8.

Symbole

Chochoł – z Chochołem łączy się także chocholi taniec, będący symbolem marazmu (zastój, bezwład), bierności
i otępienia, w jakim od dłuższego czasu pogrążone jest polskie społeczeństwo pod zaborami, nie potrafiąc
podjąć żadnego działania, którego celem byłoby odzyskanie wolności. Chochoł symbolizuje oczekiwanie na
lepsze czasy, na odpowiedni moment do walki, a jego taniec to uśpienie narodu, który nie potrafi się
zmobilizować do walki. Dramat kończy scena chocholego tańca, który pokazuje, że nie było możliwe
zrealizować ideę niepodległościową przez niemożność porozumienia się inteligencji i chłopów. Ci pierwsi nie
byli aktywni społecznie, uciekając w sferę poszukiwań intelektualnych i artystycznych, skażeni wpływem
dekadenckiego poczucia bezsensu. Chłopi natomiast chcą uczestniczyć w sprawach ojczyzny, ale potrzebują
przywódcy, dlatego w decydującym momencie wykazują niedojrzałość do czynu (Jasiek gubi złoty róg, schylając
się po czapkę z pawich piór).

Złoty róg – z jego pomocą Gospodarz, a potem Jasiek, mają wezwać naród do powstania i odzyskania
niepodległości. Darowany jest on gościom przez Wernyhorę. Dźwięk rogu miał obudzić w Polakach chęć do
walki. Jest on więc symbolem przebudzenia się całego społeczeństwa z bierności i marazmu.

Bronowicka chata – to symbol całej Polski. W chacie tej (tak jaki i w Polsce) znalazły się najważniejsze postacie
epoki: artyści, dziennikarze, chłopi.

Zasłuchanie – Scena „zasłuchania” podobnie jak chocholi Taniec, symbolizuje marazm i uśpienie – bezczynne
czekanie na cud.
Zgromadzenie chłopów z kosami – Scena ta symbolizuje gotowość chłopów do walki. Możliwe, że jest to
nawiązanie do Bitwy nad Racławicami (Bitwa z 1794 pomiędzy Rzeczpospolitą a Rosją – dowódcą wojsk
Polskich był Tadeusz Kościuszko. W Bitwie tej brali udział kosynierzy)

Złota podkowa – została ona zgubiona przez wierzchowca Wernyhory w trakcie jego wizyty na weselu.
Symbolizuje ona szczęście, którym mogło zostać obdarzone gospodarstwo. Jednak chłopi woleli schować
podkowę, zamiast przyjąć to błogosławieństwo. Gospodyni obawiała się bowiem cudzej zazdrości. Ukryta
podkowa to również symbol wolności i ambicji wciąż odkładanych na później.

Czapka z pawimi piórami – po ozdobną czapkę z pawimi piórami schyla się Jasiek i przez to gubi on złoty róg,
którym miał on dać sygnał Polakom do rozpoczęcia walki o wolność. Czapka z pawimi piórami jest symbolem
materialnego dostatku i wygody, do których dążyli chłopi, poświęcając przy okazji wielkie idee i wolność całego
narodu dla swojego zysku. Czapka jest też symbolem próżności i przywiązania do materialnej sfery życia.

Kaduceusz – to przedmiot ofiarowany Dziennikarzowi przez Stańczyka. Zwyczajowo uznawany jest za laskę
należącą do greckiego Hermesa, czyli posłańca bogów. Wyrzeźbiono na nim dwa splecione węże, co obrazuje,
że zgoda jest możliwa nawet między wrogami. Przy pomocy tej laski Dziennikarz ma wpłynąć na zachowanie
Polaków i zachęcić ich do walki o ojczyznę.

Sznur – jest wszystkim, co zostało ze złotego rogu po tym, jak zgubił go Jasiek. Jest on także symbolem niewoli,
w której znaleźli się Polacy. Róg był ich szansą na powstanie narodowe, ale po raz kolejny została ona
zmarnowana i pozostał po niej właśnie tylko sznur, czyli dalsza niewola.

Dzwon Zygmunta – w słowach Stańczyka symbolizował wielką tradycję historyczną Polski. Dzwon jest sercem
narodu i dopóki on bije, naród żyje.