TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.

vn/~ntbay

CHÖÔNG

I. HAI PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU CHUYEÅN ÑOÄNG CUÛA LÖU CHAÁT
1. Phöông phaùp Lagrange (J.L de Lagrange, nhaø toaùn hoïc ngöôøi Phaùp,1736-1883)
⎧ d2x
⎧ dx ⎪ a =
⎪u x = dt ⎪
x
dt 2
⎧x = x(x0 , y0 , z0 , t) G ⎪ G G ⎪
G G ⎪ G dr ⎪ dy G du d 2 r ⎪ d2y
r = f (r0 , t) ⇔ ⎨y = x(x0 , y0 , z0 , t) u = ⇔ ⎨u y = a= = ⇔ ⎨a y =
⎪z = x(x , y , z , t) dt ⎪ dt dt dt 2 ⎪ dt 2
⎩ 0 0 0
⎪ dz ⎪ 2
⎪u z = ⎪a z = d z
⎩ dt ⎪⎩
z Quyõ ñaïo dt 2
¾Trong phöông phaùp Lagrage , caùc yeáu toá chuyeån r(x, y, z)
ñoäng chæ phuï thuoäc vaøo thôøi gian , VD: u = at2+b
y
2. Phöông phaùp Euler r0(x0, y0, z0)
(L. Euler, nhaø toaùn hoïc ngöôøi Thuïy Só, 1707-1783) x

⎧u x = u x ( x, y, z, t )
G G ⎪
u = u ( x, y, z, t ) ⇔ ⎨u y = u y ( x, y, z, t ) Caùc ñöôøng doøng taïi thôøi ñieåm t
⎪
⎩u z = u z ( x, y, z, t )
dx dy dz
¾Phöông trình ñöôøng doøng: = =
ux uy uz
(x,y,z)

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 1

 TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

Ví duï 1a: ux=3x2; uy=-6xy; uz=0

Thieát laäp phöông trình ñöôøng doøng: dx

=
dy
3x 2
− 6 xy
Chuyeån caùc soá haïng coù bieán x veà veá traùi, bieán y veà veá phaûi:

2 xdx dy 2dx dy
= ⇔ =
x 2
−y x −y
2dx dy
Tích phaân hai veá: ∫ x
= ∫ −y
⇔ 2 ln( x ) = − ln( y ) + ln C ⇔ x 2 y = C

Vaäy phöông trình ñöôøng doøng coù daïng: x 2 y = C

Ví duï 1b: ux=x2y+2x; uy=-(y2x+2y);

dx dy
Thieát laäp phöông trình ñöôøng doøng: =
x y + 2x
2
− ( xy 2 + 2 y )

Trong tröôøng hôïp naøy ta khoâng theå chuyeån caùc soá haïng coù cuøng bieán x, y veà
cuøng moät phía, neân khoâng theå laáy tích phaân hai veá ñöôïc, ta seõ giaûi baøi toaùn naøy
sau trong chöông theá löu

II. CAÙC KHAÙI NIEÄM THÖÔØNG DUØNG

oáng doøng

1. Ñöôøng doøng, doøng nguyeân toá dA

P
2. Dieän tích maët caét öôùt A,
Chu vi öôùt P, A A
Baùn kính thuûy löïc R=A/P A

Doøng coù aùp Doøng khoâng Doøng tia

3. Löu löôïng Q, aùp
Vaän toác trung bình m/ caét u
öôùt V:
Q= ∫ u dA = ∫ udA
n Abaát kyø
Abatky Am / c. uot Am/c öôùtø
Q
V=
A
Nhận xeùt: Löu löôïng chính laø theå tích
cuûa bieåu ñoà phaân boá vaän toác : Bieåu ñoà phaân boá vaän toác

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 2

 TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

III. PHAÂN LOAÏI CHUYEÅN ÑOÄNG:

1. Theo ma saùt nhôùt: Chuyeån ñoäng chaát loûng lyù töôûng, : khoâng coù ma saùt
Fquantinh
Chuyeån ñoäng chaát loûng thöïc: coù ma saùt - Re =
Fmasat
Re=VD/ν=V4R/ν:taàng(Re<2300) - roái (Re>2300)
2. Theo thôøi gian: oån ñònh-khoâng oån ñònh.
3 Theo khoâng gian: ñeàu-khoâng ñeàu.
4 Theo tính neùn ñöôïc: soá Mach M=u/a
a: vaän toác truyeàn aâm; u:vaän toác phaàn töû löu chaát
döôùi aâm thanh (M<1) - ngang aâm thanh (M=1)
treân aâm thanh (M>1) - sieâu aâm thanh (M>>1)

¾Thí nghieäm Reynolds

IV. GIA TOÁC PHAÀN TÖÛ LÖU CHAÁT :

•Theo Euler: du x ∂u x ∂u ∂u ∂u
ax = = + ux x + u y x + uz x
dt ∂t ∂x ∂y ∂z
du ∂u ∂u ∂u ∂u
a y = y = y + ux y + u y y + uz y
dt ∂t ∂x ∂y ∂z
du ∂u z ∂u ∂u ∂u
az = z = + ux z + uy z + uz z
dt N∂t ∂x ∂y ∂z
 

t.ph.cuïc - boä
thaønh phaàn ñoái löu

•Theo Lagrange:

G G
G G du ∂u
u = u (x 0 , y0 , z0 , t) ⇒ a = =
dt ∂t

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 3

 TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

V. PHAÂN TÍCH CHUYEÅN ÑOÄNG CUÛA LÖU CHAÁT:

Trong heä truïc toaï ñoä O(x,y,z), xeùt vaän toác cuûa hai ñieåm M(x,y,z) vaø
M1(x+dx,y+dy,z+dz), vì hai ñieåm raát saùt nhau, neân ta coù:

∂u x ∂u x ∂u x
u x1 = u x + dx + dy + dz
∂x ∂y ∂z
∂u y ∂u y ∂u y
u y1 = uy + dx + dy + dz
∂x ∂y ∂z
∂u z ∂u z ∂u z
u z1 = uz + dx + dy + dz
∂x ∂y ∂z

vaän toác chuyeån vaän toác bieán vaän toác bieán daïng goùc
ñoäng tònh tieán daïng daøi vaø vaän toác quay

¾Ñònh lyù Hemholtz

1. Tònh tieán
G G G
⎛ i j k ⎞⎟
Chuyeån ⎜
2. Quay Vaän toác ωG = 1 RotuG = 1⎜ ∂ ∂ ∂ ⎟
ñoäng quay: 2 2 ⎜ ∂x ∂y ∂z ⎟
⎜u uy u z ⎟⎠
⎝ x
3. Bieán daïng

Bieán daïng goùc Bieán daïng daøi

Suaát bieán daïng goùc

Suaát bieán daïng daøi

⎛ ∂u z ∂u y ⎞ 1 ⎛ ∂uz ∂u y ⎞
ε zy = ε yz =
1
⎜⎜ + ⎟⎟ ∂u x ωx = ⎜ − ⎟
ε = 2 ⎜⎝ ∂y ∂z ⎟⎠
2 ⎝ ∂ y ∂z ⎠
xx
∂x
∂u 1 ⎛ ∂u x ∂ u z ⎞
1 ⎛ ∂u x ∂u z ⎞ y ωy = ⎜ − ⎟
ε xz = ε zx = ⎜ + ⎟ ε yy = 2 ⎝ ∂z ∂x ⎠
2 ⎝ ∂z ∂x ⎠ ∂y
1 ⎛ ∂u y ∂u x ⎞
⎛ ∂u y ∂u x ⎞ ∂u z ωz = ⎜ − ⎟
ε xy = ε yx =
1
⎜⎜ + ⎟⎟ ε zz = 2 ⎜⎝ ∂x ∂y ⎟⎠
2 ⎝ ∂x ∂y ⎠
∂z

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 4

 TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

•Chuyeån ñoäng quay cuûa phaàn töû löu chaát:

x
⎛ ∂u x ∂u ⎞ ∂ux/∂ydyΔ
⎜ dyΔt − y dxΔt ⎟
α +β 1 1 ⎜ ∂y uxΔt t
ω=− =− + ∂x ⎟
2 Δt 2Δt ⎜ dy dx ⎟
⎜ ⎟ α ∂uy/∂xdxΔ
⎝ ⎠ t
1 ⎛ ∂u y ∂u x ⎞ 1 β
= ⎜⎜ − ⎟ = rotuz uyΔt
2 ⎝ ∂x ∂y ⎟⎠ 2 dy +
dx y

G
rot ( u ) = 0 chuyeån ñoäng khoâng quay (theá)
G
rot (u ) ≠ 0 chuyeån ñoäng quay

Ví duï 2: Xaùc ñònh ñöôøng doøng cuûa moät doøng chaûy coù : ux = 2y vaø uy = 4x

dx dy
=
ux u y

dx dy
=
2 y 4x

4 xdx = 2 ydy
2 xdx = ydy

⎛ x2 ⎞ y2
2⎜⎜ ⎟⎟ = +C
⎝ 2⎠ 2

2x2 − y2 = C

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 5

 TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

Ví duï 3:

Doøng chaûy qua moät ñoaïn oáng thu heïp daàn vôùi vaän
toác doøng vaøo vaø ra laàn löôït laø 10 m/s vaø 50 m/s.
Chieàu daøi cuûa oáng laø 0,5m

Giaû thieát doøng moät chieàu, vaø vaän toác bieán ñoåi
tuyeán tính doïc theo truïc ngang cuûa oáng.

Haõy tìm quy luaät bieán thieân cuûa vaän toác vaø gia toác theo
truïc oáng. Töø ñoù suy ra gia toác taïi ñaàu vaøo vaø ra cuûa
voøi

Lôøi Giaûi: Quy luaät bieán thieân vaän toác tuyeán tính doïc theo truïc oáng:
u = ax + b. a, b laø haèng soá

Choïn truïc x nhö hình veõ, vôùi goác “0” ôû ñaàu oáng, ta coù
taïi x=0, u =10 m/s; taïi x=0,5m, u = 50 m/s. Theá caù ñieàu
kieän treân vaøo ta suy ra ñöôïc a=80; b=10. Suy ra quy
luaät bieán thieân vaän toác doïc theo truïc x laø:
u = (80x + 10) m/s
Töø ñoù suy ra quy luaät bieán thieân gia toác nhö sau:

Theá giaù trò x=0 vaø x=0,5 vaøo ta suy ra ñöôïc gia toác taïi ñaàu vaøo vaø ra
cuûa oáng laàn löôït laø: 800 m/s2 vaø 4000m/s2.

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 6

 TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

VI ÑÒNH LYÙ VAÄN TAÛI REYNOLDS- PHÖÔNG PHAÙP THEÅ TÍCH KIEÅM SOAÙT
1. Theå tích kieåm soaùt, vaø ñaïi löôïng nghieân cöùu:
Xeùt theå tích W trong khoâng gian löu chaát chuyeån ñoäng. W coù dieän tích bao
quanh laø A. Ta nghieân cöùu ñaïi löôïng X naøo ñoù cuûa doøng löu chaát chuyeån
ñoäng qua khoâng gian naøy. Ñaïi löôïng X cuûa löu chaát trong khoâng gian W
ñöôïc tính baèng: CV
A
X = ∫∫∫ kρdW
W

W u
dw
W: theå tích kieåm soaùt
X : Ñaïi löôïng caàn nghieân cöùu
k : Ñaïi löôïng ñôn vò ( ñaïi löôïng X treân 1 ñôn vò khoái löôïng)

Ví duï: X laø khoái löôïng: k=1 ; X = ∫∫∫ ρdW

W
G K K
X laø ñoäng löôïng: k = u X = ∫∫∫ u ρ dW
W

X laø ñoäng naêng: k=u2/2 ; X = u2

∫∫∫ 2
ρ dW
W

. Ñònh lyù vaän taûi Reynolds- phöông phaùp theå tích kieåm soaùt:
¾Nghieân cöùu söï bieán thieân cuûa ñaïi löôïng X theo thôøi gian khi doøng chaûy qua W
dX ∂X Dieän tích
∂t W A∫∫
= + kρu n dA Dieän tích A2
dt
A1
A B C
Taïi t: löu chaát vaøo chieám ñaày theå tích n n
kieåm soaùt W.
Taïi t+Δt: löu chaát töø W chuyeån ñoäng
ñeán vaø chieám khoaûng khoâng gian W1. W W1
dX ΔX Xt +Δt −Xt XW1 −XW t +Δt
(XB t +Δt
+ XC t
) − (XA t
+ XB )
= lim = lim = lim = lim
dt Δt →0 Δt Δt →0 Δt Δt →0 Δt Δt →0 Δt
t + Δt t + Δt
(X B + XA t
) − (X A t
+ XB ) X t + Δt − XA
t + Δt
= lim + lim C
Δt →0 Δt Δt →0 Δt
X tW+ Δt − X tW X t + Δt − XA
t + Δt
= lim + lim C
Δt →0 Δt Δt →0 Δt
Δ t ∫∫ k ρ u n dA + Δ t ∫∫ k ρ u n dA
∂X A2 A1
= + lim
∂t W
Δt→ 0 Δt
∂X
=
∂t W
+ ∫∫ k ρ u
A
n dA

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 7

 TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

VII AÙP DUÏNG PHÖÔNG PHAÙP TTKS dX ∂X

∂t W A∫∫
= + kρu n dA
dt
1. PHÖÔNG TRÌNH LIEÂN TUÏC
dX
X laø khoái löôïng: theo ñ. luaät baûo toaøn khoái löôïng: =0
dt
∂ ∫∫∫ ρ dW
dX W ∂ρ
dt
=
∂t
+ ∫∫ ρ u n d A b .d .Gauss
= ∫∫∫ ∂t
dW + ∫∫∫ div ( ρ u ) dW =0
A W W
∂ρ
Hay: + div (ρ u ) = 0 : daïng vi phaân cuûa ptr lieân tuïc
∂t
•Neáu ρ=const→ ptr vi phaân lieân tuïc cuûa löu chaát khoâng neùn ñöôïc:
∂u x ∂u y ∂u z
div ( u ) = 0 ⇔ + + =0
∂x ∂y ∂z
ƒDoøng nguyeân toá chuyeån ñoäng oån ñònh: → ptr lieân tuïc cuûa doøng nguyeân toá
chuyeån ñoäng oån ñònh:
u1
dA1
∫∫ ρu n dA = 0 ⇔ ρ1u1dA1 = ρ2u 2dA2 dA2
u2
A

•Ñoái vôùi toaøn doøng chuyeån ñoäng oån ñònh (coù moät m/c vaøo, 1 m/c ra) → ptr lieân
tuïc cho toaøn doøng löu chaát chuyeån ñoäng oån ñònh daïng khoái löôïng:

∫ ρ1u1dA1 = ∫ ρ2 u 2dA2 ⇔ M1 = M 2
A1 A2
M1: khoái löôïng löu chaát vaøo m/c A1 trong 1 ñv t.gian
M2: khoái löôïng löu chaát ra m/c A2 trong 1 ñv t.gian

•Ñoái vôùi toaøn doøng chuyeån ñoäng oån ñònh (coù moät m/c vaøo, 1 m/c ra), löu chaát
khoâng neùn ñöôïc: → ptr lieân tuïc cho toaøn doøng löu chaát khoâng neùn ñöôïc
chuyeån ñoäng oån ñònh:
Q1 = Q2 hay Q = const

•Trong tröôøng hôïp doøng chaûy coù nhieàu maët caét vaøo vaø ra, c. ñoäng oån ñònh, löu
chaát khoâng neùn ñöôïc, taïi moät nuùt, ta coù: → ptr lieân tuïc taïi moät nuùt cho toaøn
doøng löu chaát khoâng neùn ñöôïc chuyeån ñoäng oån ñònh:

Qñeán = Qñi

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 8

 TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

2. PHÖÔNG TRÌNH NAÊNG LÖÔÏNG dX = ∂ X

dt ∂t W
+ ∫∫ k ρ u n dA
A
Khi X laø naêng löôïng cuûa doøng chaûy coù khoái löôïng m (kyù hieäu laø E, bao goàm noäi
naêng, ñoäng naêng vaø theá naêng (theá naêng bao goàm vò naêng laãn aùp naêng), ta coù:
X = E = Eu + 1/2mu2+ mgZ vôùi Z=z+p/γ
1 2 p
Nhö vaäy, naêng löôïng cuûa moät ñôn vò khoái löôïng löu chaát k baèng: k = e u + u + gz +
2 ρ
trong ñoù: eu laø noäi naêng cuûa moät ñôn vò khoái löôïng.
1/2u2 laø ñoäng naêng cuûa moät ñôn vò khoái löôïng.
gz laø vò naêng cuûa moät ñôn vò khoái löôïng.
p/ρ laø aùp naêng cuûa moät ñôn vò khoái löôïng.
Ñònh luaät I Nhieät ñoäng löïc hoïc: soá gia naêng löôïng ñöôïc truyeàn vaøo chaát loûng
trong moät ñôn vò thôøi gian (dE/dt) , baèng suaát bieán ñoåi trong moät ñôn vò thôøi gian
cuûa nhieät löôïng (dQ/dt) truyeàn vaøo khoái chaát loûng ñang xeùt, tröø ñi suaát bieán ñoåi
coâng (dW/dt) trong moät ñôn vò thôøi gian cuûa khoái chaát loûng ñoù thöïc hieân ñoái vôùi
moâi tröôøng ngoaøi (ví duï coâng cuûa löïc ma saùt):

dE dQ dW
= −
Nhö vaäy dt dt dt
dQ dW ∂ 1 p 1 p Daïng toång quaùt
− = ∫∫∫(eu + u2 + gz + )ρdw+ ∫∫(eu + u2 + gz + )ρundA
dt dt ∂t w 2 ρ A
2 ρ cuûa P. tr NL

3. PHÖÔNG TRÌNH ÑOÄNG LÖÔÏNG

G K K
Khi X laø ñoäng löôïng: k=u X = ∫∫∫ u ρ dW
W

Ñònh bieán thieân ñoäng löôïng: bieán thieân ñoäng löôïng cuûa löu chaát qua theå tích
W (ñöôïc bao quanh bôûi dieän tích A) trong moät ñôn vò thôøi gian baèng toång
ngoaïi löïc taùc duïng leân khoái löu chaát ñoù:
dX
= ∑ Fngoaïilöïc
dt

dX ∂X
Nhö vaäy, töø keát quaû cuûa pp TTKS: ; ta coù:
∂t W A∫∫
= + kρu n dA
dt

∂
∑F ngoaïilöïc
=
∂t ∫∫∫
(u )ρdw + ∫∫ (u )ρu n dA Daïmg toång
w A quaùt cuûa p.tr
ÑL

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 9

 TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

Moät doøng chaûy ra khoûi oáng coù vaän toác phaân boá daïng nhö hình
Ví duï 4:
veõ, vôùi vaän toác lôùn nhaát xuaát hieän ôû taâm vaø coù giaù trò Umax = 12
cm/s . Tìm vaän toác trung bình cuûa doøng chaûy

dA=2πrdr
Giaûi:
Taïi taâm oáng, u=umax; taïi thaønh oáng, u=0. r Umax
Ta coù treân phöông r,; vaän toác doøng dr
chaûy phaân boá theo quy luaät tuyeán tính:
u max
u= (R − r )
R
Löu löôïng :

2πu max ⎡ Rr 2 r 3 ⎤
R
u max πu max R 2
Q=∫ (R − r )2πrdr = ⎢ − ⎥ =
0
R R ⎣ 2 3 ⎦ r =R 3
Q u
V = = max
A 3
V = 4cm / s

Ví duï 5: Löu chaát chuyeån ñoäng oån ñònh trong ñöôøng oáng coù ñöôøng kính D. ÔÛ ñaàu vaøo cuûa
ñoaïn oáng, löu chaát chuyeån ñoäng taàng, vaän toác phaân boá theo quy luaät :
⎡ r2 ⎤ u1: vaän toác taïi taâm oáng khi chaûy taàng.
u = u1 ⎢1 − 2⎥
⎣ (R ) ⎦
r : ñöôïc tính töø taâm oáng (0 ≤ r ≤ D/2)
Khi löu chaát chuyeån ñoäng vaøo saâu trong oáng thì chuyeån sang chaûy roái, vôùi phaân
boá vaän toác nhö sau : 1/ 7
⎛y⎞ u2: vaän toác taïi taâm oáng khi chaûy roái
u = u2⎜ ⎟
⎝R⎠ y : ñöôïc tính töø thaønh oáng (0 ≤ y ≤ D/2)
Tìm quan heä giöõa u1 vaø u2
r r
Giaûi: dA=2π
rdr R
Theo phöông trình lieân tuïc: o u1 u2
Q1 = Q2 dr
1
o
R
⎡ r2 ⎤ R
⎡y⎤ 7
Q1 = ∫ u1 ⎢1 − 2 ⎥ 2πrdr; Q 2 = ∫ u 2 ⎢ ⎥ 2π(R − y)dy
0 ⎣ R ⎦ 0 ⎣R ⎦
R
⎡ r ⎤
2
⎡r 2
r4 ⎤ πu1R 2
Q1 = ∫ u1 ⎢1 − 2⎥
2πrdr = 2πu1 ⎢ − 2⎥
=
0 ⎣ (R ) ⎦ ⎣ 2 4(R ) ⎦ r =R 2
⎡ R y 17 R
1
7 ⎤ ⎡ 7 y 8 7 6 7 y15 7 −1 ⎤
⎡ ⎤ ⎡ y ⎤ 49
Q2 = −2πu 2 ⎢∫ R ⎢ ⎥ dy − ∫ y⎢ ⎥ dy⎥ = 2πu 2 ⎢ R 7− R 7 ⎥ = πu 2 R 2
⎢0 ⎣R ⎦ 0 ⎣
R⎦ ⎥ ⎢⎣ 8 15 ⎥⎦ 60
⎣ ⎦ y =R

49
⇒ u1 = u 2
30

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 10

 TS. Nguyeãn Thò Baûy, ÑHBK tp. HCM, www4.hcmut.edu.vn/~ntbay

Chaát loûng lyù ltöôûng quay quanh truïc thaúng ñöùng (oz). Giaû söû vaän toác
Ví duï 5: quay cuûa caùc phaân toá chaát loûng tyû leä nghòch vôùi khoaûng caùch töø truïc
quay treân phöông baùn kính (V=a/r; a>0 laø haèng soá. Chuùng minh raèng
ñaây laø moät chuyeån ñoäng theá. Tìm phöông trình caùc ñöôøng doøng
Giaûi: G ⎛ ∂u y ∂u x ⎞
chuyeån ñoäng khoâng quay (theá) rot ( u ) z = 0 ⎜⎜ − ⎟⎟ = 0
a − y − ay − ay ⎝ ∂x ∂ y ⎠
u = u cos(u, ox) = = = ;
x2 + y 2
x
r r r2
a ⎛ x ⎞ ax ax u
uy = u cos(u, oy) = ⎜ ⎟ = 2 = 2
Suy ra: r⎝r⎠ r x + y2
∂uy ∂ ⎛ ax ⎞ a(x2 + y 2 ) − ax(2x) a(y 2 − x2 )
y r
= ⎜ ⎟= = 2 2 2;
∂x ∂x ⎜⎝ x2 + y 2 ⎟⎠ ( x 2 + y 2 )2 (x + y ) O x
∂ux ∂ ⎛ − ay ⎞ − a(x2 + y 2 ) + ay(2y) a(y 2 − x2 )
= ⎜ ⎟= = 2 2 2
∂y ∂y ⎜⎝ x2 + y 2 ⎟⎠ ( x 2 + y 2 )2 (x + y )

Vaäy: ∂u y
∂u x
−= 0 ⇔ rot ( u ) z = 0
∂x ∂y
Ñaây laø chuyeån ñoäng Moät chuyeån ñoäng theá treân maët phaúng xOy
− ay ax
u xdy = u y dx ⇔ dy = 2 dx
Phöông trình caùc ñöôøng doøng: x +y
2 2
x + y2
⇔ (x 2 + y 2 ) = C

CH. 3 - ÑOÄNG HOÏC - trang 11