FIL3: MASINING NA PAGPAPAHAYAG

YUNIT 3: MONOLOHIYA

MS. HANNAH NICOLE CIA

2nd SEMESTER | S.Y. 2023-2024

ANO ANG MORPOLOHIYA?  Abugado: abugada

 Hardinero : Hardinera
 isang makaagham na pag-aaral sa
pagbabalangkas ng istruktura ng mga Mga Uri ng Pagbabagong
salita. Morponemiko

 Tinatawag ding palabuuan. 1. Asimilasyon – impluwensiya ng

 Morpema- pinakamaliit na yunit ng katabing tunog.

isang salita a. Asimilasyong parsyal o di-ganap

ANYO NG MORPEMA b. Asimilasyong ganap

1. Salitang-ugat - salitang payak na ASIMILASYONG DI-GANAP

nagtataglay ng sariling kahulugan.
Kung ang isang panlapi o salita na
Halimbawa: ganda, tao, alis, bait nagtatapos sa /-ng/ ay ikinakabit sa isang

2. Panlapi - Kataga na hindi nagtataglay ng salitang ugat na nagsisimula sa /p/ o /b/, ang

sariling kahulugan ngunit ikinakabit ito sa /-ng/ ay nagiging /-m/

mga salitang - ugat na siyang nagpapabago- Halimbawa:

bago sa kahulugan ng isang salita.
1. (pang) + paaralan = pampaaralan
Uri ng panlapi
2. (pang) + bayan = pambayan
• Unlapi
Nagiging /-n/ kung ang kasunod ay alinman
• Gitlapi sa mga sumusunod na ponema:

• Hulapi /d, l, r, s, t/

• Kabilaan Halimbawa:

• Laguhan 1. (pang) + dikdik = pandikdik

3. Morpemang Ponema - ito ay tumutukoy 2. (pang) + tali = pantali

sa ponemang /a/ at /o/ na nagpapakita ng
ASIMILASYONG GANAP
pagkakaiba ng kasarian.

Halimbawa:

CABAY, J.B. | BMLS2 | PLT COLLEGE, INC.

 Bukod sa pagbabagong nagaganap Pagpapaikli at pagpapabilis ng pagbigkas
sa ponemang /-ng), nawawala rin ang unang ng salita.
ponema ng nilapiang salita dahil sa ito ay
Halimbawa:
inaasimila o napapaloob na sa sinusundang
ponema.  Hintay ka = tay ka=teka
 Tayo na = tena=tana
Halimbawa:
 Wika mo= kamo
1. (pang) + palo = pampalo = pamalo

2. (pang) + tali = pantali = panali

METATESIS

Kapag ang salitang ugat na nagsisimula sa

/l/ o /y/ ay nilalagyan ng gitlaping –in,
ang /l/ o /y/ ay nagkakapalitan ng posisyon.

Hal. –in + lipad = nilipad

-in + yaya = niyaya

PAGKAKALTAS NG PONEMA

Nagaganap ang pagbabagong ito kung ang

huling ponemag patinig ng salitang-ugat ay
nawawala sa paghuhulapi nito.

Hal. Takip + an = Takipan = Takpan

PAGLILIPAT - DIIN

May mga salitang nagbabago ng diin kapag

nilalapian.

Hal.

 BAsa + -hin = baSAhin

 ka- + SAma + -han = kasamaHAN

Pagpapaikli ng salita o Pang-angkop /

reduksyon