PSYC2001

TÂM LÝ HỌC TRONG KINH DOANH

Bài 7 – Đưa ra quyết định cá nhân và sự sáng tạo

©CMC University 2024

 PSYC2001
MỤC TIÊU BÀI HỌC

• Hiểu về mô hình ra quyết định, các loại quyết định

• Hiểu về các vấn đề văn hóa và đạo đức liên quan đến việc ra

quyết định

• Hiểu về đổi mới mở và đóng

• Hiểu về khởi nghiệp và khởi sự trong doanh nghiệp

©CMC University 2024

 PSYC2001
NỘI DUNG BÀI HỌC
1. Ra quyết định (Decision making)
- Các loại quyết định
- Các mô hình ra quyết định
2. Văn hóa và Đạo đức (Culture & Ethics)
3. Đổi mới mở và đóng (Open vs Closed innovation)
4. Khởi nghiệp và khởi sự trong doanh nghiệp (Entrepreneur vs
Intrapreneur)

©CMC University 2024

 PSYC2001
Ra quyết định (Decision making)

• Ra quyết định (Decision making) - quá trình lựa chọn một hoặc một số
phương án tối ưu hoặc phù hợp trong số các phương án giải quyết
vấn đề được đưa ra

• Các loại quyết định

o Quyết định được lập trình (Programmed or structured decision)
o Quyết định không được lập trình (Non-programmed or unstructured
decision)

©CMC University 2024

 PSYC2001
Ra quyết định (Decision making)

• Các mô hình ra quyết định

o Mô hình tối ưu hóa (Econological model) – ra quyết định hợp lí vì
tuân theo một trật tự đầy đủ các bước cần thực hiện để ra quyết
định
o Mô hình hợp lí hóa (Bounded rationality model) – cân nhắc các
quyết định trong phạm vi tính hợp lý ở mức độ chấp nhận được

©CMC University 2024

 PSYC2001
Văn hóa (Culture)
• Các bước của quá trình ra quyết định bị ảnh hưởng bởi bối cảnh văn hóa. Các nền
văn hóa khác nhau sẽ có góc nhìn và sự ưu tiên khác nhau.
o Xác định vấn đề: tính cấp thiết của việc giải quyết vấn đề >< xu hướng chấp
nhận vấn đề như hoàn cảnh đang diễn ra
o Tìm kiếm thông tin: sự thật >< cảm tính
o Xây dựng các phương án giải quyết: nhìn lại quá khứ >< hướng đến tương lai
o Lựa chọn giải pháp: cấp bậc, tốc độ, khả năng chấp nhận rủi ro trong việc ra
quyết định
o Áp dụng giải pháp: tốc độ, phạm vi áp dụng giải pháp: cá nhân >< tập thể

©CMC University 2024

 PSYC2001
Đạo đức (Ethics)
• Tiêu chuẩn của đạo đức bao gồm tính trung thực, chính trực, sự công bằng,
lẽ phải, tôn trọng con người và tài sản, quyền riêng tư, quan tâm đến sự an
toàn của con người (Thompson, 2010)
• Bất cứ quyết đinh nào được đưa ra vi phạm những tiêu chuẩn trên bị coi là
trái đạo đức, ngay cả khi không có cá nhân nào bị tổn thương

©CMC University 2024

 PSYC2001
Đối mới mở (Open innovation)
• Đổi mới mở (Open innovation) – công ty tìm kiếm ý tưởng đổi mới từ bên
ngoài doanh nghiệp, có thể bằng cách liên kết với bên thứ ba

©CMC University 2024

 PSYC2001
Đối mới đóng (Closed innovation)
• Đổi mới đóng (Closed innovation) – công ty tự kiểm soát từ đầu đến cuối quy
trình đổi mới bên trong doanh nghiệp. Doanh nghiệp tự lên ý tưởng, tự phát
triển ý tưởng, tự chuyển hóa ý tưởng thành sản phẩm có thể hoạt động được

• Các tổ chức trong lĩnh vực về phản ứng hạt nhân và động cơ máy bay được
cho là thuộc loại đổi mới đóng (Chesbrough, 2003)

©CMC University 2024

 PSYC2001
Khởi nghiệp (Entrepreneur)
• Người khởi nghiệp (Entrepreneur) - người tạo ra và quản lí một doanh nghiệp
theo hướng đổi mới, có khả năng sáng tạo để tạo ra một sản phẩm hoặc dịch
vụ mới

©CMC University 2024

 PSYC2001
Khởi sự trong doanh nghiệp (Intrapreneur)

• Người khởi sự trong doanh nghiệp (Intrapreneurial) - nhân viên của

công ty, làm việc độc lập trong công ty để tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ
mới, ứng dụng góc nhìn của nhà khởi nghiệp để đạt được mục đích
cho công ty

• Người chấp nhận rủi ro, làm việc trong tổ chức, có sự hỗ trợ của tổ
chức, và tổ chức cũng được lợi từ việc khởi sự trong doanh nghiệp

©CMC University 2024

 PSYC2001
Người khởi nghiệp vs người khởi sự trong doanh nghiệp
Người khởi sự trong doanh
Nhà nghiên cứu Người khởi nghiệp
nghiệp
• Cô độc hơn, kiên cường, có khả năng chấp nhận
rủi ro, có tầm nhìn xa, thách thức thực tại và có
Hoạt động với hiệu suất cao hơn,
tính đổi mới trong việc giải quyết vấn đề
Chell, 1999 hoạt động theo nhóm, quan tâm
• Không từ bỏ, cá nhân hóa các mối quan hệ,
đến quyền lực và sự giàu có
không thích cấu trúc, miễn cưỡng chấp nhận
những lời chỉ trích
• Bị ám ảnh không ngừng, kiên định khi gặp rủi ro,
không phải lúc nào cũng lí trí
Zhao & Seibert,
• Có thể không thân thiện, cố gắng bù đắp cho nỗi
2006
đau thời thơ ấu
• Gặp khó khăn trong học tập, ví dụ chứng khó đọc
Đối với mô hình 5 tính cách lớn: người khởi nghiệp
Stern, 2011 đạt điểm cao hơn ở sự chu toàn, ổn định cảm xúc, Mức độ chấp nhận rủi ro cao hơn
cởi mở, có điểm thấp hơn ở tính hòa đồng
©CMC University 2024
 PSYC2001

Yêu cầu về nhà

• Ôn lại các khái niệm bài học hôm nay

• Đọc chương 7 (tài liệu trên LMS)

©CMC University 2024