· Nghĩa bóng và đen

+ Nghĩa đen:

Phân tích key words:

Buồn/vui: là hai loại trạng thái, cảm xúc trái ngược nhau

(Trong tâm lý học, cảm xúc được định nghĩa là một trạng thái phức tạp, là kết
quả của những biến đổi tâm sinh lý, gây ảnh hưởng lên suy nghĩ và hành vi.Cảm
xúc có gắn với một nhóm các hiện tượng tâm lý bao gồm tính khí, nhân cách,
tâm trạng và động lực. Theo tác giả David G. Meyres, cảm xúc con người gắn
kết chặt chẽ với “… kích thích vật lý, hành vi thể hiện rõ ràng và một trải
nghiệm có ý thức.”)

Người/cảnh: phản ánh mối quan hệ mật thiết giữa cảnh và tình

Ý nghĩa:

Nỗi buồn tủi, xót xa của Kiều trào dâng , khiến cảnh vật dù có đẹp biết
mấy cũng nhuốm màu tang thương

→ Câu thơ mang ý nghĩa nhiều hơn đến việc thể hiện sự tác động của tâm trạng
đến ngoại cảnh khi vui -> cảnh vật đầy màu sắc, khi buồn -> cảnh vật ảm đạm
thiếu sức sống.

+ Nghĩa bóng:

Lắm khi những vấn đề khó khăn không đến với chúng ta từ ngoại cảnh, từ
những người khác, mà chính từ chúng ta.

Cảm xúc đã chi phối,ảnh hưởng đến cách nhìn nhận, quyết định của bản thân về
vấn đề đang xảy ra và cách mà ta xử lí nó.

· Thông tin thêm

+ Câu nói/ danh ngôn:

- "Môi trường xung quanh chúng ta không chỉ ảnh hưởng đến
cảm xúc của chúng ta, mà cảm xúc của chúng ta cũng ảnh hưởng
đến môi trường xung quanh chúng ta." - Thích Nhất Hạnh

- "Khi trái tim buồn, mọi thứ xung quanh cũng trở nên u ám." -
William Shakespeare
+ Câu chuyện:

- "Người đàn ông và hai con sói"

( tóm tắt: Câu chuyện kể về một người đàn ông trẻ tuổi đối diện với
những cảm xúc và suy nghĩ khác nhau trong lòng mình. Hắn ta cảm thấy
bị chia rẽ giữa hai con sói trong lòng: một con sói biểu tượng cho sự ác,
oan trái và sự tức giận, còn con sói kia biểu tượng cho sự tốt lành, yêu
thương và hòa bình.

Người đàn ông này quyết định đối mặt với hai con sói bằng cách hỏi
chúng một câu: "Con sói nào sẽ chiến thắng?" Một trong hai con sói trả
lời: "Con sói mà anh nuôi nhiều hơn.")

Câu chuyện này nhấn mạnh rằng cảm xúc và suy nghĩ mà chúng ta nuôi
dưỡng trong lòng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của chúng ta. Nếu
ta cho phép cảm xúc tiêu cực và suy nghĩ xấu xa chiếm lĩnh trong lòng,
cuộc đời của chúng ta sẽ trở nên u ám và tiêu cực. Ngược lại, nếu ta nuôi
dưỡng cảm xúc tích cực và suy nghĩ tốt lành, cuộc sống sẽ trở nên tươi
sáng và hạnh phúc hơn.

+ Người nổi tiếng:

- Daniel Kahneman là một nhà tâm lý học người Mỹ- Israel

nghiên cứu tâm lý học về việc cảm xúc ảnh hưởng đến quyết định

Kahneman đã đưa ra khái niệm về hai hệ thống tư duy: Hệ thống 1 và Hệ thống

2. Hệ thống 1 là hệ thống tư duy tự động, nhanh chóng và không cần nhiều nỗ
lực. Hệ thống 2 là hệ thống tư duy chậm hơn, cần nhiều nỗ lực và tập trung hơn.

Ông đã phát hiện ra rằng cảm xúc có ảnh hưởng lớn đến quyết định của con
người.

-> Ông đã chứng minh rằng cảm xúc tiêu cực có thể làm suy yếu khả năng
quyết định của chúng ta và dẫn đến các hành vi không hợp lý.
 · Dưới góc nhìn triết học:
+ Chủ nghĩa duy tâm chủ quan:

Nhấn mạnh vai trò quan trọng của ý thức và trí tuệ trong việc xác định và
tạo ra ý nghĩa cho thế giới xung quanh chúng ta

Khẳng định mọi sự vật, hiện tượng chỉ là phức hợp của những cảm giác,
sản phẩm của cái Tôi của cá nhân con người

- Phân tích:

“Người buồn” là chủ thể đại diện cho ý thức con người

“Cảnh” là đại diện cho hiện thực, sự việc

Cảnh vật xung quanh bị thế giới quan của Kiều chi phối, quyết định một
cách chủ quan theo tâm trạng của chủ thể.

Nàng Kiều và cảnh vật đều là những hiện tượng chủ quan, phụ thuộc vào
ý thức của nàng Kiều, nhưng không phải là những hiện tượng do bất kỳ một ý
thức nào khác an bài, mà là những hiện tượng do nàng Kiều tự chọn lựa. Nàng
Kiều bị bán do quyết định hy sinh của chính nàng Kiều để cứu cha. Cảnh vật ảm
đạm do cách nhìn nhận bi quan của chính nàng Kiều về cuộc đời. Như vậy,
nàng Kiều và cảnh vật đều phản ánh sự lựa chọn của ý thức cá nhân hay ý chí tự
do của nàng Kiều.

-> Ý thức của con người không chỉ đơn thuần là một gương phản
chiếu của hiện thực, mà còn có khả năng tạo ra ý nghĩa và giá
trị cho hiện thực.

-> Ý thức của con người tạo ra các khái niệm, quy tắc và khung
nhìn để hiểu và giải thích hiện thực. Hiện thực được tạo ra bởi
ý thức của con người.

+ Chủ nghĩa duy vật biện chứng:

Coi vật chất, tự nhiên có trước, quyết định ý thức, tinh thần của con
người.

→ khẳng định chủ nghĩa duy vật biện chứng:

· Thế giới vật chất tồn tại khách quan, độc lập với ý thức con người
 · Khẳng định ý thức có khả năng tác động làm biến đổi thế giới vật chất
bên ngoài qua hoạt động thực tiễn của con người

+ Vật chất: cái có trước và quyết định ý thức , ý thức tác động ngược lại vật
chất tạo nên mối quan hệ biện chứng cho nhau.

+ Ý thức: phản ánh thế giới vật chất khách quan vào bộ óc con người và có
sự cải biến và sáng tạo.

Phân tích

Quan điểm duy vật biện chứng: Quan điểm này cho rằng thế giới là một
sự tồn tại khách quan, độc lập với ý thức con người, nhưng không phải là
một sự tồn tại độc đáo, bất biến, mà là một sự tồn tại đa dạng, phong phú,
biến đổi liên tục theo các quy luật biện chứng2.

Nàng Kiều và cảnh vật đều là những hiện tượng khách quan, nhưng
không phải là những hiện tượng cố định, mà là những hiện tượng biến đổi
theo các quy luật biện chứng. Nàng Kiều từ một thiếu nữ xinh đẹp, thông
minh, tài năng trở thành cô gái phải chịu tủi nhục do hoàn cảnh xã hội ép
buộc. Cảnh vật từ một khung cảnh yên bình, thanh nhã trở thành một
khung cảnh ảm đạm, u ám do sự thay đổi của tâm trạng của nàng Kiều.
Như vậy, nàng Kiều và cảnh vật đều phản ánh sự biến đổi của thực tại
khách quan theo các quy luật biện chứng.