TÔ NGỌC VÂN

Thời gian: 15 tháng 12 năm 1906 - 17 tháng 6 năm 1954

Sự nghiệp:

 Là một trong những họa sĩ tiên phong của Việt Nam, có công đầu tiên trong
việc sử dụng chất liệu sơn dầu.
 Nổi tiếng với các tác phẩm tranh phong cảnh, đời sống con người Việt Nam
và tranh chân dung.
 Được đánh giá là một trong những họa sĩ lớn của hội họa Việt Nam, nằm
trong "bộ tứ" nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn

Thành tựu:

 Giải thưởng tại Triển lãm Thuộc địa Paris (1931)

 Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Nhất (truy tặng)
 Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật (đợt I, 1996)

Một số tác phẩm nổi tiếng của họa sĩ Tô Ngọc Vân:

 Thiếu nữ bên hoa huệ (1943): tranh sơn dầu

 Hai thiếu nữ và em bé (1944): tranh sơn dầu
 Thiếu phụ bên tranh tam đa (1943): tranh lụa
 Chợ Bờ (1943): tranh lụa
TÁC PHẨM: THIẾU NỮ BÊN HOA HUỆ
Năm sáng tác: 1943
Chất liệu: Sơn dầu trên toan
Hoàn cảnh sáng tác: Bức tranh khi họa sĩ Tô Ngọc Vân đang giảng dạy tại
Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương.
Thể loại: tranh chân dung
Nội dung: Bức tranh khắc họa hình ảnh một thiếu nữ mặc áo dài trắng tinh khôi
đang nghiêng người bên cạnh lọ hoa huệ tây
Hình ảnh đường nét, họa tiết
Hình ảnh:
 Thiếu nữ:
o Một thiếu nữ mặc áo dài trắng tinh khôi, ngồi nghiêng bên cạnh bình
hoa huệ tây trắng.
o Dáng người thanh mảnh, thon thả, e ấp với mái tóc dài đen mượt mà.
o Khuôn mặt trái xoan, thanh tú, với đôi mắt mơ màng, toát lên vẻ đẹp
dịu dàng, thuần khiết.
 Hoa huệ:
o Nở rộ trong bình thủy tinh, trắng muốt, tinh khôi.
o Cánh hoa mỏng manh, cong cong, ôm lấy nhụy hoa vàng tươi.
o Hoa huệ tượng trưng cho sự thanh cao, tao nhã và đức hạnh của người
phụ nữ Việt Nam.
Đường nét:
 Đường nét mềm mại, uyển chuyển:
o Thể hiện qua đường cong của mái tóc, bờ vai, cánh tay của thiếu nữ.
o Tạo cảm giác nhẹ nhàng, thanh tao và nữ tính.
 Đường nét dứt khoát, rõ ràng:
o Thể hiện qua đường viền của áo dài, bình hoa, và những chi tiết trang
trí khác.
o Tạo sự cân bằng và hài hòa cho bức tranh.
Họa tiết:
 Họa tiết hoa văn trên áo dài:
o Hoa văn tinh tế, nhẹ nhàng, mang đậm dấu ấn văn hóa Việt Nam.
o Tạo điểm nhấn cho trang phục và làm tăng thêm vẻ đẹp của thiếu nữ.
  Họa tiết hoa lá trên nền tranh:
o Tạo cảm giác thanh bình, gần gũi với thiên nhiên.
o Làm nổi bật vẻ đẹp của thiếu nữ và hoa huệ.

Màu sắc trong tranh

 Màu trắng chủ đạo:
o Tượng trưng cho sự thanh cao, thuần khiết và tinh khôi.
o Tạo cảm giác nhẹ nhàng, thanh tao và trang nhã.
 Màu xanh lá và vàng nhạt:
o Làm nền cho bức tranh, tạo sự hài hòa và cân bằng.
o Tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở và sức sống mãnh liệt.

Đậm - Nhạt trong tác phẩm "Thiếu nữ bên hoa huệ":

Đậm:
 Màu sắc:
o Nổi bật với gam màu trắng của hoa huệ và áo dài, tạo sự tinh khôi,
thuần khiết.
o Màu xanh lá của cành hoa và phông nền tạo sự hài hòa, cân bằng.
o Màu da thiếu nữ hồng hào, điểm xuyết bởi đôi môi đỏ, thể hiện sức
sống thanh xuân.
 Ánh sáng:
o Ánh sáng tập trung vào thiếu nữ và hoa huệ, làm nổi bật vẻ đẹp của
họ.
o Kỹ thuật "sfumato" tạo hiệu ứng mờ ảo, lãng mạn.
 Hình khối:
o Hình khối thiếu nữ được giản lược, mềm mại, uyển chuyển.
o Hoa huệ được vẽ chi tiết, với những đường nét thanh mảnh.
Nhạt:
 Biểu cảm:
o Vẻ đẹp của thiếu nữ toát lên sự e ấp, dịu dàng, phảng phất nét buồn.
o Ánh mắt mơ màng, hướng về phía xa xăm, hoài niệm.
 Bố cục:
o Bố cục đơn giản, tập trung vào hai nhân vật chính: thiếu nữ và hoa
huệ.
o Không gian xung quanh được giản lược, tạo cảm giác thanh bình, tĩnh
lặng.
 Kỹ thuật:
o Sử dụng các nét vẽ mảnh, uyển chuyển để thể hiện sự mềm mại của
thiếu nữ và hoa huệ.
o Màu sắc được pha trộn tinh tế, tạo hiệu ứng chuyển tiếp nhẹ nhàng.

Không gian trong tác phẩm "Thiếu nữ bên hoa huệ":

1. Không gian thực:
 Bức tranh diễn ra trong một căn phòng đơn sơ, giản dị.
 Có thể nhận ra qua những chi tiết như: chiếc ghế mây, chiếc bình gốm, bức
tranh treo tường.
 Ánh sáng dịu nhẹ, phảng phất một chút buồn, tạo nên bầu không khí tĩnh
lặng, thanh bình.
2. Không gian tâm tưởng:
 Không gian nội tâm của thiếu nữ:
o Nét buồn vương vấn, mơ màng trên gương mặt.
o Cử chỉ e ấp, nhẹ nhàng khi ngắm nhìn hoa huệ.
o Thể hiện một tâm hồn tinh tế, nhạy cảm và hướng nội.
  Bức tranh gợi ra cảm giác hoài niệm, bâng khuâng về một thời đã qua.
3. Không gian nghệ thuật:
 Bố cục cân đối, hài hòa.
 Màu sắc trang nhã, thanh tao với gam màu trắng chủ đạo.
 Kỹ thuật vẽ điêu luyện, thể hiện sự tinh tế trong từng chi tiết.
Ý nghĩa của tác phẩm: Thiếu nữ bên hoa huệ là một tác phẩm nghệ thuật giá trị,
không chỉ thể hiện vẻ đẹp thanh tao của người phụ nữ Việt Nam mà còn thể hiện
tâm hồn và quan niệm thẩm mỹ của tác giả. Bức tranh đã đi sâu vào lòng người
yêu nghệ thuật Việt Nam và trở thành một biểu tượng của mỹ thuật Việt Nam đầu
thế kỷ 20
Ảnh hưởng của tác phẩm "Thiếu nữ bên hoa huệ" đối với hội họa và xã hội:

Đối với hội họa:

 Biểu tượng cho giai đoạn phát triển rực rỡ của mỹ thuật Việt Nam:
 Tô điểm cho kho tàng nghệ thuật Việt Nam
 Nguồn cảm hứng cho các thế hệ họa sĩ sau này

Đối với xã hội:

 Góp phần khẳng định vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam
 Gây ấn tượng sâu sắc với công chúng
 Góp phần nâng cao giá trị văn hóa Việt Nam
CẢM NHẬN

Bức tranh "Thiếu nữ bên hoa huệ" của Tô Ngọc Vân là một kiệt tác hội họa Việt
Nam, được đánh giá cao bởi vẻ đẹp thanh tao, thuần khiết.
 Hình ảnh thiếu nữ:
Thiếu nữ trong tranh mặc áo dài trắng tinh khôi, mái tóc đen dài mượt mà, khuôn
mặt thanh tú với đôi mắt mơ màng. Nét đẹp của thiếu nữ toát lên sự dịu dàng, e ấp,
đầy nữ tính.
 Hình ảnh hoa huệ:
Hoa huệ trắng tinh khôi tượng trưng cho sự thuần khiết, thanh cao. Bông hoa nở rộ
tỏa hương thơm dịu nhẹ, góp phần tô điểm thêm vẻ đẹp cho thiếu nữ.
 Bố cục và màu sắc:
Bố cục tranh cân đối, hài hòa với hai hình ảnh chính là thiếu nữ và hoa huệ. Màu
sắc chủ đạo là màu trắng, điểm xuyết bởi màu xanh của lá và màu vàng nhạt của
hoa, tạo nên một tổng thể nhẹ nhàng, thanh tao.

Tác động của tác phẩm "Thiếu nữ bên hoa huệ" đối với bản thân:
Về mặt cảm xúc:
 Gợi cảm giác thanh tao, bình yên
 Khơi gợi niềm tự hào dân tộc
 Gây ấn tượng sâu sắc

Về mặt nhận thức:

 Nâng cao hiểu biết về nghệ thuật hội họa
 Trân trọng vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam
 Gợi cảm hứng sáng tạo

Về mặt hành động:

 Tìm hiểu thêm về tác giả và tác phẩm
 Thử sức sáng tác nghệ thuật
 Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc