1.

Chân lý
2.1. Khái niệm chân lý: Chân lý là tri thức phù hợp với khách thể mà nó
phản ánh và được thực tiễn kiểm nghiệm.
- Chân lý là sản phẩm của quá trình con người nhận thức thế giới. Vì vậy,
chân lý cũng được hình thành và phát triển từng bước phụ thuộc vào các
yếu tố:
 Sự phát triển của sự vật khách quan
 Điều kiện lịch sử – cụ thể của nhận thức
 Hoạt động thực tiễn
 Hoạt động nhận thức của con người.
– Như thế, do sự biến đổi của nhiều yếu tố, một “thông tin” hôm nay có thể
được gọi là chân lý, nhưng thời gian về sau chưa chắc là chân lý.
– Ngược lại, một “thông tin” mới phát hiện có thể chưa được công nhận là
chân
lý, nhưng về sau có thể được gọi là chân lý.
– Như Lênin đã nhận xét: Sự phù hợp giữa tư tưởng và khách thể là một
quá
trình. Tư tưởng (= con người) không nên hình dung chân lý dưới dạng một sự
đứng im chết cứng, một bức tranh (hình ảnh) đơn giản, nhợt nhạt (lờ mờ),
không khuynh
hướng, không vận động.
– Quan niệm về chân lý:
Chân lý là một vấn đề được đề cập nhiều trong lịch sử triết học, tuy nhiên chưa
có đại biểu triết học nào trước và ngoài triết học duy vật biện chứng có quan
niệm hoàn chỉnh, đúng đắn về chân lý. Theo quan điểm triết học Mác - Lênin,
chân lý là tri thức phù hợp với hiện thực khách quan và được thực tiễn kiểm
nghiệm. Chân lý phải được hiểu như một quá trình, bởi lẽ bản thân sự vật có
quá trình vận động, biến đổi, phát triển và sự nhận thức. Nó cũng phải được vận
động, biến đổi, phát triển. Vì vậy, nhận thức chân lý cũng phải là một quá trình.
2.2. Các tính chất của chân lý:
– Tính khách quan:
 Chân lý là tri thức chứ không phải bản thân hiện thực khách quan, nhưng
tri thức đó phải phản ánh đúng hiện thực khách quan và được thực tiễn
kiểm nghiệm là đúng. Do đó, theo nghĩa đúng của từ này, chân lý bao giờ
cũng là khách quan vì nội dung phản ánh của nó là khách quan, là phù
hợp với khách thể của nhận thức. V.I. Lênin nhấn mạnh: “Thừa nhận
chân lý khách quan, tức là chân lý không phụ thuộc vào con người và loài
người” chỉ phụ thuộc vào thực tại khách quan, không phụ thuộc vào tính
đơn giản hay tính chặt chẽ của logic, không phụ thuộc vào lợi ích hay sự
quy ước, vv..
 Khẳng định chân lý có tính khách quan là một trong những điểm cơ bản
phân biệt quan niệm về chân lý của chủ nghĩa duy vật biện chứng với chủ
nghĩa duy tâm vàthuyết bất khả tri – là những học thuyết phủ nhận sự tồn
tại khách quan của thế giới vật chất và phủ nhận khả năng con người
nhận thức được thế giới đó.
– Nghĩa là, tuy chân lý là nhận thức của con người nhưng nội dung của nó
không phụ thuộc vào con người.
Ví dụ:
+ Trái đất xoay quanh mặt trời: Đây là chân lý khách quan dù con người đã
nhận thức được hay chưa.
+ Khủng long là loài động vật xuất hiện trên trái đất trước loài người.
- Tính tương đối và tính tuyệt đối:
 Tính tương đối của chân lý thể hiện ở chỗ những tri thức của chân lý
đúng nhưng chưa hoàn toàn đầy đủ, mới phản ánh đúng một mặt, một bộ
phận nào đó của điện thực khách quan trong những điều kiện giới hạn xác
định. Tương đối ở đây là do điều kiện lịch sử chế ước, không phải phản
ánh sai. Tính tuyệt đối của chân lý thể hiện ở chỗ những tri thức của chân
lý phản ánh đầy đủ, toàn diện hiện thực khách quan ở một giai đoạn lịch
lệ xác định. Con người ngày càng tiến gần đến chân lý tuyệt đối chứ
không thể đặt chân lý một cách trọn vẹn, toàn diện theo nghĩa đen của từ.
Nhận thức chân lý tuyệt đối phải thông qua một loạt các chân lý tương
đối. V.I. Lênin nhấn mạnh: “Theo bản chất chất của nó, tư duy của con
người có thể cung cấp và đang cung cấp cho chúng ta chân lý tuyệt đối
mà chân lý này chỉ là tổng số những chân lý tương đối. Mỗi giai đoạn
phát triển của khoa học lại đem thêm những hạt mới vào cái tổng số ấy
của chân lý tuyệt đối, ” Sự phân biệt giữa tính tương đối và tính tuyệt đối
của chân lý cũng chỉ là tương đối. Đường ranh giới này có thể vượt qua
được. Trong hoạt động thực tiễn cần chống cả hai khuynh hướng; hoặc
cường điệu, tuyệt đối hóa tính tuyệt đối, phủ nhận tính tương đối của chân
lý; hoặc tuyệt đối hóa tính tương đối từ đó phủ nhận tính khách quan của
chân lý.
- Tính cụ thể của chân lý:
 Không có chân lý trừu tượng, chung chung, chân lý luôn là cụ thể bởi lẽ,
chân lý là tri thức phản ánh hiện thực khách quan và được thực tiễn kiểm
nghiệm. Do đó, chân lý luôn phản ánh sự vật, hiện tượng ở trong một điều
kiện cụ thể với những hoàn cảnh lịch sử cụ thể trong một không gian và
thời gian xác định. Thoát ly những điều kiện cụ thể này sẽ không phản
ánh đúng đắn sự vật, hiện tượng. Vì chân lý luôn cụ thể, nên phải có quan
điểm Lịch sử cụ thể trong nhận thức và hành động. Nhận thức sự vật phải
gắn liền với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể. Chân lý là cụ thể nên bắt chủ thể
nhận thức phải sáng tạo trong hoạt động thực tiễn