ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

--------

BÀI TIỂU LUẬN CUỐI KỲ

HỌC PHẦN: NGHỆ THUẬT HỌC ĐẠI CƯƠNG

Giảng viên hướng dẫn : TS. Hoàng Cẩm Giang

Sinh viên : Lê Diệu Hương

Mã sinh viên : 21032142

Lớp : QH – 2021 – X – VH

Hà Nội, 2023
 LỜI CẢM ƠN

Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Trường Đại học Khoa học Xã hội và
Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã đưa học phần “Nghệ thuật học đại cương”
vào chương trình giảng dạy. Đặc biệt gửi lời cảm ơn sâu sắc đến giảng viên bộ môn
– TS. Hoàng Cẩm Giang đã tận tâm truyền đạt những kiến thức chuyên môn, những
bài học quý báu và chia sẻ những kinh nghiệm từ thực tế một cách sâu sắc, giúp em
nhìn nhận và tiếp cận vấn đề về nghệ thuật một cách khoa học, có phương pháp, hiệu
quả hơn; đồng thời, tạo điều kiện giúp đỡ cho các sinh viên có điều kiện học tập tốt,
nghiên cứu thuận lợi nhất. Đây chắc chắn sẽ là bài học quý báu, là hành trang để em
vững bước trong tương lai.

Vì thời gian nghiên cứu và kiến thức còn nhiều hạn chế nên bài tiểu luận không
thể tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được sự góp ý từ cô để có thể rút
ra kinh nghiệm cho bản thân và hoàn thành bài tập tốt hơn.

Kính chúc cô luôn dồi dào sức khoẻ và đạt được nhiều thành công trong công
việc.

Em xin chân thành cảm ơn!

1
 NỘI DUNG

Họa sĩ Võ Lương Nhi sinh năm 1961

tại Hà Nội, tốt nghiệp Đại học mỹ thuật công
nghiệp năm 1984 và trở thành Hội viên Hội
Mỹ Thuật Việt Nam năm 1995. Xuất hiện và
hoạt động nghệ thuật trong thời kỳ Đổi mới
cùng thời với các họa sĩ như Đặng Xuân
Hòa, Hà Trí Hiếu, do đó nữ họa sĩ cũng phần
nào có những ảnh hưởng nhất định về xu
hướng sáng tác trong thời kì này. Sự kiện
“The Muse giới thiệu tác phẩm mới – Họa sỹ
Võ Lương Nhi” diễn ra từ ngày 15/05/2023
– 08/06/2023 tại Nhà triển lãm và trưng bày
nghệ thuật số 47 Tràng Tiền, Hà Nội.

Tổng quan triển lãm đem lại một cảm

giác khá dễ chịu cho người xem. Các tác
phẩm được thể hiện với nhiều cách thức,
màu sắc khác nhau nhưng vô cùng hài hòa,
có sự liên kết không thể tách rời. Triển lãm
chỉ đơn thuần là treo và trưng bày các tác
phẩm mới của họa sĩ Võ Lương Nhi nhưng
khi đã “chạm” vào nó, ta hiểu được thật sự
ẩn đằng sau những lớp nghĩa bên ngoài, mỗi
bức tranh đều mang trong mình một ý nghĩa
sâu xa về “Nững ngày rực rỡ”. Các bức tranh
xoay quanh nhiều chủ đề khác nhau, từ cảnh
2
thiên nhiên đến hình ảnh con người, con
vật. Mỗi tác phẩm nghệ thuật đều để lại
cho ta một cảm giác tràn trề nhựa sống,
không hề gò bó hay uể oải. Không phải cứ
màu sắc nổi bật mới cho ra cảm giác về sự
rực rỡ, sặc sỡ; mà từ chính những đường
nét trong tranh, từ cách phối màu có phần
lạ lùng nhưng hài hòa của họa sĩ đã đem
lại cảm thức đúng đắn về sự rực rỡ. Từng
đường nét trong như luôn vận động, cố
gắng làm tròn bổn phận của nó; từng mảng
màu tưởng chừng như “vô nghĩa” nhưng
khi xếp cạnh nhau lại giống như đang gắn
bó mật thiết. Chính những sự kết hợp đó
trong mỗi bức tranh đã mang lại dòng cảm xúc xuyên suốt đặc trưng xuyên suốt cả
triển lãm.Ta có thể thấy các bức tranh của họa sĩ Võ Lương Nhi thường chú trọng
đến cảnh sắc thiên nhiên, từ hoa đến tĩnh vật và phong cảnh. Những khung cảnh họa
sĩ đã đi qua cũng thường được tác giả ghi nhớ và thể hiện trong tranh của mình một
cách sống động, nhiều màu sắc. Tư thế sáng tác của họa sĩ khá nhẹ nhàng, thoải mái,
có thể nói là tư thế làm nghệ thuật không có nhiều sự gò bó. Có lẽ sau một khoảng
thời gian làm công việc của một họa sĩ thiết kế Tem bưu chính của Bưu điện Việt
Nam có phần khuôn mẫu thì qua đến việc vẽ tranh, nữ họa sĩ muốn thoát ra khỏi
vùng an toàn, có thể thích gì vẽ nấy, tung tẩy trong bộ óc của chính mình. Đa phần
các bức tranh của triễn lãm đều hiện lên với những gam màu nổi bật, đem lại trước
mắt người xem tranh cảm giác như một mùa hè rực rỡ đang ở rất gần.

3
 Các bức vẽ trong triển lãm đa phần được thể hiện dưới hình thức tranh acrylic
và sơn dầu. Đường nét trong tranh mà họa sĩ Võ Lương Nhi thể hiện đều vô cùng
phóng khoáng, thoải mái, như một sự giải phóng đầy tính tận hưởng. Dù không có
những đường phân chia bố cục một cách rõ ràng nhưng khi xem tranh của bà, ta vẫn
có thể phân tầng cho từng bức tranh. Việc sử dụng chất liệu acrylic và sơn dầu cũng
góp phần đem lại cảm thức mềm mại, tạo chiều sâu hơn cho bức tranh; là một yếu tố
giúp người họa sỹ thể hiện được nét nữ tính của mình một cách đầy thỏa mãn.

Những bức tranh trong triển lãm được sắp xếp vô cùng tỉ mỉ, cẩn thận. Mỗi
bức tranh đều mang một màu sắc riêng không trộn lẫn. Triển lãm vỏn vẹn mười mấy
bức tranh với nhiều kích thước khác nhau, không gian không quá lớn nhưng đủ để
người xem cảm nhận được sự rực rỡ của những ngày đầu hè, sự sinh sôi nảy nở của
vạn vật hay chỉ đơn thuần là những ngày bình yên nhưng rực rỡ. Đứng trước mỗi bức
tranh, ta như đứng trước một khoảnh khắc tuyệt đẹp của cuộc sống nhiều màu sắc
này. Có lẽ cũng vì lẽ đó, cách sử dụng
màu sắc trong tranh của họa sĩ Võ Lương
Nhi vô cùng hài hòa, đặc sắc, và có phần
độc đáo, thể hiện tính cách của nữ họa sĩ
một cách rõ nét. Võ Lương Nhi đã từ
miêu tả chân dung chính mình đến khắc
họa phong cảnh miền quê, phố núi hay
chỉ đơn thuần là những khoảng khắc
ngắn ngủi mà vô giá của cuộc sống. Đề
tài của nữ họa sĩ luôn đa dạng, giàu chất
hội họa và tràn ngập màu sắc. Dù đã
ngoài 60 nhưng tâm hồn họa sĩ thực sự
vẫn còn rất trẻ!

4
 Hình ảnh hoa chuông thường
xuyên xuất hiện trong các tác phẩm của
họa sĩ. Võ Lương Nhi. Hình ảnh hoa xuất
hiện có lẽ cũng ngầm thể hiện một điều
gì đó rất riêng của nữ họa sĩ. Người ta yêu
hoa không chỉ vì thấy hoa đẹp, mà cốt
yếu, người ta yêu hoa bởi cái cách hoa
nở, hoa tàn; cách mà hoa tỏa hương, tô
sắc cho cuộc đời họ. Điều này cũng như
một dấu hiệu cho sự xuất hiện của Võ
Lương Nhi, một dấu ấn cá nhân, mã sáng
tác của mỗi người nghệ sĩ. Khi nhìn tranh
của họa sĩ Võ Lương Nhi, ít nhiều ta cũng
sẽ thấy được sự xuất hiện của những vệt Tác phẩm: Thu hát

màu tựa như những cánh hoa đang bay

giữa không gian tranh bất kể ngày hay
đêm.

Hình ảnh hoa chuông trở đi trở lại

trong các tác phẩm của họa sĩ cũng để lại
nhiều suy tư cho người xem. Loài hoa có
hình dáng giống với hình của chiếc
chuông, có lẽ vì thế mà người ta mới mạo
muội gọi nó với cái tên thân thương là
hoa chuông. Loài hoa với mùi hương hết
sức nồng nàng khiến nhiều người say
đắm, như mang dáng vẻ của một người
5
thiếu nữ e ấp, nhẹ nhàng. Là loài hoa biểu tượng cho sự khiêm nhường, lòng biết ơn
và đặc biệt là biểu tượng của tình yêu vĩnh cửu, nữ họa sĩ dành sự ưu ái đối với hoa
chuông có lẽ cũng là điều dễ hiểu. Hoa chuông đẹp như tâm hồn người nghệ sĩ, đặc
biệt là tâm hồn người phụ nữ. Cái cách nó nhẹ nhàng tỏa hương, tô sắc cho cuộc đời
cũng giống như cách người phụ nữ thể hiện mình giữa cuộc đời có phần bấp bênh
này: Nhẹ nhàng, thanh tao, mãnh liệt và đẹp. Nhưng điểm chung ta dễ dàng thấy
được là tấm lòng thủy chung và sức mạnh tiềm ẩn. Có lẽ điểm khác của họa sĩ Võ
Lương Nhi với các nữ
họa sĩ khác chính là ở
điểm này. Có nhiều
người sẽ ngại việc thể
hiện cái “phụ nữ” của
mình mà đem đến cho
nghệ thuật một gương
mặt hoàn toàn khác,
không còn mấy là
chính mình. Thế
nhưng, Võ Lương Nhi
hoàn toàn khác. Bà
không ngại thể hiện đúng con người mình với những bức vẽ hoa tràn ngập sự “đáng
yêu” của một người phụ nữ.

Hoa chuông được thể hiện với nhiều cách thức khác nhau, khi thì trên toan,
khi thì trên giấy dó. Nhưng xuất hiện ở đâu, theo cách nào, hoa chuông cũng hiện lên
với vẻ rất Võ Lương Nhi!

Cũng bởi họa sĩ Võ Lương Nhi hoạt động nghệ thuật trong thời kỳ nên khi
xem tranh, nhìn vào cách sử dụng màu, ta có thể thấy họa sĩ mang một chút hơi
6
hướng, sự ảnh hưởng từ trường phái Ấn tượng của nghệ thuật hiện đại. Những đường
nét trong cách bức tranh không quá rõ ràng, có phần mờ ảo nhưng đầy tính đột phá,
sáng tạo. Khi nhắc tới trường phái Ấn tượng, ta nhận thấy thông điệp thể hiện thường
không mang tư tưởng nào quá phức tạp1. Điều này ta có thể thường bắt gặp trong
tranh Võ Lương Nhi.

Tác phẩm: Hoa của biển

Những vệt màu

không quá rõ ràng trên
tranh tưởng chừng không
có sự liên kết nhưng khi
nhìn tổng thể, “Hoa của
biển” như đưa người xem
đứng trước một trải
nghiệm thiên nhiên lý
thú. Những vệt màu hồng

1
Trinh Huỳnh (2021), Ấn tượng (Impressionism): Trường phái nghệ thuật đi đôi với sự lãng mạn, Bazaar Việt Nam,
https://bazaarvietnam.vn/truong-phai-my-thuat-an-tuong-impressionism/, [ngày 4/6/2023]
7
nhạt tạo cảm giác những cánh hoa đang chuyển động, hòa mình giữa màu xanh của
biển, của cảnh vật, của núi và trời mây. Không gian thoáng đạt đưa người xem chìm
đắm trong sự mênh mông, bao
la, có phần bí ẩn của thiên
nhiên. Khác với phần rìa xung
quanh, càng về trung tâm màu
sắc của bức tranh càng có phần
không ổn định, đem lại những
lần gợn sóng khác nhau trong
lòng người xem như cách biển
đưa sóng vào bờ. Chiếc thuyền
hiện hữu như tô điểm cho bức
tranh thêm trọn vẹn. Sắc cam
và nâu của chiếc thuyền nổi bật
giữa nền xanh của biển, là một
sự hòa hợp khó có thể làm
khác. Nhìn ngắm bức tranh
thật lâu cho ta cảm thức liên
tưởng tới tác phẩm “Đêm đầy
sao” (Starry Night) của danh họa Van Gogh. Không chỉ bởi màu xanh lam nữ họa sĩ
sử dụng mà còn bởi đường nét trong bức tranh như có sự chuyển động. Dù đường
nét trong “Hoa của biển” không quá rõ ràng như những đường xoáy tựa dòng chảy
trong “Đêm đầy sao” nhưng khi xem tranh, dường như ta vẫn có thể cảm nhận được
sự dịch chuyển của từng đường nét. Sự xen lẫn của những màu mảng màu, chuyển
đổi từ màu hồng xanh dương ở nhiều mức độ khác nhau, các gam màu tưởng chừng
khó kết hợp nhưng khi cùng ở trong một bức tranh, dưới cách thể hiện của Võ Lương

8
Nhi lại tạo nên một tổng thể vô cùng hài hòa với từng nét cọ như đang chuyển động
trong dòng cảm xúc vô cùng mãnh liệt mà tinh tế!

Họa sĩ vẽ biển, vẽ núi nhưng không chỉ đơn thuần là vẽ biển, vẽ núi như nó
vốn có. Họa sĩ thể hiện chúng một cách không quá gay gắt, heo hút như bản chất của
nó nhưng vẫn giữ được
tinh thần của đối tượng,
khi nhìn vào chúng
người ta vẫn có thể
nhận biết đây là gì!
Cách sử dụng màu sắc
luôn là điều đặc biệt mà
ta cần lưu ý khi xem
tranh Võ Lương Nhi. Ở
mỗi một bức tranh, ta có

9
thể nhận diện được gam màu chính sẽ được sử dụng xuyên suốt tác phẩm. Tiếp đến
sẽ là sự biến chuyển màu sắc từ sắc độ này đến sắc độ khác. Ngoài ra, cách sử dụng
đệm màu trung tính của tác giả vô cùng khéo léo, cách chuyển màu vô cùng tinh tế.
Đúng với lời giới thiệu của The Muse Artspace khi nói về tranh và họa sĩ Võ
Lương Nhi: “Cuộc sống sao thì tranh vậy, tranh của chị Nhi mỗi bức đều khác nhau
nhưng đều nằm trong một bảng màu tươi sáng, lung linh sắc màu, nhảy nhót và vui
tươi. Nhìn trên tổng thể, nét bút, mảng màu của chị Nhi trượt đi trong tay cực kỳ
phóng khoáng là điều hiếm thấy ở hầu hết các nữ họa sỹ, tuy thế nó cũng vẫn hiển
hiện tầng tầng lớp lớp các chi tiết – là tính nữ không hề giấu giếm.”2

Tác phẩm: Giãn cách

Dù trong hoàn cảnh có phần khắc nghiệt thì dáng vẻ vui tươi, con mắt nhiệt
thành với cuộc đời của Võ Lương Nhi cũng không dễ dàng bị đánh mất. Như với
bức họa “Giãn cách”, ra đời khi đại dịch Covid-19 diễn ra phức tạp, mọi người rơi

2
The Muse giới thiệu tác phẩm mới – Họa sỹ Võ Lương Nhi (2023), Hanoi Grapevine,
https://hanoigrapevine.com/vi/2023/05/the-muse-new-painting-series-vo-luong-nhi/, [4/6/2023]
10
vào trạng thái “dừng lại”. Mọi hoạt động trong đời sống đều bị trì hoãn và mọi người
cần ở nhà để cách ly. Lúc này, cái nhìn yêu thương với cuộc đời của họa sĩ cũng
được thể hiện qua tranh vô cùng độc đáo. Có lẽ, dịch bệnh diễn ra cũng không quá
nặng nề như chúng ta thường nghĩ! Cũng nhờ có quãng thời gian giãn cách lâu đến
vậy, ta mới chợt thấy những khoảnh khắc nhỏ xung quanh đời ta cũng thật đẹp và ý
nghĩa.
Bên cạnh những đề tài về khung
cảnh thiên nhiên, Võ Lương Nhi cũng
thể hiện mình là một người rất đa tài khi
lựa chọn việc tái hiện hình ảnh con vật
quen thuộc với đời sống của người nông
dân Việt Nam - Con trâu. Hình ảnh con
trâu dù đã xuất hiện nhiều trong tranh
của các họa sĩ Việt nhưng khi đứng
trước “Con trâu hoa” của Võ Lương

Tác phẩm: Con trâu hoa

Nhi, ta mới thấy, hình tượng con trâu cũng
thật đáng yêu biết bao! Đến đây, ta có thể
khẳng định sự ảnh hưởng từ thời đại đến
khuynh hướng sáng tác của người nghệ sĩ
là một điều khó tránh khỏi. Cách thể hiện,
dùng màu sắc vẫn mang nét đặc trưng của
Võ Lương Nhi. Có phần thơ mộng nhưng
cũng vô cùng chân thực, đáng yêu. Cách
khắc họa đường nét, sử dụng các chi tiết để
tô điểm cho chú trâu thêm phần sinh động

11
được nữ họa sĩ gài gắm một cách hài hòa, vừa đủ. Xem “Con trâu hoa”, ta không
khỏi nghĩ đến cách thể hiện hình tượng con trâu trong tranh dân gian Đông Hồ. Vô
cùng độc đáo và lạ mắt!
Quả không khó để
nhận ra điểm khác biệt của
Võ Lương Nhi với các họa sĩ
cùng thời khác. Tuy cùng đề
tài về cảnh thành phố, đồng
quê, phố núi nhưng Võ
Lương Nhi vẫn chứng minh
nét riêng của mình thông qua
cách sử dụng màu sắc, đường
nét trong tranh. Moi thứ
đường như đều đạt đến điểm thoải mái tuyệt đối, phóng khoáng và không sợ sai! Có
lẽ chỉ có như
vậy, ta mới
thấy cảnh sắc
thiên nhiên
trong tranh
Võ Lương
Nhi được tái
hiện sống
động hơn bao
giờ hết. Ngắm
tranh lâu,
càng làm ta tò
mò cảnh
12
tượng thật sự của khung
cảnh ấy trông như thế nào,
có thật sự tồn tại hay là sản
phẩm kì diệu của “một bộ
óc đẹp đẽ”?
Ưu điểm sáng giá
trong cách thể hiện tranh
của họa sĩ Võ Lương Nhi
chính là không bó buộc
người xem trong một không
gian hay thời gian nhất định. Người xem tranh không chỉ đơn thuần là tìm hiểu ý
nghĩa thật sự đằng sau, mà đặc
biệt hơn, họ còn có thể thoải
mái đặt tên cho những ý nghĩa
bản thân tìm thấy. Cũng bởi
sức sáng tạo của con người là
không giới hạn và nghệ thuật là
không có điểm cuối!

Ta hãy cùng dạo quanh

một vòng các tác phẩm xuất
hiện trong sự kiện giới thiệu và
trưng bày tác phẩm mới của
họa sỹ Võ Lương Nhi; để từ đó
đến gần hơn với một tâm hồn
tươi sáng, trong trẻo và tràn
ngập sự rực rỡ!

13
14
15
16
17
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trinh Huỳnh (2021), Ấn tượng (Impressionism): Trường phái nghệ thuật đi
đôi với sự lãng mạn, Bazaar Việt Nam, https://bazaarvietnam.vn/truong-phai-
my-thuat-an-tuong-impressionism/, [ngày 4/6/2023].
2. The Muse giới thiệu tác phẩm mới – Họa sỹ Võ Lương Nhi (2023), Hanoi
Grapevine, https://hanoigrapevine.com/vi/2023/05/the-muse-new-painting-
series-vo-luong-nhi/, [4/6/2023].

18