ĐẠI CƯƠNG VĂN HÓA VIỆT NAM

Nhóm 6: Văn hóa Việt Nam thời kì tự chủ (938 – 1858)

1. Bối cảnh văn hóa lịch sử
Sơ lược nước Đại Việt qua các triều đại qua thời kì tự chủ
 Sau chiến thắng Bạch Đằng, Đại Việt bước vào thời kì xây
dựng quốc gia độc lập
 Năm 938, Ngô Quyền xưng Ngô Vương điịnh đô ở Cổ Loa
 Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, đặt tên nước Đại
Cồ Việt, đặt kinh đô ở Hoa Lư
 Năm 981, Lê Hoàn lập ra nhà Tiền Lê
 Năm 1010, nhà Lys rời đô về Đại La, đổi tên thành Thăng
Long.
Đến năm 1954, đổi tên nước thành Đại Việt
Sơ lược nước Đại Việt qua các thời kì tự chủ:
 Năm 1226, nhà Trần thay nhà Lys
 Năm 1400, nhà Hồ thay NHà Trần mất nước vào tay quân Minh
 Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi lập ra nhà Hậu Lê
 Năm 1527, nhà Mạc giành ngôi, sau đó là thời kì Nam Bắc Triều, và thời kì
xung đột Lê – Mạc
 Từ năm 1570 đến 1786, Đàng Trong Đàng Ngoài, Trịnh Nguyễn phân tranh
 Năm 1771,khởi nghĩa Tây Sơn, nhà Nguyễn thắng thế(1802) và đặt nền
móng cai trị đất nước
 Năm 1858, thực dân Pháp xâm lược VN
Nhận xét:
 Liên tục chống xâm lược là 1 nét đặc biệt của lịch sử VN
 Văn hóa VN trỗi dạy đạt tới đỉnh cao
 3 lần phục hưng văn hóa dân tộc
Lần 1, thời Lysys-Trần, sau thời kì Bắc thuộc
Lần 2,TK XV, từ đời Lê Thái Tổ đến đời Lê Thánh Tông
Lần 3, vào cuối TK XVIII
=>> Văn hóa VN thay đổi đổi cả về lượng lẫn về chất qua từng
giai đoạn
2. Đặc trưng VH thời LÝ-TRẦN
 Hoàng thành Thăng Long – 1 công trình xd thành lũy lớn nhất các
triều đại pk
Đặc điểm:
+ Kiến trúc thời LÝ ptrien rất mạnh
+ Di tích còn lại như: chùa Giajm, chùa 1 cột, tháp Bao
Thiên , ttháp Chương Sơn,….
+ Mĩ thuật thời LÝ chủ yếu là kiến trúc ở các ngôi chùa và
tượng Phật
 Chùa Một cột – công trình kiến trúc đền chùa tiêu biểu

Ảnh Này của Tác giả Không xác định được cấp phép theo CC BY-SA
 Tháp Bao Thiên – kiến trúc, mĩ thuật thời LÝ mang nhiều nét tương
đồng văn hóa Chăm, ĐNÁ

Ảnh Này của Tác giả Không xác định được cấp phép theo CC BY-SA

 Nghệ thuật điêu khắc trên đá, trên gốm thể hiện phong cách đặc sắc và
tay nghề thuần thục
  Nhiều thủ công rất phát triển ở thời LÝ như: nghề dệt, gốm, mĩ
nghệ ,…
 Thời Trần nghề thủ công có bước ptrien mới
 Hình thành làng nghề chuyên sx 1 mặt hàng nhất định
 Thăng Long mở rộng thành 61 phố phường
 Hệ tư tưởng:
 Chính sách Tam giáo Đồng Nguyên, ( Nho – Phật – Đạo) ptrien dung
hòa
 TK X, Phật giáo ptrien lớn, nhiều chùa chiền xhien, vua và quysys tộc
rất sùng đạo Phật
 Năm 931, nhà LÝ xd 950 chùa
 Năm 1129, khánh thành 84000 bảo tháp bằng đất nung

 Về giáo dục:
+ Nhà LÝ chăm lo cho việc học tập và thi cử, tuyển chọn quan lại cho
bộ máy hành chính
 + Năm 1070, lập Văn Miếu, mở Quốc Tử Gíam (1075), mở khoa thi đầi
tiên
+ Nho giáo cùng vs chũ Hán bắt đầu có địa vị trong xh
 VN từ tk X đến tk XIV có 2 khuynh hướng cơ bản
 Tư tưởng chính trị xh gắn với thực tiễn
 Chủ nghĩa duy tâm có tính chất tín ngưỡng

 ăn học chữ viết

Vă

hình thành từ hai

nguồn: các trí
thức
 phật giáo, trí
thức nho giáo
 từ TK X


đến TK XII có
trên 50 tác giả
đa số là
 nhà sư
 từ TK XIII


đến TK XIV có
trên 60 tác giả
là
 nho sĩ
 Văn học thời
Lý chủ yếu là
Thơ, như Nam
Quốc Sơn
 Hà của Lý
Thường Kiệt,
Chiếu Dời Đô
của Lý Công
 Uẩn
 Thời Trần
phát triển mạnh
mẽ Thơ chữ
Nôm, tiêu
 biểu là Trần
Nhân Tông với
cư trần lạc đạo
phú, m