1. Artysta jako bohater literacki.

Omów zagadnienie na podstawie „Wesela” Stanisława

Wyspiańskiego.

- Przedstawicielem sztuki w dramacie był Poeta.

- Jako artysta odnosił się z dystansem i wyższością do innych gości, ale jednocześnie jako człowiek inteligentny potrafił
prowadzić interesujące rozmowy.
- Największym marzeniem Poety było zyskanie dzięki swojej twórczości nieograniczonej potęgi.
- Ze względu na okoliczności nie widział jednak nadziei na spełnienie swoich pragnień i przyjął postawę dekadencką
typową dla końca XIX wieku.
- Poecie ukazał się duch Rycerza, który zarzucił mu pesymizm i bierność.
- Jego pojawienie się miało zachęcić Poetę do zostania wieszczem narodowym, jednak ostatecznie zabrakło mu odwagi.
- Poeta jedynie pragnął wielkich czynów, ale w realnym życiu zajmował się głównie rozrywkami.
- Postać Poety jest symbolem polskiego narodu, który nie potrafił odnaleźć w sobie motywacji do działania.
- Wyspiański zarzucał polskim poetom, że tworzą „sztukę dla sztuki”, zarzucili patriotyczne ideały i przyjęli dekadencką
postawę.

2. Jak realizowany jest w literaturze motyw tańca. Omów zagadnienie na podstawie ”Wesela”
Stanislawa Wyspiańskiego.

- Akcja utworu rozgrywa się na weselu w bronowickiej chacie, dlatego nic dziwnego, że pojawia się w nim motyw tańca.
- Na parkiecie tańczyli ze sobą mieszkańcy wsi oraz miastowi goście, jednak były to jedynie pozory dobrej zabawy, a nie
prawdziwa próba zjednoczenia.
- Motyw tańca odnajdziesz także w ostatniej scenie, kiedy to Chochoł zagrał na skrzypcach melodię, która uśpiła
weselników i pogrążyła ich w pląsach w rytm granej muzyki.
- „Chocholi taniec” jest symbolem uśpienia i marazmu Polaków, kiedy to po kolejnych klęskach stracili nadzieję na
odzyskanie niepodległości i nie podejmowali żadnych działań.
- Motyw ten ma jednak także pozytywne przesłanie, ponieważ Wyspiański wierzył, że podobnie jak kwiaty na wiosnę,
także polski naród zbudzi się i zwalczy o wolność.

3. Rola duchów, widm i zjaw w utworach literackich. Omów zagadnienie na podstawie ”Wesela”
Stanislawa Wyspiańskiego.

- Duchy przybyły na wesele w Bronowicach ze względu na czar rzucony przez Chochoła.

- Wśród nich były duchy postaci ważnych dla polskiego narodu (np. Zawiszy Czarnego, Franciszka Ksawerego Branickiego,
Jakuba Szeli czy Weryhory).
- Pojawienie się zjaw świadczyło o istnieniu relacji między światem realnym i fantastycznym.
- Widma stanowiły także uosobienie marzeń, lęków, słabości i emocji bohaterów.
- W obliczu spotkania z nimi bohaterowie czuli wyrzuty sumienia związane ze swoim postępowaniem.
- W ten sposób autor chciał zwrócić Polakom uwagę na popełniane przez nich błędy.
- Ponadto duchy i zjawy odgrywały rolę symboliczną np. Zawisza Czarny jako symbol waleczności Polaków, taniec
Chochoła jako symbol marazmu i uśpienia, a zarazem symbol nadziei.
 4. Symbolika narodowa i jej funkcja w utworze literackim. Omów zagadnienie na podstawie
„Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.

- Duchy ukazujące się gościom były uosobieniem ich marzeń, lęków, obaw i słabości.
- Ponadto były także symbolem (Dziennikarz – mądrość i troska o losy ojczyzny, Rycerz – odwaga i patriotyczna postawa,
Hetman – zdrada, Upiór – brutalność szlachty wobec chłopów, Wernyhora – odrodzenie Polski).
- Największe znaczenie dla utworu ma jednak postać Chochoła.
- Chocholi taniej symbolizuje marazm i uśpienie, a z drugiej strony niesie nadzieję na zjednoczenie Polaków i zbudzenie
się do walki.
- W dramacie symboliczne są także przedmioty (bronowicka chata – symbol zjednoczenia narody, złoty róg – symbol walki
o wolność, czapka z pawich piór – symbol egoizmu i próżności).
- Za pomocą symboliki narodowej Wyspiański ocenił krytycznie polskie społeczeństwo, które nie miało w sobie odwagi, by
stanąć do walki o wolność i wolało skupiać się na własnych potrzebach.
- Wprowadzenie do dramatu symboli miało zachęcić rodaków do zjednoczenia i wspólnej walki.

5. Kreacja postaci inteligentna. Omów zagadnienie na podstawie ”Wesela” Stanisława

Wyspiańskiego.

- Stanisław Wyspiański opisał autentyczne wydarzenie, jakim był ślub inteligentna z chłopką.
- Na przyjęcie w Bronowicach przybyło wielu przedstawicieli krakowskiej inteligencji.
- Pozornie dobrze bawili się z chłopami, jednak na podstawie ich zachowania można dostrzec, że robili to z nudów, a w
rzeczywistości okazywali chłopom swoją wyższość.
- Zachwyt inteligencji nad życiem chłopów (chłopomania) był jedynie pozorny.
- Wyspiański w „Weselu” zawarł krytyczną ocenę polskiej inteligencji.
- Zarzucał im dekadencką postawę, brak odwagi do wcielenia w życie działań narodowowyzwoleńczych oraz postrzeganie
chłopów przez pryzmat mitów utrwalanych w społeczeństwie.

6. Funkcje przedmiotów i postaci symbolicznych w utworze literackim. Omów zagadnienie na

podstawie „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.

- W „Weselu” funkcję symbolu Wyspiański nadał głównie bohaterom fantastycznym.

- Najważniejszy z nich jest Chochoł symbolizujący zarówno marazm polskiego narodu, jak i nadzieję na zjednoczenie w
odpowiednim momencie.
- Inni bohaterowie symbolizują niespełnioną miłość (Widmo), mądrość i patriotyzm (Stańczyk), waleczność (Rycerz),
zdradę (Hetman), odwagę chłopów (Upiór) oraz pojednania narodu i odrodzenia się Polski (Wernyhora).
- Symboliczne w dramacie są także przedmioty np. złoty róg jest symbolem powstania i ducha walki, a czapka z pawich
piór symbolem próżności.
- Wprowadzenie przedmiotów i postaci symbolicznych silnie wiąże się z polską historią i trudną sytuacją polskiego narodu.
- Wyspiański, posługując się symboliką, pokazał wady Polaków i ich największe błędy.
- Za pomocą ukazujących się bohaterom zjaw chciał przypomnieć rodakom o patriotyzmie i waleczności i dać im nadzieję
na odrodzenie.
 7. Relacje między przedstawicielami różnych grup społecznych. Omów zagadnienie na
podstawie „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.

- Weselnicy pozornie dobrze się bawili, wspólnie spędzając czas na rozmowie i tańcu.
- Po dokładnym wczytaniu się w treść dramatu zobaczysz jednak, że fascynacja inteligentów wiejskim życiem była
związana jedynie z aktualną modą zwaną chłopomanią.
- Goście z miasta wywyższali się i wykazywali się całkowitym brakiem wiedzy o wiejskim życiu.
- Z kolei chłopi byli zainteresowani sprawami politycznymi, jednak nie potrafili zapomnieć o dawnych krzywdach i
wyczuwali ignorancję miastowych.
- Wyspiański zwrócił uwagę na to, że relacje między inteligencją a chłopami były napięte, a jej przedstawiciele nie potrafili
się zjednoczyć, co doprowadziło do klęski powstania.
- Przyczyną takiej sytuacji była lekkomyślność i porywczość chłopów, niezdolność inteligencji do objęcia przywództwa
nad narodem i wspominanie dawnych sporów, a także kierowanie się stereotypami.

8. Funkcja proroctw i przepowiedni food forach literackich. Omów zagadnienie na podstawie

„Wesela„ Stanisława Wyspiańskiego.

- Motyw proroctw i przepowiedni pojawił się w scenie ukazania się ducha Jakuba Szeli jako przestroga przez kolejnym
konfliktem między panami a chłopami.
- Za przepowiednię można uznać także scenę chocholego tańca (jako szansę na zbudzenie się narodu z uśpienia).
- Wątek profetyczny jest jednak najsilniej związany z postacią wróżbity kozackiego Wernyhory.
- To Wernyhora nakazał Gospodarzowi zorganizować powstanie i wręczył mu złoty róg.
- Duch ostrzegł także, że uśpienie, egoizm i prywata przyniosą zgubę.
- Słowa te okazały się prorocze, ponieważ Gospodarz ofiarował złoty róg Jaśkowi, który go zgubił, co uniemożliwiło
zbudzenie uśpionego narodu do walki.
- Wyspiański wykorzystał motyw proroctw i przepowiedni w celu przedstawienia aktualnych problemów polskiego
społeczeństwa, ukazania błędów i słabości rodaków, a także ofiarowanie im nadziei.

9. Refleksja nad narodem jako temat utworów literackich. Omów zagadnienie na podstawie „Wesela”
Stanisława Wyspiańskiego.

- Spotkanie krakowskiej inteligencji i chłopów na weselu w Bronowicach stało się dla Wyspiańskiego pretekstem do
wyrażenia własnej opinii na temat narodu.
- Autor ukazał ich jako społeczeństwo podzielone i nieumiejące się pojednać.
- Przyczyną tej niezgody było według niego kierowanie się stereotypami i rozpamiętywanie dawnych krzywd.
- Ponadto inteligenci kreowali się na ludzi wyjątkowych, jednak w rzeczywistości przyjęli bierną postawę i nie potrafili
stanąć na czele narodu.
- Jedynie pozornie byli zafascynowani chłopami i wiejskim życiem, a tak naprawdę traktowali ich z góry i obawiali się ich
gotowości do walki.
- Z kolei chłopi byli porywczy i mimo świadomości przynależności do narodu nie potrafili samodzielnie zorganizować
powstania.
- Chocholi taniec miał dać jednak Polakom nadzieję, że naród zbudzi się do walki, gdy przyjdzie odpowiedni czas.
 10. Symboliczny sens chocholego tańca w kontekście polskiej kultury i historii. Omów zagadnienie na
podstawie „Wesela„ Stanisława Wyspiańskiego.

- Chochoł to słomiane okrycie, którego zadaniem była ochrona roślin przed mrozem.
-W „Weselu” Chochoł był także postacią fantastyczną, która zjawiła się w bronowickiej chacie na zaproszenie Poety i
Racheli.
- W ostatniej scenie dramatu Chochoł poprosił Jaśka o podanie skrzypiec i odebranie gościom trzymanych kos.
- Zaczął grać usypiającą melodię, która rzuciła na gości czar i pogrążyła ich w niemocy.
- Symbolika „chocholego tańca” jest silnie związana z sytuacją Polski na przełomie XIX i XX wieku.
- Kolejne klęski działań narodowowyzwoleńczych i brak silnego przywódcy zniechęcały do podejmowania następnych
działań.
- Polacy trwali więc w uśpieniu i nie podejmowali żadnych działań podobnie jak weselnicy.
- Chocholi taniec ma dwa znaczenia. Z jednej strony jest symbolem marazmu i zniewolenia, jednak z drugiej strony jest
symbolem nadziei na odzyskanie niepodległości, tak jak okryte chochołem rośliny odradzają się na wiosnę

11. Relacja świata realistycznego i fantastycznego. Omów zagadnienie na podstawie „Wesela”

Stanisława Wyspiańskiego.

- I akt „Wesela” opisuje przede wszystkim świat realistyczny.

- Jego częścią jest miejsce akcji (chata w Bronowicach), realne wydarzenia (zabawa weselna), a także bohaterowie
(inteligencja i chłopi).
- Pod koniec I aktu na scenie pojawił się Chochoł będący postacią fantastyczną.
- Chochoł zapowiedział przybycie kolejnych duchów, wśród których znaleźli się: Widmo, Stańczyk, Rycerz, Hetman, Upiór
i Wernyhora.
- Postacie realne i fantastyczne mogły rozmawiać ze sobą.
- Zwróć także uwagę, że duchy ukazujące się weselnikom były związane z polską historią i kulturą, a ich pojawienie się
obudziło w bohaterach uśpione lęki i marzenia.
- O bliskiej relacji między światem rzeczywistym i fantastycznym świadczy także pozostawienie przez ducha Wernyhory
złotego rogu i złotej podkowy.
- Świat fantastyczny całkowicie zdominował sferę realistyczną, gdy Chochoł rzucił na weselników urok.
- Działania duchów dowodzą, że świat fantastyczny ma duży wpływ na rzeczywistość, a obie sfery funkcjonują obok siebie
i przenikają się wzajemnie

12. Rozprawa z narodowymi mitami. Omów zagadnienie na podstawie „Wesela” Stanisława

Wyspiańskiego.

- Pierwszy mit obalony przez autora dotyczy wyjątkowej roli szlachty, która miała przewodzić narodem.
- Wyspiański pokazał na przykładzie zachowania Gospodarza i Poety, że inteligenci jedynie pragnęli wielki czynów, ale nie
mieli w sobie odwagi, by zacząć działać.
- Rozprawił się również z mitem o solidarności polskiego narodu.
- Inteligenci i chłopi zgromadzeni na weselu bawili się wspólnie, jednak na podstawie ich rozmów wyraźnie widać, że nie
są w stanie dojść do porozumienia i nadal pamiętają o dawnych krzywdach.
- Wyspiański obalił także mit chłopów kosynierskich.
- Chłopi ubóstwiali swoich przodków i traktowali ich jako bohaterów, jednak sami nie potrafili zachować się podobnie.
- Rozprawa z narodowymi mitami miała na celu skonfrontowanie nierealnych marzeń Polaków z ponurą rzeczywistością
oraz ukazanie ich słabości uniemożliwiających zorganizowanie powstania.
 13. Jaką ocenę dziejów Polski zawiera Literatura. Omów zagadnienie na podstawie „Wesela”
Stanisława Wyspiańskiego.

- Stanisław Wyspiański zawarł w „Weselu” wspomnienia o dawnej świetności Polski i wydarzeniach historycznych takich
jak rabacja galicyjska, czy konfederacja targowicka.
- Te wątki posłużyły mu do przedstawienia własnej oceny dziejów ojczyzny.
- Miała ona zwrócić uwagę Polaków na ich błędy i słabości,
- Wśród nich autor wymienił bierność, brak odwagi do działania, niedojrzałość i rozpamiętywanie dawnych konfliktów.
- Krytyczna ocena i wspomnienia o dawnej potędze miały także zachęcić rodaków do przyjęcia patriotycznej postawy.

14. Krytyczny obraz rzeczywistych relacji społecznych. Omów zagadnienie na podstawie

„Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.

- W dramacie opisane zostały wydarzenia, które rozegrały się na weselu chłopki i krakowskiego poety.
- W zabawie uczestniczyli przedstawiciele inteligencji i okoliczni chłopi.
- Pozornie weselnicy dobrze się bawili, jednak w ich relacjach widać nieufność.
- Inteligenci wywyższali się i okazywali chłopom pogardę.
- Chłopi wykazywali zainteresowanie sprawami politycznymi, jednak wyczuwali niechęć inteligentów.
- Wyspiański pokazał krytyczny obraz relacji między dwiema grupami społecznymi, by pokazać, że zjednoczenie narodu
jest jedynie pozorne.
- Pisarz zwrócił uwagę na dekadencką postawę inteligencji, porywczość i lekkomyślność chłopów.
- Obie grupy nie wykazywały chęci porozumienia, a ich relacje były ukształtowane przez pamięć o dawnych krzywdach.
- Taka sytuacja była przyczyną nieudanych działań narodowowyzwoleńczych.

15. Motyw Wesela i jego znaczenie w kreacji świata przedstawionego. Omów zagadnienie na
podstawie „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.

- Wyspiański w swoim dramacie nawiązał do autentycznego wesela krakowskiego poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą
Mikołajczykówną.
- Wesele zostało przedstawione jako tradycyjna zabawa, podczas której goście jedzą, piją i tańczą, a także zajmują się
typowymi zabawami weselnymi (np. oczepiny).
- Spotkanie chłopów i inteligentów w jednej chacie posłużyło Wyspiańskiemu do pokazania różnic dzielących obie warstwy
społeczne i ich napiętych relacji.
- Motyw wesela został także wykorzystany do oceny polskiego społeczeństwa.
- Wyspiański ocenił krytycznie inteligentów ze względu na pozorną fascynację życiem na wsi i brak odwagi do przejęcia
przywództwa nad narodem.
- Chłopi z kolei zostali przedstawieni jako grupa gotowa do działania, jednak żyjąca dawnymi sprawami.
- Wątek ten jednak miał dać czytelnikom nadzieję na zjednoczenie się obu grup społecznych.