MÔN: LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH

Chương 3: TIỀN LÀ GÌ
Tóm lược
• Trong chương này, chúng tôi phát triển các định nghĩa
chính xác bằng cách khám phá các chức năng của tiền,
lý giải tại sao và bằng cách nào tiền thúc đẩy hiệu quả
kinh tế, tìm hiểu các hình thức của tiền đã phát triển
theo thời gian và nghiên cứu cách thức đo lường tiền
hiện tại?
Mục tiêu học tập
3.1 Mô tả tiền là gì
3.2 Liệt kê và tóm lược các chức năng của tiền.
3.3 Xác định các hình thức khác nhau của hệ thống thanh
toán
3.4 So sánh cung tiền M1 và M2
Ý nghĩa của tiền (1 of 2)
• Tiền (hoặc cung tiền): bất cứ thứ gì được chấp nhận
rộng rãi để thanh toán cho hàng hoá, dịch vụ hoặc hoàn
trả các khoản nợ.
• Một định nghĩa hẹp: tiền giấy (bao gồm tiền giấy, tiền xu)
• Một định nghĩa rộng: séc được chấp nhận trong để thanh
toán, tài khoản tiền gửi giao dịch cũng có thể được xem
là tiền.
Ý nghĩa của tiền (2 of 2)
• Tiền (khía cạnh dự trữ) khác với:
– Tài sản/của cải - Wealth: của cải không chỉ bao gồm
tiền mà còn bao gồm các tài sản khác như trái phiếu,
cổ phiếu phổ thông, tác phẩm nghệ thuật, đất đai, đồ
nội that, xe hơi và nhà cửa.
– Thu nhập - Income: là một dòng các khoản tiền kiếm
được trên một đơn vị thời gian
Nếu nói thu nhập $1000 sẽ không rõ số tiền này
kiếm được trong 1 ngày, 1 tháng hay 1 năm.
Nếu nói có $1000 trong túi, ta hiểu chính xác số
tiền người này đang sở hữu.
Chức năng của tiền (1 of 2)
• Trung gian trao đổi - Medium of Exchange:
• Trung gian trao đổi cần phải:
– Tiêu chuẩn hoá dễ dàng - be easily standardized
– Được chấp nhận rộng rãi - be widely accepted
– Có thể phân chia - be divisible
– Dễ dàng mang theo - be easy to carry
– Không giảm giá trị nhanh chóng - not deteriorate
quickly
Chức năng của tiền (2 of 2)
• Đơn vị hạch toán - Unit of Account:
– Được cùng để đo lường giá trị trong nền kinh tế -
Used to measure value in the economy
– Giảm chi phí giao dịch - Reduces transaction costs
• Lưu trữ giá trị - Store of Value:
– Được sử dụng để lưu trữ sức mua qua thời gian -
Used to save purchasing power over time.
– Các tài sản khác cũng có chức năng này.
– Tiền có tính thanh khoản cao nhất trong tất cả các
loại tài sản nhưng mất giá trị trong thời kỳ lạm phát.
Sự phát triển của hệ thống thanh toán (1
of 2)

• Tiền hàng hoá - Commodity Money: hàng hóa có giá

trị, được tiêu chuẩn hóa dễ dàng và có thể phân chia
được (ví dụ: kim loại quý, thuốc lá)
• Tiền pháp định - Fiat Money: tiền giấy được các chính
phủ chỉ định là đồng tiền hợp pháp.
Sự phát triển của hệ thống thanh toán (2
of 2)

• Séc - Checks: chỉ thị đến ngân hàng của bạn để chuyển tiền từ tài
khoản của bạn sang tài khoản của người khác khi người đó gửi tờ
séc cho ngân hàng.
• Thanh toán điện tử - Electronic Payment (ví dụ: thanh toán hoá
đơn trực tuyến): thanh toán bằng máy tính thông qua kết nối internet.
• E-Money (tiền điện tử - electronic money):
– Debit card (thẻ ghi nợ): cho phép người tiêu dùng mua hàng
hoá và dịch vụ bằng cách chuyển tiền điện tử trực tiếp từ tài
khoản NH của họ sang tài khoản của người bán.
– Stored-value card (smart card): thẻ giúp nạp tiền thông qua chip
gắn trên thẻ từ nguồn tiền trong tài khoản NH.
– E-cash: chuyển tiền mặt sang tiền điện tử để thanh toán trực
tuyến (ví dụ qua PayPal)
Chúng ta có hướng tới một xã hội không
tiền mặt không?
• Những dự đoán về một xã hội không tiền mặt đã có hàng
thập kỷ, nhưng chúng chưa thành hiện thực.
• Mặc dù tiền điện tử có thể thuận tiện và hiệu quả hơn hệ
thống thanh toán dựa trên tiền giấy, nhưng một số yếu tố
có tác dụng chống lại sự biến mất của hệ thống tiền giấy.
• Tuy nhiên, việc sử dụng tiền điện tử có thể sẽ vẫn tăng
trong tương lai.
Liệu Bitcoin sẽ trở thành đồng tiền của
tương lai không?
• Bitcoin là một dạng tiền điện tử được tạo ra vào năm
2009.
• Bằng cách “đào”, Bitcoin được tạo ra bởi những người
dùng phi tập trung khi họ sử dụng sức mạnh tính toán
của mình để xác minh và xử lý các giao dịch.
• Mặc dù Bitcoin hoạt động như một phương tiện trao đổi,
nó không có khả năng trở thành tiền của tương lai vì nó
hoạt động kém hơn với vai trò là một đơn vị hạch toán và
lưu trữ giá trị.
Đo lường tiền(1 of 2)
• Làm thế nào để chúng ta đo lường tiền? Tài sản cụ thể
nào có thể được gọi là “tiền”?
• Xây dựng tổng cung tiền bằng cách sử dụng khái niệm
thanh khoản:
– M1 (các tài sản có tính thanh khoản cao nhất) =
currency + traveler’s checks + demand deposits +
other checkable deposits
(tiền mặt, séc, tiền gửi thanh toán, các khoản tiền gửi có
thể viết séc khác)
Đo lường tiền(2 of 2)
• M2 (M1 cộng thêm các tài sản khác không có tính thanh
khoản cao) = M1 + small denomination time deposits +
savings deposits and money market deposit accounts +
money market mutual fund shares
Tổng cung tiền của Fed (1 of 3)
Table 1 Đo lường tổng cung tiền
Blank
Value as of August 31,
2020 ($ billions)
M1 = Currency 1,920.4
+ Demand deposits 2,317.0
+ Other checkable deposits 1,176.4
Total M1 5,413.8
M2 = M1 Blank

+ Small-denomination time deposits 351.9

+ Savings deposits and money market deposit accounts 11,593.4
+ Money market mutual fund shares (retail) 1,105.2
Total M2 18,464.3

Source: Federal Reserve Statistical Release, H.6, Money Stock Measures:

https://www.federalreserve.gov/releases/H6/current .
Tổng cung tiền của Fed (2 of 3)
Tổng cung tiền của Fed (3 of 3)
• M1 so với M2: Việc sử dụng thước đo tiền nào liệu có
quan trọng không?Liệu thước đo tiền nào được coi là quan
trọng?
• M1 và M2 có thể di chuyển theo các hướng khác nhau
trong ngắn hạn (xem hình).
• Kết luận: việc lựa chọn tổng cung tiền là quan trọng đối với
các nhà hoạch định chính sách.
Hình 1: Tỷ lệ Tăng trưởng của cung tiền
M1 và M2, 1960–2020

Source: Federal Reserve Bank of St. Louis, FRED database: https://fred.stlouisfed.org/series/M1SL

Tất cả Đô la Mỹ ở đâu?
• Hơn 4.500 đô la Mỹ tiền mặt được nắm giữ bởi mỗi
người Mỹ là một con số lớn đáng ngạc nhiên.
• Tất cả những đô la này ở đâu và ai đang giữ chúng?
– Tội phạm - Criminals
– Người nước ngoài - Foreigners