"Wesele" Stanisław Wyspiański

gatunek - dramat
Treść:
Akcja „Wesela” toczy się w czasach, w których Polska znajduje się pod zaborami. W
podkrakowskich Bronowicach, w domu Włodzimierza Tetmajera odbywa się wesele
krakowskiego
poety Lucjana Rydla i chłopki, Jadwigi Mikołajczykówny. Oprócz mieszkańców Bronowic
na weselu goszczą krakowianie: pani Rydlowa, poeta Kazimierz Tetmajer, Dziennikarz.
Okazuje się, że wciąż trudno jest się porozumieć mieszkańcom wsi i miasta.
Późnym wieczorem do bronowickiej chaty przybywają duchy zaproszone przez państwa
młodych dla żartu, za namową Racheli, mającej „poetyczną duszę”.
Pierwszy nadchodzi Chochoł i zapowiada przybycie dalszych zjaw. Każdy widzi to, co
dla niego jest uosobieniem niezrealizowanych
marzeń: Poeta - Rycerza, który uświadamia mu, że jego poezja nie ma mocy
oddziaływania na naród; Dziennikarz - Stańczyka, który ze smutkiem stwierdza, że
swoimi
artykułami Dziennikarz usypia rodaków, zamiast budzić w nich chęć walki o wolność.
Ostatni przybywa duch Wernyhory, legendarnego ukraińskiego wieszcza,
który zapowiada wyzwolenie Polaków. Gospodarz (Włodzimierz Tetmajer) daje parobkowi
Jaśkowi złoty róg, którym ma on wezwać wszystkich chłopów do walki.
Niestety Jasiek gubi róg schylając się po krakowską czapkę z pawim piórem. W
zakończeniu „Wesela” Wyspiańskiego wszyscy tańczą chocholi taniec niemocy i
słabości.

Problematyka
Akt I :
-realistyczny
-pokazuje chłopów i inteligentów w bezpośredniej konfrontacji

Charakterystyka chłopów:
-pokolenie najstarsze (Ojciec, Dziad) - pamięta o rzezi galicyjskiej, ma
świadomość, że
niemożliwe jest porozumienie chłopów i inteligentów
-pokolenie średnie (Czepiec) - ma świadomość narodową, chce podjąć walkę z zaborcą
i czeka na znak od inteligencji. Ma też cechy negatywne (Czepiec jest popędliwy,
awanturuje się)
-młode pokolenie (Jasiek, Kasper) - chce uciec ze wsi, wzbogacić się. Jest chciwe i
próżne

Chociaż chłopi pokazani zostali w krytycznym świetle, jednak przede wszystkim

podkreśla się ich pozytywne cechy - świadomość narodową i gotowość do walki

Charakterystyka inteligencji:
-ich fascynacja wsią jako ucieczka od rzeczywistości
-pogardliwe traktowanie chłopów
-postawy dekadenckie (Poeta)
-lojalizm wobec zaborcy (Dziennikarz)
-bierność
-pijaństwo (Nos)

Akt II:
-symboliczny
-pojawiają się w nim zjawy - postacie symboliczne. Są to uosobione myśli, tęsknoty,
pragnienia,
wątpliwości, wyrzuty sumienia bohaterów

Dziennikarz, Stańczyk - krytyka lojalizmu. tańczyk uświadamia, że sfera myślenia o

niepodległości stała się legendą,
do której spełnienia nikt nie dąży. Ostro atakuje bierność pokolenia.
Poeta, Rycerz - w scenie tej porównuje się dawne pokolenia z obecnym, biernym, nie
dostrzegającym celu w życiu

Pan Młody, Hetman - przestroga, do czego może doprowadzić bierność

Dziad, Upiór - krytyka koncepcji solidarystycznych, według których lud i

inteligencja mieli zapomnieć
o wzajemnych urazach, bo tego wymagał interes narodowy.

Akt III:
-zaaranżowanie fikcyjnej akcji powstańczej, by ukazać, że naród polski - niegotowy
do
walki - zmarnuje szansę na wyzwolenie
-akcja aktu III rozgrywa się o świcie. Weselnicy zapomnieli o nocnych wypadkach,
upili się. O zdarzeniach pamięta jedynie Kuba, przypomina je
Czepcowi, a ten zaczyna działać. Chłopi znacznie szybciej niż inteligenci
mobilizują się,
uświadamiają sobie wagę chwili.
Sceny te są oskarżeniem inteligencji o to, że nie umie wykorzystać siły i gotowości
do
walki ludu

Motywy:
motyw tańca
motyw snu
motyw miłości
motyw poezji, poety
motyw wesela
motyw szatana