PGS.TS. Nguyen Thi Bay, DHBK tp. HCM; www4.hcmut.edu.

vn/~ntbay

CHÖÔNG

I. HAI PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU CHUYEÅN ÑOÄNG CUÛA LÖU CHAÁT
1. Phöông phaùp Lagrange (J.L de Lagrange, nhaø toaùn hoïc ngöôøi Phaùp,1736-1883)
⎧ d2x
⎧ dx ⎪ x
a =
⎪u x = dt ⎪ dt 2
⎧x = x(x0 , y0 , z0 , t) G ⎪ G G ⎪
G G ⎪ G dr ⎪ dy G du d 2 r ⎪ d2y
r = f (r0 , t) ⇔ ⎨y = x(x0 , y0 , z0 , t) u = ⇔ ⎨u y = a= = ⇔ ⎨a y =
⎪z = x(x , y , z , t) dt ⎪ dt dt dt 2 ⎪ dt 2
⎩ 0 0 0
⎪ dz ⎪ 2
⎪uz = dt ⎪a z = d z
⎩ ⎪⎩ dt 2
z Quyõ ñaïo
¾Trong phöông phaùp Lagrage , caùc yeáu toá chuyeån r(x, y, z)
ñoäng chæ phuï thuoäc vaøo thôøi gian , VD: u = at2+b
y
2. Phöông phaùp Euler r0(x0, y0, z0)
(L. Euler, nhaø toaùn hoïc ngöôøi Thuïy Só, 1707-1783) x

⎧u x = u x ( x, y, z, t )
G G ⎪
u = u ( x, y, z, t ) ⇔ ⎨u y = u y ( x, y, z, t ) Caùc ñöôøng doøng taïi thôøi ñieåm t
⎪
⎩u z = u z (x, y, z, t )
dx dy dz
¾Phöông trình ñöôøng doøng: = =
ux uy uz
(x,y,z)
DONG HOC 1
 PGS.TS. Nguyen Thi Bay, DHBK tp. HCM; www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

Ví duï 1a: ux=3x2; uy=-6xy; uz=0

Thieát laäp phöông trình ñöôøng doøng: dx

=
dy
3x 2
− 6 xy
Chuyeån caùc soá haïng coù bieán x veà veá traùi, bieán y veà veá phaûi:

2 xdx dy 2dx dy
= ⇔ =
x 2
−y x −y
2dx dy
Tích phaân hai veá: ∫ x
= ∫ −y
⇔ 2 ln( x ) = − ln( y ) + ln C ⇔ x 2 y = C

Vaäy phöông trình ñöôøng doøng coù daïng: x 2 y = C

Ví duï 1b: ux=x2y+2x; uy=-(y2x+2y);

dx dy
Thieát laäp phöông trình ñöôøng doøng: =
x y + 2x
2
− ( xy 2 + 2 y )

Trong tröôøng hôïp naøy ta khoâng theå chuyeån caùc soá haïng coù cuøng bieán x, y veà
cuøng moät phía, neân khoâng theå laáy tích phaân hai veá ñöôïc, ta seõ giaûi baøi toaùn naøy
sau trong chöông theá löu

II. CAÙC KHAÙI NIEÄM THÖÔØNG DUØNG

oáng doøng

1. Ñöôøng doøng, doøng nguyeân toá dA

P
2. Dieän tích maët caét öôùt A,
Chu vi öôùt P, A A
Baùn kính thuûy löïc R=A/P A

Doøng coù aùp Doøng khoâng Doøng tia

3. Löu löôïng Q, aùp
Vaän toác trung bình m/ caét u
öôùt V:
Q= ∫ u dA = ∫ udA
n Abaát kyø
Abatky Am / c.uot Am/c öôùtø
Q
V=
A
Nhận xeùt: Löu löôïng chính laø theå tích
cuûa bieåu ñoà phaân boá vaän toác : Bieåu ñoà phaân boá vaän toác

DONG HOC 2
 PGS.TS. Nguyen Thi Bay, DHBK tp. HCM; www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

III. PHAÂN LOAÏI CHUYEÅN ÑOÄNG:

1. Theo ma saùt nhôùt: Chuyeån ñoäng chaát loûng lyù töôûng, : khoâng coù ma saùt
Fquantinh
Chuyeån ñoäng chaát loûng thöïc: coù ma saùt - Re =
Fmasat
Re=VD/ν=V4R/ν:taàng(Re<2300) - roái (Re>2300)
2. Theo thôøi gian: oån ñònh-khoâng oån ñònh.
3 Theo khoâng gian: ñeàu-khoâng ñeàu.
4 Theo tính neùn ñöôïc: soá Mach M=u/a
a: vaän toác truyeàn aâm; u:vaän toác phaàn töû löu chaát
döôùi aâm thanh (M<1) - ngang aâm thanh (M=1)
treân aâm thanh (M>1) - sieâu aâm thanh (M>>1)

¾Thí nghieäm Reynolds

IV. GIA TOÁC PHAÀN TÖÛ LÖU CHAÁT :

•Theo Euler: du x ∂u x ∂u ∂u ∂u
ax = = + ux x + uy x + uz x
dt ∂t ∂x ∂y ∂z
du ∂u ∂u ∂u ∂u
a y = y = y + ux y + u y y + uz y
dt ∂t ∂x ∂y ∂z
du ∂u z ∂u ∂u ∂u
az = z = + ux z + uy z + uz z
dt N∂t ∂x ∂y ∂z

t.ph.cuïc - boä
thaønh phaàn ñoái löu

•Theo Lagrange:

G G
G G du ∂u
u = u (x 0 , y0 , z0 , t) ⇒ a = =
dt ∂t

DONG HOC 3