ‘·Tqï ÇqT|üH\˚ MT<ä yÓfiø¢¯ ˝Ï ≤
|üsT¡ +&Éu{… ,ºÏ ÇqT|üø$£ Tà‘√ yê] H√fi¢̄qT ‘Ó]∫, ø±\T‘·Tqï, yÓ\T>∑T‘·Tqï, eT+≥\T
Á>∑≈î£ ÿ‘·÷qï ÇqT|ü>T∑ +&Éq¢ T yê] H√{Ï˝À y˚kÕÔsT¡ . n$ yê] ô|<äe⁄\qT ø±\TkÕÔsTT.
Hê\Tø£qT ø±\TkÕÔsTT. ø£+sƒêìï ø±\TkÕÔsTT. ø£+sƒ¡Hêfi≤ìï, Vü≤è<äj·÷ìï,
Vü≤è<äj·TdüMTbÕìï, ∫qïÁù|e⁄\qT, ô|<ä›Áù|e⁄\q÷ ø±*à ÁøÏ+~øÏ yÓ[¢b˛‘êsTT.
_Û≈îå£ e⁄˝≤sê! qs¡øu£ ≤<Û\ä T Ç˝≤ ñ+{≤sTT.μμ
ªªÁbÕDT\T qs¡ø+£ ˝À |ü⁄&É‘ês¡T. qs¡øb£ Õ\≈£î\T yê]ì |ü≥Tºø=ì ø±\T‘·Tqï,
yÓ\T>∑T‘·÷qï, eT+≥\TÁ>∑≈î£ ÿ‘·Tqï ÇqT|üH\˚ MT<ä yÓfiø¢¯ ˝Ï ≤ |üsT¡ +&Éu{… ,ºÏ ÇqT|üø$£ Tà‘√
yê] H√fi¯q¢ T ‘Ó]∫, yê{Ï˝À eTs¡T>∑T‘·÷qï sê– Á<äyêìï b˛kÕÔsT¡ . n~ yê] ô|<äe⁄\qT
ø±\TdüT+Ô ~. Hê\Tø£qT ø±\TdüT+Ô ~. ø£+sƒêìï ø±\TdüT+Ô ~. ø£+sƒH¡ êfi≤ìï, Vü≤è<äj÷· ìï,
Vü≤è<äj·TdüMTbÕìï, ∫qïÁù|e⁄\qT, ô|<ä›Áù|e⁄\q÷ ø±*à ÁøÏ+~øÏ yÓ[¢b˛‘·T+~.
_Û≈îå£ e⁄˝≤sê! qs¡ø<£ Tä 'U≤\T Ç˝≤ ñ+{≤sTT.μμ
ªªÁbÕDT\T qs¡ø+£ ˝À |ü⁄&É‘ês¡T. qs¡øb£ Õ\≈£î\T yê]ì |ü≥Tºø=ì ø±\T‘·Tqï,
yÓ\T>∑T‘·÷qï, eT+≥\TÁ>∑≈£îÿ‘·Tqï ÇqT|üH˚\MT<ä ‘·\ÁøÏ+<äT\T>± ì\u…&É‘ês¡T.
ø±\T‘·Tqï ÇqT|ür>∑‘√ yê] X¯Øsê\MT<ä >∑Ts¡T\Ô T ô|&ÉT‘ês¡T. ø±\T‘·Tqï, yÓ\T>∑T‘·Tqï,
eT+≥\TÁ>∑≈î£ ÿ‘·Tqï ;Ûøs£ y¡ TÓ qÆ ÇqT|ü>=&É*¶ ‘√ ã\yÓTqÆ <Óã“\Tø=&ÉT‘·÷, düTìï‘·+>±
‘=\Tdü÷Ô yê]ì ô|q’ T+&ç ÁøÏ+~øÏ, ÁøÏ+~qT+&ç ô|ø’ Ï mì$T<äe uÛ≤>∑+>±, Äs¡euÛ≤>∑+>±,
Hê\ZeuÛ≤>∑+>±, eè‘êÔ\T>±, eT+&É˝≤\T>± eTTø£ÿ\T eTTø£ÿ\T #˚kÕÔsT¡ . _Û≈îå£ e⁄˝≤sê!
qs¡øu£ ≤<Û\ä T Ç˝≤ ñ+{≤sTT.μμ
ªªÁbÕDT\T qs¡ø+£ ˝À |ü⁄&É‘ês¡T. qs¡øb£ Õ\≈£î\T yê]ì |ü≥Tºø=ì ø±\T‘·Tqï,
yÓ\T>∑T‘·÷qï, eT+≥\TÁ>∑≈£îÿ‘·Tqï ÇqT|üH˚\MT<ä ‘·\ÁøÏ+<äT\T>± ì\u…&É‘ês¡T.
ø±\T‘·Tqï ÇqT|ür>∑‘√ yê] X¯Øsê\MT<ä >∑Ts¡TÔ\T ô|&ÉT‘ês¡T. n|ü &ÉT yês¡T
ø±\T‘·Tqï, eT+≥\T˝Òì ÇqT|üH\˚ ô|’ yê]ì qs¡T≈£î‘·÷, eTTø£ÿ\T #˚d÷ü Ô ‘=\Tdü÷Ô
ô|q’ T+&ç ÁøÏ+~øÏ, ÁøÏ+~qT+&ç ô|ø’ Ï mì$T<äe uÛ≤>∑+>±, Äs¡euÛ≤>∑+>±, Hê\ZeuÛ≤>∑+>±,
eè‘êÔ\T>±, eT+&É˝≤\T>± eTTø£ÿ\T eTTø£ÿ\T #˚kÕÔs¡T. _Û≈£åîe⁄˝≤sê! qs¡ø£u≤<Ûä\T
Ç˝≤ ñ+{≤sTT.μμ

36
 nXÀ≈£îì »qq+
ªªÁbÕDT\T qs¡ø+£ ˝À |ü⁄&É‘ês¡T. qs¡øb£ Õ\≈£î\T yê]ì |ü≥Tºø=ì ø±\T‘·Tqï,
yÓ\T>∑T‘·÷qï, eT+≥\TÁ>∑≈î£ ÿ‘·Tqï ÇqT|üH\˚ MT<ä yÓfiø¢̄ ˝Ï ≤ |ü&TÉ ø√u…&‘É ês¡T. n|ü &ÉT
yês¡T nsTT<äTs¡ø±\ ã+<ÛHä ê\qT y˚kÕÔsT¡ . s¬ +&ÉT #˚‘T· \˝À ÇqT|üyT˚ ≈£î\qT ø=&ÉT‘ês¡T.
s¬ +&ÉT bÕ<ë\˝À ÇqT|üyT˚ ≈£î\qT ø=&É‘ês¡T. q&ÉTeTT˝À, Vü≤è<äjT· +˝À ÇqT|üyT˚ ≈£î\T
ø=&É‘ês¡T. _Û≈îå£ e⁄˝≤sê! qs¡ø+£ ˝Àì rÁe u≤<Û\ä T Ç˝≤ ñ+{≤sTT.μμ
n~ $ì ªnsTT<äT y˚<qä \T Ç˝≤ ñ+{≤sTTμ nqT≈£îHêï&ÉT #·+&É–]≈£î&ÉT.
yê{Ïì ‘·q uÛeÑ q+˝À neT\T #˚jT· kÕ>±&ÉT.
ÁXÊedæ˝Ô À ˇø±H=ø£ kÕs¡yú êVüQ&ÉT uÛ≤s¡´‘√ düV‰ü yê´bÕsêì¬ø’ eTVü‰düeTTÁ<ä+ô|’
ãj·T\T<˚sê&ÉT. nø£ÿ&É ÄyÓT ≈£îe÷s¡Tì Á|üd$ü +∫+~. düeTTÁ<ä+ô|’ |ü⁄{≤º&TÉ ø£qTø£
yêìøÏ düeTTÁ<äT&ÉT nì ù|s¡Tô|{≤ºsT¡ . |üHïÓ +&ÉT dü+e‘·‡sê\T düeTTÁ<äyê´bÕs¡+ #˚dæ
‹]–edü÷+Ô &É>± nsTT<äTe+<ä\ <=+>∑\eTTsƒê Äj·TqqT <√#·Tø=ì #·+|æyd˚ +æ ~.
Äj·Tq ø=&ÉT≈£î düeTTÁ<äT&ÉT uÛ>Ñ y∑ êqTì XÊdüq+˝À Á|üÁeõ+#ê&ÉT. n‘·&TÉ »q|ü<+ä ˝À
#ê]ø£ #˚dü÷Ô (|üs¡´{Ïdü÷Ô) bÕ≥©|ü⁄Á‘êìï #˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
n|ü &ÉT |üPsê«Vü≤ïdüeTj·T+˝À n‘·&TÉ bÕÁ‘·, Nesê\qT rdüTø=ì, ãj·T≥
s¡eTD°jT· +>± ñqï Ä uÛeÑ q+˝À ‘Ó*j·Tø£ Á|üy•˚ +#ê&ÉT. ø±ì ˝À|ü\ qs¡ø+£ ˝≤
ñ+&É≥+ #·÷dæ ãj·T≥≈£î b˛yê\qT≈£îqï|ü⁄&ÉT #·+&É–]≈£î&ÉT #·÷dæ, n‘·ìï |ü≥Tºø=ì
ªª˙≈£î #êe⁄ eT÷&ç+~. ˙ |üì nsTTb˛sTT+~μμ nHêï&ÉT.
_Û≈îå£ e⁄ <äT'K+‘√ @&ÜÃ&ÉT. –]≈£î&ÉT ªª∫qï|æ\y¢ êì˝≤ m+<äT≈£î @&ÉTdüTHÔ êïe⁄?μμ
nHêï&ÉT. n|ü &ÉT _Û≈îå£ e⁄ `
ªªz uÛÑÁ<ë!
á <˚V≤ü + q•düT+Ô <äì H˚qT
@&É«≥+ ˝Ò<Tä .
yÓ÷ø£<å säÛ êàìøÏ n+‘·sêj·T+ ø£\T>∑T‘·T+<äì
@&ÉTdüTÔHêïqT.
<äTs¡u¢ yÑÛ TÓ qÆ qs¡»qàqT m‹Ô, düTK<äyTÓ qÆ Á|üÁe»´qT rdüTø=ì,
XÊø£´dæ+VüQì >∑Ts¡Te⁄>± bı+~,
Ç|ü &ÉT yê≥ìï{Ï˙ ø√˝ÀŒ‘·THêïH˚! nì @&ÉTdüTHÔ êïqTμμ nHêï&ÉT.

37
nXÀø±e<ëq+
#·+&É–]≈£î&ÉT ªª˝À|ü*øÏ e∫Ãqyê]q+<ä]˙ #·+|ü{≤ìøÏ sêE Hê≈£î
nqTeT‹ì#êÃ&ÉT. Çø£ÿ&ÉqT+&ç ãj·T≥|ü&˚ neø±X¯+ ˝Ò<Tä ø£qTø£ <Ûs’Ó ´¡ + eVæ≤+#·Tμμ
nHêï&ÉT. ªª<äj·T#·÷|ü⁄! ˇø£ HÓ\ >∑&ÉTe⁄ Çe⁄«μμ nHêï&ÉT _Û≈£åîe⁄. –]≈£î&ÉT @&ÉT
sêÁ‘·T\ düeTj·T+ Ç#êÃ&ÉT.
ª@&ÉT sêÁ‘·T\ ‘·sê«‘· H˚qT ñ+&ÉqTμ nì n‘·&TÉ eTs¡DuÛj
Ñ ÷Ó ~«>∑ï Vü≤è<äjT· +‘√
yÓ÷øå±ì¬ø’ Á|üj·T‘·ï+ #˚j·TkÕ>±&ÉT.
@&ÉeHê&ÉT sêE nXÀ≈£îì n+‘·'|ü⁄s¡+˝À ˇø£ Ád”Ô ˇø£ j·TTe≈£îì nqTs¡ø‘ÔÏ √
#·÷dü÷,Ô e÷{≤¢&TÉ ‘·÷ ø£ì|æ+∫+~. sêE ø√|ü+‘√ yê]<ä]› ˙ e<Û´ä XÊ\≈£î |ü+|æ+#ê&ÉT.
nø£ÿ&É yês¡T ÇqT|üs√\T˝À s√ø£+&É¢‘√ <ä+#·ã&çHês¡T. yê] meTTø£\T e÷Á‘·y˚T
$T–˝≤sTT. <ëìì #·÷dæ _Û≈îå£ e⁄ ñ~«>∑Tï&Ó’ Ç˝≤ nqT≈£îHêï&ÉT `
ªªø±s¡TDÏ≈î£ &Óq’ eTVü‰eTTì, XÊdüÔ
#·ø£ÿ>± #ÓbÕŒ&ÉT.
qTs¡T>∑TeTT<ä› e+{Ï á s¡÷|ü+,
nkÕs¡+, nì‘·´+.
@B Ä e<äqø±+‹? @B Ä <˚V≤ü XÀuÛ?Ñ
mø£ÿ&çøÏ b˛sTT+~?
eT÷&ÛTÉ \T s¡$T+#˚ á nHê´j·T dü+kÕsêìøÏ ~Ûø±ÿs¡+.
e<Û´ä XÊ\˝À á Ä\+ãq+ <=]øÏ+~. Bìì ÄÁX¯sTT+∫
H˚&TÉ uÛeÑ kÕ>∑sêìï <ë{Ïb˛‘êqT.μμ
nqTø=ì Ä sêÁ‘·+‘ê n‘·&TÉ ãT<äX∆ Êdüq+˝À eTqTdüT‡qT ì*|æ,
nìï ã+<ÛHä ê\q÷ Á‘Ó+∫ ns¡Ω+‘·T&ÓH’ ê&ÉT.
Ä sêÁ‹ >∑&∫ç q ‘·sê«‘· #·+&É–]≈£î&ÉT Ä _Û≈îå£ e⁄‘√ ªª_Û≈Lå£ ! sêÁ‹ >∑&∫ç +~.
˙≈£î eTè‘·T´ø±s¡DyÓTÆq dü÷s¡T´&ÉT ñ<äsTT+#ê&ÉTμμ nHêï&ÉT. _Û≈£åîe⁄ ªªHê sêÁ‹
>∑&∫ç b˛sTT+~. ñ‘·eÔ ÷qTÁ>∑V≤ü +‘√ dü÷s¡T´&ÉT ñ<äsTT+#ê&ÉT. z BsêÈjT· ÷! ˙e⁄
#˚j·÷\qT≈£îqï~ #˚sTT!μμ nHêï&ÉT. #·+&É–]≈£î&ÉT ªª˙ e÷≥\qT H˚qT ns¡ú+
#˚dTü ø√˝Òøb£ ˛‘·THêïqT, $e]+∫ #Ó|ü μμ nHêï&ÉT.
ªª|ü+#·˙es¡D≤\#˚ Äe]+|üã&ç, øπ X¢ ‘¯ d· ÿü s¡T\#˚ ùd$+#·ã&çq

38
 nXÀ≈£îì »qq+
Hê Vü≤è<äjT· +˝Àì |òTü Às¡ yÓ÷Vü≤sêÁ‹ >∑&∫ç b˛sTT+~.
Hê e÷qkÕø±X¯+˝À C≤„qdü÷s¡T´&ÉT ñ<äsTT+#ê&ÉT.
XÊdüÔ ñ|ü<X˚ Êìï nqTdü]+∫q H˚qT
Ä yÓ\T>∑T˝À eT÷&ÉT ˝Àø±\qT düŒwü+º >±
#·÷&É>\∑ T>∑T‘·THêïqT. Ç~ |üse¡ T nqTÁ>∑V≤ü ø±\+.
z BsêÈjT· ÷! ˙e⁄ #˚j÷· \qT≈£îqï~ #˚sTT!μμ nHêï&ÉT _Û≈îå£ e⁄.
n|ü &ÉT Ä C≤*˝Òì <ës¡TDVü≤è<äjT· T&ÉT, |üs˝¡ Àø£ ìs¡ù|øÏå ø√|ü+‘√ ˙s¡T,
e÷qes¡ø+Ô£ , Áø=e⁄«, eT\eT÷Á‘ê\‘√ ì+&çq ô|<ä› ˝ÀVü≤bÕÁ‘·˝À düeTTÁ<äTì |ü&yÉ d˚ ,æ
ÁøÏ+<ä bısTT´˝À #ê˝≤ ø£f\º… T y˚dæ n+{Ï+#ê&ÉT. mìï ø£f\º… T ø±*Hê n~ y˚&ç
ø±˝Ò<äT. eT∞¢ n+{Ï+#ê\ì #·÷XÊ&ÉT. n+≥Tø√˝Ò<äT. n|ü &ÉT ª@yÓTÆ+<äμì
˝ÀVü≤bÕÁ‘·˝ÀìøÏ #·÷XÊ&ÉT. Ä _Û≈îå£ e⁄ ‘êeTs¡ |üPe⁄ô|’ ≈£Ls¡TÃì ñ+&É≥+ ø£ì|æ+∫+~.
Ä $wüj·÷ìï n‘·&ÉT sêE≈£î ìy˚~+#ê&ÉT. sêE e#êÃ&ÉT. y˚˝≤~ Á|ü»\T
>∑T$T>∑÷&Üs¡T.
Ä _Û≈îå£ e⁄ nXÀ≈£î&ÉT e÷s¡TŒ#Ó+<˚ düeTj·T+ e∫Ã+<äì Á>∑V≤æ +∫,
˝ÀVü≤bÕÁ‘·˝ÀqT+∫ ‘·&dç qæ X¯Øs¡+‘√
m–sê&ÉT Äø±X¯+˝ÀøÏ ãTT~∆Xø¯ ‘ÔÏ √ Vü≤+dü˝≤.
X¯Øs¡+˝Àì dü>u∑ ≤Û >∑+ qT+&ç ˙{Ïì ≈£î]|æd÷ü ,Ô
eT] dü>u∑ ≤Û >∑+ qT+&ç eT+≥\qT Á|ü»«*+|üCdÒ ÷ü ,Ô
˙{Ï‘√, C≤«\\‘√, zwü<TäÛ \ |üs«¡ ‘·+˝≤
yÓ*–b˛‘·÷ nH˚ø£ $∫Á‘· ÁbÕ‹Vü‰sê´\qT (n<äT“¤‘ê\qT) #·÷|ükÕ>±&ÉT.
n‘·&TÉ Äø±XÊìøÏ m>∑s≥
¡ + #·÷dæq sêE n+»*ã<äT&∆ ’Ó |ü⁄\øÏ‘· X¯Øs¡+‘√`
ªªkÂe÷´! #·÷&É{≤ìøÏ MTs¡T eTìwæ˝≤ ñHêï
MT Ç~∆X≈¯ î£ \Ô T e÷qyêr‘·+>± ñHêïsTT.
z BÛsê! MT¬ses¡T? MT ù|sπ $T? X¯ó<äd∆ «ü uÛ≤yê!
$TeTTà\qT @eTì |æ\yê*? H˚qT MT •wüß´&ÉqT.
MT Á|üu≤Û yêìï ‘Ó\TdüTø√ìe«+&çμμ nHêï&ÉT.

39
nXÀø±e<ëq+

ªá‘·&ÉT <Ûäsêàìï Á>∑Væ≤+∫, eTVü‰»qT\ y˚T\Tø√dü+ uÛÑ>∑e<ë∆‘·Te⁄\qT

$dü]Ô +|üCkÒ ÕÔ&TÉ μ nì ‘Ó\TdüTø=ì Ä _Û≈îå£ e⁄ n‘·ìøÏ ‘·q >∑TD≤\qT $e]dü÷Ô `
ªªsêC≤!
düsê«Ádüeã+<ÛHä ê\T ø°Då +Ï ∫q,
eTVü‰ø±s¡TDÏ≈£î&Ó’q
ãT<äTì∆ |ü⁄Á‘·T&ÉqT.
kÕ+kÕ]ø£ $wüj÷· \˝À nHêdü≈î£ &Ô HÉ ,’Ó
<Ûsä êàìï nqTdü]+∫qyê&ÉqT.
‘·qTï ìÁ>∑V≤æ +#·T≈£îqïyêì#˚
ìÁ>∑Væ≤+|üã&çqyê&ÉqT.
Á|üXÊ+‘·T&Óq’ yêì#˚ XÊ+‹ì bı+~qyê&ÉqT.
Ä e÷qy√‘·eÔ TTì#˚, dü+kÕs¡eTVü‰uÛj Ñ T· + qT+&ç eTT≈£î&Ô q’Ó yêì#˚
»qàã+<ÛHä ê\qT+&ç $&ç|+æ |üã&çqyê&ÉqTμμ nHêï&ÉT.
eTVü‰sêC≤! MT >∑T]+∫ uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT ` ªªHê |ü]ìsê«D≤ìøÏ q÷πs+&É¢ ‘·sê«‘·
bÕ≥©|ü⁄Á‘·+˝À nXÀ≈£î&ÉH˚ sêE |ü⁄&É‘ê&ÉT. n‘·&ÉT #·‘·Tsꓤ>∑#·Áø£e]ÔjÓÆT, <Ûäs¡àsêC…’
Hê X¯Øs¡<ëÛ ‘·Te⁄\qT $dü]Ô +|üCkÒ ÕÔ&TÉ . mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûsä à¡ sêõø£\qT (dü÷bÔ Õ\qT)
ì]à+|üCkÒ ÕÔ&TÉ μμ nì #ÓbÕŒ&ÉT. ªª<˚yê! qs¡ød£ <ü èä X¯yTÓ qÆ á uÛeÑ Hêìï ì]à+∫ y˚˝≤~
ÁbÕDT\qT #·+|æ+#ês¡T. Çø£ düeTdüÔ ÁbÕDT\≈£î nuÛj Ñ T· $T∫à uÛ>Ñ y∑ êqTì ø√]ø£qT
|üP]Ô#˚j·T+&çμμ
ªªz qπs+Á<ë! ø£sT¡ D≤eTj·TT&Éy’Ó
nìï ÁbÕDT\≈£î nuÛj Ñ T· + Çe⁄«!
<Ûsä à¡ <Ûsä ê\qT (dü÷bÔ Õ\qT) $dü]Ô +|üCdÒ ,æ
ãT<äTì∆ eTH√s¡<ë∏ ìï
|üP]Ô#s˚ TT! nHêï&ÉT.μμ
n|ü &ÉT sêE ãT<äTì∆ |ü≥¢ Á|üdqü ï‘·qT bı+~, #˚‘T· \T CÀ&ç+∫ _Û≈îå£ e⁄qT
ø£eå ÷j·÷#·q #˚d÷ü Ô `

40
 nXÀ≈£îì »qq+
ªªz <äX㯠\düT‘ê! MT|ü≥¢ H˚qT #˚dqæ á
n|üsê<Ûëìï eTìï+#·+&ç.
$TeTTà\qT, ãT<äTì∆ , Äs¡´>∑DÁX‚wßü &˜ q’Ó
Ä ãT<äTì∆ #˚ Á|üe∫+|üã&çq <Ûsä êàìï
X¯s¡DTbı+<äT‘·THêïqT.
n‘·ì|ü≥¢ ÁX¯<‘∆ä √, >ös¡e+‘√ H˚qT
X¯+K+˝≤, #·+Á<äTì˝≤, Vü≤+dü˝≤
dü«#·Ã<¤ eäÛ fi¯yTÓ qÆ #Ó‘’ ê´\qT ì]à+∫ n+<äT˝À
õq<Ûë‘·Te⁄\qT Á|ü‹wæ̃kÕÔqTμμ nHêï&ÉT.
Ä _Û≈îå£ e⁄ Ç~∆Xø¯ ‘ÔÏ √ nø£ÿ&˚ n<äèX¯´yÓTHÆ ê&ÉT. sêE ãj·T≥≈£î b˛‘·÷+&É>±
#·+&É–]≈£î&ÉT #˚‘T· \T CÀ&ç+∫ ªª<˚yê! Çø£ÿ&É Á|üy•˚ +∫qyês¡T ãj·T≥≈£î b˛>∑÷&É<ìä
MTs¡T Hê≈£î es¡$T#êÃs¡Tμμ nHêï&ÉT.
ªªH˚qT ≈£L&Ü b˛>∑÷&É<ë? qqTï ≈£L&Ü #·+bÕ\qT≈£î+≥THêïyê?μμ
ªªne⁄qTμμ
ªªdüsπ ! ø±ì qTyê«! H˚Hê? Ç+<äT˝À mes¡T eTT+<äT Á|üy•˚ +#ês√ #Ó|ü !μμ
ªªH˚H˚μμ
n|ü &ÉT sêE ªªmes¡øÿ£ &É?μμ nHêï&ÉT.
uÛÑ≥T\T eTT+<äT≈£î e∫à yêìì |ü≥Tºø=ì j·T+Á‘·>∑èVü≤+˝À |ü&Éy˚dæ,
ø±*Ãy˚XÊs¡T. ‘·sê«‘· sêE Ä s¡eTD°j·Tø£ ã+<Ûäq>∑èVü‰ìï ≈£L*Ãy˚sTT+∫,
düø\£ ÁbÕDT\≈£î nuÛj
Ñ T· Á|ü<ëq+ #˚XÊ&ÉT.
Ä ‘·sê«‘· sêE ªuÛÑ>∑yêqTì XÊØs¡ø£<Ûë‘·Te⁄\qT $düÔ]+|üCÒkÕÔqTμ nì
#·‘·Ts¡+>∑ã˝≤\‘√ ãj·T\T<˚sê&ÉT. yÓTT<ä≥ nC≤‘·X¯Á‘·TsêE#˚ Á|ü‹wæ˜+|üã&çq
Á<√Ddü÷bÔ Õìï ‘Ó]∫, n+<äT˝Àì X¯Øs¡<ëÛ ‘·Te⁄\qT rdüTø=ì, yêì˝Àì ˇø=ÿø£ÿ uÛ≤>∑+
MT<ä dü÷ÔbÕìï ì]à+#ê&ÉT. n˝≤π> ¬s+&Éedü÷ÔbÕìï $düÔ]+#ê&ÉT. uÛÑøÏÔ‘√ @&ÉT
Á<√Ddü÷bÔ Õ\qT+&ç <Ûë‘·Te⁄\qT rdüTø=ì sêeTÁ>±eT+ yÓfi≤¢&TÉ .

41
nXÀø±e<ëq+
nø£ÿ&É Hê>∑T\T n‘·ìï Hê>∑˝Àø±ìøÏ rdüT≈£îb˛sTT, ªy˚TeTT á X¯Øs¡<ëÛ ‘·Te⁄\qT
|üPõkÕÔeTTμ nì $»„|Ôæ #˚XÊs¡T. sêE n+<äT≈£î n+^ø£]+#ê&ÉT.
Hê>∑T\T n‘·ìï Hê>∑˝Àø£+ qT+&ç ô|ø’ Ï ‘Ó#êÃs¡T. Ç˝≤ n+{≤s¡T `
ªªHê&ÉT Hê>∑T\T s¡ø+åÏ #·≥+ e\¢H˚
H˚&TÉ Ä mì$T<äedü÷|Ô +ü ì\ã&ç ñ+~.
nø£ÿ&ç <Ûë‘·Te⁄\qT rdüTø√≈£î+&ÜH˚
sêE ìÁwüÿ$T+#ê&ÉT.μμ
n|ü &ÉT sêE 84 y˚\ ã+>±s¡T, yÓ+&ç, düŒ¤{Ïø£, yÓ’&É÷s¡´eTj·TyÓTÆq
<Ûë‘·Tù|{Ïø£\qT ‘·j·÷s¡T#˚sTT+∫, yê{Ï˝À <Ûë‘·Te⁄\qT ñ+#ê&ÉT. n˝≤π>
mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ ≈£î+&É\qT, |ü{Ϻø£\qT ‘·j·÷s¡T #˚sTT+∫ yê{Ïì j·T≈£åî\≈£î
Ç∫à düeTTÁ<ä|sü ´¡ +‘·+ es¡≈î£ ø£˙dü+ ø√{Ï»HêuÛ≤ >∑\ ô|<ä,› eT<Û´ä eT, ∫qï |ü≥Dº ≤\˝À
Á|ü‹wæ˜+|üCÒXÊ&ÉT.
n|ü &ÉT ‘·ø£å•\˝À eTT|üŒ~Äs¡Tø√≥¢ »q+ ñ+&˚yês¡T. yês¡T ‘·eT≈£î
eTT|ü Œ ~Äs¡ T ù|{Ï ø £ \ T ø±yê\Hêïs¡ T . ªn˝≤ nsTT‘˚ $dü Ô ] +|ü C Ò j · T {≤ìøÏ
<Û ë ‘· T e⁄\T+&É e ⁄μ nì sêE ∫+‹+#ê&É T . n‘· & É T ñbÕj· T XÊ* ø£ q Tø£
ªeTT|üŒ~nsTT<äTø√≥¢ eT+~ì #·+|æ, $T–*q ø√{ÏeT+~øÏ ˇø£ ù|{Ïøq£ T ÇkÕÔqTμ
nHêï&ÉT. yês¡T ªˇø£ ù|{Ïøπ #ê\μHêïs¡T. n|ü &ÉT sêE ªø√{ÏeT+~ø£Hêï m≈£îÿe
ñqï q>∑sê\≈£î ≈£L&Ü ˇø£ ù|{Ïøπ Çe«ã&ÉT‘·T+<äì, ‘·≈î£ ÿe ñqï q>∑sê\≈£î ndü\T
Çe«ã&É<μä ì Á|üø{£ +Ï #ê&ÉT.
n|ü &ÉT sêE ≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ b˛sTT j·TX¯d$úü s¡Tì ø£*dæ ` ªªˇπø Hê&ÉT,
ˇπø eTTVüAs¡+Ô ˝À mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûsä à¡ sêõø£\qT Á|ü‹wæ̃+|üCj
Ò ÷· \ì Hê ø√]ø£μμ
nHêï&ÉT. j·TX¯d$úü s¡T&ÉT ªªn˝≤π> »s¡T>∑T‘·T+~. Ä düeTj·T+˝À H˚qT Hê ns¡#‹˚ ‘√
dü÷s¡´eT+&É˝≤ìï ø£|Œæ y˚kÕÔqT.μμ nHêï&ÉT.
ÄHê&ÉT j·TX¯d$úü s¡T&ÉT ‘·q ns¡#‹˚ ‘√ dü÷s¡´eT+&É˝≤ìï ø£|Œæ y˚XÊ&ÉT. ˇπøHê&ÉT,
ˇπø eTTVüAs¡Ô+˝À mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûäs¡àsêõø£\T Á|ü‹wæ˜+|üã&çHêsTT. Ç˝≤
#Ó|Œü ã&ç+~ `

42
 nXÀ≈£îì »qq+
ªª|üPs¡T«\#˚ ì]à+|üã&çq @&ÉT
dü÷bÔ Õ\qT+&ç eTÚs¡T´&ÉT
<Ûë‘·Te⁄\qT rdüTø=ì
X¯s‘¡ êÿ\y˚T|òTü + e+{Ï mqTã~Hê\T>∑Ty˚\
dü÷ÔbÕ\˝À ìøÏå|üÔ+ #˚XÊ&ÉT.μμ
nXÀø£sêE Ç˝≤ mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûsä à¡ sêõø£\qT Á|ü‹wæ+˜ |üCdÒ ,æ ª<Ûë]à≈£î&ÉTμ,
ª<Ûsä à¡ sêEμ, ª<Ûsä êàXÀ≈£î&ÉTμ nì ù|s¡Tbı+<ë&ÉT. Ç˝≤ #Ó|Œü ã&ç+~ `
ªªÄs¡´eTÚs¡´l Á|ü»\Væ≤‘·+ ø√dü+
dü÷bÔ Õ\qT ì]à+∫, ‘·q ø£sà¡ \e\q
ø£è≤s¡‘«· +qT+&ç <Ûsä à¡ ‘ê«ìøÏ e÷s¡TŒ#Ó+~
<Ûsä êàXÀ≈£î&ÉT>± |æ\Teã&çHê&ÉT.μμ
Ç~ eT{Ïìº <ëq+ #˚dqæ ø£<ä∏

43
nXÀø±e<ëq+

M‘·XÀø±e<ëq+
(M‘·XÀ≈£îì ø£<)ä∏
sêE nXÀ≈£î&ÉT uÛ>Ñ y∑ êqTì XÊdüq+˝À ÁX¯<∆ä ø£*–qyê&Ó’ mqTã~Hê\T>∑Ty˚\
<Ûäs¡àsêõø£\qT (dü÷ÔbÕ\qT) ì]à+#ê&ÉT. |ü+#·yê]¸ø±\T #˚XÊ&ÉT. eT÷&ÉT \ø£å\
_Û≈îå£ e⁄\≈£î uÛÀ»q+ Ç#êÃ&ÉT. yê]˝À ˇø£\ø£eå T+~ ns¡Ω‘T· \T. s¬ +&ÉT \ø£\å eT+~
•ø£ å D bı+<ä T ‘· T qï ø£ ˝ ≤´Dø£ s ¡ T ˝… ’ q |ü è <∏ ä > ∑ ® q T\T. dü e TTÁ<ä | ü s ¡ ´ +‘· + >∑ \
»qdüeT÷Vü≤eT+‘ê uÛ>Ñ y∑ êqTì XÊdüq+˝À Á|üdqü Tï˝…’ ñHêïs¡T.
n‘·ì ‘·eTTà&ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT ‘Ó]’ ≈ú î£ \+<äT ÁX¯<>∆ä \∑ yê&ÉT. yês¡T M‘·XÀ≈£îì‘√
ªªXÊø£´|ü⁄Á‘·ÁX¯eTDT\≈£î yÓ÷ø£å+ ˝Ò<äT. yês¡T ø£wüº|ü&ç kÕ<Ûäq #˚j·Ts¡T. düTU≤\˝À
Äq+~dü÷Ô ñ+{≤s¡Tμμ nì #Ó|Œæ ãT<äX∆ Êdüq+ |ü≥¢ n‘·ì eTqdüT‡qT $]∫y˚XÊs¡T.
sêE nXÀ≈£î&ÉT ªªM‘·XÀø±! ˙e⁄ Ä V”≤Hêj·T‘·Hê\˝À ÁX¯<ä∆qT ø£*–
ñ+&É≈L£ &É<Tä . ãT<ä<∆ säÛ à¡ dü+|ò÷ü \|ü≥¢ ÁX¯<q∆ä T ø£*– ñ+&Ü*μμ nH˚yê&ÉT.
ˇø£düeTj·T+˝À sêE nXÀ≈£î&ÉT y˚≥≈£î yÓfi≤¢&ÉT. Äj·Tq‘√bÕ≥T yÓ[¢q
M‘·XÀ≈£îìøÏ ns¡D´+˝À ˇø£ ãTTwæ ø£ì|æ+#ê&ÉT. n‘·&TÉ ‘·|dü Tü ‡\ >∑T]+∫ ‘Ó*dæqyê&ÉT.
|ü+#ê–ïeT<Û´ä +˝À ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü HÔ êï&ÉT. n‘·ì e<ä≈› î£ b˛sTT bÕ<ë\≈£î e+<äq+ #˚dæ
Ä ãTTwæì ªªuÛ>Ñ y∑ êHé! MTs¡T mìïdü+e‘·‡sê\qT+&ç á ns¡D´+˝À ñ+≥THêïs¡T?μμ
nì n&ç>±&ÉT.
ªª|üHïÓ +&ÉT dü+e‘·‡sê\qT+&çμμ
ªª@+ ÄVü‰s¡+ rdüT≈£î+≥THêïs¡T?
ªª<äT+|ü\T, |ü+&ÉT¢μμ
ªª@+ ø£|ü ≈£î+≥THêïs¡T?μμ
ªª<äs¡“¤Nesê\Tμμ

44
 M‘·XÀø±e<ëq+
ªª<˚ìô|’ |ü&ÉT≈£î+≥THêïs¡T?μμ
ªª>∑&ç¶ X¯j·T´ô|’μμ
ªªuÛÑ>∑yêHé! MT¬ø|ü &Ó’Hê u≤<Ûä ø£\T>∑T‘·T+<ë?μμ
ªªãTT‘·Tø±\+˝À á eTè>±\T »‘·ø&£ ‘É êsTT. Ä düeTj·T+˝À yê{Ïì #·÷dæq|ü⁄&ÉT
sê>∑+‘√ <äV≤æ +#·T≈£îbı‘êqT.μμ
M‘·XÀ≈£î&ÉT ªªÇ+‘· ø£wüº|ü&ç ‘·|üdüT‡#˚ùd ãTTwæ sê>∑+‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêï&ÉT.
#·ø£ÿì X¯j·THêdüHê\˝À düTK+>± ñ+&˚ XÊø£´|ü⁄Árj·T ÁX¯eTDT\≈£î sê>∑+ m˝≤
b˛‘·T+~?μμ nqT≈£îHêï&ÉT.
n‘·&TÉ Ç˝≤ nHêï&ÉT`
ªªá ãTTwæ ˇ+≥]>± n&É$˝À ñ+≥÷
>±*, ˙s¡T, <äT+|ü\qT e÷Á‘·yT˚ rdüT≈£î+≥÷,
∫s¡ø±\+ Á|üjT· ‹ï+∫ ≈£L&Ü
sê>±ìï >¬ \Te˝Òøb£ ˛j·÷&ÉT.
H˚sTT, ô|s¡T>∑T, e÷+kÕ\‘√ ø£eTàì uÛÀ»Hê\T #˚ùd
XÊ≈£î´\T Ç+Á~j·TìÁ>∑V‰ü ìï ø£*– ñ+&É≥eT+fÒ
$+<Û´ä |üs«¡ ‘·+ düeTTÁ<ä+˝À ‘˚*j·÷&çqfÒ.¢
Ä XÊø£´|ü⁄Árj·TÁX¯eTDT\qT nqTdü]+∫
sêE nìï$<Ûë˝≤ yÓ÷düb˛j·÷&ÉT.μμ
Ä e÷≥\qT $ì sêE ñbÕj·÷\T ‘Ó*dæq eT+Á‹‘√ ªªá M‘·XÀ≈£î&ÉT
‘Ó’]ú≈£î\+<äT ÁX¯<ä∆>∑\yê&ÉT. ñbÕj·T+‘√ n‘·ìøÏ uÛÑ>∑yêqTì XÊdüq+˝À ÁX¯<ä∆qT
ø£*–+#ê*μμ nHêï&ÉT.
ªª<˚yê! @$T Ä»„?μμ nHêï&ÉT ne÷‘·T´&ÉT.
ªªH˚qT sêC≤\+ø±sê\qT, øÏØ{≤ìï rdæ, kÕïqXÊ\≈£î b˛sTTq|ü⁄&ÉT MTs¡T
ñbÕj·T+‘√ M‘·XÀ≈£îìøÏ Ä øÏØ{≤ìï <Û]ä +|üCdÒ æ dæ+Vü‰düq+ô|’ ≈£Ls¡TÃ+&Éu{… ≤º*.μμ
ªªn˝≤π>μμ nHêï&ÉT eT+Á‹.

45
nXÀø±e<ëq+

sêE sêC≤\+ø±sê\qT, øÏØ{≤ìï rdæ, kÕïqXÊ\˝À Á|üy•˚ +#·>±H˚, eT+Á‹

M‘·XÀ≈£îì‘√ ªªsêE nXÀ≈£îì ‘·sê«‘· MTπs sê»e⁄‘ês¡T. á sêC≤\+ø±sê\qT,
øÏØ{≤ìï <Û]ä +|üCdÒ æ $TeTTà\qT dæ+Vü‰düq+˝À ≈£Ls√Ãu…&‘É êqT. n$ MT≈£î m˝≤
ñ+{≤jÓ÷ #·÷&Ü*μμ nHêï&ÉT.
n‘·&ÉT Ä M‘·XÀ≈£îìøÏ ÄuÛÑs¡D≤\qT, øÏØ{≤ìï <Ûä]+|üCÒdæ dæ+Vü‰düq+˝À
≈£Ls√Ãu…{Ϻ sêE≈£î ‘Ó*j·TCÒXÊ&ÉT.
n|ü &ÉT sêE nXÀ≈£î&ÉT sêC≤uÛsÑ D
¡ ≤\qT, øÏØ{≤ìï <Û]ä +∫ dæ+Vü‰düq+˝À
≈£Ls¡TÃqï M‘·XÀ≈£îì #·÷∫ ªªH˚qT Áã‹øÏj·TT+&É>±H˚ ˙e⁄ sêEyÓ’Hêyê?μμ nì,
ªªmes¡øÿ£ &É?μμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT q\¢ì eÁkÕÔ\qT <Û]ä +∫q, yÓ+Á≥Tø£\qT $s¡uÀdüT≈£îqï ‘·˝≤s¡T\T
|òTü +{≤X¯u≤›\qT #˚d÷ü Ô e∫Ã, sêE bÕ<ë\ô|’ |ü&ç ªª<˚yê! @$T Ä»„μμ nHêïs¡T.
sêE ªªH˚qT M‘·XÀ≈£îì e~*y˚XÊqTμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT ªªX¯Ádü<Ô ëÛ s¡T˝…q’ ‘·˝≤s¡T\T qqTï #·T≥TºeTT{Ϻ ñHêïs¡Tμμ
nHêï&ÉT. n|ü &ÉT eT+Á‹ sêE bÕ<ë\ô||’ &ü ç ªª<˚yê! M‘·XÀ≈£îì ø£$å T+#·+&ç. n‘·&TÉ
MT ‘·eTTà&ÉTμμ nHêï&ÉT.
sêE ªªyês¡+ s√E\es¡≈£î ø£å$TdüTÔHêïqT. Ç‘·&ÉT Hê ‘·eTTà&ÉT ø£qTø£
‘·eTTàìMT~ Áù|eT‘√ yês¡+ s√E\T dæ+Vü‰düHêìï ÇdüTHÔ êïqTμμ nHêï&ÉT.
e+<ä\ø=\~ eT+>∑fi¯yê<ë´\T ÁyÓ÷–+|üã&ܶsTT. »j·T, »j·Tø±sê\T
#˚j·Tã&çHêsTT. e+<ä\y˚\ ÁbÕDT\T #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ ì\ã&ܶs¡T. e+<ä\Ád”Ô\T
n‘·ìï Äe]+#·Tø=ì ñHêïs¡T.
‘·˝≤s¡T\T <ë«s¡+˝À ì\ã&ç ñHêïs¡T. ˇø£~q+ >∑&ÉTe>±H˚ M‘·XÀ≈£îì
eTT+<äT≈£îb˛sTT ªªM‘·XÀø±! ˇø£~q+ >∑&∫ç b˛sTT+~. Ç+ø£ Äs¡T~Hê˝Ò ñHêïsTTμμ
nHêïs¡T. s¬ +&Ée~q+ ≈£L&Ü n˝≤π> nHêïs¡T. n˝≤ Äs¡T~Hê\T >∑&∫ç q ‘·sê«‘·
@&ÉeHê&ÉT M‘·XÀ≈£îì sêC≤\+ø±sê\‘√ n\+ø£]+∫, sêEe<ä≈› î£ rdüTø=ìb˛j·÷s¡T.

46
 M‘·XÀø±e<ëq+
sêE nXÀ≈£î&ÉT ªªM‘·XÀø±! #·øÿ£ ì ^‘ê\T, #·øÿ£ ì qè‘ê´\T, #·øÿ£ ì dü+^‘ê\T
m˝≤ ñHêïsTT?μμ nHêï&ÉT.
M‘·XÀ≈£î&ÉT ªªH˚qT yê{Ïì #·÷&É˝<Ò Tä , $q˝Ò<Tä .
^‘·, qè‘ê´\qT #·÷dæqyês¡T, s¡kÕìï ÄkÕ«~+∫qyês¡T
yês¡T MT≈£î yê{Ï >∑T]+∫ #Ó|⁄ü ‘ês¡Tμμ nHêï&ÉT.
sêE ªªM‘·XÀø±! Hê á sê»´+ ˙≈£î yês¡+s√E\bÕ≥T Çe«ã&ç+~.
e+<ä\yê<ë´\T ÁyÓ÷–+|üã&çHêsTT. »j·TX¯u≤›\T #˚j·Tã&çHêsTT. e+<ä\#˚‘·T\T
CÀ&ç+|üã&çHêsTT. e+<ä\Ád”\Ô T ùd$+#ês¡T. nsTTHê ªH˚qT yê{Ïì #·÷&É˝<Ò Tä , $q˝Ò<μä ì
m˝≤ n+≥THêïe⁄?μμ nHêï&ÉT. M‘·XÀ≈£î&ÉT
ªªH˚qT qè‘ê´ìï #·÷&É˝<Ò Tä , ^‘·Xu¯ ≤›\qT $q˝Ò<Tä .
düT>∑+<Ûë\qT ÄÁ|ò÷ü DÏ+#·˝<Ò Tä . #·øÿ£ ì s¡T#·T\qT ÄkÕ«~+#·˝<Ò Tä .
eTs¡D∫+‘·‘√ Äe]+|üã&çq H˚qT HêØ»q
ø£qø£eTDÏV‰ü sê+>∑ »ì‘· X¯u≤›\qT $q˝Ò<Tä . yê]ì düŒ]Ù+#·˝<Ò Tä .
ñ‘·eÔ TyÓTqÆ X¯jT· ´ô|’ |üsT¡ +&ç, <ë«s¡+˝À ˙*eÁdü<Ô ëÛ s¡T˝…q’
‘·˝≤s¡T\qT #·÷düTqÔ ï Hê≈£î
qè‘·´, ^‘·, X¯jT· Hê~ $<ÛTä \‘√
ùd$+#˚ ejÓ÷s¡÷|üe‘·T˝…q’ Ád”\Ô T
$$<Ûäs¡‘êï\‘√ ≈£L&ç \ø°åàø£s¡yÓTÆq edüT<Ûä,
ìsêq+<ä+>±, X¯Sq´+>± ø£ì|æ+#êsTT.
˙˝≤+ãs¡<ëÛ s¡T\T #˚dTü qÔ ï
Ä |òTü Às¡|Tüò +{≤s¡yêìï $ì,
z sêCÒ+Á<ë! Hê≈£î <ës¡TDyÓTqÆ
eTs¡DuÛj Ñ T· + ø£*–+~.
eTè‘·T´eH˚ u≤D+ >∑T]ô|≥ºã&çq
H˚qT ñ‘·eÔ T^‘ê\qT $q˝Ò<Tä .
qè‘ê´\qT #·÷&É˝<Ò Tä . eTqkÕsê uÛTÑ õ+#·˝<Ò Tä .

47
nXÀø±e<ëq+
eTè‘·T´»«s¡+‘√ |ü≥Tºã&çq H˚qT
ø£\˝À ≈£L&Ü yê{Ïì #·÷&É˝<Ò Tä .
eTè‘·T´e⁄qT ∫+‹dü÷HÔ ˚ sêÁ‘·T\qT >∑&bç ÕqT.μμ
sêE ªªM‘·XÀø±! ˇø£ »qà˝Àì eTs¡DuÛj Ñ T· y˚T ˙≈£î sê»´+ \_Û+∫Hê düTU≤ìï
Çe«˝Òøb£ ˛sTT+~ >∑<ë! eT] _Û≈îå£ e⁄\T e+<ä\ø=\~ »qà\ eTs¡D uÛj Ñ ÷· \qT,
Äj· ÷ »qà\˝Àì <ä T 'U≤\qT #· ÷ dü ÷ Ô , @ $<Û ä + >± dü T K+>±
ñ+&É>\∑ s¡T! qs¡ø+£ ˝À X¯Øs¡eT+‘ê n–ï˝À ø±*b˛j˚T <äT'K+, »+‘·T»qà˝À ˇø£{Ï
Ç+ø=ø£<ëì‘√ ‹qã&˚ <äT'K+, Áù|‘·»qà˝À Äø£* <ä|ü \ <äT'K+, e÷qe»qà˝À
ø√]ø£\ø√dü+ ‘ê|üÁ‘·jT· |ü&˚ <äT'K+, ª|ü⁄D´+ ø£så TT+∫ á <˚e˝Àø£+ qT+&ç m|ü &ÉT
|ü&bç ˛‘êyÓ÷μ nì <˚e‘·\<äT'K+. eT÷&ÉT ˝Àø±\T á nsTT<äT <äT'U≤\‘√ Äe]+|üã&ç
ñHêïsTT. n+<äTe\q _Û≈îå£ e⁄\T düÿ+<Ûë\qT (Rs¡÷|ü+, y˚<qä , dü+»„, dü+kÕÿs¡+,
$C≤„q+ á nsTT<äT düÿ+<Ûë\T) XÊØs¡ø,£ e÷qdæø<£ Tä 'U≤\qT ø£*–+#˚ ‘·˝≤s¡T\T>±
#·÷kÕÔsT¡ . Äs¡T Äj·T‘·Hê\qT bÕ&ÉTã&çq }s¡T˝≤ #·÷kÕÔsT¡ . $wüj÷· \qT <=+>∑\T>±
#·÷kÕÔsT¡ . eT÷&ÉT˝Àø±\q÷ nì‘ê´–ï˝À ø±*b˛‘·Tqï≥T¢>± #·÷kÕÔsT¡ . n$ yê]øÏ
sê>±ìï m˝≤ ø£*–kÕÔsTT?μμ Ç+ø±
ªªˇø£ »qà eTs¡DuÛj Ñ T· y˚T dü‘‘· +· ìqTï ñ&çødÏ ÷ü +Ô &É>±
˙ eTqdüT‡ eTH√»„yTÓ qÆ $wüj÷· \˝À
ì\Te˝Òø£b˛sTT+~.
Çø£ sêqTqï e+<ä\»qà\ eTs¡DuÛj Ñ ÷· \qT
düà]dü÷qÔ ï _Û≈îå£ e⁄\≈£î uÛÀ»Hê<äT\MT<ä eTqdüT‡
m˝≤ eT>∑ïeTÚ‘·T+~?
yês¡T yÓ÷ø£+å ˝À eTqdüT‡qT ì*|æ, eÁdü,Ô X¯jT· q, Ädüq,
uÛÀ»Hê<äT\˝À ndü+>∑+‘√ ñ+{≤s¡T. yês¡T X¯Øsêìï ‘·˝≤]˝≤>±,
J$‘êìï ø±*b˛‘·Tqï Ç\T¢˝≤>± #·÷kÕÔsT¡ .
»qàqT+&ç yÓqT~]– yÓ÷øå±ìï >∑eT´+>± #˚dTü ≈£îqïyês¡T
$eTTøÏìÔ bı+<ä≈î£ +&Ü m˝≤ ñ+&É>\∑ s¡T?
‘êeTsê≈£î ˙{Ïì n+≥q≥T¢>±

48
 M‘·XÀø±e<ëq+

yê] eTqdüT‡\T $wüjT· düTU≤\qT n+≥e⁄μμ nHêï&ÉT.

sêE Ç˝≤ #Ó|Œü >± M‘·XÀ≈£îìøÏ uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì XÊdüq+ MT<ä ÁX¯<∆ä ø£*–+~.
n‘·&TÉ #˚‘T· \T CÀ&ç+∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT ªª<˚yê! H˚qT Ç|üŒ{ÏqT+&ç ‘·<ë∏ >∑‘T· &ÉT, ns¡Ω‘T· &ÉT,
düeT´ø£‡+ãT<äT&∆ TÉ nsTTq uÛ>Ñ y∑ êqTì X¯sD
¡ T bı+<äT‘·THêïqT. <Ûsä êàìï, _Û≈îå£ dü+|ò÷ü ìï
≈£L&Ü.μμ
ªªeTTqT\#˚, C≤„qT\#˚, kÕe÷qT´\#˚ |üPõ+|üã&˚
$ø£d‘æ · qeø£eT\ $eT\<äfiH¯ Á˚ ‘·T&Óq’ ãT<äTì∆ ,
õqTì, $sê–jÓTÆ q dü+|ò÷ü ìï
X¯sD
¡ T bı+<äT‘·THêïqT.μμ
n|ü &ÉT sêE nXÀ≈£î&ÉT M‘·XÀ≈£îì ø£+sƒêìï øö>∑*+#·Tø=ì ªªH˚qT ìqTï
e<ä*ô|≥º˝Ò<äT. ãT<ä∆XÊdüq+ |ü≥¢ ˙≈£î ÁX¯<ä∆qT ø£*–+#·{≤ìøÏ á ñbÕj·T+
Ä˝À∫+#·e\dæ e∫Ã+~μμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT >∑+<Ûeä ÷˝≤´<äT\‘√ yê<ë´\‘√ uÛ>Ñ y∑ êqTì #Ó‘’ ê´\qT
|üPõdü÷,Ô dü<s∆ä êàìï $Hêï&ÉT. dü+|ò÷ü ìï ùd$+#ê&ÉT.
Û &„ ÷É 7 nsTTq j·TX¯d$úü s¡T&ÉT ñ+&˚yê&ÉT.
≈£î≈£îÿ{≤sêeT+˝À ns¡Ω‘T· &ÉT, wü&_É E
ˇø£Hê&ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT <Ûsä êàìï $q{≤ìøÏ ≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ b˛sTT, n‘·ì eTT+<äT
≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. M‘·XÀ≈£îì |ü]o*+∫q dü$ú s¡T&ÉT n‘·ìøÏ ªÇ<˚ n+‹eT»qà nì, á
»qà˝ÀH˚ n‘·&ÉT ns¡Ω‘ê«ìï bı+<äT‘ê&Éμì >∑T]Ô+∫, n‘·ì‘√ |ü]Áyê»ø£J$‘êìï
bı>∑&ÉT‘·÷ e÷{≤¢&Ü&ÉT. M‘·XÀ≈£î&ÉT n~ $ì uÛÑ>∑yêqTì XÊdüq+˝À Á|üÁe»´qT
bı+<ë\qT≈£îì, ˝Ò∫ <√dæ*|ü≥Tºø=ì dü$ú s¡Tì‘√ ªªHê≈£î á kÕ«U≤´‘· <Ûsä à¡ $qj·T+˝À
i. nH˚ø£ s¡÷bÕ\qT <Û]ä +#·≥+ e+{Ï Ç~∆X≈¯ î£ \Ô T.
ii. ~e´ÁXÀÁ‘·+
iii. |üs¡∫‘·ÔC≤„q+
iv. ~e´#·≈£åîe⁄
v. |üPs¡«»qà\C≤„q+
vi. ÄÁdüyê\T q•+#·≥+. Ç$ Äs¡T n_Û»\ „ T.

49
nXÀø±e<ëq+
ñ|üdü+|ü<ä, Á|üÁe»´ \_Û+#·T>±ø£! MTe<ä› _Û≈£åîuÛ≤e+‘√ #·]dü÷Ô, ÁãVü≤à#·sê´ìï
bÕ*+‘·TqT >±ø£!μμ nHêï&ÉT.
dü$ú s¡T&ÉT ªªe‘ê‡! sêE nXÀ≈£îì nqTeT‹ì dü+bÕ~+#·Tμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT sêE nXÀ≈£îì e<ä≈› î£ b˛sTT <√dæ*|ü{ºÏ ªª<˚yê! H˚qT
Ç+{Ïì e<ä*, kÕ«U≤´‘·yTÓ qÆ <Ûsä à¡ $qj·T+˝À ÁX¯<‘∆ä √ _Û≈îå£ e⁄>± Á|üÁeõkÕÔqT.μμ
ªªH˚qT $ÁuÛeÑ T+‘√ n<äT|ü⁄‘·|Œæ q
@qT>∑T˝≤ e´eVü≤]+#êqT.
ø±ì H˚&TÉ MT Á|üu≤Û eXÊ*jÓTÆ q
ãT<√∆|<ü X˚ ¯ n+≈£îX¯+ e\q
nXÊ+‹ì e<ä*y˚XÊqT.
z sêCÒ+Á<ë! H˚qT $TeTTà\qT ˇø£ es¡+ n&ÉT>∑T‘·THêïqT.
˝Àø±˝Àø±\˝À ÁX‚wyü̃ TÓ qÆ X¯óuÛXÑ Êdüq ∫Vü‰ï\qT <Û]ä kÕÔqTμμ nHêï&ÉT.
$ì sêE ø£qTï\˝À ˙s¡T ì+&É>± M‘·XÀ≈£îì ø£+sƒêìï øö>∑*+#·Tø=ì
ªªM‘·XÀø±! n≥Te+{Ï Á|üjT· ‘·ï+ e÷qTø√! Á|üÁe»´ rdüT≈£î+fÒ <äTeTTà˝À bÕs¡yj ˚ T· ã&çq
∫ì–q ù|*ø£\qT ≈£î≥Tºø=ì ø£≥Tºø√yê*. n~ eTìwæ n+<ëìï #Ó&>É =&ÉT‘·T+~.
ùde≈£î\T Ç∫Ãqyê{Ïì ø£|ü ø√yê*. Ç‘·sT¡ \ Ç+&É˝¢ À Çe«ã&çq _Ûø±å Hêïìï ‹Hê*.
#Ó≥TºyTÓ T<ä≥ ìedæ+#ê*. >∑&,¶ç Ä≈£î\ |ü&øÉ M£ T<ä |ü&TÉ ø√yê*. yê´<ÛTä \≈£î eT+<äT
düT\uÛÑ+>± <=s¡ø£<äT. >√eT÷Á‘êH˚ï Wwü<Ûä+>± rdüTø√yê*. ˙e⁄ düT≈£îe÷s¡T&Ée⁄.
m+&É, #·*, Äø£*, <ä|Œæ ø£\qT zs¡«˝Òe⁄. yÓ[b¢ ˛yê\H˚ ñ<˚X› Êìï e÷qTø√!μμ nHêï&ÉT.
M‘·XÀ≈£î&ÉT ªª<˚yê!
$wüjT· ‘·èwüí Hê≈£î ˝Ò<Tä . Äj·TkÕ˙ï bı+<äqT.
Á|üÁe»´qT bı+<ë\qTø=qï H˚qT
n+‘·'X¯Á‘·Te⁄\#˚ ã\V”≤q|ü&qÉ T. düTU≤\ø√dü+ BqT&ÉqT ø±qT.
á »>∑T‘·TqÔ +‘ê <äT'U≤s¡+Ô >±, e´düHê\#˚
|ü≥Tºe&çq<ëì>± #·÷dæ, »qà;ÛsT¡ e⁄HÓ,’

50
 M‘·XÀø±e<ëq+

•e+, nuÛj
Ñ T· + nsTTq e÷sêZìï
nqTdü]+#ê\qT≈£î+≥THêïqTμμ nHêï&ÉT.
$ì sêE nXÀ≈£î&ÉT ô|<ä›>± @&É«kÕ>±&ÉT. n|ü &ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT sêEqT
z<ës¡Tdü÷Ô ªªeTq+ dü+kÕs¡eTH˚ }j·T\ }|ü⁄‘√ ìj·T‘·»qT\ eT<Û´ä |ü&‘É êeTT.
$jÓ÷>∑+ ‘·|Œü ìdü]jÓTÆ q#√≥ #√≥ $\|æ+#·≥+ m+<äT≈£î?μμ nHêï&ÉT.
sêE ªªM‘·XÀø±! _Ûøå£ n\yê≥j˚T´+‘·es¡≈î£ sêCÀ<ë´q+˝À ˙≈£î >∑&X¶ç j ¯ T· ´
@sêŒ≥T #˚jT· ã&ÉT‘·T+~. n+‘·'|ü⁄s¡+˝À |üs´¡ {ÏùdÔ uÛÀ»q+ <=s¡T≈£î‘·T+~μμ nHêï&ÉT.
sêE n+‘·'|ü⁄s¡Ád”\Ô ‘√ M‘·XÀ≈£îìøÏ ªªÁ|üÁeõ‘·T\≈£î ‘·–q ÄVü‰s¡+ Çe«+&çμμ
nHêï&ÉT. n|ü &É‘ì· øÏ yês¡T bÕdæb˛sTTq $Tq|ü||ü ü qT _Ûø>å£ ± Çe«>± ˇø£#√≥
≈£Ls¡TÃì <ëìì ‹qkÕ>±&ÉT. n‘·ì |ü≥Tº<\ä qT #·÷dæ sêE nXÀ≈£î&ÉT n‘·ìï ìyê]+∫,
ªªÁ|üÁe»´≈£î nqTeT‹+#êqT, Á|üÁeõ+∫q ‘·sê«‘· n|ü &É|ü &ÉT ø£ì|æ+#ê*μμ nHêï&ÉT.
n‘·&TÉ ≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ yÓfi≤¢&TÉ ø±ì ªÇø£ÿ&É Á|üÁeõùdÔ >∑T+|ü⁄\ eT<Û´ä ñ+&Ée\dæ
ñ+≥T+~μ nì|æ+∫ $<˚V≤ü »q|ü<+ä ˝ÀøÏ b˛sTT Á|üÁeõ+#ê&ÉT. nø£ÿ&˚ ns¡Ω‘ê«ìï
bı+<ë&ÉT.
n|ü &ÉT Äj·TTwüà+‘·T&ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT ns¡Ω‘·T&Ó’, $eTTøÏÔ e\q ø£*–q
Á|”‹düTKdü+y˚<qä \qT bı+~, ªªnqï>±s¡T qqTï #·÷&Ü\qT≈£î+≥THêïs¡Tμμ nqTø=ì
bÕ≥©|ü⁄Á‘êìøÏ |üj·TqyÓTÆHê&ÉT. sêE nXÀ≈£îì Ç+{Ï ‘·÷s¡TŒ<ë«sêìï #˚s¡T≈£îì,
nø£ÿ&ç <ë«s¡bÕ\≈£î\‘√ ªªM‘·XÀ≈£î&ÉT $TeTà\qT #·÷#˚ ø√]ø£‘√ <ë«s¡+e<ä› ì\ã&ç
ñHêï&ÉTμμ nì sêE nXÀ≈£îìe<ä≈› î£ b˛sTT #Ó|Œü +&çμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT <ë«s¡bÕ\≈£î\T sêE nXÀ≈£îìe<ä›≈£îb˛sTT ªª<˚yê! $TeTTà\qT
#·÷&Ü\H˚ ø√]ø£‘√ M‘·XÀ≈£î&ÉT <ë«s¡+e<ä› ì\ã&çñHêï&ÉTμμ nHêïs¡T. sêE ªªyÓfi+¢̄ &ç!
‘·«s¡>± Á|üy˚X¯ô|≥º+&ç!μμ nHêï&ÉT.
M‘·XÀ≈£î&ÉT ˝À|ü\ Á|üy˚•+#·≥+ #·÷&É>±H˚ sêE nXÀ≈£î&ÉT dæ+Vü‰düq+
qT+&ç ˝Ò∫ Áy˚fi¯¢qT+&ç |ü&çb˛sTTq #Ó≥Tº˝≤ düs¡«X¯Øs¡+‘√ H˚\ô|’ kÕ–\|ü&ç,
Äj·TTwüà+‘·T&ÉT M‘·XÀ≈£îì #·÷∫ @&ÉTdü÷Ô

51
nXÀø±e<ëq+
ªª˙e⁄ qqTï #·÷∫ ≈£L&Ü
#ê˝≤ø±˝≤ìøÏ ã+<ÛTä »qT\qT
#·÷∫qyê]˝≤ Á|üe]Ô+#·˝<Ò Tä .
$y˚øy£ >˚ +∑ ‘√ X¯+ø£\qT bÕs¡Á<√*,
Á|üC≤„sd¡ +ü ˝À ‘·è|ü⁄&Ô yÉ ’Ó ñHêïe⁄μμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT Á|ü<ëÛ qeT+Á‹ sê<Ûë>∑T|ü⁄&Ô TÉ Äj·TTwüà+‘·T&ÉT M‘·XÀ≈£îì bÕ+X¯ó≈£L\
Nesê\qT, eT{Ïbº ÕÁ‘·qT, n+<äT˝Àì m+&çq nHêïìï #·÷∫ sêEeTT+<äT kÕcÕº+>∑|&ü ç
ªª<˚yê! Ç+‘·{Ï n˝ÒŒ#·Ã¤, Ç≥Te+{Ï dü+‘·Twæº ø£\yês¡T ‘·|üŒ≈£î+&Ü ø£è‘·ø£è‘·T´˝…’
ñ+{≤s¡T. ø£qTø£ MTs¡T dü+‘√wü+>± ñ+&Ü*.μμ
ªª_Ûø±å qïuÛÀ»q+, bÕ+X¯ó≈£L\Nes¡+,
eèø£eå T÷\ìyêdü+ ø£\yêì >∑T]+∫,
n‘·ì eTqdüT‡ ÄÁdües¡V≤æ ‘·yTÓ +Æ <ä˙,
n‘·ì X¯Øs¡+ ìsêeTj·TyÓT+Æ <ä˙,
J$‘·+˝À n‘·&TÉ bı+<ä<–ä q<ëìì bı+<ë&É˙,
˝À≈£î\T n‘·ìï #·÷∫ ì‘·´eT÷ |ü+&ÉT>∑ #˚dTü ≈£î+{≤s¡Tμμ nHêï&ÉT.
$ì sêE Á|”‹ø£*–q eTqdüT‡‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªeTÚs¡´e+XÊìï, eT>∑<|äÛ ⁄ü sêìï, düs«¡ s¡‘ï· dü+#·j÷· ˙ï e<ä*,
e÷q, eT<ä, yÓ÷Vü‰\qT $&ç∫q ìqTï #·÷∫,
|ü⁄s¡+, Ç\÷¢ <Ûqä ´yÓTqÆ ≥T¢ uÛ≤$düTHÔ êïsTT.
˙e⁄ ñ‘·eÔ TyÓTqÆ <äX㯠\<Ûsä T¡ ì XÊdüHêìï Á|ü‹bÕ~+#·T!μμ
sêE nXÀ≈£î&ÉT ‘·eTTàì øö>∑*+#·Tø=ì, nø£ÿ&É |üs¡Teã&çq Ädüq+˝À
≈£Ls√Ãu…{Ϻ, ñ‘·ÔeT ÄVü‰sêìï ‘·q #˚‘·T\‘√ e&ç¶+#ê&ÉT. n‘·&ÉT uÛÑTõ+∫ #˚‹ì
ø£&TÉ >∑Tø=ì bÕÁ‘·qT+&ç yÓqTø£≈î£ rdüT≈£îqï‘·sê«‘·, <Ûsä à¡ ÁX¯eD+ ø√dü+ n‘·ì m<äT≥
≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.

52
 M‘·XÀø±e<ëq+
Äj·TTwüà+‘·T&ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT sêE nXÀ≈£îìøÏ <Ûsä √à|ü<X˚ +¯ #˚d÷ü Ô `
ªªz sêC≤! ◊X¯«s¡´+˝À nÁ|üeT‘·T&Ô yÉ ’Ó ñ+&ÉT!
<äTs¡u¢ yÑÛ TÓ qÆ Á‹s¡‘êï\qT ì‘·´eT÷ |üPõ+#·T!μμ
nì #Ó|æŒ ‘·q <Ûäs√à|ü<˚X¯+‘√ n‘·ìøÏ Vü≤sê¸ìï ø£*–+∫ yÓ[¢b˛j·÷&ÉT.
nsTT<äTe+<ä\ ne÷‘·T´\T, nH˚ø£y˚\ bÂs¡T\T ‘·q yÓ+≥sê>± sêE nXÀ≈£î&ÉT
M‘·XÀ≈£îì nqTdü]+#ê&ÉT. Ç˝≤ #Ó|Œü ã&ç+~ `
ªªsêC…q’ nqï >ös¡e+‘√ ‘·eTTàì nqTdü]+#·≥+
Á|üÁe»´|ò˝ü ≤ìøÏ Á|ü‘´· ø£ìå <äsÙ¡ q+.μμ
n|ü &ÉT Äj·TTwüà+‘·T&ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT ‘·q Ç~∆X≈¯ î£ \Ô e\q n+<äs÷¡ ÁX¯<‘∆ä √
#·÷dü÷+Ô &É>± Äø±X¯+˝ÀøÏ m–sê&ÉT. y˚\ÁbÕDT\T |ü]y˚w+˜æ ∫ ñ+&É>± sêE nXÀ≈£î&ÉT
Äø±X¯+˝À nHêdüø<Ô£ èä w摺 √ ñqï M‘·XÀ≈£îì >ös¡$dü÷Ô Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªdü«»qT\|ü≥¢ ndü+>∑T&Éy,’Ó
dü+|ü<\ä dü+ø¬ fi¢̄˝À ã+~Û+|üã&çq eTeTTà\qT e<ä*
$Vü≤+>∑+˝≤ Äø±X¯+˝À m–]b˛j·÷e⁄.
˙e+{Ï XÊ+‘·Tì, Ç#êä>e∑ TqX¯øøÔÏ \£ yêì <Ûë´q|ò˝ü ≤ìï
sê>±+<ÛTä ˝…q’ yês¡T m˝≤ #·÷&É>\∑ s¡T!μμ
Ç+ø±
ªª˙ ãTT~∆Xø¯ eÔÏ TT+<äT e÷ dü+|ü<\ä >∑s«¡ +
nD–b˛sTT+~. ‘Ó*$|üsT¡ \eTqT≈£îqï
e÷ •s¡dTü ‡\T e+–b˛j·÷sTT.
ø√]ø£\|ü≥¢ n+<Ûãä T~∆ ø£*–q eTeTTà\qT
ø£è‘·øè£ ‘·T´&Éyq’Ó ˙e⁄ |üP]Ô>± ø£~*+#êe⁄.
Ç|ü &ÉT y˚TeTT ì\ã&ç ñHêïeTT.
eTT≈£î&Ô yÉ q’Ó ˙ eTT+<äT
ø£˙ï{ÏeTTU≤\‘√.μμ

53
nXÀø±e<ëq+

n|ü &ÉT Äj·TTwüà+‘·T&ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT dü]Vü≤<äT› ÁbÕ+‘·+˝Àì ‘·q ìyêkÕìøÏ

yÓfi≤¢&TÉ . nø£ÿ&É n‘·ìøÏ >=|üŒyê´~Û ø£*–+~. <ëì >∑T]+∫ $qï sêE nXÀ≈£î&ÉT
yÓ<’ Tä ´\qT, ùde≈£î\qT |ü+|æ+#ê&ÉT. n‘·ìøÏ Ä yê´~Ûe\q ‘·\MT~ yÓ+Á≥Tø£\˙ï
sê*b˛sTT, yê´~Û ‘·–qZ ‘·sê«‘· ô|<ä>› ± ô|]>±sTT. n‘·&TÉ yÓ<’ Tä ´\qT, ùde≈£î\qT
yÓqTø£≈î£ |ü+|æ+∫, Äe⁄\eT+<äe<ä› >√s¡kÕ\qT n&ÉTø=ÿì yê{ÏH˚ ÄVü‰s¡+>± ùd$dü÷Ô
ñHêï&ÉT.
Ä düeTj·T+˝À |ü⁄+&Ées¡q∆ q>∑s+¡ ˝À ˇø£ ìÁs¡+Z Á<∏ä ñbÕdü≈î£ &ÉT, ãT<äTì∆
$Á>∑Vü≤+ ìÁs¡Z+<∏ä C≤„‘·è|ü⁄Á‘·Tì bÕ<ë\qT |ü≥Tº≈£îqï≥T¢>± ˇø£ ∫Á‘êìï y˚XÊ&ÉT.
ñbÕdü≈î£ \T sêE nXÀ≈£îìøÏ Ä $wüj÷· ìï ‘Ó*bÕs¡T. sêE ªªmes¡øÿ£ &É?μμ nHêï&ÉT.
ô|’q jÓ÷»q|üs¡´+‘·+ j·T≈£åî\T, ÁøÏ+<ä jÓ÷»q|üs¡´+‘·+ Hê>∑T\÷ $ì yÓ+≥H˚
n‘·ìøÏ eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T. yê]ì #·÷∫ sêE ø√|ü+‘√ ªª|ü⁄+&Ées¡q∆ q>∑s+¡ ˝Àì
ÄJe≈£î\+<ä]˙ #·+|æyj ˚ T· +&çμμ nHêï&ÉT. ˇø£ÿ~q+˝À |ü<ì›Ó $T~y˚\eT+~ ÄJe≈£î\T
#·+|üã&çHês¡T.
eTs¡\ bÕ≥©|ü⁄Á‘·+˝À Ç+ø=ø£ ìÁs¡+Z <∏ä ñbÕdü≈î£ &ÉT ãT<äTì∆ $Á>∑V≤ü + ìÁs¡+Z <∏Tä
(C≤„‘è· |ü⁄Á‘·Tì) ì bÕ<ë\MT<ä |ü&qç ≥T¢>± ∫Á‘êìï y˚XÊ&ÉT. $qï sêE Ä ìÁs¡+Z <∏ä
ñbÕdü≈î£ ì ã+<ÛTä es¡+Z ‘√bÕ≥T Ç+{Ï˝À ã+~Û+∫ ø±*Ãy˚XÊ&ÉT. ìÁs¡+Z <∏Tä ì ‘·\qT
‘Ó∫ÃÇ#˚à Á|ü‹yêìøÏ BHês¡+ Çe«ã&ÉT‘·T+<äì Á|üø{£ +Ï #ê&ÉT.
n|ü &ÉT Äj·TTwüà+‘·T&Óq’ M‘·XÀ≈£î&ÉT sêÁ‹ìyêkÕì¬ø’ ˇø£ >=\¢yêì Ç+{ÏøÏ
yÓfi≤¢&TÉ . yê´~Ûe\q n‘·ì Nesê\T eTT]øÏ>± ñHêïsTT. >√fi¯ó,¢ yÓ+Á≥Tø£\T, >∑&+¶É
u≤>± ô|]>±sTT. n‘·ìï #·÷∫ >=\¢eì‘· ªìÁs¡+Z <∏Tä &ÉT sêÁ‹ ìyêkÕìøÏ e÷ Ç+{ÏøÏ
e#êÃ&ÉTμ nqTø=qï~. ÄyÓT uÛsÑ ‘Ô¡ √ ªªÄs¡´|ü⁄Á‘ê! á ìÁs¡+Z <∏Tä ì #·+|æ, n‘·ì ‘·\qT
sêE nXÀ≈£îìøÏ #·÷|æùdÔ eTq≈£î ˇø£ BHês¡+ <=s¡T≈£î‘·T+~μμ nqï~.
n|ü &ÉT Ä >=\¢yê&ÉT ˇs¡qT+&ç K&ÜZìï rdæ Äj·TTwüà+‘·T&ÉT M‘·XÀ≈£îìe<ä≈› î£
b˛j·÷&ÉT. Äj·TTwüà+‘·T&ÉT M‘·XÀ≈£îìøÏ |üPs¡«»qàC≤„q+ ñqï~. ‘êqT #˚dqæ ø£sà¡ |ò\ü +
m<äTs¡T>± ì\ã&ç ñ+<äì >∑T]Ô+#ê&ÉT. n‘·&TÉ ø£sà¡ H˚ X¯sD
¡ Tbı+~qyê&Ó’ ìX¯Ã\+>±

54
 M‘·XÀø±e<ëq+

ñHêï&ÉT. Ä >=\¢yê&ÉT n‘·ì •s¡dTü ‡qT q]øÏ sêE nXÀ≈£îì e<ä≈› î£ rdüTø=ìb˛sTT
BHêsêìï n&ç>±&ÉT. u≤>± yÓ+Á≥Tø£\T ô|]– ñqï Ä ‘·\ M‘·XÀ≈£îì ‘·\˝≤
nì|æ+∫+~ ø±ì düŒwüº+>± >∑T]Ô+#·˝Òø£b˛j·÷&ÉT. n‘·ìøÏ ùde#˚dæq yÓ’<äT´\qT,
ùde≈£î\qT |æ*|æ+∫ ªªÇ~ me] ‘·\?μμ nHêï&ÉT. yês¡T ªª<˚yê! Ç~ M‘·XÀ≈£îì ‘·\μμ
nHêïs¡T. $qïyÓ+≥H˚ sêE eT÷]ä‘T· &Ó’ H˚\MT<ä |ü&bç ˛sTT, #·˙ïs¡T #·*q¢ ‘·sê«‘·
‘˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. ne÷‘·T´\T ªª<˚yê! sê>±ìï e<ä*qyê] eTs¡D+ ≈£L&Ü Ç+‘·{Ï <äT'U≤ìï
ø£*–+∫+~ ø£<ë! düs«¡ ÁbÕDT\≈£î nuÛj Ñ ÷· ìï Çe«+&çμμ nHêïs¡T.
Çø£qT+&ç me]˙ #·+|ü>÷∑ &É<ìä sêE n+<ä]ø° nuÛj
Ñ ÷· ìï Á|üø{£ +Ï #ê&ÉT.
n|ü &ÉT _Û≈îå£ e⁄\≈£î ˇø£ dü+X¯jT· + ø£*–+~. nìï dü+X¯j÷· \qT #Û̊~+#˚
Äj·TTwüà+‘·T&ÉT ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì ªª@ ø£s¡à|òü\+>± Äj·TTwüà+‘·T&ÉT M‘·XÀ≈£î&ÉT K&ÉZ+‘√
#·+|üã&çHê&ÉT?μμ nì n&ç>±s¡T. dü$ú s¡T&ÉT ªªÄ Äj·TTwüà+‘·T&ÉT |üPs¡«»qà˝À #˚dqæ
ø£sà¡ \qT $q+&çμμ n+≥÷ #Ó|Œü kÕ>±&ÉT.
ªª_Û≈îå£ e⁄˝≤sê! |üPs¡«+ n&É$˝Àì ˙{Ï#*Ó eTe<ä› ˇø±H=ø£ y˚≥>±&ÉT eTè>±\qT
y˚{≤&ç J$+#˚yê&ÉT. n‘·&ÉT Ä ˙{Ï#Ó*eTe<ä› e\qT |üìï, j·T+Á‘ê\qT ô|{Ϻ
eTè>±\qT #·+ù|yê&ÉT.μμ
ãT<äT&∆ TÉ |ü⁄≥ºøe£ TT+<äT Á|ü‘´˚ ø£ãT<äT\∆ T ˝Àø£+˝À »ìà+#˚yês¡T. n|ü &ÉT ˇø±H=ø£
Á|ü‘˚´ø£ãT<äT∆&ÉT Ä ˙{Ï#Ó*eTe<ä› ÄVü‰sêìï ‹ì, #Ó*eTqT+&ç ãj·T≥≈£î e∫Ã
#Ó≥TºyTÓ T<ä≥ ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. n‘·ì yêdüqe\q eTè>±\T Ä #Ó*eTe<ä≈› î£ sê˝Ò<Tä .
y˚≥>±&ÉT eTè>±\T ˙{Ïe<ä›≈£î sê˝Ò<äì #·÷dæ, n&ÉT>∑T\qT nqTdü]+∫ b˛sTT
Ä Á|ü‘´˚ ãT<äTì∆ e<ä≈› î£ #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. Á|ü‘´˚ ø£ãT<äTì∆ #·÷dæ ªªÇ‘·ì e\¢H˚ eTè>±\T
Çø£ÿ&çøÏ sê˝Ò<Tä μμ nì ˇs¡qT+&ç K&ÜZìï rdæ, Ä Á|ü‘´˚ ø£ãT<äTì∆ #·+|æyX˚ Ê&ÉT.
ªª_Û≈îå£ e⁄˝≤sê! Ä y˚≥>±&˚ á M‘·XÀ≈£î&ÉT. eTè>±\qT #·+|æq ø£sà¡ |ò*ü ‘·+>±H˚
n‘·&TÉ >=|üŒyê´~Ûì bı+<ë&ÉT. Ä Á|ü‘´˚ ø£ãT<äTì∆ #·+|æq ø£sà¡ |ò*ü ‘·+>± nH˚øy£ \˚
dü+e‘·‡sê\T qs¡ø+£ ˝À <äT'U≤ìï nqTuÛ$Ñ +#ê&ÉT. nsTT<äTe+<ä\kÕs¡T¢ e÷qe»qà
m‹Ô Á|ü‹kÕØ K&É+Z ‘√ #·+|üã&ܶ&TÉ μμ nHêï&ÉT.

55
nXÀø±e<ëq+
ªª@ ø£sà¡ |ò\ü +>± n‘·&TÉ ñqï‘·e+X¯+˝À »ìà+#ê&ÉT? ns¡Ω‘ê«ìï bı+<ë&ÉT?μμ
nì _Û≈îå£ e⁄\T n&ÉT>∑>± dü$ú s¡T&ÉT ªª|üPs¡«+ ø£X´¯ |üd+ü ãT<äTì∆ ø±\+˝À á M‘·XÀ≈£î&ÉT
|ü<ëqs¡T∫ nH˚yê&ÉT>± »ìà+∫, _Û≈£åîe⁄\˝À Á|üÁeõ+#ê&ÉT. n‘·&ÉT dü+|òü÷ìøÏ
ÄVü‰sêìï, j·Tyê>∑TqT Ç#˚Ã≥Tº>± <ëq|ü‘·T\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#ê&ÉT. dü÷ÔbÕ\ô|’
>=&É T >∑ T \qT Á|ü ‹ wæ ˜ + |ü C Ò X Ê&É T . <Û ä « », |ü ‘ êø£ , >∑ + <Û ä , e÷\´, |ü ⁄ wü Œ ,
yê~Á‘·düeTT<ëj·÷\#˚ |üP»\T »]|æ+#ê&ÉT. Ä ø£s¡à|òü\+>± ñqï‘·e+X¯+˝À
»ìà+#ê&ÉT. |ü~y˚\ @+&ÉT¢ ÁãVü≤à#·sê´ìï bÕ{Ï+∫, düeT´ø˘Á|üD<Ï ëÛ q+ #˚d,æ ns¡Ω‘ê«ìï
bı+<ë&ÉTμμ nHêï&ÉT.
Ç~ ~yê´e<ëq+˝À M‘·XÀø±e<ëq+.

56
 ne÷‘·T´&ÉT j·TX¯ó&ÉT
á $<Ûä+>± sêE ãT<ä∆XÊdüq+˝À Á|üdüqï‘·qT ø£*–, @ø±+‘·+˝À>±ì,
»q+˝À>±ì mø£ÿ&É _Û≈îå£ e⁄ ø£ì|æ+∫Hê yê] bÕ<ë\ô|ã’ &ç •s¡kÕ‡cÕº+>∑e+<äq+
#˚ùdyê&ÉT.
n‘·ì ne÷‘·T´&ÉT j·TX¯ó&ÉT uÛ>Ñ y∑ êqTì|ü≥¢ |üse¡ TÁX¯<∆ä ø£\yê&Óq’ |üŒ{Ïø° sêE‘√
ªª<˚yê! nìï esêí\ Á|üÁeõ‘·T\≈£î kÕcÕº+>∑|&ü >É ÷∑ &É<Tä . XÊø£´|ü⁄Árj·TÁX¯eTDT\˝À
nìï esêí\qT+&û Á|üÁeõ+∫qyês¡T ñ+{≤s¡Tμμ nHêï&ÉT. sêE e÷s¡T |ü\Tø£˝<Ò Tä .
ø=+‘·ø±\+ ‘·sê«‘· sêE ‘·q ne÷‘·T´\+<ä]ì düe÷y˚X|¯ sü ∫¡ ªªHê≈£î nìï
ÁbÕDT\ •s¡düT‡\÷ ø±yê*. ø£qTø£ MTs¡T ˇø=ÿø£ÿs¡T ˇø=ÿø£ÿ s¡ø£yÓTÆq •s¡düT‡qT
‘˚yê*. ne÷‘·T´&ÉT j·TX¯ó&ÉT e÷qe•s¡dTü ‡qT ‘ÓkÕÔ&TÉ μμ nHêï&ÉT. n+<äs÷¡ Äj·÷
•s¡dTü ‡\qT ‘Ó#êÃs¡T. ªªb˛sTT Ä •s¡dTü ‡\ìï{Ï˙ neTTàø=ì s¡+&çμμ nHêï&ÉT sêE.
nìï ‘·\\÷ neTTà&ÉT b˛j·÷sTT ø±ì e÷qe⁄ì‘·\ e÷Á‘·+ neTTà&ÉT b˛˝Ò<Tä .
n|ü &ÉT sêE ªªá eTìwæ‘\· qT <Ûsä ≈¡ î£ ø±<äT, }s¡øH£ ˚ Ç∫Ãs¡+&ç!μμ nHêï&ÉT. n|ü &ÉT
≈£L&Ü mes¡÷ rdüTø√˝Ò<Tä . n|ü &ÉT ne÷‘·T´&ÉT j·TX¯ó&ÉT ‘·\qT rdüTø=H˚yê¬ses¡÷
˝Òq+<äTq sêE e<ä≈› î£ e∫Ã
ªªz sêC≤! Äe⁄\, >±&ç<\ä , >=Á¬s\,
õ+ø£\, |ü≈îå£ \ ‘·\\qT yÓ\sTT∫à ø=Hêïs¡T.
ìs¡søú¡ y£ TÓ qÆ e÷qe⁄ì ‘·\qT e÷Á‘·+
}s¡ø£ sTT∫ÃHê rdüTø√˝Ò<Tä μμ nHêï&ÉT.
sêE Ä ne÷‘·T´ì‘√ ªªm+<äT≈£î? á e÷qeX¯Øsêìï m+<äT≈£î rdüTø√˝Ò<Tä ?μμ
nHêï&ÉT.

57
nXÀø±e<ëq+
ne÷‘·T´&ÉT ªªÇ~ E>∑T|ü‡ ø£*–+#·≥+ e\qμμ nHêï&ÉT.
ªªe÷qe⁄\ ‘·\\˙ï E>∑T|üŒ ø£*–+#˚yH˚ ê?μμ
ªªWqT! e÷qe⁄\ ‘·\\˙ï E>∑T|ü‡qT ø£*–+#˚yμ˚ μ
ªªHê ‘·\ ≈£L&ÜHê?μμ
ì»+ #Ó|Œü {≤ìøÏ n‘·&TÉ uÛj
Ñ T· |ü&ܶ&TÉ . sêE ªªne÷‘ê´! dü‘´· + #Ó|Œü +&çμμ
nHêï&ÉT.
ªªWqTμμ
ne÷‘· T ´ì‘√ $wü j · ÷ ìï #Ó | æ Œ +∫q ‘· s ê«‘· ‘êqT m+<ä T ≈£ î n˝≤
#˚jT· e\dæe∫Ã+<√ #Ó|⁄ü ‘·÷ sêE ªªuÛÀ! eTq+ s¡÷|ü, ◊X¯«sê´\e\q ø£*–q eT<ä+‘√
ñ+{≤eTT. <ëìì ‘=\–+#·Tø√e{≤ìøÏ H˚qT Ä _Û≈£åîe⁄\ #·s¡D≤\≈£î Á|üD≤eT+
#˚düTÔHêïqT.μμ
yÓ\ Çe«qedüs+¡ ˝Ò≈î£ Hêï E>∑T|ü‡‘√
<˚ìì rdüTø√e{≤ìøÏ ˝Àø£+˝À
mes¡÷ Çwü|º &ü ˝É <Ò √, n{Ϻ •s¡dTü ‡qT e+∫
H˚qT |ü⁄D≤´ìï Ä]®+#·T≈£î+≥THêïqT.
Ç+<äT˝À $|üØ‘·+ @eTT+~? nHêï&ÉT. Ç+ø±
MTs¡T C≤‹ì #·÷düTHÔ êïs¡T ø±ì XÊø£´_Û≈îå£ e⁄\˝Àì >∑TD≤\qT #·÷&É≥+ ˝Ò<Tä .
C≤‹ eT<ä+ n+≥T≈£îqï MTs¡T, yÓ÷Vü≤+ e\q MT≈£L qcÕºìï ø£*–+#·T≈£î+≥THêïs¡T,
Ç‘·sT¡ \≈£î qcÕºìï ø£*–düTHÔ êïs¡T. C≤‹ì ÄyêVü≤ (ø=&ÉT≈£îô|+&ç)¢ düeTj·T+˝À, $yêVü≤
(≈£L‘·Ts¡Tô|+&ç)¢ düeTj·T+˝À #·÷&Ü* ø±ì <Ûsä à¡ düeTj·T+˝À ø±<äT. <Ûsä à¡ ÁøÏjT· \≈£î
>∑ T D≤˝Ò ø±s¡ D +. >∑ T D≤\Tqï #√≥ C≤‹ì $#ê]+#· > ∑ ÷ &É < ä T . <√cÕ\Tqï
ñqï‘·≈î£ ©qT&ÉT ≈£L&Ü ˝Àø£+˝À ì+~+|üã&É‘ê&ÉT. nsTTq|ü⁄&ÉT ˙#·≈î£ \+yêì˝Àì
ñ‘· Ô e T>∑ T D≤\qT m+<ä T ≈£ î >ös¡ $ +#· > ∑ ÷ &É < ä T ? ∫‘êÔ \ qTãfÒ º X¯ Ø sê\T
>ös¡$+|üã&É‘êsTT. XÊø£´ÁX¯eTDT\ eTqdüT‡\T X¯ó<äy∆ TÓ qÆ $ø±e≥+ e\¢H˚ H˚qT yê]ì
>ös¡$kÕÔqT. ~«C≤‹yê&ÉT ≈£L&Ü eT+∫>∑TD≤\qT e<ä* |ü‹‘·T&Óq’ |ü⁄&ÉT ìs¡ø¢ ±å ´ìøÏ

58
 ne÷‘·T´&ÉT j·TX¯ó&ÉT
>∑T]j·TÚ‘·THêï&ÉT ø£<ë! eT] ‘·≈£îÿe ≈£î\+˝À |ü⁄{Ϻqyê&ÉT X¯óuÛÑ>∑TD≤\qT
ø£*–j·TTqï|ü⁄&ÉT m+<äT≈£î dü‘ÿ· ]+|üã&É ≈£L&É<Tä ?
Ç+ø±
ªá nkÕs¡ j·T+Á‘ê\qT+&ç Á|üC≤„e+‘·T˝Ò
kÕsêìï Á>∑V≤æ +#·>\∑ s¡Tμ nì
ø±s¡TDÏ≈î£ &Óq’ XÊø£´eèwüuTÑÛ &ÉT #Ó|Œæ q e÷≥\qT
MTs¡T $q˝Ò<ë! n‘·&TÉ #Ó|Œæ q~ ì»+.
MTs¡T <ëìì nqTdü]+#ê\ì H˚qT ø√s¡T≈£î+{≤qT. Çø£
MTs¡T qqTï ìs√~Û+#·≥+ $TÁ‘·\ø£D å + ø±<äT.
#ÓsT¡ ≈£î|æ|Œæ ˝≤ e<ä*y˚jT· ã&ç, Hê X¯Øs¡+ uÛ÷Ñ $Tô|’ |ü&bç ˛sTTq|ü⁄&ÉT,
m<äTs¡T ˝Òe{≤ìøÏ, qeTdüÿ]+#·{≤ìøÏ, <√dæ* |ü≥{º ≤ìøÏ <˚ìø° |üìøÏsê<äT.
n+<äTe\q Ç|ü &˚ Hê X¯Øsêìï ≈£îX¯\ø£sà¡ \‘√ •øÏ+å |üCj Ò ÷· *.
X¯àXÊq+˝À |ü&qç ‘·sê«‘· Ç~ kÕsêìï Á>∑V≤æ +#·˝<Ò Tä .
ø±*b˛‘·Tqï Ç+{ÏqT+&ç, eTTì–b˛‘·Tqï |ü&eÉ qT+&ç
s¡‘ï· ì<ÛTä \qT ø±bÕ&ÉTø√˝Òìyêì˝≤
X¯Øsêìï dü]>± ñ|üj÷Ó –+#·ìyê&ÉT
kÕsêìï bı+<ä˝&Ò TÉ .
kÕsêkÕs¡ $y˚#q· ‘√ kÕsêìï #·÷&Éìyês¡T
eTs¡DeTH˚ yÓTTdü*H√{Ï˝À
|ü&çq|ü⁄&ÉT <äT'œkÕÔs¡T.
ô|s¡T>∑T, H˚sTT, qe˙‘·+, bÕ\T, #·\\¢ qT
ñ|üj÷Ó –+#·Tø√e≥+<ë«sê kÕsêìï Á>∑V≤æ +∫qyê&ÉT
≈£î+&É|–ü *Hê ô|<ä>› ± <äT'œ+#·&TÉ . n<˚$<Û+ä >±
kÂo\´+‘√ kÕsêìï bı+~qyês¡T n+‘·´ø±\+˝À
XÀøÏ+#·s¡T.
düT#·]‘·$eTTKT\T, >∑]«‘·T˝…q’ yê] ≈£î+&Ée+{Ï X¯Øsê\qT
kÕsêìï Á>∑V≤æ +#·øe£ TT+<˚ ô|s¡T>∑T≈£î+&É

59
nXÀø±e<ëq+
|ü>T∑ \>=≥ºã&çq≥T¢>±, eTè‘·T´e⁄
|ü>T∑ \>={Ïqº |ü⁄&ÉT, yê] Vü≤è<äj÷· \T
<äT'U≤–ï˝À ø±*b˛‘êsTT.
H˚qT X¯Øs¡+‘√ _Û≈îå£ e⁄\≈£î qeTdüÿ]dü÷qÔ ï|ü⁄&ÉT
MTs¡T Ä≥+ø£|sü #¡ >· ÷∑ &É<Tä . MTs¡T $wüj÷· ìï |üØøÏ+å #·≈î£ +&ÜH˚
yÓ÷Vü‰+<Ûøä ±s¡+‘√ Äe]+|üã&ç ªªH˚qT ñ‘·eÔ TT&ÉqTμμ nqT≈£îHêïs¡T.
<äX㯠\Tì e÷≥\yÓ\T>∑T˝À X¯Øsêìï |üØøÏ+å ∫q $E„\T
sêE, ùde≈£î\ X¯Øsê\˝À @ uÛ<Ò ë˙ï #·÷&ÉsT¡ .
#·sà¡ +, e÷+dü+, meTTø£\T, qsê\T yÓTT<ä˝q’… yê{Ï#˚
sêE X¯Øs¡+ ≈£L&Ü n+<ä]e+{Ï<.˚
eÁkÕÔusÑÛ D¡ ≤\e\¢H˚ X¯ØsêìøÏ Ä~Ûø´£ ‘· ø£\T>∑T‘·T+~.
kÕsêìï ø√]q $E„\T Ç˝≤ m<äTs¡T˝Òe≥+, qeTdüÿ]+#·≥+
yÓTT<ä˝q’… yêì#˚ á ˙#·Xد sêìï
≈£îX¯\dü+bÕ<äq˝À Á|üyX˚ ô¯ |&É‘ês¡T.

60
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
(nXÀø£sêE ø£<∏ä)
ªá X¯Øs¡+ ÇdüTø£eTT<ä›˝≤, ÄeTT<ä|ü⁄ø£Ás¡˝≤ kÕs¡V”≤qyÓTÆq|üŒ{Ïø°, <ëìì
Á|üD≤e÷~ |üPC≤ø±sê´\˝À Á|üy˚X¯ô|≥º≥+ e\q ø£*π> Á|üjÓ÷»q+ y˚Ts¡T
|üs«¡ ‘·eT+‘·{~Ï , düeTTÁ<ä+ es¡≈î£ >∑\ uÛ÷Ñ eT+&É\ sê»´eT+‘·{øÏ H£ êï >=|üŒ~μ nì
sêE nXÀ≈£î&ÉT ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT.
n+<äTe\q n‘·&TÉ ‘·<ë∏ >∑‘T· ì dü÷bÔ Õ\qT Ç+‘·≈î£ eTT+<ä]ø£qï m≈£îÿe>±
|ü P õ+#ê\qT≈£ î Hêï&É T . ‘· q ne÷‘· ´ ãè+<ä + ‘√ ≈£ î ≈£ î ÿ{≤sêe÷ìøÏ b˛sTT,
dü$ú s¡T\eTT+<äT ì\ã&ç <√dæ*|ü{ºÏ `
ªªH˚qT <Û÷ä [ì <ëq+ #˚dqæ |ü &ÉT
Hê >∑T]+∫ #Ó|Œæ q≥T¢>±,
düs«¡ <ä]ÙjÓTÆ q ãT<äT&∆ TÉ #ÓbÕŒ&Ü?
Ç+¬øe] uÛ$Ñ wü´‘·TÔ >∑T]+∫ nsTTHê μμ nì n&ç>±&ÉT.
n|ü &ÉT j·TX¯ó&ÉH˚ ù|s¡T>∑\ dü+|òTü dü$ú s¡T&ÉT Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªeTVü‰sêC≤!
#ÓbÕŒ&ÉT. uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT ‘·q |ü]ìsê«Dø±˝≤ìøÏ eTT+<äT n|ü˝≤\ Hê>∑sêEqT, ≈£îeTà]
Ád”ìÔ , #·+&Ü\Ád”ìÔ , >√bÕ\ø£Ád”ìÔ , düsêŒìï •ø£D å ˝ÀøÏ ‘Ó∫à eT<∏Tä s¡qT #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT.μμ
nø£ÿ&É uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT Äj·TTwüà+‘·T&ÉT Äq+<äTì dü+uÀ~Û+∫ ªªÄq+<ë! ‘·<ë∏ >∑‘T· ì
|ü]ìsê«D≤ìøÏ q÷πs+&É¢ ‘·sê«‘· eT<∏Tä s¡˝À >∑T|ü⁄&Ô HÉ ˚ kÂ>∑+~Û≈î£ &ÉT |ü⁄&É‘ê&ÉT. n‘·ì
|ü⁄Á‘·T&ÉT ñ|ü>T∑ |ü⁄&Ô TÉ uÀ<Û≈ä î£ \+<ä]˝À ñ‘·eÔ TT&Ó,’ n\ø£Då øÏ ã£ T<äT&∆ TÉ >± Hê |ü]ìsê«D≤ìøÏ
q÷πs+&É¢ ‘·sê«‘· ãT<ä∆ø±sê´ìï ìs¡«]ÔkÕÔ&ÉT.
ªªÄq+<ë! <ä÷s¡+>± Äø±X¯+˝À ø£ì|æ+#˚ Ä ˙*πsKqT #·÷&ÉT.μμ
ªªn˝≤π> uÛÑ<ä+‘ê!μμ

61
nXÀø±e<ëq+

ªªÄq+<ë! Hê |ü ] ìsê«D≤ìøÏ q÷s¡ T dü + e‘· ‡ sê\ ‘· s ê«‘· nø£ ÿ &É

ñs¡TeTT+&É |üs¡«‘·+ MT<ä ∫‘·ÔXÊ+‹øÏ nqT≈£L\yÓTÆq, X¯j·÷´düHê\‘√ q≥uÛÑ{Ïø£
ns¡D≤´j·T‘·q+ @s¡Œ&ÉT‘·T+~.μμ nø£ÿ&É
ªªuÀ<Ûäø£ÁX‚wüߘ&ÉT, eTVü≤j·TX¯dæ«
ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉT ãT<ä∆ø±sê´ìï #˚kÕÔ&Éì
˝Àø£Hê<∏Tä &ÉT Á|üø{£ +Ï #ê&ÉTμμ nHêï&ÉT.
sêE eT] Ä X¯ó<äd∆ ‘ü T· «Ô &ÉT ªª»ìà+#ê&Ü? ˝Ò<ë?μμ nHêï&ÉT.
dü$ú s¡T&ÉT ªª»ìà+#ê&ÉT. Ä eTVü‰‘·Tà&ÉT ñs¡TeTT+&É |üs«¡ ‘·+ô|’ øπ X¢ Ê\qT »sTT+∫,
ns¡Ω‘>· D
∑ +‘√ ˝Àø±qTÁ>∑V≤ü +ø√dü+ ìedædTü HÔ êï&ÉT. <˚yê!
ªªdüs¡«»„©\‘√ Ä X¯ó<ä∆dü‘·TÔ«&ÉT _Û≈£åî>∑D≤\≈£î
ñ‘·eÔ T<Ûsä êàìï uÀ~ÛdTü HÔ êï&ÉT.
y˚\ø=\~ <˚e‘·\T, ndüTs¡T\T, Hê>∑T\T,
e÷qe⁄\≈£î yÓ÷ø£|å ⁄ü sêìøÏ <ë] #·÷|ü⁄‘·THêï&ÉTμμ nHêï&ÉT.
Äj·Tq #Ó|Œæ qfÒ¢ Ä düeTj·T+˝À Äj·TTwüà+‘·T&ÉT ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT |ü<ì›Ó $T~y˚\
ns¡Ω‘·>∑D+‘√bÕ≥T q≥uÛÑ{Ïø£ ns¡D≤´j·T‘·q+˝À ìedædüTÔHêï&ÉT. sêE $ì
ne÷‘·´>∑D≤ìï Ä<˚•dü÷Ô Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªª@qT>∑T\qT, >∑TÁsê\qT, s¡<ë∏ \qT dæ<+∆ä #˚jT· +&ç!
yÓ+≥H˚ ñs¡TeTT+&É |üs«¡ ‘êìøÏ b˛sTT,
düsê«Ádüe $eTT≈£î&Ô TÉ , ns¡Ω‘T· &É÷ nsTTq
Äs¡´ ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ H˚qT #·÷&Ü*.μμ
ne÷‘·T´\T Ç˝≤ nHêïs¡T ` ªª<˚yê! MTs¡T dü«j·T+>± b˛≈£î+&Ü ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡TH˚
MTe<ä≈› î£ e∫à <äsÙ¡ q$TeTàì, yêsêÔV≤ü s¡Tì‘√ #Ó|Œæ |ü+|ü+&ç!μμ n|ü &ÉT sêE `
ªªn‘·&TÉ eTq e<ä≈› î£ sêe\dæqyê&ÉT ø±<äT.
eTqy˚T n‘·ìe<ä≈› î£ b˛yê*. ô|>’ ±
ñ|ü>T∑ |ü⁄ìÔ X¯Øs¡+ sêsTTø£qï ã\yÓTqÆ eÁ»X¯Øs¡+ nì H˚qT nqT≈£î+≥THêïqT.

62
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
XÊdüeÔ +{Ï n‘·&TÉ Hê Ä»„qT ñù|øÏ+å #·e#·TÃqTμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT sêE ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì e<ä≈› î£ ‘êqT Äj·Tq <äsÙ¡ q+ ø√dü+ edüTqÔ ï≥T¢>±
#Ó|æŒ <ä÷‘·qT |ü+|æ+#ê&ÉT. ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT ªsêE Çø£ÿ&çøÏ eùdÔ Á|ü»\≈£î #ê˝≤
u≤<Ûä ø£\T>∑T‘·T+~μ nì ‘Ó\TdüTø=ì ‘êH˚ nø£ÿ&çøÏ ekÕÔqì #Ó|Œæ |ü+bÕ&ÉT. n|ü &ÉT
sêE ªñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT HÍø£ô|’ ekÕÔ&μÉ ì eT<∏Tä s¡qT+&ç bÕ≥©|ü⁄Á‘·+ es¡≈î£ HÍø£qT
@sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT. sêEô|’ nqTÁ>∑Vü≤+‘√ ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT |ü<Ó›ì$T~y˚\eT+~
ns¡Ω‘T· \‘√ bÕ≥T HÍø£qT møÏÿ bÕ≥©|ü⁄Á‘êìï #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT.μ
sê»|ü⁄s¡Twüß\T sêE‘√ ªª<˚yê! dü+‘√wüyês¡.Ô MTô|’ nqTÁ>∑V≤ü +‘√ ∫‘Ô̊X«¯ s¡T&ÉT,
XÊdüqø£s¡í<Ûë], uÛÑekÕ>∑sêìï ‘·]+∫q ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT ‘·q nqT#·s¡T\‘√bÕ≥T
e#êÃ&ÉTμμ nì #ÓbÕŒs¡T.
$qï sêE Á|üdqü ï∫‘·+Ô ‘√ \ø£$å \TyÓq’ eTT‘ê´\Vü‰sêìï ‘·q yÓT&ÉqT+&ç rdæ
Á|æj·Tyês¡ÔqT ‘Ó∫Ãq Ä ùde≈£î\≈£î Ç#êÃ&ÉT. |òüT+{Ïø£\qT ÁyÓ÷–dü÷Ô q>∑s¡+˝À
dü+<˚XÊìï $ì|æ+#˚yê]ì |æ*|æ+∫, ªªbÕ≥©|ü⁄Á‘· q>∑se¡ T+‘·{≤ >∑+≥\qT ÁyÓ÷–dü÷Ô
ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì Ä>∑eTqyês¡qÔ T Á|üø{£ +Ï #·+&çμμ nì Ä<˚•+#ê&ÉT.
ø£cÕº\≈£î ø±s¡DyÓTqÆ <ë]Á<ë´ìï $&ç∫
X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq dü+|ü<ä\qT ø√πsyês¡T,
dü«s¡ZyÓ÷øå±\≈£î ø±s¡DyÓTÆq
ø£s¡TD≤eT÷]Ô ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì <ä]Ù+#·+&ç.
ªªe÷qeÁX‚wßü &˜ TÉ , dü«j·T+uÛ÷Ñ , eTVü‰ø±s¡TDÏ≈î£ &É÷ nsTTq XÊdüqÔ T #·÷&Éìyês¡T,
ñ<ës¡T&ÉT, eT÷&ÉT˝Àø±\qT yÓ*–+#˚yê&É÷ nsTTq
ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡Tì #·÷&É+&ç!μμ
Ç˝≤ sêE q>∑s¡eT+‘·{≤ #ê{Ï+|ü⁄ y˚sTT+∫, q>∑sêìï n\+ø£]+|üCÒdæ,
eT÷&ÉTqïs¡jÓ÷»Hê\T eTT+<äT≈£îb˛sTT düø£\ yê<ë´\qT, düs¡« |ü⁄wüŒ, >∑+<Ûä,
e÷˝≤´\qT rdüT≈£îì, bÂs¡T\T, ne÷‘·T´\÷ n+<äs÷¡ yÓ+≥sê>± ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡TìøÏ
m<äTs¡Tb˛j·÷&ÉT. |ü<Ó›ì$T~y˚\ ns¡Ω‘·_Û≈£åîe⁄\T ‘·q yÓqTø£ ns¡∆#·+Á<ëø±s¡+˝À
ì\ã&çjT· T+&É>± eTT+<äTqï ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì sêE #·÷XÊ&ÉT. @qT>∑Tô|q’ T+&ç ~–,

63
nXÀø±e<ëq+
düú$s¡Tìe<ä›≈£î ø±*q&Éø£‘√b˛sTT, qBrsêìï #˚s¡Tø=ì ˇø£ bÕ<ëìï qBrs¡+˝À
ì*|æ, Ç+ø=ø£ bÕ<ëìï Hêe|ü\ø£ô|’y˚dæ, düú$s¡Tì X¯Øsêìï |ü≥Tºø=ì HÍø£qT+&ç
~+#ê&ÉT. ~+∫q ‘·sê«‘· y˚s¡TqT+&ç |ü&çb˛sTTq #Ó≥Tº˝≤ ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡Tì
bÕ<ë\ô|ã’ &ç, eTTK+‘√ bÕ<ë\ì ‘·T&ç∫, eT∞¢ Msêdüq+˝À ≈£Ls¡TÃ+&ç, <√dæ*|ü{ºÏ
ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªX¯Á‘·T>∑D≤\qT #·+|æ, düeTTÁ<ëìï ÄuÛsÑ D ¡ +>±>∑\
|üs¡«‘·düVæ≤‘·uÛÑ÷$Tì
@ø£bÕÁ‘·>± bı+~q|ü⁄&ÉT ≈£L&Ü Hê≈£î
dü$ú s¡Tì #·÷∫q|ü⁄&ÉT ø£*–q+‘· Á|”‹ ø£\T>∑˝<Ò Tä .
á ñ‘·eÔ TXÊdüq+˝À $TeTTà\qT #·÷∫ Hê Äq+<ä+ ~«>∑TD°øè£ ‘·yTÓ +Æ ~.
MT˝À H˚&TÉ X¯ó<äT&∆ TÉ , nqT‘·sÔ T¡ &ÉT, dü«j·T+uÛ÷Ñ nsTTq
ãT<äTì∆ H˚qT #·÷XÊqT.μμ
Ç+ø± `
ªªÇ|ü &ÉT ø±s¡TDÏ≈î£ &Óq’ õH˚+Á<äT&ÉT ˝Ò&TÉ .
eT÷&ÉT ˝Àø±˝À¢ Äj·Tq ø±sê´ìï
MTs¡T ìs¡«]ÔdüTÔHêïs¡T.
Ç|ü &ÉT Ä »>∑H√àVü≤q ìMT*‘ê≈£îå &ÉT ndü$Ô T+#ê&ÉT
MTπs dü÷s¡T´ì˝≤ C≤„quÀ<Ûqä T #˚dTü HÔ êïs¡T.
Ä ˝Àø£#≈· îå£ e⁄jÓTTø£ÿ uÀ<Û≈ä î£ \+<ä]˝À
ÁX‚wßü \˜ T, XÊdüeÔ +{Ï yês¡T nsTTq $TeTTà\qT
X¯sD¡ T bı+<äT‘·THêïqT.
z Á|üu÷ÑÛ ! H˚qT @+ #Ój÷· ´˝À
oÁ|òüT+>± ÄC≤„|æ+#·+&ç!
z X¯ó<äd∆ ‘ü êÔ«! <ëìì H˚qT Ä#·]kÕÔqT.μμ
n|ü &ÉT ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT ≈£î&ç#s˚ TTì sêE •s¡dTü ‡ô|’ ñ+∫ Äos¡«~dü÷Ô `
ªªnÁ|üeT‘·TÔ&ÉyÓ’ sêC≤´ìï |ü]bÕ*dü÷Ô

64
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
z sêCÒ+Á<ë! <äTs¡u¢ yÑÛ TÓ qÆ Á‹s¡‘êï\qT
ì‘·´eT÷ |üPõ+#·T!μμ
Ç+ø± eTVü‰sêC≤! uÛÑ>∑yêqT&ÉT, ‘·<∏ë>∑‘·T&ÉT, ns¡Ω‘·T&ÉT, düeT´ø£‡+ãT<äT∆&ÉT
$TeTTà\qT, qqTï ‘·q XÊdüHêìï ø±bÕ&É{≤ìπø ìj·T$T+#ê&ÉT. <ëìì eTq+ n‘·ì
dü+|òTü >∑D eT<Û´ä +˝À #·øÿ£ >± ìs¡«]Ô+#ê*.
sêE dü$ú s√‘·eÔ ÷! uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT eTT+<äT>± #Ó|Œæ q $<Û+ä >±H˚ H˚qT n+‘ê
ìs¡«]Ô+#êqT. ìs¡«]ÔkÕÔqT `
ªª–]X¯è+>±\e+{Ï $∫Á‘·d÷ü bÔ Õ\qT ì]à+∫,
#ÛÁ· ‘ê\qT, <Û«ä C≤\qT ì*|æ
s¡‘êï\‘√ n\+ø£]+|üCXÒ ÊqT.
<Ûë‘·Te⁄\qT $dü]Ô +|üCj Ò T· ≥+<ë«sê
uÛ÷Ñ eT+&É\XÀuÛqÑ T ÇqTeT&ç+|üCXÒ ÊqT. Ç+ø±
dü+ãT<äTì∆ XÊdüq+ ø√dü+
|ü⁄Á‘·T&ÉT, Ç\T¢, uÛ≤s¡´, uÛ÷Ñ eT+&É\+, ø√XÊ>±s¡+
<˚ìHÓH’ ê |ü]‘·´õ+#·e\dæ+<˚μμ nHêï&ÉT.
ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT ªªkÕ<ÛäT! kÕ<ÛäT! eTVü‰sêC≤! <Ûäsêàìï n˝≤π> nqTwæ̃+#ê*.μμ
ªªX¯Øsêìï, dü+|ü<\ä qT, ÁbÕD≤ìï
<Ûsä à¡ +ø√dü+ $ìjÓ÷–+#˚yês¡T,
ø±\>∑‘T· ˝…q’ |ü⁄&ÉT <äT'œ+#·sT¡ ,
ø√s¡T≈£îqï düTs¡˝Àø±ìï bı+<äT‘ês¡Tμμ nHêï&ÉT.
sêE >=|üŒ yÓ’uÛÑe+‘√ ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡Tì sê»>∑èVü≤+˝À Á|üy˚•+|üCÒdæ, n‘·ì
X¯Øsêìï |ü≥Tºø=ì Ädüq+ô|’ ≈£Ls¡TÃ+&Éu…{≤º&ÉT. ñ|ü>∑T|ü⁄Ôì X¯Øs¡+ eTè<äTe⁄>±,
n‹eTè<äTe⁄>± <ä÷~˝≤, |ü≥Tº˝≤ ñ+~.
sêE ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡Tì X¯Øs¡düŒs¡ÙqT ‘Ó\TdüTø=ì
ªªz ñ<ës¡d‘ü êÔ«! MT X¯Øs¡+ <ä÷~˝≤, |ü≥Tº˝≤ eTè<äTe⁄>± ñ+~.

65
nXÀø±e<ëq+
ø±ì Hê X¯Øs¡+ ø£s¡ÿX¯+>±, >∑s¡T≈£î>±, |üs¡Twü+>±, düŒs¡Ù≈£î nqqT≈£L\+>±
ñ+~μμ nHêï&ÉT.
düú$s¡T&ÉT`
ªªH˚qT Ä kÕ{Ï˝ìÒ e÷qy√‘·eÔ TTq≈£î
ñ‘·eÔ TyÓTqÆ , X¯óuÛøÑ s£ y¡ TÓ qÆ <ëHêìï Ç#êÃqT.
MT˝≤>± ‘·<ë∏ >∑‘T· q≈£î <äTeTTàqT <ëq+>± Çe«˝Ò<Tä μμ nHêï&ÉT.
sêE `
ªªdü$ú s√‘·eÔ ÷! H˚qT nqT‘·sÔ y¡ TÓ qÆ
|ü⁄D´πøÁå ‘êìï bı+~q|üŒ{Ïø°
u≤\Tìï ø±e≥+ e\q <äTeTTàqT
<ëq+>± Ç∫Ã, á $<Ûyä TÓ qÆ |ò˝ü ≤ìï bı+<ëqTμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT dü$ú s¡T&ÉT sêE≈£î dü+‘√cÕìï ø£*–dü÷Ô
ªªeTVü‰sêC≤! <äTeTTàqT <ëq+>± rdüTø=ì
sê»´dü+|ü<\ä qT, kÕ{Ï˝ìÒ <Ûsä ê~Û|‘ü ê´ìï
Ç∫Ãq Ä øπ Áå ‘·e÷Vü‰‘êà´ìï #·÷&ÉT!μμ nHêï&ÉT.
$ì sêE $düàj·T+‘√, dü+‘√wü+‘√ ø£qTï\T $ø£d+æ #·>± ne÷‘·T´\‘√ `
ªª<äTeTTàqT <ëq+ #˚dqæ +‘·e÷Á‘êq
ã\#·Áø£e]Ô sêC≤´ìï bı+<ëqT.
MTs¡T uÛ>Ñ y∑ êqTì #·øÿ£ >± |üPõ+#·+&çμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT sêE ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡Tì bÕ<ë\ô|’ã&ç ªªdüú$s√‘·Ôe÷! uÛÑ>∑yêqT&ÉT
ãT<äT&∆ TÉ dü+#·]+∫q Á|ü<X˚ Ê\qT <ä]Ù+∫, |üPõ+#ê\ì ø√]ø£>± ñ+~. sêqTqï‘·sê\T
>∑T]Ô+#·{≤ìøÏ M\T>± nø£ÿ&É ∫Vü‰ï\qT kÕú|+æ #ê\ì ñ+~μμ nHêï&ÉT.
dü$ú s¡T&ÉT ªªkÕ<ÛTä ! kÕ<ÛTä ! eTVü‰sêC≤! MT Ä˝À#·q X¯óuÛøÑ s£ y¡ TÓ qÆ ~. H˚qT yê{Ïì
H˚&˚ <ä]Ù+|üCkÒ ÕÔqTμμ

66
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
ªªuÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT J$+∫q dü˝ú ≤ìï eTq+
#˚‘T· \T CÀ&ç+∫ >ös¡$+#ê*.
dü+X¯jT· + ø£\T>∑≈î£ +&Ü nø£ÿ&É
∫Vü‰ï\qT kÕú|+æ #ê*μμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT sêE #·‘T· s¡+>∑ã˝≤\qT dæ<+∆ä #˚d,æ >∑+<Ûeä ÷\´ |ü⁄wüŒdüeTT<ëj·÷\qT
rdüTø=ì ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡Tì‘√ ãj·T\T<˚sê&ÉT. ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT yÓTT≥ºyÓTT<ä≥
nXÀø£sêEqT \T+_˙eq+˝À Á|üy•˚ +|üCdÒ æ ≈£î&ç#‹˚ ì m‹Ô #·÷|ü⁄‘·÷ Ç˝≤ nHêï&ÉT`
ªªeTVü‰sêC≤! Ç~ uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT |ü⁄{Ïqº dü\ú +.
ñ‘·ÔeT#·≈£åîyÓ’q ãT<äT∆ì yÓTT<ä{Ï #Ó’‘·´$T~.
Çø£ÿ&É |ü⁄{Ïqº yÓ+≥H˚ Ä eTTì @&É&TÉ >∑T\T q&ç∫,
Hê\T>∑T~≈£îÿ\q÷ |ü]øÏ+∫ ªÇ~ n+‹eT»qà,
eTs¡˝≤ Hê≈£î ˝Ò<Tä >∑s“¡ y¤ êdü+μ nHêï&ÉT.μμ
sêE n‘·ì bÕ<ë\ô||’ &ü ,ç ˝Ò∫ <√dæ*|ü{ºÏ `
ªªeTVü‰eTTì |ü⁄≥Tº≈q£ T #·÷∫, eTqdüT‡≈£î
Äq+<ä+ ø£*–+#˚ n‘·ì e÷≥\qT
$qïyês¡T <Ûqä T´\T. ø£è‘·|⁄ü DT´\Tμμ nHêï&ÉT.
sêE dü+‘√cÕìï ô|+#·{≤ìøÏ dü$ú s¡T&ÉT `
ªªyê~ÁX‚wßü ì˜ »qàqT, n‘·&TÉ @&É&TÉ >∑T\T y˚jT· {≤ìï #·÷∫,
n‘·ì e÷≥\qT $qï <˚e‘·qT #·÷&Ü\qT≈£î+≥THêïsê?μμ nHêï&ÉT
nXÀ≈£î&ÉT ªª#·÷&Ü\qT≈£î+≥THêïqTμμ nHêï&ÉT. ñ|ü>∑T|ü⁄Ô&ÉT dæ<ë∆s¡TúìøÏ
»qàì#˚Ã≥|ü⁄&ÉT eTVü‰e÷j·÷<˚$ @ #Ó≥Tº ø=eTàqT |ü≥Tºø=qï<√ Ä #Ó≥Tºø=eTàyÓ|’ ⁄ü
≈£î&ç#‹˚ ì #ê∫,
ªªá nXÀø£eèø£+å ˝À ìedæd÷ü Ô
ãT<äTì∆ »qàqT #·÷∫q <˚eø£q´
sêE nXÀ≈£îì ÁX¯<q∆ä T ô|+#·{≤ìøÏ

67
nXÀø±e<ëq+
‘·q ì»s¡÷|ü+‘√ ø£ì|æ+#·T>±ø£!μμ nHêï&ÉT.
yÓ+≥H˚ Ä <˚e‘· ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì eTT+<äT ‘·q ì»s¡÷|ü+‘√ ì\ã&ç, <√dæ*|ü{ºÏ
Ç˝≤ nqï~ ` ªªdü$ú s√‘·eÔ ÷! @$T Ä»„.μμ
n|ü &ÉT dü$ú s¡T&ÉT sêE nXÀ≈£îì‘√ ªªeTVü‰sêC≤! uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT |ü⁄{Ïqº |ü⁄&ÉT
#·÷∫q <˚e‘· áyÓTμμ nHêï&ÉT.
sêE <√dæ*|ü≥Tºø=ì <˚e‘·‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªÄ \ø£D å uÛ÷Ñ wæ‘ê+>∑Tì, Ä ø£eT˝≤j·T‘·HÁ˚ ‘·Tì
|ü⁄≥Tºøq£ T #·÷XÊyê? á eq+˝À
Ä qs¡ÁX‚wßü ì˜ eTH√»„yTÓ qÆ
yÓTT<ä{eÏ ÷≥\qT $Hêïyê?μμ
<˚e‘· nqï~`
ªªã+>±s¡Te+{Ï y˚Tì#Ûêj·T>∑\ Ä e÷qeÁX‚wßü ì˜
|ü⁄≥Tºøq£ T H˚qT #·÷XÊqT. @&É&TÉ >∑T\T y˚dæ
Ä XÊdüÔ |ü*øÏq e÷≥\qT $HêïqT.μμ
sêE ªªz <˚e‘ê! uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT »ìà+∫q|üŒ{Ï yÓu’ yÑÛ êìï e]í+#·Tμμ nHêï&ÉT.
<˚e‘· ` <ëìì e]í+#·≥+ Hê≈£î X¯ø´£ + ø±<äT. nsTTHê s¬ +&ÉTe÷≥˝À¢ #Ó|⁄ü ‘êqT
$qT `
ªªÇ+Á<äTì eT÷&ÉT˝Àø±\˝Àq÷ >=|üŒ n‹e÷qTwüyTÓ qÆ
yÓ\T‘·Ts¡T Á|üd]ü +∫+~.
kÕ>∑s|¡ ]ü eè‘·yTÓ qÆ uÛ÷Ñ eT+&É\+ ‘·qô|’ >∑\ |üs«¡ ‘ê\‘√ bÕ≥T>±,
‘·TbòÕqT˝À ∫øÏÿq HÍø£˝≤ ø£+|æ+∫+~.μμ
sêE ãT<äTì∆ »qàdü˝ú ≤ìøÏ \ø£å ã+>±s¡THêD≤\qT düeT]Œ+#·Tø=ì, nø£ÿ&É
ˇø£ dü÷bÔ Õìï ì]à+∫ yÓ[b¢ ˛j·÷&ÉT. n|ü &ÉT ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT sêEqT ø£|\æ edüT˝Ô À
Á|üy•˚ +|üCdÒ æ ≈£î&ç#‹˚ ì #ê|æ Ç˝≤ nHêï&ÉT ` eTVü≤sêC≤! á Á|ü<X˚ +¯ ˝À uÀ~Ûd‘ü T· «Ô &ÉT

68
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
sêEX¯ ó <√∆ < ä q Tì eTT+<ä T ≈£ î ‘˚ ã &ç H ê&É T . Ä X¯ Ø s¡ + eTT|ü Œ ~¬ s +&É T
eTVü‰|ü⁄s¡Twü\ø£åD≤\‘√ n\+ø£è‘·yÓTÆ ñ+&É≥+ #·÷∫ X¯ó<√∆<äqT&ÉT uÀ~Ûdü‘·TÔ«ì
bÕ<ë\≈£î kÕcÕº+>∑ qeTdüÿ]+#ê&ÉT.
ªªeTVü‰sêC≤! Ç~ XÊø£´es¡∆+ nqã&˚ XÊ≈£î´\ <˚yê\j·T+. |ü⁄{Ϻq‘·sê«‘·
<˚e‘·qT |üPõ+#·{≤ìøÏ uÀ~Ûd‘ü T· «Ô ì Çø£ÿ&çøÏ rdüTø=ì e#êÃs¡T. n|ü &ÉT <˚e‘·\+<äs÷¡
uÀ~Ûd‘ü T· «Ô ì bÕ<ë\ô|ã’ &ç qeTdüÿ]+#ês¡T. Ç~ #·÷∫ X¯ó<√∆<qä T&ÉT ‘·q ø=&ÉT≈£î
<˚e‘·\øπ <˚e⁄&ÉT ø£qTø£ <˚yê~<˚e⁄&Éì n‘·ìøÏ ù|s¡Tô|{≤º&TÉ . eTVü‰sêC≤! á Á|ü<X˚ +¯ ˝À
Áu≤Vü≤àDT\T uÀ~Ûd‘ü T· «Ô ì \ø£Då ≤\qT #·÷∫ n‘·ì uÛ$Ñ wü´‘·TqÔ T #ÓbÕŒs¡T. á Á|ü<X˚ +¯ ˝À
ndæ‘· ãTTwæ Ç‘·&TÉ ãT<äT&∆ Í‘ê&Éì Á|üø{£ +Ï #ê&ÉT.μμ
á Á|ü<X˚ +¯ ˝À eTVü≤sêC≤! eTVü‰Á|üC≤|ü‹#˚ ô|+#·ã&çHê&ÉT. á Á|ü<X˚ +¯ ˝À
*|æC≤„Hêìï H˚sT¡ Ã≈£îHêï&ÉT. á Á|ü<X˚ +¯ ˝À >∑TÁs¡+ô|’ ≈£Ls¡TÃ+&ç, $\¢eTTà\qT |ü≥Tºø=ì,
‘√eTsêìï |ü≥Tºø=ì, n+≈£îXÊìï |ü≥Tºø=ì ≈£î\$<ä´\˝À HÓ|’ ⁄ü D≤´ìï dü+bÕ~+#ê&ÉT.
Çø£ÿ&É uÀ~Ûd‘ü T· «Ô ì yê´j·÷eTXÊ\ ñ+&˚~. á Á|ü<X˚ +¯ ˝À eTVü‰sêC≤! uÀ~Ûd‘ü T· «Ô &ÉT
q÷s¡Ty˚\ <˚e‘·\T #·T≥÷º ñ+&É>±, Äs¡Ty˚\eT+~ Ád”\Ô ‘√ düTU≤ìï nqTuÛ$Ñ +#ê&ÉT.
á Á|ü<X˚ +¯ ˝À uÀ~Ûd‘ü T· «Ô &ÉT eHêìøÏ yÓfió¯ ‘·÷ eè<äTì∆ , s√–ì, X¯yê˙ï #·÷XÊ&ÉT.
á Á|ü<˚X¯+˝À H˚πs&ÉT #Ó≥Tº ˙&É˝À ≈£Ls¡TÃ+&ç @ø±+‘·+˝À bÕ|üø±s¡T˝…’q
n≈£îX¯\<Ûäsêà\≈£î y˚s¡T>± dü$#ês¡, dü$‘·s¡ÿ$y˚ø£+ e\q ø£*–q Á|”‹‘√ ≈£L&çq
eTqdüT‡‘√ nHêÁdüedüTK+e+{Ï Á|ü<∏äeT<Ûë´Hêìï bı+<ë&ÉT. n|ü &ÉT eT<Ûë´Vü≤ï+
>∑&∫ç , nìï #Ó≥¢ ˙&É\T ‘·÷s¡TŒ≈£î ‹]–Hê, uÀ~Ûd‘ü T· «Ô &ÉT ≈£Ls¡TÃqï #Ó≥Tº˙&Ée÷Á‘·+
‘·÷s¡TŒ≈£î ‹s¡T>∑˝Ò<äT. n~ #·÷∫ X¯ó<√∆<äqT&ÉT eTs¡˝≤ uÀ~Ûdü‘·TÔ«ì eTT+<äT
kÕcÕº+>∑|&ü ܶ&TÉ . á <ë«s¡+qT+&˚ uÀ~Ûd‘ü T· «Ô &ÉT y˚\ø=\~ <˚e‘·\‘√ |ü]y˚w+ºæ |üã&ç
ns¡s∆ êÁ‹ ø£|\æ edüTqÔ T+&ç ãj·T≥≈£î b˛j·÷&ÉT.
á Á|ü<X˚ +¯ ˝À #Û+· <ä≈î£ ìøÏ >∑TÁsêìï, ÄuÛsÑ D¡ ≤\q÷ Ç∫Ã, yÓqTø£≈î£ |ü+|æ+#ê&ÉT.
>∑TÁsê˙ï, ÄuÛsÑ D
¡ ≤\q÷ #Û+· <ä≈î£ ìøÏ Ç∫à Çø£ÿ&˚ yÓqTø£≈î£ |ü+|æ,
Ä Ms¡T&ÉT ùde≈£î\T ˝Ò≈î£ +&Ü ñ|üeq+˝À Á|üy•˚ +#ê&ÉT.

69
nXÀø±e<ëq+
á Á|ü<˚X¯+˝À uÀ~Ûdü‘·TÔ«&ÉT y˚≥>±ìøÏ ‘·q |ü≥TºeÁkÕÔ\qT Ç∫Ã, n‘·ì
ø±cÕj·TeÁkÕÔ\qT rdüTø=ì Á|üÁeõ+#ê&ÉT. á Á|ü<X˚ +¯ ˝À uÛ≤s¡eZ ⁄ì ÄÁX¯eT+˝ÀìøÏ
ÄVü‰«ì+|üã&ܶ&TÉ . á Á|ü<X˚ +¯ ˝À uÀ~Ûd‘ü T· «Ô ìøÏ sêE _+_kÕs¡T&ÉT ns¡s∆ êC≤´ìï
ÇkÕÔqHêï&ÉT. á Á|ü<X˚ +¯ ˝À ñÁ<äø,£ Äsê&ÉT\qT ø£\TdüT≈£îHêï&ÉT. Ç+ø± nHêï&ÉT `
ªª‘·b˛eq+˝À ñÁ<äø,£ Äsê&Éø£ ãTTwüß\qT #˚sT¡ ø=ì
Äs¡´dü‘T· «Ô &ÉT bÂs¡Twü+‘√ Á|üjT· ‹ï+#ê&ÉT.
á Á|ü<˚X¯+˝À uÀ~Ûdü‘·TÔ«&ÉT Äπs+&ÉT¢ <äTwüÿs¡yÓTÆq ‘·|üdüT‡ #˚XÊ&ÉT.
Äs¡T dü+e‘·‡sê\T ø£]qƒ yÓTqÆ ‘·|dü Tü ‡#˚dæ eTVü‰eTTì,
Ç~ e÷s¡+Z ø±<äì ‘Ó\TdüTø=ì e<ä*y˚XÊ&ÉTμμ nHêï&ÉT.
á Á|ü<˚X¯+˝À Á>±$T≈£îì ≈£L‘·Tfi¯ó¢ q+<ä, q+<äã\ nH˚yês¡T Äs¡TkÕs¡T¢
e+&ç, ∫ø£ÿ|ü]∫q eT<ÛTä bÕj·TkÕìï uÀ~Ûd‘ü T· «Ô ìøÏ n]Œ+#ês¡T. Ç+ø± `
ªªá Á|ü<X˚ +¯ ˝À q+<ä Ç∫Ãq bÕj·TkÕìï ‹ì
Ä yêø˘ÁX‚wßü &˜ TÉ eTVü‰Ms¡T&ÉT uÀ~Ûeèø£+å ÁøÏ+<ä≈î£ b˛j·÷&ÉT.μμ
á Á|ü<X˚ +¯ ˝À uÀ~Ûeèø£+å ÁøÏ+<ä≈î£ b˛‘·÷ ñqï uÀ~Ûd‘ü T· «Ô ì ø±*≈£î&ÉH˚ Hê>∑sêE
düTÔ‹+#ê&ÉT.
ªªø±*ø£uÛÑT»π>+Á<äTì#˚ düTÔ‹+|üã&çq yêø˘ÁX‚wüߘ&ÉT
á e÷s¡+Z yÓ+≥ q&ç∫ neTè‘êìï ø√]
uÀ~ÛeT+&ÉbÕìøÏ #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT.μμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT sêE dü$ú s¡Tì bÕ<ë\ô|ã’ &ç <√dæ*|ü{ºÏ `
ªªá e÷s¡+Z ˝À b˛sTTq eT‘·HÔ êπ>+Á<ä$Áø£eTTì,
‘·<ë∏ >∑‘T· ì <ä]Ù+∫q Ä ø±*ø£ Hêπ>+Á<äTì
H˚qT #·÷&Ü\qT≈£î+≥THêïqT.μμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT ø±*ø£ Hê>∑sêE dü$ú s¡Tì düMT|ü+˝À ì\ã&ç <√dæ*|ü{ºÏ ªªdü$ú s√‘·eÔ ÷!
@$T Ä»„?μμ nHêï&ÉT. n|ü &ÉT dü$ú s¡T&ÉT sêE‘√ ªªeTVü‰sêC≤! uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT uÀ~Ûeèø£+å

70
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+

ÁøÏ+<ä≈î£ b˛‘·Tqï|ü⁄&ÉT düT‹Ô +∫q ø±*ø£Hê>∑sêE Ç‘·&μ˚ μ nHêï&ÉT. n|ü &ÉT sêE
<√dæ* |ü{ºÏ ø±*ø£Hê>∑sêE‘√ `
ªª‘·|øÔü ±+#·qes¡+í ‘√, X¯s‘¡ êÿ\#·+Á<äTì˝≤ yÓ*>π
e<äq+‘√ yÓT]ùd XÊdüqÔ T #·÷dæq ˙e⁄
Hê ø√dü+ Äj·Tq >∑TD≤\qT $e]+#·T!
düT>∑‘T· ì Á|üø±X¯+ m˝≤ ñ+&˚<√ ‘Ó\T|ü⁄!μμ nHêï&ÉT.
ªª<ëìì e÷≥˝À¢ e]í+#·{≤ìøÏ H˚qT nX¯≈£îÔ&ÉqT. nsTTHê ¬s+&ÉTe÷≥˝À¢
#Ó|⁄ü ‘êqT $qT!μμ nHêï&ÉT ø±*≈£î&ÉT.
ªªn‘·ì bÕ<ë\ÁøÏ+<ä á uÛ÷Ñ eT+&É\eT+‘ê
<ëìô|>’ \∑ |üs«¡ ‘ê\‘√ düV‰ü
Äs¡T $<Ûë\T>± ø£+|æ+∫+~.
düT>∑‘T· &ÉT mqï&É÷ ‘·s>¡ ì∑ #·+Á<äTì˝≤
dü÷s¡T´ì $T+∫q ø±+‹‘√ ø£ì|æ+#ê&ÉT.μμ
sêE Ä #√≥ dü÷bÔ Õìï ì]à+#ê&ÉT. ‘·sê«‘· ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT uÀ~Ûeèø£eå T÷\+
e<ä≈› î£ sêEqT ø=ìb˛sTT ‘·q ≈£î&ç#‹˚ ì #ê∫ ªªeTVü‰sêC≤! Çø£ÿ&É uÀ~Ûd‘ü T· «Ô &ÉT
yÓTT<ä≥ ‘·q yÓTÁÆ rã\+‘√ e÷s¡ôdH’ ê´ìï z&ç+∫, nqT‘·sÔ ¡ düeT´ø£‡+uÀ~Ûì bı+<ë&ÉT.μμ
Ç+ø± `
ªªÇø£ÿ&˚ á uÀ~ÛeT÷\+˝À eTTìÁX‚wßü &˜ TÉ
qeTT∫ã˝≤ìï ìs¡d+Ôü #˚d,æ
Ä ndüe÷q e÷qe⁄&ÉT neTè‘·+,
ñ<ës¡+ nsTTq nÁ>∑uÀ~Ûì bı+<ë&ÉTμμ nHêï&ÉT.
Ç~ $qï‘·sê«‘· sêE uÀ~Ûeèøå±ìøÏ q÷s¡Ty˚\ ã+>±s¡T HêD≤\qT düeT]Œ+∫,
#Ó‘’ ê´ìï ì]à+#ê&ÉT. yês¡T eTT+<äT≈£î b˛j·÷s¡T. ø=+‘·ùd|ü{Ï ‘·sê«‘· ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT
sêE nXÀ≈£îì‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªÇø£ÿ&˚ uÛÑ>∑yêqT&ÉT #·‘·Ts¡àVü‰sêõø£ <˚e‘·\
e\q Hê\T>∑T •˝≤bÕÁ‘·\qT bı+~ yê{Ïì ˇø£ÿ{Ï>± e÷sêÃ&ÉT.μμ á Á|ü<X˚ +¯ ˝À

71
nXÀø±e<ëq+
Á‘·|⁄ü wü uÛ*Ñ ≈¢ î£ \qT+&ç |æ+&ÉbÕ‘êìï Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. á Á|ü<X˚ +¯ ˝À uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT yêsêDdæøÏ
yÓfi¯ó‘·÷ ñ|üø£ ÄJe≈£îì‘√ düTÔ‹+|üã&çHê&ÉT. düú$s¡T&ÉT sêEqT ãTTwæ|ü‘·HêìøÏ
ø=ìb˛sTT ≈£î&ç#‹˚ ì #ê∫ ªªá Á|ü<X˚ +¯ ˝À eTVü‰sêC≤! eT÷&ÉT es¡T˝Ô ≤\T, |üHïÓ +&ÉT
Ĭs\÷>∑\ <Ûsä à¡ #·Áø±ìï Á|üe]Ô+|üCXÒ Ê&ÉT.μμ Ç+ø± `
ªªdü+kÕsêìï ìe]Ô+|üCùÒ d X¯óuÛÑ nqT‘·sÔ <¡ säÛ à¡ #·Áø±ìï
Hê<∏Tä &ÉT á Á|ü<X˚ +¯ ˝ÀH˚ Á|üe]Ô+|üCXÒ Ê&ÉTμμ nHêï&ÉT.
á Á|ü<X˚ +¯ ˝À y˚sTTeT+~ »{Ï\‘ê|üdTü \T Á|üÁeõ+#ês¡T. á Á|ü<X˚ +¯ ˝À
sêE _+_kÕs¡TìøÏ <Ûsä êàìï ñ|ü<•˚ +#ê&ÉT. sêE _+_kÕs¡T&ÉT mqTã~Hê\T>∑Ty˚\
<˚e‘·\T, e÷>∑<ÛäT˝…’q nH˚ø£ Áu≤Vü≤àD >∑èVü≤|ü‘·T\T dü‘ê´\qT <ä]Ù+#ês¡T.
ªªá Á|ü<˚X¯+˝À <˚esêE X¯Á≈£îìøÏ <Ûäsêàìï ñ|ü<˚•+#ê&ÉT. <˚esêE X¯Á≈£î&ÉT
mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <˚e‘·\‘√ Çø£ÿ&˚ dü‘ê´\qT <ä]Ù+#ê&ÉT. á Á|ü<˚X¯+˝À
eTVü‰ÁbÕ‹Vü‰sê´ìï #·÷|æ+#ê&ÉT. á Á|ü<X˚ +¯ ˝À Á‘·jT· Ádæ+Ô X¯d«ü s¡+Z ˝À esê¸yêkÕìï
>∑&TÉ |ü⁄‘·÷ »qàì∫Ãq ‘·*ø¢ Ï <Ûsä êàìï uÀ~Û+∫, <˚e>∑D≤\‘√ bÕ≥T uÛ÷Ñ $TøÏ ~–e#êÃ&ÉTμμ
nHêï&ÉT. Ä ‘·sê«‘· dü$ú s¡T&ÉT sêEqT ≈£îoq>∑sêìøÏ #˚]Ã, |ü]ìsê«Ddü˝ú ≤ìï #·÷|ü⁄‘·÷
≈£î&ç#˚‹ì #ê∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªá Á|ü<˚X¯+˝À eTVü‰sêC≤! uÛÑ>∑yêqT&ÉT
ãT<äø∆ ±sê´qï+‘ê eTT–+∫ ìsê«D<Ûë‘·Te⁄˝ÀøÏ |ü]ìs¡«è‘·T&ÓH’ ê&ÉT.μμ Ç+ø±
ªª<˚e e÷qe ndüTs¡ j·Tø£å Hê>∑T\qT nø£j
å T· yÓTqÆ <Ûsä à¡ $qj·T+˝À düT•øÏ‘å T· \qT
#˚ d æ , Çø£ •ø£ å D bı+<ä – qyê¬ s es¡ ÷ ˝Ò s ¡ ì >∑ T ]Ô + ∫, Á|ü X Ê+‘· ã T~∆ ‘ √
Ä |üse¡ Tø±s¡TDÏ≈î£ &Óq’ eTVü≤]¸ XÊ+‹ì bı+<ë&ÉTμμ nHêï&ÉT.
$ì sêE eT÷]ä‘·T&Ó’ |ü&çb˛sTT, #·˙ï{Ïì #·*¢q ‘·sê«‘· ‘˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
sêE ‘Ó*$ì bı+~q ‘·sê«‘· |ü]ìsê«D Á|ü<X˚ ÊìøÏ q÷s¡Ty˚\ ã+>±s¡T HêD≤\qT
Ç∫Ã, #Ó‘’ ê´ìï ì]à+|üCXÒ Ê&ÉT.
n|ü &ÉT dü$ú s¡Tì bÕ<ë\ô|ã’ &ç ªªdü$ú s√‘·eÔ ÷! uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT ‘·q nÁ>∑ÁXÊe≈£î\ì
Á|üø£{Ï+∫qyê] X¯Øs¡<Ûë‘·Te⁄\qT ≈£L&Ü <ä]Ù+∫, |üPõ+#·T≈£î+{≤qTμμ nHêï&ÉT.
düú$s¡T&ÉT ªªkÕ<ÛäT! kÕ<ÛäT! eTVü‰sêC≤! MT Ä˝À#·q X¯óuÛÑø£s¡yÓTÆq~μμ nì sêEqT
CÒ‘e· q+˝À Á|üy•˚ +|üCdÒ æ ≈£î&ç#‹˚ ì #ê|æ ªªeTVü‰sêC≤! Ç<˚ kÕ]|ü⁄Á‘·d$úü s¡Tì dü÷|Ô +ü .

72
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
|üPõ+#·+&çμμ nHêï&ÉT. sêE ªªyê] >∑TD≤\qT e]í+#·+&çμμ nHêï&ÉT.
ªªn‘·&ÉT ~«rj·TXÊdüÔ>±, <Ûäs¡à#·Áø£Á|ües¡Ôq+˝À <Ûäs¡àùdHê~Û|ü‹>±,
Á|üC≤„e+‘·T\˝À $Tqï>± uÛ>Ñ y∑ êqTì#˚ >∑T]Ô+|üã&çHê&ÉT.μμ
˝Àø£+˝Àì Á|ü»q„ +‘ê ˇø£#√≥ #˚]ÃHê n~
kÕ]|ü⁄Á‘·Tì Á|ü»˝„ À |ü<Vä ‰ü s¡ee+‘·T ≈£L&Ü
ø±<äì ‘·<ë∏ >∑‘T· &ÉT nHêï&ÉT. Ç+ø±
õqTì#˚ Á|üe]Ô+|üCj Ò T· ã&çq n‘·T\ dü<s∆ä à¡ #·Áø£+
BÛeT+‘·T&Óq’ kÕ]|ü⁄Á‘·Tì#˚‘H· ˚ Á‹|üŒã&ç+~.
XÊs¡<«ä r|ü⁄Á‘·Tì >∑TD>∑D≤\qT |üP]Ô>± ‘Ó*dæe]í+#·≥+
‘·<ë∏ >∑‘T· q≈£î ‘·|Œü nqT´\≈£î ‘·s+¡ ø±<äT nHêï&ÉT.
sêE Á|”‹eTqdüTÿ&Ó’ dü$ú s¡XÊs¡<«ä r|ü⁄Á‘· dü÷bÔ ÕìøÏ q÷s¡Ty˚\ ã+>±s¡THêD≤\qT
Ç∫à n+»*|ü{ºÏ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªuÛeÑ dü+>∑$eTT≈£î&Ô ÷É , C≤„qe+‘·T\˝À ñ‘·eÔ TT&É÷
˝Àø£+˝À Á|üø±•‘·yTÓ qÆ ø°]øÔ \£ yê&É÷ nsTTq
Ms¡Tq≈£î, XÊs¡<«ä r|ü⁄Á‘·Tq≈£î
uÛÑøÏÔ‘√ qeTdüÿ]düTÔHêïqT.μμ
n|ü &ÉT ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT eTVü‰eTÚ<äZ˝≤´j·Tq düú$s¡Tì dü÷ÔbÕìï #·÷|ü⁄‘·÷
ªªeTVü‰sêC≤! Ç<˚ eTVü‰eTÚ<ä˝Z ≤´j·Tqdü$ú s¡Tì dü÷|Ô +ü . |üPõ+#·+&ç!μμ nHêï&ÉT.
ªªn‘·ì >∑TD≤\qT $e]+#·+&çμμ
ªªn‘· & É T ãTT~∆ e T+‘· T \˝À ÁX‚ w ü ß ˜ & É μ ì uÛ Ñ > ∑ y êqTì#˚ #Ó | ü Œ ã&ç H ê&É T .
≈£î&çø±*u§≥qÁy˚*‘√ X¯Áø£<˚y˚+Á<äTì yÓ’»j·T+‘· ÁbÕkÕ<ëìï ø£+|æ+|üCÒXÊ&ÉT.
q+<√|üq+<äHê>∑sêEì <ä$T+|üCXÒ Ê&ÉT.μμ Ç+ø±
ªª‘·q ø±* u§≥qÁy˚*‘√ X¯Á≈£îìuÛeÑ Hêìï
ø£+|æ+|üCdÒ qæ ãTT~∆eT+‘·T&ÉT,
<äTsê›+‘·T&ÉT, ;Ûøs£ T¡ &ÉT nsTTq

73
nXÀø±e<ëq+
uÛTÑ »π>X¯«s¡Tì <ä$T+∫qyê&ÉT,
Ä ~«CÀ‘·eÔ TT&Óq’ ø√*‘·T&ÉT |üP»˙j·TT&ÉTμμ nHêï&ÉT.
sêE eTVü‰eTÚ<ä˝Z ≤´j·Tq dü÷bÔ ÕìøÏ q÷s¡Ty˚\ ã+>±s¡THêD≤\qT Ç∫à `
ªª»qà»sêXÀø£<Tä 'K$eTT≈£î&Ô ÷É , $U≤´‘·T&É÷ nsTTq
eTVü‰eTÚ<ä˝Z ≤´j·TqTq≈£î ‘·\qT e+∫ qeTdüÿ]düTHÔ êïqTμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT eTVü‰ø±X¯´|üd÷ü bÔ Õìï #·÷|æ+∫ ªªeTVü‰sêC≤! Ç~
eTVü‰ø±X¯´|üd$úü s¡Tì dü÷|Ô +ü . |üPõ+#·+&çμμ nHêï&ÉT.
ªªn‘·ì >∑TD≤\qT $e]+#·+&çμμ
ªªn˝ÒŒ#·Ã¤>∑\yê]˝À, dü+‘·Twüߘ\˝À, <ÛäT‘·+>∑T\˝À, uÀ<Ûä≈£î\˝À ÁX‚wüߘ&Éμì
uÛ>Ñ y∑ êqTì#˚ #Ó|Œü ã&çHê&ÉT. uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT Ç‘·ìøÏ nsê∆dqü $T∫à >ös¡$+#ê&ÉT. ‘·q
Js¡íeÁkÕÔìï Ç#êÃ&ÉT. Ç‘·&ÉT ìsê&É+ãs¡ J$‘êìï Á>∑Væ≤+∫, dü+|òü÷ìï ø£*|æ
ñ+#ê&ÉT.μμ Ç+ø±
ªªñ<ës¡|ü⁄D´πøåÁ‘·+, <ÛäT‘·+>∑>∑TD<Ûë],
düs«¡ »„Nes¡<ëÛ ], eT‹eT+‘·T&ÉT,
dü+|ò÷ü ìï ø£*|æ ñ+∫qyê&ÉT,
>∑Ts¡Te⁄ jÓTTø£ÿ >∑TD≤\qT dü+|üPs¡+í >± e]í+#·>*∑ –qyê&ÉT,
eT‹eT+‘·T&ÉT, uÛ>Ñ y∑ êqTì#˚
nsê∆dqü $Te«ã&ç >ös¡$+|üã&çqyê&ÉTμμ nHêï&ÉT.
sêE nXÀ≈£î&ÉT eTVü‰ø±X¯´|ü⁄ì dü÷bÔ ÕìøÏ q÷s¡Ty˚\ ã+>±s¡THêD≤\qT Ç∫Ã
n+»* |òTü {Ï+∫ `
ªª|üs«¡ ‘·>T∑ Vü‰ì\j·T+˝À eTs¡D+Ï ∫qyê&ÉT,
yÓs’ +¡ ˝Òìyê&ÉT, ã+<Ûeä TT≈£î&Ô TÉ
dü+‘√wü>T∑ D$eè<äT&∆ ÷É nsTTq ø±X¯´|üd$úü s¡Tq≈£î e+<äq+μμ nHêï&ÉT.
‘·sê«‘· ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡T&ÉT ã≈£îÿ\düú$s¡Tì dü÷úbÕìï #·÷|æ+∫,

74
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
ªªeTVü‰sêC≤! Ç~ ã≈£îÿ\dü$ú s¡Tì dü÷|ú +ü . |üPõ+#·+&çμμ nHêï&ÉT.
ªªn‘·ì >∑TD≤\qT $e]+#·+&çμμ
ªªá eTVü‰‘·Tà&ÉT ‘·≈î£ ÿekÕs¡T¢ s√>∑|&” ‘ç T· &ÓH’ ê&ÉT. n+‘˚ø±<äT n‘·&qÓ ï&É÷ ˇø£
~«|ü<qä T ≈£L&Ü Ç‘·sT¡ \≈£î #Ó|Œü ˝Ò<Tä .μμ
ªªÇø£ÿ&É ˇø£ ø±ø£DÏ (ˇø£ HêD…+ø£Hêï ‘·≈£îÿe) e÷Á‘·+ ÇkÕÔqTμμ nHêï&ÉT
sêE.
Ä e÷≥qT $q>±H˚ ne÷‘·T´\T ªª<˚yê! Ç+‘·≈î£ eTT+<ä]˝≤ø±ø£ Çø£ÿ&É ˇø£
ø±ø£DÏ e÷Á‘·yT˚ m+<äT≈£î ÇdüTHÔ êïs¡T?μμ nì n&ç>±s¡T
ªª$q+&çμμ nHêï&ÉT sêE.
ªªC≤„qÁ|üø±X¯+‘√ ‘·q eTqdüT‡˝Àì Nø£{ìÏ q•+|üCdÒ qæ fÒ¢
ÁbÕDT\Væ≤‘·+ ø√dü+ m+‘√ #˚jT· >∑*– ñ+&ç≈L£ &Ü
n˝ÒŒ#·Ã‘¤ · e\q n˝≤ #˚jT· ˝Ò<Tä . n‘·&TÉ
‘·q eTTøÏìÔ #·÷düT≈£îHêï&ÉT ø±ì
Ç‘·sT¡ \ eTTøÏøÔ Ï Á|üjT· ‹ï+#·˝<Ò Tä .μμ
eT+Á‘·T\T nXÀ≈£îì bÕ<ë\ô|’ã&ç, $düàj·T+‘√ ªªnjÓ÷´! n˝ÒŒ#·Ã¤‘·e\q
Ç‘·&TÉ \øå±´ìï ø√˝ÀŒj·÷&ÉTμμ nHêïs¡T.
ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡T&ÉT Äq+<äd$úü s¡Tì dü÷bÔ Õìï #·÷|æd÷ü Ô ªªÇ~ Äq+<äd$úü s¡Tì
dü÷|Ô +ü . |üPõ+#·+&çμμ nHêï&ÉT.
ªªn‘·ì >∑TD≤\T m˝≤+{Ï$?μμ
ªªn‘·&ÉT uÛÑ>∑yêqTì ùde≈£î&ÉT. ãVüQÁX¯ó‘·T\˝À $Tqï. ãT<äT∆ìe÷≥\qT
dü+Á>∑V≤æ +∫qyê&ÉT.μμ Ç+ø±
ªªeTTìbÕÁ‘·sø¡ D å£ düeTs¡T&ú TÉ , düà è‹eT+‘·T&ÉT,
<Ûèä ‹eT+‘·T&ÉT, ãT~∆XÊ*, düeTTÁ<äeT+‘·{Ï C≤„Hêìï $ì
>∑Ts¡T+Ô #·T≈£îqïyê&ÉT, ‘·q düŒwüyº TÓ qÆ rj·Tìe÷≥\‘√

75
nXÀø±e<ëq+
<˚ee÷qe⁄\#˚ >ös¡$+|üã&çqyê&ÉT
dü<ëq+<äT&ÉT. dü+ãT<äTì∆ ∫‘êÔìï ‘Ó*dæqyê&ÉT,
$#·ø£åD≤o\T&ÉT, dü<äTZD≤\ù|{Ïø£.
õqdü+düT‘Ô T· &ÉT, eTH√j·TT<ä$∆ CÒ‘μ· μ nHêï&ÉT.
nXÀ≈£î&ÉT nq+<äd÷ü bÔ ÕìøÏ ˇø£ ø√{Ï ã+>±s¡THêD≤\T Ç#êÃ&ÉT. eT+Á‘·T\T
ªª<˚yê! Ç‘·sT¡ \+<ä]ø£Hêï Ç‘·ìï m≈£îÿe>± m+<äT≈£î >ös¡$düTHÔ êïs¡T?μμ nHêïs¡T.
sêE ªª$q+&çμμ nì ‘·q n_ÛÁbÕj·÷ìï ‘Ó\T|ü⁄‘·÷ `
ªª<Ûsä êà‘·Tà&ÉT, <Ûsä à¡ eTj·TT&ÉT, $X¯ó<äT&∆ TÉ nsTTq
uÛ>Ñ y∑ êqTì X¯Øsêìï ø±bÕ&çqyê&ÉT, $XÀ≈£î&ÉH˚ ù|s¡T>∑\yê&ÉT,
á ø±s¡D+ #˚‘· n‘·&TÉ |üP»˙j·TT&ÉT.
H˚&ÉT <Ûäs¡àB|ü+ Á|üø±•dü÷Ô Á|ü»„‘√
øπ X¢ Ê\Nø£{ìÏ ‘=\–dü÷Ô ñ+<ä+fÒ
n+<äT≈£î á düT>∑‘·|ü⁄Á‘·T&˚ ø±s¡D+.
á ø±s¡D+ #˚‘· n‘·&TÉ |üP»˙j·TT&ÉT.
düeTTÁ<ä»˝≤ìï eVæ≤+#·{≤ìøÏ
düeTTÁ<äyT˚ dü]b˛‘·T+~ ø±ì >√cÕŒ<ä+ ø±<äT.
Hê<∏äT&ÉT Ä‘·ì <Ûë]àø£X¯øÏÔì >∑T]Ô+#˚
n‘·ìï dü÷Á‘ê+‹≈£î&ÉT>± n_ÛùwøÏ+#ê&ÉTμμ nHêï&ÉT.
nì sêE düú$s¡Tì dü÷úbÕìï n]Ã+∫, ñ|ü>∑T|üÔdüú$s¡Tì bÕ<ë\ô|’|ü&ç
dü+‘√wü+‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªe+<ä\|ü⁄D´ø±sê´\T #˚dbæ ı+~q
Hê e÷qe»qà dü|\üò yÓT+Æ ~.
sêC…X’ «¯ s¡´dæsú Á¡ |üu≤Û e+ e\q
ñ‘·eÔ TkÕsêìï Á>∑V≤æ +#êqT.
˝Àø±ìï ‘Ó\ì¢ y˚T|ò÷ü \e+{Ï
dü÷bÔ Õ\‘√ n\+ø£]+#êqT.

76
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
kÕ{Ï˝ìÒ á XÊdüq+˝À H˚&TÉ
H˚qT <äTwüÿs¡ø±sê´ìï #˚jT· ˝Ò<ë?μμ
á e÷≥\T |ü*øÏ sêE nXÀ≈£î&ÉT ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì e<ä› ôd\e⁄ rdüTø=ì
yÓ[b¢ ˛j·÷&ÉT. sêE ãT<äTì∆ »qàdü˝ú ≤ìøÏ, uÀ~ÛeT+&ÉbÕìøÏ, <Ûsä à¡ #·Áø£Á|ües¡qÔ dü˝ú ≤ìøÏ,
eTVü‰|ü]ìsê«Ddüú˝≤ìøÏ q÷s¡Ty˚\T, q÷s¡Ty˚\T Ç∫ÃHê uÀ~Ûeèø£å+ |ü≥¢ n‘·ìøÏ
Á|ü‘´˚ ø£ÁX¯<∆ä ø£*–+~. m+<äTø£+fÒ uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT Çø£ÿ&˚ nqT‘·sÔ ¡ düeT´ø£‡+uÀ~Ûì bı+<ë&ÉT.
n+<äTe\q n‘·&TÉ uÀ~Ûeèøå±ìøÏ n‘·´+‘·$\TyÓq’ eÁC≤\qT ø±qTø£>± |ü+bÕ&ÉT.
nXÀ≈£îìøÏ ‹wü´s¡ø‘åÏ · nH˚ |ü≥|º ⁄ü sêDÏ ñ+&˚~. ÄyÓT≈£î ªªsêE Hê‘√ düTœdü÷,Ô
$\TyÓq’ eÁC≤\qT uÀ~Ûeèøå±ìøÏ |ü+|ü⁄‘·THêï&˚μμ nì ás¡¸´ *–+~. ÄyÓT e÷‘·+–ì
|æ*|æ+∫ ªª˙e⁄ Hê düe‹jÓTÆ q uÀ~Ûeèøå±ìï #·+|ü>\∑ yê?μμ nqï~. ªª#·+|ü>\∑ qT
ø±ì ø±sê¸|Dü ≤\T Çyê«*μμ nqï~.
e÷‘·+– uÀ~Ûeèø£+å e<ä› eT+Á‘êìï »|æ+∫, <ëì #·T≥÷º <ësêìï ø£{+ºÏ ~.
uÀ~Ûeèø£å+ yÓTT‘·Ô+ m+&çb˛kÕ–+~. ùde≈£î\T ªª<˚yê! uÀ~Ûeèø£å+ m+&çb˛‘·T+~μμ
nì sêE≈£î $wüj÷· ìï ‘Ó*j·TCÒd÷ü Ô
ªªmø£ÿ&É ≈£Ls¡TÃ+&ç ‘·<∏ë>∑‘·T&ÉT
˝Àø£øπ eå T+ø£sy¡ TÓ qÆ düs«¡ »„‘ê«ìï bı+<ë&√,
z qπs+Á<ë! Ä uÀ~Ûeèø£+å eTs¡D+Ï #·qTqï~μμ nHêïs¡T.
$ì sêE eT÷]ä‘T· &Ó’ uÛ÷Ñ $Tô|’ |ü&bç ˛j·÷&ÉT. #·˙ïs¡T #·*q¢ ‘·sê«‘· ‘˚sT¡ ø=ì,
ø=+#Ó+ ‘Ó*$ e∫Ãq ‘·sê«‘· Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªÄ eèø£så êC≤ìï #·÷∫q|ü⁄&É˝≤¢ H˚qT
dü«j·T+uÛ÷Ñ nsTTq uÛ>Ñ y∑ êqTì #·÷∫qfÒ¢ ‘·\+#êqT.
uÛ>Ñ y∑ êqTì Ä eèø£+å #·ìb˛‘˚ H˚qT ≈£L&Ü #·ìb˛‘êqT.μμ
sêE XÀø±s¡T&Ô ’Ó ñ+&É≥+ #·÷∫ ‹wü´s¡ø‘åÏ · ªª<˚yê! uÀ~Û ˝Òøb£ ˛‘˚ @$T? H˚qT
<˚es¡yê]ì düTœ+|üCj Ò T· Hê!μμ nqï~. sêE ªªn~ Ád”øÔ ±<äT. uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT <˚ìÁøÏ+<ä
nqT‘·sÔ ¡ düeT´ø£‡+uÀ~Ûì bı+<ë&√ Ä uÀ~Ûeèø£+å μμ nHêï&ÉT. ‹wü´s¡ø‘åÏ · e÷‘·+–ì

77
nXÀø±e<ëq+
|æ*|æ+∫ ªªuÀ~Ûeèøå±ìï m|üŒ{Ï˝≤ e÷s¡Ã>∑\yê?μμ nqï~. e÷‘·+– ªª<ëì˝À @e÷Á‘·+
ÁbÕD+ $T–* ñHêï m|üŒ{Ï˝≤ e÷s¡Ã>∑\qTμμ nqï~.
ÄyÓT <ëì #·T≥÷º ø£{qºÏ <ësêìï $|æŒ, eèø£+å #·T≥÷º Á‘·$«+∫, s√E≈£î
y˚sTT bÕ\≈£î+&É\#˚ ‘·&|ç +æ ∫+~. ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ eèø£+å j·T<∏ëdæ‹ú øÏ #˚sT¡ ≈£î+~.
sê»|ü⁄s¡Twüß\T nXÀ≈£îì‘√ ªª<˚yê! X¯óuÛyÑ ês¡!Ô uÀ~Ûeèø£+å j·T<∏ëdæ‹ú øÏ #˚sT¡ ≈£î+~μμ
nHêïs¡T. sêE n|ü]$T‘·yTÓ qÆ Äq+<ä+‘√ uÀ~Ûeèøå±ìï #·÷dü÷Ô Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªª_+_kÕsê~ bÕ]úy+˚ Á<äT\T #˚jT· ì
dü‘êÿsê´\qT s¬ +{Ïì H˚qT #˚kÕÔqT.
uÀ~Ûeèøå±ìøÏ ≈£î+&É\ø=\~ düT>∑+<Ûä
»˝≤\‘√ kÕïq+ #˚sTTkÕÔqT.
bÕ+#·yê]¸ø£ ñ‘·‡yê\qT ìs¡«Væ≤+∫
dü+|ò÷ü ìï dü‘ÿ· ]kÕÔqT.μμ
n|ü &ÉT sêE ã+>±s¡T, yÓ+&ç, düŒ¤{Ïø£eTj·TyÓTÆq y˚sTT ≈£î+&É\qT
düT>∑+<Ûä»˝≤\‘√ ì+bÕ&ÉT. ô|<ä›yÓTT‘·Ô+˝À nqïbÕHê\qT dæ<ä∆+ #˚sTT+#ê&ÉT.
sêX¯ó\ø=\~ >∑+<Ûeä ÷\´|ü⁄cÕŒ\qT ùdø£]+#ê&ÉT. kÕïq+ #˚d,æ X¯óÁuÛyÑ TÓ qÆ ø=‘·ãÔ ≥º\qT
y˚dTü ø=ì, nwüoº ˝≤\qT bÕ{Ïd÷ü Ô ñb˛dü<ë∏ ìï ne\+_+#ê&ÉT. n|ü &ÉT ˇø£ ∫qï
#Ó+#ê‘√ n>∑sT¡ ì rdüTø=ì ‘·q ìyêdü|⁄ü ô|ø’ |£ ü MT~øÏ b˛sTT, nìï ~≈£îÿ\≈£L
‹s¡T>∑T‘·÷ ‘·q MT<ä nqTÁ>∑V≤ü +‘√ düe÷y˚XÊìøÏ sêyê\ì ãT<äTì∆ ÁXÊe≈£î\qT
ÁbÕ]ú+#ê&ÉT `
ªªø±eT<√cÕ\qT »sTT+∫qyês¡T,
XÊ+‘˚+Á~j·TT\T nsTTq düT>∑‘T· ì •wüß´\T
ˇø£#√≥ #˚sT¡ <äTs¡T>±ø£! qs¡T\#˚,
<˚e‘·\#˚ |üPõ+|ü<–ä qyês¡T, düe÷àHês¡TΩ\÷
qqïqTÁ>∑V≤æ +∫ e‘·TsÔ T¡ >±ø£!
eTTø£dÔ +ü >∑T\÷, Á|üXÊ+‹˝À,

78
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
Ä‘·àìÁ>∑V≤ü +˝À Äq+~+#˚yês¡÷,
Äs¡T´\ì ndüTs¡, <˚e, e÷qe⁄\#˚ düT‹Ô +|üã&çqyês¡÷,
nsTTq düT>∑‘<· säÛ à¡ sê»|ü⁄Á‘·ÁX‚wßü \˜ T qqïqTÁ>∑V≤æ +∫ e‘·TsÔ T¡ >±ø£!
s¡eT´yÓTqÆ ø±oàs¡|⁄ü s¡+˝À ìedæ+#˚yês¡÷,
n+<Ûeä q+˝À ìedæ+#˚ BÛsT¡ \÷,
eTVü‰eq+˝À, sπ e‘·ø+£ ˝À ìedæ+#˚yês¡÷
qqïqTÁ>∑V≤æ +∫ e‘·TsÔ T¡ >±ø£!
nqe‘·|dÔü sü √es¡+ e<ä› ìedæ+#˚yês¡÷
|üs«¡ ‘ê\e<ä,› ôd\j˚Tfi¢̄ e<ä,› ø=+&É>T∑ Vü≤\˝À
ìs¡+‘·s¡ <Ûë´qeT>∑Tï˝…’ j·TT+&˚yês¡÷
nsTTq õqdüT‘·T\T <äjT· ‘√ H˚&TÉ
Çø£ÿ&É≈£î #˚s¡Tø=+<äTs¡T >±ø£!
XËØ’ wüøe£ TH˚ ÁX‚wuü̃ eÑÛ q+˝À ìedæ+#˚yês¡÷,
XÀø£sV¡ ≤æ ‘·T\÷ nsTTq yê~ÁX‚wßü ì˜ |ü⁄Á‘·T\T
qqïqTÁ>∑V≤æ +#·{≤ìøÏ ø£sT¡ D≤e÷qdüT˝…’
Çø£ÿ&É≈£î e‘·TÔs¡T>±ø£!
>∑+<Ûeä ÷<äq|üs«¡ ‘·+ô|’ ìedæ+#˚ eTVü‰‘˚CÀeT÷s¡T\Ô T
á ÄVü‰«Hêìï eTìï+∫, ø£sT¡ D‘√
Çø£ÿ&É≈£î e‘·TÔs¡T>±ø£!μμ
sêE Ç˝≤ |ü\Tø£>±H˚ eT÷&ÉTe+<ä\ y˚\ _Û≈îå£ e⁄\T nø£ÿ&É≈î£ #˚sês¡T. yê]˝À
ˇø£ e+<äy\˚ T ns¡Ω‘T· \T. s¬ +&ÉTe+<ä\y˚\T XË≈’ îå£ ´\÷, ø£˝≤´Dø±s¡T˝…q’ |üè<∏>ä q®∑ T\T.
yê¬se«s¡÷ eè<ë∆dqü +˝À (dü$ú sêdüq+˝À) ≈£Ls√Ã˝Ò<Tä . sêE yê]ì ªªMT˝À me«s¡÷
eè<ë∆dqü +˝À m+<äT≈£î ≈£Ls√Ã˝Ò<Tä μμ nì n&ç>±&ÉT. yê]˝ÀqT+&ç wü&_É »Û \„ qT bı+~q
j·TX¯ó&ÉH˚ ù|s¡T>∑\ _Û≈îå£ e⁄ Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªeTVü‰sêC≤! n~ eè<ë∆dqü +μμ nHêï&ÉT.
sêE ªªMTø£qï eè<äT˝∆ q’… yês¡T ñHêïsê?μμ nHêï&ÉT. dü$ú s¡T&ÉT ªªñHêïs¡T eTVü‰sêC≤!
dæ+Vü≤ìHê<äT\˝À ÁX‚wßü &˜ ìÉ ãT<äTì∆ #˚ #Ó|Œü ã&çq |æ+&√\uÛsÑ <¡ ë«Eì nÁ>±düq+ n~μμ
nHêï&ÉT.

79
nXÀø±e<ëq+
n|ü &ÉT sêE dü+‘√wü+‘√ ø£<ä+ã|ü⁄wüŒ+e˝… X¯Øs¡+ s√e÷+∫‘·+ ø±>±
ªªãT<äTì∆ #·÷∫q _Û≈îå£ e⁄ Ç+ø± J$+∫ ñHêï&Ü?μμ nHêï&ÉT.
dü$ú s¡T&ÉT ªªñHêï&ÉT eTVü‰sêC≤! ãT<äTì∆ #·÷∫q |æ+&√\uÛsÑ <¡ ë«E&ÉH˚ _Û≈îå£ e⁄
Ç|üŒ{Ïø° J$+∫ ñHêï&ÉT.μμ
sêE ªªH˚qT n‘·ìï #·÷&É>\∑ Hê?μμ nHêï&ÉT.
dü$ú s¡T&ÉT ªªeTVü‰sêC≤! Çø£ÿ&˚ #·÷kÕÔsT¡ . n‘·&TÉ e#˚à y˚fis¯ TT+~μμ nHêï&ÉT.
sêE Á|”‹eTqdüTÿ&Ó’ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªÄ uÛsÑ <¡ ë«»>√Á‘·Tì, ñ<ës¡d‘ü T· «Ô ì <ä]Ù+∫
H˚ìø£ÿ&É kÕ{Ï˝ìÒ ˝≤uÛ≤ìï,
nqT‘·sÔ ¡ ñ‘·eÔ TdüTU≤ìï
bı+<äqTHêïqT.μμ
sêE #˚‘T· \TCÀ&ç+∫ Äø±X¯+y˚|⁄ü #·÷|ü⁄ ì*|æ ì\ã&ܶ&TÉ . n|ü &ÉT nH˚øy£ \˚
ns¡Ω‘·T\T ns¡∆#·+Á<ëø±s¡+˝À ‘·qqT |ü]y˚wæ˜+∫j·TT+&É>±, |æ+&√\uÛÑs¡<ë«E&ÉT
sê»Vü≤+dü˝≤ >∑>q∑ ‘·\+qT+&ç ~– eè<ë∆dqü +˝À ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. |æ+&√\uÛsÑ <¡ ë«»
dü$ú s¡Tì #·÷∫ Ä y˚\_Û≈îå£ e⁄\T ˝Ò∫ì\ã&ܶsT¡ . nXÀ≈£î&ÉT ≈£L&Ü |æ+&√\uÛsÑ <¡ ë«Eì
#·÷XÊ&ÉT. ‘Ó\¢ì πøXÊ\‘√ n‘·ì •s¡düT‡ |ü+&çb˛sTT+~. bı&ÉyÓ’q ø£qTu§eTà\
yÓ+Á≥Tø£\T ÁøÏ+~øÏC≤] ø£qTï\qT ø£|æŒy˚XÊsTT.n‘·ì X¯Øs¡+ Á|ü‘˚´ø£ãT<äT∆ì˝≤
ñ+~. #·÷∫ sêE Áy˚fiq¢̄ T+&ç |ü&bç ˛sTTq #Ó≥Tº˝≤ düs«¡ X¯Øs¡+‘√ |æ+&√\uÛsÑ <¡ ë«Eì
bÕ<ë\ô|’ |ü&bç ˛j·÷&ÉT. n‘·ì bÕ<ë\qT eTT<äTô› |≥Tºø=ì ˝Ò∫ Msêdüq+˝À uÛ÷Ñ $Tô|’
≈£Ls¡TÃ+&ç n+»*|ü{ºÏ |æ+&√\uÛsÑ <¡ ë«» dü$ú s¡Tì #·÷dü÷Ô Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªX¯Á‘·Te⁄\qT #·+|æ, düeTTÁ<ëìï n\+ø±s¡+>± ø£*–q
|üs«¡ ‘·dVü ≤æ ‘· uÛ÷Ñ eT+&É˝≤ìï @ø£bÕÁ‘·>± bı+~q|ü⁄&ÉT ≈£L&Ü
dü$ú s¡Tì #·÷∫q|ü &ÉT ø£*–q+‘· dü+‘√wü+ ø£\T>∑˝<Ò Tä μμ nì dü$ú s¡Tì‘√ `
ªªMT <äsÙ¡ q+ e\q H˚&TÉ H˚qT ‘·<ë∏ >∑‘T· ì #·÷∫qyê&ÉHH’Ó êqT. MTs¡T <äjT· ‘√
dü«j·T+>± <äsÙ¡ q$Te«≥+ Hê Äq+<ëìï s¬ +&ç+‘·\T #˚d+æ ~. nsTT‘˚ dü$ú s√‘·eÔ ÷!

80
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
MTs¡T Á‘Ó˝’ Àø£´Hê<∏Tä &ÉT, Hê >∑Ts¡Te⁄ nsTTq ãT<äu∆ >ÑÛ y∑ êqTì #·÷XÊsê?μμ nHêï&ÉT.
dü$ú s¡ |æ+&√\uÛ≤s¡<ë«E&ÉT s¬ +&ÉT #˚‘T· \‘√ ‘·q ø£qTu§eT\yÓ+Á≥Tø£\qT ô|ø¬’ ‹Ô,
sêE nXÀ≈£îì #·÷dü÷Ô Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªª<ë«Á‹+X¯ eTVü‰|ü⁄s¡Twü\ø£åD≤\+ø£è‘·T&ÉT
X¯s¡‘êÿ\#·+Á<äe<äqT&ÉT, ‘·|üÔø±+#·q‘˚CÀe+‘·T&ÉT,
nqT|üeTT&ÉT, øπ X¢ e¯ TT≈£î&Ô TÉ ,
ÁãVü≤àdü«sêìï n‹Áø£$T+∫qyê&ÉT
nsTTq eTVü≤]¸ì H˚qT #·÷#êqT.μμ
sêE Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªdü$ú s√‘·eÔ ÷! MTs¡T uÛ>Ñ y∑ êqTì mø£ÿ&É #·÷XÊs√ #Ó|Œü +&çμμ
düú$s¡T&ÉT Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªeTVü‰sêC≤! uÛÑ>∑yêqT&ÉT e÷s¡|ü]yêsêìï ¬>*∫,
nsTT<äTe+<ä\eT+~ ns¡Ω‘·T\‘√ yÓTT<ä{ÏkÕ] sê»>∑èVü‰ìøÏ e∫Ã, esê¸yêkÕìï
>∑&ç|æq|ü⁄&ÉT H˚qT nø£ÿ&˚ ñHêïqT. <äøÏåD≤s¡TΩ&Ó’q n‘·ìï H˚qT #·ø£ÿ>± #·÷XÊqT.μμ
Ç+ø±
M‘·sê>∑T&Ó’, M‘·sê>∑T\#˚ |ü]y˚wæ̃+|üã&çq
eTVü‰eTTì, ‘·<ë∏ >∑‘T· &ÉT sê»>∑èVü≤+˝À
esê¸yêdü+ #˚d÷ü +Ô &É>± H˚qT
nø£ÿ&˚, Ä dü+ãT<äTì∆ Á|üøÿ£ H˚ ñHêïqT.
Ä eTTì qq÷ï, H˚qT Äj·Tqq÷ #·÷düT≈£îHêïeTT.
Ç+ø± eTVü ‰ sêC≤! uÛ Ñ > ∑ y êqT&É T ÁXÊedæ Ô ˝ À ‘Ó ’ ] ú ≈ £ î \qT ¬ > \e{≤ìøÏ
eTVü‰ÁbÕ‹Vü‰sê´ìï #˚d÷ü Ô nø£ìwü̃˝Àø£+ es¡≈î£ ãT<äÁ∆ |ü‹eT\qT düèwæ+º ∫q|ü⁄&ÉT H˚qT
nø£ÿ&˚ ñHêïqT. H˚qT Ä ãT<ä©∆ \qT #·÷XÊqT. n+‘˚ø±<äT
uÛÑ>∑yêqT&ÉT ãTT~∆Á|üuÛ≤yêìï #·÷|æ, #Ó&ÉTe÷s¡Z+˝À ñqï ‘Ó’]ú≈£î\qT
ìÁ>∑V≤æ +∫q|ü⁄&ÉT z sêC≤! H˚qT Á|ü»\≈£î Äq+<ëìï ø£*–+∫q Ä <äX㯠\Tì Ä
Áø°&qÉ T #·÷XÊqT.
eTVü≤sêC≤! uÛÑ>∑yêqT&ÉT Á‘·j·TÁdæÔ+X¯ <˚e˝Àø£+˝À esê¸yêkÕìï >∑&ç|æ,
»qàì∫Ãq ‘·*ø¢ Ï <Ûsä √à|ü<X˚ +¯ #˚d,æ <˚e>∑D≤\‘√ Äe]+|üã&ç dü+ø±X¯´q>∑s+¡ ˝À

81
nXÀø±e<ëq+
~–q|ü⁄&ÉT H˚qT nø£ÿ&˚ ñHêïqT. nø£ÿ&É <˚ee÷qe yÓu’ yÑÛ ê\qT, ñ‘·Œ\es¡í ì]à+∫q
#·Áø£e]Ô yÓu’ yÑÛ êìï ‹\øÏ+#êqT.
ªªyê~ÁX‚wßü &˜ TÉ <˚e˝Àø£+˝À esê¸yêkÕìï >∑&|ç æ
e÷qe˝Àø±ìøÏ ~–edü÷qÔ ï|ü⁄&ÉT
n‹düMT|ü+qT+&ç nÁ>∑d‘ü T· «Ô &Óq’
Ä eTVü‰eTTìì #·÷XÊqT.μμ
eTVü‰sêC≤! nHê<∏|ä +æ &É≈î£ ì ≈£L‘·Ts¡T düTeT>∑<äÛ nsTT<äTe+<ä\ ns¡Ω‘T· \‘√
uÛÑ>∑yêqTì ÄVü‰«ì+∫q|ü⁄&ÉT Äj·Tq ãTT~∆X¯øÏÔ‘√ |üs¡«‘·XË’˝≤ìï Á>∑Væ≤+∫,
Äø±X¯e÷s¡+Z ˝À |ü⁄+&Ées¡H∆ êìøÏ yÓfi≤¢&TÉ . Ä düeTj·T+˝À uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT ªá ˝Àø£+˝À
<Ûsä à¡ + ñqï+‘·es¡≈î£ |ü]ìsê«D≤ìï bı+<äe<äì› μ Hê≈£î #ÓbÕŒ&ÉT. Ç+ø±
ªªHêj·T≈£î&ÉT, >∑Ts¡Te⁄ ãTT~∆ã\+‘√
düTeT>∑<äÛ ÄVü‰«q+ô|’ |ü⁄+Á&Ées¡H∆ êìøÏ b˛sTTq|ü⁄&ÉT
H˚qT ãTT~∆ã\+‘√ ˇø£ |üs«¡ ‘êìï N], <ëìô|’ ≈£Ls¡TÃ+&ç
oÁ|òTü +>± n‘·ìï nqTdü]+∫,
|ü⁄+&Ées¡H∆ êìøÏ yÓfi≤¢qT.
nø£ÿ&É Ä XÊø£´ ≈£î˝À‘·ŒqTï&ÉT, Ä ø±s¡TDÏ≈î£ &ÉT qqTï
<Ûsä à¡ + n+‘·]Ω‘+· ø±q+‘·es¡≈î£ ìsê«D+ bı+<äe<äì› ÄC≤„|+æ #ê&ÉT.μμ
Ç+ø± eTVü‰sêC≤! MTs¡T |üPs¡«+ u≤\uÛ≤e+‘√ uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT sê»>∑èVü≤+˝À
_Ûø£å¬ø’ Á|üy˚•dü÷Ôqï|ü⁄&ÉT ª|æ+&çì ÇdüTÔHêïqTμ nH˚ uÛ≤e+‘√ uÛÑ>∑yêqTì bÕÁ‘·˝ÀøÏ
<äTeTTàqT Çe«>± sê<Ûë>∑T|ü⁄&Ô TÉ <ëìì nqTyÓ÷~+∫q|ü⁄&ÉT, MT >∑T]+∫ uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT
H˚qT |ü]ìsê«D+ #Ó+~q q÷πs+&É≈¢ î£ á u≤\T&ÉT bÕ≥©|ü⁄Á‘·q>∑s+¡ ˝À nXÀ≈£î&ÉH˚
sêE>± |ü⁄{Ϻ, #·‘·Tsꓤ>∑#·Áø£e]ÔjÓÆT, ª<Ûë]à≈£î&ÉTμ, ª<Ûäs¡àsêEμ nì ù|s¡T eVæ≤+∫, Hê
XÊØs¡ø<£ ëÛ ‘·Te⁄\qT $dü]Ô +|üCdÒ ,æ mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûsä à¡ sêõø£ dü÷bÔ Õ\qT ì]àkÕÔ&ìÉ
#Ó|Œæ q|ü⁄&ÉT H˚qT nø£ÿ&˚ ñHêïqT.
ªªMTs¡T u≤\uÛ≤e+‘√ ãT<äTì∆ bÕÁ‘·˝À
<äTeTTàqT <ëq+>± y˚dqæ |ü⁄&ÉT

82
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+

H˚qT nø£ÿ&˚ ñHêïqTμμ nHêï&ÉT.

nXÀ≈£î&ÉT ªªdü$ú s√‘·eÔ ÷! MTs¡T Ç|ü &ÉT mø£ÿ&É ñ+≥THêïs¡T?μμ nHêï&ÉT.
ªªdüs√es¡sêC≤ìøÏ ñ‘·Ôs¡+>± >∑+<Ûäe÷<äq|üs¡«‘·+ô|’
z qèù|+Á<ë! düÁãVü≤à#ês¡T\‘√ ø£*dæ ìedædTü HÔ êïqT.μμ
sêE ªªm+<äsT¡ nqT#·sT¡ \‘√ ìedædTü HÔ êïs¡T?μμ nHêï&ÉT.
ªªze÷qy˚+Á<ë! ø£\àwüsV¡ ≤æ ‘·T\÷,
ÁbÕ|ü+∫ø£ $wüj÷· \|ü≥¢ düŒèVü≤ ˝Òìyês¡÷ nsTTq
ns¡Te~y˚\ eT+~ ns¡Ω‘T· \‘√ ø£*dæ ìedædTü HÔ êïqT.μμ
nsTTHê eTVü‰sêC≤! á Á|üXï¯ ˝…+<äT≈£î? _Û≈îå£ dü+|ò÷ü ìøÏ uÛÀ»q+ Çyê«*.
yês¡T uÛTÑ õ+∫q ‘·sê«‘· H˚qT yê]qT<˚•› +∫ s¬ +&ÉT e÷≥\T e÷{≤¢&‘É êqT.μμ
ªªn˝≤π>! dü$ú s¡T\T ÄC≤„|+æ ∫qfÒ¢ »s¡T>∑T>±ø£! ø±ì ãT<äe∆ T÷]ÔøÏ Á|ü‹s¡÷|üyTÓ qÆ
uÀ~Ûeèøå±ìøÏ H˚qT kÕïq+ #˚sTT+#ê*. Ä yÓ+≥H˚ _Û≈îå£ dü+|ò÷ü ìøÏ Çwüyº TÓ qÆ uÛÀ»q+
ô|&É‘êqTμμ
n|ü &ÉT sêE ñ<√Èwü≈£î&ÉT düs¡«$TÁ‘·Tì |æ*∫ ªªH˚qT Äs¡´dü+|òü÷ìøÏ
\ø£ãå +>±s¡THêD≤\T Çyê«\qT≈£î+≥THêïqT. n˝≤π> y˚sTT≈£î+&É\ düT>∑+<Û»ä \+‘√
uÀ~Ûeèøå±ìøÏ kÕïq+ #˚sTT+#ê\qT≈£î+≥THêïqT. Hê ù|s¡T‘√ á |ü+#·yê]¸ø£
ñ‘·‡yêìï Á|üø{£ +Ï #·T!μμ nHêï&ÉT.
n|üŒ{ÏøÏ ≈£îHê\Tì (≈£îD≤\T&ÉT ø±<äT) ø£+&ÉT¢ u≤>±H˚ ñHêïsTT. n‘·&TÉ sêE≈£î
≈£î&çÁ|üø£ÿq ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. n‘·&ÉT ¬s+&ÉT Áy˚fi¯¢qT ˝Ò|æ ª‘êqT n+‘·≈£î ¬s+&ç+‘·\T
ÇkÕÔ μ qì Á|ü ø £ { Ï + #ê&É T . #˚ ‹ ôd’ > ∑ ‘ √ <ä ø Ï å D qT ô|+∫q ≈£ î Hê\Tì #· ÷ ∫,
nø£ÿ&ÉTqïyês¡+<äs÷¡ qyê«s¡T.
sêE ≈£L&Ü q$« ªªz sê<Ûë>∑TbÕÔ! ø±qTø£qT mes¡T ô|+#ês¡T?μμ nHêï&ÉT.
sê<Ûë>∑T|ü⁄&Ô TÉ ªª<˚yê! |ü⁄D≤´s¡T˝ú q’… ÁbÕDT˝…es√ ô|+#ês¡Tμμ nHêï&ÉT.

83
nXÀø±e<ëq+

ªªdüsπ ! n˝≤>∑sTT‘˚ H˚qT eT÷&ÉT\ø£\å ã+>±s¡THêD≤\qT ÇkÕÔqT. y˚sTT≈£î+&É\

düT>∑+<Ûä»\+‘√ uÀ~ÛøÏ kÕïq+ #˚sTTkÕÔqT. Hê ù|s¡T‘√ |ü+#·yê]¸ø£ ñ‘·‡yêìï
Á|üø{£ +Ï #·Tμμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT ≈£îHê\T&ÉT Hê\T>∑TÁy˚fiq¢̄ T ˝ÒeHÓ‘êÔ&TÉ . sêE s√wü+‘√ ªªsê<Ûë>∑TbÕÔ!
˝Àø£C≤„q+ ˝Ò≈î£ +&Ü Hê‘√ b˛{°|&ü TÉ ‘·Tqï~ mes¡T?μμ nHêï&ÉT. ø√|æ+∫q sêEqT
#·÷∫ sê<Ûë>∑T|ü⁄&Ô TÉ n‘·ì bÕ<ë\ô|ã’ &ç Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªª<˚yê! qπs+Á<äT˝…q’ ‘·eT]‘√
b˛{°|&ü >É \∑ yê¬ses¡T? >∑TDe+‘·T&Óq’ ≈£îHê\T&˚ ‘·+Á&ç‘√ b˛{°|&ü TÉ ‘·THêï&ÉT.μμ n|ü &ÉT
sêE ≈£î&çy|’Ó ⁄ü q ≈£Ls¡TÃìj·TTqï ≈£îHê\Tì #·÷∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªdü$ú s√‘·eÔ ÷!
H˚qT ø√XÊ>±s¡+ ˇø£ÿ{Ï ‘·|üŒ, sêC≤´ìï, n+‘·'|ü⁄sêìï, ne÷‘·´>∑D≤ìï, qqTï,
≈£îHê\Tì Äs¡´dü+|òü÷ìøÏ düeT]Œ+#·T≈£î+≥THêïqT.μμ #·+<äq+, ≈£î+≈£îeT,
ø£s÷¡ Œs¡yêdüq\T>∑\ bÕ\‘√, dü«s¡,í s¡»‘·, düŒ{¤ øÏ ,£ yÓ&’ ÷É s¡´eTj·TyÓTqÆ nsTT<äTy˚\
≈£î+&É\˝À ì+|üã&çq HêHêdüT>∑+<Û»ä ˝≤\‘√ uÀ~ÛøÏ kÕïq+ #˚sTTkÕÔqT. X¯‘d· Vü ≤ü Ádü
|ü⁄cÕŒ\qT uÀ~ÛÁ|üeTTK Äs¡´dü+|ò÷ü ìøÏ düeT]ŒkÕÔqT. Hê ù|s¡TMT<ä á |ü+#·yê]¸ø£
ñ‘·‡yêìï Á|üø{£ +Ï #·+&ç!
ªªø√X¯yÓTTø£ÿ{Ï‘·|üŒ, düeTè<ä∆yÓTÆq sêC≤´ìï,
|ü⁄sêìï, ne÷‘·´>∑D+ n+‘·{˙Ï ,
qq÷ï, >∑TDe+‘·T&Óq’ ≈£îHê\T˙
|ü⁄D´πøÁå ‘·yTÓ qÆ dü+|ò÷ü ìøÏ n]Œ+#·T≈£î+≥THêïqTμμ nHêï&ÉT.
|æ+&√\ uÛsÑ <¡ ë«E&ÉT Á|üeTTKT&ÉT>±>∑\ _Û≈îå£ dü+|ò÷ü ìøÏ á $<Û+ä >± <ëHêìï
n]Œ+∫, sêE uÀ~Ûeèøå±ìøÏ Hê\T>∑Ty˚|⁄ü ˝≤ y˚~ø£qT ì]à+|üCdÒ ,æ ‘êqT dü«j·T+>±
<ëìô|’¬øøÏÿ, Hê\T>∑Ty˚\≈£î+&É\ bÕ\‘√ uÀ~ÛøÏ kÕïq+ #˚sTT+#ê&ÉT. kÕïq+
#˚sTT+∫qyÓ+≥H˚ eèø£+å m|üŒ{Ï˝≤ e÷]b˛sTT+~. Ç˝≤ #Ó|Œü ã&ç+~ `
ªªqs¡|‹ü uÀ~Ûeèøå±ìøÏ kÕïq+ #˚sTT+∫q+‘·H˚
uÀ~Ûeèø£+å ø√eT\yÓTqÆ |ü#÷ ì ∫>∑Tfi¢̄qT y˚d+æ ~.
|ü#÷ ìø√eT\yÓTqÆ ∫>∑Tfi¢̄qT #·÷∫ sêE

84
 nXÀø£sêCÀbÕU≤´q+
ne÷‘·´>∑DeT÷, bÂs¡T\‘√bÕ≥T
n+‘·T˝Òì Vü≤sê¸ìï bı+<ë&ÉT.μμ
n|ü &É T sêE uÀ~Û ø Ï kÕïq+ #˚ s TT+∫ _Û ≈ £ å î dü + |ò ü ÷ ìï uÛ Ñ T õ+|ü
#˚j·÷\qT≈£îHêï&ÉT. n|ü &ÉT j·TX¯ó&ÉH˚ düú$s¡T&ÉT Äj·Tq‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªeTVü‰sêC≤! ñqï‘·yTÓ qÆ <äøD åÏ ≈£î ns¡ΩyTÓ qÆ Äs¡´dü+|òTü + ≈£Ls¡TÃ+&ç ñ+~. m≥Te+{Ï
ø=s¡‘˝· ≈Ò î£ +&Ü yê]ì uÛTÑ õ+|üCj Ò T· +&ç.μμ
sêE dü«j·T+>± |üPqTø=ì eè<ä_∆ ≈Û îå£ e⁄\T yÓTT<ä\Tø=ì, Áø=‘·yÔ ê]es¡≈î£ n+<ä]ø°
e&ç+¶ #ê&ÉT. ˇø£#√≥ Ç<äs› T¡ ÁXÊeTDÒsT¡ \T ùdïVü≤+‘√ ˇø£]ø=ø£sT¡ ÄVü‰s¡|<ü ësêú\qT
Ç#·TÃø√e≥+ #·÷XÊ&ÉT. ˇø£sT¡ |æ+&çì ÇùdÔ s¬ +&Éee´øÏÔ ≈£L&Ü |æ+&çì ÇdüTHÔ êï&ÉT.
ˇø£sT¡ U≤<ë´ìï ÇùdÔ s¬ +&Éee´øÏÔ ≈£L&Ü U≤<ë´ìï ÇdüTHÔ êï&ÉT. ˇø£sT¡ ≈£î&ÉTeTTqT
ÇùdÔ s¬ +&Éee´øÏÔ ≈£L&Ü ≈£î&ÉTeTTqT ÇdüTHÔ êï&ÉT. yê]ì #·÷∫ sêE ªªá ÁXÊeTDÒsT¡ \T
|æ\˝¢ ≤≥\T Ä&ÉT≈£î+≥THêïs¡Tμμ nì qe⁄«≈£îHêï&ÉT.
yÓTT‘·+Ô dü+|ò÷ü ìøÏ e&ç+¶ ∫, eè<äT\∆ e<ä≈› î£ e#êÃ&ÉT. dü$ú s¡T&ÉT ªªeTVü‰sêC≤!
MTπø<ÓH’ ê ndü+‘√cÕìï ø£*–+∫+<ë?μμ nHêï&ÉT.
sêE ªª˝Ò<Tä . ø±ì nø£ÿ&É Ç<äs› T¡ ÁXÊeTDÒsT¡ \T |æ\\¢ T eT{Ï‘º √ Çfi¯ó¢ ø£≥Tºø=ì
Ä&ÉT≈£î+≥Tqï≥T¢>± Ä&ÉT≈£î+≥THêïs¡Tμμ nHêï&ÉT.
dü$ú s¡T&ÉT ªªn˝≤ nqe<äT.› eTVü‰sêC≤! yês¡T ñuÛ‘Ñ √uÛ≤>∑eTT≈£î˝Ô q’… (XÊØs¡øy£ TÓ qÆ ,
e÷qdæøy£ TÓ qÆ øπ X¢ Ê\T b˛sTTq) ns¡Ω‘T· \Tμμ nHêï&ÉT.
$ì sêE dü+‘√wü|&ü ܶ&TÉ . dü+|ò÷ü ìøÏ Çyê«\qT≈£îqï Nes¡<ëHêìï Ä Ç<äs› T¡
ÁXÊeTDÒsT¡ \‘√ Äs¡+_Û+#ê\qT≈£îHêï&ÉT. yÓ+≥H˚ Ä ÁXÊeTDÒsT¡ \T sêE ñ<˚X› Êìï
‘Ó\TdüTø=ì ªn‘·ì |ü⁄D≤´ìï Ç+ø± ô|+#·T<ë+μ nqTø=ì ˇø£sT¡ bÕÁ‘·qT ‘˚>± Ç+ø=ø£sT¡
s¡+>∑TqT dæ<+∆ä #˚jT· kÕ>±s¡T.
ÁXÊeTDÒs¡T\qT sêE ªª<˚ìø√dü+ á Á|üj·T‘·ï+μμ nì n&ç>±&ÉT. yês¡T
ªª<˚es¡yês¡T e÷‘√ yÓTT<ä\Tô|{Ϻ _Û≈£åîdü+|òü÷ìøÏ Nes¡<ëq+ #˚j·÷\qT≈£îHêïs¡T.
n+<äTøπ Ä Nesê\qT s¡+>∑T˝À eTT+#·T‘·THêï+μμ nHêïs¡T.

85
nXÀø±e<ëq+
$qï sêE ªªH˚qT øπ e\+ eTqdüT‡˝À nqT≈£îHêïqT. e÷≥\‘√ #Ó|Œü ˝Ò<Tä .
Ms¡T |üsT¡ \ ∫‘êÔìï Á>∑V≤æ +#˚ eTVü‰‘·Tà\Tμμ nqTø=ì düs«¡ X¯Øs¡+‘√ yê] bÕ<ë\MT<ä|&ü ç
n+»*|ü{ºÏ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªÇ≥Te+{Ï kÕ<ÛTä »qT\T
dü+‘√wæ+#·≥+ e\q ‘˚*ø£>± <=]πø
|ü⁄D´+ø√düyT˚ eTÚs¡T´&ÉT
‘·q uÛèÑ ‘·T´\T, dü«»qT\T,
bÂs¡T\‘√, á <ëqj·TC≤„ìï #˚XÊ&ÉT.μμ
sêE ªªMT‘√H˚ Äs¡+_Û+∫ H˚qT _Û≈îå£ dü+|ò÷ü ìøÏ Á‹Nesê\qT ø£bÕŒ\qT≈£îHêïqTμμ
nHêï&ÉT. n|ü &ÉT sêE nXÀ≈£î&ÉT |ü+#·yê]¸ø±ìï eTT–dü÷Ô _Û≈îå£ e⁄\+<ä]ì eT÷&ÉT
Nesê\‘√ ø£|Œæ , Hê\T>∑T\ø£\å ã+>±s¡THêD≤\qT dü+|ò÷ü ìøÏ <ëq+ #˚d,æ uÛ÷Ñ $Tì,
n+‘·'|ü⁄sêìï, eT+Á‹>∑D≤ìï, ‘·qqT, ≈£îHê\Tì $&ç|æ+#·T≈£îHêï&ÉT. uÛÑ>∑yêqTì
XÊdüq+˝À n‘·ì ÁX¯<∆ä eT]+‘·>± ô|]–+~.

86
 ≈£îHê\Tì ø£<∏ä
sêE nXÀ≈£î&ÉT mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûäs¡àsêõø£\qT Á|ü‹cÕ˜|æ+∫qHê&˚
nXÀø£sêE uÛ≤s¡´ |ü<ëàer<˚$ |ü⁄Á‘·Tì Á|üdü$+∫+~. n‘·&ÉT s¡÷|üe+‘·T&ÉT,
#·÷&É#ø· ÿ£ ìyê&ÉT, #·÷ùdyê] ø£qTï\≈£î dü+‘√cÕìï ø£*–+#˚yê&ÉT.
ªª<˚yê! Äq+<äsø¡ y£ TÓ qÆ yês¡.Ô ‘·eT]øÏ |ü⁄Á‘·T&ÉT »ìà+#ê&ÉTμμ nì sêE≈£î
#ÓbÕŒs¡T. sêE ªªeTÚs¡´e+X¯ |üse¡ TÁ|üø±X¯yTÓ qÆ <Ûsä à¡ +‘√ H˚qT sê»´+ #˚d÷ü +Ô &É>±
|ü⁄Á‘·T&ÉT »ìà+∫ Hê≈£î >=|üŒdüTU≤ìï ø£*–+#ê&ÉT. Ç‘·&TÉ <Ûsä êàìï eè~∆bı+~+#˚yê&ÉT
ø±yê* ø£qTø£ <Ûsä à¡ $es¡q∆ T&Éì ù|s¡Tô|≥º+&çμμ nHêï&ÉT.
≈£îe÷s¡Tì sêEe<ä≈› î£ ‘Ó∫Ãq|ü⁄&ÉT sêE ≈£îe÷s¡Tì #·÷∫, Á|”‹eTqdüTÿ&Ó’ `
ªªHê |ü⁄Á‘·Tì ø£qTï\T n+<äyTÓ qÆ $, X¯óuÛøÑ s£ y¡ TÓ qÆ $,
˙*ø£\Te\e+{Ï ø£qTï\‘√ n\+ø£]+|üã&ç,
n‘·ì eTTK+ dü+|üPs¡#í +· Á<ä_+_+˝≤ XÀ_Ûd÷ü Ô ñ+~μμ
nqTø=ì ne÷‘·T´\qT ªªÇ≥Te+{Ï ø£qTï\qT MT¬s|ü &ÓH’ ê #·÷XÊsê?μμ nì
n&ç>±&ÉT. ne÷‘·T´\T ªª<˚yê! Ç≥Te+{Ï ø£qTï\T>∑\ eTqTwüß´ì #·÷&É˝Ò<äT.
|üs«¡ ‘·sê»yÓTqÆ Væ≤e÷\j·T+˝À ≈£îHê\eTH˚ |üøåÏ ñ+≥T+~. Ç$ Ä ≈£îHê\|üøåÏ ø£qTï˝≤¢
ñHêïsTTμμ nHêïs¡T `
ªªVæ≤eTsê»–]•Ksê\ô|’
˙{Ï˝À Á|üyêfi¯|⁄ü cÕŒ\T |üPùd#√≥ ñ+&˚
≈£îHê\|üøåÏ H˚Á‘ê˝≤¢>± ñHêïsTT$.μμ
n|ü &ÉT sêE ªª≈£îHê\|üøìåÏ rdüT≈£îs¡+&ç!μμ nHêï&ÉT.
n‘·ì e÷≥qT ô|q’ jÓ÷»q+ es¡≈î£ j·T≈£îå \÷, ÁøÏ+<ä jÓ÷»q+ es¡≈î£

87
nXÀø±e<ëq+
Hê>∑T\÷ $Hêïs¡T. n|ü &ÉT j·T≈£îå \T yÓ+≥H˚ ≈£îHê\|üøìåÏ ‘Ó#êÃs¡T. sêE <ëìì
#ê˝≤ùd|ü⁄ #·÷∫ ‘·q |ü⁄Á‘·Tì ø£qTï\T n#·Ã+ ≈£îHê\|üøÏå ø£qTï˝≤¢π> ñ+&É≥+
>∑eTì+#ê&ÉT. n|ü &ÉT sêE ªª≈£îe÷s¡T&ÉT ≈£îHê\T&ÉH˚ ù|s¡T ø£\yê&É>T∑ >±ø£!μμ nHêï&ÉT.
n‘·ì ø£qTï\MT~ nqTsê>∑+‘√ |üèB∏«|ü‹ ‘·q
≈£îe÷s¡Tì ≈£îHê\T&Éì |æ*#ê&ÉT.
Á|ü|+ü #·eT+‘·{≤ Ä ñ‘·eÔ Tdü‘T· «Ô &ÉT,
Ä s껑·qj·TT&ÉT n<˚ ù|s¡T‘√ ‘Ó*j·Tã&çHê&ÉT.
Áø£eT+>± j·TTesêE ô|]–q ‘·sê«‘· ø±+#·qe÷\ nH˚ ø£q´‘√ $yêVü≤+
»]–+~. ˇø£Hê&ÉT nXÀ≈£î&ÉT ≈£îHê\Tì‘√ ≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ yÓfi≤¢&TÉ . nø£ÿ&É ns¡Ω‘T· &ÉT,
wü&_É E
Û &„ q’Ó dü+|òTü dü$ú s¡T&ÉT j·TX¯ó&ÉT ª≈£îe÷s¡Tì ø£fió¯ ¢ ø=~›ø±\+˝ÀH˚ b˛‘êj·Tμì
‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT.
n‘·&TÉ sêE‘√ ªª≈£îHê\Tì dü«ø£sà¡ \˝À m+<äT≈£î Á|üyX˚ ô¯ |≥º˝<Ò Tä ?μμ nHêï&ÉT.
sêE ªª≈£îHê\T&ÉT ‘·eTs¡T ÄC≤„|+æ ∫q≥T¢>± #˚kÕÔ&TÉ μμ nHêï&ÉT. ≈£îHê\T&ÉT dü+|òTü dü$ú s¡Tì
bÕ<ë\ô|ã’ &ç ªªdü$ú s√‘·eÔ ÷! @$T Ä»„μμ nHêï&ÉT. dü$ú s¡T&ÉT ªª≈£îHê˝≤! ø£qTï\T nì‘·´eTì
<Ûë´ì+#·T.μμ
ªª≈£îe÷sê! #·|˝ü ≤‘·àø£eT÷, y˚\ <äT'U≤\≈£î Äø£se¡ T÷ nsTTq
á ø£qTï\qT ìs¡+‘·s+¡ |ü]o*+#·T.
yê{Ï˝À nqTs¡≈î£ ˝Ô q’… nC≤„qT\T
#Ó&|¶É qü T˝…H√ï #˚kÕÔsT¡ μμ nHêï&ÉT.
n‘·&TÉ <ëìH˚ nuÛ´Ñ dæd÷ü ,Ô ∫+‘·q #˚d÷ü .Ô @ø±+‘·+˝À, X¯eT+˝À Äq+~dü÷Ô
>∑&ÉT|ükÕ>±&ÉT.
ˇø£Hê&ÉT n‘·&ÉT sê»ìyêkÕìøÏ <ä÷s¡+>± @ø±+‘·+˝À ø£qTï yÓTT<ä˝…’q
Äj·T‘·Hê\qT |ü]o*+∫ yê{Ï nì‘ê´~ \ø£D å ≤\qT ∫+‘·q #˚d÷ü Ô ñHêï&ÉT, n|ü &ÉT
nXÀ≈£îì |ü≥|º ⁄ü sêDÏ ‹wü´s¡ø‘åÏ · nø£ÿ&çøÏ e∫à ≈£îHê\Tì ˇ+≥]>± #·÷∫ Ä ø£qTï\MT~
nqTsê>∑+˝À n‘·ìï øö>∑*+#·Tø=ì `

88
 ≈£îHê\Tì ø£<ä∏
ªªqj·THê_ÛsêeTyÓTqÆ ˙ X¯Øs¡d+ü |ü<qä T,
Á|üø±X¯e+‘·yTÓ qÆ ˙ H˚Á‘·jT· T>∑fi≤ìï #·÷∫
n–ï ø±s¡&$É ì <äV≤æ +#·Tq≥T¢>±
Hê Vü≤è<äjT· + eT<äHê–ï‘√ <äV≤æ +#·Tø=ì b˛‘·Tqï~μμ nqï~.
$ì ≈£îHê\T&ÉT s¬ +&ÉT #˚‘T· \‘√ #Óe⁄\qT eT÷düTø=ì `
ªªH˚qT MT≈£î ≈£îe÷s¡T&ÉqT,
MTs¡T Hê≈£î ‘·*¢.
n˝≤+{Ï e÷≥\qT
Hê‘√ e÷{≤¢&>É ÷∑ &É<Tä .
n<Ûsä à¡ e÷sêZìï e<ä*ô|≥Tº!
nbÕj·Te÷sêZìøÏ n<˚ ø±s¡D+μμ nHêï&ÉT.
‹wü´s¡ø‘åÏ · ‘·q≈£î neø±X¯+ <=s¡Tø£øb£ ˛e≥+ e\q ø√|ü+‘√ Ç˝≤ nqï~ `
ªªø√]ø£‘√ e∫Ãq qqTï ‹s¡dÿü ]+#êe⁄.
z <äTs¡T“B∆! ˙≈£î ø±\+ eT÷&ç+~.μμ
≈£îHê\T&ÉT `
ªªn≥Te+{Ï |üì dü»q® T\‘√ ~Ûøÿ£ ]+|üã&ç,
dü«sêZìøÏ ø=ìb˛j˚T <Ûsä êàìï #ÓsT¡ |ü⁄‘·T+~.
dü»q® T\T NÛ‘ÿ· ]+#˚ |üì #˚dæ Áã‘·ø≥ £ + ø£qï
‘·©!¢ <Ûsä à¡ +˝À $X¯ó<äu∆ ≤Û e+‘√ ì*∫
#·ìb˛e≥y˚T eT+∫~μμ nHêï&ÉT.
n|üŒ{ÏqT+&ç ‹wü´s¡øÏå‘· ª≈£îHê\Tì m˝≤ •øÏå+|üCÒj·÷˝≤μ nì n‘·ì
‘·|ü \ø√dü+ yÓ<øä k£ Õ–+~.
sêE nXÀ≈£îìøÏ $s¡T<ä∆+>± ñ‘·Ôsê|ü<∏ä+˝À ‘·ø£å•\ ‹s¡T>∑Tu≤≥T #˚dæ+~.
n~ $qï sêE ‘êH˚ b˛yê\qT≈£îHêï&ÉT. eT+Á‘·T\T ªª<˚yê! ≈£îe÷s¡Tì |ü+|ü+&çμμ
nHêïs¡T.

89
nXÀø±e<ëq+
n|ü &ÉT sêE ≈£îHê\Tì |æ*∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªe‘ê‡! m<äTs¡T ‹]–q
‘·ø•å£ ˝≤q>∑sêìï nD#·{≤ìøÏ ˙e⁄ nø£ÿ&çøÏ b˛yê*.μμ
≈£îHê\T&ÉT ªª<˚yê! yÓfi‘¯ êqTμμ nHêï&ÉT.
‘·q eTH√s¡<ë∏ ìï >∑Ts¬ ]Ô –q |ü⁄Á‘·Tì
sêE <ä>sZ∑ ≈¡ î£ |æ\T#·Tø=ì,
yê‘·‡\´|üPs¡yí TÓ qÆ eTqdüT‡‘√
$Vü‰s¡j÷· Á‘·≈î£ ÄC≤„|+æ #ê&ÉT.
sêE nXÀ≈£î&ÉT q>∑sêìï, e÷sêZìï n\+ø£]+|üCdÒ ,æ eè<äT\∆ qT, s√>∑T\qT,
BqT\qT e÷s¡Z+ qT+&ç ‘=\–+∫, ˇπø s¡<∏ä+ô|’ møÏÿ ≈£îe÷s¡Tì‘√bÕ≥T
bÕ≥©|ü⁄Á‘·+qT+&ç ãj·T\T<˚sê&ÉT. M&√ÿ\T #Ó|Œæ e#˚Ã≥|ü⁄&ÉT ≈£îe÷s¡Tì ø£+sƒêìï
øö>∑*+#·Tø=ì ø£qTï\qT #·÷dü÷Ô `
ªª≈£îe÷s¡Tì eTTK|ü<ëàìï #·÷dü÷Ô
Ç≥Te+{Ï ø£qTï\qT ìs¡+‘·s+¡
<ä]Ù+#˚ #·≈îå£ wüà+‘·T\T <Ûqä T´\Tμμ nHêï&ÉT.
CÀ´‹wü´Áu≤Vü≤àDT&=ø£&ÉT ø=~›ø±\+˝ÀH˚ ≈£îe÷s¡Tì ø£qTï\T b˛‘êj·Tì
Á>∑V≤æ +∫, Ä ø£+&É|¢ ≥
ü ¢ m+‘√ nqTs¡ø‘ÔÏ √ ñqï nXÀø£sêEqT #·÷∫ `
ªªeTV”≤|ü‹ nqTs¡≈î£ &Ô q’Ó
düTU≤qT≈£L\yÓTqÆ , dü+|ü‘ÿ· s¡yTÓ qÆ
Ä H˚Á‘ê\T ‘·«s¡˝ÀH˚ q•kÕÔsTT.
≈£îe÷s¡Tì #·÷dü÷Ô dü+‘√wü+‘√
dü«s¡+Z ˝≤ ñqï á |ü≥D º +
Ä $cÕ<ëìï #·÷&É˝øÒ £
XÀø£+˝À eTTì–b˛‘·T+~μμ nHêï&ÉT.
≈£îHê\T&ÉT Áø£eT+>± Á|üj÷· D+ #˚dæ ‘·ø•å£ \qT #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. ‘·ø•å£ ˝≤bÂs¡T\T
eT÷&ÉTqïs¡j÷Ó »Hê\ <ä÷s¡+ <ë]ì, q>∑sêìï n\+ø£]+∫ |üPs¡≈í î£ +uÛ≤\qT rdüTø=ì
m<äTs¡Tb˛j·÷s¡T.

90
 ≈£îHê\Tì ø£<ä∏
$qï ‘·ø•å£ ˝≤bÂs¡T\T s¡‘ï· |üPs¡|í Tüò {≤\qT rdüTø=ì
ãVüQe÷qT´&Óq’ ≈£îe÷s¡TìøÏ m<äTs¡Tb˛j·÷s¡T.
m<äTs¡Tb˛sTT n+»*|ü{Ϻ ªªy˚TeTT ≈£îe÷s¡TìøÏ>±ì, sêE nXÀ≈£îìøÏ>±ì
e´‹πs≈£î\+ ø±eTT. ø±ì <äTwüß˝º q’… ne÷‘·T´\T eTeTTà\qT nee÷ì+#ês¡Tμμ nì,
yês¡T ≈£îHê\Tì eTVü‰>ös¡e+‘√ ‘·ø•å£ \˝À Á|üy•˚ +|üCXÒ Ês¡T.
nXÀø£sêE≈£î >=|üŒyê´~Û ø£*–+~. n‘·ìøÏ H√{ÏqT+&ç eT\+ sêkÕ–+~.
nìï s√eT≈£LbÕ\qT+&ç nX¯ó∫ Á|üeVæ≤+#·kÕ–+~. yÓ’<äT´\T <ëìøÏ ∫øÏ‘·‡
#˚j·T˝Òø£b˛j·÷s¡T. sêE ªª≈£îHê\Tì |æ*|æ+∫, sêEqT #˚kÕÔqT. Ç≥Te+{Ï
Áã‘·T≈£îe\q Á|üj÷Ó »qy˚T$T?μμ nHêï&ÉT.
n~$qï ‹wü´s¡øÏå‘· ª≈£îHê\T&ÉT sê»sTT‘˚ qqTï Áã‘·ø£ìe«&ÉTμ nqTø=ì,
sêE‘√ ªªH˚qT $TeTTà\qT u≤>∑T#˚kÕÔqT ø±ì yÓ<’ Tä ´\HÓe«]˙ <ä>]Z∑ øÏ sê˙j·Te<äTμ› μ
nqï~. n˝≤π> nHêï&ÉT sêE. n|ü &ÉT ‹wü´s¡øÏå‘· yÓ’<äT´\‘√ ªªme¬s’Hê Ád”Ô>±ì,
|ü⁄s¡Twüß&ÉT>±ì sêEyê´~Ûe+{Ï yê´~Û‘√ u≤<Ûä|ü&˚yês¡T MT <äèwæºøÏ eùdÔ Hê≈£î
#·÷|æ+#·+&çμμ nqï~.
ˇø±H=ø£ >=\¢yêìøÏ n≥Te+{Ï yê´~Û k˛øÏ+~. n‘·ì uÛ≤s¡´ yÓ<’ Tä ´\≈£î Ä
yê´~Ûì >∑T]+∫ ‘Ó*|æ+~. yÓ<’ Tä ´&ÉT ªªn‘·&TÉ eùdÔ yê´~Ûì |üØøÏ+å ∫ yÓ<’ ´ä + #˚kÕÔqTμμ
nHêï&ÉT. >=\¢yê&ÉT yÓ<’ Tä ´ìe<ä≈› î£ e∫Ãq+‘·H,˚ yÓ<’ Tä ´&ÉT ‹wü´s¡ø‘åÏ · e<ä≈› î£ n‘·ìì
rdüT≈£îb˛j·÷&ÉT. ‹wü´s¡ø‘åÏ · yêìì ˇø£ s¡V≤ü dü´yÓTqÆ dü˝ú ≤ìøÏ rdüTø=ìb˛sTT #·+|æ+∫,
ø£&TÉ |ü⁄qT ‘Ós∫¡ n‘·ì Js¡øí √XÊìï #·÷dæ+~. ù|>∑T\˝À ˇø£ ô|<äÁ› øÏ$T ø£ì|æ+∫+~.
n~ ô|ø’ bÏ ˛‘˚ nX¯ó∫ <ëì‘√ ô|ø’ Ï b˛‘·T+~. n~ ÁøÏ+~øÏ b˛‘˚ ÁøÏ+~øÏ b˛‘·T+~.
<ëìô|’ $T]j·÷\qT Á|üj÷Ó –+∫+~ ø±ì yêì‘√ n~ #·ìb˛˝Ò<Tä . |æ|Œü fi¯q¢ T, kı+]ƒì
Á|üj÷Ó –+∫ #·÷dæ+~ nsTTHê #·ìb˛˝Ò<Tä . ∫es¡≈î£ ñ*¢>&∑ q¶É T yê&É>± <ëì düŒs¡Ù≈£î
#·ìb˛sTT+~, á $wüj·÷ìï ÄyÓT sêE≈£î ‘Ó*|æ ªª<˚yê! ñ*¢>∑&ɶqT ‹q+&ç,
Äs√>∑´e+‘·T˝Ö‘ês¡Tμμ nì ìy˚~+∫+~. sêE ªª<˚M! H˚qT ø£Áå ‹j·TT&ÉqT. ñ*¢>&∑ q¶É T
m˝≤ ‹q>∑\qT?μμ nHêï&ÉT. sêDÏ ªª<˚yê! ÁbÕD≤ìï ø±bÕ&ÉTø√e{≤ìøÏ eT+<äT>±
‹qe#·TÃqTμμ nqï~.

91
nXÀø±e<ëq+
sêE ñ*¢>&∑ q¶É T ‹Hêï&ÉT. Ä ÁøÏ$T #·ìb˛sTT, eT\e÷s¡+Z <ë«sê ãj·T≥≈£î
b˛sTT+~. sêE Äs√>∑´e+‘·T&ÓH’ ê&ÉT. n+<äTe\q sêE dü+‘·Twüß&˜ ’Ó ‹wü´s¡ø‘åÏ ≈· î£
es¡+ Çyê«\qTø=ì ªª˙πø es¡+ ø±yê*μμ nHêï&ÉT. ÄyÓT ªª<˚yê! yês¡+ es¡≈î£ H˚qT
sêC≤´ìï bÕ*kÕÔqTμμ nqï~. eT] ªªH˚He˚ TÚ‘êqTμμ nHêï&ÉT sêE. ªªyês¡+ ‘·sê«‘·
MTπs sêCÖ‘ês¡Tμμ nqï~ ‹wü´s¡øÏå‘·.
sêE ‹wü´s¡ø‘åÏ ≈· î£ yês¡+ bÕ≥T sêC≤´ìï Ç#êÃ&ÉT. ÄyÓT ªH˚H√, ≈£îHê\T&√
@<√ ˇø£{Ï ‘˚*b˛yê*μ nqT≈£îqï~. n|ü &ÉT ª≈£îHê\Tì ø£fi¢̄qT ô|]øÏy˚j·÷\ìμ
‘·ø•å£ ˝≤ bÂs¡T\≈£î ˇø£ ø£|≥ ü |ü⁄ ˝ÒKqT Áyêdæ+~.
ªªã\e+‘·T&ÉT, Á|ü#+· &ÉT&ÉT nsTTq sêE nXÀ≈£î&ÉT
‘·ø•å£ ˝≤»Hêìï ÄC≤„|dæ Tü HÔ êï&ÉT,
Hê X¯Á‘·Te⁄, e+XÊìï ø£fi+¯ øÏ‘+· #˚dqæ yê&É÷ nsTTq
≈£îHê\Tì ø£fiq¢̄ T ô|]øÏyj ˚ T· +&ç!μμ
@<ÓH’ ê |üì ‘·«s¡>± ø±yê\qT≈£îqï|ü⁄&ÉT sêE nXÀ≈£î&ÉT |üÁ‘·+ô|’ ‘·q |ü+&É‘¢ √
eTTÁ<äy˚dæ |ü+|ü⁄‘ê&ÉT. Ä sêÁ‹ ‹wü´s¡øÏå‘· sêE ìÁ~+∫q|ü⁄&ÉT <ä+‘·eTTÁ<äqT
rdüTø√e{≤ìøÏ nXÀ≈£îìe<ä›≈£î b˛sTT+~. ø±ì nXÀ≈£î&ÉT m+<äTø√ uÛÑj·T|ü&ç
ìÁ<ä˝#Ò ê&ÉT. ªª<˚yê! @yÓT+Æ ~μμ nì n&ç–+~ ‹wü´s¡ø‘åÏ .·
ªªz sêD°! Hêø=ø£ |”&øÉ \£ e∫Ã+~. n+<äT˝À s¬ +&ÉT Á>∑<\∆ä T ≈£îHê\Tì ø£fiq¢̄ T
ô|]øÏyj
˚ ÷· \ì Á|üjT· ‹ïdüTHÔ êïsTTμμ nHêï&ÉT.
ªª≈£îe÷s¡TìøÏ X¯óuÛÑeT>∑T>±ø£μμ nqï~ ‹wü´s¡øÏå‘·.
sêE eTs¡\ ìÁ<äb˛j·÷&ÉT. ø±ì s¬ +&ÉekÕ] ≈£L&Ü uÛj
Ñ T· |ü&ç ˝Ò∫ n‘·&TÉ
ªªsêD°! eT∞¢ H˚qT eT+∫ ø£\qT #·÷&É˝<Ò Tä μμ nHêï&ÉT.
ªª@$T ø£\ #·÷XÊs¡T?μμ nqï~ sêDÏ.
ªªH˚qT ≈£îHê\Tì #·÷XÊqT. n‘·&TÉ ô|<äy› +Ó Á≥Tø£\÷, >∑&+¶É ‘√, bı&Éyq’Ó >√fi¯fl‘√
q>∑s+¡ ˝À Á|üy•˚ düTHÔ êï&ÉTμμ nHêï&ÉT sêE.
sêDÏ ªª≈£îe÷s¡Tq≈£î X¯óuÛeÑ T>∑T>±ø£μμ nqï~.

92
 ≈£îHê\Tì ø£<ä∏
sêE eT∞¢ ìÁ<äb˛j·÷&ÉT. ‹wü´s¡ø‘åÏ · ìÁ~+∫q sêE <ä+‘·eTTÁ<ä\qT ˝ÒKô|’
rdüTø=ì <ëìì ‘·ø•å£ \≈£î |ü+|æ+∫+~. ìÁ<ä˝À sêE ‘·q <ä+‘ê\T }&çb˛‘·Tqï≥T¢
eT∞¢ dü«bÕïìï #·÷XÊ&ÉT.
Ä sêÁ‹ >∑&∫ç q ‘·sê«‘· sêE CÀ´‹wüßÿ\qT |æ*|æ+∫ ªªá $<Ûyä TÓ qÆ dü«bÕï\≈£î
m≥Te+{Ï |ò*ü ‘·+ ñ+≥T+~?μμ nHêï&ÉT. CÀ´‹wüßÿ\T ªª<˚yê! Ç≥Te+{Ï dü«bÕï\qT
#·÷dæqyê] ≈£îe÷s¡Tì ø£fió¯ ¢ ô|]øÏyj
˚ T· ã&É‘êsTTμμ nHêïs¡T. Ç+ø± yês¡T
ªªdü«|üï+˝À me] <ä+‘ê\T }&ç|&ü bç ˛‘êjÓ÷ yê]
|ü⁄Á‘·Tì ø£fi¯ó¢ ô|]øÏy˚j·Tã&É‘êsTT.
Ç~ |ü⁄Á‘·HêX¯Hêìï dü÷∫düT+Ô ~μμ nHêïs¡T.
$qï sêE nXÀ≈£î&ÉT yÓ+≥H˚ Ädüq+qT+&ç ˝Ò∫ Hê\T>∑T~≈£îÿ˝≤ <˚e‘·\≈£î
n+»*|òTü {Ï+∫ j·÷∫dü÷Ô `
ªªXÊdüÔ|ü≥¢, <Ûäs¡à+|ü≥¢, >∑TDÁ|ü<ÛëqyÓTÆq dü+|òüT+|ü≥¢ ÁX¯<ä∆>∑\
<˚e‘·\+<äs÷¡ , ˝Àø£+˝Àì ñ‘·eÔ T ãTTwüß\+<äs÷¡
Hê ‘·qj·TT&ÉT ≈£îHê\Tì s¡ø+åÏ ‘·Ts¡T>±ø£!μμ nHêï&ÉT.
Ä ˝ÒK Áø£eT+>± ‘·ø•å£ \≈£î #˚sT¡ ≈£î+~. bÂs¡T\T, C≤q|ü<Tä \÷ Ä ˝ÒKqT
#·÷dæq|üŒ{Ïø° ≈£îHê\Tì ñ‘·eÔ T>∑TD≤\‘√ dü+‘·Twüß˝˜ ’… ñ+&É≥+ e\q yÓ+≥H˚ nÁ|æjT· +
|ü\Tø£{≤ìøÏ ñ‘ê‡Vü≤+ #·÷|ü˝<Ò Tä . m≥ºøπ \≈£î ªªsêE #·+&ÉT&ÉT, <äToÙ\T&ÉT, ‘·q
dü«+‘·≈î£ e÷s¡TH˚ ø£$å T+#·ìyê&ÉT, eTq\qT ø£$å TkÕÔ&Ü?μμ nqTø=ì `
ªªeTTìeè‹Ôø\£ yê&ÉT, XÊ+‘·T&É÷, düø\£ ÁbÕDÏ Væ≤‘ê_Û˝≤w”
nsTTq ≈£îe÷s¡Tì <˚«wæ+#˚yês¡T
Ç‘·sT¡ \qT <˚«wæ+#·≈î£ +&Ü m˝≤ ñ+&É>\∑ s¡T?μμ nHêïs¡T.
n|ü &ÉT yês¡T $wüj÷· qï+‘ê ≈£îHê\TìøÏ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. ˝ÒKqT ‘Ó|Œæ +#ês¡T.
≈£îHê\T&ÉT <ëìì #·~$+#·Tø=ì $ì XÊ+‘·+>± ªªMT≈£î @~ y˚T\qT≈£î+fÒ n~
#˚jT· +&çμμ nHêï&ÉT. ≈£îHê\Tì ø£fiq¢̄ T rj·T{≤ìøÏ #·+&Ü\Ts¡T |æ*|æ+#·ã&ܶsT¡ . yês¡T
#˚‘T· \T CÀ&ç+∫ ªªy˚TeTT á |üì #˚jT· ˝ÒeTT.

93
nXÀø±e<ëq+
#·+Á<äTìe+{Ï eTTK+qT+&ç ø£fiq¢̄ T ô|øÏ*+∫,
á eTTK+˝Àì #·+Á<äø±+‹ì @ eT÷&ÛqÉ s¡T&ÉT ‘=\–+#·>\∑ &ÉT?μμ nHêïs¡T.
‘·q ø£fiq¢̄ T ô|øÏ*ùdÔ yê]øÏ ≈£îe÷s¡T&ÉT øÏØ{≤ìï ÇkÕÔqHêï&ÉT. ªn~ ‘·|Œü ø£
#Ó&ÉT$bÕø±ìøÏ <ë]rdüTÔ+<äμì yês¡T ˇ|ü ø√˝Ò<äT. ∫es¡≈£î |ü<Ó›ì$T~ e+ø£\T
>∑\yê&=ø£&TÉ eTT+<äT≈£î e∫à ªªH˚qT ô|]øÏyk˚ ÕÔqTμμ nHêï&ÉT. Ä düeTj·T+˝À ≈£îHê\TìøÏ
dü$ú s¡Tì e÷≥\T eTqdüT‡˝À ì*#êsTT. Ä e÷≥\qT düà]+#·Tø=ì Äj·Tq Ç˝≤
nHêï&ÉT `
ªªá $|ü‹ìÔ ‘Ó*ùd ø£˝≤´D$TÁ‘·T\T,
Hê düTU≤ìï ø√πsyês¡T, Væ≤‘Ów’ ßü \T
‘·‘«Ô· yê<äT\T, M‘·øπ X¢ ó¯ ˝…q’ eTVü‰‘·Tà\T
ªÇ<ä+‘ê nì‘·´+, @B ì\ø£&>É ± ñ+&É<Tä μ nì <Ûsä êàìï uÀ~Û+#ês¡T.μμ
ªªnì‘·´‘·qT #·÷dü÷,Ô >∑Ts¡÷|ü<X˚ Êìï düà]+#·Tø=ì
eTqdüT‡qT #·*+|ü˙j·TqT. H˚Á‘ê\ nì‘·´‘·qT >∑T]Ô+∫q H˚qT
yê{Ï ô|]øÏy‘˚ ≈· î£ uÛj Ñ T· |ü&qÉ T. z kÂe÷´! sêEjÓTTø£ÿ ø√]ø£qT
HÓsy¡ s˚ T¡ Ã. Hê ø£+&ÉT¢ ô|]øÏyj ˚ T· ã&çHê u≤<Û|ä &ü qÉ T. H˚qT
#·≈îå£ e⁄\T nì‘ê´ìøÏ ÄÁX¯jT· eTì yê{Ï kÕsêìï ‘Ó\TdüT≈£îHêïqT.μμ
n|ü &ÉT ≈£îHê\T&ÉT Ä |ü⁄s¡Twüßì‘√ ªˇø£ ø£+{Ïì ô|]øÏ Hê #˚‹˝À ô|≥Tºμ
nHêï&ÉT. n‘·&TÉ ≈£îHê\Tì ø£+{Ïì ô|s¡Tø£≥+ Äs¡+_Û+#·>±H˚ X¯‘d· Vü ≤ü ÁdüÁbÕDT\T
ªªnjÓ÷´! Ç~ #ê˝≤ <äT'K+!
ìs¡à\ø±+‹‘√ yÓ*>π #·+Á<äT&ÉT Äø±X¯+qT+&ç
|ü&bç ˛‘·THêï&ÉT. ‘êeTs¡|Pü \eq+qT+&ç
düT+<äsy¡ TÓ qÆ ‘êeTs¡ ô|øÏ*+#·ã&ÉT‘·T+~μμ nì |òTü Àwæ+#êsTT.
Ä X¯‘d· Vü ≤ü ÁdüÁbÕDT\T @&ÉTdü÷+Ô &É>± ≈£îHê\Tì qj·Tq+ ô|øÏ*+|üã&ç n‘·ì
#˚‹˝À ô|≥ºã&ç+~. Ä ø£+{Ïì rdüTø=ì ≈£îHê\T&ÉT `
ªªz e÷+dü|⁄ü eTT<ë›! ˙e⁄ eTT+<ä]˝≤ s¡÷bÕ\qT

94
 ≈£îHê\Tì ø£<ä∏

m+<äT≈£î #·÷&É˝eÒ ⁄? ˙ô|’ Ä<Ûës¡|&ü qç yês¡T

eT÷&ÛTÉ \T. yês¡T yÓ÷dü–+|üã&çHês¡T.
$ãT<ÛTä \qT ÄÁX¯sTT+∫qyê]#˚
>∑]Ω+|üã&çHês¡T. Ç~ ˙{ÏãT&É>e∑ +{Ï~,
ì]«wüjT· ø£yTÓ qÆ ~, ndü«‘·+Á‘·´yÓTqÆ ~ nì
ìs¡+‘·s¡+ #·÷dü÷Ô, nÁ|üeT‘·TÔ˝…’
ñ+&˚yê]ì Ç~ <äT'œ+|üCj Ò T· C≤\<äTμμ nHêï&ÉT.
nìï $<Ûë˝≤ <ëì nì‘·´‘·qT ∫+‹+∫ ≈£îHê\T&ÉT
Ä Á|ü»\T #·÷dü÷+Ô &É>±H˚
Ák˛‘ê|ü‹|Ô ˝üò ≤ìï bı+<ë&ÉT.
dü‘ê´ìï <ä]Ù+∫q ≈£îHê\T&ÉT Ä |ü⁄s¡Twüßì‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªÇø£ Hê
s¬ +&Ée ø£+{Ïì ≈£L&Ü ô|øÏ*+#·Tμμ n|ü &ÉT yê&ÉT s¬ +&Éeø£+{Ïì ≈£L&Ü ô|øÏ*+∫
#˚‹˝À ô|{≤º&ÉT. e÷+düH˚Á‘ê\T ô|øÏ*+|üã&çHê ≈£îHê\T&ÉT $X¯ó<ä∆Á|üC≤„#·≈£åîe⁄\T
ø£\yê&Ó’ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªHê e÷+dü#≈· îå£ e⁄\T ô|øÏ*+|üã&çHê,
n‹<äTs¡u¢ yÑÛ TÓ qÆ $X¯ó<äÁ∆ |üC≤„#≈· îå£ e⁄qT bı+~
H˚qT Äq+~düTHÔ êïqT.
Hêj·T+<äT |ü⁄Á‘·u≤Û yêìï sêE e<ä*ô|{ÏHº ê
eTVü‰‘·Tà&Óq’ Ä <Ûsä à¡ sêE ãT<äTì∆ øÏ |ü⁄Á‘·T&ÉT>± ñHêïqT.
XÀø£<Tä 'U≤\qT ø£*–+#˚ ◊X¯«sê´ìøÏ <ä÷s¡yTÓ HÆ ê
<äT'KXÀø±\qT q•+|üCùÒ d <Ûsä à¡ dü+|ü<qä T bı+<ëqT.μμ
‘·sê«‘· ªn~ nXÀ≈£îì Ä<˚X+¯ ø±<äì, Ä |üì #˚d+æ ~ ‹wü´s¡ø‘åÏ μ· nì ≈£îHê\T&ÉT
$ì, Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªª‹wü´s¡øÏå‘·<˚$ ∫s¡ø±\+ Äj·TTwü߸‘√,
ã\+‘√, düTK+>± ñ+&ÉT>±ø£!
ÄyÓT á |üì #˚dqæ +<äTe\¢H˚

95
nXÀø±e<ëq+
H˚qT Hê \øå±´ìï kÕ~Û+#·>*∑ >±qT.μμ
≈£îHê\Tì ø£+&ÉT¢ ô|]øÏy˚j·Tã&çHêj·Tì ø±+#·qe÷\ $qï~. $ì ÄyÓT
düuÛ≤dü<äT\ eT<Ûä´qT+&ç uÛÑs¡ÔjÓÆTq ≈£îHê\Tì düMT|æ+∫ s¡ø£Ô+ z&ÉT‘·Tqï eTTU≤ìï
#·÷dæ, eT÷]ä‘T· sê˝…’ uÛ÷Ñ $Tô|’ |ü&bç ˛sTT+~. #·˙ïs¡T #·*q¢ ‘·sê«‘· ˝Ò∫, ø=+‘·
‘Ó*$ e∫Ãq ‘·sê«‘· m\T¬>‹Ô @&ÉTdü÷Ô Ç˝≤ nqï~ `
ªªHê yÓ|’ ⁄ü #·÷dü÷,Ô Hê≈£î m+‘√ dü+‘√cÕìï ø£*–+#˚
Á|æjT· yÓTqÆ , eTH√Vü≤s¡yTÓ qÆ , Hê ÁbÕDdüe÷qyÓTqÆ Ä H˚Á‘ê\T
Hê $|ü‘T· \Ô qT #·÷&É<\ä #·Tø√˝Ò<Tä ø±uÀ\T
n+<äTøπ Ä X¯Øsêìï e<ä*b˛j·÷sTT.μμ
n|ü &ÉT ≈£îHê\T&ÉT uÛ≤s¡´qT z<ës¡Tdü÷Ô nHêï&ÉT ` ªª@&Éee<äT!› XÀøÏ+#·≥+
˙≈£î ‘·><∑ Tä . dü«j·T+ø£è‘·+ e\¢H˚ á |ò*ü ‘·+ ø£*–+~.μμ
ªªá Á|ü|+ü #·+ ø£sà¡ e\q @s¡Œ&ç+<ä˙,
e÷qe⁄&ÉT u≤<Û\ä T nqTuÛ$Ñ +#·{≤ìπø |ü⁄{≤º&˙É ,
Çwüyº TÓ qÆ yê]qT+&ç m&Éu≤≥T ˝Àø£<säÛ à¡ eT˙
>∑T]Ô+∫ Á|æj÷· ! ˙e⁄ ø£˙ïs¡T ø±s¡Ãe<äT!› μμ
n|ü &ÉT ≈£îHê\T&ÉT uÛ≤s¡´‘√düV‰ü ‘·ø•å£ \qT+&ç ãj·T≥≈£î b˛e\dæ e∫Ã+~.
‘·*ø¢ &£ TÉ |ü⁄˝À |ü&qç |üŒ{ÏqT+&ç n‘·&TÉ |üse¡ T düT≈£îe÷s¡ X¯Øs¡T&ÉT. ÁX¯eT‘√ ≈£L&çq
|üìì ndü˝Ò #˚j·T˝Ò&ÉT. πøe\+ MDqT e÷Á‘·+ yêsTT+#·>∑\&ÉT. Ç|ü &ÉT
Ä MD≤yê<äq+ e\q \_Û+∫q ÄVü‰sêìï uÛ≤s¡´‘√bÕ≥T ‹+≥÷ |üjT· ìdüTHÔ êï&ÉT.
ø±+#·qe÷\ @ e÷s¡+Z yÓ+≥ uÛsÑ ‘Ô¡ √, #·‘T· s¡+>∑ã˝≤\‘√ bÕ≥©|ü⁄Á‘·+qT+&ç
e∫Ã+<√, Ä e÷s¡+Z yÓ+≥ Ç|ü &ÉT ø£qTï\T ˝Òì uÛsÑ ‘Ô¡ √ ˇ+≥]>± bÕ≥©|ü⁄Á‘êìøÏ
b˛sTT+~. nXÀ≈£îì Ç+{Ï˝À Á|üy˚•+#·uÀ‘·T+&É>± <ë«s¡bÕ\≈£î\T ìyê]+#ês¡T.
yês¡T nXÀ≈£îì j·÷qXÊ\˝À ñ+&Ée\dæe∫Ã+~. nø£ÿ&É ≈£îHê\T&ÉT sêÁ‹
Á|ü‘·÷´wüdüeTj·T+˝À MD≤yê<äHêìï Äs¡+_Û+#ê&ÉT. ªø£+&ÉT¢ô|]øÏy˚j·Tã&çHê,
dü‘´· <äsÙ¡ q+ e÷Á‘·+ nsTT+~μ nH˚ uÛ≤yêìï e´ø°øÔ ]£ +#˚ bÕ≥qT bÕ&ÉkÕ>±&ÉT `

96
 ≈£îHê\Tì ø£<ä∏
ªªX¯ó<äy∆ TÓ qÆ C≤„qB|ü+‘√
#·≈îå£ sê~ Äj·T‘·Hê\qT #·÷ùd ÁbÕE„\T
dü+kÕs¡+qT+&ç eTT≈£î˝Ô Ö‘ês¡T.
ˇø£yfi˚ ¯ ˙e⁄ uÛeÑ <äT'K|”&‘ç T· &Éy,’Ó
<√cÕìï ìX¯ÃsTT+∫,
ìX¯Ã\düTU≤ìï bı+<ë\qT≈£î+fÒ
yÓ+≥H˚ á Äj·T‘·q $wüj÷· \qT ‘·´õ+#ê*.μμ
Ä ^‘·Xu¯ ≤›ìï sêE nXÀ≈£î&ÉT $Hêï&ÉT. $ì Á|”‹eTqdüTÿ&Ó’ Ç˝≤ nqT≈£îHêï&ÉT `
ªá MD≤dü«sêìï, ÁX¯ó‹ìã{Ϻ Bìï ≈£îHê\T&˚ Hêø√dü+ bÕ&ÉT‘·Tqï≥T¢>±
ñ+~.μ
≈£îe÷s¡T&ÉT Ç+{ÏøÏ e∫Ã≈£L&Ü Ç+ø± me]˙ #·÷&Ü\qTø√e≥+ ˝Ò<y˚ ÷Ó !μ
sêEnXÀ≈£î&ÉT ˇø±H=ø£ |ü⁄s¡Twüßì |æ*∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªÁX¯<ä∆>± $qT!
á ^‘·X㯠+› ≈£îHê\Tì ^‘·X㯠+› ˝≤ ˝Ò<ë?
n~ ø£sà¡ \ ndüeT+»dü‘ê«ìï #Ó|⁄ü ‘·Tqï≥T¢>± ñ+~.
Ä X¯ã+› e\q >∑TqïqT ø√˝ÀŒsTTq
@qT>∑T˝≤ H˚qT m+‘√ #·*+∫b˛j·÷qT.
yÓfió¯ !¢ yÓ[¢ ≈£îHê\Tì rdüT≈£îsê!μμ
ùde≈£î&ÉT j·÷qXÊ\≈£î b˛j·÷&ÉT. ø±ì ≈£fió¯ ¢ ô|]øÏyj˚ T· ã&ç, m+&É≈î£ m+&ç,
<äTeTTà <Û÷ä [ ù|s¡Tø=ìb˛sTTq ≈£îHê\Tì >∑T]Ô+#·˝øÒ b£ ˛j·÷&ÉT. n+<äTe\q n‘·&TÉ
nXÀ≈£îìe<ä›≈£î ‹]–b˛sTT ªª<˚yê! n‘·&ÉT ≈£îHê\T&ÉT ø±&ÉT. uÛ≤s¡´‘√bÕ≥T ‘·eT
j·÷qXÊ\˝À ìedædTü qÔ ï ˇø£ n+<ÛTä &ÉTμμ nHêï&ÉT.
n~ $ì nXÀ≈£î&ÉT n+‘·≈î£ eTT+<äT ‘êqT #·÷∫q nX¯óuÛøÑ s£ y¡ TÓ qÆ dü«bÕï\qT
>∑Ts¡TÔ≈£î ‘Ó#·TÃø=ì nXÊ+‹øÏ >∑T]jÓÆT ªìX¯Ãj·T+>± ≈£îHê\Tì H˚Á‘ê\T b˛sTT
ñ+{≤sTTμ nqTø=ì n‘·ì‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT `

97
nXÀø±e<ëq+
ªªÄ j·÷#·≈î£ ì yÓ+≥H˚ Çø£ÿ&çøÏ rdüTø=ì sêyê*.
|ü⁄Á‘·e´düq∫+‘·‘√ H˚qT XÊ+‹ì bı+<ä˝≈Ò î£ HêïqT.μμ
Ä |ü⁄s¡Twüß&ÉT eTs¡˝≤ j·÷qXÊ\≈£îb˛sTT ≈£îHê\Tì‘√ ªª|ü⁄Á‘ê! ˙yÓes¡T? ˙
ù|sπ $T?μμ nHêï&ÉT. ≈£îHê\T&ÉT
ªªá |üè~∏« me] eX¯+˝ÀøÏ ‘˚ã&ç, <ëdæ˝≤ Á|üe]ÔdTü +Ô <√,
n{Ϻ eTÚs¡´e+X¯es¡q∆ T&Óq’ ,
nXÀø£sêE |ü⁄Á‘·T&ÉqT. ≈£îHê\T&ÉqT.
n+‘˚ø±<äT H˚qT
Ä~‘·´ã+<ÛTä yÓq’ düeTàø£‡+ãT<äTì∆
≈£îe÷s¡T&ÉqT ≈£L&Ü!μμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT ≈£îHê\T&ÉT uÛ≤s¡´‘√bÕ≥T>± nXÀ≈£îì eTT+<äT≈£î ‘˚ã&çHê&ÉT. ø£qTï\T
ô|]øÏyj˚ T· ã&ç, >±*, m+&É\#˚ m+&ç, M~Û˝À bÕs¡yj ˚ T· ã&ç, <Û÷ä [ ù|s¡Tø=ìb˛sTTq
eÁdüÔ+‘√ ‘·j·÷s¡T#˚j·Tã&çq øö|”Hêìï ndüÔe´düÔ+>± q&ÉTeTT≈£î #·T≥Tºø=ì ñqï
≈£îHê\Tì Äø£è‹e÷Á‘êH˚ï sêE nXÀ≈£î&ÉT #·÷∫ >∑Ts¡T|Ô ≥ ü øº £ ªª˙e⁄ ≈£îHê\T&ÉyH˚ ê?μμ
nHêï&ÉT. ≈£îHê\T&ÉT ªª<˚yê! H˚qT ≈£îHê\T&ÉH˚μμ nHêï&ÉT. $ì sêE eT÷]ä‘·T&Ó’
uÛÑ÷$Tô|’ |ü&çb˛j·÷&ÉT.μμ
ªªø£qTï\T ô|]øÏyj
˚ T· ã&çq ≈£îHê\Tì #·÷∫
eTqdüT‡ <äT'K+‘√ ì+&çb˛>±,
|ü⁄Á‘·XÀø£+‘√ <äV≤æ +#·Tø=ìb˛sTTq
sêE nXÀ≈£î&ÉT H˚\ô|’ |ü&bç ˛j·÷&ÉT.μμ
eTTK+ô|’ #·˙ï{Ïì #·*¢ sêEqT Ädüq+ô|’ ≈£Ls¡TÃ+&Éu{… ≤ºsT¡ . ‘˚sT¡ ø=qï ‘·sê«‘·
sêE ≈£îe÷s¡Tì ø£+sƒêìï øö>∑*+#·Tø=ì ø£˙ïs¡T #Ó+|ü\qT ‘·&TÉ |ü>±, e÷{Ï e÷{ÏøÏ
qT<äT{Ïì ø=≥Tºø=+≥÷ $\|æ+#ê&ÉT `
ªª|üPs¡«+ H˚qT ≈£îHê\|üøeåÏ +{Ï ø£qTï\T ø£\yê&Éì
≈£îHê\T&Éì ù|s¡T ô|{≤ºqT.

98
 ≈£îHê\Tì ø£<ä∏
Ä ø£qTï\T b˛sTTq‘·sê«‘· Ç|ü &ÉT |ü⁄Á‘·Tì
ª≈£îHê˝≤!μ nì m˝≤ |æ\yê*?μμ
Ç+ø± Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªkÕ<ÛTä e⁄˝≤+{Ï ≈£îe÷sê!
˙ eTTK+ n+<äyTÓ qÆ ø£qTï\qT ø√˝ÀŒsTT
C≤_*¢ C≤]|ü&>É ±, Nø£{Ï Áø£$Tàq
Äø±X¯+˝≤ m˝≤ nsTT´+~? Hêj·THê!
e÷qy√‘·eÔ TT&Ée⁄, kÕ<ÛTä ∫‘·T&Ô eÉ ⁄.
eTTìdü<èä X¯ó&Ée⁄, n<˚«wü∫‘·T&Ô eÉ ⁄
nsTTq ˙|ü≥¢ Ç≥Te+{Ï <äTcÕÿsê´ìï #˚dæ
Hê≈£î n+‘·T˝ÒìXÀø±ìï ø£*–+∫q
Ä ìs¡j › T· T&Óe«&ÉT? n+<äT≈£î ø±s¡Dy˚T$T{À
‘·«s¡>± #Ó|ü ! Hê>∑T\T e<ä*q |æ&TÉ >∑T‘√
ø±*b˛‘·Tqï n&É$˝≤ ñ+~ Hê X¯Øs¡+μμ nHêï&ÉT.
n|ü &ÉT ≈£îHê\T&ÉT ‘·+Á&çøÏ qeTdüÿ]+∫ `
ªªsêC≤! »]–q<ëìøÏ ∫+‹+#·>÷∑ &É<qä ï
eTTìyêø±´ìï ˙e⁄ $q˝Ò<ë!
Á|ü‘´˚ ø£ãT<äT\∆ T, ãT<äT\∆ T ≈£L&Ü
ø£sà¡ ≈£î nr‘·T\T ø±s¡T. n~ n+‘·ã\yÓTqÆ ~.
kÕe÷qT´\T ≈£L&Ü ‘·eT ø£sà¡ |ò˝ü ≤\H˚
bı+<äT‘ês¡ì #Ó|Œü ã&ç+~.
ÁbÕDT\ø£sà¡ \T mqï{Ïø° eTT–j·Te⁄.
á ˝Àø£+˝À ÁbÕDÏ#d˚ qæ ø£sà¡ |ò˝ü ≤\T n‘·ìy˚.
nsTTq|ü⁄&ÉT H˚qT Bìì Ç‘·sT¡ \T
#˚XÊs¡ì m˝≤ nq>∑\qT?
eTVü‰sêC≤! n|üsê<Ûëìï #˚dæ n|üsê~ÛHÓ’q~ H˚H˚. Ç≥Te+{Ï <äTs¡<äècÕºìï

99
nXÀø±e<ëq+
‘Ó∫Ãq ø£sà¡ \qT #˚dqæ yê&ÉqT H˚H.˚ μμ
ªªX¯ÁkÕÔ\T, |æ&TÉ >∑T\T, n–ï, |üqï>±\ $wü+,
ìs¡à\yÓTqÆ Äø±XÊìï
u≤~Û+|ü˝eÒ ⁄. ø±ì
ÁbÕDT\X¯ØsêH˚ï \ø£´å +>± #˚dTü ≈£îqï|ü⁄&ÉT
neT+>∑fiø¯ s£ y¡ TÓ qÆ <äT'U≤\T ‘·eT
>∑T]ì #Û̊~kÕÔsTTμμ nHêï&ÉT.
sêE XÀø±–ï‘√ ø±*b˛‘·÷ `
ªª≈£îe÷sê! ˙ ø£qTï\qT ô|]øÏ+<Óe«s¡T?
á ˙ düTeT<ÛTä s¡ J$‘êìï Vü≤]+∫+<Óe«s¡T?
Hê Vü≤è<äjT· + Á|ü#+· &ÉyTÓ qÆ XÀø±–ï˝À |ü&+ç ~.
#Ó|ü düT‘ê! H˚qT yê]ì yÓ+≥H˚ <ä+&çkÕÔqTμμ nHêï&ÉT.
m≥ºøπ \≈£î ªÇ~ ‹wü´s¡ø‘åÏ · #˚dqæ |üìμ nì sêE $Hêï&ÉT. $ì sêE ‹wü´s¡ø‘åÏ q· T
|æ*∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªz ˙#·Tsê˝≤! ˙e⁄ uÛ÷Ñ $T˝ÀìøÏ ø£è+–b˛yÓ+<äT≈£î?
˙ ‘·\qT >=&É*¶ ‘√ ø={Ϻ qs¡T≈£î‘êqT.
Ä‘·àe+‘·T&ÉT n<Ûsä à¡ j·TTø£yÔ TÓ qÆ
dü+|ü<\ä qT $&ÉT#·Tq≥T¢>± z bÕ|üø±]D°!
ìqTï H˚qT e<ä*ô|{≤ºqT.μμ
sêE Áø√<Ûë–ï‘√ »«*dü÷Ô ‹wü´s¡øÏå‘·qT #·÷dü÷Ô `
ªª˙ H˚Á‘ê\qT ô|øÏ*kÕÔqT.
˙ bı≥ºqT yê&çjTÆÓ q ÇqT|ü>√fi¢̄‘√ N\TkÕÔqT.
Áã‹øÏjT· T+&É>±H˚ X¯S˝≤ìøÏ møÏÿkÕÔqT.
s¡+|ü+‘√ eTT≈£îÿ ø√kÕÔqT.
ø£‹‘Ô √ Hê\Tø£qT ø√kÕÔqT.

100
 ≈£îHê\Tì ø£<ä∏
X¯Øsêqï+‘ê $wü+‘√ ì+|æ
#·+|æyk˚ ÕÔqTμμ nHêï&ÉT.
Ç˝≤ nH˚ø$£ <Ûë\T>± ÄyÓTqT #·+ù| |ü<‘∆ä T· \ >∑T]+∫ sêE e÷{≤¢&Ü&ÉT.
ø±ì ø£sT¡ D≤eTj·TT&Óq’ ≈£îHê\T&ÉT ‘·q ‘·+Á&ç e÷≥\qT $ì `
ªª‹wü´s¡øÏå‘· nHês¡´ø£s¡àqT #˚dæ+~ ø±ì
Ád”eÔ <Ûä nH˚ nHês¡´ø£sà¡ qT MTs¡T #˚jT· >∑÷&É<Tä .
ªªÁ|üuÛÑ÷! düT>∑‘·Tì#˚ e]í+|üã&çq
yÓTÁÆ r, düV≤ü Hê\‘√ düe÷q+>±
|ò*ü ‘êìï Ç#˚Ã~ Ç+πøB ˝Ò<Tä μμ
nì eTs¡˝≤ ‘·+Á&çøÏ qeTdüÿ]+∫ #˚‘T· \T CÀ&ç+∫,
dü‘´· yê≈£îÿ\qT Ç˝≤ |ü*ø±&ÉT.
ªªeTVü≤sêC≤! H˚qT
@e÷Á‘·+ u≤<Û|ä &ü ≥ É + ˝Ò<Tä .
Hê ø£+&Éq¢ T ô|s¡Tø£{≤ìøÏ
Á|ü‘·´ø£åø±s¡DyÓTÆq ‘·*¢|ü≥¢ H˚qT
Á|üdqü ïuÛ≤e+‘√ ñ+&É≥y˚T ì»yÓT‘Æ ˚
á dü‘´· Á|ü‹»„ e\q Hê ø£fió¯ ¢
m|üŒ{Ï˝≤ ‹]–e#·TÃ>±ø£!μμ
n˝≤ nq>±H˚ eTT+<ä]ø£qï m≈£îÿeXÀuÛ‘Ñ √ s¬ +&ÉTø£+&ÉT¢ eT∞¢ e#êÃsTT. sêE
nXÀ≈£î&ÉT ‹wü´s¡ø‘åÏ |· ≥
ü ¢ ø√|ü+‘√ ÄyÓTqT <äV≤ü q>∑èVü≤+˝À Á|üy•˚ +|üCdÒ æ ø±*Ãy˚XÊ&ÉT.
‘·ø•å£ \bÂs¡T\T ≈£L&Ü #·+|üã&ܶsT¡ .
_Û≈îå£ e⁄\≈£î dü+X¯jT· + ø£*+Z ~. nìï dü+X¯j÷· \q÷ #Û̊~+#˚ Äj·TTwüà+‘·T&ÉT
ñ|ü>T∑ |üdÔ $úü s¡Tì ªª≈£îHê\T&ÉT #˚dqæ @ ø£sà¡ ≈£î |ò\ü +>± n‘·ì ø£+&ÉT¢ ô|s¡Tø£ã&çHêsTT?μμ
nì n&ç>±s¡T.
dü$ú s¡T&ÉT ªªÄj·TTwüà+‘·T˝≤sê! $q+&ç!

101
nXÀø±e<ëq+
nr‘·+˝À |üPs¡«+ yêsêDdæ˝À ˇø±H=ø£ y˚≥>±&ÉT ñ+&˚yê&ÉT. n‘·&ÉT
Væ≤e÷\j·÷ìøÏ b˛sTT õ+ø£\qT #·+ù|yê&ÉT. ˇø£ düeTj·T+˝À n‘·&TÉ Væ≤e÷\j·÷ìøÏ
yÓfi≤¢&TÉ . nø£ÿ&É e\|üìï ◊<äTe+<ä\ õ+ø£\qT ˇø£ >∑TVü≤˝À Á|üy•˚ +|üCXÒ Ê&ÉT. n|ü &ÉT
n‘·ìøÏ ªªá ◊<äTe+<ä\ õ+ø£\qT ˇπøkÕ] #·+|æ‘˚ e÷+dü+ ø£è[¢b˛‘·T+~. yê{Ï
ø£fi¯¢qT ô|]øÏq≥¢sTT‘˚ n$ bÕ]b˛e⁄μ nì|æ+∫ Ä ◊<äTe+<ä\ eTè>±\ø£fi¯¢qT
ô|]øÏy˚XÊ&ÉT.μμ
ªªÄj·TTwüà+‘·T˝≤sê! Ä y˚≥>±&ÉT mes¡T? ≈£îHê\T&˚. nH˚øe£ +<ä\ õ+ø£\
ø£fiq¢̄ T ô|]øÏyd˚ qæ Ä ø£sà¡ |ò*ü ‘·+>± nH˚øy£ \˚ dü+e‘·‡sê\T n‘·&TÉ qs¡ø+£ ˝À <äT'U≤ìï
nqTuÛ$Ñ +#ê&ÉT. Ä $X‚wøü s£ à¡ |ò\ü +>±H˚ Ä ‘·sê«‘· ◊<äTe+<ä\ »qà\˝À Á|ü‹kÕØ
n‘·ì ø£fió¯ ¢ ô|]øÏyj ˚ T· ã&çHêsTT.μμ
ªª@ ø£sà¡ |ò\ü +>± n‘·&TÉ ñqï‘·e+X¯+˝À »ìà+#ê&ÉT? s¡÷|üe+‘·T&ÓH’ ê&ÉT?
dü‘ê´ìï <ä]Ù+#ê&ÉT?μμ
ªªÄj·TTwüà+‘·T˝≤sê! $q+&ç! nr‘·+˝À |üPs¡«ø±\+ e÷qe⁄\ Äj·TTe⁄
mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ dü+e‘·‡sê\T ñqï|ü⁄&ÉT Á≈£≈î£ #·Ã+¤ <äT&ÉH˚ ù|s¡T>∑\ düeT´ø£‡+ãT<äT&∆ TÉ
˝Àø£+˝À »ìà+#ê&ÉT.μμ
Ä Áø£≈£î#·Ã¤+<ä düeT´ø£‡+ãT<äT∆&ÉT ãT<ä∆ø±sê´ìï |üP]Ô#˚dæ, ìs¡TbÕ~ÛX‚wü
ìsê«D<Ûë‘·Te⁄qT bı+<ë&ÉT. n‘·ìøÏ sêE nXÀ≈£î&ÉT Hê\T>∑T s¡‘êï\‘√ dü÷bÔ Õìï
ì]à+#ê&ÉT. sêE nXÀ≈£î&ÉT #·ìb˛sTTq ‘·sê«‘· ˇø£ ÁX¯<˝∆ä ìÒ sêE bÕ\q≈£î e#êÃ&ÉT.
<=+>∑\T dü÷|Ô +ü ˝Àì s¡‘êï\qT m‘·TøÔ =ìb˛j·÷s¡T. ø£Ás¡, eT{Ϻ e÷Á‘·yT˚ $T–˝≤sTT.
Á|ü»\T nø£ÿ&çøÏ b˛sTT •~∏\dü÷bú Õìï #·÷∫ <äT'œ+#·kÕ>±s¡T.
Ä düeTj·T+˝À ˇø£ ÁX‚w|æ̃ ⁄ü Á‘·T&ÉT ñ+&˚yê&ÉT. n‘·&TÉ ªªm+<äT≈£î @&ÉTdüTHÔ êïs¡Tμμ
nì n&ç>±&ÉT. yês¡T ªªÁø£≈£î#·Ã¤+<äãT<äT∆ì dü÷Ô|ü+ Hê\T>∑T s¡‘êï\‘√ XÀ_Û+#˚~.
Ç|ü &É~ •~∏\yÓTbÆ ˛sTT+~μμ nHêïs¡T.
n‘·&TÉ Ä •~∏\dü÷bú Õìï u≤>∑T#˚sTT+∫, Áø£≈î£ #·Ã+¤ <äãT<äTì∆ X¯Øs¡Á|üe÷D+‘√
eT÷]Ôì #˚sTT+∫ ì*bÕ&ÉT. ‘·sê«‘· n‘·&TÉ ªªÁø£≈î£ #·Ã+¤ <äãT<äTì∆ e+{Ï XÊdüÔ Hê≈£î
\_Û+#·T>±ø£!£ H˚qT n+<äT≈£î ‘·–qyê&ÉqT n>∑T<äTqT >±ø£!μμ nì Á|üD<Ï ëÛ q+ #˚XÊ&ÉT.

102
 ≈£îHê\Tì ø£<ä∏
Äj·TTwüà+‘·T˝≤sê! eTT+<ä]»qà˝À ≈£îHê\T&˚ Ä ÁX‚wæ̃|ü⁄Á‘·T&ÉT. n‘·&ÉT Ä
Áø£≈î£ #·Ã+¤ <äãT<äTì∆ dü÷bÔ Õìï u≤>∑T#˚sTT+∫q+<äTe\q, Ä ø£sà¡ |ò\ü +>± ñqï‘·e+X¯+˝À
|ü⁄{≤º&ÉT. Á|ü‹eTqT ì*|æq+<äTe\q s¡÷|üe+‘·T&Ó’Hê&ÉT. n‘·&ÉT Á|üDÏ<Ûëq+
#˚dqæ +<äTe\q Áø£≈î£ #·Ã+¤ <äãT<äTì∆ e+{Ï XÊø£´eTTìjÓTÆ q ãT<äX∆ ÊdüÔ XÊdüHêìï bı+~,
dü‘ê´\qT <ä]Ù+#ê&ÉT.
Ç~ ≈£îHê˝≤e<ëq+.

103
nXÀø±e<ëq+

nXÀ≈£îì ∫e] s√E\T

sêE nXÀ≈£î&ÉT uÛ>Ñ y∑ êqTì XÊdüq+˝À ÁX¯<ø∆ä \£ yê&Óq’ ‘·sê«‘· _Û≈îå£ e⁄\‘√
Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªuÛ>Ñ e∑ #êädHü êìøÏ (<Ûsä êàìøÏ) ô|<äy› TÓ T‘·+Ô ˝À mes¡T <ëq$T#êÃs¡T?μμ
_Û≈îå£ e⁄\T ªªnHê<∏|ä +æ &Éø£ >∑èVü≤|ü‹μμ nHêïs¡T. sêE ªªn‘·&TÉ uÛ>Ñ e∑ #êädHü êìøÏ m+‘·
Ç#êÃ&ÉT?μμ nHêï&ÉT. _Û≈îå£ e⁄\T ªªq÷s¡T ø√≥T¢μμ nHêïs¡T. $ì sêE ø=+‘·ùd|ü⁄ Ä˝À∫+∫
Ç˝≤ nHêï&ÉT ` ªªn‘·&TÉ ˇø£ >∑èVü≤|ü‹>± ñ+&ç uÛ>Ñ y∑ êqTì XÊdüHêìøÏ e+<äø√≥T¢
Ç#êÃ&ÉT. H˚qT ≈£L&Ü uÛ>Ñ y∑ êqTì XÊdüHêìøÏ e+<äø√≥T¢ ÇkÕÔqTμμ
n‘·&TÉ mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûsä à¡ sêõø£ dü÷bÔ Õ\qT ì]à+∫, Á|ü‹#√{≤ \ø£å
ã+>±s¡THêD≤\T Ç#êÃ&ÉT. ãT<äT&∆ TÉ |ü⁄{Ïqº #√≥, uÀ~Ûì bı+~q#√≥, <Ûsä à¡ #·Áø£Á|ües¡qÔ +
#˚dqæ #√≥, |ü]ìsê«D+ #Ó+~q#√≥, á nìï#√{≤¢ ˇø=ÿø£ÿ \ø£å ã+>±s¡T HêD≤\T
Ç#êÃ&ÉT. |ü+#·yê]¸ø±ìï ìs¡«Væ≤+#ê&ÉT. nø£ÿ&É Hê\T>∑T \ø£\å T Ç#êÃ&ÉT. ˇø£e+‘·T
ns¡Ω‘·T\T, ¬s+&ÉTe+‘·T\ XË’≈£åî´\T, ø£˝≤´Dø£s¡|üè<∏ä>∑®qT\÷>∑\ eT÷&ÉT \ø£å\eT+~
_Û≈£åîdü+|òü÷ìï uÛÑTõ+|üCÒXÊ&ÉT. ø√XÊ>±s¡+ ‘·|üŒ ‘·øÏÿq sêC≤´ìï, n+‘·'|ü⁄sêìï,
ne÷‘·T´\qT, ‘·qqT, ≈£îHê\Tì dü+|òü÷ìøÏ ≈£î<äTeu…≥Tº≈£îì, Hê\T>∑T\ø£å\
ã+>±s¡THêD≤\T Ç∫à $&ç|æ+#·T≈£îHêï&ÉT. Ç˝≤ ãT<äT∆ì <ÛäsêàìøÏ ‘=+ã~j·÷s¡T
ø√≥¢qT <ëq+>± Ç#êÃ&ÉT.
n|ü &É‘&· TÉ s√>∑|&” ‘ç T· &ÓH’ ê&ÉT. sêE≈£î ªÇø£ $T–*q <ëHêìï Çe«˝ÒHy˚ ÷Ó μ
nì|æ+∫ eTqdüT‡ $ø£\yÓT+Æ ~.
|üPs¡«»qà˝À <äTeTTàqT <ëq+ #˚dæq|ü &ÉT yÓ+≥ ñqïyê&ÉT, Ç|ü &ÉT
ne÷‘·T´&ÉT>± ñqï sê<Ûë>∑T|ü⁄&Ô TÉ sêE nXÀ≈£î&ÉT $ø£\eTqdüTÿ&ÉT>± ñ+&É≥+ #·÷dæ
bÕ<ë\ô|ã’ &ç <√dæ*|ü{ºÏ Ç˝≤ nHêï&ÉT `

104
 nXÀ≈£îì ∫e] s√E\T
ªª<˚yê!
X¯Á‘·TdüeT÷Vü‰\T ø£HïÓ ‹Ô #·÷&ÉC≤\ì
#·+&É ~yêø£sT¡ ìe+{Ï MT eTTK+,
|ü<ëà\e+{Ï e+<ä\ ô|<äe⁄\‘√
eTT<ë›&ãÉ &çq MT eTTK+
m+<äT≈£î ø£˙ï{Ï‘√ Äe]+|üã&ç+~?μμ
sêE ªªsê<Ûë>∑TbÕÔ! H˚qT <Ûqä + HêX¯qeTÚ‘·T+<äH√, sê»´+ HêX¯qeTÚ‘·T+<äH√,
#·ìb˛‘êqH√ XÀøÏ+#·≥+ ˝Ò<Tä . ø±ì Äs¡T´\‘√ m&Éu≤≥T ø£\T>∑T‘·T+<äì XÀøÏdTü HÔ êïqTμμ
nHêï&ÉT.
ªH˚qT eTs¡\ düs«¡ >∑TDdü+|üqïyÓTqÆ ,
qs¡ <˚e |üPõ‘·yTÓ qÆ dü+|ò÷ü ìï
ñ‘·eÔ T nqïbÕHê\‘√
|üPõ+#·˝øÒ b£ ˛‘êqT ø£<ëμ
nì ∫+‹+∫ ø£˙ïs¡T ø±s¡TdüTHÔ êïqTμ
Ç+ø± sê<Ûë>∑TbÕÔ! ªªH˚qT dü+|ò÷ü ìøÏ ø√{Ï ÇkÕÔqì e÷≥sTT#êÃqT. Ä Hêe÷≥
Ç+ø± |üP]Ôø±˝Ò<Tä μμ nHêï&ÉT. n|ü &ÉT sêE $T–*q Hê\T>∑Tø√≥T¢ ≈£L&Ü ÇkÕÔqì,
≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ ã+>±s¡THêD≤\qT |ü+|ü≥+ Äs¡+_Û+#ê&ÉT.
n|ü &ÉT ≈£îHê\Tì ø=&ÉT≈£î dü+|ü~ j·TTesêE>± ñHêï&ÉT. n‘·ì‘√ eT+Á‘·T\T
ªª≈£îe÷sê! nXÀ≈£î&ÉT ø=+‘·ø±\+ e÷Á‘·yT˚ sêE>± ñ+{≤&ÉT. á˝À|ü⁄q n‘·&TÉ
<ÛHä êqï+‘ê ≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ |ü+|ü⁄‘ê&ÉT. sêE≈£î ø√XÊ>±s¡yT˚ ã\+. ø£qTø£ <ÛHä êìï
|ü+|ü≈î£ +&Ü ìyê]+#ê*μμ nHêïs¡T.
≈£îe÷s¡T&ÉT <ÛäHêìï Çe«e<ä›ì ø√XÊ>±]≈£îìøÏ #ÓbÕŒ&ÉT. n|ü &ÉT sêE≈£î
ã+>±s¡TbÕÁ‘·\˝À ÄVü‰s¡+ ‘Ó#Ã˚ yês¡T. uÛTÑ õ+∫q‘·sê«‘· Ä düTes¡bí ÕÁ‘·\qT sêE
≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ |ü+|ükÕ>±&ÉT. ã+>±s¡TbÕÁ‘·\˝À ÄVü‰sêìï ‘˚e≥+ e÷ì yÓ+&ç
bÕÁ‘·\‘√ ‘˚kÕ>±s¡T. yê{Ïì ≈£L&Ü sêE ≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ |ü+|æ+#ê&ÉT. yÓ+&çbÕÁ‘·\T

105
nXÀø±e<ëq+
≈£L&Ü ìùw~Û+|üã&çHêsTT. eT{Ïbº ÕÁ‘·\‘√ ÄVü‰s¡+ ‘˚ã&ç+~. ∫e]øÏ nXÀ≈£îì #˚‹˝À
dü>+∑ ñdæ]ø±j·T e÷Á‘·yT˚ $T–*+~. n|ü &ÉT sêE nXÀ≈£î&ÉT ñ~«>∑Tï&Ó’ eT+Á‘·T\qT,
bÂs¡T\qT düe÷y˚X|¯ ]ü |æ+∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT ªªÇ|ü &û |ü⁄&É$TøÏ sêC…e«s¡T?μμ
n|ü &ÉT ne÷‘·T´\T ÄdüHê\qT+&ç ˝Ò∫ sêE nXÀ≈£îìyÓ’|ü⁄ <√dæ*|ü{Ϻ,
qeTdüÿ]+∫ ªª<˚yê! |üèB∏«|ü‹ MTπsμμ nHêïs¡T. n|ü &ÉT sêE nXÀ≈£î&ÉT ø£qTï\˝À
˙s¡T ì+&É>± Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªqqTï eTuÛ´Ñ ô|≥º{≤ìøÏ nã<ä+∆
m+<äT≈£î #Ó|⁄ü ‘ês¡T? Hê Á|üuTÑÛ ‘·«+ b˛sTT+~!
Hê n~Ûø±s¡+ Ç|ü &ÉT dü>+∑ ñdæ]ø±j·T≈£î
e÷Á‘·yT˚ |ü]$T‘·yTÓ +Æ ~.
qBeTTK<ë«s¡+˝Àì es¡<eä +{Ï
á ◊X¯«sê´ìøÏ ~Ûø±ÿs¡+.
e÷qy˚+Á<äT&ÉHq’Ó H˚qT
;Ûøs£ y¡ TÓ qÆ <ë]Á<ë´ìï bı+<ëqT.μμ
ªdü+|ü<\ä ˙ï $|ü‘T· \Ô øπ ø±s¡DeTqïμ uÛ>Ñ y∑ êqTì e÷≥qT me&ÉT ø±<äq>∑\&ÉT?
dü‘ê´ìï e÷{≤¢&˚ >ö‘·eTT&ÉT <ëìì m+‘√ ã\+>± ‘Ó*bÕ&ÉT. H˚&ÉT Hê e÷≥
mes¡÷ $q≥+ ˝Ò<Tä . H˚qT mìïkÕs¡T¢ ÄC≤„|+æ ∫Hê, n$ n˙ï ô|<ä› ø=+&É•\qT
&Ûøû =qï qBÁ|üyêVü≤+˝≤ yÓqTø£≈î£ ‹]–b˛‘·THêïsTT.
ªªˇø£|ü &ÉT @ø£#÷ Á¤ ‘ê~Û|‹ü >± uÛ÷Ñ eT+&É˝≤ìï
bÕ*+∫, X¯Á‘·Te⁄\qT eT]∆+∫qyê&ÉT,
ù|<ä\qT, Ä|üqTï\qT z<ë]Ãqyê&ÉT,
H˚&TÉ ‘·q Ä<Ûësêìï ø√˝ÀŒsTT,
ÁøÏ+<ä |ü&bç ˛j·÷&ÉT.
H˚&TÉ BqT&Óq’ á sêE
|üP\÷, Ä≈£î\÷ sê*q nXÀø£eèø£+å ˝≤
yÓ’uÛÑeV”≤qT&Ó’, ø£è•düTÔHêï&ÉTμμ nHêï&ÉT.

106
 nXÀ≈£îì ∫e] s√E\T
n|ü &ÉT sêE nXÀ≈£î&ÉT <ä>sZ∑ ˝¡ À ñqï ùde≈£îì dü+uÀ~Û+∫ ªªkÂe÷´! H˚&TÉ
n~Ûø±sêìï ø√˝ÀŒsTTHê, >∑‘+· ˝À H˚qT #˚dqæ eT+∫|üqT\qT <äèwæ˝º À ñ+#·Tø=ì á
ˇø£ÿ|üì #˚dôæ |≥Tº! á dü>+∑ ñdæ]ø±j·TqT rdüTø=ì ≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ yÓ[¢ <ëìì
dü+|ò÷ü ìøÏ düeT]Œ+#·T! Hê≈£î e÷s¡T>± dü+|ò÷ü ìøÏ Á|üD≤eT+ #˚d,æ ª»+ã÷B«bÕìï
yÓu’ eÑÛ +>± bÕ*+∫q sêE ø±qTø£ Ç~. Hê á ∫e] ø±qTø£qT dü+|òTü +˝Àì Á|ü‹ˇø£ÿ]ø°
n+<˚≥≥T¢ |ü+#·+&ç!μ nì #Ó|ü !μμ
Ç+ø± n‘·&TÉ
ªªH˚&TÉ Ç<˚ Hê ∫e]ø±qTø£,
Hê sê»´eT÷, e´øÏ‘Ô «· eT÷ b˛j·÷sTT.
Äs√>∑´+ #Ó&,ç eT+<äT\÷, yÓ<’ Tä ´\÷ ≈£L&Ü ˝Òì Hê≈£î
dü+|òTü + ˇø£ÿfÒ ~≈£îÿ. n+<äTe\q
dü+|ò÷ü ìøÏ H˚qT düeT]Œ+∫q
Hê á ∫e]ø±qTø£qT MTs¡+<äs÷¡
|ü+#·Tø√+&ç!μμ nHêï&ÉT.
sêE nXÀ≈£ î ì e÷≥\T $ì ªªn˝≤π > <˚ y ê!μμ nì Ä |ü ⁄ s¡ T wü ß &É T
≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏb˛sTT eè<ä_∆ ≈Û îå£ e⁄\eTT+<äT ì*∫, <√dæ*|ü{ºÏ Ä dü>+∑ ñdæ]ø±j·TqT
dü+|ò÷ü ìøÏ Ç∫à `
ªªeTT+<äT @ø£#÷ Á¤ ‘ê~Û|‹ü >± |üè~∏«ì bÕ*+∫,
eT<Ûë´Vü≤ïdü÷s¡T´ì˝≤ ˝Àø±ìï ‘·|+æ |üCdÒ qæ sêE
H˚&TÉ n<äèwüVº ≤” qT&Ó,’ ‘·qø£sà¡ ˝#˚ e+∫‘·T&Ó,’
ndü+Ô >∑‘· dü÷s¡T´ì˝≤ ‘·q yÓu’ yÑÛ êìï ø√˝ÀŒj·÷&ÉTμμ nì
uÛÑøÏÔ‘√ ‘·\e+∫ qeTdüÿ]+∫, \øÏåàjÓTTø£ÿ #·|ü\∫‘êÔìøÏ >∑Ts¡TÔ>± ñqï
Ä dü>+∑ ñdæ]ø±j·TqT yê]øÏ Ç#êÃ&ÉT. n|ü &ÉT dü+|òTü dü$ú s¡T&ÉT _Û≈îå£ e⁄\‘√ `
ªªuÛ<Ñ +ä ‘·T˝≤sê! Bìì H˚&TÉ MTs¡T d”«ø£]+∫, ñ<˚«>±ìï bı+<ë*. Ç‘·sT¡ \
$|ü‘·TÔ\T ∫+‘·qT ø£*–kÕÔj·Tì uÛÑ>∑yêqT&ÉT ≈£L&Ü nHêï&ÉT. nsTTq|ü⁄&ÉT
á düeTj·T+˝À ñ<˚«>±ìï bı+<äì düV≤ü è<äjT· T&Óe&ÉT!μμ m+<äTø£+fÒ `

107
nXÀø±e<ëq+
ªª‘ê´>∑X¯Ss¡T&ÉT, qπs+Á<äT&ÉT,
eTÚs¡´e+X¯ÁX‚wßü &˜ TÉ , »+ã÷B«bÕ~Û|‹ü
H˚&TÉ á dü>+∑ ñdæ]ø±j·T≈£î e÷Á‘·yT˚ n~Û|‹ü .
uÛèÑ ‘·T´\T Ä uÛ÷Ñ $T|ü‹ n~Ûø±sêìï Vü≤]+#·>±
$kÕÔsd¡ +ü |ü<\ä eT<ä>s∑ «¡ +‘√ ì+&çq
|üè<∏>ä q®∑ T˝≤¢>±, øπ e\+ á dü>+∑ ñdæ]ø±j·TqT e÷Á‘·yT˚
eTq≈£î n]Œ+#·>*∑ >±&ÉTμμ nì
Äj·Tq Ä dü>+∑ ñdæ]ø±j·TqT q÷] s¡d+ü ˝À ø£*|æ dü+|ò÷ü ìøÏ e&ç+¶ #ê&ÉT.
n|ü &ÉT sêE nXÀ≈£î&ÉT sê<Ûë>∑T|ü⁄ìÔ ‘√ nHêï&ÉT. ªª#Ó|ü sê<Ûë>∑TbÕÔ! á
|üèB∏«|ü‹ mes¡T?μμ
n|ü &ÉT sê<Ûë>∑T|ü⁄&Ô TÉ nXÀ≈£îì bÕ<ë\ô|ã’ &ç n+»*|ü{ºÏ ªª<˚yê! á |üèB∏«|ü‹
‘·eTπsμμ nHêï&ÉT. n|ü &ÉT sêE nXÀ≈£î&ÉT ø=+#Ó+ ˝Ò∫ Hê\T>∑T~≈£îÿ\qT |ü]øÏ+∫
dü+|ò÷ü ìøÏ n+»* |òTü {Ï+∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT `
ªªø√XÊ>±s¡+ ‘·|üŒ á düeTTÁ<ä|üs¡´+‘·
eTVü‰|üè~∏«ì dü+|ò÷ü ìøÏ düeT]ŒdüTHÔ êïqTμμ Ç+ø±
ªªdüeTTÁ<äedüq<Ûë], ãVüQs¡‘êï\+ø£è‘·eTTœ
nsTTq á edüT+<Ûsä q¡ T
eT+<äs|¡ sü «¡ ‘·+‘√bÕ≥T, ÁbÕDT\‘√bÕ≥T
dü+|ò÷ü ìøÏ düeT]ŒdüTHÔ êïqT.
dü+|òTü y˚T <ëì |ò˝ü ≤ìï nqTuÛ$Ñ düT+Ô ~.μμ Ç+ø±
ªªá <ëq+‘√ H˚qT Ç+Á<ä˝Àø±ìï,
ÁãVü≤à˝Àø£|˝üò ≤ìï ø√s¡≥+ ˝Ò<Tä .
Á|üeVæ≤+#˚˙{Ï˝≤ #·|\ü yÓTqÆ
sê»´dü+|ü<qä T ≈£L&Ü ø√s¡≥+ ˝Ò<Tä .
<=+>∑\T Vü≤]+#·˝ìÒ B, Äs¡T´\T Á|üX+¯ dæ+#˚~,

108
 nXÀ≈£îì ∫e] s√E\T
XÊ+‹øÏ Äø£sy¡ TÓ qÆ B nsTTq
eTH√Á|üuTÑÛ ‘ê«ìï ø√s¡T‘·THêïqT.μμ
Ä $<Û+ä >± |üÁ‘êìï Áyêdæ, <ä+‘·eTTÁ<äqT y˚dæ ñ+#ê&ÉT. n˝≤ eTVü‰|üè~∏«ì
dü+|ò÷ü ìøÏ <ëq+ #˚dæ sêE #·ìb˛j·÷&ÉT. eT+Á‘·T\T Ä X¯Øsêìï ˙*, |üdTü |ü⁄s¡+>∑T
•_ø£˝À rdüTø=ìb˛sTT |üPõ+∫, <äVæ≤+|üCÒXÊs¡T, ‘·sê«‘· yês¡T Áø=‘·ÔsêEqT
ì\T|ü⁄<ëeTqT≈£î+≥T+&É>± sê<Ûë>∑T|ü⁄&Ô TÉ ªªsêE nXÀ≈£î&ÉT á eTVü‰|üè~∏«ì dü+|ò÷ü ìøÏ
Ç#êÃ&ÉTμμ nHêï&ÉT. eT+Á‘·T\T ªªm+<äTø√dü+μμ nHêïs¡T.
sê<Ûë>∑T|ü⁄Ô&ÉT ªªuÛÑ>∑yêqTì <ÛäsêàìøÏ q÷s¡Tø√≥T¢ Çyê«\H˚~ nXÀø£sêE
dü+ø£\Œ+. Äj·Tq ‘=+ã~j·÷s¡T ø√≥T¢ Ç#êÃ&ÉT. Ä ‘·sê«‘· Äj·Tqe÷≥ mes¡÷
$q˝Ò<Tä . n+<äTø√dü+ sêE eTVü‰|üè~∏«ì dü+|ò÷ü ìøÏ Ç#êÃ&ÉTμμ nHêï&ÉT.
eT+Á‘·T\+<äs÷¡ ø£*dæ Hê\T>∑Tø√≥¢qT dü+|ò÷ü ìøÏ Ç∫Ã, |üè~∏«ì $&ç|+æ #·T≈£îì,
dü+|ü~ì sê»´+˝À ì*bÕs¡T.
dü+|ü~ ø=&ÉT≈£î ãèVü≤düŒ‹. ãèVü≤düŒ‹ ø=&ÉT≈£î eèwüùdqT&ÉT. eèwüùdqTì ø=&ÉT≈£î
|ü⁄wü´<Ûäs¡Tà&ÉT. |ü⁄wü´<Ûäs¡Tàì ø=&ÉT≈£î |ü⁄wü´$TÁ‘·T&ÉT. n‘·&ÉT eT+Á‘·T\qT ÄVü‰«ì+∫
ªªHê ù|s¡T ∫s¡ø±\+ ì*∫ ñ+&Ü\+fÒ @$T #˚j÷· *?μμ nHêï&ÉT.
yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T ` ªª<˚es¡yê] e+X¯+˝À nXÀ≈£î&ÉH˚ sêE ñ+&˚yê&ÉT.
n‘·&TÉ mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûsä à¡ sêõø£\qT ì]à+#ê&ÉT. uÛ>Ñ e∑ #êädqü + ñqï+‘·es¡≈L£
n‘·ì ù|s¡T ì*∫ ñ+≥T+~. <˚es¡yês¡T ≈£L&Ü mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûsä à¡ sêõø£\qT
ì]à+#ê*.μμ
sêE ªªnXÀø£sêE >=|üŒyê&ÉT. Á|üU≤´‘·T&ÉT. Äj·Tq˝≤ eTq+ #˚jT· ˝ÒeTT.
Ç+πøyÓTHÆ ê ñbÕj·T+ ˝Ò<ë?μμ nì n&ç>±&ÉT. n‘·ì Áu≤Vü≤àD |ü⁄s√Væ≤‘·T&ÉT |üè<∏>ä q®∑ T&ÉT.
uÛ>Ñ y∑ êqTì XÊdüq+˝À $XÊ«dü+ ˝Òìyê&ÉT. n‘·&TÉ ªª<˚yê! ì]à+#·≥+ e\q, HêX¯q+
#˚jT· ≥+e\q á s¬ +&ÉT ø±s¡D≤\e\q ù|s¡T ∫s¡kÕúsTT>± ñ+≥T+~. nXÀø£sêE
mqTã~Hê\T>∑Ty˚\ <Ûsä à¡ sêõø£\qT kÕú|+æ #·≥+ e\q Äj·Tq ù|s¡T ∫s¡kÕúsTT>±
ì*∫b˛sTT+~. MTs¡T yê{Ïì HêX¯q+ #˚ùdÔ MT ù|s¡T ∫s¡kÕúsTT>± ñ+≥T+~μμ nHêï&ÉT.

109
nXÀø±e<ëq+
n|ü &ÉT sêE|ü⁄wü´$TÁ‘·T&ÉT #·‘·Ts¡+>∑ã\ø±j·÷ìï dæ<ä∆|üs¡∫, ªuÛÑ>∑yêqTì
<Ûsä êàìï HêX¯q+ #˚kÕÔqTμ nì ≈£î≈£îÿ{≤sêe÷ìøÏ b˛j·÷&ÉT. <ë«s¡+qT+&ç dæ+Vü≤Hê<ä+
yÓ\Te&ç+~. sêE uÛÑj·T|ü&ç bÕ≥©|ü⁄Á‘·+˝À Á|üy˚•+#ê&ÉT. Ä $<Ûä+>± ¬s+&ÉT
eT÷&ÉTkÕs¡T¢ »]–+~. ∫e]øÏ n‘·&TÉ dü+|ò÷ü ìï düe÷y˚X|¯ sü ∫¡ , ªªH˚qT uÛ>Ñ y∑ êqTì
XÊdüHêìï HêX¯q+ #˚j·TuÀ‘·THêïqT. MT≈£î dü÷ÔbÕ\T ø±yê˝≤? dü+|òü÷sêe÷\T
ø±yê˝≤?μμ nHêï&ÉT. _Û≈îå£ e⁄\T ªdü÷bÔ Õ\T ø±yê\μHêïs¡T. |ü⁄wü´$TÁ‘·T&ÉT dü+|ò÷ü sêe÷ìï
yÓTT‘·+Ô HêX¯q+ #˚d,æ _Û≈îå£ e⁄\qT #·+|æ yÓ[b¢ ˛j·÷&ÉT.
ø=+‘·ø±\+ ‘·sê«‘· kÕø£\q>∑sêìøÏ yÓ[¢ ª_Û≈îå£ e⁄ ‘·\qT ‘Ó∫à Ç∫Ãqyê]øÏ
e+<äBHêsê\qT ÇkÕÔqμì Á|üø£{Ï+#ê&ÉT. nø£ÿ&É <Ûäs¡àsêõø£˝À ˇø£ ns¡Ω‘·T&ÉT
ñ+&˚yê&ÉT. n‘·&TÉ ‘·q ãTT~∆Xø¯ ÔÏ e\q ‘·\\qT düèwæ+º ∫ sêE≈£î Çe«kÕ>±&ÉT.
$wü j · ÷ ìï $qï sêE ns¡ Ω ‘ · T ì #· + |æ + #· { ≤ìøÏ Á|ü j · T ‹ï+#ê&É T . n‘· & É T
ìs√<Ûädüe÷|ü‹Ô˝À #˚]b˛j·÷&ÉT ø±ì ne‘·*yÓ’|ü⁄≈£î b˛˝Òø£b˛j·÷&ÉT. n‘·ìì
#·+|üC≤\ø£ sêE n#·{qÏ T+&ç ø√wü̃ø±ìøÏ b˛j·÷&ÉT.
<ä+Áwüºìyêdæ j·T≈£åî&ÉT ªnjÓ÷´ uÛÑ>∑yêqTì <Ûäs¡à+ q•düTÔ+~. ø±ì H˚qT
o\Áe‘·<Ûë]ì. me]ø° nÁ|æj·T+ #˚j·TC≤\qT. eT] <Ûäsêàìï m˝≤ ø±bÕ&Ü*?μ
nqT≈£îHêï&ÉT. n|ü &ÉT ø£è$TX¯ó&ÉH˚ Ç+ø=ø£ j·T≈£îå &ÉT <ä+Áwüìº yêdæ j·T≈£îå ì ≈£L‘·Ts¡TqT
ô|+&ç¢ #˚dTü ø√yê\qT≈£îì, <ä+Áwüìº yêdæì n&ç>±&ÉT. <ä+Áwüìº yêdæ ªª˙e⁄ bÕ|üøs£ à¡ \T
#˚ùdyê&Ée⁄μμ nì ‘=\T‘· ≈£L‘·Ts¡TqT Çe«{≤ìøÏ ˇ|ü ø√˝Ò<Tä . ø±ì ∫es¡≈î£ ªuÛ>Ñ y∑ êqTì
<Ûäsêàìï ø±bÕ&ç, ì\T|ü{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê\μH˚ ìã+<Ûäq MT<ä ‘·q ≈£L‘·Ts¡TqT
ø£è$TX¯jT· ≈£îå ìøÏ Ç#êÃ&ÉT.
|ü⁄wü´$TÁ‘·sêE yÓqTø£ n+>∑s¡ø£å≈£î&ÉT>± ˇø£ ô|<ä› j·T≈£åî&ÉT ñ+&˚yê&ÉT. n‘·&ÉT
ø±bÕ&É≥+ e\q sêEqT mes¡÷ #·+|ü˝øÒ b£ ˛j·÷s¡T. ø±ì <ä+Áwüìº yêdæjT· ≈£îå &ÉT Ä
j·T≈£îå ì |ü≥Tºø=ì |üs«¡ ‘ê\˝ÀìøÏ rdüTø=ìb˛j·÷&ÉT. sêE uÛj Ñ T· |ü&ç <äøD
åÏ düeTTÁ<ä+
y˚|⁄ü bÕ]b˛j·÷&ÉT. ø±ì nø£ÿ&É ø£è$TX¯jT· ≈£îå &ÉT ô|<ä|› sü «¡ ‘êìï ˝ÒeHÓ‹Ô |ü⁄wü´$TÁ‘·T&É÷,
n‘·ì ôdq’ ´+ MT<ä |ü&yÉ X˚ Ê&ÉT. <ëìe\q n‘·ìøÏ ªdüTìVæ≤‘·T&ÉTμ nH˚ ù|s¡T e∫Ã+~.
|ü⁄wü´$TÁ‘·Tì eTs¡D+‘√ eTÚs¡´e+X¯+ n+‘·yTÓ +Æ ~.
l nXÀø±e<ëq+ düe÷|ü+Ô .

110
 »„|æÔ #·‘·Ts¡úø£s¡à
(ø£) »„|Ôæ #·‘T· s¡øú s£ à¡ ` ˇø£ e´øÏøÔ Ï _Û≈îå£ e⁄ ø±e{≤ìøÏ ‘·–q nìï ns¡Ω‘\· T
ñHêïj·Tì ìX¯Ãj·TyÓTqÆ ‘·sê«‘· _Û≈îå£ dü+|òTü düe÷y˚X+¯ ˝À ‘Ó*$|üsT¡ &ÉT, düeTs¡T&ú ÷É
nsTTq _Û≈îå£ e⁄ dü+|ò÷ü ìøÏ á $<Û+ä >± dü÷#·q (»„|)Ôæ #˚kÕÔ&TÉ `
»„|Ôæ (dü÷#·q) ` uÛHÑ !Ô̊ dü+|òTü + Hêe÷≥ $qT>±ø£! á ù|s¡T>∑\ Äj·TTwüà+‘·Tì
•wüß´&ÉT ñ|üd+ü |ü<qä T ø√s¡T#·THêï&ÉT. Ç‘·ì˝À Á|üÁe»´≈£î $|òTü ïø±s¡øy£ TÓ qÆ $wüj÷· ˝ÒMT
˝Òe⁄. Ç‘·ìøÏ bÕÁ‘·, eT÷&ÉT Nesê\T ñHêïsTT. Ç‘·&ÉT á ù|s¡T>∑\ _Û≈£åîe⁄qT
ñbÕ<Ûë´j·TTì>± d”«ø£]+∫, dü+|òTü + qT+&ç ñ|üd+ü |ü<qä T j·÷∫düTHÔ êï&ÉT. ˇø£yfi˚ ¯
dü+|ò÷ü ìøÏ Ç~ ‘·–q~ nì|æùd,Ô á ù|s¡T>∑\ yêìøÏ, á ù|s¡T>∑\ Äj·TTwüà+‘·Tì
ñbÕ<Ûë´j·T‘·«+˝À ñ|üd+ü |ü<qä T Ç#·TÃ>±ø£! Ç~ »„|.Ôæ dü+|òTü düeTà‹ø√dü+ á $wüj÷· ìï
eT÷&ÉTkÕs¡T¢ $ì|æ+#·{≤ìï nqTÁXÊeD+ n+{≤s¡T.
(K) nqTÁXÊeD+ ` uÛÑH˚Ô! dü+|òüT+ Hêe÷≥ $qT>±ø£! á ù|s¡T>∑\
Äj·TTwüà+‘·Tì •wüß´&ÉT ñ|üd+ü |ü<qä T ø√s¡T#·THêï&ÉT. Ç‘·ì˝À Á|üÁe»´≈£î $|òTü ïø±s¡øy£ TÓ qÆ
$wüj÷· ˝ÒMT ˝Òe⁄. Ç‘·ìøÏ bÕÁ‘·, eT÷&ÉT Nesê\T ñHêïsTT. dü+|òTü + á ù|s¡T>∑\
nuÛÑ´]úøÏ á ù|s¡T>∑\ Äj·TTwüà+‘·Tì ñbÕ<Ûë´j·T‘·«+˝À ñ|üdü+|ü<äqT ÇdüTÔ+~.
Ç+<äT≈£î düeTà‹+∫qyês¡T eTÚq+>± ñ+&Ü*. düeTà‹+#·ìyês¡T e÷{≤¢&eÉ #·TÃqT.
s¬ +&ÉekÕ]≈£L&Ü n<˚ $wüj÷· ìï #Ó|⁄ü ‘·THêïqT. eT÷&ÉekÕ]≈£L&Ü n<˚ $wüj÷· ìï
#Ó|⁄ü ‘·THêïqT. ˇø£ »„|,Ôæ eT÷&ÉT nqTÁXÊeD≤\T ñ+&É≥+ e\q Bìì »„|#Ôæ ‘· T· s¡øú s£ à¡
n+{≤s¡T. Ä ‘·sê«‘· <Ûës¡D ñ+≥T+~.
<Ûës¡D ` á ù|s¡T>∑\yêìøÏ, á ù|s¡T>∑\yêì ñbÕ<Ûë´j·T‘·«+˝À dü+|òTü +
ñ|üd+ü |ü<qä T Ç∫Ã+~. dü+|òTü + Ç+<äT≈£î düeTà‹+∫+~ ø£qTø£H˚ eTÚq+>± ñqï<äì
nqT≈£î+≥THêïqT.

111
nXÀø±e<ëq+

112