LEKI MIEJSCOWO

ZNIECZULAJĄCE
( ANESTETYKI LOKALNE)
 LEKI MIEJSCOWO ZNIECZULAJĄCE
( ANESTETYKI LOKALNE)
wybiórczo porażają włókna nerwów czuciowych i
przerywają impulsację bólową ( przewodzenie
bodźca bólowego) poprzez wpływ na kanały
sodowe
 dobry środek znieczulający miejscowo powinien:

dobrze przenikać do tkanki znieczulanej

działać odwracalnie i tylko w tkance, do której został podany
metabolizować się do produktów nietoksycznych
nie uszkadzać ani nie drażnić tkanki oraz włókna nerwowego

stosuje się je w stomatologii, chirurgii, dermatologii,

ginekologii i położnictwie, reumatologii
 lokalne anestetyki mają budowę estrów lub amidów – są
trwałe w środowisku zasadowym
w środowisku kwaśnym, np. w tkankach zmienionych
zapalnie, nie działają
estry hydrolizują szybciej – już w osoczu (esterazy osoczowe,
w wątrobie - esterazy wątrobowe) natomiast amidy są
rozkładane w wątrobie
estry: kokaina
benzokaina
prokaina
tetrakaina

amidy: lidokaina
prilokaina
bupiwakaina
mepiwakaina
 rodzaje znieczulenia miejscowego:

znieczulenie powierzchniowe (nos, usta, rogówka, drzewo

oskrzelowe, drogi moczowe) – istnieje ryzyko uogólnionego
działania, gdy stosuje się je na duże powierzchnie ciała

benzokaina (tylko powierzchniowo)

lidokaina
tetrakaina
prokaina
kokaina (okulistyka)
krem EMLA ( mieszanina eutektyczna lidokainy i prilokainy)
2% żel z lidokainą
mentol, tymol
chlorek etylu
 znieczulenie nasiękowe (infiltracyjne) – bezpośrednie
podanie (śródskórne, podśluzówkowo) do tkanek w okolicę
nerwu i zakończeń nerwowych ( stosowane w małej chirurgii,
także w stomatologii)
dodaje się środek obkurczający naczynia – najczęściej
adrenalinę lub noradrenalinę – by ograniczyć i opóźnić
przenikanie do krążenia ogólnego, a tym samym wydłużyć
czas działania

1% lidokaina
2% lidokaina
2% lidokaina z noradrenaliną
 znieczulenie przewodowe (blokada nerwu) – podanie w
okolicę pnia nerwu (splot ramienny, nerwy międzykostne,
zębowe) małych ilości anestetyku lokalnego;
stosowane w stomatologii, chirurgii, neurologii, reumatologii
(z dodatkiem glikokortykosterydu)

1% lidokaina
 znieczulenie dordzeniowe
nadtwardówkowe
podpajęczynówkowe

lidokaina
bupiwakaina
mepiwakaina

podanie do płynu mózgowo-rdzeniowego w dolnym odcinku kręgosłupa –

do kanału kręgowego – przez otwór dolny kości krzyżowej albo między 3
a 4 kręgiem lędźwiowym
stosowane w chirurgii jamy brzusznej, miednicy, kończyn dolnych (gdy
nie można zastosować znieczulenia ogólnego), w bólach porodowych
leki podaje się w 10% roztworze glukozy, by anestetyk nie penetrował do
rdzenia przedłużonego i mózgu (ryzyko bradykardii, spadku ciśnienia i
depresji oddechowej); ważne jest również odpowiednie ułożenie pacjenta
lokalne anestetyki wykazują synergizm z opioidami: nawet małe dawki
LA i opioidów powodują znieczulenie
dożylne regionalne/miejscowe znieczulenie – podaje się
donaczyniowo lek miejscowo znieczulający; naczynie ma
doprowadzić lek na miejsce znieczulenia
stosowane w drobnych zabiegach chirurgicznych (ręka,
przedramię, stopa) przy założonym ucisku na kończynę
 inne zastosowania:

blokady dostawowe (reumatologia, neurologia, analgezja:

przewlekłe neuralgie): glikokortykosterydy + lidokaina (Depo-
Medrol: metylprednizolon + lidokaina)

domięśniowo: NLPZ (diklofenak) + lidokaina

jako dodatek do bolesnych injekcji: Milgamma (wit.B1, B6,
B12 + lidokaina)

lidokaina i prokainamid działają przeciwarytmicznie –

stosowane w arytmiach komorowych
 działania niepożądane:

odczyny alergiczne – zwłaszcza aminoestry (benzokaina,

prokaina), ponieważ rozkładają się do PABA (kwasu
paraaminobenzoesowego), który jest alergenem

ze strony OUN: pobudzenie, niepokój, zawroty głowy, drżenia

mięśniowe, drgawki, porażenie ośrodka oddechowego,
śpiączka

wpływ na serce i naczynia krwionośne: zaburzenia rytmu

serca, blok serca (↓ pobudliwości mięśnia sercowego, ↓
szybkości przewodzenia), ↓ ciśnienia

metabolit prilokainy powoduje methemglobinemię - utlenienie

żelaza w hemoglobinie i utratę zdolności przyłączania i
transportu tlenu
 Przeciwwskazania:

ciąża
choroby wątroby
blok przedsionkowo – komorowy

przeciwwskazania do stosowania środków obkurczających

naczynia (adrenaliny, noradrenaliny) jako dodatków do LA:

nadciśnienie tętnicze
choroby serca ( choroba wieńcowa, zaburzenia
przewodnictwa przedsionkowo-komorowego)
nadczynność tarczycy
jaskra, cukrzyca, choroby nerek
ciąża